CARNOSINE STAR

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR

CARNOSINE STAR
MUDr. (dr nauk med.) Michael Kuera, 2006 Stan aktualny

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Wstp Farmakologia i biochemia Krtka historia Silny przeciwutleniacz Dziaanie chelatotwrcze Zapobieganie glikacji Zapobieganie karbonylacji Korzystny efekt odmadzajcy (przeciwdziaanie starzeniu) Karnozyna odmadza skr

10. Starzenie si mini, schorzenia mini 11. Karnozyna w sporcie 12. Zaburzenia potencji 13. Katarakta (zama) 14. Cukrzyca i jej powikania 15. Choroby sercowo-naczyniowe 16. Zaburzenia neurologiczne i psychiatryczne karnozyna jako ochrona nerww:
-

Choroba Alzheimera i agodne zaburzenia poznawcze (mild cognitive impairment) Choroba Parkinsona Epilepsja i schizofrenia Choroba autystyczna Zaburzenia naczyniowo-mzgowe, incydenty naczyniowo-mzgowe (udary)

17. Inne dziaania korzystne dla zdrowia 18. Karnozyna na dugowieczno 19. Karnozyna jako lek i suplement diety 20. Dawkowanie 21. Podsumowanie

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR

1. WSTP
W ostatnich latach coraz wicej uwagi i zainteresowania powica si fenomenowi waciwoci karnozyny, ktra jest uwaana za substancj stulecia i przewiduje si, e stanie si fundamentalnym, codziennym lekiem dla ludzi w kadym wieku, zwaszcza tych, ktrzy ukoczyli 40 lat i starszych. Obszerne badania s prowadzone w USA, Australii, Wielkiej Brytanii, Japonii, Skandynawii, Rosji i Chinach, jest polecana przez specjalistw od starzenia jako znakomity i wartociowy suplement diety. Karnozyna jest badana przez takich czoowych naukowcw, jak np. Zesp dr. Brucea Amese z UCLA Berkley (University of California Los Angeles). Nikt nie wtpi w jego wybitn wiedz w zakresie biologii molekularnej. Badania laboratoryjne w dziedzinie senescencji (starzenia) komrek tzn. koca cyklu yciowego dzielcych si komrek dowodz, e uzyskane fakty nie mog by tylko przypadkowe. Karnozyna ma godn uwagi zdolno odmadzania komrek znajdujcych si w procesie senescencji, odnawiania ich normalnych wasnoci i przeduania ich ywotnoci. W jaki sposb karnozyna moe odmadza komrki? Dotychczas nie s znane wszystkie odpowiedzi, ale waciwoci karnozyny wskazuj na kluczowe mechanizmy starzenia komrek i tkanek chroni przez skracaniem telomerw i przed uszkadzaniem DNA podczas dzielenia si komrek. Zosta te wykazany bogaty repertuar dobroczynnego oddziaywania na organizm. Mechanizmy tych dziaa mona scharakteryzowa poprzez nastpujce procesy: Fizjologiczne (normalne) stenia (20-30 M/l) w standardowych rodowiskach in-vitro przeduaj ywotno ludzkich fibroblastw i znacznie redukuj przejawy ich starzenia. U zwierzt laboratoryjnych karnozyna wyranie poprawia ich zachowanie i wygld, cznie z przedueniem ich ycia.

Karnozyna mogaby zatem by bardzo poyteczna przy nastpujcych chorobach, ktre s zwizane z wiekiem:
neurologiczne choroby degeneracyjne (choroba Alzheimera i Parkinsona, epilepsja, choroby depresyjne, schizofrenia, agodne zaburzenia poznawcze /mild cognitive impairment/, demencja rnego pochodzenia, stany po incydentach naczyniowo-mzgowych) spektrum chorb autystycznych (syndrom Aspergera, ADHD, dysleksja i dyspraksja, syndrom Touretta itd.) oglne zaburzenia starzenia komrkowego cross-linking (poprzeczne sieciowanie, wizania krzyowe) soczewki oka (zama, katarakta) cross-linking kolagenu skry (starzenie skry) formowanie AGEs (=Advanced Glycation End Products), tzn. zaawansowanych kocowych produktw glikacji biaek stany akumulacji uszkodzonych biaek dystrofia mini choroby sercowo-naczyniowe naczyniowe zaburzenia mzgu cukrzyca i jej powikania

Karnozyna jako wielofunkcyjny suplement diety jest wzgldn nowoci. Jest to cakowicie fizjologiczny i w 100% naturalny (waciwy dla organizmu) superprzeciwutleniacz z niesychanym spektrum funkcji (oprcz wymienionych wyej waciwoci):
2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
ma uniwersalne i wielostronne dziaanie przeciwutleniajce wspiera ywotno mini zwiksza si i wytrzymao mini przyspiesza regeneracj po wzmoonym wysiku redukuje uszkodzenia komrek spowodowane przez alkohol dziaa jako nonik impulsw (albo substancja chemiczna bdca nonikiem informacji) w mzgu i nerwach

2. FARMAKOLOGIA I BIOCHEMIA. EFEKT BIOLOGICZNY

Karnozyna jest w 100% substancj naturaln, tzw. dipeptydem tworzonym przez dwa aminokwasy (beta-alaniny i histydyny: -alanylo-L-histydyna). Czsto jest nazywana neuropeptydem ze wzgldu na jej dziaania ochronne w mzgu. Wystpuje w organizmie w sposb cakowicie naturalny. Wedug nowych bada, jej najwiksze stenie wystpuje w miniach szkieletowych, sercu, mdku i duym mzgu. Homokarnozyna wystpuje tylko w mzgu i mdku. Nie zostaa stwierdzona w plazmie krwi, wtrobie, nerkach ani pucach. Minie zawieraj okoo 20 mol/g suchej masy.
Im wicej karnozyny zawiera miso, tym okres jego przechowywania jest duszy, poniewa karnozyna, jako bardzo skuteczny przeciwutleniacz, zapobiega jego jeczeniu zepsuciu.

Karnozyna dziaa efektywniej z innymi biologicznymi przeciwutleniaczami, np. witaminami C i E, cynkiem i selenem, jednoczenie zmniejszajc ich zuycie w tkankach. W organizmie jest tworzona z aminokwasw alaniny i histydyny za pomoc enzymu syntetazy karnozyny. Reakcja ta przebiega przede wszystkim w mzgu i miniach. Inna grupa enzymw, zwanych dipeptydazami albo karnozynazami, przeciwnie, rozkada karnozyn we krwi i innych tkankach. Wielu naukowcw przypuszcza, a ich badania to potwierdzaj, e niektre pozytywne waciwoci karnozyny s Rys. 1: Wzr chemiczny L-Carnosiny powodowane wanie przez te reakcje rozkadania (NH2CH2CH2CONHCH (C4H5N2) CO2H) karnozyny przy jednoczesnym powstawaniu alaniny i histydyny, czyli w tym przypadku degradacja ma pozytywny charakter. Miso jest gwnym zewntrznym rdem karnozyny. Wchanianie karnozyny z poywienia wynosi 30-70% (w zalenoci od zawartoci innych aminokwasw w jedzeniu), ale przy podaniu czystej karnozyny jej wchanianie przekracza 70%. Prawie caa karnozyna wchania si w grnych czciach jelita cienkiego (w rodkowym odcinku jelita cienkiego jelicie czczym, jednak nigdy w dolnym jelicie krtym). Przez krew jest potem rozprowadzana bezporednio do mini, mzgu i niektrych innych narzdw. Ludzka plazma nie zawiera wymiernych iloci karnozyny, dlatego testy krwi nie mog suy jako test jej ewentualnego deficytu (niedostatecznej iloci) w odrnieniu np. od koni, ktrych plazma zawiera ponad 100 mol/l. Zawarto karnozyny w plazmie (osoczu) zwiksza si przy kontuzjach mini: zawarto karnozyny w osoczu moe wtedy suy do wykrywania kontuzji mini.

Biologiczne funkcje karnozyny to przede wszystkim:

efekt zderzaka (buforowy) wobec kwasu mlekowego utrzymanie pH (=kwasowoci) w miniach przy ich silnym obcieniu
2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
efekt chelatujcy wobec metali cikich (zwaszcza miedzi i cynku) efekt usuwania (scavening) wolnych rodnikw, silny przeciwutleniacz efekt usuwania aktywnych moleku cukru = zapobieganie glikacji zapobieganie karbonylacji biaek = tzw. karnozylacja (glikacja i karbonylacja procesy typowe dla starzenia biaek) oddzielanie aldehydw (aldehyde-sequestring) prewencja modyfikacji biomakromoleku, tzn. utrzymywanie ich naturalnej funkcjonalnoci, take w warunkach stresu tlenowego (tzn. w warunkach przewagi tworzenia wolnych rodnikw i niedostatku pojemnoci przeciwutleniajcej) funkcja nonikw impulsw nerwowych (neurotransmiter) dziaanie ochronne na proteazomy osabianie prozapalnego i kancerogennego dziaania cytokiny IL-8

Karnozyna usuwa aldehydy i potrafi likwidowa kocowe szkodliwe produkty odpadowe metabolizmu, jakimi s zdegradowane czci biaek (uszkodzone acuchy biaek, cukrw i fosfolipidw), przy czym jednoczenie dziaa jako substancja kluczowa przy tworzeniu nowych, bardziej odpornych struktur. Jako suplement diety karnozyna moe by modulatorem powika cukrzycowych, arteriosklerozy, przy chorobie Alzheimera i Parkinsona, epilepsji, autyzmie, dysleksji, schizofrenii i podobnych syndromach. Mied i cynk s uwalniane w trakcie normalnej aktywnoci synaptycznej. Jednak w obecnoci lekko kwanego rodowiska, charakterystycznego dla choroby Alzheimera, metale te s redukowane do ich postaci zjonizowanych i w ten sposb staj si toksyczne dla systemu nerwowego. Badania dowiody, e karnozyna neutralizuje (poprzez swoje dziaanie buforujce) toksyczno miedzi i cynku w mzgu. Zostao te dowiedzione laboratoryjnie, e karnozyna zwalcza nieenzymatyczn glikozylacj i tworzenie wiza krzyowych biaek, powstajcych pod wpywem reaktywnych aldehydw, cukrw aldozy i ketozy, niektrych triozowych produktw porednich (trioz) i dialdehydu malonowego (MDA, malondialdehyde = produkt peroksydacji lipidw, tzn. produkt, powstajcy pod wpywem oddziaywania wolnych rodnikw tlenowych na substancje tuszczowe). Karnozyna tumi tworzenie zawansowanych (poczonych z proteinami) produktw glikozylacji (Advanced Glycosylation End products - AGEs), wywoywane przez MDA. Osabia take tworzenie wiza krzyowych DNA-biako, ktre s wywoywane przez acetaldehyd (aldehyd octowy) i formaldehyd. Produkt peroksydacji lipidw, MDA, wytwarza addukty z biakami, ktre s wykrywane podczas rutynowych testw jako dowd karbonylacji biaek.

