DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

METODE U DEMOGRAFIJI Demografija kao nauka koristi odreene metode koje su preuzete iz matematike, logike i drugih prirodnih nauka, pa i iz nekih drutvenih. Koritenjem ovih metoda, dolazi se do odreenih podataka koji su vezani za brojnost, prirodno kretanje (natalitet, mortalitet, fertilitet), mehaniko kretanje (useljavanje, iseljavanje), kao i podataka o biolokoj sutrukturi (starosna, spolna..) kao i o drugim strukturama (ekonomska, obrazovna, socijalna struktura stanovnitva...) Demografija kao nauka koristi sljedee metode: 1. Strukture odnos dijela prema cjelini 2. Koeficijenti veliine koje su rezultat odnosa dvaju stanja i oni kao takvi ne zavise o mjernim jedinicama jedne serije, te se mogu koristiti za uporeivanje serija u razliitim mjernim jedinicama Stope koeficijenti koji se mnoe sa 10, 100, 1000... 3. Relativni brojevi brojevi koji su rezultat uporeivanja dvaju apsolutnih brojeva. Pomou tih brojeva dolazi se do saznanja kakvo uee imaju odreeni dijelovi u cjelini, da li se ono poveava ili smanjuje imajui u vidu vremenski period. Od apsolutnih brojeva se razlikuju po tome to pokazuju dinamiku kretanja odreenih pojava. Za izraunavanje potrebno odrediti bazu (moe biti stalna, da se mjenja iz perioda u period...) 4. Postotak (procent) 5. Specifine stope to su takve veliine koje su vezane za odreene podatke koje nam osvjetljavaju uee pojedinih obiljeja u odreenoj stukturi. 6. Standardizovana stopa veliina koja se vee za odreenu grupu populacije koji mogu da budu predstavnici druge populacije. 7. Indeksi su takvi relativni brojevi, koji pokazuju odnos stanja vie brojeva u razliitim vremenskim periodima. Prema nainu izraunavanja - sa stanom i promjenljivom bazom, Prema nainu obuhvata - prosti i sloeni - prosti indeksi - uzimaju u obzir kretanje samo jedne pojave - sloeni (agregatni) - uzimaju u obzir kretanja vie pojava 8. Srednje vrijednosti su takve veliine koje trebaju da predstavljaju seriju podataka, a to znai da u sebi treba da sadre sve karakteristike serije iz koje se izraunavaju. Prema nainu izraunavanja: - izraunate (one koji se izraze na raunski nain) aritmetika, geometrijska sredina - pozicione (one koje se utvruju na osnovu pozicije ili poloaja jedne veliine u seriji) modus, medijana... 9. Koeficijenti strukture maskulinitet odnos mukaraca prema enama - feminitet odnos ena prema mukarcima 10. Prosjena starost veliina izraunata na nain da se zbroji broj godina odreene populacije i zbir podjeli sa brojem te populacije 11. Medijalna starost veliina rezultat primjene medijane kao metode za odreenu populaciju

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

12. Trend metoda koja se koristi za izraunavanje dosadanjih kretanja u odreenim veliinama ili za kretanja u odreenoj budunosti. Predstavlja se: y= a+bx, x vrijeme 13. Korelacija metoda koja se korist kada se eli utvrditi odnos izmeu dvije pojave 14. Regresija metofa koja se koristi kada se eli ispitati odnos izmeu dvije varijable. 15. Teorija vjerovatnoe metoda koja se koristi u cilju procjena kretanja pojava 16. Testovi metoda vezana za uzorak. Uzorak dio osnovnog skupa na osnovu kojeg se donosi zakljuak o osnovnom skupu

