CAÙ C CAÂ U HOÛ I THOÂ N G THÖÔØ N G

Cuùm Heo (Swine Flu)

Chuùng toâi hieåu moïi ngöôøi ñang quan taâm vaø lo ngaïi veà tình traïng beänh cuùm heo hieän nay, vaø chuùng
toâi coù chung söï lo ngaïi ñoù. Trong giai ñoaïn môùi boäc phaùt beänh naøy, vaãn coøn raát nhieàu ñieàu chöa roõ reät
laém vaø tình hình thay ñoåi raát nhanh choùng.

Nhieäm vuï cuûa Sôû Y Teá Haït Santa Clara laø thoâng baùo cho coäng ñoàng, nhöõng ngöôøi trong laõnh vöïc y teá
vaø caùc cô quan taïi ñòa phöông veà moät tình traïng y teá khaån caáp coù theå xaûy ra, vaø söï boäc phaùt beänh cuùm
heo hieän nay ñaët caùc cö daân trong coäng ñoàng naøy tröôùc moät moái nguy cô veà söùc khoûe.

Muoán bieát thoâng tin hieän nay veà caùc tröôøng hôïp ngöôøi bò cuùm heo trong nöôùc Myõ, xin vieáng trang
maïng cuûa CDC, taïi http://www.cdc.gov/swineflu/investigation.htm. Trung Taâm Kieåm Soaùt vaø Phoøng
Ngöøa Dòch Beänh (CDC), Tieåu Bang, vaø caùc cô quan y teá ñòa phöông ñang hôïp taùc, laøm vieäc vôùi nhau
ñeå ñieàu tra vaán ñeà naøy.

Taïi sao coù söï lo ngaïi?

Caùc tröôøng hôïp cuùm heo xaûy ra cho ngöôøi ñaõ laøm noåi leân moät söï quan ngaïi, vì ñaây laø moät loaïi virus
(vi khuaån) cuùm môùi maø moïi ngöôøi coù raát ít hoaëc khoâng coù söùc ñeà khaùng. Ñaây laø moät loaïi virus cuùm
môùi neân chuùng ta chöa coù thuoác chuûng ngöøa.

Virus (vi khuaån) cuùm heo gaây dòch cuùm cho heo nhöng raát hieám khi gaây beänh cho ngöôøi. Thænh
thoaûng coù nhöõng tröôøng hôïp ngöôøi bò nhieãm virus (vi khuaån) cuùm heo, vaø cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp
ñaõ ñöôïc baùo caùo veà söï laây lan beänh cuùm heo töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc.

Trong tình traïng hieän nay, coù baèng chöùng cho thaáy söï truyeàn nhieãm beänh töø ngöôøi sang ngöôøi. Neáu
loaïi virus (vi khuaån) cuùm heo môùi baét ñaàu laây lan deã daøng töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc thì dòch beänh
naøy seõ lan roäng khaép nöôùc vaø toaøn theá giôùi trong moät thôøi gian raát ngaén. Tình traïng naøy seõ gaây ra ñaïi
dòch cuùm.

Cuùm heo laø gì?

Beänh Cuùm Heo (swine flu) laø moät chöùng beänh veà ñöôøng hoâ haáp cuûa heo, do caùc loaïi virus Cuùm loaïi A
thöôøng gaây ra dòch cuùm trong loaøi heo. Ngöôøi ít khi bò nhieãm cuùm heo, nhöng ngöôøi vaãn coù theå maéc
beänh naøy vaø ñaõ coù ngöôøi maéc beänh naøy. Caùc tröôøng hôïp virus cuùm heo laây lan töø ngöôøi sang ngöôøi ñaõ
ñöôïc baùo caùo, nhöng trong quaù khöù, söï laây lan naøy raát haïn cheá vaø khoâng quaù ba ngöôøi.