3. KRTKA HISTORIA
Karnozyna zostaa odkryta (a jej struktura ustalona) na pocztku XX wieku przez rosyjskiego naukowca W. S. Gulewicza. By to pierwszy przykad najprostszych peptydw aktywnych biologicznie (w naszym przypadku dipeptydu), ktry otwiera dug list szeroko rozpowszechnionych naturalnych biakowych regulatorw metabolizmu (przemiany materii). Pierwsze dziesiciolecia zostay powicone na badanie jej struktury, dystrybucji i wasnoci. Zostao stwierdzone, e karnozyna pozostaje w bezporedniej relacji z funkcjami tkanek pobudliwych, jakimi s minie i mzg. W 1953 roku kolejny rosyjski naukowiec E. S. Severin udowodni, e karnozyna skutecznie wyrwnuje (dziaa jako zderzak), buforuje, kwas mlekowy produkowany przez pracujce minie, oraz e dodanie karnozyny zwiksza kontrakcj (kurczliwo) mini i ich odporno na zmczenie. Pracujcy misie akumuluje kwas mlekowy jako produkt swojej aktywnoci, pH spada (tzn. kwasowo wzrasta), co
2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
jest gwn przyczyn zmczenia mini. Jeli zostanie podana karnozyna, misie regeneruje si prawie natychmiast i pracuje, jakby w ogle nie by wyczerpany. Ten proces szybkiej regeneracji mini, wywoany przez karnozyn, jest znany jako tzw. fenomen Severina. Kady, kto ma jakie dowiadczenia w sporcie, z pewnoci wie, co oznacza fizyczne wyczerpanie, i na pewno zrozumie, jak ogromne znaczenie moe mie suplementacja karnozyn przy aktywnoci sportowej. W ostatnich latach znacznie wzroso naukowe zainteresowanie t wyjtkow, cakowicie nietoksyczn substancj zwaszcza po przeomowych australijskich i brytyjskich odkryciach dotyczcych oddziaywania karnozyny na procesy starzenia. Cakowicie zaskakujca bya praca naukowa zespou dr. Michaela Chezea w 2002 roku z USA, gdy zostay opublikowane ich dane o niezwykym polepszeniu stanu chorych, autystycznych dzieci po karnozynie. Obecnie w bazie danych MEDLINE jest opublikowanych ponad 900 bada nad karnozyn.

4. SILNY PRZECIWUTLENIACZ
Karnozyna jest przeciwutleniaczem, ktry stabilizuje i chroni bony komrkowe. W sposb szczeglny, jako przeciwutleniacz rozpuszczalny w wodzie, zapobiega peroksydacji lipidw wewntrz bony komrkowej (dwuwarstwowej). Wiele przeciwutleniaczy (jak witamina C i E) chroni tkanki przed wtargniciem do nich, ale dziaanie ich znacznie sabnie, kiedy ta pierwsza linia ochrony zostanie przeamana. Wolne rodniki wywouj potem tzw. stres tlenowy (oksydacyjny) organizmu. Karnozyna reaguje na og ze wszystkimi reaktywnymi formami tlenu (Reactive Oxygen Species ROS= wolne rodniki tlenowe), dziki czemu chroni przed rozwojem stresu tlenowego. Ale karnozyna nie dziaa tylko prewencyjnie jest aktywna take wtedy, kiedy przez wolne rodniki zostan ju utworzone niebezpieczne zwizki, jak tlenki lipidowe i ich produkty uboczne. W ten sposb chroni tkanki przed szkodliwymi dziaaniami tych substancji drugiej fali. Na przykad bardzo reaktywny produkt kocowy peroksydacji lipidw, dialdehyd malonowy (MDA), niebezpieczny produkt reakcji wolnorodnikowej, jest blokowany przez karnozyn. MDA, jeli nie zostanie unieszkodliwiony, moe powodowa uszkodzenie lipidw, enzymw i DNA, odgrywa istotn rol w rozwoju arteriosklerozy (miadycy), procesw zapalnych i degeneracyjnych w obrbie staww, w rozwoju zamy (katarakty) i oglnie w procesach starzenia. Karnozyna poprzez swoj reakcj i inaktywacj MDA sama jest powicana na rzecz ochrony aminokwasw w molekuach biaek. Cakiem niezwyk przeciwutleniajc waciwoci karnozyny jest jej zdolno do redukowania stenia reaktywnych postaci kwasu tiobarbiturowego (Thiobarbituric Acid Reactive Substances TBARS). Karnozyna jest substancj, ktra chroni i przedua funkcjonalny cykl yciowy kluczowych jednostek budulcowych organizmu biaek, DNA i lipidw (tuszczw) moe by z ca odpowiedzialnoci nazywana substancj dugowiecznoci. Karnozyna chroni ponadto tkanki biologiczne przed reakcj utlenianiajc z aldehydowymi produktami oksydacji lipidw, ktre tworz tzw. addukty z DNA, biakami, enzymami i lipoproteinami, powodujc szkodliwe zmiany w ich dziaaniach biologicznych. Stres oksydacyjny i trauma zwizana ze stresem powoduj zmniejszenie stenia karnozyny, co moe wyjania podwyszon miertelno ludzi starszych po stresujcych zdarzeniach. Dlatego dostateczna ochrona antyoksydacyjna ma absolutnie kluczowe znaczenie dla zachowania dobrego zdrowia, zwaszcza u osb starszych. Odmadzajce waciwoci karnozyny nie s jednak tylko kwesti jej waciwoci przeciwutleniajcych. Kolejnym mechanizmem, w jaki sposb karnozyna chroni komrki przed

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
stresem tlenowym, jest jej dziaanie chelatotwrcze, jak wyjania prof. Bruce N. Amese z UCLA (Uniwersytet Kalifornijski Los Angeles), Berkeley. Tworzenie chelatw z metalami cikimi (przejciowymi, tranzytowymi) np. takimi, jak kadm, mied, elazo, rt zapobiega udziaowi tych metali w szkodliwej reakcji Fentona z nadtlenkami.

5. DZIAANIE CHELATOTWRCZE
Karnozyna realizuje przynajmniej czciowo swoje dziaania biologiczne take poprzez zdolno chelatowania metali. Co to znaczy? Termin chelat pochodzi z greckiego: chele = szpon, co wyraa zdolno poczenia, zwizania si jakiej substancji (tu karnozyny) z nadmiarem metali w komrkach i naczyniach krwiononych. Chelaty s substancjami o takim charakterze, dziki ktremu wtroba i nerki mog je wydali z organizmu. Terapia chelatowa jest tradycyjnym, klasycznym leczeniem detoksykacyjnym, stosowanym przede wszystkim w medycynie pracy. Dlatego stosuje si rne leki chelatotwrcze, jak penicylamina albo EDTA (i inne), podawane doylnie. Leczenie to efektywnie usuwa metale cikie (np. ow) z organizmu.

Leczenie chylatowe (chelatacja) jest jednak stosowane take jako uzupeniajce przy wielu innych chorobach (nie tylko przy chorobach zwizanych z zatruciem metalami cikimi), poniewa moe powodowa nastpujce korzystne dziaania:

rozszerza skurczone naczynia zmniejsza podwyszone cinienie krwi zmniejsza aktywno wolnych rodnikw zwiksza przyjmowanie tlenu przez komrki usuwa toksyczne, cikie metale z organizmu poprawia pami usuwa ble koczyn zwiksza elastyczno naczy zwiksza dopyw krwi do serca, mzgu, narzdw i koczyn zwiksza aktywno enzymatyczn

W zwizku ze szczepieniami kwestia zastosowania karnozyny moe by cakiem kluczowa, poniewa karnozyna usuwa organiczne zwizki rtci (tiomersal lub timerosal) z organizmu dziecka. Te organiczne zwizki rtci s czci wielu szczepionek jako antymikrobowe substancje konserwujce, mimo e od 1930 roku s uwaane za substancje toksyczne dla centralnego systemu nerwowego. Dlatego kada szczepiona osoba, dziecko czy dorosy, powinna stosowa karnozyn jako rodek zapobiegawczy w celu jak najwczeniejszego usunicia tiomersalu z organizmu. Pod koniec lat pidziesitych terapia chelatowa za pomoc EDTA bya stosunkowo popularn metod leczenia arteriosklerozy EDTA bya uywana do usuwania wapnia ze cian naczy objtych zmianami sklerotycznymi w celu odnowienia ich elastycznoci. Terapia ta bya jednak bardzo droga i dugotrwaa, poniewa EDTA bya stosowana w infuzjach doylnych, trwajcych okoo 3 godzin, a kuracja do oczyszczenia naczy wymagaa 10 20 powtrze. Karnozyna jako suplement diety wykazuje takie samo dziaanie chelatujce jak EDTA i oferuje take moliwo niekosztownej chelatoterapii doustnej. Ma zdolno chelatowania metali podatnych na utlenianie, jak mied, cynk, elazo i inne metale toksyczne arsen, ow, rt, kadm, nikl.
2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR

6. ZAPOBIEGANIE GLIKACJI (GLIKOZYLACJI)

Wszyscy diabetycy wiedz z pewnoci, co to jest HbA1c. Chodzi o hemoglobin glikolizowan (czerwony barwnik krwinek), ktra przekazuje do dobr informacj o poziomach cukru w cigu kilku ostatnich miesicy. Najnowsze badania wskazuj, e najwaniejszym dziaaniem karnozyny jest prawdopodobnie jej dziaanie antyglikacyjne. Czym waciwie jest glikacja? W kadej sekundzie w caym organizmie przebiega proces zwany glikacj (glikozylacj). Reakcj t mona opisa jako tworzenie wiza molekuy biaka z moleku cukru (glukozy) i powstanie w rezultacie uszkodzonych, niefunkcjonalnych struktur. Proces glikacji zmienia struktur biaka i obnia w ten sposb jego aktywno. Glikowane biaka, ktre s akumulowane w uszkodzonych tkankach, s niezawodnym wskanikiem choroby. Wiele chorb, zwizanych z pniejszym wiekiem, jak twardnienie arterii, zama i niektre zaburzenia neurologiczne, jest, przynajmniej czciowo, atrybutami glikacji. Karnozyna, ktra zapobiega glikacji, odgrywa wan rol take w usuwaniu glikowanych biaek. Tzw. karnozylacja (proces, w ktrym karnozyna wie si z denaturowanymi molekulami) umoliwia usuwanie glikowanego biaka z komrek. Glikacja, w biochemii znana jako tzw. reakcja Maillarda, przebiegajca midzy biakami i glukoz, jest uwaana za wany czynnik starzenia i prawdopodobnie take nowotworw zoliwych, cznie z powikaniami spowodowanymi przez cukrzyc. Glukoza jest paliwem glikacji, tworzenia zdradliwych wiza biako/glukoza, co (z nastpstwami, cznie z tworzeniem wolnych rodnikw) koczy si utworzeniem zaawansowanych kocowych produktw glikacji (Advanced Glycation Endproducts). Uwaga: AGE po angielsku znaczy WIEK, STARO Jeli AGEs s ju utworzone, reaguj z ssiednimi biakami, tworzc patologiczne wizania krzyowe (cross-links), ktre wywouj stwardnienie, zesztywnienie tkanek. Dyskutuje si, e waciwie adna inna molekua nie ma tak znaczcego potencjalnie toksycznego dziaania na biaka, jak zaawansowane kocowe produkty glikacji (AGEs). U cukrzykw wytwarza si ogromna ilo AGEs w znacznie wczeniejszym okresie ycia ni u zdrowych osb proces ten cakowicie zakca normalne funkcje tych narzdw, ktrych funkcjonowanie zaley od elastycznoci. Zostao dowiedzione, e to wanie procesy glikacji powoduj twardnienie arterii u cukrzykw. AGEs uruchamiaj ca kaskad procesw destrukcyjnych, gdy pocz si ze strukturami wiza komrkowych. Jednym z takich nastpstw jest 50 razy wiksza ilo tworzonych wolnych rodnikw. W ten wanie sposb cukrzyca, choroba przyspieszonego starzenia, staje si niwami AGEs. Szczeglnie atakowane s arterie, soczewki oka i siatkwka, nerwy peryferyjne i nerki. Zapobieganie glikacji oznacza zatem, e uszkodzenie np. nerek z nastpnymi zmianami zapalnymi i degeneracyjnymi, zostaje zagodzone. Szczury z cukrzyc, ktre nie byy leczone inhibitorami glikacji (substancjami tumicymi glikacj), wykazay dwa razy wiksze uszkodzenie kbuszkw nerkowych, spowodowanych przez AGEs, w porwnaniu z grup, leczon tymi inhibitorami. Katarkta (zama) kolejne powikanie cukrzycy take jest nastpstwem procesu glikacji. Inhibitory glikacji, jak karnozyna i pirogronian wapnia (calcium pyruvate), chroni przed tym uszkodzeniem. Dziki temu suplementacja inhibitorami glikacji umoliwia zapobieganie wielu anomaliom, ktre towarzysz procesowi starzenia. Poniewa karnozyna zajmuje strukturalnie miejsca, ktre s atakowane przez glikacj, musi by powicona, eby ochroni cel. Karnozyna wspiera take drogi proteolizy, tzn. usuwanie uszkodzonych i niepotrzebnych, czsto szkodliwych biaek.

10

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
Karnozyna, dziki dziaaniom antyglikacyjnym, moe by poyteczna w zapobieganiu i leczeniu powika cukrzycowych takich, jak katarakta, neuropatia, arterioskleroza z niewydolnoci nerek. Moe jednak by poyteczna take dla kadego z nas, mimo e AGEs nie atakuj nas tak szybko jak cukrzykw.

7. ZAPOBIEGANIE KARBONYLACJI
Dlaczego starsi ludzie, ale rwnie zwierzta, wygldaj inaczej ni modzi? Jest to spowodowane gwnie zmianami w biakach organizmu. Biaka to substancje, ktre s najwaniejsze dla codziennego funkcjonowania organizmw ywych. Dlatego take ich modyfikacja ma decydujcy wpyw na funkcje organizmu i jego wygld. Mnstwo prac badawczych ostatniego dziesiciolecia koncentruje si na zbadaniu modyfikacji biaek jako najistotniejszej przyczyny starzenia i chorb degeneracyjnych (zwyrodnieniowych). Te modyfikacje (deterioracja, zmiana struktury itp.) biaek s nastpstwem oksydacji (czyli powstaj pod wpywem wolnych rodnikw) i podobnych, powizanych procesw, jakim jest np. glikacja. Nasze ciao jest zbudowane w przewaajcej czci z biaek. Poniewa jednak przeciwutleniajcy system organizmu i inne procesy ochronne nie mog w caoci chroni biaek, te maj tendencj do poddawania si zmianom zwyrodnieniowym w trakcie ycia, dzieje si tak przewanie pod wpywem wolnych rodnikw, glikacji, ale take procesu zwanego karbonylacj. Innymi sowy, grupy karbonylowe (>C=O) wi si z moleku biaka (ale take z moleku fosfolipidu) efektem jest rozoenie struktury biaka w procesie zwanym proteoliz. Poniewa karbonylacja biaek poprzedza utrat integralnoci bony komrkowej, jest zwizana z procesami toksycznymi prowadzcymi do starzenia komrkowego i mierci komrek.

Wikszo procesw modyfikacji biaek, ich de facto denaturacja i proteoliza (rozoenie), s spowodowane przez oksydacj (wolne rodniki), karbonylacj, powstawanie wiza krzyowych, glikacj i tworzenie zaawansowanych kocowych produktw glikacji (AGEs), jak zostao opisane powyej. Procesy te wystpuj jednak nie tylko w oglnych zmianach zwizanych ze starzeniem, ale s typowe dla zmian, ktre towarzysz starzeniu skry, powstawaniu zamy i przy degeneracyjnych procesach dotyczcych komrek nerwowych (np. utrata pamici, demencja itp.). Wiele bada naukowych wskazuje na karnozyn jako na skuteczn substancj, ktra przeciwdziaa wszystkim wymienionym procesom denaturacji biaek. Karnozyna reaguje z grup karbonylow i wytwarza tzw. addukt biakokarbonyl-karnozyna, dziki temu chroni biako, a nawet odnawia naruszon struktur biaka. Jak karnozyna to osiga? Po prostu odnawia normalne sterowanie cyklami komrkowymi. eby zrozumie, jak dziaa karnozyna, mona to sobie wyobrazi w sposb nastpujcy: kady silnik potrzebuje regularnej wymiany oleju, poniewa w czasie pracy silnika wskutek zuycia (tarcia) powierzchni powstaj rne, mikroskopijne i wiksze czsteczki. Olej zawiera detergenty, ktre utrzymuj te czstki w stanie rozpuszczonym. Gdy tylko te detergenty si zuyj, dochodzi do skupiania si opisanych substancji odpadowych, te potem niszcz gadk powierzchni wewntrznych czci silnika, silnik traci moc a cakowicie przestaje dziaa. Take organizm potrzebuje skutecznej metody usuwania pozostaoci przemiany materii, gwnie pozostaoci zniszczonych struktur komrkowych. To biakowe bagno, namu gromadzi si jeli nie jest usuwane w komrce i powoduje, e funkcjonalne cykle yciowe tej komrki zostaj spowolnione a do zatrzymania. Moe to take powodowa zakcenie efektywnego podziau komrek i, co chyba jeszcze waniejsze, moe spowodowa dalsz reprodukcj tej naruszonej, anormalnej komrki. Oznacza to zwikszenie niestabilnoci chromosomalnej, prowadzcej do zmian degeneracyjnych albo nowotworw zoliwych. Inn moliw konsekwencj jest rozwj
2012 STARLIFE PL