DEMOGRAFIJA KAO NAUKA Demografija je nauka o stanovnitvu (demos = narod, graphein = opisivati). Ovaj pojam prvi put u literaturu je uveo A. Guillard. Prema njemu, predmet demografije je prouavanje zakona o stanovnitvu. Demografija za svoj predmet ima, prije svega, stanje i kretanje stanovnitva. Pod stanjem stanovnitva podrazumjeva se broj i sastav stanovnitva u momentu njegovog posmatranja. Statistika akcija pomou koje se najee dolazi do podataka o stanju stanovnitva su popisi stanovnitva. Osnovni podaci koje dobijamo tim putem jesu broj stanovnitva, te sastav (struktura) stanovnitva s obzirom na obiljeja: pol, starost, zanimanje, obrazovanje, narodnost, nacionalnost... Pod kretanjem stanovnitva podrazumjevaju su sve tekue promjene stanovnitva koje se odigravaju u toku posmatranih vremenskih perioda. Te promjene mogu biti izazvane prirodnim putem prirodno kretanje (natalitet, mortalitet i fertilitet), ijim se izuavajem bavi vitalna statistika; Kao i mehaniko kretanje (iseljavanje, useljavanje) migracioni saldo (razlika izmeu useljenog i iseljenog stanovnitva). Predmet demografije u UEM smislu obuhvata: brojnost, prostorni raspored stanovnitva, prirodno i mehaniko kretanje, kao i starosno- spolnu strukturu stanovnitva. Predmet demografije u IREM smislu obuhvata: brojnost, prostorni raspored stanovnitva, prirodno i mehaniko kretanje, te promjene u demografskim, socioekonomskim i ostalim strukturama stanovnitva. Bit demografije demografski razvoj: Demografski razvoj sloen proces razvoja stanovnitva koji obuhvata prirodno i mehaniko kretanje u meusobnoj interakciji s promjenama u svim njegovim strukturama, a sve to u okviru djelovanja ekonomskih, druptvenih, socio-psiholokih i dr. Faktora.

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO STRUKTURA (PODJELA) DEMOGRAFIJE Materijalna demografija

WWW.STUDOMAT.BA

- opa ili teorijska - posebna demografija (demografija konkretne populacije) - primjenjena - statistika stanovnitva (populacijska statistika) - vitalna statistika - statistika domainstva, porodice, naselja - migracijska statistika

Formalna demografija

STANOVNITVO Stanovnitvo je specifian skup osoba u kojemu svaka uestvuje sa svojim posebnim obiljejima koja ine osnovu za formiranje strukture stanovnitva. Etimoloki, stanovnitvo je skupina, ukupnost ljudi koji su ivotom i radom vezani za neko podruje gdje stanuju. Stalno stanovnitvo - je ono stanovnitvo koje ima stalno mjesto boravka na odreenom prostoru, teritoriji. Stalno stanovnitvo treba biti osnova za izraunavanje svih ostalih veliina vezanih za utvrivanje stope nataliteta, fertiliteta, mortaliteta. Smatra se da ono treba biti osnov za pripreme (uvoenje) registra stanovitva. Oni koji u dati momenat ne ulaze u prisutno stanovnitvo nazivaju se privremeno odsutnim, dok oni koji su prisutni u tom periodu i ulaze u stalno stanovnitvo su privremeno prisutni. Pristuno stanovnitvo - je ono stanovitvo koje je u datom momentu prisutno u odreenom mjestu bez obzira gdje ono ima mjesto stalnog boravka. Prisutnost na mjestu popisa u vrijeme popisa. Sva lica koja ulaze u sastav prisutnog stanovnitva mjesta, no stvarno su odsutna nazivaju se sluano odsutna lica. JEDINICE I OBILJEJA U DEMOGRAFIJI JEDINICE - osoba (stanovnik): je jedinica ispitivanja u demografiji. Pod pojmom lice podrazumjeva se ivo roeno, mrtvo roeno dijete, umrlo lice, udata ena, oenjen mukarac, brani par... U statistikim istraivanjima, tu se veu dogaaji: poroaj, smrtni sluaj, sklapanje braka... - porodica: zasniva se na vezi suprunika na jednoj, a s druge strane na srodnosti roditelja i njihove djece. Ua: suprunici i djeca ira: + roditelji suprunika i ostala blia rodbina (tetke,stric

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO - domainstvo: - naselje:

WWW.STUDOMAT.BA sloena statistika jedinica, skup lica koji ive zajedno u istom stanu, kui, ognjitu i koja se zajedniki hrane. skup stambenih zgrada bez obzira na njihovu veliinu. Zaseok seosko naselje gdje je manja grupa kua Selo seosko naselje gdje postoji ekonomska podjela Grad zajednica u kojoj nije zastupljena poljoprivreda lanovi porodice imaju zajedniku ekonomiju sastoji se u zajednikom stanovanju

