Professional Documents
Culture Documents
c;f/ @)^(
g]kfn ;/sf/
c;f/, @)^(
g]kfn ;/sf/
ljifo ;"lr
qm=;+=
ljifo
!
;ft /fhlglts bn / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ lar
ePsf] afx| a'+b] ;dembf/Lkq
@
;ft /fhgLlts bn / g]=s=kf=-dfcf]jfbL_ aLr ePsf] bf];|f]
;dembf/L kq
#
>L % 1fg]Gb|sf] j}zfv !!, @)^# sf] ;Daf]wg
$
@)^# h]7 $ ut] ePsf] k|ltlglw ;efsf] 3f]if0ff, @)^#
%
g]kfn ;/sf/ / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ aLr b'O{kIfLo
;xdltf/f nfu" ul/Psf] o'4lj/fd cfrf/;+lxtf
^
g]kfn ;/sf/ / g]=s=kf=-dfcf]jfbL_ aLr sf]k'08f]ndf ;DkGg
;xdlt
&
;ft /fhlglts bn / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ sf lzif{
g]tfx? lar ePsf] cf7 a'+b] ;dembf/Lkqsf] k|]; jQmJo
*
g]kfn ;/sf/ / g]=s=kf=-dfcf]jfbL_ aLr k|wfgdGqL lgjf;,
afn'jf6f/df ;DkGg t];|f] jftf{sf] ;xdlt
(
o'4lj/fd cfrf/ ;+lxtf /fli6o cg'udg ;ldltsf] sfo{If]q /
clwsf/
!)
o'4lj/fd cfrf/;+lxtf /fli6o cg'udg ;ldltsf] sfo{ljlw, @)^#
!!
;+o'Qm /fi6;+3 ;dIf g]kfn ;/sf/ f/f k|]lift kf+r a'+b] kq
!@
;+o'Qm /fi6;+3 ;dIf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ f/f k|]lift
kf+r a'+b] kq
!#
;ft bn / g]=s=kf=-dfcf]jfbL_ sf zLif{ g]tfx?sf] a}7ssf
lg0f{ox?
!$
g]kfn ;/sf/ / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ aLr ePsf]
lj:t[t zflGt ;Demf}tf
!%
g]kfn ;/sf/ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ aLr ePsf]
xltof/ / ;]gf Joj:yfkgsf] cg'udg ;Demf}tf, @)^#
!^
jftfj/0f ;xh agfpg] ;DaGwdf cf7 /fhgLlts bnx?sf]
k|lta4tf
!&
cGtl/d ;/sf/sf] ;femf ;xdltsf] Go"gtd sfo{qmd
!*
cGtl/d ;/sf/ ;+rfngsf] ;fdfGo ljlw / dfGotf
!(
;+o'Qm ;dGjo ;ldlt
@)
cGtl/d ;/sf/sf dGqLx?n] kfngf ug'{kg]{ cfrf/ ;+lxtf
@!
k|wfgdGqL kbsf nflu ;f+;b lul/hfk|;fb sf]O/fnfnfO{
;j{;Ddltn] lg0f{o ug]{ /fhgLlts ;xdlt
ldlt
@)^@.*.&
@)^#.!.!!
@)^#.@.$
@)^#.@.!@
@)^#.#.!
@)^#.#.@
@)^#.#.@
@)^#.#.!@
@)^#.$.@$
@)^#.$.@$
@)^#.&.@@
@)^#.*.%
@)^#.*.@@
@)^#.!@.!^
@)^#.!@.!^
@)^#.!@.!^
@)^#.!@.!^
@)^#.!@.!^
@)^#.!@.!^
qm=;+=
ljifo
ldlt
@@
;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg @)^$ ;fn r}q leq ;DkGg ug]{ /fli6o
;+sNknfO{ s]Gb| ljGb'df /fv]/ ;ft /fhgLlts bnx? aLr ePsf]
@# j'+b] ;xdlt
@)^$.(.*
@#
;+ljwfg ;+zf]wg / zflGt k|lqmofnfO{ cuf8L a9fpg /fhgLlts
bnx?sf aLr ePsf] ;xdlt
@)^%.#.!!
@$
;+ljwfg ;efsf] Dofb yk ug{ ldlt @)^&.@.!$ df ePsf] ;xdlt @)^&.@.!$
@%
k|wfgdGqL dfwj s'df/ g]kfn / P=g]skf dfcf]jfbLsf cWoIf
k'iksdn bfxfn aLr ePsf] ;xdlt
@)^&.%.@*
@^
dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf] /]vb]v, lgoGq0f, lgb]{zg k|lqmof /
cfrf/;+lxtf ;DaGwL lgb]{lzsf, @)^&
@)^&.%.#!
@&
zflGt k|lqmofsf ;DaGwdf k|wfgdGqL dfwj s'df/ g]kfn /
Pg]skf -dfcf]jfbL_ sf cWoIf k'iksdn bfxfn -k|r08_ aLr
ePsf] ;xdlt
@)^&.(.#)
@*
dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? ljz]if ;ldlt dftxt cfPsf] 3f]if0ff
;df/f]x
@)^&.!).*
@(
zflGt k|lqmof 6'+Uofpg bnx?aLr ePsf] ;fta'Fb] ;xdlt
@)^*.&.!%
#)
zflGt k|lqmof 6'+Uofpg bnx?aLr ePsf] 5a'Fb] ;xdlt
@)^*.*.!#
#!
#!=! ;/sf/L jftf{6f]nL / lghfdlt sd{rf/L ;Dj4 ;+:yfxsf
k|ltlglwlar ePsf] ;xdlt
@)^$.#.!)
#!=@ ;/sf/L jftf{6f]nL / ;/sf/L tyf ;+:yfg ;jf/L rfns
Pzf]l;ozg tyf /fli6o :jtGq sd{rf/L ldng s]Gb|sf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^$.#.@&
#!=# ;/sf/L jftf{ 6f]nL / g]kfn cflbjf;L hghflt dxf;+3 tyf
cflbjf;L hghflt ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfnsf k|ltlglwjLr
ePsf] ;xdlt
@)^$.$.@@
#!=$ g]kfn ;/sf/ / dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfnaLr ePsf]
;Demf}tf
@)^$.%.!#
#!=% ;/sf/L jftf{6f]nL / r'/] efj/ k|b]z Pstf ;dfh, g]kfnsf
k|ltlglwjLr ;DkGg ;xdlt
@)^$.%.@&
#!=^ ;/sf/L jftf{6f]nL / /fli6o jfbL clwsf/ ;+3if{ ;ldltsfaLr
ePsf] ;xdlt
@)^$.^.@*
#!=& g]kfn ;/sf/ / ;+o'Qm nf]stflGqs dw];L df]rf{aLr ;DkGg
;Demf}tf
@)^$.!!.!^
#!=* ;ft bn ;lDdlnt ;/sf/L jftf{ ;ldlt / ;+3Lo u0ftflGqs
/fli6o df]rf{, g]kfnaLr ePsf] ;xdlt
@)^$.!!.!*
qm=;+=
#!=(
ljifo
ldlt
;ft bn ;lDdlnt ;/sf/L jftf{ ;ldlt / ;+3Lo lnDa'jfg /fHo
kl/ifbaLr ePsf] ;xdlt
@)^$.!@.^
#!=!) zflGt tyf k'glg{df{0f dGqLHo" / ;+3Lo lnDa'jfg /fHokl/ifb\sf]
jftf{ 6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^*.&.#)
#!=!! ;/sf/L jftf{6f]nL / /fli6o xlnof d'lQm ;dfh dxf;+3sf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.%.@)
#!=!@ ;/sf/L jftf6f]nL / dw]zL efO/; lsn;{ kf6L{sf jftf{ 6f]nLaLr
ePsf] ;xdlt
@)^%.*.@^
#!=!# ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{sf] jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.(.!!
#!=!$ ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -;+:yfkg
kIf_ sf] jftf{ 6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^*.&.!*
#!=!% ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -sf}l6No
;d"x_ aLr ePsf] ;xdlt
@)^*.*.*
#!=!^ ;/sf/L jftf{6f]nL / t/fO{ ;+o'Qm hgqmfGtL kf6L{sf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.(.!^
#!=!& ;/sf/L jftf{6f]nL / hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d'lQm
;d"x_ sf jftf{ 6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.(.@^
#!=!* ;/sf/L jftf{6f]nL / ls/ft hgafbL js{z kf6L{sf jftf{ 6f]nLaLr
ePsf] ;xdlt
@)^%.!).%
#!=!( ;/sf/L jftf{6f]nL / ls/ft hgafbL js{z kf6L{sf jftf{ 6f]nLaLr
ePsf] ;xdlt
@)^^.&.@*
#!=@) ;/sf/L jftf{6f]nL / ls/ft hgafbL js{z kf6L{sf jftf{ 6f]nLaLr
ePsf] ;xdlt
@)^*.#.!&
#!=@! ;/sf/L jftf{6f]nL / ls/ft hgafbL js{z kf6L{sf jftf{ 6f]nLaLr
ePsf] ;xdlt
@)^*.!!.#)
#!=@@ ;/sf/L jftf{6f]nL / lna|]zg 6fOu/ ckm t/fO{ ONd -Pn6L6LO_
sf jftf{ 6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.!!.!)
#!=@# ;/sf/L jftf{6f]nL / cfbLjf;L yf ;d'bfo tyf g]kfn cflbjf;L
hghflt dxf;+3sf jftf{ 6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.!@.!
#!=@$ ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm d'l:nd /fli6o ;+3if{ ;ldltsf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.!@.#
#!=@% ;/sf/L jftf{6f]nL / dw]z d'lQm 6fO{u;{sf jftf{ 6f]nLaLr ePsf]
;xdlt
@)^%.!@.&
#!=@^ ;/sf/L jftf{6f]nL / g]kfn lk58f ju{ (OBC) dxf;+3sf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^%.!@.!!
#!=@& ;/sf/L jftf{6f]nL / g]kfn lk58f ju{ (OBC) dxf;+3sf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
@)^^.#.&
qm=;+=
ljifo
#!=@* ;/sf/L jftf{6f]nL / g]kfn lk58f ju{ (OBC) dxf;+3sf jftf{
6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
#!=@( ;/sf/L jftf{6f]nL / g]kfn lk58f ju{ (OBC) dxf;+3 tyf /fli6o
hgtf bn, g]kfnaLr ePsf] ;xdlt
#!=#) ;/sf/L jftf{6f]nL / tfd\;fnL ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfnsf
jftf{ 6f]nLaLr ePsf] ;xdlt
#!=#! ;/sf/L jftf{6f]nL / clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -;+:yfkg kIf_ aLr
ePsf] ;xdlt
#!=#@ ;/sf/L jftf{6f]nL / clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -;+:yfkg kIf_ aLr
ePsf] ;xdlt
#!=## ;/sf/L jftf{6f]nL / IfqL /fli6o cfGbf]ng ;ldlt aLr ePsf]
;xdlt
#!=#$ ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGtqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -kjg_
aLr ePsf] ;xdlt
#!=#% ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGtqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -kjg_
aLr ePsf] ;xdlt
#!=#^ ;/sf/L jftf{6f]nL / k"j{ hgd'lQm ;]gf, g]kfn aLr ePsf] ;xdlt
#!=#& ;/sf/L jftf{6f]nL / jlxu{ldt hgd'lQm ;]gf, g]kfn aLr ePsf]
;xdlt
#!=#* ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -cfhfb_
aLr ePsf] ;xdlt
#!=#( ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -cfhfb_
aLr ePsf] ;xdlt
#!=$) ;/sf/L jftf{6f]nL / a|fDx0f, v; IfqL, bzgfdL, 7s'/L / blnt
;lDdlnt ;+3if{ ;ldlt aLr ePsf] ;xdlt
#!=$! ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm /fhgLlts blnt ;+3if{ ;ldlt tyf
blnt ;ef;b\ d~r aLr ePsf] ;xdlt
#!=$@ ;/sf/L jftf{6f]nL / clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -hos[i0f uf]O{t
;d"x_ aLr ePsf] ;xdlt
#!=$# ;/sf/L jftf{6f]nL / hgtflGqs t/fO{ dw]z d'lQm kf6L{ -eut
l;+x_ aLr ePsf] ;xdlt
#!=$$ ;/sf/L jftf{6f]nL / hgtflGqs dw]z t/fO{ d'lQm df]rf{ -emj/
;fx, k|tfk_ aLr ePsf] ;xdlt
#!=$% ;/sf/L jftf{6f]nL / ;+o'Qm qmflGtsf/L t/fO{ dw]; d'lQm df]rf{
aLr ePsf] ;xdlt
cg';"rL !
ldlt
@)^*.@.^
@)^(.!.!#
@)^%.!@.@(
@)^&.!.@$
@)^*.$.@#
@)^*.@.*
@)^*.$.@*
@)^*.(.!^
@)^*.%.@
@)^*.(.@!
@)^*.%.@
@)^*.(.@*
@)^*.*.(
@)^*.(.!$
@)^*.!).&
@)^*.!!.!#
@)^*.!!.@!
@)^(.!.^
$= k|ltZkwf{Tds ax'bnLo zf;g k|0ffnL, gful/s :jtGqtf, df}lns xs, dfgj clwsf/, sfg"gL
/fHosf] cjwf/0ff cflb nf]stflGqs d"No dfGotfk|lt g]=s=kf= -dfcf]jfbL_ n] cfgf] k|ltj4tf
k|i6tfsf ;fy ;+:yfut 9n] ;fj{hlgs ub}{ tbg'?k cfgf ultljlwx? cl3 a9fpg] k|ltj4tf
JoQm u/]sf] 5 .
%= g]=s=kf= -dfcf]jfbL_ n] ;z:q Gsf] qmddf lj:yflkt x'g k'u]sf cGo nf]stflGqs kf6L{sf g]tf,
sfo{stf{ / hgtfnfO{ oyf:yfgdf kms{]/ ;;Ddfg a;f]af; ug{], pgLx?sf] cGofok"0f{ tl/sfaf6
sAhf ul/Psf 3/hUuf ;DklQ lkmtf{ ug{] / pgLx?nfO{ lgjf{w 9n] /fhg}lts ultljlw ug{
kfpg] jftfj/0f tof/ ug{] k|ltj4tf JoQm u/]sf] 5 .
^= ljutsf uNtL sdhf]/Lx?sf] cfTd;dLIff / cfTdcfnf]rgf ub{] eljiodf uNtL sdhf]/L x'g glbg
g]=s=kf= -dfcf]jfbL_ n] k|ltj4tf JoQm u/]sf] 5 .
&= ;ft /fhgLlts bnx?n] ljutdf ;+;b / ;/sf/df 5Fbf ePsf uNtL sdhf]/Lk|lt cfTd;dLIff
ub{} cj To:tf uNtL sdhf]/L gbf]xf]ofpg] k|ltj4tf JoQm ePsf] 5 .
*= zflGt k|lqmofnfO{ cl3 a9fpg] ;Gbe{df dfgj clwsf/sf d"No dfGotfx?nfO{ k"0f{ ;Ddfg ug{] /
ltgsf cfwf/df cl3 a9\g] tyf k|]; :jtGqtfsf] ;Ddfg ug{] s'/f k|ltj4tf ul/Psf] 5 .
(= hgtf / cGt/f{li6o ;d'bfonfO{ e|d lbg] tyf /fhfsf] lg/+s'z / cj}wflgs zf;gnfO{ j}wflgstf
k|bfg ug{] s'lT;t p2]Zosf nflu cl3 ;fl/Psf] gu/kflnsfsf] lgjf{rgsf] 3f]if0ff / ;+;bsf]
lgjf{rgsf] rrf{ Pp6f sk6k"0f{ rfn ePsfn] To;nfO{ cfcfgf] 9n] ;lqmo alxisf/ ug{]
3f]if0ff ub{} To:tf] lgjf{rgnfO{ c;kmn agfpg cfd hgtfnfO{ cfJxfg ul/Psf] 5 .
!)= hgtf / ltgsf k|ltlglw /fhgLlts bnx? g} /fli6otfsf jf:tljs kx/]bf/ x'g . To;}n] b]zsf]
:jfwLgtf, ;fj{ef}ldstf / ef}uf]lns cv08tfsf] /Iff / /fli6o Pstfk|lt xfdLx? k"0f{ ?kn]
k|ltj4 5f}+ . zflGtk"0f{ ;xcl:tTjsf l;4fGtsf cfwf/df ;+;f/sf ;a} d'n'sx?;+u d}qL ;DaGw
/ l5d]sL d'n'sx? vf;u/L ef/t / rLg;+u c;n l5d]sLsf] ;DaGw sfod /fVg' xfdL ;a}sf]
;femf st{Jo xf] . k/Gt' cfgf] lg/+s'z / cj}wflgs zf;g l6sfpg b]zeQm hgtfnfO{ e|d lbg
/fhf / /fhfjfbLx?n] d08n] /fi6afbsf] xf}jf v8f ug{] / /fhgLlts bnx?sf] b]zelQmdfly
k|ZglrGx v8f ug{] h'g ldYof k| of; ul//x]sf 5g\ To;af6 ;ts{ /xg xfdL ;Dk"0f{ b]zeQm
hg;d'bfonfO{ cfu|x ub{5f}+ / cGt/f{li6o zlQmx? / hg;d'bfonfO{ g]kfnsf] lg/+s'z
/fhtGqlj/f]wL nf]stflGqs cfGbf]ngnfO{ x/t/xn] ;fylbg clkn ub{5f}+ .
!!= nf]stGq, zflGt, ;d[l4, cu|ufdL ;fdflhs kl/jt{g tyf b]zsf] :jtGqtf, ;fj{ef}ldstf /
:jfledfgnfO{ s]Gb|df /fv]/ ePsf xfd|f oL ;dembf/Lsf cfwf/df ;~rflnt x'g] zflGtk"0f{
hgcfGbf]ngdf ;lqmo ;xeflutf hgfO{ cfGbf]ngnfO{ ;kmn agfpg xfdL gful/s ;dfh,
k]zfut ;d'bfo, hgjuL{o ;+3;+u7gx? ;a} hflt / If]qsf hgtf, kqsf/ hut, a'l4lhjLx? /
cfd g]kfnL hg;d'bfodf xflb{s cfJxfg ub{5f}+ .
!@= ljutdf bnx?aLr ePsf cg'ko'Qm Jojxf/sf] ;Gbe{df bn ljz]ifn] cfklQ hgfPsf /
5fgljgsf] dfu u/]sf 36gfx?sf] ;DaGwdf 5fgljg ug{] / bf]ifL kfOPdf bf]ifLnfO{ sf/jfxL u/L
;fj{hlgs ?kdf hfgsf/L u/fpg] ;femf k|ltj4tf JoQm ePsf] 5 . ca pk|fGt bnx?aLr
;d:of pTkGg eP ;DalGwt tx jf g]t[Tj txdf 5nkmn u/]/ ;Dafbsf] dfWodaf6
;d:ofx?sf] ;dfwfg ug{] ;dembf/L ePsf] 5 .
ldlt M @)^@ d+l;/ & ut]
=====================================
-cd[ts'df/ af]x/f_
sf=jf= ;efklt
g]=s=kf= -Pdfn]_
=====================================
-z]/axfb'/ b]pjf_
;efklt
g]kfnL sf+u|]; -k|hftflGqs_
=====================================
-lnnfd0fL kf]v/]n_
cWoIf
hgdf]rf{ g]kfn
=====================================
-gf/fo0fdfg ljh'S5]_
cWoIf
g]kfn dhb"/ ls;fg kf6L{
=====================================
-/fh]Gb| dxtf]_
dxfdGqL
g]kfn ;b\efjgf kf6L{
=====================================
-gGbs'df/ k|;fO{_
cWoIf
;+o'Qm afddf]rf{
Kof/f b]zaf;Lx?,
g]kfn clw/fHosf] /fHozlQmsf] ;|f]t g]kfnL hgtf g} ePsf] / g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf Pjd\ /fhsLo
;Qf g]kfnL hgtfdf g} lglxt /x]sf] tYonfO{ x[bo+ud ub{} jt{dfg hgcfGbf]ngdfkm{t cleJoQm
ePsf] hgefjgf Pjd\ cfGbf]ng/t ;ft /fhgLlts bnsf] u7aGwgsf] dfu{lrqsf cfwf/df d'n'sdf
hf/L lx+;fTds Gnufot ;du| ;d:ofx?sf] ;dfwfg ug{ tTsfnLg k|wfgdGqLsf] l;kmfl/zdf g]kfn
clw/fHosf] ;+ljwfg, @)$& adf]lhd @)%( ;fn h]7 * ut] lj36g ePsf] k|ltlglw ;efnfO{ o;}
3f]if0ffdfkm{t k'g:yf{lkt ul/aS;]sf 5f}+ . ax'bnLo k|hftGqsf] /Iff, :yfoL zflGt, /fli6o Pstf Pjd\
;d[l4sf] af6f]tkm{ d'n'snfO{ cl3 a9fpg] lhDd]jf/L axg ug{ xfdL cfGbf]ng/t ;ft /fhgLlts
bnx?nfO{ cfXjfg ub{5f}+ . k'g:yf{lkt k|ltlglw ;efsf] a}7s @)^# ;fn a}zfv !% ut] z'qmaf/
lbgsf] ! ah] ;+;bejg, l;+xb/af/df a:g] u/L cfXjfg ul/aS;]sf 5f}+ .
g]kfn / g]kfnLsf] a[xQ/ lxt of] ;+;baf6 x'g]5 eGg] xfdLnfO{ ljZjf; 5 . hgcfGbf]ngdf hLjg
u'dfPsfk|lt ;dj]bgf / 3fOt] Pjd\ cfxt ePsf ;a}k|lt zL3| :jf:Yonfesf] sfdgf ub{} d'n's lbuf]
zflGt, k|ult, k"0f{ k|hftGq / /fli6o Pstftkm{ cled'v x'g] ljZjf; k|s6 ub{5f}+ .
>L kz'kltgfyn] xfdL ;a}sf] sNof0f u?g\ .
ho g]kfn
!= Joj:yflksfsf ;DaGwdf
!=! g]kfnsf] Joj:yflksf ;DaGwL ;Dk"0f{ clwsf/ k|ltlglw;eff/f k|of]u ul/g]5 . sfg"g
lgdf{0f ug]{ k|lqmof k|ltlglw;efn] lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 .
!=@ ;+ljwfg;efsf] dfu{df cl3 a9\g] k|lqmof k|ltlglw;efn] cfjZostf cg';f/ lgwf{/0f ug]{5 .
!=# k|ltlglw;efsf] clwj]zgsf] cfXjfg / cGTo b]xfo adf]lhd x'g]5
-s_ k|wfgdGqLaf6 clwj]zgsf] cfXjfg / k|wfgdGqLsf] l;kmfl/zdf ;efd'vaf6
clwj]zgsf] ;dfkg ul/g]5 .
-v_ k|ltlglw;efsf] clwj]zg rfn' g/x]sf] jf j}7s :ylut ePsf] cj:yfdf clwj]zg jf
a}7s af]nfpg jf~5gLo 5 egL k|lglglw;efsf] tTsfn sfod /x]sf] ;Dk"0f{ ;b:o
;+Vofsf] Ps rf}yfO{ ;b:ox?n] ;efd'v;dIf ;dfj]bg u/]df ;efd'vn] To:tf]
clwj]zg jf a}7s kGw| lbgleq a:g] u/L ldlt / ;do tf]Sg'kg]{5 .
!=$ k|ltlglw;efn] k|ltlglw;ef lgodfjnL agfO{ nfu" ug]{5 .
@ = sfo{sfl/0fLsf ;DaGwdf
@=! g]kfn /fHosf] ;Dk"0f{ sfo{sfl/0fL clwsf/ dlGqkl/ifb\df lglxt /xg]5 . >L % sf] ;/sf/
nfO{ ca pk|fGt g]kfn ;/sf/ elgg]5 .
@=@ k|ltlglw;ef ;b:o g/x]sf JolQm klg dlGqkl/ifb\df dgf]lgt x'g ;Sg]5g\ .
@=# dlGqkl/ifb\ k|ltlglw;efk|lt pQ/bfoL /xg]5 . dlGqkl/ifb\ / dGqLx? ;fd"lxs ?kdf /
cfgf] dGqfnosf] sfdsf nflu JolQmut ?kdf ;d]t k|ltlglw;efk|lt pQ/bfoL /xg]5g\ .
k|zf;g, ;]gf, k|x/L nufot ;Dk"0f{ sfo{sf/L c+ux? k|ltlglw;efk|lt pQ/bfoL ;/sf/sf]
dftxtdf /xg]5g\ .
@=$ ;/sf/sf] sfo{ljefhg / sfo{;Dkfbg lgodfjnL dlGqkl/ifb\af6 kfl/t u/L k|ltlglw;efdf
k|:t't ul/g]5 .
# = ;]gfsf ;DaGwdf
#=! zfxL g]kfnL ;]gf sf] gfd kl/jt{g u/L g]kfnL ;]gf /xg]5 .
#=@ /fli6o ;'/Iff kl/ifb\ ;DaGwL ljBdfg Joj:yf vf/]h ul/Psf] 5 . g]kfnL ;]gfsf] lgoGq0f,
k|of]u / kl/rfng ug{ k|wfgdGqLsf] cWoIftfdf Ps /fli6o ;'/Iff kl/ifb\ /xg]5 .
#=# g]kfnL ;]gfsf] k|wfg ;]gfkltsf] lgo'lQm dlGqkl/ifb\n] ug]{5 .
#=$ ;]gfsf] k/dflwklt ;DaGwL ljBdfg Joj:yf vf/]h ul/Psf] 5 .
#=% ;]gf kl/rfng ;DaGwL dlGqkl/ifb\sf] lg0f{o #) -tL;_ lbgleq k|ltlglw;efn] tf]s]sf] ljz]if
;ldltdf k|:t't eO{ cg'df]bg x'g'kg]{5 .
#=^ g]kfnL ;]gfsf] ;+u7g ;dfj]zL / /fli6o :j?ksf] x'g]5 .
$ = /fhkl/ifb\sf ;DaGwdf
/fhkl/ifb\sf] ljBdfg Joj:yf vf/]h ul/Psf] 5 . To;n] ub}{ cfPsf cfjZos sfd
k|ltlglw;efn] Joj:yf u/] adf]lhd x'g]5 .
% = /fhb/jf/ ;DaGwdf
%=! /fhu2L pQ/flwsf/ ;DaGwL sfg"g agfpg], ;+zf]wg ug]{ / vf/]h ug]{ clwsf/
k|ltlglw;efdf /xg]5 .
%=@ >L % sf] vr{ / ;'ljwf k|ltlglw;efsf] lg0f{o adf]lhd x'g]5 .
%=# >L % sf] lghL ;DklQ / cfodfly sfg"g adf]lhd s/ nfUg]5 .
%=$ >L % af6 eP u/]sf sfdx?sf jf/]df k|ltlglw;ef / cbfntdf k|Zg p7fpg ;lsg]5 .
%=% ljBdfg /fhk|f;fb ;]jfnfO{ lghfdtL ;]jfsf] c+u agfOg] 5 .
%=^ /fhb/jf/sf] ;'/Iff k|aGw dlGqkl/ifb\n] Joj:yf u/] adf]lhd x'g]5 .
(= ljljw
-s_ /fHosf ;j} c+u / lgsfon] o;} k|ltlglw;efaf6 clwsf/ kfPsf] ;DemL o; k|lt lgi7fjfg
/xL ;j}n] cfcfgf] clwsf/ k|of]u ug'{kg]{5 .
-v_ tf]lsPsf ;fj{hlgs kb wf/0f ug]{ kbflwsf/Lx?n] k|ltlglw;efaf6 tf]lsPsf] 9f+rfdf
tf]lsPsf] zky lng]5g\ . zky lng OGsf/ ug]{ clwsf/L kbd'Qm x'g]5g\ .