11

CARNOSINE STAR
senescencji (starzenia) komrek, gdy komrka wskutek takiego zuycia zatrzyma swj podzia. Karbonylacja biaek staje si w ten sposb gwnym warunkiem zakoczenia ycia komrki. Karnozyna z kolei stanowi gwny czynnik utrzymywania i zabezpieczania nienaruszonych, zdrowych biaek, ich funkcjonalnoci oraz przemiany w odpowiednim czasie. Karnozyna, dziki swoim dziaaniom, jest substancj znacznie przewyszajc tradycyjne przeciwutleniacze, np. wit. E lub selen, ktre nie s tak efektywne, jak wierzylimy w przeszoci. Tradycyjne przeciwutleniacze odgrywaj rzeczywicie istotn rol w rnych procesach eliminowania wolnych rodnikw, jednak w aden sposb nie wpywaj na procesy karbonylacji i glikacji. Nie ma adnych wtpliwoci, e kwestia wpywu przeciwutleniaczy stanowi kluczowy proces reakcji biochemicznych chronicych przed uszkodzeniem struktur biologicznych przez wolne rodniki. Jednak oczekiwanie, e te tradycyjne przeciwutleniacze bd chroni przed niszczcymi procesami glikacji i karbonylacji jest tym samym, co wyobraenie sobie, e mona zbudowa dom tylko ze rubokrtem wprawdzie podstawowym narzdziem, ale absolutnie niemogcym zastpi innych niezbdnych narzdzi. Karnozyna jest cakowicie naturalnym, wielostronnym, wieloczynnociowym i uniwersalnym narzdziem ochrony biaek, ktre w drodze ewolucji zostao rozwinite do kierowania wieloma czynnikami wspdziaajcymi w procesach degradacji biaek. Chemiczne reakcje uboczne, ktre naruszaj struktur biologiczn i funkcje w trakcie starzenia, s konsekwencj toksycznych wpyww wielu istotnych i podstawowych elementw skadu chemicznego organizmu tlenu, cukrw, tuszczw i podstawowych metali. Bez tych biochemicznych elementw organizm nie moe egzystowa, wspczesna wiedza o odywianiu dostarcza nam jednak w ostatnim okresie informacje, ktre pomagaj lepiej zrozumie dziaania uboczne i dziki temu lepiej je kontrolowa. Ale biaka nie s jedynymi substancjami, ktre s denaturowane w procesie karbonylacji take fosfolipidy s karbonylowane. Karbonylacja fosfolipidw powoduje uszkodzenia przewanie w centralnym i obwodowym ukadzie nerwowym, co prowadzi do zaburze pamici i postrzegania. Karnozyna w tym wypadku potrafi w taki sam sposb (jak w stosunku do biaek) chroni fosfolipidy przed karbonylacj, ewent. take je regenerowa, nie jest zatem przypadkiem, e ten cudowny dipeptyd jest niewiarygodnie wanym neuroprotektorem (chroni komrki nerwowe), zob. dalej. W sporcie i budowaniu masy miniowej (bodybuilding) karnozyna bierze udzia w procesach detoksykacyjnych, dotyczcych usuwania szkodliwych reaktywnych aldehydw, ktre powstaj w wyniku peroksydacji lipidw w miniach szkieletowych przy fizycznym wysiku wytrzymaociowym (u sportowcw). Karnozyna chroni w ten sposb minie przed uszkodzeniem, zwiksza si i wytrzymao mini oraz znaczco przyspiesza procesy odnowy po ekstremalnych wiczeniach, zob. kolejne rozdziay.

8. KORZYSTNY EFEKT ODMADZAJCY (PRZECIWDZIAANIE STARZENIU)

Karnozyna ma wiele wyranie odmadzajcych, dobroczynnych dziaa jest to wrcz godne podziwu, w jaki sposb tak maa molekua dipeptydu moe mie tak zdumiewajcy efekt w zakresie odmadzania organizmu. Karnozyna ma wyjtkow zdolno odmadzania starych i starzejcych si komrek i przemieniania ich na komrki w peni funkcjonalne, zdrowe. Dugo przypuszczano, e stare komrki nie mog by odmodzone, dopki nie zostay poznane wyniki bada nad dziaaniami karnozyny. Wspczesna wiedza wskazuje, e karnozyna przedua okres midzy poszczeglnymi podziaami komrki i jednoczenie zwiksza liczb podziaw. Oznacza to, e wyranie przedua okres ycia kadej komrki i to wprost proporcjonalnie: im wicej karnozyny, tym dusze przerwy midzy podziaami i tym wiksza liczba podziaw.

12

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
Karnozyna przedua redni okres ycia fibroblastw w kulturach, niszczy ich transformowane (zmutowane) formy, chroni przed aldehydami i przed powstawaniem fragmentw biaka -amyloidu (charakterystycznego dla choroby Alzheimera) oraz zapobiega powstawaniu -synukleiny, zwizanej z chorob Parkinsona. Tumi take, przynajmniej in vitro (w probwce), glikacj biaek i tworzenie niebezpiecznych wiza krzyowych DNA/biako. Wspczesne badania dowodz, e pacjenci stosujcy karnozyn cakowicie obiektywnie wygldaj po okrelonym czasie (okoo p roku do jednego roku) modziej ni wygldali przed stosowaniem. Wspiera to wyniki bada laboratoryjnych i prac eksperymentalnych, potwierdzajce, e karnozyna potrafi odmadza starsze komrki w kulturach, a take wyniki bada, przeprowadzonych na zwierztach dowiadczalnych, gdzie karnozyna zwalczaa widoczne oznaki starzenia. W tych badaniach karnozyna znaczco oddalaa rozwj zmian wrzodowych na skrze, uszkodze skry wok oczu, lordozy i kifozy krgosupa, czyli typowych objaww starzenia. Dodatkowo, myszy suplementowane karnozyn nie tylko wyglday modziej ni myszy z grupy kontrolnej (tzn. bez karnozyny), ale uzyskiway take przeduenie swojego ycia przecitnie o 20%. Jako ciekawostk mona poda plotk, e jakoby take Borys Jelcyn (rosyjski eksprezydent) zaywa przez pewien okres rosyjsk superwitamin, tzn. karnozyn, dziki czemu wyglda o dziesi lat modziej.

9. KARNOZYNA ODMADZA SKR

Normalnie komrki starzej si take pod wzgldem ich zdolnoci replikacji, to znaczy pod wzgldem moliwoci powtrzenia ich podziaw. Przy kadym dzieleniu dochodzi do skracania telomerw DNA (telomer = kracowy kompleks DNA z biakiem, ktre chroni koce chromosomw). To skracanie DNA po kadym dzieleniu powoduje w okrelonym momencie powstanie tzw. sygnau zniszczenia DNA (DNA-damage signal), ktry potem aktywuje p53. Niektre chemoterapeutyki indukuj taki proces szybkiego starzenia komrek zaatakowanych przez nowotwory zoliwe, ale take zdrowych komrek. Karnozyna, odwrotnie, bardzo skutecznie wpywa na odwracanie oznak starzenia w komrkach skry (fibroblastach) znajdujcych si ju w procesie starzenia i na odnowienie ich funkcjonalnoci wraz z przedueniem ich ywotnoci. Funkcje te s typowe dla dziaa karnozyny, polegajcych na zapobieganiu powstawaniu wszystkich form szkodliwych zmian w molekuach biakowych i fosfolipidowych, ale take, w bardzo znaczcym stopniu, na zdolnoci karnozyny, eby ograniczy skracania telomerw DNA, tzn. zapobiec uszkodzeniu DNA. Ograniczona liczba podziaw komrkowych jest nazywana tzw. limitem Hayflicka. Jest to maksymalna liczba podziaw komrki, zanim dojdzie do jej zniszczenia. Limit Hayflicka dotyczy zatem miertelnoci komrek. Wikszo komrek regeneruje si, dzielc si na dwie tzw. komrki crki. Ju na pocztku 1961 roku dr Leonard Hayflick udowodni, e komrki mog osign tylko okrelon granic pod wzgldem liczby swoich podziaw, a potem trac zdolno dzielenia. W swoich bardzo znanych eksperymentach demonstrowa, e w kulturach ludzkich fibroblastw (komrki tkanki cznej skry) s one zdolne do dzielenia si maksymalnie 60-80x, przy czym fibroblasty osb modych byy zdolne dzieli si 30-40x, podczas gdy fibroblasty starszych tylko 10-20x. Jeli komrki osign ten limit Hayflicka, nastpuje ich zmierzch zwany senescencj komrkow, tzn. starzeniem. Komrki w stanie senescencji s wprawdzie wci ywe, nie dziel si jednak dalej i s uszkodzone zarwno pod wzgldem struktury, jak i zdolnoci do funkcjonowania. Ludzkie fibroblasty bardzo dobrze nadaj si do przeprowadzenia kultywacji i bada eksperymentalnych w laboratoriach. Kultury fibroblastw w senescencji nie mog by bowiem pomylone z modymi,
2012 STARLIFE PL