OBILJEJA - ekonomsko - teritorijalno - pravno

FAKTORI KOJI DJELUJU NA STANOVNITVO - demografski - ekonomski - politiki - ostali Vremenski uinak - dugorono - kratkorono - ciklino (periodino)

IZVORI PODATAKA O STANOVNITVU POPIS STANOVNITVA je takva akcija koja se sprovodi u cilju prikazivanja i prikupljanja podataka o stanovnitvu imajui u vidu brojnost stanovnitva i ostala obiljeja (polna, starosna, obrazovna, ekonomska, socijalna...) Popisom se dolazi do podataka kojiko ima izgraenih stanova, kakvi su uslovi stanovanja i sl. Popis stanovnitva zahtjeva da se unaprijed oredi ta se eli popisivati, u kom vremenskom periodu, koja teritorija, a to znai da je potrebno izvriti velike pripreme i obezbjediti velika finansijska sredstva. Popisi stanovnitva su bili poznati jo u Starom Rimu, Grkoj, Kini, meutim ti popisi su bili plod aktivnosti koje su provoeni od strane svetenikih lica. Oni se ne mogu uzeti kao izvorni podaci u punom smislu te rijeiPrvi zvanini popisi su poeli da se provode tek krajem XVIII stoljea, prvi zvanini popis obavljen je 1790. godine u SADu i on je odraen prema odreenim standardima i metodologijama, koje su kasnije preuzete od EU i UNa Popis u Beligiji 1846. godin pomoga je da se utvrde standardi i metode za popis. Savremeni popis stanovnitva bazira se na: - Provodi se periodino, obino svakih 10 godina, - Po pravilu obuhvata ukupno stanovnitvo odreenog teritorija, tj. bazirati se na svo stanovnitvo jedne zemlje i na cijeloj teritoriji te zemlje - Jednoobraznost u pristupu, isti obrasci se koriste za svako podruje na teritoriji gdje se vri popis - Neposredni kontakt, podaci se prikupljaju ekspedicionim nainom, tj. od vrata do vrata obilaskom stanovnitva

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

- Odreivanje kritinog momenta, tj momenat koji se uzima kao onaj dan na koji se svodi itava statistika masa, odnosno kao osnova u vezi svih podataka vezanih za popis i on omoguava da se prikupljeni podaci svode an jedan zajedniki nazivnik uporedivost podataka iz raznih popisa. - Odrediti rok trajanja popisa, tako da je potrebno popis obaviti u to kraem periodu kako bi se izbjegla dupliranja. OBILJEJA STANOVNITVA PREMA POPISU - podaci o adresi - prezime, ime i oevo ime - odnos prema glavi porodice - teritorija - demografska obiljeja (spol, starost, porodino stanje, broj djece...) - narodnost, dravljanstvo - kultura (obrazovanje) - zanimanje - fiziki nedostaci Vrijeme popisa treba biti ono kada je kretanje stanovnitva najmanje. Neki autori smatraju da je to 12. mjesec, kada je kretanje stanovnita, naroito seoskog ogranieno. Ipak, to zavisi od zemlje, zbog, prvenstveno klimatskih razloga. Drugi autori smatraju da se popis obavlja krajem marta i poetkom aprila. Popis treba trajati to krae, te je za to potreban veliki proj popisivaa. Kritini momenat vrijeme do kada se uzimaju posljednji podaci. Sve to se desilo DO toga, uzima se za popis. Popisi se organiziraju prema UN i EU standardima. REGISTAR STANOVNITVA nije nita drugo nego slika stanja stanovnika jedne zemlje., odnosno imenik stanovnitva odreenog podruja, tj. mjesta u koji se upisiju osnovna obiljeja svakog stanovnika kao npr: ime, prezime, spol, starost, mjesto boravka i sl... Registar stanovnitva se radi za stalno stanovnitvo. Da bi se uveo registar, potrebno je donijeti zakon o registru. Registar stanovnitva mnoge zemlje uvode da bi se u svakom momentu znalo koliko ima stanovnika, njihov broj, pol, obrazovanje... Vodi se aurno i redovno se dopunjuju sve promjene. Parcijalni registri registri pojedinih skupina stanovnitva, kao npr. zaposlenih, nezaposlenih, penzonera, vojnske i sl... VITALNA STATISTIKA je takva statistika koja se bavi praenjem mortaliteta, nataliteta, prirodnog prirataja, broja sklopljenih brakova, razvoda i sl... Podaci sistematsko skupljanje informacija vezanih za evidenciju vitalnih dogaaja. Omoguava da blagovremeno dolazimo do podataka za izraunavanje stopa N, M i sl.. U BiH od 1946. godine.

