Polimer Nedir

Polimerler; ok sayda molekln kimyasal balarla dzenli bir ekilde balanarak oluturduklar yksek molekl arlkl bileiklerdir. "Poli" Latince bir szck olup "ok sayda" anlamna gelir. Polimerler monomer denilen birimlerin bir araya gelmesiyle olumaktadr. Buna basit bir rnek olarak Polistiren verilebilir. Polistiren bir ok stiren monomerinin bir araya gelmesi ile olumutur.

Polimerler; ok sayda molekln kimyasal balarla dzenli bir ekilde balanarak oluturduklar yksek molekl arlkl bileiklerdir. "Poli" Latince bir szck olup "ok sayda" anlamna gelir. Polimerler monomer denilen birimlerin bir araya gelmesiyle olumaktadr. Buna basit bir rnek olarak PolistirYukarda grld gibi stiren m onomerinin polimerizasyonu ile bu monomeri ok sayda ieren polistiren elde edilmektedir. Organik kimyaclar on dokuzuncu yzyln ortalarnda baz denemelerinde rastlantsal olarak yksek molekl arlkl maddeler sentezlediler. Bu yzyln ikinci yarsndan itibaren polimer konusundaki aratrmalar gelimi ve yeni polimer trleri gelitirilmitir. Bu alann ncs Alman kimyager Herman Stauding 'tir. Herman Stauding ilk defa polimerizasyon koullarnn polimer oluumu zerine etkisini tanmlamtr. Stauding kimyann bu alannda yapt almalarla 1953 ylnda Nobel dln almtr. Bu alanda ilk kez alan aratrmaclar doal polimerleri taklit ederek ie balamlar ve 1930 ylnda Wallace Carothers, Nylonu sentezlemeyi baarmtr. Ikinci dnya savandan bu yana birok polimer laboratuarlar da retilmi ve ayrca birok polimer endstriyel lekte retilmeye balamtr. Endstriyel organik kimyaclar ise daha ok polimer kimyas alanna kayar ak almalarn bu ynde srdrmeye balamtr. Bunun sonucu olarak gnmzde saysz polimer tr geni bir uygulama alannda eitli amalar iin kullanlmaktadr. Aada yaygn olarak kullanlan baz polimerlerin formlleri ve sentezlendik leri monomerler gsterilmitir.

Polimerler yaplarna gre snflandrlabilirler. Bir polimer tek bir monomer biriminin tekrarlanmasndan oluuyorsa buna homopolimer denir. rnek olarak, etilenden elde edilen polietilen ve stirenden elde edilen polistiren verilebilir. Eer polimer molekl iki farkl monomerin birlemesinden oluuyorsa buna kopolimer denir. Kopolimerlerin eitlerini e ayrabiliriz. 1. Ardk kopolimer

2.Blok kopolimer

3. Dzensiz kopolimer

Polimer zincirler, ister homopolimer, ister kopolimer olsun, farkl f ormda bulunabilirler. 1. Dorusal

2. Dallanm

3. apraz Bal

Polimerlerin Molekl Arlklar

Polimerlerin fiziksel zellikleri molekl arl ile ilikilidir. Bu nedenle polimerlerden beklenen fiziksel zellikleri gsterebilmeleri iin belirli bir molekl arlna sahip olmalar gerekir. Genellikle molekl arlnn artmas ile yapda molekller aras ekim artmakta ve bu da polimerin mekanik ve s zellikle rini etkilemektedir. Polimerlerin molekl arlklar, jel geirgenlik kromatografisi, viskozimetrik lm, ozmotik basn ve k salmas gibi yntemlerle belirlenebilir. Polimerlerin Sentezi Serbest Radikal Polimerlemesi Zincir polimerlemesinin radikaller zerinden yryen trdr. Serbest radikal polimerlemesi asamadan oluur. Balangta monomer moleklleri eitli yntemler kullanlarak radikal haline dntrlr. Radikal oluumu, s, fotokimyasa l, radyasyon veya eitli balatclar tarafndan salanr. Bu amala ortamda radikal oluturmak iin en yaygn yntem ortama dardan bir balatc eklemektir. Balatc, radikal oluturarak vinil grubundaki ift baa atak yaparak polimerizasyon il emini balatm olur. Balatc olarak eitli peroksitler, diazo bileikleri ve redoks iftleri kullanlr. Peroksit balatclardan en yaygn kullanlan benzil peroksittir. Bu balatc s ile kolaylkla paralanarak serbest radik al oluturmaktadr. Aadaki ekilde benzil peroksit s etkisi ile paralanarak iki tane serbest radikale dnmektedir.

Daha sonra balama aamasnda oluan radikaller monomer moleklndeki ift baa atak yaparak polimerizasyonu balatrlar. ekilde balatcdan oluan radikaller etilen moleklndeki ift badan birini krp yeni bir radikal olutururken bylece polimerizasyon reaksiyonunu da balatm olmaktadr. Daha sonra balama aamasnda oluan radikaller monomer moleklndeki ift baa atak yaparak polimerizasyonu balatrlar. ekilde balatcdan oluan radikaller etilen moleklndeki ift badan birini krp yeni bir radikal olutururken bylece polimerizasyon reaksiyonunu da balatm olmaktadr. Daha sonra balama aamasnda oluan radikaller monomer moleklndeki ift baa atak yaparak polimerizasyonu balatrlar. ekilde balatcdan oluan radikaller etilen moleklndeki ift badan birini krp yeni bir radikal olutururken bylece polimerizasyon reaksiyonunu da balatm olmaktadr.

Oluan yeni radikaller ortamda bulunan monomerler ile reaksiyona girerek polimer zincirinin bymesine neden olu rlar.