13

CARNOSINE STAR
ktre odznaczaj si tym, e s cakiem zuniformizowane (jednolite) i tworz grupy rwnolegych wkien. Fibroblasty w senescencji, odwrotnie, s charakteru ziarnistego, rnej wielkoci, nie tworz grup, a ich wkna s chaotyczne i rnej dugoci utraciy zdolno organizowania regularnych form. Te istotne cechy starych komrek s rozumiane jako fenotyp senescencji (mode komrki stanowi z kolei fenotyp juwenilny). Godn uwagi seri dowiadcze przeprowadzili naukowcy pod kierunkiem dr. McFarlanda, ktrzy udowodnili, e karnozyna odmadza komrki, zbliajce si do senescencji. Najbardziej poruszajcym faktem wynikajcym z ich dowiadcze jest to, e dowiedli zdolnoci karnozyny do odwracania oznak starzenia. Gdy mianowicie starzejce si komrki zostay umieszczone w kulturze wzbogaconej przez karnozyn, wykazay nie tylko zmian fenotypu senescencji na juwenilny, ale take zwikszon zdolno dzielenia. Od nowa wykazyway zdolno organizowania si, stay si zuniformizowane i tworzyy zorganizowane grupy wkien. Kiedy jednak zostay z powrotem przeniesione do kultury bez karnozyny, oznaki senescencji ponownie szybko si pojawiy. Te same komrki zostay jeszcze raz przeniesione do kultury z karnozyn, gdzie znowu wykazay typ juwenilny. Byo to powtarzane z tymi samymi komrkami wiele razy i zawsze w rodowisku z karnozyn komrki te zmieniay fenotyp na juwenilny, a w kulturze bez karnozyny na fenotyp senescencji. Ponadto, karnozyna w znaczcym stopniu przeduaa ywotno starych komrek. Eksperymenty te zostay pniej potwierdzone take przez brytyjskich naukowcw pod kierunkiem Alana Hipkisa, gwnie jeli chodzi o zdolno przeduania ywotnoci ludzkich fibroblastw. Karnozyna oddala procesy starzenia w kulturach ludzkich fibroblastw i ma zdolno zmiany fenotypu senescencji na fenotyp juwenilny. Chocia przeciwutleniacze maj pozytywne waciwoci, jeli chodzi o usuwanie wolnych rodnikw, nie mog dowie swojego przeciwdziaania procesom starzenia jak karnozyna. S to waciwoci karnozyny - atrybuty w procesach senescencji. Trzeba tu przede wszystkim wspomnie, e karnozyna moe reagowa z grupami karbonylowymi biaek, przy jednoczesnym powstawaniu karnozylowanych polipeptydw (adduktw), ktre osabiaj procesy starzenia i ograniczaj powstawanie, typowych dla tych procesw, uszkodze biaek. Rewitalizujce dziaanie karnozyny na fibroblasty wyjania take, dlaczego znaczco poprawia si gojenie ran po zabiegach chirurgicznych. Co waciwie powoduje powstanie zmarszczek na skrze? Starzejce si (w procesie senescencji) komrki skry, keratynocyty i fibroblasty, dziki zmianom moleku biakowych zaczynaj zachowywa si nienormalnie i akumuluj si z wiekiem w ludzkiej skrze. Produkuj wicej enzymw metaloproteinazy, ktre niszcz biaka w otaczajcej je macierzy zewntrzkomrkowej (matriks, gdzie s ulokowane komrki, wzy limfatyczne i naczynia krwionone oraz inne struktury skry). Produkuj take tzw. molekuy adhezyjne, ktre powoduj pogrubienie cian arterii i ich stwardnienie (arterioskleroz). Starzejce si komrki produkuj ponadto wicej innych enzymw degradujcych i cytokin prozapalnych, dziaajcych w oddalonych obszarach organizmu (transport krwi). W ten sposb relatywnie maa ilo starzejcych si komrek moe spowodowa rozlege zmiany funkcji i integralnoci skry. Komrki w senescencji akumuluj si take wraz z wiekiem we wszystkich narzdach i tkankach, gdzie opieraj si tzw. apoptozie (zaprogramowanej mierci komrki) i powoduj degeneracyjne procesy zwizane ze starzeniem. Dodatkowo: naruszajc mikroskopijne rodowiska yciowe, komrki w senescencji mog by jedn z przyczyn zwikszonego wystpowania chorb nowotworowych u starszych osb.

14

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR

10. STARZENIE SI MINI, SCHORZENIA MINI

W wieku od 20 do 70 lat masa miniowa organizmu zmniejsza si o 20%, tak samo zmniejsza si sia mini i wytrzymao, czyli cakowite zmniejszenie sprawnoci mini przekracza 20% i zblia si do 40%. Stenie karnozyny i jej efekt przeciwutleniajcy spadaj w tym okresie w przyblieniu do poowy pierwotnych wartoci. Ten spadek zawartoci karnozyny w miniach jest z najwikszym prawdopodobiestwem take przyczyn spowodowanego przez wiek spadku masy, siy i wytrzymaoci mini. Aktywne, silne tzw. szybkie wkna miniowe zawieraj du ilo karnozyny, podczas gdy sabe i atroficzne zawieraj znacznie mniej karnozyny. Rosyjski naukowiec Severin udowodni ju w latach pidziesitych, e dodanie karnozyny do pynu, gdzie byy inkubowane izolowane wyczerpane minie, spowodowao prawie natychmiastow odnow penej energii miniowej. Australijski zesp dr. Mac Farlana udowodni wspczenie, e dodanie karnozyny zwiksza si i wytrzymao zmczonych mini. Ciekawe, e suplementacja karnozyn jest wprost proporcjonalna do efektu dziaania na minie: im wicej doda si karnozyny, tym jej zawarto w miniach jest wysza i tym wiksza jest sia i wytrzymao mini. Rola karnozyny zostaa take zbadana naukowo przy rnych chorobach nerwowominiowych. Zgodnie z wynikami tych bada, przy tych chorobach zaleca si suplementacj. Oczywicie nie oczekuje si wyleczenia tych bardzo powanych chorb, ale mona zmniejszy stres tlenowy, zawsze towarzyszcy tego rodzaju schorzeniom, zwikszy kontrakcj mini i doda im siy i wytrzymaoci. Minie pacjentw z dystrofi miniow Duchena zawieraj tylko poow karnozyny w porwnaniu z miniami zdrowych osb, czyli ewentualna suplementacja karnozyn wprost sama si narzuca.

Karnozyna ma wane zadanie przy nastpujcych chorobach neuromuskularnych:

ALS (stwardnienie zanikowe boczne) dystrofia miniowa Duchena dystrofia mini FSH (twarzowo-opatkowo-ramieniowa) Myasthenia gravis (miastenia rzekomoporana) Polymyositis (zapalenie wielominiowe) Choroby mini wywoane lekami (np. statyny, leki na obnienie cholesterolu) Miopatia mitochondrialna (pne formy)

11. KARNOZYNA W SPORCIE

Rosyjski naukowiec E.S. Severin udowodni ju 1953 roku, e karnozyna znaczco przyczynia si do fizyko-chemicznego wyrwnania kwasowoci (buforowania) w miniach szkieletowych, utrzymujc rwnowag kwasowo-zasadow w trakcie wysoce intensywnej pracy mini, gdy dochodzi do wystpienia nadmiaru protonw H+ produkowanych w zwizku z gromadzeniem kwasu mlekowego w ten sposb wyranie spada kwasowo w miniach, ktra powoduje zmczenie, zmniejszenie siy i wytrzymaoci wraz ze spowolnieniem regeneracji. Karnozyna stanowi 30% cakowitej buforujcej pojemnoci organizmu. Wspczesne badania potwierdziy, e podwyszone stenie karnozyny prowadzi do zwikszonej pojemnoci buforujcej w stosunku do H+, tzn. e karnozyna reguluje (buforuje) kwasowo wewntrzkomrkow (pH). Wane jest, e karnozyna zachowyje t waciwo, nawet gdy jest podawana przed wiczeniami.

2012 STARLIFE PL

15

CARNOSINE STAR
Jest powszechnie wiadomo, e akumulacja kwasu mlekowego w pracujcym miniu powoduje obnienie pH, tj. zwikszenie kwasowoci, czego konsekwencj jest zmczenie mini a do ich wyczerpania. Take spadek stenia karnozyny wraz z wiekiem prowadzi do zmniejszenia siy i wytrzymaoci mini. Suplementacja karnozyn prowadzi zatem do zwikszenia jej stenia i dziki temu do zwikszenie siy, odpornoci, wytrzymaoci i przyspieszenia regeneracji. Karnozyna wspomaga take funkcjonowanie tzw. pompy wapniowej w retikulum endoplazmatycznym komrek miniowych i utrzymuje otwarte kanay wapniowe. Przy niedoborze karnozyny pompa przestaje dziaa, kanay wapniowe zamykaj si w nastpstwie wzrostu kwasowoci, zwikszenia peroksydacji lipidw i akumulacji dialdehydu malonowego (MDA). Karnozyna zapobiega rozwojowi tych szkodliwych reakcji i stanowi idealny, fizjologiczny suplement w sporcie. Karnozyna nie jest uznawana za substancj dopingujc. W sporcie i bodybuilding karnozyna uczestniczy take w detoksykacji reaktywnych aldehydw, powstajcych poprzez utlenianie lipidw w czasie pracy mini. W ten sposb karnozyna chroni minie przed uszkodzeniem, zwiksza ich si, wytrzymao, odporno i przyspiesza procesy regeneracji waciwoci te s potwierdzone i udokumentowane. Badania dowodz, e minimalna ilo karnozyny potrzebna do zatrzymania peroksydacji lipidw wynosi 2,5 mM, a do zwalczenia karbonylacji - 1.0 mM. Stenie to jest osigane przy suplementacji karnozyn przez kilka miesicy (w jednym badaniu dopiero po 13 miesicach). Przy podawaniu poywienia, zawierajcego 1,8% karnozyny, ju po 8 tygodniach jej stenie w miniach wzrasta a piciokrotnie. Karnozyna stanowi w ten sposb idealny suplement dla atletw.

12. ZABURZENIA POTENCJI

Produkcja tlenku azotu (NO) w penisie jest warunkiem rozpoczcia i utrzymania erekcji. Karnozyna jest naturalnym substratem (substancj wyjciow, podstawow) dla NO, innymi sowy organizm wytwarza NO z karnozyny. W tym wypadku suplementacja karnozyn automatycznie poprawia potencj Zaburzenie erekcji (zaburzenie wzwodu penisa = dysfunkcja erekcji = zaburzenie potencji) jest sta albo tymczasow niezdolnoci osignicia lub utrzymania przez dostatecznie dugi okres wzwodu czonka (erekcji), co jest niezbdne do kontaktu seksualnego. Dysfunkcja erekcji (ED) jest jednym z najczstszych zaburze funkcji seksualnych u mczyzn w ogle. Wczeniej to zaburzenie byo nazywane impotencj, dzi jednak dajemy pierwszestwo terminowi dysfunkcja erekcji, ktry lepiej ujmuje istot problemu. Do osignicia erekcji potrzebne jest doskonae wspdziaanie psychiki, hormonw, odruchw nerwowych i mini gadkich, a jakiekolwiek naruszenie tej rwnowagi prowadzi do zaburze. Liczba mczyzn dotknitych dysfunkcj erekcji wzrasta wraz z upywem wieku. Wedug najbardziej znanych bada epidemiologicznych (Massachusetts Male Aging Study), ktre przeprowadzono w USA, jedn z form dysfunkcji erekcji jest dotknitych 52% mczyzn w wieku 40-70 lat. Podaje si, e na wiecie dysfunkcja erekcji dotyczy ponad 100 milionw mczyzn. W Republice Czeskiej chodzi o 500 800.000 mczyzn i corocznie przybywa ich okoo 40.000. Wedug reprezentatywnego badania agencji STEM/MARK przeprowadzonego na grupie 3.500 mczyzn w Republice Czeskiej, do jednej z form zaburzenia erekcji przyznaje si co drugi mczyzna w wieku 35 65 lat.