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

ANKETE se koriste kako bi se dolo do odreenih podataka koji su vezani za stanovnitvo i podatke koji omoguavaju da sagledamo stepen siromatva, nezaposlenosti i sl... Da bi se uvela anketa, potrebno je: Odrediti uzorak... izbor uzorka kao osnova za provoenje ankete. Da bi uzorak mogao posluiti za provoenje ankete veliina uzorka zavisi od toga da li je uzorak homogen ili heterogen... ADMINISTRATIVNI IZVORI ministarstva, uprave, zavodi...

TEORIJA DEMOGRASKE TRANZICIJE Teorija demograske tranzicije jeste preobraaj stanovnitva jedne zemlje. To je teorija koja razvitak stanovnitva prikazuje kao proces etapnog razvoja koji je uvjetovan i koji se odvija u uskoj povezanosti uz etape drutveno-ekonomskog razvoja. Neki autori, smatraju da preobraaj zavisi od stope nataliteta i mortaliteta, drugi brakovi, trei ekonomski razvoj... UN je razmatrao i doao do 5 etapa. 1929. godine Thompson je 3 etape; 1. PREDTRANZICIONA ETAPA je etapa TDT, gdje stope nataliteta i mortaliteta ostvaruju na dosta visokom nivou. Stope nataliteta dostizale su jako visoke vrijednosti (+40 promila) i dostizale tzv. bioloku stopu. Stopa mortaliteta dostizala je takoer visoku stopu, ali nii nivo od nataliteta (oko 40 pr.), te je karakteristika visok mortalitet djece, ena u fertilnom periodu... glad, nestaice Trajao je jako dug period, sve do poetka tranzicijske etape, krajem XVII stoljea. ivotni vijek od 20-40 godina. 2. TRANZICIONA ETAPA je etapa u kojoj dolazi do preobraaja. Rezlutat su mjera poduzetih u mnogim zemljama (novi kontinenti, novac, robna proizvodnja...) Ne trai se vei broj djece, poveava se ivotni standard (koji destimulativno djeluje na natalitet) Dijeli se na tri podetape Rana tranziciona etapa stope nataliteta i dalje su dosta visoka - stopa mortaliteta je u smanjenu (jaki pad) - starosna struktura je izrazito mlada, viak mukog st. Centralna tranziciona etapa- stope nataliteta i mortaliteta se naglo smanjuju - poinje pad nataliteta, koji je u odnosu na smanjivanje stope mortaliteta neto bri Kasna tranziciona etapa - stopa mortaliteta stagnira na niskom nivou, stopa nataliteta lagano pada - prirodni prirataj nizak (opada) - starosna struktura raste broj starih osoba

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

3. POSTTRANZICIONA ETAPA - niska stopa nataliteta i niska stopa mortaliteta - nizak, skoro nulti prirodni prirataj - mortalitet ostvaruje visinu, pojava bijele kuge Prva zemlja koja je ula u tranziciju je Francuska. Japan najkrai period preobraaja Nema teorije koliko treba da se pree iz jedne etape u drugu.