Hieän nay coù tröôøng hôïp ngöôøi bò nhieãm cuùm heo trong nöôùc Myõ khoâng?
Vaøo cuoái Thaùng Ba vaø ñaàu Thaùng Tö 2009, nhöõng tröôøng hôïp ngöôøi bò nhieãm virus (vi khuaån) cuùm
heo A (H1N1) ñaõ ñöôïc baùo caùo tröôùc tieân taïi caùc khu vöïc phía Nam California vaø caùc khu vöïc gaàn
San Antonio, Texas. Caùc Tieåu Bang khaùc trong nöôùc Myõ ñaõ coù baùo caùo caùc tröôøng hôïp ngöôøi bò
nhieãm beänh cuùm heo, vaø treân theá giôùi cuõng ñaõ coù baùo caùo nhöõng tröôøng hôïp ngöôøi bò cuùm heo.

4/27/09
Virus (vi khuaån) cuùm heo coù truyeàn nhieãm khoâng?
CDC ñaõ xaùc nhaän laø virus cuùm heo loaïi A (H1N1) raát truyeàn nhieãm vaø ñang laây lan töø ngöôøi naøy sang
ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, vaøo thôøi ñieåm naøy, ngöôøi ta chöa bieát ñöôïc söï laây lan töø ngöôøi sang ngöôøi deã
daøng ôû möùc ñoä naøo.

Caùc daáu hieäu vaø trieäu chöùng cuûa ngöôøi bò beänh cuùm heo laø gì?
Caùc trieäu chöùng naøy cuõng töông töï nhö beänh cuùm thoâng thöôøng, bao goàm soát, ho, chaûy nöôùc muõi, ñau
coå, nhöùc ñaàu, ñau nhöùc thaân theå, keùm aên vaø meät moûi. Moät soá ngöôøi ñaõ bò noân möûa vaø tieâu chaûy khi bò
cuùm heo. Trong quaù khöù, beänh traàm troïng (söng phoåi vaø suy hoâ haáp) vaø töû vong ñaõ ñöôïc baùo caùo
trong nhöõng ngöôøi bò nhieãm cuùm heo. Gioáng nhö beänh cuùm theo muøa, beänh cuùm heo cuõng laøm cho
nhöõng beänh traïng maõn tính khaùc maø ngöôøi beänh ñang coù, trôû neân traàm troïng hôn.

Beänh cuùm heo laây lan nhö theá naøo?

Söï laây lan virus cuùm heo loaïi A (H1N1), theo ngöôøi ta nghó, cuõng xaûy ra gioáng nhö tröôøng hôïp virus
cuùm thoâng thöôøng. Caùc loaïi virus beänh cuùm laây töø ngöôøi sang ngöôøi chuû yeáu cuõng qua söï ho vaø nhaûy
muõi cuûa ngöôøi ñang bò beänh cuùm. Ñoâi khi, ngöôøi bò nhieãm beänh cuùm vì sôø nhöõng ñoà vaät coù virus (vi
khuaån) cuùm vaø sau ñoù sôø mieäng hoaëc muõi cuûa hoï.

Ngöôøi maéc beänh cuùm laây beänh cho ngöôøi khaùc baèng caùch naøo?
Ngöôøi maéc beänh cuùm coù theå laây beänh cho nhöõng ngöôøi khaùc 1 ngaøy tröôùc khi coù trieäu chöùng xuaát
hieän, vaø tieáp tuïc laây beänh cho ñeán 7 ngaøy sau hoaëc laâu hôn sau khi phaùt beänh. Nghóa laø, ngöôøi beänh
coù theå laây beänh cho ngöôøi khaùc tröôùc hoï bieát hoï coù beänh, cuõng nhö trong luùc hoï ñang beänh.

Toâi neân laøm gì ñeå traùnh maéc beänh cuùm?

Vieäc ñaàu tieân vaø quan troïng nhaát laø röûa tay thöôøng xuyeân. Giöõ söùc khoûe toát. Nguû ñaày ñuû, naêng hoaït
ñoäng, giaûm bôùt caêng thaúng trong ñôøi soáng, uoáng thaät nhieàu nöôùc vaø aên ñaày ñuû dinh döôõng. Traùnh sôø
nhöõng nôi coù theå bò nhieãm virus cuùm. Traùnh ñeán gaàn ngöôøi beänh.

Coù thuoác ñieàu trò beänh cuùm heo khoâng?