16

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
Jak to zatem naprawd jest z przyczynami dysfunkcji erekcji? O tzw. przyczynach psychogennych moemy mwi w 20% przypadkw. W 80% przypadkw przyczyn dysfunkcji erekcji jest jednak tzw. zaburzenie organiczne, to znaczy konkretna choroba, ktra upoledza ktry skadnik niezbdny do powstania erekcji (naczynia, nerwy). Najczstsze przyczyny stanowi np. cukrzyca (diabetes), ischemiczna (niedokrwienna) choroba serca, wysokie cinienie krwi, arterioskleroza, wiele chorb nerwowych i psychicznych, stany po operacjach prostaty czy odbytu albo po urazach krgosupa, zaburzenia hormonalne, ale take nadmierne palenie, alkohol czy zaywanie niektrych lekw i narkotykw. Dziki wyranemu postpowi medycyny w ostatnich latach nie tylko jest moliwe odkrycie tych przyczyn, ale take znalezienie odpowiedniego sposobu leczenia dla prawie kadego pacjenta, przy czym jedn ze skutecznych form jest stosowanie karnozyny.

13. KATARAKTA (ZAMA)

Karnozyna nie tylko hamuje tworzenie AGEs jednego z gwnych procesw przyczynowych prowadzcych do katarakty ale take chroni prawidowe biaka przed toksycznymi dziaaniami AGEs, ktre si ju rozwiny. Wiadomoci te s stosunkowo nowe, pochodz z roku 2000, kiedy to zostay opublikowane prace z Kings College, University of London (C.Brownson, A.R. Hipkis i inni) o dziaaniach karnozyny. Eksperymenty polegay na tym, e: zostaa wytworzona glikowana owalbumina (biako jajka kurzego, ktre zostao pozbawione wartoci poprzez glikacj wskutek dziaania znanej substancji, powodujcej glikacj biaek, czyli metyloglioksalu) Pozbawiona w ten sposb wartoci owalbumina zostaa zmieszana z a-krystalin, biakiem soczewki oka i spowodowaa tworzenie wiza krzyowych (cross-linkings) w krystalinie, a tym samym jej nieprzejrzysto. Karnozyna nie tylko zapobiegaa utracie wartoci przez krystalin, ale nawet odnowia jej struktur i w ten sposb take przejrzysto. Dalsze badania potwierdziy rwnie pozytywne dziaania karnozyny w zakresie polepszenia ju rozwinitej glaukomii (jaskry) i w jej zapobieganiu. To stwierdzenie jest bardzo wane take dla pacjentw cierpicych na chorob Alzheimera i Parkinsona, ktre wi si z czstszym wystpowaniem glaukomii. Zostao udowodnione cakowicie bezpieczne dziaanie kropli do oczu z karnozyn w zakresie odsuwania procesu starzenia oka i widzenia, prawie 100 % skuteczno zostaa udowodniona w przypadkach pocztkowej katarakty starczej i w 80% przypadkw rozwinitej katarakty starczej. Krople te przenikaj zarwno szkliste, jak i tuszczowe ciao oka, gdzie karnozyna dziaa prewencyjnie i naprawczo na wywoywane przez wiato uszkodzenia DNA. W niektrych krajach krople na bazie karnozyny s stosowanie w peni legalnie jako lek na wiele chorb oka.

14. CUKRZYCA I JEJ POWIKANIA

Diabetycy wydalaj w moczu podwyszon ilo cukru i innych substancji, jak biaka, aminokwasy (arginina, karnozyna, tauryna itp.), a take magnez (magnesium) oczywicie w ten sposb zuboaj organizm o te potrzebne substancje. Przy cukrzycy dochodzi do intensyfikacji procesw glikacji rwnoczenie ze stale zwikszajcym si deficytem karnozyny, co jest jedn z przyczyn (jednak nie jedyn), dlaczego arterie cukrzykw atwiej ulegaj procesowi pogrubienia ich cian i tym samym rozwojowi arteriosklerozy, ktrej wystpienie jest u cukrzykw trzy razy czstsze (cznie z zawaem minia sercowego i zaburze mzgowo-naczyniowych) ni u osb zdrowych.

2012 STARLIFE PL

17

CARNOSINE STAR
Karnozyna jest substancj, ktra poprzez receptory H3 autonomicznego (wegetatywnego) ukadu nerwowego kontroluje poziomy cukru we krwi. Testy na zwierztach dowiody, e ciarne szczury z niedoborem karnozyny s duo bardziej zagroone urodzeniem potomkw z cukrzyc. Jest to wyjaniane dziaaniem karnozyny, ktra polepsza tolerancj glukozy u podu. W ten sposb karnozyna moe by dobroczynnym suplementem dla matek z cukrzyc, poniewa zmniejsza ryzyko zachorowania ich dzieci na cukrzyc. Karnozyna jest odpowiednia dla wszystkich typw cukrzycy ze wzgldu na to, e zmniejsza ryzyko rozwoju powika cukrzycowych, tzn. chorb serca, naczyniowego udaru mzgu, arteriosklerozy (miadycy), uszkodzenia nerek i powika ocznych.

15. CHOROBY SERCOWO-NACZYNIOWE

Zdrowy misie sercowy (miokard) zawiera cakiem naturalnie okrelon ilo karnozyny. Suplementacja karnozyn zwiksza jednak znacznie (a o 30 %) si i wytrzymao minia sercowego. Utrata kontrakcji (kurczliwoci) komrek minia sercowego jest powszechn przyczyn miertelnoci przy schorzeniach zwizanych z chorob niedokrwienn serca. Na podstawie wspczesnych bada farmakologicznych, karnozyna poprawia kontrakcj miokardu i w stanach ischemicznych (niedostatku tlenu) tak samo dobrze jak verapamil (lek-bloker kanaw wapniowych), czsto przepisywany jako lek na choroby serca. W ten sposb karnozyna otwiera nowe horyzonty w leczeniu niewydolnoci serca.

Korzystne dziaania karnozyny przy chorobach sercowo-naczyniowych mona na podstawie przeprowadzonych bada streci w sposb nastpujcy:
zwikszenie siy skurczu minia sercowego obnienie podwyszonego cinienia krwi ochrona przeciwko niedostatkowi tlenu (hipoksja, ischemia) w tkankach przy ischemicznej (niedokrwiennej) chorobie serca prewencja utleniania cholesterolu LDL, a w ten sposb zapobieganie rozwojowi arteriosklerozy

Karnozyna moe zatem by szeroko stosowana do leczenia wszystkich form osabionego dziaania serca jako pompy (reduced heart pumping efficiency). Dodatkowo, karnozyna obnia poziom leptyny, enzymu regulujcego mas ciaa. Tego hormonu we krwi osb otyych jest kilka razy wicej, podnosi on take cinienie krwi. Ciekawe dowiadczenia zostay przeprowadzone w celu wykazania dziaania karnozyny na szczury z zaprogramowan hipoksj (niedostatkiem tlenu). Zostay one wystawione na dziaanie rodowiska z niedostatkiem tlenu, w ktrym byy niezdolne do poruszania si. Gdy do tego rodowiska zaczto dodawa tlen osobniki zaczy si oywia. Szczury leczone karnozyn mogy wsta ju po 4,3 minuty, nieleczone dopiero po 6,3 minuty, co pokazao zasadnicz rnic. Kolejne badania zostay przeprowadzone na zwierztach ze sztucznie wywoanym udarem mzgu (poprzez zamknicie jednej z ttnic mzgowych). Karnozyna wykazaa tu znaczce dziaanie neuroprotekcyjne (ochrona komrek nerwowych przed uszkodzeniem) w mzgach dotknitych ischemi, niedokrwionych (mzg niedostatecznie zaopatrywany w tlen). Szczury suplementowane karnozyn wykazyway bliszy normie EKG, akumuloway mniej kwasu mlekowego (oglny wskanik uszkodzenia) i wykazyway lepsze parametry ukrwienia mzgu.

18

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
Podsumowujc, mona stwierdzi, e karnozyna jest wyjtkowym suplementem diety w zapobieganiu i leczeniu prawie wszystkich zaburze sercowo-naczyniowych.

16. ZABURZENIA NEUROLOGICZNE I PSYCHIATRYCZNE KARNOZYNA JAKO OCHRONA NERWW

Choroba Alzheimera i agodne zaburzenia poznawcze (mild cognitive impairment) Choroba Parkinsona Epilepsja i schizofrenia Choroba autystyczna Zaburzenia naczyniowo-mzgowe, incydenty naczyniowo-mzgowe (udary)