POPULACIONA POLITIKA Populaciona politika je takva politika koju sprovodi drava ili nia drutvena organizacija u cilju da se uskladi razvoj stanovnitva jedne zemlje s prirodnim potencijalom te zemlje. Neke zemlje imaju manjak stanovnitva, a neke viak, te je radi toga bilo potrebno da se odreenim mjerama regulie odnos stanovnitva u odreenim zemljama, te se tako djeluje u dva pravca: Prvi pravac - mjere koje se odnose na natalitet Drugi pravac - mjere koje se odnose na usljevanje stanovnitva i svaka druga mjera koja spada u mehaniko kretanje stavnovnitva, tj. migracionu politiku. Kvalitativna mjera cilj usmjeravanje kvaliteta vlastitog stanovnitva i ona iskljuuje rasnu li nacionalnu politiku istoe svog naroda Kvantitativna mjera cilj regulisanje brojanog stanja stanovnitva, djelovanjem na stopu rasta stanovnitva. Stope nataliteta se mogu poveati na vie naina 1. Olakati porodicama izdravanje djece 2. smanjenje smrtnosti ena u fertilnom periodu (15 49 godina) 3. pravac izjednaavanja enskog u odnosu na muko stanovnitvo. Ove mjere donosi drava. Prva drava Francuska, druga- vedska. Ekspanzivna populaciona politika - podrava visoku stopu nataliteta, ime se stimulie porast stanovnitva i useljavanja. (SAD, Kanada, Izrael...) - pronatalistika varijanta (ekspanzivna populaciona politika) - imigraciona varijanta (redistributivna populaciona politika) Cilj provoenja stacionirana, nain prvoenja stimulativna Restriktivna populaciona politika - usmjerena je na nizak prirodni prirataj i iseljavanje (emigraciju) svog stanovnitva, radi usporavanja rasta svog stanovnitva - antinatalistika varijanta (sistem mjera i akcija usmjerenih na smanjenje nataliteta i stope rasta stanovnitva) - emigraciona varijanta (sistem mjera i akcija koje stimuliraju emigraciju, tj. iseljavanje)

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

Redistributivna populaciona politika - podrazumjeva sistem mjera i akcija koje se odnose na internu regionalnu preraspodjelu ili redistribuciju stanovnitva sa ciljem da se promjene odnosi postojeih stopa nataliteta i stopa prirataja meu pojedinim regijama.

GUSTINA NASELJENOSTI Pod gustinom naseljenosti podrazumjevamo broj stanovnika koji ive na nekom podruju (na jedinici povrine), a izraava se relativnom vrijednou. Broj stanovnika / povrina KATEGORIZACIJA GUSTINE NASELJENOSTI U zavisnosti od toga s kojom se povrinom stavlja broj stanovnika u odnos, razlikuju se razliiti tipovi (kategorije) gustine naseljenosti: Aritmetika (opa) gustina naseljenosti (broj stanovnika na jedinicama povrine) Fizioloka gustina naseljenosti Poljoprivredna gustina naseljenosti (broj poljoprivrednog stanovnitva na jedinici poljoprivredne povrine) Agrarna gustina naseljenosti (broj agrarnog stanovnitva na jedinicu orane povrine) Ruralna gustina naseljenosti Urbana gustina naseljenosti (broj stanovnika na urbanu jedinicu povrine) Posebna kategorija nenaseljeni prostori (anekumena) Ekumena naseljen prostor Rijetko naseljen (manje od 15 st/km2) Srednje naseljen (15-64 st/km2) Gusto naseljen (65-115 st/km2) Prenaseljen (vie od 115 st/km2) Rijetko naseljen prostor ini 60% ekumene i obiljeavaju sve kontinente ukljuujui Europu, najrasprostranjeniji su u Aziji, sjevernoj Africi i u Australiji, Angloamerika (planinsko-pustinjski dijeloviSAD glavnina Kanade i Aljaske), LA (praume Amazonije, Patagonije i dio Anda) prostori ine naseljenog kopna, relativno najzastupljeniji u Africi i Sjevernoj Americi prostori zahvataju 5% naseljenog kopna, relativno najzastupljeniji u Europi, Aziji, sjeveroistoni dijelovi SADa, jugoistoni dijelovi brazilskog primorja i oko La Plata. obuhvata 8% naseljenog kopna u Europi i Aziji (1/2 stanovnika svijeta)