-u_ o; 3f]if0ff;Fu aflemg] g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg, @)$& / k|rlnt cGo sfg"gsf
Joj:yfx? aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5g\ .
-3_ of] 3f]if0ffsf] sfof{Gjogdf cfOkg]{ s'g}klg afwf c8\sfp k|ltlglw;efn] lg0f{o u/L km'sfpg
;Sg]5 .
-_ pk/f]Qm v08 -u_ / -3_ sf] k|of]hgsf nflu k|ltlglw;efdf Ps ;ldlt /xg] 5 .
l/xfO{ / k'g:yf{kg
!^= ljleGg JolQmx?dfly b'j} kIff/f nufOPsf cf/f]k, cleof]u / d'2f lkmtf{ ug]{ / aGbLx?nfO{
l/xfO{ ub}{ hfg] .
!&= j]kQf gful/sx?sf] l:ylt oyfzL3| ;fj{hlgs ug]{ .
!*= lj:yflkt ePsf JolQmx?nfO{ cfcfgf] 3/df kmls{P/ zflGtk"0f{, ;xh tyf ;Ddfgk"j{s
k'g:yf{lkt x'g] sfo{df ;xof]u ug]{ .
!(= Gsf] qmddf /fhg}lts bnsf g]tf, sfo{stf{ tyf ;j{;fwf/0f hgtfsf] sAhf ul/Psf jf tfnf
nufOPsf jf k|of]u ug{ glbOPsf ;DklQ ;DalGwt JolQm jf kl/jf/nfO{ lkmtf{ / pkef]u ug{
lbg] . ;f] ;DklQ lkmtf{ ug]{ k|lqmofdf ;d:of pTkGg ePdf cfk;L ;xdltsf cfwf/df ;dfwfg
ug]{ .
jftf{ ;xhLs/0f
@)= jftf{df ;+nUg x'g] b'j} kIfsf JolQmx?sf] cfjfudg Pj+ ultljlwdf s'g} k|sf/sf] afwf Jojwfg
gug{] .
cg'udg
@!= b'j} kIfsf] cfk;L ;xdltsf cfwf/df /fli6o tyf cGt/f{li6o cg'udg 6f]nLf/f o'4lj/fdsf]
cg'udg u/fpg] .
ljljw
@@= cfrf/ ;+lxtfsf] JofVofdf s'g} ljjfb pTkGg ePdf b'j} kIfsf] ;xdltaf6 ;d:ofsf] ;fdfwfg
ul/g] .
@#= k|:tfjgfsf] efjgf cg'?k of] cfrf/ ;+lxtfdf b'j} kIfsf] ;xdltn] yk36 jf ;+zf]wg ug{
;lsg] .
@$= of] cfrf/ ;+lxtf x:tfIf/ ePkl5 t'?Gt k|f/De ug]{ .
@%= cfrf/ ;+lxtfdf x:tfIf/ ePkl5 of] cfrf/ ;+lxtf ;fj{hlgs ug]{ .
g]skf -dfcf]jfbL_ sf tk{maf6
gfd M s[i0faxfb'/ dx/f
x:tfIf/ M
x:tfIf/ M
ldlt M @)^#.@.!@
ldlt M @)^#.@.!@
o;cl3 ldlt @)^##! df 8f= b]j]Gb|/fh kf08]sf] ;+of]hsTjdf pk/f]Qm ;ldlt u7g ul/Psf]df
ldlt @)^##!@ sf] ;xdlt cg';f/ 8f= jL/]Gb| k|;fb ld>nfO{ ;+of]hs tf]lsPsf] .
&= ;b:o
*= ;b:o
(= ;b:o
!)=;b:o
!!= ;b:o
!@= ;b:o
!#= ;b:o
!$= ;b:o
!%= ;b:o
!^= ;b:o
!&= ;b:o
!*= ;b:o
!(= ;b:o
@)= ;b:o
@!= ;b:o
@@= ;b:o
@#= ;b:o
@$= ;b:o
@%= ;b:o
@^= ;b:o
s[i0f kxf8L
uf}/L k|wfg
rl08/fh 9sfn
r/0f k|;fO{
tf/fgfy bfxfn
lgnfDa/ cfrfo{
knfn lj=s=
k|f= 8f= e"klt 9sfn
dNn s]= ;'Gb/
8f=dx]z df:s]
dfwj jf:sf]6f
/dg >]i7
8f=/fddfg >]i7
jf\5] z]kf{
lji0f' lgi7'/L
lji0f' k'sf/ >]i7
zfGtf >]i7
Zofd >]i7
lzj ufpFn]
z'lzn Kofs'/]n
@&= ;b:o
@*= ;b:o
@(= ;b:o
#)= ;b:o
O{=;/f]h b]jsf]6f
8f= ;'wf zdf{
;'jf]w Kofs'/]n
;'lznrGb| cdfTo
#= o'4lj/fd cfrf/;+lxtfsf] cg'udg ug{ ul7t /fli6o cg'udg ;ldltnfO{ dfgj clwsf/ ;Dj4
ljifox?sf] cg'udgdf ;xof]u k'ofpg tyf dfgj clwsf/sf] cg'udg ug{ ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo
dfgjflwsf/ pRrfo'Qmsf] g]kfn l:yt sfof{nonfO{ cg'/f]w ug{] .
$= ;/sf/ dfcf]jfbLaLr ;DkGg x'g] jftf{df lgDg dxfg'efjx? ko{j]Ifssf] ?kdf /xg' x'g]5 .
!= nId0f k|;fb cof{n
@= b]j]Gb|/fh kf08]
#= kb\d/Tg t'nfw/
$= bdggfy 9'fgf
%= dy'/fk|;fb >]i7
g]skf dfcf]jfbLsf tkm{af6
x:tfIf/ M
x:tfIf/ M
ldlt M @)^#.#.!
ldlt M @)^#.#.!
*= ;/sf/dfcf]jfbL jftf{ 6f]nLnfO{ dfly pNn]lvt ljifox?;+u ;DalGwt ;a} sfo{x? cljnDj
;DkGg ug{ lgb{]zg ul/Psf] 5 .
g]skf -dfcf]jfbL_ sf] tkm{af6
k|r08
cWoIf
g]skf -dfcf]jfbL_
nId0fk|;fb cof{n
xl/x/ bfxfn
l;Gw'gfy Kofs'/]n
zDe' yfkf
dxfb]j ofbj
lvdnfn b]jsf]6f
;ldltn] !% lbgleq d:of}bf tof/ u/L ;/sf/ dfcf]jfbL jftf{6f]nL ;dIf k|:t't ug{]5 / jftf{
6f]nLn] ;/sf/ dfcf]jfbL lzv/ jftf{sf] lgb{]zfg';f/ ;/sf/.dfcf]jfbL lzv/ jftf{df d:of}bf k]z
ul/g]5 .
g]skf dfcf]jfbLsf tkm{af6
;+of]hs M s[i0faxfb'/ dx/f
x:tfIf/ M
x:tfIf/ M
ldlt M @.#.@)^#
ldlt M @.#.@)^#
!)= /fli6o cg'udg ;ldltn] cfgf] sfo{ljlw cfk}m lgwf{/0f ug{] . ;f] sfo{ljlwsf] cg'df]bg b'j}
kIfsf] jftf{6f]nLn] ug{] .
!!= /fli6o cg'udg ;ldltnfO{ g]kfn ;/sf/n] cfjZos kg{] sfof{no, k|zf;lgs, cfly{s tyf cGo
;fwg ;|f]t pknAw u/fpg] .
!@= ;a} /fhgLlts bnx?sf :yfgLo lgsfox? / dfgj clwsf/jfbL, gful/s ;dfh nufot ;Da4
;a} kIfaf6 cg'udg sfo{df ;xof]u lng] .
!#= dfgj clwsf/ ;Da4 ljifox?sf] cg'udgdf ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo dfgj clwsf/ pRrfo'Qmsf]
g]kfnl:yt sfof{nosf] ;xof]u lng] .
!$= ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg kl5 aGg] ;+ljwfg nfu' x'g] ldlt;Dd /fli6o cg'udg ;ldlt sfo{/t
/xg] .
!%= /fli6o cg'udg ;ldltsf] s]Gb|Lo sfof{no sf7df8f}+df /xg] / g]kfn ;/xbleq cfjZostfg';f/
cGo sfof{no :yfkgf ug{ ;lsg] .
!^= /fli6o cg'udg ;ldltn] u/]sf sfd sf/jfxLx? clen]vsf ?kdf ;'/lIft /flvg] .
!&= of] ;ldltsf] sfo{If]q / clwsf/df cfjZostfg';f/ b'j} kIfsf] ;xdltn] yk36 jf ;+zf]wg ug{
;lsg] .
g]=s=kf= -dfcf]jfbL_ sf tkm{af6
;+of]hs M s[i0faxfb'/ dx/f
x:tfIf/ M
ldlt M @)^#.#.!@
^= a}7ssf] lg0f{o M
-s_ ;ldltsf] a}7sn] lg0f{o ubf{ oyf;Dej ;j{;DdtLaf6 ul/g]5 .
-v_ a}7ssf] lg0f{o k|dfl0ft ug]{ / ;DalGwt lgsfodf k7fpg] bfloTj ;+of]hssf] x'g]5 .
&= sfof{no M ;ldltsf] s]Gb|Lo sfof{no sf7df8f}+ pkTosf leq /xg]5 . g]kfn ;/xbleq cGoq klg
cfjZostfg';f/ sfof{no :yfkgf ug{ ;lsg]5 .
*= pk;ldlt M ;ldltn] cfgf] sfo{ ;xh 9n] ;+rfng ug{ cfjZostfg';f/ ljifout, If]qut tyf
cGo pk;ldlt u7g u/L lhDd]jf/L tf]Sg ;Sg]5 .
(= ;Dks{ lgsfo, ;xof]u tyf cg'udg 6f]nL M s'g} 36gf, ljifo jf If]qsf] nflu cfjZostfg';f/
;ldltsf] ;Dks{ lgsfo, ;xof]u tyf cg'udg 6f]nL :yfkgf tyf u7g u/L v6fpg ;lsg]5 .
!)= ;+of]hssf] bfloTj M
-s_ ;ldltsf] g]t[Tj lnO{ cfjZos sfd sf/afxLsf] ;+of]hg ug]{ / lgb]{zg lbg],
-v_ ;ldltsf] k|ltlglwTj ug]{ u/fpg],
-u_ sfof{no ;+rfng ug]{ u/fpg],
-3_ ;ldltsf] sfo{ ;+rfngsf] qmddf s'g} ;b:osf] ;xof]u lng' k/]df ;b:onfO{ lhDd]jf/L
tf]Sg],
-_ ;ldltsf] a}7ssf] nflu 5nkmnsf] laifo ;"rL to ug]{,
-r_ ;ldltsf] lg0f{o sfof{Gjog ug]{ u/fpg] .
!!= ;ldltsf ;b:on] kfngf ug'{ kg]{ cfwf/e"t bfloTjx? M
-s_ :jtGq tyf lgikIf /xg],
-v_ cfrf/;+lxtf tyf If]qflwsf/ k|lt ;r]t / k|lta4 /xg],
-u_ zflGt k|lqmofnfO{ ;xh / ultzLn agfpg ;Da4 kIf aLr cfk;L ljZjf; / ;b\efj
clea[l4 u/fpg k|oTgzLn /xg],
-3_ tf]lsPsf] lhDd]jf/L k"/f ug]{,
-_ zflGt k|lqmofnfO{ k|lts"n c;/ kg]{ cleJolQm lbg tyf To:tf] s[ofsnfkdf ;+n Ug x'g
gx'g],
-r_ ;ldltsf] sfd sf/afxLsf] l;nl;nfdf uf]klgotf / ;xrfl/tf cjnDag ug'{kg]{,
-5_ ;ldltsf] ;b:osf] x}l;otn] sfo{;Dkfbg ubf{ tyf cleJolQm lbFbf !& a'Fb] sfo{If]q /
clwsf/ kfngf ug]{, t/ k]zfut jf cf:yfsf] cfwf/df lqmoflzn /xFbf jf cleJolQm lbFbf
o; v08n] aGb]h nufPsf] dflgg]5}g .
!@= ;"rgf tyf tYosf] ;+sng M ;ldltn] lgDg dfWodx?af6 ;"rgf tyf tYosf] ;+sng ug]{5 M
-s_ ;j{;fwf/0faf6 ;"rgf tyf tYosf] ;+sng ug]{,
-v_ 36gfsf] tYo ;"rgf ;+sng ug{ ;Dks{ lgsfo, ;xof]u tyf cg'udg 6f]nL v6fpg],
-u_ ljleGg ;+rf/ dfWodx?af6 ;"rgf tyf tYosf] ;+sng ug]{,
-3_ sfof{nosf] dfWodaf6 ;"rgf tyf tYosf] ;+sng ug]{,
-_ ;ldltsf ;b:ox?sf] dfWodaf6 ;"rgf tyf tYosf] ;+sng ug]{,
-r_ ljleGg ;+3 ;+:yf, gful/s ;dfhaf6 ;"rgf tyf tYosf] ;+sng ug]{,
-5_ ;Da4 kIfx?af6 36gf ljz]ifsf] cg';Gwfg tyf cg'udg ug{ dfu ePdf cg';Gwfg tyf
cg'udg ug]{ .
!#= k|ltj]bg M
-s_ ;ldltn] ljleGg >f]taf6 k|fKt tYo tyf ;"rgfsf] :jtGq, lgikIf / j:t'ut ?kn] cWoog,
cg';Gwfg, ljZn]if0f u/L k|ltj]bg tof/ kfg]{5 .
-v_ v08 -s_ adf]lhdsf] k|ltj]bg l;kmfl/z ;lxt jftf{6f]nL jf ;+o'Qm ;ldltnfO{ a'emfpg]5 .
-u_ k|ltj]bg ;fdfGotof ;fj{hlgs ul/g]5 .
-3_ ;ldlt k|ltj]bgnfO{ sfof{Gjog ug{ lqmoflzn /xg]5 .
-_ kflIfs ?kdf lgoldt cg'udg k|ltj]bg ;Da4 lgsfodf k|:t't ul/g]5 .
!$= cfly{s Joj:yfkg / ;+rfng M ;ldltsf] nflu cfjZos cfly{s >f]tsf] Joj:yf g]kfn ;/sf/n]
u/] adf]lhd x'g]5 .
!%= sd{rf/L Joj:yfkg M ;ldltnfO{ cfjZos sd{rf/Lsf] Joj:yf g]kfn ;/sf/n] u/] adf]lhd
x'g]5 .
!^= ;ldltsf] 5fk / n]6/Kof8 M ;ldltsf] 5fk tyf n]6/Kof8sf gd"gfx? cg';"lr ! df /flvPsf]
5.
!&= ;+zf]wg M o; sfo{ljlwdf cfjZostf cg';f/ ;+zf]wg ug'{ k/]df ;ldltn] lg0f{o u/L cfjZos
;+zf]wg ug{ ;Sg]5 . pQm ;+zf]wg jftf{ 6f]nLn] cg'df]bg u/]kl5 nfu" x'g]5 .
cg';"lr !
k=;+= M
r=g+= M
(G.P.Koirala)
(Prachanda)
Chairman,
Central Committee
CPN (Maoist)
II
;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgnfO{ zflGtk"0f{, lgikIf / eo/lxt jftfj/0fdf ;DkGg ug{ / ;]gfsf]
nf]stfGqLs/0f tyf k'g;{+/rgf ug{ ljutdf ePsf afx| a'Fb] ;dembf/L, cf7 a'Fb] ;xdlt, @% a'Fb]
cfrf/;+lxtf / ;+o'Qm /fi6 ;+3nfO{ k7fOPsf] kfFr a'Fb] kqsf] efjgfcg'?k lgDg sfdx? ug]{ M
@= ;'v]{t
^= l;Gw'nL
#= /f] Nkf
&= Onfd
$= kfNkf
;dfj]zL rl/q lgdf{0f ub}{ nf]stGq / dfgjclwsf/sf] d"Nof/f ;]gfnfO{ k|lzlIft ug]{
nufotsf sfdx? ug]{ .
*= g]kfnL ;]gfn] ub}{ cfPsf ;Ldf ;'/Iff, cf/If, lgs'~h, a}+s, ljdfg:yn, ljB'tu[x, 6]lnkmf]g
6fj/, s]Gb|Lo ;lrjfno, ljlzi6 JolQmx?sf] ;'/Iff nufotsf sfdx?nfO{ lg/Gttf lbg] .
III
@= /fhtGqaf/]
-s_ d'n'ssf] zf;g Joj:yf ;DaGwL s'g} klg clwsf/ /fhfdf /xg] 5}g .
-v_ :juL{o /fhf jL/]Gb|, /fgL P]Zjo{ / lghx?sf kl/jf/sf] ;DklQ g]kfn ;/sf/sf]
dftxtdf NofO{ 6i6 agfP/ /fi6lxtdf k|of]u ug]{ .
-u_ /fhfsf] x}l;otn] /fhf 1fg]Gb|nfO{ k|fKt ePsf ;j} ;DklQx? -h:t} ljleGg :yfgsf
b/jf/x?, jg tyf lgs'~hx?, P]ltxfl;s / k'/ftflTjs dxTjsf ;Dkbfx? cflb_
/fli6os/0f ug]{ .
-3_ /fh;+:yf sfod /fVg] jf g/fVg]jf/] ;+ljwfg;efsf] klxnf] a}7sf/f ;fwf/0f ax'dtn]
6'+uf] nufpg] .
$= cGtl/d ;/sf/jf/]
-s_ ;xdltsf cfwf/df cGtl/d dlGqkl/ifb\ u7g ug]{ .
-v_ cGtl/d dlGqkl/ifb\sf] ;+/rgf / sfo{ ljefhg cfk;L ;xdltaf6 to ug]{ .
-u_ cGtl/d ;/sf/sf] ;+rfng ;+o'Qm hgcfGbf]ngsf] efjgf, /fhgLlts ;xdlt /
;xsfo{sf] ;+:s[lt cg'?k ug]{ .
%= Gofokflnsfaf/]
-s_ :jtGq Gofokflnsfsf] cjwf/0ff / d"NodfGotfnfO{ cg';/0f ug]{ .
-v_ GofokflnsfnfO{ hgcfGbf]ngsf] efjgf, nf]stGq / cGtl/d ;+ljwfgk|lt k|lta4
agfpg] .
-u_ ;+ljwfg;ef ;DaGwL ljjfbx?sf] lg?k0f ug{ ;+j}wflgs cbfntsf] u7g ug]{ .
^= ;+j}wflgs c+ux?af/]
-s_ k|wfgdGqL, k|wfg Gofoflwz / cGtl/d Joj:yflksfsf ;efd'v ;lxtsf] gofF ;+j}wflgs
kl/ifb\sf] Joj:yf u/]/ o; dfk{mt\ ;+j}wflgs c+ux?sf] lgo'lQm nufotsf ljifox?df
l;kmfl/z ug]{ Joj:yf ldnfpg] . lgo'lQmx? ubf{ lglZrt dfkb08nfO{ cfwf/ agfpg] .
-v_ ;xdltsf] cfwf/df lgjf{rg cfof]unfO{ k"0f{tf lbg] .
-u_ bnx?n] pDd]bjf/x? ;"rLs[t ubf{ pTkLl8t hflt, If]q, dw]zL, dlxnf, blnt nufot
cGo ju{ ;d]tsf] ;dfg'kflts k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ .
-3_ /fli6o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQmx?dWo]af6 ;xdltsf cfwf/df cGtl/d dlGqkl/ifb\ jf6
dgf]lgt x'g] !^ hgf .
-_ ;+ljwfg;efsf] s'n ;+Vof $@% sfod ug]{ .
-r_ cGtl/d ;+ljwfg hf/L x'Fbfsf jvt !* jif{ pd]/ k'u]sf g]kfnL gful/s dtbftf x'g] .
-5_ ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgsf] cg'udg ;+o'Qm ;+3f/f u/fpg] .
$= ;z:q Gbsf] s|ddf dfgj clwsf/sf] ulDe/ pNn+3g ug]{ tyf dfgjtf lj?4sf] ck/fwdf
;+nUgx?sf] jf/]df ;To cGj]if0f ug{ / ;dfhdf d]nldnfksf] jftfj/0f lgdf{0f ug{ cfk;L
;xdltaf6 pRr:t/Lo ;To lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]usf] u7g ug]{ .
V
ljljw
!= ;j} ;xdlt / ;Demf}tfx?sf] sfo{Gjog eP gePsf] cg'udg ug{ ;xdltn] Ps pRRf:t/Lo
;o'Qm cg'udg ;ldlt u7g ug]{ .
@= cfrf/;+lxtf, ;dembf/L;xdlt, ;Demf}tf tyf sfg"g ljkl/tsf ultljlw Pj+ sfdsf/jfxL
ug]{ hf] s;}nfO{ klg ;/sf/n] sf/jfxL u/L bl08t ug]{5 .
#= u0ftGq, cfly{s;fdflhs ?kfGt/0f, hgdt ;+u|x, lgjf{rg k|0ffnL nufot clxn] ;femf
;xdlt sfod x'g g;s]sf ljifox?df kf6L{x? ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgsf] s|ddf cfcfgf
gLlt / dt cg';f/ k|:t't x'g :jtGq x'g] 5g\ .
VI
;do dotflnsf
!= g]kfn ;/sf/ / g]skf -dfcf]jfbL_ jLr lj:t[t zflGt ;Demf}tf @)^# sflt{s #) ut];Dd
ug]{ .
@= pNn]lvt II ! adf]lhd @)^# d+l;/ % ut]leq dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? xftxltof/;lxt
lgwf{l/t lzlj/df hDdf (Confine) e};Sg] / xltof/ e08f/0f ug]{ . ;+o'Qm /fi6 ;+3f/f
pgLx?sf] k|df0ffLs/0f / cg'udg ug]{ .
#= pNn]lvt II % adf]lhd @)^# d+l;/ % ut]leq g]kfnL ;]gf Jof/]sleq l;ldt /xg], lgwf{l/t
xftxltof/ e08f/0f ug]{ / To;sf] cg'udg ;+o'Qm /fi6 ;+3n] ug]{ .
$= @)^# d+l;/ % ut]leq cGtl/d ;+ljwfgnfO{ k"0f{tf lbg] .
%= @)^# d+l;/ !) ut]leq cGtl/d ;+ljwfg hf/L ug]{, cGtl/d Joj:yflksfsf] u7g ug]{ /
k|ltlglw ;ef / /fli6o ;efsf] lj36g ug]{ .
^= @)^# d+l;/ !% ;Dd cGtl/d dlGqkl/ifb\sf] u7g ug]{ .
k|r08
cWoIf, g]skf -dfcf]jfbL_
gf/fo0fdfg ljh'S5]
cWoIf, g]kfn dhb"/ ls;fg kf6L{
l;=kL=d}gfnL
cWoIf, ;+o'Qm jfd df]rf{
dflysf lg0f{ox?df cGo ;j} bnx?sf] ;xdlt ePsfn] sfof{Gjogdf hfg] s'/fdf ;xdt
x'Fb} xfd|f] kf6L{sf] lgDg adf]lhd leGg dt /x]sf] 5 M
!= /fh;+:yf /fVg] jf g/fVg] eGg] af/]df ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg ;Fu ;Fu} hgdt ;+u|x ug'{k5{ eGg]
g]=s=kf=-Pdfn]_ sf] leGg dt /x]sf] 5 .
@= ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgsf] lglDt ;dfg'kflts k|0ffnL g} ckgfpg ;j}eGbf nf]stflGqs tl/sf
x'G5 eGg] g]=s=kf=-Pdfn]_ sf] leGg dt /x]sf] 5 .
!= k|f/lDes
!=! o; ;Demf}tfsf] gfd lj:t[t zflGt ;Demf}tf, @)^# /x]sf] 5 . 5f]6s/Ldf o; ;Demf}tfnfO{
zflGt ;Demf}tf elgg] 5 .
!=@ of] ;+emf}tf ;/sf/ kIf / dfcf]jfbL kIfsf] ;fj{hlgs 3f]if0ff dfkm{t\ cfh}sf ldltb]lv nfu"
x'g]5 .
!=# b'j} kIfn] cfcfgf] dftxtsf ;a} lgsfonfO{ of] ;Demf}tf tTsfn sfof{Gjog tyf kfngf ug{
cfjZos lgb]{zg hf/L ug]{5g\ / sfof{Gjog ug]{ u/fpg] 5g\ .
!=$ cg';"rLdf ;+nUg ;ft /fhgLlts bn, ;/sf/ / dfcf]jfbL kIf aLr ePsf ;a} ;xdlt,
;dembf/L, cfrf/;+lxtf / lg0f{ox? o; ;Demf}tfsf] cleGg c dflgg] 5g\ .
!=% of] ;Demf}tf sfof{Gjog ug{ cfjZostf cg';f/ kl5 ul/g] ;xdlt / ;Demf}tfx? klg o;}sf
c+u dflgg] 5g\ .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; ;Demf}tfdf M
-s_ o'4lj/fd eGgfn] g]kfn ;/sf/ tyf g]=s=kf= -dfcf]jfbL_ aLr Ps csf{nfO{ nlIft u/L ul/g]
;a} k|sf/sf cfqmd0f, ckx/0f, a]kQf, y'g5]s, ;z:q anx?sf] kl/rfng, ;'b[9Ls/0f, cfqmfds
Pj+ lx+;fTds sf/jfxL tyf h'g;'s} dfWodaf6 ;dfhdf ljWj+z km}nfpg], pQ]lht kfg{] Pjd\
e8\sfpg] lqmofsnfk lgif]w ug]{ sfo{nfO{ hgfpF5 .
-v_ cGtl/d ;+ljwfg eGgfn] ;+ljwfg ;eff/f gofF ;+ljwfg lgdf{0f eO{ nfu" geP;Ddsf] nflu
hf/L ul/g] g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# nfO{ hgfpF5 .
-u_ cGtl/d dGqLkl/ifb\ eGgfn] cGtl/d ;+ljwfg adf]lhd u7g x'g] cGtl/d dGqLkl/ifb nfO{
hgfpF5 .
3_ b'j} kIf eGgfn] g]kfn ;/sf/ kIf / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ kIfnfO hgfpF5 .
-_ k|rlnt sfg'g eGgfn] g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# / o;;Fu gaflemPsf k|rlnt g]kfn
sfg'gnfO{ hgfpF5 . t/ o; kl/efiffn] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# hf/L x'g' cl3sf] sfg'gL
Joj:yfnfO{ jfwf k'ofpg] 5}g .
-r_ k|df0fLs/0f eGgfn] ;+o'Qm /fi6 ;+3n] ;]gf, n8fs' / xltof/sf] k|df0fLs/0f u/L oyfy{ nut
tof/ kfg]{ ljifonfO{ hgfpF5 .
/fi6lxtdf k|of]u ug]{ . /fhfsf] x}l;otn] /fhf 1fg]Gb|nfO{ k|fKt ePsf ;a} ;DklQx?
-h:t} ljleGg :yfgsf b/af/x?, jg tyf lgs'~hx?, P]ltxfl;s / k'/ftflTjs dxTjsf
;Dkbfx? cflb_ /fli6os/0f ug]{ . /fh;+:yf sfod /fVg] of g/fVg]af/] ;+ljwfg;efsf]
klxnf] a}7sf/f ;fwf/0f jx'dtn] 6'+uf] nufpg] .
#=$= ljZjJofkL ?kdf :jLs[t cfwf/e"t dfgj clwsf/, jx'bnLo k|lt:kwf{Tds nf]stflGqs
k|0ffnL, hgtfdf lglxt ;fj{ef}d;Qf / hgtfsf] ;jf]{Rrtf, ;+j}wflgs ;Gt'ng / lgoGq0f,
ljlwsf] zf;g, ;fdflhs Gofo / ;dfgtf, :jtGq Gofokflnsf, cfjlws lgjf{rg,
gful/s ;dfhsf] cg'udg, k"0f{ k|]; :jtGqtf, hgtfsf] ;"rgfsf] clwsf/, /fhgLlts
bnx?sf lqmofsnfkx?df kf/blz{tf / hjfkmb]xLtf, hg;xeflutf, lgikIf, ;Ifd tyf
:jR5 k|zf;gtGqsf cjwf/0ffx?sf] k"0f{ kl/kfngf ug]{ /fhgLlts k|0ffnL cjnDjg ug]{ .