Coù. CDC ñeà nghò duøng thuoác oseltamivir hoaëc zanamivir ñeå ñieàu trò vaø/hoaëc phoøng ngöøa caùc loaïi
virus cuùm heo naøy. Caùc loaïi thuoác choáng virus ñöôïc caáp theo toa (thuoác vieân, thuoác nöôùc, hoaëc thuoác
bôm vaøo mieäng) seõ choáng laïi virus (vi khuaån) baèng caùch ngaên chaän virus nhaân leân nhieàu theâm trong
cô theå. Neáu bò beänh, thuoác choáng virus seõ laøm cho beänh nheï bôùt vaø giuùp quyù vò khoûi beänh nhanh hôn.
Caùc loaïi thuoác naøy coøn ngaên ngöøa caùc bieán chöùng cuûa beänh cuùm. Veà vieäc ñieàu trò, thuoác choáng virus
seõ coù coâng hieäu cao nhaát neáu ngöôøi beänh duøng thuoác sôùm sau khi phaùt beänh (trong voøng 2 ngaøy sau
khi coù trieäu chöùng). Baùc só seõ quyeát ñònh quyù vò coù caàn ñieàu trò baèng thuoác choáng virus hay khoâng.

Ngöôøi maéc beänh cuùm coù theå laây beänh cho ngöôøi khaùc trong bao laâu?
Ngöôøi maéc beänh cuùm seõ ñöôïc xem laø truyeàn nhieãm trong thôøi gian hoï coøn trieäu chöùng cuùm vaø coù theå
laây beänh ñeán 7 ngaøy sau khi phaùt beänh. Treû em, nhaát laø caùc em nhoû, coù theå coù thôøi gian truyeàn nhieãm
beänh keùo daøi hôn.

Nhöõng nôi naøo laø nguoàn truyeàn nhieãm beänh hieàu nhaát?
Vi khuaån coù theå laây lan khi ngöôøi sôø moät vaät gì ñaõ bò oâ nhieãm vaø sau ñoù duøng tay sôø maét, muõi, hoaëc
mieäng. Nhöõng gioït nöôùc muõi nhoû bay trong khoâng khí khi ngöôøi beänh ho hoaëc nhaûy muõi. Vi khuaån seõ
laây lan khi moät ngöôøi sôø truùng nhöõng gioït nöôùc nhoû naøy treân nhöõng nôi nhö baøn laøm vieäc, vaø sau ñoù sôø
vaøo maét, muõi hoaëc mieäng trong thôøi gian ngöôøi ñoù chöa röûa tay.

Virus (vi khuaån) soáng ñöôïc bao laâu beân ngoaøi cô theå?
Chuùng toâi hieåu raèng moät soá virus vaø vi truøng coù theå soáng 2 giôø hoaëc laâu hôn treân nhöõng nôi nhö caùc
maët baøn ôû quaùn aên, tay naém cöûa, baøn laøm vieäc. Röûa tay thöôøng xuyeân seõ giuùp quyù vò giaûm thieåu nguy
cô nhieãm truøng töø nhöõng nôi thoâng thöôøng naøy.

Toâi coù theå laøm gì ñeå baûo veä baûn thaân toâi khoâng maéc beänh?
Hieän nay chöa coù thuoác chuûng ngöøa ñeå phoøng beänh cuùm heo. Coù nhieàu ñieàu quyù vò coù theå laøm haøng
ngaøy ñeå giuùp ngaên chaän söï laây lan cuûa loaïi vi truøng gaây beänh veà ñöôøng hoâ haáp, nhö beänh cuùm. Quyù
vò neân thöïc hieän caùc böôùc sau ñaây moãi ngaøy ñeå baûo veä söùc khoûe:

• Che muõi vaø mieäng baèng khaên giaáy moãi khi ho hoaëc nhaûy muõi. Boû khaên giaáy vaøo thuøng raùc sau
khi duøng xong.
• Röûa tay thöôøng xuyeân vôùi nöôùc vaø xaø phoøng, nhaát laø sau khi ho hoaëc nhaûy muõi. Loaïi dung dòch
röûa tay coù chaát alcohol cuõng raát höõu hieäu.
• Traønh sôø maét, muõi hoaëc mieäng. Vi truøng laây lan baèng caùch naøy.
• Traùnh ñeán gaàn ngöôøi beänh.
• Neáu quyù vò bò beänh cuùm, CDC ñeà nghò quyù vò neân ôû taïi nhaø, nghæ laøm, nghæ hoïc vaø haïn cheá tieáp
xuùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc ñeå traùnh laây beänh cho hoï.