Srednje naseljen prostor Gusto naseljen prostor

Prenaseljen prostor

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO

WWW.STUDOMAT.BA

Ope obiljeje razmjetaja stanovnitva svijeta pokazuje izrazitu neravnomjernost. - od 20 do 40 stepeni s.g. ivi 9/10 stanovnitva - sjeverna hemisfera 87% stanovnitva - doline i kotline su gue naseljene od visinskih regiona - rubni i priobalni dijelovi kopna naseljeniji od kontinentalne unutranjost - gusto naseljeni prostori oko rijeka i vanih saobraajnica RAZVOJ SVJETSKOG STANOVNITVA - podaci o stanovnitvu prije poetka XIX stoljea su stari i nepouzdani - na osnovi fragmentarnih nalaza i pojedinih podataka nauka je uspjela doi do odreene retrospektive razvoja naseljenosti na zemlji - ovjek je bio ogranien na toplije krajeve sjevernoistone Afrike i jugozapadne Azije - stanivnitvo stagniralu uslijed visoke smrtnosti - agrarna (neolitska) revolucija doprinijela je osjetnom porastu stanovnitva (10 000 godina p.n.e) - u vrijeme procvata Rimskog Carstva, osjetno je unaprijeen sanitarni uvijeti, poljoprivreda i tehnologija, to je utjecalo na porast stanovnitva, uprkos stalnog gubitka stanovnitva u ratovima) KARAKTERISTIKE RAZVOJA DO INDUSTRIJSKE REVOLUCIJE - nizak ivotni standard (nedovoljan opskrba ivotnim namjernica,a glad, bolest, pomor, epidemije) - drutveno-ekonomska nerazvijenost - neposredni destruktivni faktor (nerodne godine, sue, poplave...) - ratovi FAKTORI KOJI UTJEI NA KRETANJE STANOVNITVA Socio-ekonomski (industralizacija, urbanizacija, razvoj unutranje i vanjske trgovine, podjela rada, ivotni standardi...) Nauni (velika otkria u medicinskim naukama, higijenska sredstva, oni koji su se odnosili na ishranu...) RAZVOJ STANOVNITVA U BOSNI I HERCEGOVINI Povjesni razvoj stanovnitva u BiH je bio razliit i ako se neraspolae podacima, mogu se primjetiti odreene karakteristike. Osmansko Carstvo visoke stope nataliteta i mortaliteta (mortalitet djece) dolaskom OC; veliki brog stanovnika emigrirao prosjena porodica brojala 7 lanova poljoprivreda osnovna djelatnost

WWW.STUDOMAT.BA

DEMOGRAFIJA - PRVI DIO Austro Ugarska dolaskom AU, veliki bro iseljavanja oko 3 500 000 Bonjaka iselio u Tursku etiri popisa stanovnitva useljavali stanovnitvo Kraljevina Jugoslavija 1921 i 1931 popisi stanovnitva

WWW.STUDOMAT.BA

Druga Jugoslavija 1953 popis stanovnitva sadravao vjeroispovjest (prvi i jedini)

Prema odreenim pokazateljima moze se zakljuciti da je BiH imala razlicito kretanje stanovnistva koje se moze posmatrati prema podacima u vrijeme OC i AU monarhije, kraljevine jugoslavije i jugoslavije poslije II sv rata. Ako se posmatraju podaci koji se odnose na kretanje stanov u vrijeme turske vladacine moze se zakljuciti da je BiH imala porast stanovnistva i da se kretalo od milion do milion i 150 000 stan stim da je bilo prostorno razlicito locirano gdje su neka podrucja bila gusto naseljena a neka slabije dok je bilo i nenaseljenih podrucja. Dolaskom A-U i formiranjem njihovih organa vlasti iseljavnje bosanskih muslimana je bilo jako prisutno, sto je bilo uslovljeno velikim brojoem faktora, recimo zbog politike koja je voena od starne A- U vlasti prema muslimanima gdje se zeljelo da se obezbjedi povoljnija nacionalna struktura u BiH. Popis iz 1921 god je obavljen prema teritorijalnoj podjeli iz vremena AU vladavine kada je Bih bila podijeljena na 6 okruga-tuzlanski,travnicki, mostarski, sarajevski i bihaki. U to vrijeme u bosni je zivjelo 1 850 000 stan- sto se tice stope nataliteta, bila je dosta visoka i iznosila je 40%. Zabiljeena je visoka stopa i mortaliteta koja je iznosila 21%. Popis iz 1931 je raen prema drugoj teritorijalnoj podjeli prema banovinama:vrbaska, drinska, primorska i zetska. U to vrijeme u bosni je zivjelo 2,323,000 stan, agustina naseljenosti je bila 45 st/km2. kretanje stan poslije II sv rata u BiH je bilo takvo da se poveclo u odnosu na br stan BiH u vrijeme kraljevine jugoslavije za 1,7puta.

WWW.STUDOMAT.BA

10