#=%= juL{o, hftLo, eflifs, n}ls, ;f+:s[lts, wfld{s / If]qLo e]befjsf] cGTo ub}{ dlxnf,
blnt, cflbjf;L hghflt, dw]zL, pTkLl8t, pk]lIft / cNk;\Vos ;d'bfo, lk5l8Psf
If]q nufotsf ;d:ofx?nfO{ ;+jf]wg ug{ /fHosf] jt{dfg s]Gb|Ls[t / PsfTds 9fFrfsf]
cGTo u/L /fHosf] ;dfj]zL, nf]stflGqs / cu|ufdL k'g;{/rgf ug]{ .
#=^= ;fdGtjfbsf ;j} ?kx?sf] cGTo ug]{ cfly{s ;fdflhs ?kfGt/0fsf] Go"gtd ;femf sfo{s|d
cfk;L ;xdltn] to u/]/ nfu" ub}{ hfg] .
#=&= ;fdGtL e":jfldTjsf] cGTo ub}{ j}1flgs e"ld;'wf/ sfo{s|d nfu" ug]{ gLlt cjnDjg ug]{ .
#=*= /fli6o pBf]uwGbf / ;fwg>f]tsf] ;+/If0f / k|jw{g ug]{ gLlt cg';/0f ug]{ .
#=(= lzIff, :jf:Yo, cfjf;, /f]huf/L / vfB ;'/Iffdf ;j} gful/ssf] clwsf/ :yflkt ug]{ gLlt
lng] .
#=!)= ;'s'Djf;L, sd}of, xlnof, x/jfr/jf nufotsf cfly{s ;fdflhs ?kn] k5fl8 k/]sf
ju{nfO{ hUuf nufot cfly{s ;fdflhs ;'/Iffsf] Joj:yf ug]{ gLlt lng] .
#=!!= ;/sf/L nfesf] kbdf /x]/ e|i6frf/ u/L cs"t ;DklQ cfh{g ug]{x? pk/ s8f sfjf{xL
u/L bl08t ug]{ gLlt lng] .
#=!@= b]zsf] cfly{s;fdflhs ?kfGt/0f Pj+ Gofosf ;fy} b]znfO{ l56f] ;d'Ggt / cfly{s ?kn]
;d[4zfnL jgfpg Ps ;femf ljsf; cjwf/0ff lgdf{0f ug]{ .
#=!#= >ldssf k]zfut clwsf/sf] ;'lglZrttf ub}{ pBf]uwGbf, Jofkf/, lgof{t k|jw{g cflbsf
nflu nufgL j[l4 u/L /f]huf/L Pj+ cfo cfh{gsf cj;/x?sf] Jofks j[l4 ug]{ gLlt
cg';/0f ug]{ .
@= ;'v]{t
^= l;Gw'nL
#= /f]Nkf $= gjnk/f;L
&= Onfd
%= o'4lj/fd
%=! ;}Go sf/jfxL / ;z:q kl/rfngsf] cGTo M
%=!=!= b'j} kIf b]xfodf plNnlvt sfo{ gug]{ k|ltj4tf JoQm ub{5g\ M
s_ k|ToIf jf ck|ToIf?kdf Ps csf{]k|lt nlIft s'g} klg lsl;dsf] xft xltof/sf] k|of]u jf
cfqmd0f ug{] sfo{,
v_ b'a} kIfsf] ;xdltn] xftxltof/ e08f/0f ul/Psf] :yfgdf xftxltof/;lxt of
/lxt?kdf csf]{ kIfsf] xftxltof/ vfgtnf;L jf j/fdbL ug{] sfo{,
u_ s'g} JolQmnfO{ gf]S;fgL ug]{ jf dfgl;s bjfj k'ofpg] sfo{,
3_ Ps csf{nfO{ nlIft u/L w/fk -PDa';_ yfKg] sfo{,
_ xTof tyf lx+;fTds sf/jfxLx?
r_ ckx/0fkqmfpy'g5]sa]kQf kfg]{ sfo{
5_ ;fj{hlgslghL;/sf/L jf ;}lgs ;DklQ gf]S;fgL,
h_ xjfO{ cfqmd0f jf aDaf/L,
em_ hldg d'gL af?b lj5\ofpg] sfo{ -dfOlg_ / ljWj+;fTds sfo{ -:ofjf]6]h_,
`_ Ps csf{sf] ;}lgs ultljlwsf] ;'/fsL ug{] sfo{ .
%=!=@= b'j} kIfn] yk ;}Go etL{ ug{] 5}gg\ / xftxltof/, uf]nLuf tyf ljikmf]6s kbfy{
cf];f/ k;f/ jf Ps csf{ lj?4 ;}lgs xs{t ug{] 5}gg\ . t/, cGt/f{li6o ;Ldf /
eG;f/ ljGb'df xft xltof/, ljikmf]6s kbfy{ jf To;sf] c+z jf sRrf kbfy{ h:tf
;fdfgx? u}/sfg"gL ?kdf cf];f/ k;f/ ug{] sfo{ /f]Sg] ;DaGwdf cGtl/d ;/sf/n]
;'/Iff lgsfo kl/rfng u/L u:tL ug{, vfgtnf;L ug{ jf j/fdbL ug{ ;Sg]5 .
%=!=#= s'g} klg JolQm jf ;d"x cj}w xft xltof/, uf] nLuf / ljikmf]6s kbfy{ ;fydf lnO{
cfjthfjt ug{] 5}gg\ .
%=!=$= b'j} kIf o'4sf] ;dodf k|of]u ul/Psf w/fk tyf af?bL ;'?x?sf] /]vfg, e08f/0f
#) lbgleq Ps csf{nfO{ hfgsf/L lbg / ^) lbgleq lgis[o / lgd"{n ug{ Ps
csf{nfO{ ;xof]u ug{]5g\ .
%=!=%= s'g} klg gful/s ;ef jf /fhg}lts ;ef jf ;fj{hlgs sfo{qmddf b'j} kIfsf ;]gf
xltof/ jf sDJof6 kf]zfs;lxt pkl:yt x'g] 5}gg\ .
%=!=^= g]kfn k|x/L / ;z:q k|x/Ln] hgcfGbf]ng / zflGt ;+emf}tfsf] dd{ / efjgf cg'?k
tyf k|rlnt sfg"gadf]lhd sfg"g Joj:yf / zflGt ;'Joj:yf Pj+ ck/fw
cg';Gwfgsf] sfo{ rfn' /fVg]5 .
%=!=&= Ps kIfsf ;z:q JolQmn] csf{] kIfsf ;z:q JolQmnfO{ zq' egL ;Daf]wg ug{ /
Jojxf/ ug{ ;d]t /f]s nufpg] u/L cfcfgf ;z:q lgsfo / JolQmnfO{ kl/kq
ug{]5g\ .
%=!=*= ;z:q Gsf] qmddf sAhf ul/Psf, tfnf nufOPsf jf k|of]u ug{ glbOPsf
;/sf/L, ;fj{hlgs, lghL ejg, hldg tyf cGo ;DklQx? nut v8f u/L
tTsfn lkmtf{ ug{ b'a} kIf ;xdlt JoQm ub{5g\ .
%=@=!@= ;+o'Qm /fi6 ;+3, cGt/f{li6o bft[ ;d'bfo nufot g]kfn l:yt s"6g}lts lgof]u,
/fli6o jf cGt/f{li6o u}/ ;/sf/L ;+:yf, k|];, dfgj clwsf/jfbLx?, lgjf{rg
ko{j]Ifs tyf ljb]zL ko{6sx?nfO{ g]kfn /fHoleq sfg'g adf]lhd lgjf{w cfjt
hfjt ug{ lbg] s'/fdf b'j} kIf ;xdt 5g\ .
%=@=!#= b'j} kIf k|rf/k|;f/sf sfo{qmdx? lzi6 / dof{lbt 9n] ;+rfng ug{ k|lta4 5g\ .
^= o'4 ;dflKt
^=! @)^# sflt{s @@ ut] ;ft /fhgLlts bn / g]skf -dfcf]jfbL_ jLr ;DkGg P]ltxfl;s
;xdltsf] cfwf/df ;/sf/ dfcf]jfbLjLr rfn' o'4lj/fdnfO{ :yfoL ?k lbb} @)%@ ;fnb]lv
rlncfPsf] ;z:q o'4 ;dfKt ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ .
^=@ ;ft bn / g]skf -dfcf]jfbL_ sf zLif{ g]tfx?sf] @)^# ;fn sflt{s @@ ut]sf] a}7saf6
ePsf lg0f{ox? bL3{sfnLg zflGtsf] nflu d"n gLltut cfwf/ x'g]5g\ .
^=# g]kfnL ;]gf Aof/]sdf / dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? c:yfoL lzlj/df cfO;s]kl5 ;xdlt,
;+emf}tf / sfg'g k|lts"n xltof/ /fVg, k|bz{g, 8/qf; / s'g} klg ?kdf lx+;f / xltof/sf]
k|of]u ug{ sfg"gtM b08gLo x'g]5 .
^=$ b'j} kIfsf ;]gfn] s;}sf] kIf jf ljkIfdf k|rf/ k|;f/ ug{ / kIf ljkIfdf nfUg kfpg]
5}gg\ . t/ pgLx?nfO{ dtflwsf/af6 al~rt ul/g]5}g .
&=%=$= b'j} kIfn] ;a}nfO{ lzIff;DaGwL clwsf/sf] k|Tofe"lt / ;Ddfg ug'{k5{ eGg] s'/fnfO{
cfTd;ft ub{} lzIf0f ;+:yfdf pko'Qm z}lIfs jftfj/0f sfod ug{ k|ltj4 5g\ .
b'a} kIf lzIff;DaGwL xssf] pNn+3g gx'g] s'/fsf] ;'lglZrttf ug{ ;xdt 5g\ .
lzIf0f ;+:yfnfO{ sAhfdf lng] Pjd\ k|of]u ug{] / lzIfs ljBfyL{x?nfO{ a]kQf kfg{]
jf sAhf jf ckx/0f ug{] sfo{ tTsfn /f]Sg / ljBfno tyf c:ktfnnfO{ c;/
kfg]{ u/L ;}Go Jof/]s g/fVg ;xdlt JoQm ub{5g\ .
&=%=%= sfg"g adf]lhd afx]s s;}sf] klg JolQmut ;DklQ hkmt jf sAhf ul/g] 5}g eGg]
s'/fdf b'a} kIf ;xdlt JoQm ub{5g\ .
&=%=^= b'j} kIf d'n'sdf cf}Bf]lus jftfj/0fnfO{ gvNjNofO{ pTkfbg sfo{nfO{ lg/Gt/tf
lbg, cf}Bf]lus k|lti7fgdf ;fd"lxs ;f}bfjfhLsf] xs Pj+ ;fdflhs ;'/Iffsf]
;Ddfg ug{, cf}Bf]lus k|lti7fg / >ldsaLr s'g} ;d:of pTkGg ePdf pgLx?nfO{
zflGtk"0f{ ?kdf ;d:ofsf] ;dfwfg ug{ k|]l/t ug{] s'/fdf ljZjf; ub{5g\ /
cGt/f{li6o >d ;+u7gn] to u/]sf] sfdsf] clwsf/sf] ;Ddfg ub{5g\ .
;DaGwL pRr:t/Lo ;'emfj cfof]u nufot cfjZostf cg';f/sf cGo ;+oGqx?sf] u7g
ug]{ / ltgLx?sf] sfo{ljlw lgwf{/0f ug{ ;Sg] s'/fdf b'a} kIf k|lta4tf JoQm ub{5g\ .
!)= ljljwM
!)=! sflt{s @@ ut]sf] lg0f{osf] dd{ / zflGt ;+emf}tfsf] efjgf cg'?k ;/sf/ jf /fHo
;+oGqsf s'g} klg If]qdf ;dfgfGt/ jf cGo :j?ksf] ;+oGq ;+rfng gug{ b'j} kIf
;xdt 5g\ .
!)=@ b'j} kIf k|:t't ;Demf}tfsf] sfof{Gjogsf nflu cfjZostfg';f/ cGo k"/s ;xdltx?df
x:tfIf/ ug{ d~h'/ ub{5g\ .
!)=# b'j} kIfsf] ;xdltaf6 k|:t't ;Demf}tfdf s'g} klg ;dodf ;+zf]wg ug{ ;lsg] 5 . ;+zf]wg
ug{ rfx]df ;f] sf] lnlvt ;"rgf csf]{ kIfnfO{ k|bfg ug{ b'j} kIf ;xdt 5g\ . To;/L
;"rgf k|fKt ePkl5 b'j} kIfsf] ;xdltaf6 ;+zf]wg ug{ ;lsg]5 . To:tf] ;+zf]wgn] ug]{
Joj:yf dfGotf k|fKt Go"gtd cGt/f{li6o dfgj clwsf/, dfgjLo sfg"gsf] dfkb08 tyf
zflGt :yfkgfsf] d"n dd{eGbf Go"g x'g] 5}g .
!)=$ of] ;+emf}tfsf] s'g} JofVofdf s'g} ljjfb pTkGg ePdf of] ;+emf}tfsf] k|:tfjgf /
cg';"rLdf ;\nUg b:tfj]hx?sf cfwf/df b'a} kIf ;lDdlnt ;+o'Qm ;+oGqn] JofVof ug]{
5 / of] JofVof clGtd x'g]5 .
!)=% cGtl/d Joj:yflksf;+;b u7g eP kl5 o; ;+emf}tfdf pNn]lvt b'O{ kIf sf] cjwf/0ff
tyf l:ylt :jtM ;dfKt x'g]5 . o;kl5 o; ;+emf}tfdf pNn]lvt ;Dk"0f{ cleef/f
sfof{Gjog ug]{ u/fpg] bfloTj cGtl/d dGqLkl/ifb\n] Joj:yf u/] adf]lhd x'g]5 .
;+emf}tfsf] kfngf tyf sfof{Gjogdf ;xof]u k'ofpg' ;a} /fhgLlts bnx?sf] sQ{Jo
tyf lhDd]jf/L x'g]5 .
!)=^ l;f] d'n's ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgsf] d'Vo cleofgdf s]lGb|t eO/x]sf] a]nf cfkm\gf
;d:of / dfux?nfO{ ;+jfb / jftf{sf] dfWodaf6 ;dfwfg ug{ tyf ;+ljwfg ;efsf]
lgjf{rg tyf zflGt ;'/Iffsf] l:yltnfO{ ;xof]u k'ofpg ;a}df xflb{s cg'/f]w ub{5f}+ .
!)=& ;z:q GnfO{ cGTo ub}{ ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgf/f gofF nf]stflGqs g]kfnsf] lgdf{0f
tyf lbuf] zflGt +:yfkgfsf] of] P]ltxfl;s cleofgdf ;s[o ;xeflutf hgfO{ ;kmn
agfpg gful/s ;dfh, k]zfut ;d'bfo, hgjuL{o ;u7gx?, kqsf/ hut, j'l4hLjLx?
/ cfd g]kfnL hg;d'bfodf xflb{s ckLn ub{5f}+ .
!)=* k"0f{ nf]stGq / lbuf] zflGt :yfkgfsf] of] cleofgdf g]kfnnfO{ ;xof]u k'ofpg ;a} ldq
/fi6x? tyf ;+o'Qm /fi6 ;\3 nufot cGt/f{li6o ;d'bfonfO{ xflb{s cfu|x ub{5f}+ .
b]z / hgtfsf] eljiok|ltsf] lhDd]jf/L af]w ub}{ / o; lj:t[t zflGt ;Demf}tf k|lt k"0f{
k|lta4 x'+b} xfdLg]kfn ;/sf/ / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ sf tk{maf6 x:tfIf/
u/L of] lj:t[t zflGt ;Demf}tf ;fj{hlgs ub{5f+} .
k|r08
cWoIf
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_
!= ;Demf}tfsf sfo{ljlwx?
!=! l;4fGtx?
s'g} klg kIfn] o'4sf}znLo jf /0fgLlts kmfObf k|fKt ug]{ u/L ;]gf kl/rfng ug]{ jf k'gMkl/rfng
ug]{ sfo{ ug]{5}g .
o; ;Demf}tfsf] pNng ul/Psf] s'g} klg hfgsf/L jf k|ltj]bg, ;f]sf] k|df0f ;+nUg u/L jf gu/L,
;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udgstf{x?nfO{ lbO{g]5 / To;kl5 g]kfnl:yt ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]usf pko'Qm
k|ltlglw dfkm{t kIfx?nfO{ ;f]sf] hfgsf/L lbO{g]5 .
cGtl/d ;/sf/af6 kl/rfng ul/Psf ;'/Iff ann] cGt/f{li6o ;Ldf / eG;f/ ljGb'df xftxltof/,
ljikmf]6s kbfy{ jf xftxltof/ agfpg k|of]u ul/g] sRrf kbfy{ u}/sfg"gL ?kdf cf];f/k;f/ ug]{
sfo{ /f]syfd ug]{ ;DaGwdf lgoldt ul:t ug{, vfgtnf;L ug{ / To:tf xftxltof/ jf kbfy{ hkmt
ug{ ;Sg]5 .
;+o'Qm /fi6 ;+3, g]kfnl:yt cGt/f{li6o bft[ lgsfo / s"6gLlts lgof]ux?, /fli6o / cGt/f{li6o u}/
;/sf/L ;+:yfx?, ;+rf/, dfgj clwsf/sdL{x?, lgjf{rg ko{j]Ifsx? tyf lab]zL ko{6sx?nfO{ g]kfn /fHodf
sfg"g adf]lhd lgjf{w ?kdf cfjthfjt ug{ lbg] s'/fdf b'j} kIf ;xdt 5g\ . kIfx?n] g]kfnsf ;j}
efux?df ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]u / ;Da4 sd{rf/L, dfn;fdfg / ;]jfsf] ;'/Iff, ;+/If0f /
pgLx?sf] cfjthfjt ug]{ :jtGqtf / lxt ;'lglZrt ug]{5g\ .
kIfx?n] xftxltof/sf] u}/sfg"gL cf];f/k;f/ / ;z:q ;d'xsf] 3';k}7 lgoGq0f ug]{ p2]Zon] ul/Psf
k|oTgx?df ;xof]u ug{ cfjZos ;a} pkfox? t'?Gt cjnDag ug]{5g\ .
b'j} kIf c7f/ jif{ jf ;f]eGbf d'lgsf afnaflnsfnfO{ ;}Go jndf ;dfj]z jf pkof]u gug{ k"0f{ ?kdf
;xdt 5g\ . o;/L k|efljt afnaflnsfx?sf] t'?Gt p4f/ ul/g]5 / ltgLx?sf] k'g:yf{kgfsf] nflu
cfjZos / pko'Qm ;xof]u k|bfg ul/g]5 .
!=@ kl/efiff
b]xfosf kl/efiffx? :jLsf/ ul/Psf 5g\ M
-!_ c:yfoL lzlj/ -dfcf]jfbL ;]gf_ eGgfn] xltof/, v/vhfgf / pks/0f nufot dfcf]jfbL
n8fs' O{sfO -o'lg6_ x?nfO{ /fVg / pgLx?nfO{ ;]jfx? pknAw u/fpgsf nflu c:yfoL ?kdf
tf]lsPsf] / :ki6 ?kdf kl/eflift ef}uf]lns If]q ;Demg' k5{ . dfcf]jfbL ;]gfsf ;a} txx?sf
nflu c:yfoL lzlj/x? Joj:yf ul/Psf] 5 .
-@_ Jof/]sdf /fVg] -g]kfnL ;]gf_ eGgfn] xltof/, v/vhfgf / pks/0f nufot g]kfnL ;]gfsf
O{sfO -o'lg6_ x?nfnO{ Jof/]sdf /fVg]v6fpg] sfo{ ;Demg' k5{ . o; ;Demf}tfdf cGoq
tf]lsPsf s[ofsnfk x?sfnflu jf kIfx?aLr cfk;L ?kdf cGoyf ;xdlt ePsf]df jfx]s u'Nd
-sDkgL_ eGbf tNnf] txsf] s'g} klg O{sfO -o'lg6_ nfO{ :jtGq ?kdf kl/rfng ul/g] 5}g .
-#_ ;'/lIft xltof/ e08f/0f If]qx? eGgfn] xltof/, uf]lnuf tyf ljikmf]6s kbfy{x?sf] e08f/0f
ug{sf nflu k|of]u ul/Psf lgoldt uf]lnuf e08f/ ;lxtsf ;}lgs Jof/]sx? Jff lhDd]jf/
O{sfO -o'lg6_ jf6 lgolGqt / ;'/Iff lbO{Psf c:yfoL lzlj/x?sf] ljz]if kl/lw -k]l/ld6/_ leq
:yflkt e08f/0f sG6]g/x? ;Demg' kb{5 .
-$_ kIfx? eGgfn] g]kfn ;/sf/ -g]kfnL ;]gf ;d]t_ / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_
-dfcf]jfbL ;]gf ;d]t_ ;Demg' kb{5 .
-%_ ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udg eGgfn] o; ;Demf}tfdf plNnlvt zt{x?sf] ;fk]lIfs kl/kfngf
lgwf{/0f ug{ / ;a} kIfx? tyf cGo ;Da4 kIfx?nfO{ cfgf 7x/x?sf] hfgsf/L u/fpg ;+o'Qm
/fi6 ;+3Lo lgof]uaf6 ul/Psf ;a} k|oTgx? ;Demg' kb{5 .
-^_ ;+o'Qm cg'udg ;dGjo ;ldlt eGgfn] ;+o'Qm /fi6 ;+3sf] cWoIftfdf ul7t b'j} kIfsf
;b:ox? /x]sf] cg'udg, l/kf]l6{ / ;dGjo ;ldlt ;Demg' kb{5 . kIfx?n] o; ;Demf}tfsf]
kfngf u/] gu/]sf] ;DaGwdf o; ;Demf}tfsf] wf/f ^=! sf] Joj:yf cg';f/ ;+o'Qm cg'udg
;dGjo ;ldltn] ;'k/Lj]If0f ug]{5 .
-&_ ;+o'Qm cg'udg 6f]nLx? eGgfn] zq'tfk"0f{ sfo{sf] cGTo (Cessation of hostility) sf] cg'udg
ug{ ;xof]u k'/fpg] lgsfox? ;Demg' kb{5 . ;+o'Qm cg'udg 6f]nLx? If]qLo / :yfgLo txdf
tyf df]afOn 6f]nLx?df kl/rflnt x'g]5g\ . Pshgf ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udgstf{ 6f]nL g]tf
x'g] k|To]s 6f]nLdf g]kfnL ;]gfsf] Pshgf cg'udgstf{ / dfcf]jfbL ;]gfsf] Pshgf cg'udgstf{
/xg]5g\\ . ;+o'Qm cg'udg 6f]nLx?nfO{ xltof/ e08f/0f lg/LIf0f ug]{ sfo{df k|of]u ul/g] 5}g .
;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udg 6f]nL / dfcf]jfbL ;]gfsf] k|ltlglwn] dfcf]jfbL ;]gf /x]sf c:yfoL
lzlj/x?sf] lg/LIf0f ug]{5g\ . ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udg 6f]nL / g]kfnL ;]gfsf] k|ltlglwn]
g]kfnL ;]gfsf Jof/]sx?sf] lg/LIf0f ug]{5g\ .
-*_ dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? eGgfn] o; ;Demf}tfsf] k|of]hgsf nflu !! h]7 @)^# -@% d]
@))^_ eGbfcl3 ;]jf k|a]z u/]sf, aflnu / g]skf -dfcf]jfbL_ sf] kl/rokq tyf kIfx?af6
dGh"/ ul/Psf cGo dfWodx? ;d]taf6 cfgf] ;]jf k|bz{g ug{ ;Ifd, st{Jo kfngfdf lgoldt
/ ;lqmo ?kdf vl6Psf dfcf]jfbL ;]gfsf ;b:ox? ;d]tnfO{ hgfpF5 .
!=# k|a4{g
kIfx?n] cfgf sdf08/, ;b:o / ;Da4 ;d'xx?df o; ;Demf}tfsf] / o;sf Joj:yfx?sf] kl/kfngfsf]
;DaGwdf ;r]tgf k|a4{g ug]{5g\ .
kIfx?, g]kfn ;/sf/, g]kfnL ;]gf, g]skf -dfcf]jfbL_ / dfcf]jfbL ;]gfn] :yfgLo ;d'bfo / kIfx?sf
sdf08/, ;b:o / ;Da4 ;d'xx?n] ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo sfof{b]z tyf o; ;Demf}tfdf plNnlvt
kIfx?sf ;Dk"0f{ bfloTjx? a'em]sf] ;'lglZrt ug{sf] lglDt ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]usf] ;xof]udf Ps
;r]tgfd"ns sfo{qmd th'{df ug]{5g\ . hfgsf/Ld"ns sfo{qmdx?df :yfgLo efiffx?df a}7ssf sfdsf/jfxL ug]{,
d'b|0f / ljB'tLo dfWodsf] k|of]u ug]{ s'/fx? ;d]t ;dfj]z x'g]5g\ .
!=$ r/0fx?
of] ;Demf}tf x:tfIf/ ePkl5 nfu" x'g]5 . To;kl5 b]xfo adf]lhdsf r/0fx?df of] ;Demf}tfsf]
sfof{Gjog ul/g]5 .
-!_ l/kf]l6{ / k|df0fLs/0f,
-@_ ;}Go ansf] k'gMv6gk6g (Redeployment) / Psf (Concentration),
-#_ dfcf]jfbL ;]gfnfO{ c:yfoL lzlj/df /fVg], g]kfnL ;]gf Jof/]sdf /xg] tyf xftxltof/sf]
lgoGq0f, /
-$_ ;Demf}tfsf] k"0f{ kl/kfngf .
oL ;a} sfo{x? ;DkGg ug{sf nflu kIfx?n] ;+o'Qm /fi6 ;+3;+u k/fdz{ u/L Pp6f lj:t[t /
Jofjxfl/s ;dotflnsf th'{df ug]{5g\ .
@ l/kf]l6{ / k|df0fLs/0f
kIfx?n] cfcfgf ;]gfx?sf] af/]df lj:t[t hfgsf/L lbg]5g\ / ;+o'Qm /fi6 ;+3n] o:tf] hfgsf/LnfO{
pko'Qm uf]kgLotfsf ;fy pkof]u ug]{5 . kIfx?n] b]xfosf s'/fx? nufot jt{dfg e08f/0fx?
b]vfpg] gS;f / /]vfgx? pknAw u/fpg] 5g\ M
-!_ ;}Go qmd (Order of battle);}lgs ;+/rgf, ;+u7g, ;}lgssf] v6gk6g / ;+Vof,
-@_ w/fk, af?bL ;'?, ljikmf]6 gePsf uf]nLuf, :6f088{ la:kmf]6s kbfy{x?, ckl/is[t lj:kmf]6s
pks/0f (Improvised explosive devices) / o:tf ;fdu|Lx?sf] jf:tljs cjl:ylt,
-#_ SofDk;+u ;DalGwt ;8s, dfu{, 6]n / af6f]x? af/]sf] cfjZos hfgsf/L,
-$_ kIfx?, g]kfnL ;]gf / dfcf]jfbL ;]gfx?;+u sfd ug]{ ;z:q jf lgz:q ;d'xx? Pj+
pgLx?sf] lhDd]jf/L nufotsf] hfgsf/L, /
-%_ xltof/ / ;]gfx?sf] l:yltJoj:yfsf] pko'Qm cg'udg ug{sf nflu ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo
lgof]un] dfu]sf] cGo hfgsf/L .