Caùch naøo toát nhaát ñeå traùnh truyeàn nhieãm virus (vi khuaån) khi ho hoaëc nhaûy muõi?
Neáu bò beänh, quyù vò neân haïn cheá toái ña söï tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Khoâng neân ñi laøm hoaëc ñi
hoïc neáu bò beänh. Che mieäng vaø muõi baèng khaên giaáy moãi khi ho hoaëc nhaûy muõi ñeå giuùp cho nhöõng
ngöôøi chung quanh khoâng bò laây beänh. Boû khaên giaáy vaøo thuøng raùc sau khi duøng. Che mieäng vaø muõi
moãi khi ho vaø nhaûy muõi neáu khoâng coù saün khaên giaáy, sau ñoù, ñi röûa tay, vaø phaûi röûa tay nhö vaäy sau
moãi laàn che mieäng ho vaø nhaûy muõi.

Neân röûa tay caùch naøo laø toát nhaát ñeå traùnh maéc beänh cuùm?
Röûa tay thöôøng xuyeân seõ giuùp quyù vò khoâng bò nhieãm truøng. Neân röûa tay thöôøng xuyeân vôùi nöôùc vaø xaø
phoøng, hoaëc röûa tay baèng dung dòch röûa tay coù chaát alcohol. Chuùng toâi ñeà nghò quyù vò röûa tay thöôøng
xuyeân vôùi nöôùc aám vaø xaø phoøng trong 15 ñeán 20 giaây cho moãi laàn röûa tay. Neáu khoâng coù nöôùc vaø xaø
phoøng, quyù vò neân duøng dung dòch röûa tay coù alcohol, giaáy lau tay duøng moät laàn, hoaëc gel röûa tay.
Quyù vò coù theå mua caùc loaïi naøy taïi caùc tieäm thuoác taây vaø tieäm taïp hoùa. Neáu duøng loaïi gel thì quyù vò
neân xoa hai baøn tay vôùi nhau cho ñeán khi tay khoâ. Loaïi gel naøy khoâng caàn nöôùc; alcohol trong gel seõ
gieát vi truøng treân baøn tay.

Toââi phaûi laøm gì neáu bò beänh?

Neáu sinh soáng trong vuøng coù xaûy ra tröôøng hôïp cuùm heo, vaø quyù vò bò beänh vôùi caùc trieäu chöùng beänh
cuùm, nhö soát, ñau nhöùc thaân theå, chaûy nöôùc muõi, ñau coå, noân möûa hoaëc tieâu chaûy, thì quyù vò neân lieân
laïc ngay vôùi baùc só, nhaát laø neáu quyù vò caûm thaáy lo vì caùc trieäu chöùng hieän coù. Baùc só seõ quyeát ñònh coù
caàn laøm thöû nghieäm veà cuùm, hoaëc ñieàu trò cho quyù vò.

Neáu bò beänh, quyù vò neân ôû taïi nhaø vaø traùnh tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc ñeå traùnh laây beänh cho hoï.
Neáu bò beänh vaø coù baát cöù daáu hieäu naøo sau ñaây, quyù vò neân ñi ñieàu trò ngay.

Ñoái vôùi treû em, caùc daáu hieäu caûnh baùo khaån caáp caàn phaûi ñöôïc ñieàu trò ngay, bao goàm:

• Thôû nhanh, hoaëc khoù thôû

• Da taùi xanh
• Khoâng uoáng ñuû nöôùc
• Khoâng tænh thöùc hoaëc khoâng traû lôøi
• Böùt röùt khoù chòu ñeán möùc khoâng cho oâm, aüm
• Caùc trieäu chöùng cuùm giaûm bôùt, nhöng sau ñoù laïi taùi phaùt vôùi soát vaø ho nhieàu hôn tröôùc
• Soát vaø noåi ñoû treân ngöôøi.