Polimerizasyon ilerledike polimer zinciri byr ve molekl al artar. Polimerizasyonun bu aamasnda artk ortamda monomer says azalmtr. Bu nedenle ortamdaki radikaller snmlenmeye balar.

yonik Polimerizasyon

Zincir polimerizasyonu serbest radikaller zerinden olduu kadar iyonlar ve koordinasyon kompleks yapc ajanlar zerinden de yryebilir. Bir vinil monomerinin hangi mekanizma zerinden polimerletirilecei, sbstye gruba baldr. rnein halojenlenmi viniller (vinilklorr, vb. gibi) ve vinil esterler yalnzca radikallerle polimerletirilirler. Eer, vinil monomerine elektron verici gruplar taklmsa yalnzca katyonik polimerizasyon sz konusudur. yonik polimerizasyon genellikle katalizrlerin ayr bir fazda bulunduu heterojen sistemleri ierir. Reaksiyon hz radikal polimerizasyonuna gre ok hzldr. Baz durumlarda reaksiyon hzn kontrol etmek iin polimerizasyon ilemi ok dk scaklklarda gerekletirilir.

Kondenzasyon Polimerizasyonu
Kondenzasyon polimerleri benzer veya farkl yapdaki poli-fonksiyonel monomerlerin, genellikle kk bir molekl kararak reaksiyona girmesiyle elde edilir. Burada en nemli koul monomerlerin poli -fonksiyonel oluudur. OH, COOH, NH2, gibi fonksiyonel gruplardan en az iki tane tayan monomerler esterleme, amidleme, vb. gibi reaksiyonlarla, kk molekller kararak, kondenzasyon polimerlerini olutururlar. Poliretanlarn elde edildii retan oluumu ve naylon 6' nn elde edildii kaprolaktam halka almas gibi, kk molekl k olmadan dorudan monomerlerin katlmas eklinde yryen polimerizasyon reaksiyonlar da genellikle bu grup iinde deerlendirilir.

Polimerizasyon lemleri
Yn Polimerizasyonu Bu tr polimerizasyonda monomer, iine uygun bir balatc ilave edildikten sonra, belli scaklk ve basnta dorudan polimerletirilir. Bu prosesin en nemli zellii olduka saf polimerlerin retilebilmesidir. Proseste, polimerizasyon sonucu oluan rn, retim sonras ayrma, saflatrma, vb. gibi prosesleri gerektirmez, dorudan sata sunulabilir. Ayrca, dier proseslere gre daha ucuz makina ve tehizat gerektirdiinden, basit ve ekonomik bir proses olarak deerlendirilir. Bu prosesin en nemli dezavantaj ortaya kan snn ortamdan kolay kolay uzaklatrlamay, dolaysyla scaklk kontrolnn g olmasdr. Bu hususa zellikle radikal polimerizasyonunda dikkat edilmelidir. Bu tr polimerizasyonlar iddetli ekzotermi ktir ve yksek molekl arlkl polimer molekllerinin hemen olumas ortam viskozitesinin hzla artmasna neden olur. Scaklk kontrol son derece zorlar. Yerel scaklk artlar, polimerin bozunmas ve monomerin kaynamas sonucu gaz oluumuna, hatta iddetli patlamalara neden olabilir.

Sspansiyon Polimerizasyonu
Bu polimerizasyon teknii endstride byk miktarlarda polimer retiminde yaygn olarak kullanlmaktadr. Bu polimerizasyon sonucu polimerizasyon artlarna bal olarak 50 / 1000 mikrometre apnda, gzenekli veya gzeneksiz partikller elde edilir .

Sspansiyon polimerizasyonunda iki faz vardr. - Monomer faz - Datma faz Bir polimer, sspansiyon polimerizasyonu iin kullanlacaksa dikkat edilmesi gereken ilk zellik monomerin datma fazndaki znrldr. Monomerin, datma fazndaki znrlnn ok dk olmas gerekir. Bu amala hidrofilik monomerler iin ya ve petrol eteri gibi hidrofobik svlar kullanlr. Hidrofobik monomerler iin de su, datma faz olarak kullanlr. Mon omer damlacklar yapsnda znm olarak balatcy da ierirler. Is vb. etkiler ile polimerizasyon reaksiyonu balatlr. Reaksiyon sonucunda her monomer damlas bir polimer partikle dnr. Sspansiyon polimerizasyonunda karlalabilecek en byk sorun partikllerin birbirlerine yaparak birikmesidir. Bunu nlemek iin datma fazna partiklleri stabil olarak ortamda tutabilecek stabilizr maddeler eklenir. Partikl ap kullanla n stabilizatre ve ortamn kartrlma hzna bal olarak deiir.

Emlsiyon Polimerizasyonu

Emlsiyon polimerizasyonunda birbiri ile karmayan iki faz sz konusudur. Monomer faz datma faz iinde emlsiyon halinde datlmtr. Sspansiyon polimerizasyonundan farkl olarak burada balatc datma faznda znmtr. eitli emlsiyon yapc maddeler kullanlarak monomer faz datma faz iinde emlsiyon halde stabil olarak tutulur. Bunlardan en yaygn kullanlan sodyumdodesilslfattr. Bu polimerizasyon teknii ile 1 mikrometre civarnda tek dze kresel partikller elde edi lir. Dispersiyon Polimerizasyonu Bu polimerizasyon teknii ile 1-10 mikrometre arasnda tekdze kresel polimer partikller elde edilir. Dispersiyon polimerizasyonunun zellii monomer faz, datma faznda znmektedir ama polimerizasyon ilemi sonunda oluan polimer, datma faznda znmemektedir.