;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]un] cg'udgstf{x? vl6Pkl5 t'?Gt} o:tf hfgsf/Lsf] hfFr ug]{5 .
$= dfcf]jfbL ;]gfnfO{ c:yfoL lzlj/df /fVg], g]kfnL ;]gfnfO{ Jof/]sdf /fVg] / xftxltof/
lgoGq0f ug]{ sfo{
$=! dfcf]jfbL ;]gfnfO{ c:yfoL lzlj/df /fVg]
;+o'Qm /fi6 ;+3nfO{ k|]lift kqdf JoQm k|lta4tf cg';f/ dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x / pgLxsf
xltof/x tf]lsPsf c:yfoL lzlj/xdf ;Lldt /xg]5g\ . sfof{Gjog x'g' cufj} to ul/Psf] lj:t[t
of]hgf / tof/L cg';f/ c:yfoL lzlj/x? /flvg]5g\ . dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? c:yfoL lzlj/df
/x]kl5 g]kfn ;/sf/n] pgLxsf] /;bkfgL nufot cGo cfjZos Joj:yf ug]{5 . sfof{Gjog
ePkl5 lj:t[t cjwf/0ffn] /fd|f] ;+rf/ / pko'Qm k|aGwx (Logistics) ;'lglZrt ug]{5 . ;+o'Qm /fi6
;+3Lo cg'udgstf{x cg'udg ug]{ k|of]hgsf] nflu s'g} tyf ;a} c:yfoL lzlj/xdf k|a]z ug{
kfpg]5g\ .
tf]lsPsf :ynx?df ;+sng ul/g]5 . ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]u;+u k/fdz{ u/L b'a} kIfx? oL
:ynx?sf jf/]df ;xdt x'g]5g\ . sfd gnfUg] pks/0fx?nfO{ t'?Gt} gi6 ul/g]5 . l:y/
pks/0fx?nfO{ ;'/lIft ?kdf e08f/0f u/L b]xfodf plNnlvt kx/f k|jGwdf Joj:yf eP adf]lhd
To;nfO{ rf}jL;} 306f ;z:q kxf/f lbO{g]5 . kIfx?n] To;kl5 ckl/is[t la:kmf]6s pks/0fx?sf]
ljgf; ug{sf] nflu ;+o'Qm /fi6 ;+3;+u k/fdz{ u/L ;dotflnsf / k|s[of lgwf{/0f ug]{5g\ .
cg'udgstf{ / dfcf]jfbL ;}lgs sd{rf/L b'j}sf] ;'/Iff ;'lglZrt ug{ s'g} klg ckl/is[t la:kmf]6s
pks/0fx? jf sRrf -q'm8_ jd c:yfoL lzlj/ Onfsfleq NofOg] 5}g .
d'Vo c:yfoL lzlj/x?df xltof/ / v/vhfgf e08f/0f If]qsf] ;'/Iff Joj:yf b]xfo adf]lhd
ldnfOg]5 M
-!_ tf]lsPsf] If]q jl/k/L tfnf nufpg] k|a]zf/ -u]6_ ;lxtsf] alnof] kvf{n nufOg]5 . lgif]lwt
If]q :ki6 ?kdf b]vfpg] u/L kvf{ndf lrGxx? /flvg]5g\ .
-@_ xftxltof/ e08f/0f l8kf]df ;]tf] / nufOPsf e08f/0f ug]{ sG6]g/x? /xg] / xltof/sf] ;'/lIft
e08f/0f tyf ;xh lgoGq0fsf nflu tvtfx? /flvg]5g\ . ;fy}, ToxfF xltof/sf] k"0f{ lkmxl/:t xltof/sf] lsl;d, SofnLj/ / qmd;+Vof_ klg /flvg]5 .
-#_ k|To]s e08f/0f sG6]g/df ;+o'Qm /fi6 ;+3n] pknAw u/fPsf] Psn tfNrf nufOg]5 . tf]lsPsf]
d'Vo c:yfoL lzlj/sf] sdf08/n] rfaL /fVg]5 . e08f/0f :yndf ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]uaf6
pknAw u/fO{Psf] rf}jL;} 306f lgu/fgL ug]{ Sofd/f h8fg u/L d'Vo c:yfoL lzlj/df /x]sf]
;+o'Qm /fi6 ;+3sf] sfof{noaf6 cg'udg ul/g]5 . cWof/f] x'Fbf :jrflnt ?kdf jNg] aQLx?sf]
Joj:yf ul/g]5 .
-$_ ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]un] lg/LIf0f btf{ ;+oGqsf] Joj:yf ug]{5 . e08f/0f ug]{ sG6]g/ slxn]
vf]lnPsf] xf] ;f] pNn]v u/L k|To]s sG6]g/sf] 9f]sfdf ;f] ;+oGq 6fFl;g]5 .
-%_ ;+o'Qm /fi6 ;+3sf] sfof{no / lzlj/ sdf08/sf] sfof{no b'j}df ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]uaf6
pknAw u/fO{Psf] ;fO/g ;lxtsf] ;r]t u/fpg] ;+oGq h8fg ul/g]5 . lgoldt lg/LIf0fsf]
qmddf ;'/lIft j6g aGb gu/L sG6]g/sf] 9f]sf vf]lnPdf ;f] k|0ffnL s[ofzLn x'g]5 .
-^_ ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udgstf{x?n] dfcf]jfbL ;}lgs k|ltlglwsf] /f]xj/df xftxltof/ e08f/0f
If]q / sG6]g/x?sf] lg/LIf0f ug]{5g\ .
k|To]s d'Vo c:yfoL lzlj/df tf]lsPsf uf8{x?af6 :ki6tM kl/eflift kl/lw ;'/Iffsf] nflu dfq k|of]u
x'g] u/L Ps} vfnsf agf}6 -d]s_ / df]8]nsf tL; j6f xltof/ /fVg kfOg] / k|To]s ;xfos lzlj/df
;f]xL zt{x? cGtu{t k|of]u x'g] u/L kGw| j6f To:tf xltof/ /fVg kfO{g]5 . o:tf ;a} xltof/sf]
agf]6 / qmd;+Vof pNn]v u/L /Ltk"j{s btf{ ul/g]5 / k|of]u gePsf a]nf ltgLx?nfO{ ;'/Iffu[x uf8{xfp;_ df aGb u/L /flvg]5 . ;+o'Qm /fi6 ;+3;+u k/fdz{ u/L kIfx?n] ;femf vt/fsf]
d"Nofgsf cfwf/df kl/lw ;'/Iff ug]{ k|of]hgsf nflu cfjZos xftxltof/sf] ;+Vofsf] cfjlws
?kdf k'g/fjnf]sg ug]{5g\ .
g]skf -dfcf]jfbL_ g]tfx?sf] ;'/Iff Joj:yf ;/sf/;+usf] ;xdltn] ul/g]5 . ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo
lgof]un] dfcf]jfbL ;]gf /x]sf d'Vo c:yfoL lzlj/x?df k"0f{sfnLg ?kdf pkl:yt eP/ tyf :ynut
e|d0f / lgoldt lg/LIf0fx?sf] dfWodaf6 oL k|ltja4tfx?sf] cg'udg ug]{5 . clgof]lht ?kdf /
ljgf ;"rgf o:tf lg/LIf0fx? ul/g]5g\ .
dlGqkl/ifb\n] ;}lgs P]g, @)^# jf eljiodf aGg] tT;DaGwL sfg"g cg';f/ g]kfnL ;]gfsf] lgoGq0f,
kl/rfng / Joj:yfkg ug]{5 . cGtl/d dlGqkl/ifb\n] cGtl/d ;+;bJoj:yflksfsf] ;DalGwt
;ldltsf] ;'emfj lnP/ g]kfnL ;]gfsf] nf]stfGqLs/0fsf] lj:t[t sfo{of]hgf th'{df / sfof{Gjog
ug]{5 . o; cGtu{t g]kfnL ;]gfsf] pko'Qm ;+Vof, nf]stflGqs ;+/rgf, /fli6o / ;dfj]zL rl/q
lgdf{0f ub}{ nf]stGq / dfgj clwsf/sf] d"Nof/f ;]gfnfO{ k|lzlIft ug]{ nufotsf sfdx
ul/g]5g\ .
;'/Iff nufotsf sfdxnfO{ lg/Gt/tf lbO{g]5 . /Iff ;lrjn] o:tf sfddf v6fO{Psf ;}Go ansf]
;+Vof / lsl;d v'Ng] u/L o:tf ;+:yf / ;+/rgfxsf] lj:t[t ;"rL tof/ kf/L /fVg]5 . ca:yf
laz]ifsf] cfwf/df ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo cg'udgstf{xn] cfjZos b]v]df of] ;"rL pgLxnfO{ pknAw
u/fOg]5 .
g]kfnL ;]gfn] ug{ kfpg] s[ofsnfkx b]xfo adf]lhd 5g\ M
!= Jof/]sleq ul/g] lgoldt ;}lgs s[ofsnfkx / Jof/]s tyf SofDkxleq ul/g] lgoldt
tfnLdtf]lsPsf nfOe kmfol/+u b"/Lxdf ;Lldt nfOe kmfo/sf cEof;x ug'{ cl3 ;+o'Qm
cg'udg ;dGjo ;ldltnfO{ $* 306fsf] k"j{ ;"rgf lbg' kg]{5 .
@= ;/sf/n] lgb]{zg u/] adf]lhd ;/sf/L ;df/f]x, k/]8 cflbdf efu lng] .
#= ;/sf/n] lgb]{zg u/] adf]lhd ;Ldf ;'/Iffsf] Joj:yf ug]{ .
$= Joa:yf eP adf]lhd ;jf/L nufot, PsnPsn (One-to-one) cfwf/df ;}lgsxsf] p4f/ ug]{ .
%= Joa:yf eP adf]lhd ;jf/L nufot 3fts -nLyn_ pks/0f jfx]ssf cGo pks/0fsf] lgoldt
dd{t;Def/, lj:yfkg ug]{ . 3fts -nLyn_ xftxltof/sf] dd{t;Def/ / lj:yfkg ug]{ sfo{
cGtl/d ;/sf/n] to u/] adf]lhd jf b'a} kIfsf] ;xdltn] dfq} ug{ ;lsg]5 .
^= gful/s lgsfoxn] lgb]{zg u/] adf]lhd s]Gb|o, If]qLo / :yfgLo txdf ljsf; / lgdf{0fsf sfo{
ug]{ .
&= ;/sf/n] lgb]{zg lbP adf]lhd k|fs[lts / cGo k|sf]ksf] ;dodf p4f/ sfo{df ;xof]u pknAw
u/fpg] .
*= ;+o'Qm /fi6 ;+3sf] cfJxfgdf zflGt sfod /fVg] s[ofsnfkxdf tyf tT;DaGwL ;a} tof/L,
oftfoft, tfnLd, pks/0fxsf] x:tfGt/0f ug]{ cflb sfo{df efu lng] .
(= ctL lalzi6 / lalzi6 JolQmxsf] ;'/Iff Joj:yf ug]{ .
!)= ;/sf/n] lgb]{zg lbP adf]lhd dxTjk"0f{ ;+/rgfxsf] ;'/Iffsf] Joj:yf ug]{ .
!!= g]kfn /fi6 a}+ssf] /sd 9'jfgLdf ;'/Iff lbg] Joj:yf ug]{ .
pk/f]Qm ;a} s[ofsnfkxsf] xsdf bkmf %=@ df plNnlvt ;]gfsf] ;"rgf, xjfO{ cfjfudg / cEof;
;DaGwL lgodx nfu" x'g]5g\ .
% ;Demf}tfsf] kfngf
%=! lgif]lwt s[ofsnfkx
lj:t[t zflGt ;Demf}tfsf] efjgf cg';f/ / o; ;Demf}tfsf] kl/k|]Iodf g]kfnL ;]gf Jof/]sdf ;Lldt
/x]kl5 / dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x c:yfoL lzlj/df al;;s]kl5 kIfxn] ;'Id kd} b]xfosf
s[ofsnfkx ug]{ 5}gg\ .
!= xftxltof/ ;fydf lnO{ lx8\g] sfo{ sfg"g lj4sf] sfo{ xf] . xftxltof/sf] k|bz{g, qf; / s'g}
klg lsl;dsf] lx+;fsf] k|of]u lgif]w ul/Psf] 5 / xftxltof/sf] k|of]u sfg"gL kn] b08gLo 5 .
@= k|ToIf jf ck|ToIf kdf Ps csf{k|lt nlIft s'g} klg lsl;dsf xftxltof/sf] k|of]u jf cfqmd0f
ug]{ sfo{ .
#= cfGtl/s kdf la:yflkt JolQmx, dfgjLo / ljsf; sfo{stf{x / cGo u}/n8fs' JolQmx
nufot s'g} klg JolQmnfO{ xfgL k'/fpg] jf 8/, qf; b]vfpg] sfo{ / pgLxsf pks/0f /
;DklQ hkmt ug]{ sfo{ .
$= w/fk yfKg], xTof / lx+;fTds sf/jfxL .
%= ckx/0f ug]{, u}/sfg'gL y'gfdf /fVg] jf s}b ug]{, j]kQf kfg]{ sfo{ .
^= g]kfnleq / g]kfn dfly ul/g] ;a} cfqmds ;}Go p8fgx .
&= ;fj{hlgslghL;/sf/L, ;}lgs jf ;+o'Qm /fi6 ;+3sf] ;DklQ xflggf]S;fgL ug]{ jf hkmt ug] {
sfo{ / ;+o'Qm /fi6 ;+3sf ;Dj4 sd{rf/L lj?4sf] cfqmd0f .
*= hldgd'lg afb lj5\ofpg] jf ckl/is[t la:kmf]6s pks/0f /fVg] sfo{, ljWjF;fTds sfo{
-:ofaf]6]h_ jf ;}Go hf;";L sfo{ .
(= cltl/Qm ;z:q ;]gf egf{ ug{ jf Ps csf{ lj4 ;}lgs xs{t ug]{ sfo{, xftxltof/, v/vhfgf /
laikmf]6s kbfy{x cf];f/k;f/ ug]{ sfo{ ;d]t -o; ;Demf}tfsf zt{x adf]lhd kIfxn]
cfk;L ;xdlt hgfO{ k"j{ ;"rgf lbPsf] ca:yfdf afx]s_ .
!)= OR5f ljkl/t tyf k|rlnt sfg"g k|lts"n gub jf lhG;L ;+sng ug]{ / ;]jf lng] jf s/
nufpg] sfo{ .
!!= dfgjLo ;xof]u pknAw u/fpg] jf gful/sxsf] ;+/If0f ug]{ sfddf cj/f]w k'/ fpg] jf 9LnfO{
ug]{ s'g} klg sf/jfxL .
!@= cGtl/d ;/sf/ jf ;f]sf] pQ/flwsf/Ln] :jLs[t u/]sf s[ofsnfkx ;+rfng ug]{ dfgjtfjfbL
jf ljsf; ;DaGwL lgsfoxsf] ;'/lIft, :jtGq / lgjf{w cfjfudgdf /f]s nufpg] s'g} klg
sfo{ .
!#= ln+udf cfwfl/t lx+;fsf] ;a} k / sfo{ .
!$= dflg; / dfn;fdfgsf] :jtGq cfjfudgdf k|ltaGw nufpg] s'g} klg sfo{ .
!%= ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]usf k|oTgxdf Jojwfg k'/fpg] / ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]unfO{ ;xof]u
ug{ c;dy{ ePsf] dflgg] s'g} klg s[ofsnfk, s'g} klg 7fpFdf ul:t ug]{ jf p8fg eg]{ ;+o'Q m
/fi6 ;+3Lo lgof]usf] sfo{nfO{ lgif]w ug]{ sfo{ ;d]t .
!^= s'g} kIfn] cfgf] pks/0f, sd{rf/L jf s[ofsnfknfO{ ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo lgof]u, cGo ;+o'Qm
/fi6 ;+3Lo lgsfox, /]8qm;/]8lqm;]G6sf] cGt/f{li6o ;ldlt jf cGo o:t} s'g} ;+u7gsf]
pks/0f, sd{rf/L jf s[ofsnfk xf] egL 9fs5f]k ug]{ s'g} klg k|oTgpBf]u .
!&= ;+o'Qm cg'udg ;dGjo ;ldltsf] ;xdlt ljgf ;}Go jn / s'g} l:yltsf] pks/0f jf b/jGbLsf]
kbnfO{ pgLxsf] cfcfgf] v6gk6g l:ylt jf b/aGbL aflx/ k'gkl/rfng ug]{ s'g} klg
k|oTgpBf]u .
!*= c7f/ aif{ / ;f]eGbf d'lgsf afnaflnsfnfO{ z;:q jndf k|of]u ug]{ sfo{ .
!(= ;a} cfqmfds k|rf/afhL / ;}Go sf/jfxL pS;fpg] sfo{ .
kIfxn] o; ;Demf}tfdf cGoq lgif]w ul/Psf s[ofsnfkx klg ug'{ x'Fb}g .
ultljlw / cEof;sf] jf/]df ljlwjt ;"rgf lbg'kg]{ 5 / To:tf] sfo{ sDtLdf $* 306f cufj} ;+o'Qm
cg'udg ;dGjo ;ldltaf6 :jLs[t x'g'kg]{5 .
ug{ kfO{g] s[ofsnfkxdf lgDglnlvt s[ofsnfkx ;d]t ;dfj]z x'g]5g\ M
-!_ afbL ;' / ;}Go cj/f]wx x6fpg],
-@_ cGtl/d ;/sf/sf] lg0f{o cg';f/ ;8s ;'wf/ / v'nf ug]{, k'n k'n];f tyf xjfO{ d}bfgxsf]
k'g:yf{kgf ug]{ ;d]tsf sfo{x ;d]l6Psf ljsf; ;DaGwL s[ofsnfkx,
-#_ dfgjLo p4f/,
-$_ dflg;, dfn;fdfg / ;]jfxsf] :jtGq cfjfudgdf ;3fp k'/fpg] h:tf ;fdflhs, cfly{s
s[ofsnfk,
-%_ labf :jLs[t u/fO{ a;]sf, cf}ifwf]krf/sf] qmddf /x]sf jf kfl/jfl/s e]63f6df /x]sf ;fbf
kf]zfssf xltof/ljlxg ;}lgsxnfO{ :jtGq kdf cfjfudg ug{ lbg] sfo{ . kIfx cfk;L
kdf ;xdt ePsf]df afx]s, s'g} klg c:yfoL lzlj/ jf Jof/]sdf /x]sf s'n ;}GodWo] !@
k|ltzteGbf a9LnfO{ Ps;fy ljbfdf a:g] cg'dlt lbOg] 5}g .
-^_ ;}lgs OsfO{xnfO{ u}/3fts ;fdfgx, vfgf, kfgL cf}iflw, k]6f]n, t]n / n'la|Sof06, z}lIfs
;fdu|L, kf]zfs cflb cfk"lt{ ug]{, /
-&_ pkrf/sf]nflu p4f/ .
%=# pNng
b]xfosf sfo{xnfO{ o; ;Demf}tfsf] pNng dflgg]5 M
-!_ of] ;Demf}tfsf] pNng ug]{ s'g} klg sfo{,
-@_ cglws[t ;}lgs ultljlw,
-#_ cglws[t etL{, af]nfj6 jf kl/rfng,
-$_ ;}lgs pks/0fsf] cglws[t e08f/0f,
-%_ dfgj clwsf/, dfgjtfjfbL sfg"gsf] cNn+3g jf hgtfsf] cfjfudgsf] :jtGqtf, dfn;fdfg /
;]jfsf] :jtGq cf];f/k;f/df cj/f]w,
-^_ hf;";L, ljWjF;fTds sfo{, xjfO{ lgu/fgL / laWj+z (Subversion) sf sfo{x?, /
-&_ ;+s6sfnLg ca:yfdf jf pkrf/sf nflu p4f/ ug'{ k/]sf] ca:yfdf afx]s kIfx?nfO{ / ;+o'Qm
/fi6 ;+3Lo lgof]unfO{ $* 306fsf] ;"rgf glbO{ c:yfoL lzlj/x? dfly ul/g] ;}lgs p8fgx?
jf u}/;}lgs jfo'ofg k|of]u u/L ul/g] ;}lgs p8fgx? .
-@_ ;+o'Qm /fi6 ;+3sf cGo lgsfox?;+usf] ;xof]u / cGt/f{li6o ;+3;+:yf / u}/;/sf/L
;+:yfx?;+u ;Dks{ :yflkt ug]{,
-#_ hfgsf/Lsf] cfbfgk|bfg u/L tyf :yfgLo tgfjnfO{ lgis[o jgfO{ o'4lj/fdsf] ;+rfngsf] nflu
cg's'n sfo{jftfj/0f lgdf{0f ug{ kIfx?nfO{ ;xof]u ug]{,
-$_ :yfgLo txdf G Joj:yfkgsf] yfngL ug{sf] nflu ;lqmotfd"vL cjwf/0ff cjnDag ug]{, /
-%_ o; ;Demf}tf, ;Gbe{ k|s/0f %=!, sf] ;+efljt cf/f]lkt pNn+3g;+u ;DalGwt ph'/Lx?sf]
cg';Gwfg u/L kl/kfngf ;'lglZrt ug]{ pkfox? l;kmfl/z ug]{ .
tf]lsPsf] xltof/ e08f/0f lg/LIf0f ug{sfnflu ;+o'Qm cg'udg 6f]nLx?nfO{ k|of]u ul/g] 5}g .
& ljljw
b'j} kIfsf] ;xdltaf6 k|:t't ;Demf}tfdf s'g} klg ;dodf ;+zf]wg ug{ ;lsg]5 . ;+zf]wg ug{ rfx]df
;f]sf] k"j{ lnlvt ;"rgf csf]{ kIfnfO{ k|bfg ug{ b'a} kIf ;xdt 5g\ . To;/L ;"rgf k|fKt ePkl5 b'j}
kIfsf] ;xdltaf6 o; ;Demf}tfnfO{ ;+zf]wg ug{ ;lsg]5 . To:tf] ;+zf]wgn] ug]{ Joj:yf dfGotfk|fKt
cGt/f{li6o dfgj clwsf/ / dfgjtfjfbL sfg"gsf Go"gtd dfkb08x?eGbf Go"g x'g] 5}g .
b'j} kIf k|:t't ;Demf}tfsf] sfof{Gjogsf nflu cfjZostfg';f/ k"/s ;dembf/Lx?df x:tfIf/ ug{
dGh'/ ub{5g\ .
b'j} kIfn] o; ;Demf}tfsf] g]kfnL / c+u|]hL efiffsf k|ltx?df x:tfIf/ ug]{5g\ . ;+o'Qm /fi6 ;+3sf]
/f]xj/df o; ;Demf}tfsf] c+u|]hL efiffsf] k|ltdf x:tfIf/ ul/g]5, / ;f]xL cg';f/, dtleGgtf pTkGg
ePsf laifox?df o; ;Demf}tfsf] c+u|]hL efiffsf] k|ltnfO{ cflwsfl/s dflgg]5 .
;j} kIfx?af6 ul/g] o; ;Demf}tfsf] JofVof / sfof{Gjog lj:t[t zflGt ;Demf}tfsf] dd{jf6 lgb]{lzt
x'g]5 .
of] ;Demf}tf x:tfIf/ ePsf] ldltb]lv nfu" x'g]5 / o;n] !@ d+l;/ @)^# -@* gf]e]Da/ @))^_ sf
lbg ;DkGg o;} gfdsf] ;Demf}tfnfO{ lj:yflkt ug]{5 .
sf7df08f}, g]kfndf @@ d+l;/ @)^# -* l8;]Da/ @))^_ sf lbg ;DkGg eof] .
============================
s[i0f jxfb'/ dx/f
;+of]hs
Jftf{ 6f]nL
g]skf -dfcf]jfbL_
============================
s[i0f k|;fb l;6f}nf
;+of]hs
Jftf{ 6f]nL
g]kfn ;/sf/
g]kfn ;/sf/ sfg"g, Gofo tyf ;+;bLo Joj:yf dGqfno cGtu{tsf] g]kfn sfg"g lstfa Joj:yf
;ldltaf6 cg'jfb eO{ k|fKt ePsf] Joxf]/f zflGt ;lrjfnosf] tkm{af6 k|dfl0ft ul/Psf] .
============================
-/d]z s'df/ zdf{_
lg=;lrj
!!= u}/ sfg"gL ?kdf /x]sf hf] s;}sf xltof/ ;/sf/n] sAhf u/L To;/L xltof/ /fVg] JolQmx?nfO{
kqmfp u/L sf/jfO{ ul/g]5 .
!@= dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? /x]sf c:yfoL lzlj/x?nfO{ ;'Jojl:yt ul/g]5 .
!#= lj:t[t zflGt ;Demf}tf / cGtl/d ;+ljwfgsf k|fjwfgx?nfO{ ;a} kIfaf6 k"0f{ kl/kfng ug]{
s'/fdf k'gM hf]8 lbOPsf] 5 .
!$= zflGt ;Demf}tf tyf pQm k|lta4tfx?sf] sfof{Gjog kIfsf] cg'udgsf nflu ;a} lhNnfdf
:yfgLo txdf lqmofzLn /fhgLlts bnsf lhNnf k|ltlglwx? /x]sf] cg'udg ;ldlt u7g
ul/g]5 . cfjZostf adf]lhd pQm cg'udg ;ldltn] cGo bn / JolQm ;d]tnfO{ a}7sdf
cfdGq0f ug{;Sg]5 . cg'udg ;ldltsf] ;+of]hgsf ;DaGwdf cGtl/d ;/sf/sf] tkm{af6 t'?Gt
Joj:yf ldnfOg]5 .
!%= ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgdf cj/f]w k'ofpg] k|ltufdL if8oGqnfO{ k/f:t ug{ k"0f{ k|lta4 /xFb}
o; lbzfdf ;/sf/nfO{ k"0f{ ?kn] lqmofzLn /xg cfu|x ul/G5 .
!= g]kfnL sfFu|];sf ;efklt
@= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -Pdfn]_sf dxf;lrj
#= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_sf cWoIf
$= g]kfnL sf+u|]; -k|hftflGqs_sf ;efklt
%= hgdf]rf{ g]kfnsf cWoIf
^= g]kfn ;b\efjgf kf6L{ -cfgGbLb]jL_sf pkfWoIf
&= g]kfn dhb"/ ls;fg kf6L{sf cWoIf
*= ;+o'Qm afddf]rf{sf cWoIf
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
@)^#.!@.!^
lul/hfk|;fb sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
z]/axfb'/ b]pjf
clds z]/rg
e/t ljdn ofbj
gf/fo0fdfg ljh'S5]
l;=kL= d}gfnL
agfO nfu" ul/g]5 . uf}/ xTofsf08 h:tf h3Go 36gf k'gM bf]xf]l/g glbg To; 36gfsf]
5fgljg u/L bf]lifnfO{ ;Vt sfjf{xL ul/g]5 .
#= hgtfsf b}lgs cTofjZos j:t' tyf ;]jfnfO{ ;'ne / ;'ky agfpg cfk"lt{ Joj:yfnfO{
lgoldt agfOg] 5 / d"No a[l4 lgoGq0fdf hf]8 lb+b} cg'udg ul/g]5 .
$= o'jfx?, ljz]if u/L G k|efljtx?sf] nflu :j/f]huf/ / /f]huf/sf cj;/x?sf] Joj:yf
ul/g]5 . o;sf nflu ljlQo ;+:yfx?af6 ;'ne ?kdf C0f pknAw u/fpg] Joj:yf
ul/g]5 .