Ñoái vôùi ngöôøi lôùn, caùc daáu hieäu caûnh baùo khaån caáp caàn phaûi ñöôïc ñieàu trò ngay, bao goàm:

• Khoù thôû hoaëc huït hôi thôû

• Ñau hoaëc töùc ngöïc hoaëc buïng
• Choùng maët baát thaàn
• Trí oùc laãn loän
• OÙi möûa nhieàu hoaëc keùo daøi

Beänh cuùm heo coù nghieâm troïng khoâng?

Gioáng nhö beänh cuùm thoâng thöôøng theo muøa, tình traïng beänh cuûa nhöõng ngöôøi beänh cuùm heo coù theå
khaùc nhau, töø nheï ñeán naëng. Töø naêm 2005 ñeán Thaùng 1 naêm 2009, 12 tröôøng hôïp ngöôøi bò cuùm heo
ñaõ xaûy ra trong nöôùc Myõ, nhöng khoâng coù tröôøng hôïp töû vong. Tuy nhieân, beänh cuùm heo coù theå
nghieâm troïng. Thaùng Chín naêm 1988, moät phuï nöõ 32 tuoåi ñang mang thai vaø tröôùc ñaây khoûe maïnh, ñaõ
nhaäp vieän taïi Wisconsin vì chöùng söng phoåi sau khi nhieãm virus cuùm heo, vaø ñaõ cheát 8 ngaøy sau ñoù.
Moät côn boäc phaùt beänh cuùm heo taïi Fort Dix, New Jersey xaûy ra naêm 1976, gaây beänh cho hôn 200
ngöôøi, trong ñoù nhieàu ngöôøi bò beänh traàm troïng vaø moät ngöôøi ñaõ cheát.

Toâi coù theå bò beänh cuùm heo vì aên thòt heo hoaëc röûa thòt heo?
Khoâng. Caùc loaïi virus (vi khuaån) cuùm heo khoâng laây lan qua thöïc phaåm. Quyù vò seõ khoâng bò cuùm heo
vì aên thòt heo hoaëc thöïc phaåm coù thòt heo. AÊn thòt heo ñöôïc röûa saïch vaø naáu chín thì an toaøn.

Toâi coù caàn phaûi mang khaåu trang khoâng?

Khoâng, vaøo thôøi ñieåm naøy, chuùng toâi khoâng yeâu caàu baát cöù ngöôøi naøo mang khaåu trang, ngoaïi tröø
nhöõng nhaân vieân y teá ñang laøm vieäc vôùi caùc beänh nhaân coù caùc trieäu chöùng beänh cuùm.

Hieän nay coù ngöôøi naøo bò caùch ly kieåm dòch khoâng?

Hieän nay, khoâng coù ngöôøi naøo bò caùch ly kieåm dòch. Haït Santa Clara hieän nay khoâng coù moät tröôøng
hôïp cuùm heo naøo. Tuy nhieân, neáu coù moät tröôøng hôïp cuùm heo naøo ñöôïc phaùt giaùc thì Sôû Y Teá Coâng
Coäng seõ höôùng daãn nhöõng bieän phaùp ñeà phoøng ñeå giuùp quyù vò baûo veä baûn thaân vaø nhöõng ngöôøi khaùc .

Söï khaùc bieät giöõa dòch beänh vaø ñaïi dòch laø gì?
Ñaïi dòch cuùm laø söï boäc phaùt beänh cuùm treân toaøn theá giôùi, khi moät loaïi virus (vi khuaån) cuùm môùi xuaát
hieän hoaëc “noåi leân” trong nhaân loaïi, gaây beänh traàm troïng vaø laây lan töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc moät
caùch deã daøng, treân khaép theá giôùi.

Dòch cuùm laø söï boäc phaùt beänh trong chu vi roäng lôùn, thöôøng gaây ra bôûi caùc loaïi virus cuùm cuûa ngöôøi
trong muøa cuùm. Söï boäc phaùt beänh cuùm heo taïi Mexico laø moät tình traïng baát thöôøng, nhöng vaøo luùc
naøy ñöôïc xem laø moät dòch beänh vôùi moät doøng virus cuùm môùi, khoâng phaûi laø moät ñaïi dòch.