Karnozyna jest wszechstronnym neuroprotektorem (substancj chronic komrki nerwowe). Ewolucja zapewnia nam, e zdrowe i mode komrki nerwowe mzgu zawieraj dostateczn ilo karnozyny do ochrony tych bardzo cennych komrek przed uszkodzeniem i zmianami degeneracyjnymi. Waciwoci ochronne dotycz gwnie dziaa przeciwutleniajcych oraz zapobiegania glikacji i karbonylacji, jak zostao opisane powyej. Ponadto, karnozyna chroni proteazomy, ktry spenia centralne zadanie przy usuwaniu szkodliwych karbonylowanych biaek. Karnozyna po prostu zatrzymuje proces deformacji biaek i brukuje drog do zapobiegania i spowolnienia przebiegu choroby Alzheimera oraz innych typw demencji i agodnych zaburze poznawczych (mild cognitive impairment). Przy przewlekych chorobach mzgu, chorobie Alzheimera i Parkinsona, epilepsji, zaburzeniach depresyjnych, schizofrenii przewaa stres tlenowy i opisane ju wyej jednoczesne szkodliwe procesy degeneracyjne, ktrych ilo i zakres przy tych chorobach s niebezpiecznie due. Glikacja denaturuje biaka i fosfolipidy z nastpujc po tym produkcj AGEs, ktre z kolei s paliwem dla oksydacji lipidw bon komrkowych. Stres tlenowy zwiksza aktywno enzymu fosfolipazy A2 (PLA2), ktry rozbija kwasy tuszczowe bon komrkowych, co powoduje naruszenie integralnoci bony i tym samym powane zaburzenie funkcji komrki a do jej zaniku. Te wszystkie szkodliwe reakcje zaburzaj jednoczenie funkcje tzw. neurotransmiterw (nonikw sygnaw nerwowych, neuroprzekanikw). Karnozyna zmniejsza nie tylko stres tlenowy, ale redukuje te szkodliwo innych nastpujcych albo przebiegajcych jednoczenie procesw (glikacja, karbonylacja, AGEs). Karnozyna dziaa take bezporednio jako neurotransmiter, substancja przeciwskurczowa (przeciwko konwulsjom) i substancja chelatujca (wizanie szkodliwych metali cikich). Dziki temu staje si uniwersaln substancj, chronica przed syndromami i zaburzeniami neurologicznymi i psychiatrycznymi. Choroba Alzheimera i agodne zaburzenia poznawcze (mild cognitive impairment). Choroba Alzheimera jest degeneracyjn chorob mzgu, ktra powoduje progresywne zaburzenie pamici i zdolnoci poznawczych. Choroba powoli i nieubaganie atakuje komrki nerwowe we wszystkich czciach kory mzgowej oraz ich okoliczne struktury, powodujc w konsekwencji niezdolno chorego do panowania nad emocjami, rozrniania pomyek, bdw i wzorw, koordynowania ruchw i zapamitywania. W kocowych fazach choroby chory cakowicie traci pami i wszelkie funkcje mentalne. Nie s znane przypadki wyleczenia, a stosowane dotychczas leki s nieskuteczne. Biorc pod uwag progresywn destrukcj komrek nerwowych, mona wykry szerokie spektrum dalszych odchyle od normy u pacjentw zmarych na chorob Alzheimera, cznie z zewntrzkomrkowym (extracellulare) depozytem biaka o nazwie amyloid i mikroskopijnymi
2012 STARLIFE PL

19

CARNOSINE STAR
wizkami wkien wewntrz komrek nerwowych (intracellulare). Prace eksperymentalne dowiody, e karnozyna potrafi redukowa albo zupenie zapobiega uszkodzeniom komrek, ktrych przyczyn jest toksyczny wpyw amyloidu, biaka typowego dla choroby Alzheimera. Betaamyloid reaguje mianowicie z okrelonymi receptorami RAGE (produktw glikacji) i w ten sposb wywouje uszkodzenia nerww i ttnic mzgu. Karnozyna blokuje i inaktywuje beta-amyloid, dziki czemu chroni tkanki nerwowe przed rozwojem demencji. Ponadto karnozyna chroni komrki mzgowe dziki swojemu dziaaniu neutralizujcemu na wysoce toksyczn substancj alfa-, beta-nienasycony aldehyd akrolein ktra powstaje w trakcie peroksydacji wielonienasyconych lipidw (PUFA). Substancja ta prawdopodobnie dziaa jako toksyczny drugi pose - toxicological second messenger w trakcie utleniajcego (tj. poprzez wolne rodniki) niszczenia bon komrkowych. Wspczesne badania wykazay, e toksyczny nienasycony krotonaldehyd (CA) uczestniczy take w kolejnym procesie niszczcym biaka i fosfolipidy (gwnie bon komrkowych) karbonylacji, odbywajcej si rwnie pod wpywem peroksydacji lipidw. Poniewa karnozyna walczy ze wszystkimi aldehydami, pojawia si tu moliwo wyjanienia jej dziaania jako wanego czynnika prewencyjnego w chorobie Alzheimera i innych chorobach zwizanych ze stresem tlenowym. Karnozyna dziaa zapobiegawczo rwnie na inne mechanizmy towarzyszce chorobie Alzheimera. Niektre badania dowiody wystpowania przy tej chorobie podwyszonego stenia jonw cynku i miedzi w mzgu chorych. Jony te prawdopodobnie zmieniaj skad chemiczny normalnego beta-amyloidu i s przyczyn jego toksycznoci. Aby doszo do zwizania jonw cynku i/lub miedzi z beta-amyloidem wymagane jest umiarkowanie kwane rodowisko. Warunki te (kwane rodowisko i podwyszona ilo jonw cynku i miedzi) wystpuj powszechnie jako element reakcji zapalnej na uszkodzenie miejscowe. Karnozyna jako wyjtkowy chelator cynku i miedzi (i innych metali) potrafi te metale usuwa z organizmu (jak opisano powyej). Moe to oznacza kolejn wan funkcj karnozyny w prewencji i spowolnieniu choroby Alzheimera oraz innych degeneracyjnych schorze mzgu. agodne zaburzenia poznawcze mild cognitive impairment MCI. Schorzenie to jest obecnie opisywane jako etap przejciowy midzy zdrowym starzeniem si funkcji poznawczych a demencj. Badania, zajmujce si problematyk MCI, zakadaj istotn mnogo przyczyn tego zaburzenia wraz ze stwierdzeniem, e niektre procesy przyczynowe s lekcewaone, jak np. choroby mzgowo-naczyniowe (cerebrovascular). Przy takiej mnogoci trudno jest jednak okreli prewalencj i prognostyk, a take oceni, czy ewentualne leczenie jest poyteczne i korzystne. Tu ofiaruje si karnozyna ze swoim silnym neuro-protekcyjnym dziaaniem jako idealny suplement dla osb z podejrzeniem rozwijajcego si MCI lub w jego pocztkowym stadium. CHOROBA PARKINSONA Ostateczn przyczyn, na poziomie atomowym, s toksyczne wolne rodniki i ich toksyczne metabolity, niszczce pewne komrki mzgowe. H2O2 (nadtlenek wodoru) i TCA (octan tetradekanoiloforbolu/tetracanoylphorbolacetate) s wanie takimi rodnikami, potraficymi przedwczenie niszczy komrki mzgowe. Karnozyna moe zapobiec powstaniu tych rodnikw i w ten sposb chroni komrki mzgowe przed ich uszkodzeniem. Dalej, tzw. ciaa Lewy-ego w mzgu chorych na chorob Parkinsona akumuluj substancj zwan alfa-synuklein, ktra przyspiesza proces chorobowy. Alfa-synukleina powstaje w stanie stresu tlenowego a karnozyna potrafi redukowa zarwno stres oksydacyjny, jak i akumulacj alfasynukleiny. Dlatego karnozyna jest zalecana jako leczenie uzupeniajce choroby Parkinsona. EPILEPSJA I SCHIZOFRENIA Te choroby przewleke take nale do grupy chorb, w ktrych w uszkadzaniu komrek mzgowych uczestnicz stres tlenowy i karbonylacja. Poniewa karnozyna efektywnie

20

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
osabia te obie formy reakcji, staje si take odpowiednim suplementem ywieniowym w leczeniu tych pacjentw. Karnozyna ma znaczce dziaanie przeciwskurczowe (przeciwdziaa powstawaniu skurczw), czego dowodz ostatnie badania. INCYDENTY NACZYNIOWO-MZGOWE Testy laboratoryjne wykazay, e suplementacja karnozyn chroni komrki mzgowe przed uszkodzeniem z powodu niedostatku tlenu (ischemii, niedokrwiennoci), ktry wystpuje przy albo po nagym zamkniciu ktrej z ttnic mzgowych (udar mzgu, ictus). Jedno z bada przeprowadzonych na szczurach wykazao 67% miertelno (umieralno) w wyniku ataku ischemicznego. W grupie leczonej wczeniej karnozyn (tzn. suplementacja karnozyn zostaa rozpoczta jeszcze przed udarem) umieralno wyniosa tylko 30%. Inne badanie potwierdzio podobne wyniki umieralno po ataku ischemicznym spada z 55% do 17%. Dlatego stale rosnca liczba badaczy wyraa pogld, e karnozyna jest korzystnym suplementem do wtrnej prewencji incydentw naczyniowomzgowych. KRG CHORB AUTYSTYCZNYCH Gdy dr Michael Cheze, neurolog, opublikowa wyniki leczenia chorb autystycznych (autyzm i syndrom Aspergera), wywoao to wielkie poruszenie. Od 2001 roku leczy karnozyn prawie 1000 autystycznych dzieci. Jak podaje, u 80-90% z nich stan znaczco si poprawi ju w cigu 8 tygodni od rozpoczcia leczenia. Wedug dr. Chezea, karnozyna dziaa w przednich (czoowych) obszarach mzgu, gdzie czy swoje oddziaywania z wpywem neuroprzekanikw, dziaajcych w gbokich obszarach mzgu. Interesujce wyniki tego leczenia potwierdzili take rodzice autystycznych dzieci, niekiedy ju w pierwszym tygodniu od rozpoczcia leczenia. Poprawa nastpia nie tylko w obszarach komunikacji, ale take w zachowaniu i kontaktach spoecznych. W leczeniu dyslektykw dr Cheze wykaza popraw gwnie w obszarach umiejtnoci czytania i poziomu uwagi. Oprcz bada prowadzonych na podanej wyej liczbie autystycznych dzieci, dr Cheze wykona dodatkowo dwukrotnie prb na 31 autystycznych dzieciach z podobnymi wynikami. Podawane byo 400 mg karnozyny dziennie i nie zostay zaobserwowane adne skutki uboczne.