%= ljBfno tyf c:ktfn / :jf:Yos]Gb|x?nfO{ lx+;fd'Qm zflGt:ynsf] ?kdf sfod ul/g]5 .
cf}Bf]lus czflGt, cfdx8\tfn / aGbsf] l:ylt cGTo u/L cf}Bf]lus ;'/Iff / nufgLsf]
jftfj/0f tof/ ul/g]5 .
pTyfgsf nflu ljz]if Wofg lbOg]5 . s[lif If]qsf] ljsf;nfO{ pRr k|fyldstf lb+b}
bL3{sfnLg s[lif of]hgfsf] sfof{Gjog ul/g]5 . e";"rgf k|0ffnLsf] cfwf/df lk5l8Psf If]q
/ ;d'bfodf /fHon] a9L nufgL ug]{5 .
!!= ;fIf/tf cleofg, k|fylds / cgf}krfl/s lzIff, k|fylds / cfwf/e"t :jf:Yo, vfg]kfgL,
;/;kmfO{ tyf u|fdL0f k"jf{wf/ lgdf{0fsf sfo{qmddf ;/sf/L ah]6 tyf ;+nUgtf a[l4
ul/g]5 . hg;fdfGosf] kx'Frdf /xg] u'0f:t/Lo, /f]huf/d"ns, Jofj;flos / k|fljlws
lzIffdf nufgL j[l4 ub}{ ;fd'bflos :jf:Yo gLlt cjnDag ul/g]5 .
!@= lk5l8Psf ju{, ;d'bfo / If]qsf hgtfsf] ljsf;sf nflu ;fdflhs ;'/Iff nufotsf ljz]if
sfo{qmdx?nfO{ sfof{Gjog u/L ;dfg'kflts ljsf;sf] cjwf/0ff cg'?k b'u{d lk5l8Psf
If]qsf] ljsf; nflu 7f]; sfo{qmd nfu" ul/g'sf ;fy} s0ff{nL If]qsf] ljsf;sf nflu ljz]if
sfo{qmd / ;+oGq lgdf{0f ul/g]5 .
!#= blnt lj?4sf] ;fdflhs e]befj / 5'jf5'tnfO{ b08gLo ck/fwsf] ?kdf ln+b} s8f
sf/jfxLsf] Joj:yf ul/g]5 .
!$= dlxnf lj?4sf ;a} lje]bnfO{ ;dfKt ub}{ anfTsf/, 3/]n' lx+;f / a]rljvg h:tf ck/fwdf
s8f sf/jflxsf] Joj:yf ul/g]5 . dlxnf ljsf;, ;dfgtf / cj;/ l;h{gfsf] nflu ljz]if
sfo{qmdsf] lgdf{0f u/L sfof{Gjog ul/g]5 .
!%= >ldsx?sf] k]zfut xs / ;'/Iffsf] k|Tofe"lt tyf pBf]u Joj;fosf] pTkfbsTj a[l4 ug{
>d sfg"gdf cfjZos ;'wf/ u/L sfof{Gjog kIfnfO{ ;jn t'NofOg]5 .
!^= wd{, efiff / ;+:s[ltsf] If]qdf /x]sf;a} k|sf/sf e]befjx?nfO{ k"0f{?kdf ;dfKt ul/g]5 .
;a} hflt / hghfltsf efiff tyf ;+:s[ltsf] ;+/If0f;+a4{g Pj+ ljsf;sf nflu ljz]if
Joj:yf ul/g]5 .
!&= k|jf;L g]kfnLx?sf] xsxLtsf] /fHof/f ;+/If0f ug]{ Joj:yf ug'{sf ;fy} pgLx?sf] zLk /
k"FhL :jb]zdf nufgL ug{ k|f]T;flxt ul/g]5 .
!*= rfn' ljsf;lgdf{0f kl/of]hgf tyf sfo{qmdx?nfO{ cfjZostf cg';f/ ;dLIff /
kl/dfh{gsf ;fy sfof{Gjog ul/g]5 .
!= g]kfnL sfFu|];sf ;efklt
@= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -Pdfn]_sf dxf;lrj
#= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_sf cWoIf
$= g]kfnL sf+u|]; -k|hftflGqs_sf ;efklt
%= hgdf]rf{ g]kfnsf cWoIf
^= g]kfn ;b\efjgf kf6L{ -cfgGbLb]jL_sf pkfWoIf
&= g]kfn dhb"/ ls;fg kf6L{sf cWoIf
*= ;+o'Qm afddf]rf{sf cWoIf
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
@)^#.!@.!^
lul/hfk|;fb sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
z]/axfb'/ b]pjf
clds z]/rg
e/t ljdn ofbj
gf/fo0fdfg ljh'S5]
l;=kL= d}gfnL
!!= dGqLkl/ifb\sf ;b:ox?n] ;fj{hlgs ;df/f]x, e|d0f, e]63f6df ;fd]n x'Fbf tL sfo{qmdsf] :j?k
x]/L ljb]zLx?;+u ;Da4 eP k//fi6 dGqfno / :jb]zLx?;+u eP u[x jf ;DalGwt dGqfno;+u
;dGjo ug]{5g\ .
!= g]kfnL sfFu|];sf ;efklt
@= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -Pdfn]_sf dxf;lrj
#= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_sf cWoIf
$= g]kfnL sf+u|]; -k|hftflGqs_sf ;efklt
%= hgdf]rf{ g]kfnsf cWoIf
^= g]kfn ;b\efjgf kf6L{ -cfgGbLb]jL_sf pkfWoIf
&= g]kfn dhb"/ ls;fg kf6L{sf cWoIf
*= ;+o'Qm afddf]rf{sf cWoIf
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
@)^#.!@.!^
lul/hfk|;fb sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
z]/axfb'/ b]pjf
clds z]/rg
e/t ljdn ofbj
gf/fo0fdfg ljh'S5]
l;=kL= d}gfnL
u7g / :j?k
!= cf7 /fhgLlts bnsf lzif{ g]tfx?sf] a}7saf6 ;+o'Qm ;dGjo ;ldltsf] u7g ePsf] 5 . o;nfO{
;+If]kdf g]kfnLdf ;dGjo ;ldlt / c+u|]hLdf UCC elgg] 5 .
@= ;dGjo ;ldltdf cf7 kf6L{sf] ;xsfo{df ;+nUg /fhgLlts bnn] tf]s]sf k|ltlglwx? /xg]5g\ .
#= ;dGjo ;ldltsf] sfo{ ;Dkfbgsf] nflu Ps ;lrjfno /xg]5 .
p2]Zo
!= ;femf ;xdltsf] Go"gtd sfo{qmd ;dGjofTds ?kdf sfof{Gjog ug{ cGtl/d ;/sf/nfO{ 6]jf
k'ofpg] .
@= cf7 /fhgLlts bnsf aLrsf] ;dembf/L / ljZjf;nfO{ lbuf] agfpFb} ;/sf/ ;+rfngsf] dfu{df
pTkGg x'g] s'g}klg ;d:of jf cj/f]wnfO{ x6fpg e"ldsf v]Ng] tyf cGtl/d ;/sf/nfO{ ;kmn
t'Nofpg of]ubfg lbg] .
#= cf7 bnsf aLr ePsf ;xdltsf] sfof{Gjog tyf /fli6o ;d:ofx?sf] ;dfwfgsf] nflu d'n'ssf
/fhgLlts bnx? aLrsf] ;xsfo{sf] ;+:s[ltnfO{ cufl8 a9fpg] .
$= ;femf ;xdltsf] Go"gtd sfo{qmdsf] sfof{Gjogsf] cg'udg ug]{ / ;f] ;DaGwdf cfjZstf
cg';f/ ;/sf/nfO{ ;'emfj lbg] .
%= ;/sf/nfO{ e|i6frf/d'Qm dfu{df b[9tfk"j{s cu|;/ eO/xg ;xof]u k'ofpg] .
^= ;/sf/nfO{ ;a} lgsfox?n] ;femf ;xdltsf] Go"gtd sfo{qmdsf] cfwf/df lgikIf / bIftfk"j{s
sfo{ ug{ ;Sg] jftfj/0fsf] l;h{gf ug{ ;xof]u k'ofpg] .
&= ;/sf/nfO{ ;xof]u k'ofpg tyf ;/sf/ k|ltsf] ;dy{gsf] bfo/fnfO{ km/flsnf] t'Nofpg cfjZos
/fhgLlts / hgkl/rfngsf sfo{qmdx?sf] ;+rfng ub}{ ;/sf/sf] kIfdf hgdtsf] l;h{gf ug]{ .
o;sf] nflu ;ef, k|bz{g, ;]ldgf/ / uf]i7L cflb h:tf sfo{qmdx?sf] cfof]hgf ug]{ .
$= ;dGjo ;ldltsf ;Dk"0f{ a}7s / To;sf lg0f{ox?sf] Jojl:yt ?kdf clen]v /flvg]5 .
;fj{hlgs gug]{ elgPsf] ljifox?sf ;Da\Gwdf s;}n] klg uf]Kotf e+u ug]{ 5}g .
%= ;dGjo ;ldltsf] ;+rfng oyf;So ;xdltk"0f{ lsl;dn] x'g]5 . s'g} ljjfb pTkGg ePdf
To;nfO{ kf/:kl/s 5nkmn / ;demfbf/Laf6 ;dfwfg ul/g]5 . t/ ;dGjo ;ldltdf s'g}
ljifodf lg0f{o x'gg;s]sf sf/0fn] dfq ;/sf/sf] sfdsf/jfxL cj?4 x'g] 5}g .
^= ;dGjo ;ldltsf] tkm{af6 ;j{bnLo ;/sf/nfO{ lbOg] ;'emfj ;+ljwfg, sfg"g / ;/sf/ ;+rfngsf]
dof{bf cg'?k x'g]5g\ / ;/sf/sf] lg0f{o k|lqmofdf x:tIf]k x'g] lsl;dsf] x'g] 5}gg\ .
&= cGtl/d ;/sf/sf] ;'rf? ;+rfngdf gsf/fTds k|efj gkg]{ u/L ;xefuL /fhgLlts bnx?n] cf
cfgf /fhgLlts l;4fGt, gLlt, sfo{qmd / dfGotfx?sf] ;fj{hlgs ?kdf kIfkf]if0f /
sfof{Gjog ug{;Sg] 5g\ .
*= ;dGjo ;ldltsf] ;+rfng d"ntM ;femf ;xdltsf] Go'gtd sfo{qmdsf] k|efjsf/L sfof{Gjogdf
;xof]u k'ofpg] lbzfdf kl/nlIft x'g]5 / o;sf] nflu ;a} ;xefuLx?n] ;lqmo e"ldsf lgjf{x
ub}{ lhDd]jf/L k"/f ug]{5g\ .
(= dGqfnosf] sfd tyf cfrf/ ;+lxtf pNn+3g nufotsf ljifodf cf7 bnn] 5nkmn ug{ rfx]df
;dGjo ;ldltdf k|:tfj k]z ug{;Sg]5g\ . ;f] ;DaGwdf ;dGjo ;ldltsf] lg0f{o adf]lhd
x'g]5 . o:tf] lg0f{osf ;DaGwdf ;fj{hlgs ?kdf gsf/fTds l6Kk0fL ul/g] 5}g .
!)= ;dGjo ;ldltn] cfjZos 7fg]df lhNnf :t/df klg ;+o'Qm ;dGjo ;ldltsf] u7g /
;+rfngaf/] lg0f{o u/L To;sf] sfo{If]q tf]Sg;Sg]5 .
!!= dfly pNn]lvt p2]Zosf] k|flKtsf] nflu cGo cfjZos sfo{ ug{ / sfo{ljlw tf]Sg;Sg] 5 .
!= g]kfnL sfFu|];sf ;efklt
@= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -Pdfn]_sf dxf;lrj
#= g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_sf cWoIf
$= g]kfnL sf+u|]; -k|hftflGqs_sf ;efklt
%= hgdf]rf{ g]kfnsf cWoIf
^= g]kfn ;b\efjgf kf6L{ -cfgGbLb]jL_sf pkfWoIf
&= g]kfn dhb"/ ls;fg kf6L{sf cWoIf
*= ;+o'Qm afddf]rf{sf cWoIf
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
@)^#.!@.!^
lul/hfk|;fb sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
z]/axfb'/ b]pjf
clds z]/rg
e/t ljdn ofbj
gf/fo0fdfg ljh'S5]
l;=kL= d}gfnL
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
@)^#.!@.!^
lul/hfk|;fb sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
z]/axfb'/ b]pjf
clds z]/rg
e/t ljdn ofbj
gf/fo0fdfg ljh'S5]
l;=kL= d}gfnL
g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f #* sf] pkwf/f ! adf]lhd g]kfnsf] k|wfgdGqL
kbsf nflu g]kfnL sf+u|];sf ;efklt Pj+ cGtl/d Joj:yflksf;+;bsf ;f+;b >L lul/hfk|;fb
sf]O/fnfnfO{ ;j{;Ddltn] lg0f{o u/L of] /fhgLlts ;xdlt Joj:yflksf;+;b ;dIf k|:t't u/]sf
5f}+ .
@)^#.!@.!^
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
lul/hfk|;fb sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
z]/axfb'/ b]pjf
clds z]/rg
e/t ljdn ofbj
gf/fo0fdfg ljh'S5]
l;=kL= d}gfnL
;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg @)^$ ;fn r}q leq ;DkGg ug]{ /fli6o
;+sNknfO{ s]Gb| ljGb'df /fv]/ ;ft /fhgLlts bnx? aLr ePsf] @# j'+b]
;xdlt
k|wfgdGqL lgjf; jfn'jf6f/df cfh ldlt @)^$ ;fn kf}if * ut] cfOtjf/ ;ft /fhgLlts
bnsf lzif{ g]tfx?sf] a}7s a:of] . bnx?sfaLrsf] nfdf] 5nkmndf ljleGg ljifox?df bnx?sf cf
cfgf dt /x]sfePklg ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg @)^$ ;fn r}qleq ;DkGg ug]{ /fli6o ;+sNknfO{
s]Gb| ljGb'df /fv]/ ;ft bnsf zLif{ g]tfx?aLr ;xdlt eO{ lgDglnlvt lg0f{o u/]sf 5f}+ .
!= ;+ljwfgsf] wf/f !%( sf] pkzLif{s / pkwf/f -!_, -@_, -#_, -#s_, -#v_ sf] ;f b]xfo
adf]lhdsf];+zf]wg ldnfpg] M
-s_ g]kfn Ps ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds /fHo x'g]5 .
-v_ u0ftGqsf] sfof{Gjog ;+ljwfg ;efsf] klxnf] a}7saf6 ul/g]5 .
t/, /fhfn] ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg x'g glbg ulDe/ Jojwfg v8f u/]df ;+ljwfg ;efsf]
lgjf{rg cufj} klg Joj:yflksf;+;bsf] tTsfn sfod /x]sf slDtdf b'O{ ltxfO{ ;b:ox?sf]
ax'dtn] k|:tfj kfl/t u/L u0ftGq sfof{Gjog ug{ ;Sg]5 .
-u_ d'n'ssf] zf;g Joj:yf ;DalGw s'g} klg clwsf/ /fhfdf /xg] 5}g .
-3_ d'n'ssf] zf;g Joj:yf ;DjlGw ;a} sfd k|wfgdGqLn] ug]{5 .
-_ u0ftGq sfof{Gjog gx'Gh]n ;Ddsf] nflu /fi6 k|d'vn] ug]{ sfd k|wfgdGqLn] ug]{5 .
@= jt{dfg cj:yfdf sfod /x]sf] klxnf], x'g] lgjf{lrt x'g] @$) lgjf{rg If]qnfO{ sfod /fVg] /
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLsf] cfwf/df lgjf{lrt x'g] @)$ ;b:o ;+Vofsf] 7fpFdf ##% ;b:o
;+Vof sfod ug]{ / ;xdltsf] cfwf/df dGqLkl/ifb\n] dgf]gog ug]{ ;q hgfsf] ;f 5AaL; hgf
sfod ug]{ u/L ;+ljwfgsf] ;DalGwt wf/fx?df ;+zf]wg u/L ldnfpg] . dgf]lgt x'g] @^ hgfdf
lgjf{rgaf6 k|ltlglwTj x'g g;s]sf cflbjf;L hghfltdWo]af6 ;d]t ;dfj]z ug]{ u/L ;+zf]wg
ug]{ .
#= Joj:yflksf ;+;bsf] dxf;lrjsf] lgo'lQm ;DalGw cfjZos k|fjwfg ;+ljwfgdf /fVg] .
$= g]kfnL sfFu|]; / g]kfnL sfFu|]; -k|hftflGqs_ sf] PsLs/0feO{ ca b]lv g]kfnL sfFu|]; ePsf]
cg';f/ ;+ljwfgdf cfjZos ;+zf]wg u/L ldnfpg] .
%= lgwg ePsf, /flhgfdf lbPsf, lgisflzt ul/Psf Joj:yflksf;+;b\sf ;b:ox?sf] 7fpFdf
lgo'lQm ;DalGw Joj:yf af/] ;+ljwfgdf ;+zf]wg u/L cfjZos k|fjwfg /fVg] .
^= b]xfo adf]lhdsf] cfof]u Pj+ ;ldltx? ;/sf/n] ;xdltsf] cfwf/df Ps dlxgf leq u7g
ug]{5 M
-s_ a]kQf kfl/Psfx?af/] 5fgljg cfof]u
-v_ ;To lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u
-u_ /fHosf] k'g/;+/rgf ;DaGwL cfof]u
-3_ j}1flgs e"ld;'wf/;DaGwL cWoog tyf ;'emfj cfof]u
-_ lj:t[t zflGt ;+emf}tf tyf To;kl5 ePsf ;xdltx?sf] k|efjsf/L sfof{Gjogsf] cg'udgsf
nflu pRr:t/Lo cg'udg ;ldlt
-r_ lj:t[t zflGt ;+emf}tf cg'?k pRr:t/Lo zflGt cfof]u u7g ul/g]5 . o; ;+u ;dGjo u/L
zflGt dGqfnon] sfd ug]{5 .
&= :yfgLo lgsfodf ;xdltsf cfwf/df ;+oGq lgdf{0f ug]{ . o; ;DaGwL lg0f{o zLif{ g]t fx? /x]sf]
;dGjo ;ldltn] ug]{ .
*= ;z:q Gsf qmddf dfl/Psf kl/jfnfO{ lj:t[t zflGt ;+emf}tf adf]lhd df3 dlxgfleqdf /fxt
pknAw u/fpg] . a]kQf kfl/Psfx?sf] xsdf 5fgljg cfof]usf] k|ltj]bgsf] cfwf/df lbOg]5 .
5fglag cfof]un] sfd z'? u/]sf] Ps dlxgfleqdf k|f/lDes k|ltj]bglbg] .
(= ;z:q Gsf qmddf xfn;Dd dfcf]jfbLf/f sAhf ul/Psf gLlh tyf ;fj{hlgs 3/ hUuf
hldgx? Ps dlxgfleqdf ;DalGwt JolQmx? tyf lgsfox?nfO{ lkmtf{ u/L ;Sg] . of]
;xdltnfO{ lhNnfdf sfof{Gjogsf nflu k|=lh=c=sf] cWoIftfdf Pp6f ;+oGq agfpg] .
lj:yflktx?nfO{ cfgf] 3/ hUufdf ;;Ddfg k'gM:yfkgf u/fpg] .
!)= a'Fbf g+= * / ( sf] af/]df cg'udg ug{ /fli6o dfgjclwsf/ cfof]unfO{ cg'/f]w ug]{ .
!!= dfcf]jfbL ;]gfsf k|dfl0ft n8fs'x?nfO{ ;xdlt cg';f/sf] lbg'kg]{ afFsL /sd ls:tfjGbLdf df3
dlxgfleq r'Qmfug]{ tyf cfufdL lbgdf dfl;s ?kdf lb+b} hfg] . k|dfl0fs/0faf6 cof]Uo
7xl/Psfx?nfO{ ;xdlt cg';f/sf] lbg'kg]{ afFsL /sd lbP/ cljnDa 3/ kms{g Joj:yfug]{ .
!@= dfcf]jfbL ;]gfsf k|dfl0ft n8fs'x?sf] ;dfof]hgsf nflu cGtl/d ;+ljwfgdf pNn]v eP
adf]lhd dGqLkl/ifb\n] agfPsf] ljz]if ;ldltf/f 5nkmn u/L sfo{ cl3a9fpg] .
!#= cGtl/d ;+ljwfgsf] wf/f !%$ df Joj:yf ePsf] t/ u7g gePsf] cfof]ux?sf] u7g Ps
dlxgfleq ug]{ .
!$= ;z:q Gsf] bf}/fg ljleGg d'2f nufP/ g]kfn leq h]ndf /x]sf l/xfO x'g afFsL dfcf]jfbL g]tf
tyf sfo{stf{dfly nufOPsf d'2fx?dWo] vf/]h ug{ afFsL/x]sf d'2fx? vf/]h ug]{ . To:t} ;z:q
Gsf] qmddf ljb]zL h]ndf /x]sf g]kfnL dfcf]jfbL jGbLx?sf] l/xfOsf]nflu s'6gLlts txdf
kxn ug]{ . g]kfn ;/sf/ ;dIfljleGg /fhgLlts bnx?f/f ljutdf l;kmfl/z ul/Psf
/fhgLlts JolQmx?dfly /fhgLlts sf/0fn] rnfOPsf d'2fx? lkmtf{ ug]{ .
!%= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg, ;+3Lo u0ftGqfTds/fHo / ax'bnLo nf]stflGqs zf;g k|0ffnL;lxtsf]
gofF ;+ljwfgsf] lgdf{0f tyf cGtl/d ;/sf/sf] ;';~rfngsfnflu ;xof]u / ;dGjo ug]{ zLif{
g]tfx? /x]sf] Ps ;dGjo ;ldlt x'g]5 . o;sf] ;+of]hs kfn}kfnf] u/L ;ldltn] cfkm} tf]Sg]5 .
;ldltsf] sfo{ljlw;ldltn] cfkm}+n] lgwf{/0f ug]{5 .
!^= b]zdf zflGt ;'/Iffsf] k|efjsf/L Joj:yf, hgtfsf b}lgs cfjZostfsf j:t'x?sf] ;'ne /
;'ky cfk"lt{, ;'zf;g, e|i6frf/ lgoGq0f, :jtGq / lgikIf 9n] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;DkGg
ug]{ sfo{nfO{ cGtl/d ;/sf/n] pRrk|fyldstf lbg]5 .
!&= cfufdL ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg ;DkGg gx'Gh]n;Dd lgjf{rgnfO{ cj?4 ug]{ jf gsf/fTds
k|efj kfg]{ s'g}klg k|sf/sf sfdx? /fhgLlts bnx? tyf To;;Fu cfj4 ;+3;+:yfx?af6
ul/g] 5}g . s'g} klg /fhgLlts bnsf sfo{stf{x? tyf To;;Fu cfj4 ;+3;+:yfx?n] an
k|of]u ug]{, xltof/sf] k|of]u / k|bz{g ug]{, 7fpF7fpFdf SofDk jf 9f6 /fv]/ s/ p7fpg], ko{6s,
lzIfs, sd{rf/L, Joj;foL, Jofkf/L tyf cGo s'g} klg JolQmx?;Fu wDsL jf bjfjdf rGbf, s/
nufotsf /sdx? ;+sngug]{, s'6lk6, ckx/0f ug]{, ;DklQ sAhf ug]{ nufotsf sfdx?
tTsfn aGb ug]{ 5 .
!*= s'g} klg /fhgLlts bn / bnsf sfo{stf{x?nfO{ zflGtk"0f{ tj/n] cfgf] ;+u7gsf] /fhgLlts
ultljlw ug{ / k|rf/k|;f/ ug{ s;}af6 klg 8/ wDsL nufot s'g} lsl;dn] jfwf Jojwfg ug]{
tyf /f]Sg] sfd ug]{ 5}g .
!(= a[xt zflGt ;+emf}tfdf pNn]v ePsf ;a} ljifox?nfO{ ;DalGwt ;a} kIfx?af6 k"0f{ ?kdf kfng
/ sfof{Gjgog ug{ k|lta4tf JoQm ul/G5 .
@)= k'glg{df{0f, k'gJo{j:yfkg, k'g:yf{kgf, k'gjf{; / GkLl8tsf] /fxt ;d]tsf] cfly{s bfloTj
tTsfnsfof{Gjogsf] nflu cGt/f{li6 ;xof]u h'6fpg g]kfn ;/sf/n] kxn ug]{ .
@!= ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rgdf ;a} hgtfnfO{ efu lng ;+o'Qm ?kdf clkn ug{sf nflu b]zsf
ljleGg efudf ;ft j6} bnx?n] ;ft cf]6f cfd;ef cfof]hgf ug]{ .
@@= o; ;xdlt ;fy g]skf -dfcf]jfbL_ tTsfn ;/sf/df ;fd]n x'g] .
@#= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;DkGg u/fpg' xfdL ;a}sf] klxnf] /fli6o Ph]08f xf] . g]kfn ;/sf/f/f
ldlt tf]Sg] u/L @)^$ ;fn r}q leq lgjf{rg ;DkGg u/fpg] lg0f{o ;ftbnsf] a}7saf6 xfldn]
ul/;s]sf 5f}+ . :jtGq, lgikIf / eo/lxt jftfj/0fdf lgjf{rg ;DkGg ug{sf nflu ;a}
/fhgLlts bnx?, ;d:t gful/s ;dfh Pj+ ;a} k]zfJoj;foLx? nufot ;Dk"0f{ bfh'efO
tyf lbbLalxgLnfO{ xflb{s clkn ub{5f}+ .
kf}if *, @)^$
sf7df08f} .
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
;'zLn sf]O{/fnf
dfwjs'df/ g]kfn
k|r08
clds z]/rg
gf/fo0fdfg ljh'S5]
Zofd;'Gb/ u'Ktf
l;kL d}gfnL
!= ;+ljwfg ;+zf]wg
!=! /fi6klt, pk/fi6klt, k|wfgdGqL tyf ;+ljwfg;efsf cWoIf / pkfWoIfsf] lgjf{rg
;xdltsf] cfwf/df x'g]5 . ;xdlt x'gg;s]df ;+ljwfg;efsf ;b:ox?sf] ;fdfGo ax'dtsf]
cfwf/df x'g]5 . k|wfgdGqLn] ljZjf;sf] dt k|fKt ug]{ sfo{ ;fdfGo ax'dtsf] cfwf/df
x'g]5 . oL nufotsf ljifodf ;+zf]wfg ug{ tyf g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf
;+ljwfg;ef / Joj:yflksf ;+;bsf] sfo{k|0ffnLsf ;DaGwdf bf]xf]l/Psf k|fjwfgx?nfO{
;+zf]wg ug{ ;+zf]wg ljw]os ;+ljwfg;efsf] a}7sdf k]z ul/g]5 .
!=@ ;+j}wflgs kl/ifbdf ljkIfL bnsf] g]tf /xg] Joj:yf ul/g]5 .
!=# ;+ljwfg;efdf ;/sf/sf] tkm{af6 ljw]os k|:t't x'Fbfsf avt /fli6o ;'/Iff kl/ifb\df k|d'v
ljkIfL bnsf] g]tf /xg] jf g/xg] eGg] ;DaGwdf ;ft /fhgLlts bnx?sf aLr dte]b
ePsf]n] ;+ljwfg;efn] lg0f{o ug'{kg]{ s'/f :ki6 ul/g]5 .
-/fli6o ;'/Iff kl/ifb\df g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{
-Pdfn]_, hgdf]rf{ g]kfnsf] dt ljkIfL bnsf] g]tf /xg' k5{ eGg] g]kfnL sfFu|]; g]kfn
sDo'lgi6 kf6L{ -dfn]_ / g]kfn ;b\efjgf kf6L{ -cfgGbLb]jL_ sf] dt /x\of] . /fli6o ;'/If
kl/ifb\df ;a} /fhgLlts bnsf g]tfx?sf] k|ltlglwTj x'g'kg]{ g]kfn dhb'/ ls;fg kf6L{sf]
dt /Xof]_ .