Caùc vieân chöùc y teá hieän ñang laøm gì?

Khi nhöõng tröôøng hôïp cuùm heo ñaàu tieân ñöôïc phaùt giaùc, caùc vieân chöùc y teá lieân bang vaø ñòa phöông
ñaõ theo doõi tình traïng beänh vaø tìm ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ tieáp caän vôùi caùc tröôøng hôïp beänh cuùm heo naøy.

Caùc vieân chöùc y teá lieân bang ñaõ ra leänh cho caùc Sôû Y Teá Coâng Coäng treân toaøn quoác phaûi baét ñaàu theo
doõi ñeå khaùm phaù caùc tröôøng hôïp cuùm heo trong coäng ñoàng. Sôû Y Teá Coâng Coäng Haït Santa Clara,
döôùi söï ñieàu ñoäng cuûa Vieân Chöùc Y Teá, ñaõ gôûi thoâng caùo Baùo Ñoäng Y Teá cho caùc baùc só trong Haït
Santa Clara. Thoâng caùo Baùo Ñoäng Y Teá cung caáp caùc thoâng tin laâm saøng veà beänh cuùm heo, cuõng nhö
chæ thò caùc baùc só trong coäng ñoàng laáy maãu thöû nghieäm cuûa caùc beänh nhaân coù trieäu chöùng beänh cuùm, vaø
baùo caùo caùc keát quaû thöû nghieäm veà Sôû Y Teá.

Sôû Y Teá Coâng Coäng Haït Santa Clara hieän ñang taêng cöôøng söï giaùm saùt tích cöïc baèng caùch cho caùc y
taù cuûa sôû y teá laøm vieäc maät thieát vôùi taát caû caùc beänh vieän trong Haït Santa Clara ñeå trôï giuùp caùc
chuyeân vieân ñaëc traùch kieåm soaùt caùc beänh nhieãm truøng, vaø baùo caùo keát quaû tìm ñöôïc veà Sôû Y Teá
Coâng Coäng moät caùch nhanh choùng. Sôû Y Teá Coâng Coäng cuõng ban haønh nhöõng ñeà nghò vaø chæ daãn cho
caùc tröôøng hoïc, Phi Tröôøng Quoác Teá San Jose, vaø laøm vieäc vôùi Laõnh Söï cuûa Mexico ñeå cung caáp
thoâng tin cho coäng ñoàng nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc noâng traïi vaø nhöõng ngöôøi ñaëc bieät coù nguy cô
maéc beänh cuùm heo.

Ñaây coù phaûi laø moät haønh ñoäng khuûng boá?

Vaøo thôøi ñieåm naøy, Sôû Y Teá Coâng Coäng coù ñaày ñuû döõ kieän cho bieát ñaây laø moät söï boäc phaùt beänh töï
nhieân. Khoâng coù moät döõ kieän hoaëc chöùng côù naøo cho thaáy ñaây laø moät haønh ñoäng khuûng boá.

Toâi coù theå tìm theâm thoâng tin taïi ñaâu?

Muoán coù thoâng tin môùi nhaát. Keå caû chæ daãn Caùch Chaêm Soùc Taïi Nhaø vaø danh saùch caùc vaät duïng caàn
thieát ñeå chuaån bò trong tình traïng khaån caáp khi coù dòch cuùm, quyù vò coù theå vieáng trang maïng cuûa Sôû Y
Teá Coâng Coäng Haït Santa Clara, taïi www.sccphd.org. Quyù vò cuõng coù theå goïi 211 hoaëc ñöôøng daây
thoâng tin cuûa Sôû Y Teá, soá 408.885.3980.

Muoán bieát theâm thoâng tin veà cuùm heo, vieáng www.cdc.gov/flu/swine

Muoán bieát thoâng tin baèng tieáng Meã, vieáng http://www.cdc.gov/flu/swine/espanol/swine_espanol.htm

MV-0655 Translated by VMCV. LS. CV. 04/28/2009