17. INNE DZIAANIA KORZYSTNE DLA ZDROWIA

W 1936 roku karnozyna bya stosowana w leczeniu i prewencji wrzodw odka. Wspczesne badania potwierdziy, e karnozyna w znacznym stopniu osabia powstawanie erozji i wrzodw w odku i dwunastnicy. Choroba wrzodowa i niewrzodowe zaburzenia trawienia (dyspepsja) dotykaj miliony ludzi na caym wiecie. Jedn z pierwotnych przyczyn powstawania tych chorb jest infekcja Helicobacter pylori, ktra wystpuje w okoo 75% przypadkw zachorowa. Ponadto zaraeni, bdc nosicielami tej bakterii, prawdopodobnie przenosz j na kolejne osoby. Kolejn przyczyn jest zaywanie niesteroidowych lekw przeciwzapalnych i przeciwreumatycznych (NSAID), cznie z aspiryn. Leki te osabiaj aktywno korzystnego enzymu cyklooksygenazy (COX), ktry jest odpowiedzialny za utrzymanie integralnoci luzwki w grnych czciach przewodu pokarmowego i za wsparcie dopywu krwi do odka. Mimo wprowadzenia nowoczesnych niesteroidowych lekw przeciwreumatycznych, dziaajcych gwnie na inne formy cyklooksygenazy (inhibitory COX-2), ktra wystpuje przede wszystkim w chrzstkach staww, leki te nadal pozostaj niebezpieczne dla przewodu pokarmowego w sensie podwyszonego ryzyka powika wrzodowych.

2012 STARLIFE PL

21

CARNOSINE STAR
Inne dziaania korzystne dla zdrowia to
wsparcie systemu immunologicznego i tumienie procesw zapalnych wyrane wspomaganie gojenia ran ochrona przeciwko promieniowaniu, cznie z osabianiem objaww syndromu popromiennego prewencja chorb nowotworowych.

18. KARNOZYNA NA DUGOWIECZNO

Stosunkowo obszerne badanie dokumentuje, e karnozyna dysponuje znaczcym potencjaem w walce ze starzeniem (anti-aging) ze wzgldu na swoje wyjtkowe zdolnoci chronienia i przeduania funkcjonalnej ywotnoci kluczowych jednostek budulcowych organizmu, tzn. komrek, biaek, DNA i tuszczw. Karnozyna moe by cakiem susznie nazywana substancj dugowiecznoci. Jeli dodatkowo substancja ta jest cakowicie bezpieczna, naturalnie wystpuje w organizmie i w poywieniu, dowioda przeduania ycia u zwierzt i w kulturach komrek ludzkich, staje si tym samym podstawowy elementem programu dugowiecznoci. W jaki sposb karnozyna przedua ycie? Nie znamy penej odpowiedzi na to pytanie, jednak waciwoci karnozyny wskazuj na mechanizmy starzenia komrek i tkanek oraz na rodki anti-aging, ktre te procesy zwalczaj. Interesujce dowiadczenia zostay przeprowadzone przez rosyjskich naukowcw pod koniec lat 90. ubiegego stulecia, ktrzy testowali dziaania karnozyny przeciwko starzeniu u mysz testowana bya przecitna dugo ycia i oznaki senescencji (starzenia) u mysz z przyspieszonym procesem starzenia. Poowie mysz bya podawana woda pitna z karnozyn ju od drugiego miesica ycia. Karnozyna przeduya im ycie rednio o 20% w porwnaniu z grup kontroln, ktra nie otrzymywaa karnozyny w pokarmie. Ponadto, myszy z przyspieszonym starzeniem, ktrych rednia dugo ycia wynosi 15 miesicy, wykazuj oznaki starzenia rednio w 10. miesicu ycia. Osobniki, ktrym podawano pokarm z dodatkiem karnozyny, nie miay oznak starzenia jeszcze w 12. miesicu ycia. Take ich sier wykazywaa w tym wieku w peni widoczne oznaki modoci byszczc sier (44% w stosunku do 5%) i rzadsze wystpowanie owrzodzenia skry (typowa oznaka starzenia u tych myszy - 14% w stosunku do 36%). Karnozyna rwnie znaczco redukowaa wystpowanie lordozy-kifozy krgosupa (patologiczne skrzywienie krgosupa jako kolejna oznaka starzenia) i zmian skrnych wok oczu, ale nie miaa adnego wpywu na wystpienie zamy rogwkowej. Jednak najostrzejszy kontrast by widoczny w zachowaniu tylko 5% mysz bez karnozyny wykazywao normalne zachowanie w okresie staroci, w odrnieniu od 58% z karnozyn. Zostay zbadane take biochemiczne wskaniki starzenia mzgu. Bony komrek mzgowych mysz, ktrym podawano karnozyn, miay statystycznie nisz zawarto dialdehydu malonowego (MDA), wysoce toksycznego produktu tlenowych (przez wolne rodniki) uszkodze lipidw bon komrkowych. Aktywno monoaminoksydazy B bya nisza o 44% u zwierzt, ktrym podawano karnozyn, co wskazuje na utrzymanie produkcji dopaminy (neuroprzekanik, ktrego niedobr prowadzi do wystpienia objaww choroby Parkinsona). Glutaminian wicy si z jej receptorami komrkowymi by podwojony u osobnikw dostajcych karnozyn. Poniewa glutaminian jest gwnym neuroprzekanikiem, poprawiajcym przekazywanie sygnaw w mzgu, moe to wyjania utrzymanie si w normie zachowania mysz karmionych karnozyn.

22

2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR
Badanie to dowiodo, e karnozyna w istotny sposb agodzi oznaki starzenia w wygldzie, zdrowiu fizjologicznym, zachowaniu i biochemicznych wskanikach dotyczcych mzgu, cznie z przeduaniem ycia u zmienionych genetycznie mysz z przyspieszonym starzeniem. Autorzy tego badania, troch skromnie, podsumowuj, e myszy karmione karnozyn mona scharakteryzowa jako bardziej odporne na rozwj objaww starzenia.

19. KARNOZYNA JAKO LEK I SUPLEMENT DIETY

Ju od wielu lat zalecany jest bardzo szeroki zakres leczniczego wykorzystania tej godnej uwagi substancji. W 1935 roku karnozyna bya stosowana jako lek na poliartretyzm, a w 1936 do leczenia choroby wrzodowej odka i dwunastnicy. Kilka wspczesnych prac zaleca poczenie cynku i karnozyny, ktra ma znaczce dziaanie ochronne przeciwko rnym substancjom podraniajcym luzwk i wykazuje efekt leczniczy przy powstaych ju wrzodach przewodu pokarmowego. Karnozyna ma t szczegln waciwo, e potrafi regulowa procesy komrkowe i enzymatyczne, kiedy s poza norm: jeli te procesy s w stanie ekstremalnym, wtedy je osabia (down-regulation), jeli s niedostateczne, wspiera je (up-regulation) np. karnozyna posiada waciwoci antyagregacyjne (obnienie podwyszonej krzepliwoci krwi, tzn. niebezpieczestwa wystpienia zatorowoci tromboembolii, rozrzedza krew) u chorych z podwyszon krzepliwoci, na odwrt, zwiksza waciwoci agregacyjne pytek krwi (trombocytw) u ludzi ze zwikszonym krwawieniem (hemofili). Karnozyna dziaa ochronnie i stabilizujco na bony komrkowe, zwikszajc ich wytrzymao i okres przeycia w niekorzystnych warunkach, dziki temu oferuje moliwo jej leczniczego wykorzystania przy wywoywanych chemicznie anemiach hemolitycznych.

20. DAWKOWANIE
Zostao dowiedzione, e ju dawki 50 mg karnozyny efektywnie obniaj stenie wydalanego w moczu dialdehydu malonowego (MDA oznaka stresu tlenowego). Obecnie zalecanie jest nastpujce dawkowanie: w celach prewencyjnych i jako cz programw przeciwko starzeniu odpowiednie s dawki midzy 100 200 mg/dzie, bez przerywania, stale jako leczenie uzupeniajce chorb przewlekych, jak autyzm, dystrofia miniowa i inne, dawki dzienne 300 800 mg/dzie dawki 1500 2000 mg dziennie nie s zalecane, mimo e nie wykazuj adnych objaww ubocznych czy powika, poniewa te megadawki nie zwikszaj ju znacznie jej korzystnego dziaania. Wyjtek stanowi sportowcy, dla ktrych te megadawki s bardzo poyteczne przewanie jednak przez ograniczony okres trwania aktywnoci sportowej.

2012 STARLIFE PL

23

CARNOSINE STAR

21. PODSUMOWANIE
Powyej opisane zostay szczegowo waciwoci i dziaanie karnozyny. Tutaj zostao wymienione, gwoli przypomnienia, kilka jej najwaniejszych zalet.

bezpieczna, wystpuje naturalnie w organizmie i poywieniu dziaanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe uniwersalny przeciwutleniacz, usuwa aldehydy osabia dziaania toksyczne rodnikw hydroksylowych, tlenowych

i peroksylowych doskonaa ochrona chromosomw (DNA) przed uszkodzeniem przez wolne rodniki efektywnie osabia peroksydacj lipidw wyranie osabia (drog naturaln) procesy glikacji inhibitor powstawania AGEs, chroni biaka przed uszkodzeniem przez AGEs zwalcza tworzenie wiza krzyowych biaek (cross-linking) stanowi wielofunkcyjn ochron biaek i fosfolipidw chroni przed uszkodzeniem biaek poprzez karbonylacj inhibuje (blokuje) procesy uszkadzania zdrowych biaek przez ich

denaturowane formy pomaga odtwarza uszkodzone biaka, chronic proteazomy pomaga zachowa normaln przemian biaek bardzo pozytywny efekt przy chorobach autystycznych chroni komrki mzgowe przed uszkodzeniem chroni biaka i parametry biochemiczne mzgu dziaa jako neuroprzekanik odmadza kultywowane ludzkie komrki w stanie senescencji przedua ycie chroni przed wpywami toksycznymi metali cikich, chelatuje cynk i mied, chelaty cynku i miedzi powstae wskutek dziaania karnozyny rozpuszczaj potem pytki starcze przy chorobie Alzheimera (pozytywny efekt tych chelatw) tumi powstawanie wiza krzyowych beta-amyloidu przy chorobie Alzheimera i ich przenikanie do pytek starczych 24
2012 STARLIFE PL

CARNOSINE STAR -

2012 STARLIFE PL

25

CARNOSINE STAR

26

2012 STARLIFE PL