!=$ ;+ljwfgsf] wf/f !$^ cGtu{t ljz]if ;ldltdf ;+ljwfg;efdf k|ltlglwTj ug]{ k|d'v
/fhgLlts bnsf k|ltlglwx? /xg] Joj:yf ug]{ u/L ;+ljwfg ;+zf]wg ul/g]5 .
@=@ g]kfnsf] cGt/Ld ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f !$^ df pNn]lvt ljz]if ;ldltn] lj:t[t zflGt
;Demf}tf tyf g]kfn ;/sf/ / g]skf -dfcf]jfbL_ sf aLr ;+o'Qm /fi6 ;+3sf k|ltlglwsf]
/f]xj/df ePsf] ;]gf / xltof/sf] Joj:yfkg / cg'udg ;DaGwL ;Demf}tfsf] cfwf/df
lgDglnlvt ljifox?sf cltl/Qm ljz]if ;ldltsf] ;xdltaf6 tf]lsPsf sfdx? kg]{5g\
@=@=! lzlj/df btf{ eO{ k|df0fLs/0f ePsf dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf] cj:yfsf]
hfgsf/L lng]5 .
@=@=@ dfcf]jfbL ;]gfsf k|df0fLs/0f ePsf n8fs'x?nfO{ cfly{s Kofs]h ;d]t k'g:yf{kgfsf]
ljljw ljsNk /f]Hg] cj;/ lbOg]5 .
@=@=# ;dfof]hgsf] ljsNk /f]Hg] k|df0fLs/0f ePsf dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf] xsdf
g]kfn ;/sf/ / g]skf -dfcf]jfbL_ sf aLr ;+o'Qm /fi6 ;+3sf k|ltlglwsf] /f]xa/df
;DkGg ;]gf / xltof/sf] Joj:yfkg / cg'udg ;DjGwL ;Demf}tfsf] a'Fbf gDa/
$.!.# df pNn]lvt c:yfoL lzlj/x?df /Ltk"j{s btf{ ePsf dfcf]jfbL ;]gfsf
n8fs'x? dfq} :yflkt dfGotf (Standard norms) k"/f u/L ;'/Iff lgsfox?df ul/g]
;Defljt ;dfof]hgsf nflu of]Uo x'g]5g\ eGg] Joj:yf cg';f/ ul/g]5 .
@=@=$ ;dfof]hg / k'g:yf{kgfsf] sfd ;dfKt gx'Fbf;Dd dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x? tyf
lzlj/ leq / aflx/ /x]sf xltof/ ljz]if ;ldltsf] /]vb]v, lgoGq0f / lgb]{zgdf
/xg]5g\ .
@=@=% dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf] ;dfof]hg / k'g:yf{kgfsf] cf/Deb]lv g} n8fs'x?sf]
s'g} /fhgLlts ;+u7gdf ;+nUgtf /xg] 5}g tyf /fhgLlts / ;}lgs bf]xf]/f]
lhDd]jf/L ePsf JolQmx?n] b'O{ dWo] s'g} Pssf] 5gf}6 ug'{kg]{5 .
@=# g]kfn ;/sf/ / g]skf -dfcf]jfbL_ sf aLr ;+o'Qm /fi6 ;+3sf k|ltlglwsf] /f]xa/df ;DkGg
;]gf / xltof/sf] Joj:yfkg / cg'udg ;DaGwL ;Demf}tf cg'?k ;]gf tyf xltof/
Joj:yfkgsf] cg'udg ;DjGwdf ;+o'Qm /fi6 ;+3n] xfn ul//x]sf] sfo{nfO{ c? ^
dlxgf;Ddsf] nflu lg/Gt/tf lbg cfu|x ul/g]5 .
sf/vfgf, ;jf/L;fwg cflb ;d]tsf ;DklQ ;DaGwLt JolQm / lgsfonfO{ lkmtf{ ul/Psf] 5 .
o;/L lkmtf{ ePsf] 3/, hUuf, snsf/vfgf, sfof{no ;d]tsf ;DklQ To;sf] :jfldTj /fVg]
JolQm tyf ;+:yfnfO{ pkef]u / pkof]u ug]{ sfddf st}af6 afwf cj/f]w ePdf sfg"g adf]lhd
k|zf;gn] sf/jfxL ug]{5 . eGg] ;xdtLnfO{ g]skf -dfcf]jfbL_ sf] tkm{af6 tTsfn 3f]if0ff u/L
!% lbg leq sfof{Gjog ul/g]5 . sfof{Gjogsf] cg'udg ug{ /fhgLlts bnsf k|ltlglwx?
;lDdlnt s]Gb|Lo :t/df cg'udg ;ldlt u7g ul/g]5 .
%= cfof]ux?sf] u7g
lj:t[t zflGt ;Demf}tf nufotsf ;Demf}tf / ;xdltsf sfof{Gjog x'g afFsL k|fjwfgx?nfO{
sfof{Gjog ub}{ /fli6o zflGt tyf k'gM:yfkgf cfof]u, ;To lg?k0f / d]nldnfk cfof]u, /fHosf]
k'gM;+/rgf;DaGwL pRr:t/Lo cfof]u, j]kQf kfl/Psfx?sf] vf]hL ug]{;DaGwL cfof]u / a}1flgs
e"ld ;'wf/;DaGwL cWoog tyf ;'emfj cfof]u nufot g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfgsf] wf/f !%$
n] Joj:yf u/]sf u7g x'g afFsL cfof]ux? /fhgLlts ;xdltsf] cfwf/df Ps dlxgf leq u7g
ul/g]5g\ .
^= G kLl8tx?nfO{ /fxt
^=! Gsf sf/0f lj:yflktx?sf] ;;Ddfg k'gM:yfkgf ul/g]5 . Gsf qmddf dfl/Psf JolQmsf
kl/jf/nfO{ /fxt lbOg]5 tyf j]kQfx?sf] vf]hL / afFsL /fhaGbLx?nfO{ l/xf ul/g]5 .
Gsf sf/0f Iflt ePsf egL k|df0fLt ;DklQsf] Ifltk"lt{ tyf 3/hUuf nufotsf ;DklQ
sAhfdf k/]sfx?nfO{ /fxt lbOg]5 . hgcfGbf]ng / Gsf qmddf 3fOt] eO{ plrt pkrf/
gkfPsfx?nfO{ pkrf/sf] Joj:yf ul/g]5 .
^=@ lgjf{rgsf l;nl;nfdf dfl/Psf pDd]bjf/ nufotsf /fhgLlts sfo{stf{sf kl/jf/x?nfO{
plrt Ifltk"lt{ pknAw u/fpg'sf ;fy} 3fOt]x?sf] pkrf/ ul/g]5 . lgjf{rgsf qmddf
cfuhgL / n'6kf6 ul/Psf ;DklQ afkt ;DalGwt JolQmnfO{ /fxt lbOg]5 . lgjf{rgsf]
;dodf 36]sf ck/fwhGo 36gfx?sf] 5fglag u/L bf]ifLx? pk/ sfg"gL sfjf{O{ ul/g]5 .
&= ljljw
&=! /fhgLlts bnsf ultljlwx? b]zsf] h'g;'s} efudf klg lgjf{w ?kdf ;+rfng ug{kfpg] xs
k"0f{ ?kdf ;'lglZrt ul/g]5 . /fHosf] ;dfgfGt/ s'g}klg :j?ksf ;+/rgf ;+rfng ug{
kfOg] 5}g .
&=@ hgtfsf] hLpwgsf] ;'/Iff tyf ;dfhdf zflGt ;'Joj:yf sfod ug]{ s'/fdf k|ltj4 x'Fb}
;f]xL cg'?k /fHo ;+oGq lgikIf ?kdf kl/rflnt ul/g]5 . ;+qmd0fsfndf ljleGg ck/flws
tTjx?n] ;dfhdf km}nfpg ;Sg] ck/flws lqmofsnfkx?nfO{ /fHoaf6 lg?T;flxt ug]{
jftfj/0f l;h{gf ul/g]5 .
&=# ;/sf/L ;+rf/ dfWodsf] lgikIftf ;'lglZrt ul/g]5 . Gofofno, ;+j}wflgs lgsfo, k|zf;g,
;]gf, k|x/L nufot /fHosf ;a} c+ux? lgikIf ?kdf ;+rfng x'g] s'/f ;'lglZrt ul/g]5 .
&=$ ;+ljwfg lgdf{0fsf] sfddf s]lGb|t eO{ cuf8L a9\g / ;dod} gofF ;+ljwfgsf] 3f]if0ff ug{
;xdlt / ;xsfo{sf] af6f] cjnDjg ul/g]5 .
&=% /fhgLlts bnsf g]tfx?sf nflu cfjZos ;'/Iff Joj:yf g]kfn ;/sf/n] ug]{5 . To:tf]
Joj:yf afx]ssf] cnu ;'/Iff ;+oGq /xg] 5}g .
!= >L k'iksdn bfxfn -k|r08_
cWoIf, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_
@= >L /fdrGb| kf}8]n
pk;efklt, g]kfnL sfFu|];
#= >L emngfy vgfn
dxf;lrj, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -Pdfn]_
$= >L rGb|k|sfz d}gfnL
cWoIf, ;+o'Qm jfd df]rf{
%= >L clds z]/rg
cWoIf, hgdf]rf{ g]kfn
^= gf/fo0fdfg ljh'S5]
cWoIf, g]kfn dhb'/ ls;fg kf6L{
&= >L Zofd;'Gb/ u'Ktf
dxf;lrj, g]kfn ;b\efjgf kf6L{ -cfgGbLb]jL_
@)^%.#.!!.$
emngfy vgfn
cWoIf
g]=s=kf= -Pdfn]_
;'zLn sf]O/fnf
sf=jf= ;efklt
g]kfnL sfFu|];
zflGt k|lqmofnfO{ ;fy{s lgisif{df k'ofpg ljZjf;sf] jftfj/0f l;h{gf ub{} ljutdf ePsf
;xdltx?nfO{ ;d]t cfTd;ft\ u/L lgDglnlvt ;xdlt ub{5f}+ M
!= ljz]if ;ldltdf zflGt k|lqmofnfO{ cufl8 a9fpg tof/ ePsf b:tfj]hx?df zL3| ;xdlt u/L
clGtd ?k lbg] / ltgsf] sfof{Gjog ug{] .
@= dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?nfO{ cljnDa ljz]if ;ldltsf] dftxtdf NofO{ n8fs'x?sf] ;Dk"0f{
ljj/0f ljz]if ;ldltnfO{ pknAw u/fpg] .
#= zflGt k|lqmofsf afFsL sfdx? oxL @)^& c;f]h ! ut]af6 cf/De u/L d"ntM k'if d;fGtleq k"/f
ug{] .
$= cgldgsf] sfof{jlw k"j{ sfof{b]z cg'?k clGtd k6ssf nflu rf/ dlxgf yKg] .
b========
dfwj s'df/ g]kfn
k|wfgdGqL
g]kfn ;/sf/
b==========
k'iksdn bfxfn -k|r08_
cWoIf
PsLs[t g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_
ldlt M @)^&.%.@*
g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f !$^ adf]lhd dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf]
/]vb]v, ;dfof]hg / k'gM:yfkgsf nflu ul7t ljz]if ;ldltsf] ldlt @)^&.%.#! sf] lg0f{ofg';f/
dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf] /]vb]v, lgoGq0f, lgb]{zg k|lqmof / cfrf/;+lxtf b]xfoadf]lhd
tf]lsPsf] 5 . dfcf]jfbL ;]gfsf n8fs'x?sf] /]vb]v, lgoGq0f, lgb]{zg k|lqmof / cfrf/;+lxtf ;DaGwL
lgb]{lzsf, @)^& c;f]h !, @)^& b]lv ljz]if ;ldlt cfkm}n] jf cfk"m cGtu{t ul7t ;lrjfno jf
6f]nLx? dfkm{t o; lgb]{lzsf adf]lhd n8fs'x?sf] /]vb]v, lgoGq0f, lgb]{zg tyf cfrf/;+lxtfsf]
kfngf u/fpg] 5 .
!= /]vb]v
s= clen]vdf plNnlvt tYof cg';f/sf n8fs'x?sf] ljj/0f cBfjlws ug]{ .
v= lzlj/sf] Joj:yfkg kIf, ef}lts ;+/rgfnufotsf ljljw kIfsf] cj:yf af/] hfgsf/L lng]
tyf cfjZostf cg';f/ lg/LIf0f ug]{ .
u= n8fs'x?sf] /]vb]v;DaGwdf lzlj/df /x]sf cgldg k|ltlglw;Fu ;dGjo u/L sfo{ ;Dkfbg
ug]{ .
3= dfl;s eQf, e/0fkf]if0f, cf}iflw pkrf/, vfg]kfgL, lah'nL cflbsf] lgoldttfaf/] cg'udg
ug]{ .
= lzlj/leqsf] lhG;L dfn;fdfgsf] clen]v /fVg nufpg] .
r= cgldg;Fu ;dGjo u/L clen]vdf pNn]v ePcg';f/ xftxltof/, uf]nLu7\7fx? 7Ls
cj:yfdf /x] g/x]sf] cg'udg ug]{ .
5= lzlj/leq / aflx/ JolQm k|j]zdf k|lqmoflgoGq0f s:tf] 5 ;f]sf] cg'udg ug]{ .
h= zflGt ;Demf}tf ljk/Lt lzlj/leq jf aflx/ s'g} sfo{ x'g glbg] .
em= n8fs'x?sf] ;d:of, l:ylt tyf ;'ljwfsf] hfgsf/L lng] / Joj:yfkg ug]{ .
`= lzlj/leq eO/x]sf ljleGg tflnd tyf k|lzIf0fsf] hfgsf/L lng] .
6= b]xfosf sfo{x?sf] cg'udg ug]{ .
-s_ b}lgs tflnsf lgwf{/0f u/L b}lgs sfo{;~ rfng .
-v_ !@ k|ltzt labf 5f8\bfsf] clen]v / labfsf] lsl;d .
-u_ xflh/uonla/fdLcGo .
@= lgoGq0f
s= cgldg (UNMIN) f/f k|dfl0ft ;a} n8fs'x? ljz]if ;ldltcGtu{tsf] /]vb]v / lgoGq0fdf
/x]sf] :ki6?kdf ;DalGwt JolQm Pj+ ;+:yfx?nfO{ hfgsf/L u/fpg] .
v= cg';"rLdf pNn]v ePsf] 9fFrfdf lzlj/, n8fs'x? tyf xftxltof/sf af/]df b}lgs,
;fKtflxs, kflIfs tyf dfl;s ?kdf oyfy{ k|ltj]bg ljz]if ;ldltdf k7fpg] .
u= lzlj/ sdf08/x?sf] sfh / ;?jf n8fs'x?sf] d'Vo sdf08/sf] l;kmfl/;df ljz]if ;ldltsf]
:jLs[ltn] dfq ug]{ .
3= n8fs'x?sf] ;dfof]hg tyf k'gM:yfkg sfo{ k|f/De eO{ ;DkGg geP;Dd lzlj/ ;x
sdf08/, ;xfos lzlj/ sdf08/ / tnsf n8fs'x?sf] sfh / ;?jf csf]{ cfb]z
gx'Gh]n;Dd gug]{ .
= Ps} k6sdf s'n ;+Vofsf] !@ k|ltzt;DdnfO{ dfq sdf08/n] labf 5f8\g ;Sg]5g\ / ;f]sf]
hfgsf/L ljz]if ;ldltnfO{ lbg'kg]{5 . s'g} ljz]if sfo{sf nflu ;f]eGbf a9L n8fs'x? lzlj/
aflx/ k7fpg' k/]sf] v08df ljz]if ;ldltsf] k"j{:jLs[lt lng'kg]{5 .
r= ljz]if ;ldltsf] lgoGq0fdf /xL sdf08/x?n] lzlj/sf] b}lgs sfo{;~rfng ug]{ .
5= lzlj/leq jf aflx/ n8fs'x? ;+nUg s'g} 36gf jf b'3{6gf ePdf ;DalGwt sdf08/n]
tTsfn ljz]if ;ldltnfO{ hfgsf/L u/fO{ 36gfsf] k|f/lDes hfFra'em u/L k|ltj]bg k7fpg] .
h= ;Demf}tfdf pNn]v ePsf] / tf]lsPsf] 7fpFdf /x]sf] xftxltof/, uf]nLu7\7fx? s'g} sf/0fjz
csf]{ 7fpFdf n}hfg' k/]df ljz]if ;ldltsf] :jLs[lt lnP/ dfq sfof{Gjog ug]{ .
#= lgb]{zg
s= n8fs'x?n] ljz]if ;ldlt / ;lrjfnon] tf]s]sf] lgsfo, 6f]nL / JolQmaf6 k|fKt lgb]{zgnfO{
kfngf ug]{ .
v= lgb]{zgsf] k|lqmof (Chain of Command) / cfrf/;+lxtf ljk/Lt s'g} sfo{ gug]{ug{ glbg] .
u= /]vb]v, ;dfof]hg / k'gM:yfkgsf qmddf ljz]if ;ldltsf] sfo{df ;xof]u ug]{ .
3= g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, lj:t[t zflGt ;Demf}tf, /fhg}lts bnx?aLr ;DkGg & a'Fb]
;xdlt tyf xltof/ tyf ;]gf Joj:yfkg ;DaGwL ;Demf}tfnufot cGo ;xdltx?sf] kfng
ug]{ .
JMCC
g]kfn ;/sf/
ljz]if ;ldlt
;lrjfno
!= ;+of]hs -k|fljlws ;ldlt
;b:o dWo]af6_ !
@= k|fljlws ;ldltsf
;b:o
*
#= g]kfnL ;]gf
!
$= g]kfn k|x/L
!
%= ;z:q k|x/L an !
^= dfcf]jfbL ;]gfsf
n8fs'
!
cfjZostfcg'?k
6f]nLx?
UNMIN TEAM
g]t[Tj 6f]nL
-d'Vo sdf08/_
d'Vo lzlj/ -&_ tyf
;xfos lzlj/ -@!_
%= cfrf/;+lxtf
s= lzlj/df a:g] n8fs'x?n] lgb]{zgsf] k|lqmof (Chain of Command) / cg'zf;gnfO{ cfTd;ft
u/L tf]lsPsf] lhDd]jf/L jxg ug]{ .
v= cGtl/d ;+ljwfg / zflGt ;Demf}tfdf k|lts"n c;/ kg]{ jf ljjfb l;h{gf x'g] s'g} klg
cleJolQm glbg] .
u= hg;d'bfodf gsf/fTds c;/ kg]{ s'g} k|bz{g jf lqmofsnfk gug]{ug{ glbg] .
3= /]vb]v, ;dfof]hg, k'gM:yfkgf tyf zflGt k|lqmofnfO{ k|lts"n c;/ kg] { vfnsf] cleJolQm
;~rf/ dfWodaf6 glbg] .
= rGbf, cfly{s ;xof]usf] ?kdf gubL, lhG;L gp7fpg] tyf s'g} klg k]zf jf cfocfh{gsf
sfddf klg gnfUg] .
r= lzlj/leq jf aflx/ s'g} klg lsl;dsf] /fhg}lts k|lzIf0f gug]{gu/fpg] .
5= b]zsf] ljBdfg sfg'g -;+ljwfg, P]g, lgod_ nfO{ cIf/zM kfngf ug]{ tyf lzlj/leq jf
aflx/ n8fs'x? ;+nUg ePsf] s'g} 36gf, b'3{6gf ePdf tTsfn glhssf] k|x/L sfof{nonfO{
hfgsf/L u/fpg] .
h= lzlj/sf] ;fOg af]8{nufot cGo n]vf}6, rf6{ lg;fgf cflb ljz]if ;ldltsf] lgb]{zgcg'?k
dfq x'g] .
em= dfgj clwsf/ ;+/If0fsf] nflu cGt/f{li6o tyf /fli6o dfkb08cg'?k lqmofsnfk ;~rfng
ug]{u/fpg] .
`= :yfgLo afl;Gbfsf] ;fj{hlgs ;DklQ jf lghx?n] pkef]u ug]{ ;fwg;|f]tdf s'g} lsl;dsf]
bvn k'Ug] lqmofsnfkx? gug]{ug{ glbg] .
6= lzlj/leq jf lzlj/jl/kl/ k|fs[lts ;|f]t;fwg jf kof{j/0fdf k|lts"n c;/ jf ;Gt'ng lau|g]
vfnsf] s'g} sfo{ gug]{, ug{ glbg] .
7= lzlj/leq cfpg jf lzlj/aflx/ hfg tf]lsPsf f/ jf :yfgx? dfq k|of]udf Nofpg] /
aflx/leq ug]{x?sf] clen]v /fVg] .
8= cgldgf/f k|dfl0ft xftxltof/ / uf]nLu7\7fsf] cltl/Qm cGo xltof/ / uf]nLu7\7fdfly
n8fs'x?sf] kx'Fr tyf lgoGq0f x'g glbg] .
cg';"lr !
kl/l:ylt k|ltj]bgb}lgs;fKtflxskflIfsdfl;s
ldlt @)^&. . . b]lv @)^&. . . ;Dd
af6
M
nfO{
M
af]wfy{ M
Pd\=;L=P;\=
;lrjfno
ljz]if ;ldlt
lzlj/ ;'/Iff
sG6]g/
lzlj/aflx/
s}lkmot
xltof/ uf]nL xltof/ uf]nL xltof/ uf]nL
x'g'kg]{
ePsf]
yk36
cGo
#= cGo ultljlwx? M
-s_ tflnd M slt hgfn] s'gs'g :t/sf] tflnd k|fKt u/] M
s'gs'g tflnd sltsf] ;+Vofdf M
sxfFsxfF ;~rfng e}/x]sf 5g\ M
slxn] ;lsG5g\ M
-v_ e|d0f
6f]nL k|d'v=================================lzlj/===============================ldlt=========================
lg0f{ox?
!_ g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^#, ldlt @)^#.*.% -@! gf]e]Da/ @))^_ df ePsf] lj:t[t zflGt
;Demf}tf, @)^#.*.@@ -* l8;]Da/ @))^_ df ePsf] xltof/ / ;]gf Joj:yfkgsf]
cg'udg;DaGwL ;Demf}tf tyf tTkZrft\ ePsf ljleGg ;xdltx? ;d]tn] zflGt k|lqmofnfO{
cl3 a9fpg dxTjk"0f{ of]ubfg u/]sf] tYonfO{ :jLsfb}{ tL k|ltsf] k|lta4tf k'gM JoQm ul/of] .
;fy} zflGt k|lqmofnfO{ ;fy{s lgisif{df k'ofpg cfjZos lg0f{o u/L cl3 a9\g] b[9tf k|s6
ul/of] .
@_ ;+o'Qm /fi6 ;+3Lo ld;g -cgldg_ sf] g]kfnaf6 alxu{dg kZrft\ klg zflGt k|lqmof tyf ;]gf /
xltof/sf] Joj:yfkg cg'udgdf s'g} lsl;dsf] ;d:of jf cj/f]w pTkGg x'gglbg cgldgn]
xfn;Dd ub}{ cfPsf] Pg]skf -dfcf]jfbL_ sf lzlj/df /x]sf ;ftj6f sG6]g/, x/]s lzlj/sf]
;'/Iffsf] lgldQ k|of]u e} cfPsf xltof/x? tyf Pg]skf -dfcf]jfbL_ sf g]tfx?sf] ;'/Iffsf nflu
aflx/ /flvPsf xltof/x? / 5fpgLdf /x]sf sG6]g/sf] Joj:yfkg;DaGwL cg'udg, dte]bsf]
;dfwfg / ljZjf;sf] jftfj/0f agfO{ /fVg] ;a} sfo{ ca pk|fGt ljz]if ;ldltn] ug]{5 . ;f]sf]
k|of]hgsf nflu ljz]if ;ldltn] cfkm'leq / cfgf] ;lrjfnoaf6 tLgtLg hgf /xg] u/L Ps
;+oGq lgdf{0f ug]{5 . ;fy} ljz]if ;ldltaf6 cfjZos hgzlQm ;lxtsf] Pp6f ;+o'Qm 6f]nL u7g
u/L xltof/ tyf ;]gfsf] Joj:yfkg;DaGwL cg'udgsf nflu t'?Gt} v6fOg] 5 . o; ;Gbe{df
o;eGbf cl3 ePsf ;a} ;Demf}tf / ;xdlt ;f]xL cg'?k ;+zf]lwt / kl/dflh{t ePsf] 7xl/g]
5.
#_ ;]gf tyf xltof/ Joj:yfkgsf] cg'udgsf nflu cgldgn] u/]sf] sfdsf nflu wGoafb lbb}
To;n] k|of]u ul/cfPsf ;a} ;fwg Pj+ ;/;fdu|Lx? zflGt k|lqmofnfO{ ;fy{s lgisif{df k'ofpg]
sfo{df k|of]u ug{ ljz]if ;ldltsf] dftxtdf /xg] u/L g]kfn ;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug{ cfu|x
ug]{ .
dfwjs'df/ g]kfn
k|wfgdGqL
g]kfn ;/sf/
ldlt @)^&.(.#).^
g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# n] u/]sf] Joj:yf adf]lhd cfh ldlt @)^& ;fn df3 * ut]
tb\g';f/ @@ hgj/L @)!! b]lv dfcf]jfbL ;]gfsf ;Dk"0f{ n8fs'x? ljlwjt ?kdf ljz]if ;ldlt
dftxt cfPsf] 3f]if0ff ul/G5 .
dfwjs'df/ g]kfn
k|wfgdGqL
g]kfn ;/sf/
#= ;d"x ljefhg
;dfof]hg / k'g:yf{kgfdf ;fd]n x'g]x?sf] ;DaGwdf ljz]if ;ldltsf] a}7saf6 k|lqmofut
ljifodf ;ft lbgleq lg0f{o u/L ;d"x ljefhgsf] sfd k|f/De x'g]5 . ;d"x ljefhgsf] sfd
)^* d+l;/ & leq ;DkGg ul/g]5 .
%= GkLl8tx?nfO{ /fxt;xof]u
;z:q Gsfndf Gsf sf/0f dfl/Psf JolQmsf kl/jf/, ckf+u / c+ue+u ePsf JolQmx?,
a]kQf JolQmsf kl/jf/, lj:yflkt JolQm / kl/jf/ Pj+ ;DklQ gi6 ePsf kl/jf/nfO{ Gofof]lrt
lsl;dn] ljgfe]befj /fxt;xof]u pknAw u/fOg]5 . lj:t[t zflGt;Demf}tfkZrft\ o;/L lbOg]
/fxt;xof]u s;}nfO{ e]befj gu/L ;dfgtfsf cfwf/df pknAw u/fOg]5 .
_ sAhf 3/hUuf lkmtf{ ug]{ ;xdltsf] sfof{Gjog ePgePsf] cg'udg ug]{ tyf sfof{Gjog
gePsf] eP sfof{Gjog u/fpg] lhDd]jf/L :yfgLo k|zf;gsf] x'g]5 . o;df /fhgLlts
bnx?n] ;xof]u ug'{kg]{ 5 .
;'zLn sf]O/fnf
;efklt
g]kfnL sf+u|];
emngfy vgfn
ljhos'df/ uR5bf/
cWoIf
nf]stflGqs dw];L df]rf{sf] tkm{af6
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -Pdfn]_
ldlt M @)^*.&.!%.#
;'zLn sf]O/fnf
;efklt
g]kfnL sf+u|];
ldlt M @)^*.*.!#
-#!=!_ g]kfn ;/sf/ / lghfdtL sd{rf/L ;Da4 ;+:yfx aLr ePsf] ;xdlt
@)^$ h]i7 !& / cfiff9 * df ePsf jftf{xsf] cfwf/df @)^$ cfiff9 !) ut] ePsf]
;xdlt
g]kfn ;/sf/sf] jftf{6f]nL / lghfdtL sd{rf/L ;Da4 ;+:yfxsf k|ltlglwaLr lghfdlt
sd{rf/Lxsf dfu ;DaGwdf b]xfo adf]lhd ;xdlt ul/Psf] 5 .
!= lghfdlt sd{rf/Lsf] kbf]GgltnfO{ ;'lglZrt ug{ ;fdfGo k|zf;g ;lrjsf] ;+of]hsTjdf @)^$
h]7 @# df ul7t sfo{bnsf] k|ltj]bg cg';f/ ;+;bdf ljrf/flwg ljw]osnfO{ kl/dfh{g u/L
)^$ cfiff9 d;fGt;Dd kfl/t u/fO{ tTsfn sfof{Gjog u/fpg ;/sf/sf] tkm{af6 kxn ug]{
k|ltj4tf hfx]/ ul/Psf] 5 .
@= pRr:t/Lo tna cfof]u @)^! sf] k|ltj]bg / )^$ h]i7 @# df ul7t sfo{bnsf] k|ltj]bg
sfof{Gjog ug]{ ;Gbe{df /fh:j j[l4nfO{ cfwf/ dfgL )^$)^% cf=a= sf] z'b]lvg} gofF
tnadfg sfod u/L /fi6;]js sd{rf/Lsf] tna j[l4 ug]{ .
#= slDtdf zfvf clws[t ;Ddsf sd{rf/L cfa4 x'g] u/L ljrf/flwg lghfdtL ;]jf P]gdf pko'Qm
sfg"gL Joj:yf u/L lghfdtL sd{rf/LnfO{ 6]8 o"lgog clwsf/ k|bfg ug]{ . 6]8 o"lgog >d tyf
/f]huf/ k|a4{g ljefudf btf{ ug{ sfg"gL Joj:yf ldnfpg] .
$= sd{rf/Lxsf] ;'/Iffsf] ljifonfO{ u+le/tfk"j{s lnO{ ;/sf/n] e/kbf]{ ;'/Iff k|aGw ldnfpg] .
%= pk/f]Qm ;xdltsf] cfwf/df cfGbf]ng/t sd{rf/Lsf tkm{af6 3f]lift cfGbf]ngsf sfo{qmdx
cfh}af6 lkmtf{ lnPsf] 3f]if0ff ul/Psf] 5 .
==============================
==============================
lji0f' k|;fb nfld5fg]
/fdrGb| kf}8]n
sf=jf= cWoIf
;+of]hs
g]kfn lghfdlt sd{rf/L
;/sf/L jftf{6f]nL
;+u7g
dGqL
zflGt tyf k'glg{df{0f
dGqfno
==============================
==============================
b| vgfn
Sd nfld5fg]
sf=jf= cWoIf
cWoIf
g]kfn lghfdlt sd{rf/L
g]kfn /fli6o sd{rf/L
o"lgog
;+37g
ldlt M @)^$)#!)
-#!=@_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / ;/sf/L tyf ;+:yfg ;jf/L rfns Pzf]l;ozg tyf
/fli6o :jtGq sd{rf/L ldng s]Gb|sf aLr ePsf] ;xdlt
@)^$ cfiff9 @^ ut] ePsf] 5nkmnsf] cfwf/df @)^$ cfiff9 @& df ;DkGg ;xdlt
;/sf/L jftf{6f]nL / ;/sf/L tyf ;+:yfg ;jf/L rfns Pzf]l;ozg tyf /fli6o :jtGq sd{rf/L
ldng s]Gb|sf ;+o'Qm jftf{ 6f]nLaLr 5nkmn eO{ b]xfo adf]lhd ;xdlt ePsf] 5 .
!= ;/sf/L jftf{ 6f]nLsf] tkm{af6 Pzf]l;ozg / s]Gb|n] k|:t't u/]sf dfuxnfO{ ;sf/fTds kdf
lnO{ Pzf]l;ozg / s]Gb|n] JoQm u/]sf] cfz+sf lgjf/0f ug{ lghxn] ;fljsdf vfOkfO{ cfPsf]
tnj ;'ljwfdf eljiodf ul/g] lg0f{on] s'g} km/s gkfg]{ s'/f cfZj:t kfl/of] . ;fy}, eljZodf
txut k|0ffnLdf lghfdtL ;]jfnfO{ kfGt/0f ubf{ ;/f]sf/jfnfxsf] /fo ;d]t lnO{ Gofof]lrt
9+un] ;dfof]hg ul/g]5 .
@= s/f/ ;]jf lgb]{lzsf @)%( nfO{ ;d;fdlos jgfpg ;fljs lgb]{lzsf k'g/fjnf]sg u/L >]0fL
ljxLg sd{rf/Lxsf] :ylut :yfoL b/jGbL v'nf ug]{ ;DaGwdf / j[lQ ljsf; x'g] tflnd,
cWoog nufotsf ljifodf ;'wf/sf If]qx ;/sf/ ;dIf
;'emfj k|:t't ug{ b]xfocg';f/sf] sfo{bn u7g ug]{ M
;x ;lrj, ;fdfGo k|zf;g dGqfno
pk;lrj, cy{dGqfno
pk;lrj, sfg"g Gofo tyf ;+;bLo Joj:yf dGqfno
;+of]hs
;b:o
;b:o
pQm sfo{bnn] cfgf] k|ltj]bg tof/ ug]{ qmddf ;DalGwt kIfsf] /fo k/fdz{ ;d]t lng] .
#= lghfdlt sd{rf/L ;]jf, ;'ljwf nufot a[lQ ljsf;sf ljifodf eljiodf u7g ul/g] sfo{bn jf
;ldlt jf cGo o:t} k|sf/sf kIfdf ul/g] l;kmfl/;sf] xsdf ;DjlGwt ;/f]sf/jfnf kIf jf
k|ltlglw;Fu cfjZos k/fdz{ u/L ul/g] 5 .
$= cGTodf ;/sf/L tyf ;+:yfg ;jf/L rfns Pzf]l;o;g / /fli6o :jtGq sd{r f/L ldng s]Gb|sf]
tkm{af6 hf/L ePsf] lj/f]w / cfGbf]ngsf ;Dk"0f{ sfo{qmd cfh}sf ldltb]lv lkmtf{ lng] ;d]tsf]
;xdlt eof] .
==================
-z/0fs'df/ u'_
;+of]hs
;+o'Qm jftf{6f]nL
ldng s]Gb|
======================
-s[i0f e08f/L_
cWoIf
/fli6o :jtGq sd{rf/L
@)^$)#@& ut]
==================
-/fdrGb| kf}8]n_
;+of]hs
;/sf/L jftf{6f]nL
-#!=#_ g]kfn ;/sf/ / g]kfn cflbjf;L hghflt dxf;+3 tyf cflbjf;L hghflt
;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfnaLr ePsf] ;xldlt
@)^# r}q, j}zfvdf @ k6s, h]i7df # k6s, cfiff9df ! k6s / >fj0fdf # k6s u/L
ljleGg r/0fdf ePsf 5nkmn adf]lhd @)^$ >fj0f @@ ut] ;DkGGf ;xdlt
@)^$ >fj0f @@ ut] nlntk'/sf] uf]bfj/Ldf ;/sf/L jftf{6f]nL / g]kfn cflbjf;L hghflt
dxf;+3 tyf cflbjf;L hghflt ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfnsf k|ltlglwjLr ;DkGg jftf{df ePsf
;xdltsf a'+bfx M
!= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgsf nflu jt{dfg ;+ljwfgdf ePsf] Joj:yf cGt/ut klxnf] x'g] lgjf{lrt
x'g] k|0ffnLdf bnx?n] pDd]bjf/L lb+bf ;j} hflthghfltsf] ;dfg'kflts ;dfj]zL x'g] s'/fnfO{
Wofgdf /fvL pDd]bjf/L to ul/g]5 .
@= /fhgLlts bnx?n] ;dfg'kflts ;"rL tof/ ubf{ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] ;j} bnx? ldn]/
;"rLs[t cflbjf;L hghfltsf k|To]s ;d'bfojf6 k|ltlglwTj ;'lglZrt x'g] Joj:yf ldnfOg]5 .
#= b'j} lgjf{rg k|0ffnLjf6 k|ltlglwTj x'g g;s]sf ;"lrs[t cflbjf;L hghfltsf] Go"gtd Ps
k|ltlglwTj ;'lglZrt u/fpg] ;DaGwdf ;+j}wflgs jf sfg"gL ;'lglZrttf s;/L ug]{ eGg]
ljifodf g]kfn ;/sf/n] cf7 /fhgLlts bndf ;xdlt u/L lgisif{ lgsflng] 5 .
$= g]kfnsf] /fli6o Pstf, cv08tf / ;fj{ef}ldstfnfO{ ;jf]{kl/ /fvL hflt,efiff, ef}uf]lns If]q tyf
cfly{s cfwf/ / ;f+:s[lts ljz]iftf ;d]tsf cfwf/df /fHosf] ;+3Lo ;+/rgf ;DaGwL ;'emfj
cj jGg] ;+ljwfg;ef ;dIf k|:t't ug{ Ps /fHo k'g;+/rgf cfof]u tTsfn} u7g ul/g]5 . ;f]
cfof]udf cflbjf;L hghflt, dw]zL, blnt, dlxnf nufot ljleGg ju{, If]q / ;d'bfosf
ljlzi6 ljz]if1x? /xg]5g\ .
%= cflbjf;L hghflt cfof]u u7g ug]{ .
^= g]kfnL efiffnfO{ dfq} ;/sf/L sfdsfhsf] efiffsf] ?kdf dfGotf k|bfg ul/Psf]df g]kfnL efiff /
:yfgLo :t/df jf]lng] dft[efiffnfO{ ;d]t dfGotf k|bfg ul/g] Joj:yf ;+ljwfg;efjf6 ul/g]5 .
gful/sx?sf] eflifs clwsf/nfO{ ;'lglZrt t'Nofpg] lbzfdf ;/sf/L k|ltj4tf sfod} ul/g]5 .
&= ;+ljwfg;ef nufotsf ;fj{hlgs dxTjsf ljifox?df hfgsf/L dfUg] / tT;DaGwL ;"rgf /
hfgsf/L k|fKt ug]{ gful/sx?sf] clwsf/sf] ;+/If0f / ;Ddfg ub}{ o; ;DaGwL ;"rgf /
hfgsf/Lx? ;j{;fwf/0f hgtfn] cfcfgf] dft[efiffdf k|fKt ug{ ;Sg] Joj:yf ldnfOg]5 .
*= /fhgLlts bnx?sf ;j} txdf ;j} ju{, ln, ;d'bfo / hfthfltsf] k|ltlglwTj x'g'kg]{df g]kfn
;/sf/sf] l;4fGttM ;xdlt /x]sf] 5 . /fHosf ;j} c+u / txdf ;j} hflt, ju{, ;d'bfo, ln /
If]qsf] ;dfj]zL, ;xeflutf / ;dfg'kflts k|ltlglwTjsf nflu ;j}sf] k|ltlglwTj /x]sf] Ps
sfo{bn tTsfn} u7g u/L cWoog ug{ nufOg] 5 .
(= /fHo ;~rfngsf ;j} c / txx?df cflbjf;L hghfltx? nufotsf ;j} ln, ju{, If]q /
;d'bfosf] ;dfj]zL;dfg'kflts k|ltlglwTj x'g'kg]{ sfg"gL Pj+ gLltut txdf JoQm
k|lta4tfnfO{ Jojxf/df ptfg{ ;j} If]qjf6 kxn ub}{ nlug]5 .
!)= cflbjf;L hghflt nufot ljleGg ju{, If]q, ln / ;d'bfox?sf] ;/f]sf/sf ljifox?df
dxTjk"0f{ lg0f{o lnbf ;DalGwt kIf / lgsfox?sf] ;Nnfx / k/fdz{ lng] Joj:yfnfO{ ljsl;t
ub}{ nlug]5 .
!!= cGt/fli6o >d ;+u7gsf] dxf;lGw g+= !^( sf] cg'df]bg ug]{ k|:tfjnfO{ cljnDa kfl/t u/fOg]
Joj:yf ldnfOg]5 .
!@= cflbjf;L hghfltx?sf] clwsf/ ;DaGwL /fi6;+3Lo 3f]if0ffkqnfO{ cg'df]bg ug]{ ;DaGwdf
cfjZos sfg"gL k|lqmof k'/f u/L cljnDa pko'Qm sbd rflng]5 .
!#= cflbjf;L hghflt ;DaGwL lhNnf ;dGjo ;ldlt u7g ug]{ l;nl;nfdf nf]stflGqs Pj+
kf/bzL{ k|lqmofsf] cjnDag ul/g]5 . ;fy} o; k|lqmofdf cflbjf;L hghflt dxf;+3 / /fli6o
cflbjf;L hghflt dlxnf dxf;+3sf] ;+nUgtfnfO{ pRr dxTj lbOg]5 .
!$= cGtl/d of]hgf nufotsf ljsf; of]hgf tyf sfo{qmdx?sf] sfof{Gjogdf n}ls
d"nk|jfxLs/0fsf] dd{ / efjgfnfO{ cfTd;ft ub}{ sfo{qmdsf] sfof{Gjog tyf nfesf] afF8kmfF8df
dlxnf ljljwtfnfO{ b[li6ut u/L cflbjf;L hghflt, blnt / dw]zL dlxnfx?sf] ;d]t ;dfg
;xeflutfdf hf]8 lbOg]5 .
!%= h}ljs ljljwtf ;DaGwL dxf;lGwsf] kIf /fi6sf] x}l;otn] cflbjf;L hghfltx?sf] k/Dk/fut
1fg, zLk, cEof; / k|ljlwsf] pkof]u / ;+/If0fdf /fHon] ljz]if Wofg lbg]5 .
!^= jl/i7 e"uf]nljb\ 8f= xs{ u'?nfO{ /fi6n] ljz]if ;Ddfg k|bfg ug]{5 .
!&= tfKn]h'sf] 3'G;fdf ePsf] x]lnsf]K6/ b'3{6gfdf k/L lbj+ut ePsf ;j} g]kfnLx?nfO{ /fxt:j?k
k|lt kl/jf/ ?= !) nfv Ifltk"lt{ lbg] Joj:yf ldnfpg] .
!*= d'Qm sd}ofx?sf] ;d:ofnfO{ :yfoL tj/n] ;dfwfg ug{ g]kfn ;/sf/n] z'? u/]sf] k|lqmofnfO{
;Demf}tf cg';f/ k|efjsf/L ?kdf cufl8 j9fpg] .
!(= dw]zL, dlxnf, blnt nufotsf ljleGg ju{ / ;d'bfox?af6 p7fOPsf dfux?nfO{ ;DalGwt
kIfx?;Fu ;Djfb / 5nkmn u/L ;dfwfg ug]{ ;Gbe{df ;/sf/n] uDeL/tfk"j{s kxn u/L
;xdlt sfod u/fpg]5 .
@)= b]z el/sf ;Dk"0f{ cflbjf;L hghflt ;d'bfox?nfO{ cfufdL ;+ljwfg;ef lgjf{rg ;kmn kfg{
Psh'6 x'g g]kfn cflbjf;L hghflt dxf;+3, cflbjf;L hghflt ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt tyf
/fli6o cflbjf;L hghflt dlxnf dxf;+3 xflb{s cfXjfg ub{5g\ .
=========================
-8f= cf]d u'_
;+of]hs
g]kfn cflbjf;L hghflt
dxf;+3
=========================
-s]=aL= u'_
;+of]hs
cflbjf;L hghflt ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfn
ldlt M @)^$)$@@
=========================
-/fdrGb| kf}8]n_
;+of]hs
;/sf/L jftf{ 6f]nL
-#!=$_ g]kfn ;/sf/ / dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfn aLr ePsf] ;Demf}tf
@)^$ h]i7 !* af6 ;' eO{ ljleGg ^ r/0fdf ePsf] 5nkmn / ;xdtLsf] cfwf/df
@)^$)%!# df ;DkGg ;Demf}tf
P]ltxfl;s hgcfGbf]ng @)^@)^# s} lg/Gt/tfsf kdf ePsf] dw]zL hgtfsf]
cfGbf]ngsf] efjgfnfO{ x[bo+ud ub}{ d'n'sdf nfdf] ;dob]lv dw]zL, cflbjf;Lhghflt, blnt,
dlxnf, lk58fju{, cNk;+Vos, d'l:nd ;d'bfo ;d]tsf lj4 s]lGb|s[t / PsfTds /fHof/f ul/Fb}
cfPsf] lje]bsf ;a} kxnfO{ cGTo ug{sf lglDt / ;dfj]zL nf]stGq tyf ;+wLo 9fFrfdf /fHonfO{
k'gM;+/rgf ub}{ dw]zL nufot ;Dk"0f{ g]kfnL hgtfnfO{ Pp6} /fli6o d"n k|jfxdf ;dflxt eP/ cl3
a9\g] jftfj/0f agfpgsf lglDt g]kfn ;/sf/ dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfnsf aLr cfh lgDg
adf]lhd ;Demf}tf ePsf] 5 .
!= dw]z cfGbf]ngsf] qmddf zlxb ePsfx?nfO{ ;Ddfg ub}{ lghsf kl/jf/nfO{ Ifltk"lt{ pknAw
u/fpg] ;/sf/L lg0f{onfO{ tTsfn sfo{fGjog ug]{ .
@= dw]z cfGbf]ngsf] qmddf 3fOt], cGwf, ckf ePsfx?nfO{ /fxt pknAw u/fpg] / cem} pkrf/
x'g afFsL /x]sf 3fOt]x?nfO{ tTsfn cf}ifwf]krf/sf] Joj:yf ldnfpg] .
#= dw]z cfGbf]ngsf] l;nl;nfdf kmf]/dsf g]tf tyf sfo{stf{x? dfly nufOPsf d'2fx? Vff/]h ug]{ .
$= b]zdf o'uf}+b]lv axLis/0fdf kfl/Psf dw]zL, cflbjf;Lhghflt, blnt, dlxnf, lk58fju{,
ckf, cNk;+Vos ;d'bfo, d';ndfg cflb ;d'bfox?sf] /fHosf ;Dk"0f{ ;+/rgfx?sf] ;a} c /
txsf ;fy} zlQm, ;fwg / ;|f]tdf ;Gt'lnt ;dfg'kflts k|ltlglwTj / ;fem]bf/L ug]{ .
%= /fHosf] k'gM;+/rgf ;DaGwL cfof]u tTsfn u7g ug]{ / ;f] cfof]udf ;dfj]zLo ?kdf ljz]iffx?
/xg] ;d]t Joj:yf ug]{ .
^= /fHosf] k'gM;+/rgf ubf{ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, /fli6o Pstf / cv08tfnfO{ cIf'00f /fVb}
:jfoQtfo'Qm k|b]zx? ;lxtsf] ;+3Lo zf;g k|0ffnLsf] Joj:yf ul/g] 5 . pQm :jfoQtfsf]
clwsf/, k|s[lt / ;Ldf ;+ljwfg ;efn] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
&= dw]zLx?sf] e]ife'iff, efiff, ;F:s[ltnfO{ /fli6o dfGotf lbg] .
*= g]kfn ;/sf/f/f ul/g] ;a} /fhgLlts lgo'lQm, j}b]lzs ;]jf / lzIff If]q nufotsf ;]jfx?sf
;fy} cfof]ux?df ;d'lrt ;dfg'kflts k|ltlglwTj ug]{ .
(= d'l:ndx?sf] d'Vo rf8 kj{x?df ;fj{hlgs labf lbg], db/;f jf]8{ nufot lghx?sf] hflt,
efiff, ln, wd{, ;F:s[lt / /Llt l/jfh ;'/lIft ug{ sfg"g th{'df ug]{ .
!)= hflt, efiff, ln, wd{, ;F:s[lt, /fli6o tyf ;dflhs pTklQ, /fhgLlts tyf cGo ljrf/
cflbsf] cfwf/df ul/g] ;a} vfn] lje]b cGTo u/L dfgj clwsf/sf] k"0f{ k|Tofe"lt ug]{ .
!!= ;/sf/L sfd sfh, lzIff tyf cGt/fli6o ;Dks{ ubf{ -s_ dft[efiff -v_ g]kfnL efiff / -u_
c+u|]hL efiffsf] lqefifLo gLlt sfod ug]{ .
!@= blnt ;d:of ;dfwfg ug{M
s_ hftLo lje]b / 5'jf5't ug]{nfO{ s8f sfg"gL b08sf] Joj:yf ug]{ .
v_ blntnfO{ lgMz'Ns / slDtdf clgjfo{ k|fylds lzIffsf] Joj:yf k|efjsf/L ?kdf sfo{fGjog
ug]{ .
u_ lzIff / /f]huf/Ldf ljz]if cj;/ / cf/If0fsf] Joj:yf ug]{ .
3_ e"ldxLg blntnfO{ cfjf;sf] nflu e"ldsf] Joj:yf u/L j}slNks hLljsf]kfh{gsf] Joj:yf
ug]{ .
!#= gful/stfaf6 cem} jl~rt /x]sf gful/sx?nfO{ gful/stf k|df0fkq ;/n / ;'ne tl/sfaf6
ljt/0f ug{ gful/stf 6f]nL k'gM ufpF ufpFdf k7fO{ gful/stf ;d:of ;dfwfg ug]{ .
!$= dw]z tyf ljs6 If]qnfO{ /fHoaf6 k|fKt /fhZj / cfDbfgLsf] afF8kmfF8df ;Gt'lnt Pj+
Gofof]lrt ljt/0f gLlt ckgfpg] .
!%= g]skf -dfcf]jfbL_ f/f sAhf ul/Psf 3/, hUuf / ;DklQ lkmtf{ ug]{ u/fpg] qmd hf/L /x]sf] /
pgLx?f/f sAhf ul/Psf xftxltof/ ;d]t xsjfnfnfO{ lkmtf{ u/fpg] sfo{nfO{ tbf?stfsf
;fy cufl8 a9fpg] .
!^= cf}Bf]lus pTkfbg j[l4sf ;fy} b]znfO{ cf}Bf]uLs/0f
ug{ / cf}Bf]lus ;'/Iffsf] k|Tofe"lt ug{ cf}Bf]lus ;'/Iffan u7g ug]{ .
!&= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg lgikIf, zflGtk"0f{ Pj+ eo/lxt jftfj/0fdf ;DkGg ug{ b'j} kIf k|ltj4
/xg] . ;+ljwfg;efsf] lgikIftfsf nflu jt{dfg Joj:yflksf;+;b nufotsfn] /fHosf] ;fwg,
;|f]t / zlQmsf] b'?kof]u ug{ gkfpg] u/L /f]Sg nufpg cfjZos Joj:yf ug]{ .
!*= ;/sf/L ;+rf/ dfWodx? 6L=eL=, /]l8of], 5fkf nufot ;j} c / txdf dw]zL ;+rf/ljb\ Pj+
kqsf/x?sf] ;+rf/ dGqfnoaf6 lgo'lQm / ;/sf/L ;+rf/ cfof]u, lgsfox? Tfyf
k|ltlglwd08ndf dw]zLx?sf] ;dfg'kflts ;dfj]zL ;xeflutf u/fpFb} hfg] .
!(= dw]zL o'jf kmf]/dsf] pkTosf cWoIf hLt]Gb| ;fxnfO{ ckx/0fsf/Lx?n] ckx/0f u/L a]kQf
agfOPsf]df lghsf] vf]htnf; / ljz]if cg';Gwfg ug{ vf]hLbn agfO{ oyfzL3| l:ylt
;fj{hlgs ug]{ .
@)= dw]zL, cflbjf;Lhghflt, blnt, dlxnf cflbnfO{ /fHosf] x/]s c / txdf ;dfj]zLs/0f ug{
cfjZos gLlt lgwf{/0f / sfg"gsf] th{'df ug{ pRr:t/Lo ;dfj]zLs/0f sfo{bnsf] u7g t'?Gt
ug]{ .
@!= cNk;+Vosx?sf] clwsf/ ;DaGwdf /fi6;+3Lo tyf cGt/fli6o dfgjclwsf/sf] dfGotf cg'?k
hftLo, eflifs / wfld{s cNk;+Vosx?sf] clwsf/sf] ;+j}wflgs k|Tofe"lt ug]{ .
@@= dw]zL hgclwsf/ kmf]/df/f ;+rfng ul/Fb} cfPsf] laleGg cfGbf]ngnfO{ lkmtf{ lng] .
pko'{Qm ;xdltx?nfO{ g]kfn ;/sf/n] tTsfn ug{ ;lsg] sfo{x?nfO{ tTsfn ug]{ / tTsfn ug{
g;lsg] k|fjwfgx?nfO{ pko'Qm ;doleq u/L ;Sg] . sfof{Gjogsf nflu cfjZos sfo{sf ;fy}
/]vb]v ug{ / ;do;dodf sfof{Gjogsf] ;dLIff ug{ ;+o'Qm cg'udg ;+oGqsf] lgdf{0f ug]{ .
=========================
pk]Gb| ofbj
;+of]hs
dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfn
=========================
/fdrGb| kf}8]n
;+of]hs
;/sf/L jftf{6f]nL
ldlt M @)^$)%!#
gf]6M dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfnn] u0ftGqsf] :yfkgf, ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL h:tf
dxTjk"0f{ ljifoxnfO{ cfgf dfusf kdf oyfjt\ /fvL ;+ljwfg;efsf] lgjf{rfgnfO{ pRr
k|fyldstf lbO{ ;xefuL eO{ o;nfO{ ;kmn agfpg k|oTgzLn /xL /xg]5 .
=============================
pk]Gb| ofbj
;+of]hs
dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfn
ldlt M @)^$)%!#
-#!=%_ g]kfn ;/sf/ / r'/] efj/ k|b]z Pstf ;dfh, g]kfnaLr ePsf] ;xdlt
@)^$ cflZjg !% / @& ut] ePsf 5nkmnsf] cfwf/df @* ut] ;DkGg ;xdlt
@)^$)%@& ut] zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfnodf ;/sf/L jftf{6f]nL / r'/] efj/ k|b]z
Pstf ;dfh g]kfnjLr rf}yf] r/0fsf] jftf{ ;f}xfb|{k"0f{ jftfj/0fdf jftf{ eO{ b]xfo cg';f/sf]
;Demf}tf ;DkGg eof] M
!= r'/] efj/ cfGbf]ngsf] qmddf wg'iff lhNnfsf] o1e"ld ufpF ljsf; ;ldltdf ePsf] 36gfsf]
qmddf st{Jo Hofg d'2f nfuL lu/tf/ ePsf ;dfhsf gf} hgf sfo{stf{x?sf] d'2f lkmtf{ lng
cfjZos sfg"gL k|lqmof cufl8 a9fpg] / ;f] ;Gbe{sf cGo d'2f / jf/]G6 ;d]t vf/]h ug]{ ] .
@= ;'/Iffsf sf/0fn] ;b/d'sfddf uO{ ;/sf/L lgsfojf6 ;]jf k|fKt ug]{ sfo{df e}/x]sf] c;'ljwfnfO{
Wofgdf /fvL tTsfn hgtfnfO{ ;]jf pknAw u/fpg k|jGw ldnfpg] .
#= r'/] efj/ k|b]z Pstf ;dfhsf] cfGbf]ngdf ;nf{xLsf] 9'+u] vf]nfdf k|x/Lsf] uf]nL nfuL ;xfbt
k|fKt ug]{ d+unaxfb'/ u'd{5fgsf kl/jf/nfO{ ? !) nfv /fxt pknAw u/fpg] ;/sf/L lg0f{o
tTsfn sfof{Gjog ug]{ . pQm cfGbf]ngdf 3fOt] x'g k'u]sf / pkrf/ x'g afFsL r'/] efj/ k|b]z
Pstf ;dfhsf pkfWoIf nufotsf JolQmx?sf] pkrf/sf] ;d'lrt k|jGw ldnfpg] .
$= t/fOsf ljleGg ;z:q ;d"xsf] xdnfdf k/L d[To' x'g uPsf JolQmsf kl/jf/x?nfO{ klg c?
;/x /fxt pknAw u/fpg] sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbg] .
%= r'/] efj/ k|b]zdf ljutdf ePsf cfGbf]ngsf] qmddf 36]sf 36gfx?sf] af/]df 5fgljg ug{
t/fO{ 36gfx?sf] af/]df 5fgljg ug{ ul7t cfof]unfO{ g} yk lhDd]jf/L lbOPsf] x'Fbf o;
ljifodf pQm cfof]unfO{ ;dodf g} sfo{ ;Dkfbg ug{ cfjZos ;xof]u k'ofpg] . / k|ltj]bgsf]
cfwf/df ;f] If]qdf x'g uPsf] wghgsf] Iflt pk/ pko'Qm sf/jfxL u/L ;DalGwt JolQmx?nfO{
/fxt pknAw u/fpg] sfo{ ;d]t ug]{ .
^= /fHosf] k'gM;+/rgf ubf{ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf /fli6o Pstf / cv08tfnfO{ ;'b[9 x'g] u/L
;+ljwfg;efn] lgwf{/0f u/] adf]lhd :jfoQtfo'Qm ;+3Lo zf;g k|0ffnL sfod ug]{ .
&= r'/] efj/ If]q leqsf ljsf; lgdf{0fsf sfd, ag;Fu ;DalGwt sfd 9'+uf, afn'jf, luL, df6f]
cflb 7]Ssf jGbf]j:t ug]{ ljifodf :yfgLo lgsfo;Fu ;xdlt sfod u/fO{ sfo{ ;Dkfbg ug]{ .
*= t/fO{dw]z, kxf8, lxdfn ;j} If]qsf hgtfnfO{ cfk;L ;b\efj vnjlng glbg / cfk;L
;dembf/L ljsl;t u/fO{ /fli6o Pstf / cv08tfnfO{ ;'b[9 u/fpg ;j} kIf lqmofzLn /xg] .
(= cfufdL d+;L/ ^ ut] x'g uO/x]sf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgnfO{ :jtGq, lgikIf / eo/lxt
jftfj/0fdf ;DkGg u/fpg r'/] efj/ k|b]z Pstf ;dfhsf] tkm{jf6 k"0f{ k|ltj4tf JoQm ub}{
cfGbf]ngsf ;Dk"0f{ sfo{qmdx? lkmtf{ lnOPsf] 5 .
========================
s]zj k|;fb d}gfnL
cWoIf
r'/] efj/ k|b]z Pstf
;dfh, g]kfn
========================
/fdrGb| kf}8]n
;+of]hs
;/sf/L jftf{6f]nL
ldlt M @)^$)%@&
-#!=^_ g]kfn ;/sf/ / /fli6o jfbL clwsf/ ;+3if{ ;ldlt aLr ePsf] ;xdlt
@)^$ cflZjg !% / @& ut] ePsf 5nkmnsf] cfwf/df @* ut] ;DkGg ;xdlt
;/sf/L jftf{6f]nL / /fli6o jfbL clwsf/ ;+3if{ ;ldltsf aLr ljleGg r/0fdf ePsf
jftf{sf 5nkmn tyf lgisif{ ;d]tnfO{ Wofgdf /fvL cfh ldlt @)^$ ;fn cflZjg @* ut] b'j}
kIfx?jLr zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfnodf ePsf] a}7sdf b]xfo adf]lhd ;xdlt eof] M
!= @)^$ ;fn cflZjg !% ut] b'j} kIfaLr ePsf] ;xdlt adf]lhd ul7t ;lrj:t/Lo sfo{bnn]
k|:t't u/]sf] k|ltj]bgnfO{ ;}4flGts ;xdlt k|bfg ug]{ . jfbL ;d'bfosf] cfTd;Ddfgdf 7];
nfUg]] zAbx? efF8, jb]gL, kft/, cflb zJbx?sf] k|of]udf t'?Gt /f]s nufpg] / b]zel/sf jfbL
;d'bfox?nfO{ gful/stf lbg] Joj:yf tTsfn ldnfpg] .
@= pQm k|ltj]bgdf pNn]v eP adf]lhd jfbL ;d'bfosf afnaflnsfnfO{ 5fqj[lQ pknAw u/fpg]
;d]tsf ljifox?nfO{ a'+bfut ?kdf sfo{fGjog u/fpg g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] /fhkqf+lst k|yd
>]0fLsf] clws[tsf] ;+of]hsTjdf u[x dGqfno, :yfgLo ljsf; dGqfno, cy{ dGqfno, >d tyf
oftfoft Joj:yf dGqfno, e"ld;'wf/ tyf Joj:yf dGqfno, lzIff tyf v]ns'b dGqfno, jg
tyf e";+/If0f dGqfno, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfno / :jf:Yo tyf
hg;+Vof dGqfnosf clws[t :t/sf k|ltlglwx?sf] ;fy} afbL ;d'bfosf Pshgf dlxnf ;lxt
b'Ohgf k|ltlglwx? ;d]t ;lDdlnt Ps cWoog sfo{bn g]kfn ;/sf/n] tTsfn u7g ug]{ .
pQm sfo{bnn] ^ dxLgfleq ;Dk"0f{ cWoog k"/f u/L ;xdlt sfof{Gjog u/fpg]5 .
=======================
pdfb]jL jfbL
;+of]hs
/fli6o jfbL clwsf/
;+3if{ ;ldltsf] jftf{6f]nL
=======================
/fdrGb| kf}8]n
;+of]hs
;/sf/L jftf{6f]nL
ldlt M @)^$)^@*
&= ;/sf/ / dw]zL hgclwsf/ kmf]/daLr @)^$ efb| !# ut] ePsf] @@ a'Fb] ;Demf}tf cg'?k aGbL
/flvPsfx?sf] oyfzL3| l/xfO{, kmf]/d nufot cGo dw]zL g]tf tyf sfo{stf{x? dfly nufOPsf
d'2fx? cljnDa lkmtf{ ug{] tyf ;Demf}tfsf afFsL a'Fbfx? g]kfn ;/sf/n] cljnDa sfof{Gjog
ug{]5 .
*=;+o'Qm nf]stflGqs dw];L df]rf{sf] cfXjfgdf hf/L /x]sf] cfGbf]ngsf ;a} sfo{qmdx? tTsfn
lkmtf{ lnOPsf] 5 .
o; ;Demf}tfdf pNn]v ul/Psf ljifox?sf] ;+j}wflgs, sfg"gL, /fhg}lts Pj+ k|zf;lgs cflb
lhDd]jf/L g]kfn ;/sf/sf] /xg]5 . ;Demf}tfsf] sfof{Gjog cg'udg ug{sf nflu ;/sf/n] df]rf{
;d]t ;lDdlnt Ps pRr:t/Lo cg'udg ;ldlt u7g ul/g]5 .
======================
pk]Gb| ofbj
s]Gb|Lo ;+of]hs
dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfn
======================
lul/hfk|;fb sf]O/fnf
k|wfgdGqL
g]kfn ;/sf/
-#!=*_ ;ft bn ;lDdlnt ;/sf/L jftf{ ;ldlt / ;+3Lo u0ftflGqs /fli6o df]rf{,
g]kfnaLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^$.!!.!* df ;DkGg ePsf] ;xdlt
b]zdf xfn rln/x]sf] lnDa'jfg, v'Da'jfg, tfdf;fnL, y?x6, blnt dlxnf nufotsf
hgtfx?sf] cfGbf]ngsf] efjgfnfO{ x[bo\ud ub}{ d'n'sdf @#( jif{b]lv cflbjf;L hghflt, dw]zL,
blnt, dlxnf, lk58fju{, cNk;+Vos, d'l:nd ;d'bfo;d]tsf hgtfsf efjgfljk/Lt ;fdGtjfbL
s]Gb|Ls[t /fHosf sf/0f pTkGg lje]bsf ;a} ?kx?nfO{ cGTo ub}{ ;dfg'kflts, ;dfj]zL nf]stGq
tyf :jzfl;t :jfoQ u0f/fHo;lxtsf] ;+3Lo zf;gk|0ffnL cg';f/ /fHonfO{ gofF ;+/rgf ub}{ ;+3Lo
nf]stflGqs u0ftGqfTds /fHo :yfkgf u/L cflbjf;L hghflt, dw]zL, blnt, dlxnfnufot ;Dk"0f{
g]kfnL hgtfnfO{ /fli6o d"n k|jfxdf ;dflxt u/L zfGt, ;Da[4, cfw'lgs gofF g]kfn lgdf{ 0f ug]{
k|lta4tf JoQm ub}{ xfdL tkl;ndf /x]sf kIfx? lgDg lnlvt ;xdltdf k'u]sf 5f}+ .
!= lnDa'jfg, vDa'jfg, tfdf;fnL, y?x6, blnt cflb hgtfsf] cfGbf]ngdf zxfbt k|fKt
zxLbx?nfO{ ;Ddfgsf ;fy zxLb 3f]if0ff u/L cfl>t kl/jf/nfO{ ? !),)),))) -bz nfv_
sf b/n] /fxt k|bfg ug{] . zxLb kl/jf/sf Ps ;b:onfO{ /f]huf/L / lgMz'Ns lzIffsf] Joj:yf
ug{], 3fOt] cfGbf]ngsf/LxnfO{ pkrf/ ug{] / g]tf tyf sfo{stf{x?dfly nufOPsf d'2fx?
vf/]h u/L aGbLx?nfO{ tTsfn l/xfO{ ug{] . cfGbf]ngdf zxfbt k|fKt zxLb / 3fOt]x?sf]
klxrfg ug{ ;/sf/ / cfGbf]ng/t b'j} kIfsf] ;xeflutfdf tTsfn Ps sfo{bn lgdf{0f u/L sfo{
ug{] .
@= ;+ljwfg;efsf] dfWodn] /fhtGqsf] ;d"n cGTo u/L ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq g]kfnsf] 3f]if0ff
ug{] / o;sf] sfof{Gjogsf nflu ;ft bn k|lta4 /xg]5g\ .
#= @#( jif{ b]lvsf] s]Gb|Ls[t tyf PsfTds zf;g k|0ffnL jf /fHo Joj:yfnfO{ cGTo u/L /fHosf]
gofF ;+/rgf ubf{ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, /fli6o Pstf / cv08tf nfO{ cIf'0f /fVb} lnDa'jfg,
vDa'jfg, tfdf;fln, y?x6nufotsf cflbjf;L hghflt, blnt, lk5l8Psf ju{ / hfltx?sf]
P]ltxfl;s k[i7e"ld, efiff, ef}uf]lns If]q / cfly{s >f]t tyf ;DefJotfsf cfwf/df j}1flgs
:jzf;go'Qm :jfoQ u0f/fHo ;lxtsf] ;+3Lo zf;g k|0ffnLsf] ;+ljwfg;efaf6 ;+j}wflgs
Joj:yf ul/g]5 . o;nfO{ ;'lglZrttf k|bfg ug{ dlGqkl/ifbdf k|:t't u/L cg'df]bg u/L ;Da4
kIfnfO{ hfgsf/L u/fpg] . /fHosf] gofF ;+/rgf ubf{ ;a} ju{ / hfltsf hgtfsf] cfTd;Ddfgsf]
/Iff ul/g] 5 . :jfoQ u0f/fHox?sf] ;+/rgf, s]Gb| / k|b]zsf] ;"rLx?sf] k"0f{ ljj/0f Pj+
clwsf/sf] afF8kmfF8 ;+ljwfg;efaf6 lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 . /fHosf] gofF ;+/rgfsf]
;DaGwdf u7g x'g uO/x]sf] k'gM;+/rgf cfof]udf of] ;Demf}tf sfof{Gjogsf] nflu k7fOg] 5 .
=============================
>L l8=s]= a'l4i6
cWoIf d=;=, ;+3Lo nf]stflGqs
/fli6o d~r
=============================
>L s'df/ lnb]g ld/fs
cWoIf, ;+3Lo lnDa'jfg /fHo
kl/ifb
=============================
>L nId0f yf
cWoIf, ;+o'Qm yf /fli6o
df]rf{, g]kfn
=============================
>L lj;]Gb| kf;jfg
cWoIf, blnt hghflt kf6L{
=============================
>L l;8dfg tfdf
pkfWoIf, tfdf;fln :jfoQ
/fHo kl/ifb
=============================
>L /fdrGb| kf}8]n
;+of]hs
=============================
>L z+s/ kf]v/]n
;b:o
=============================
>L b]jk|;fb u'
;b:o
=============================
>L 3gZofd zdf{ kf}8]n
;b:o
=============================
>L ;'lgn k|hfklt
;b:o -cg'kl:yt_
=============================
>L s]zj g]kfn
;b:o
-#!=!)_ zflGt tyf k'glg{df{0f dGqLHo" / ;+3Lo lnDa'jfg /fHo kl/ifb\aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^*.&.#) df ;DkGg ePsf] ;xdlt
!= ldlt @)^$.!@.^ df g]kfn ;/sf/f/f ul7t ;/sf/L jftf{ 6f]nL / ;+3Lo lnDa'jfg /fHo kl/ifb\ ;+:yfkg kIf_ aLr ePsf] ;xdltsf] a'Fbf g+= ! / # nfO{ ;Daf]wg ug{ :d/0ffy{ ;DalGwt
lgsfox?df k'gM cg'/f]w u/L k7fpg] .
@= cfGbf]ngsf qmddf 3fO{t] ePsf tfKn]h' lhNnf ln\t]k uf=lj=;= lgjf;L ljBfyL{ dfg axfb'/
z]kf{sf] uf]8fdf uf]nL nflu 3fO{t] eO{ pkrf/ u/fpFbf nfu]sf] vr{ /sd zflGt tyf k'glg{df{0f
dGqfno / u[x dGqfnon] ;dGjo u/L ljn ekf{O{ k|fKt u/L pkrf/ vr{ pknAw u/fpg k|lqmof
cl3 a9fpg] .
;+3Lo lnDj'jfg /fHo kl/ifb\sf
tkm{af6
g]kfn ;/sf/sf
tkm{af6
;~h'xf kfn'\jf
;+of]hs
;To kxf8L
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
-#!=!!_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / /fli6o xlnof d'lQm ;dfh dxf;+3sf] jftf{6f]nL
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^%.%.@) df ePsf] ;xdlt
!= k':tf}+ k':tf b]lv xlnof kl/jf/sf] gfddf /x]sf] C0f vf/]hL;lxt g]kfn ;/sf/n] cf}krfl/s ?kdf
xlnof d'lQmsf] 3f]if0ff ug]{ .
@= /fli6o xlnof d'lQm ;dfh, dxf;+3sf !! a'Fb] dfux? cWoog u/L 7f]; sfo{ ug{ kLl8t xlnof /
;DalGwt JolQmsf tkm{af6 ^ hgf / ;/sf/L lgsfojf6 # u/L ( ;b:oLo sfo{bn u7g ug]{ .
pQm sfo{bnn] u7g ePsf] !% lbg leq k|ltj]bg k]z ug]{ .
#= xlnof cfGbf]ngsf/L tyf xlnof kl/jf/nfO{ cfjZostf cg';f/ ;'/Iff k|bfg ug]{ .
$= /fli6o xlnof d'lQm ;dfh, dxf;+3sf !! a'Fb] dfux? k|lt ;sf/fTds /xb} ;j} dfux?sf]
;DaGwdf sfo{bnn] u/]sf] l;kmfl/;df g]kfn ;/sf/n] ;d:of ;dfwfgsf nflu sf/jfxL cufl8
j9fpg] .
%= /fli6o xlnof d'lQm ;dfh dxf;+3n] ub}{ cfPsf ;Dk"0f{ cfGbf]ngsf sfo{qmd cfh} b]lv lkmtf{
lng] .
/fli6o xlnof d'lQm ;dfh,
dxf;+3sf] tkm{af6
;/sf/L jftf{
6f]nLsf] tkm{af6
==========================
-/fh'/fd e"n_
cWoIf
==========================
xl/ >LkfOnL
==========================
rqm jL=s]=
==========================
eQm ljZjsdf{
==========================
-hgfb{g zdf{ k|efs/_
zflGt tyf k'glg{df{0f dGqL
-#!=!@_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / dw]zL efO/; lsn;{ kf6L{sf] jftf{6f]nLaLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^%.*.@^ ut] ePsf] ;xdlt
!= Jfftf{6f]nLsf ;b:ox?sf] ;'/Iffsf] lhDd]jf/L jftf{ cjlwsf] ;dodf ;/sf/n] ug{] . tyf t/fO{df
/x]sf cGo G/t ;d"xx?nfO{ jftf{df cfpg, jftf{sf] cjlwe/ / jftf{ kZrft cfgf] uGtJodf
k'Ug ;/sf/n] ;'/Iff k|bfg ug{] .
@= Jfftf{sf] cjlwe/ dw]zL efO/; lsn;{ kf6L{n] cfgf ;z:q / pQ]hs sf/jfxL :ylut ug{] .
;/sf/sf tkm{af6 klg kf6L{sf sfo{stf{nfO{ /fhg}lts ?kdf Jojxf/ ug{] .
#= cfGbf]ngsf] l;nl;nfdf aGbL agfOPsf JolQmx?sf] gfd, gfd];L dw]zL efO/; lsn;{ kf6L{n]
;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf 5fgljg u/L qmdzM l/xf ug{] .
$= cGo dfux?sf] ;Gbe{df ;+ljwfg ;eff/f k"/f x'g] / ;/sf/n] tTsfn k"/f ug{;Sg] u/L juL{s[t
u/L cfjZos 5nkmnsf] nflu csf{] jftf{ ug{] . cfk;L ;dembf/Ldf jftf{ ldlt to ug{] .
6f]nLsf] tkm{af6
==========================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
-#!=!#_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^% k'; !! ut] ePsf] ;xdlt
!= jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?sf] ;'/Iffsf] lhDd]jf/L jftf{ cjlw ;Ddsf] nflu g]kfn ;/sf/n] ug]{ .
@= ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{n] cfkm\gf ;z:q Pj+ pQ]hs sf/jfxLx? :ylut ug]{ / g]kfn
;/sf/sf] tkm{af6 klg ;f] kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{nfO{ /fhg}lts ?kdf Jojxf/ ug]{ .
#= cfGbf]ngsf] l;nl;nfdf aGbL agfOPsf JolQmx?sf] gfdfjnL ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm
df]rf{n] g]kfn ;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf 5fglag u/L qmdzM l/xf ug]{ .
$= t/fO{df /x]sf cGo G/t /fhg}lts ;d"xx?nfO{ klg jftf{sf] 6]andf Nofpgsf] nflu kxn ug]{ .
%= ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{n] cfkm\gf dfux?sf] ;"rL ca sf7df08f}df x'g] csf]{ jftf{sf]
6]andf k|:t't ug]{ / jftf{sf] ldlt cfk;L ;dembf/Ldf to ug]{ . jftf{df dWo:ystf{sf]
cfjZostf dxz'; ePdf b'a} kIfsf] ;xdltdf ug]{ .
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
;+hos'df/ u'Ktf sf}6LNo
;+of]hs
=======================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
-#!=!$_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{
-;+:yfkg kIf_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* sflt{s !* ut] ePsf] ;xdlt
!= ldlt @)^% kf}if !! ut] hgsk'/df ePsf] jftf{nfO{ cfwf/ dfGb} pQm ;d"x;Fu klxnf]r/0fsf]
jftf{ ;DkGg eof] .
@= ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{n] zflGtk"0f{ /fhgLltdf cfpg] k|ltj4tf JoQm uof] / ;f] sf
nflu jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?sf] ;'/Iff nufot pko'Qm jftfj/0f g]kfn ;/sf/n] tof/ ug]{ .
#= cfufdL jftf{ @)^*.*.% ut] sf7df08f}df ug]{ / ;f] jftf{df df]rf{n] cfk"m;Fu ePsf]
xftxltof/x?sf] ljj/0f, jGbLx?sf] ljj/0f / dfux?sf] ljj/0f k|:t't ug]{ ;xdlt eof] .
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
;+hos'df/ u'Ktf sf}6LNo
;+of]hs
=======================
jif{dfg k'g cgGt
;+of]hs
-#!=!%_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{
-sf}l6No ;d"x_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* d+l;/ * ut] ePsf] ;xdlt .
!= ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -sf}l6No_ n] /fv]sf lj:t[t gLltut dfux? ;+ljwfg;+u
;DalGwt ePsf]n] ;+ljwfg lgdf{0f ;+u} ;Daf]wgsf nflu ;DalGwt lgsfodf cg'/f]w ug]{ .
@= df]rf{sf jftf{6f]nLsf ;b:ox?nfO{ jftf{sf] qmddf cfjZos e/kbf]{ ;'/Iff pknAw u/fpg] .
#= df]rf{n] xfn cfk"m;+u ePsf elgPsf @) -aL;_ yfg xft xltof/ ldlt @)^*.(.% df g]kfn
;/sf/ ;dIf a'emfpg] . xltof/ a'emfpg] :yfg cfk;L ;xdltdf to ug]{ .
$= df]rf{sf jftf{6f]nLdf /x]sf g]tf Pj+ ldlt @)^*.*.% df k|:t't ul/Psf cGo g]tf tyf
sfo{stf{x?sf] l/xfOsf] k|lqmof yfngL ug]{ . df]rf{n] cjfl~5t ultljlw gug]{, u/]df k|rlnt
sfg"g jdf]lhd sf/jfxL ug]{ .
%= sf/fuf/ ;'wf/sf k|ltj]bg qmdzM nfu" ub}{ hfg] .
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
;To kxf8L
;+of]hs
-#!=!^_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / t/fO{ ;+o'Qm hgqmflGt kf6L{ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% k'; !^ ut] ePsf] ;xdlt
!= jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?sf] ;'/Iffsf] lhDd]jf/L jftf{ cjlw;Ddsf nflu g]kfn ;/sf/n] ug{] .
@= t/fO{ ;+o'Qm hgqmflGt kf6L{n] cfgf ;z:q Pj+ pQ]hs sf/jfxLx? :ylut ug{] / g]kfn
;/sf/sf] tkm{af6 klg ;f] kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{nfO{ /fhg}lts ?kdf Jojxf/ ug{] .
#= cfGbf]ngsf] l;nl;nfdf aGbL agfOPsf AolQmx?sf] gfdfjnL t/fO{ ;+o'Qm hgqmflGt kf6L{n]
g]kfn ;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf 5fglag u/L qmdzM l/xf ug{] .
$= lk58f ju{ (OBC) sf] u7g cfb]z hf/L ePsf] / To;sf] cf}krfl/s u7g kZrft lk5l8Psf]
;d'bfo -dw]z_ sf] jf/] cfjZos sfg"gL Joa:yfsf] k|lqmof cufl8 a9fpg] s'/fdf ;/sf/
k|lta4 5 .
%= t/fO{df /x]sf cGo G/t /fhg}lts ;d"xx?nfO{ klg jftf{sf] 6]andf Nofpgsf] nflu kxn ug{] .
=============================
uh]Gb| s'df/ d08n cg'/fu
;+of]hs
=============================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
-#!=!&_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d'lQm ;d"x_
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% k'; @^ ut] ePsf] ;xdlt
!= hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d'lQm ;d"x_ sf jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?sf] ;'/Iffsf] lhDd]jf/L
jftf{ cjlw;Ddsf] nflu g]kfn ;/sf/n] ug{] .
@= hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d'lQm ;d"x_ n] cfgf ;z:q sf/jfxLx? :ylut ug{] /
sfg"gn] lgif]w u/]sf s'g} klg lqmofsnfkx? gug{] .
#= zflGtk"0f{?kdf /fhg}lts ;ef, sfo{qmd ;DalGwt lhNnf k|zf;g sfof{no;Fu ;dGjo u/L ug{
;lsg] . ;fy} g]kfn ;/sf/sf] tkm{af6 klg hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d'lQm ;d"x_ sf
g]tf tyf sfo{stf{x?nfO{ /fhg}lts ?kdf Aojxf/ ug{] .
$= cfGbf]ngsf] l;nl;nfdf aGbL agfO{Psf Pj+ d'4f nufOPsf AolQmx?sf] gfdfjnL hgtflGqs
t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d'lQm ;d"x_ n] g]kfn ;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf
5fglag u/L qmdzM l/xf Pj+ d'4f lkmtf{ ug{] k|lqmof cufl8 a9fpg] .
%= jftf{sf] qmddf dWo:ystf{sf] cfjZostf dx;'; ePdf b'a} kIfsf] ;xdltdf ug{] .
^= o; ;xdlt ;DaGwdf s'g} ;d:of cfPdf ;DalGwt lhNnfsf] k|d'v lhNnf clwsf/L /
hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -/fhg d''lQm ;d"x_ n] tf]s]sf k|ltlglwx? aLr ;dGjo u/L
;dfwfg ug{] .
;/sf/L jftf{
6f]nLsf] tkm{af6
=========================
/fhLj emf pTsif{ d'lQm
;+of]hs
=========================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
-#!=!*_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / ls/fFt hgjfbL js{z{ kf6L{ jLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% df3 % ut] ePsf] ;xdlt
!= jftf{ ;ldltsf ;b:ox?sf] ;'/Iffsf]] lhDd]jf/L jftf{ cjlw ;Ddsf] nflu g]kfn ;/sf/n] ug{] .
@= ls/fFt hgjfbL js{z{ kf6L{n] cfgf ;z:q sf/jfxLx? :ylut ug{] / sfg"gn] lgif]w ul/Psf s'g}
klg sfd sf/jfxL gug{] ;fy} g]kfn ;/sf/sf] tkm{jf6 klg ;f] kf6L{sf g]tf tyf
sfo{stf{x?nfO{ /fhg}lts ?kdf Aojxf/ ug{] .
#= cfGbf]ngsf] l;nl;nfdf aGbL agfOPsf AolQmx?sf] gfdfjnL ls/fFt hgafbL js{z{ kf6L{n] g]kfn
;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf 5fglag u/L l;3| l/xf ug{] .
$= g]kfn ;/sf/n] cfO{=Pn\=cf]= !^( cg'df]bg u/L ;s]sf] 5 . ;f] sf] sfof{Gjogsf] qmddf
cfjZostf cg';f/ P]g sfg"gx? ;+zf]wg ul/g]5g\ .
%= ls/fFt hgjfbL js{z{ kf6L{n] jftf{sf] 6]j'ndf k]z u/]sf sltko dfux?sf] ;DaGwdf k'glj{rf/
ug{] tyf g]kfn ;/sf/n] dfux?sf] jlu{s/0f u/L yk cWoog / u[x sfo{ u/L cfufdL jftf{df
5nkmn ug{] . csf{] jftf{sf] ldlt cfk;L ;dembf/Ldf to ug{] .
=============================
cgGt qmflGt
;+of]hs
=============================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
-#!=!(_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / ls/fFt hgjfbL js{;{ kf6L{ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^^ sflt{s @* ut] ePsf] ;xdlt
!= ls/fFt hgjfbL js{;{ kf6L{n] !$ j'Fb] dfux k|:t't uof] / pQm dfuxsf ;DjGwdf 5nkmn
ul/of] .
@= ls/fFt hgjfbL js{;{ kf6L{ zflGt :yfkgfsf] lglDt jftf{ k|s[ofdf cfPsf]n] jftf{ cjlwe/ ls/fFt
hgjfbL js{;{ kf6L{sf s'g} klg g]tf tyf sfo{stf{xnfO{ w/ks8 gug]{ / ls/fFt hgjfbL js{;{
kf6L{sf] tkm{af6 xltof/sf] k|of]u / k|bz{g nufot jftf{nfO{ c;/ k'Ug] ultljlw jftf{ cjlwe/
gug]{ .
#= ls/fFt hgjfbL js{;{ kf6L{sf /fhg}lts dfux / xltof/ Joj:yfkg sf ;DjGwdf cfufdL
j}7sdf 5nkmn ug]{ ;xdlt ul/of] .
ls/fFt hgjfbL js{;{ kf6L{sf]
jftf{6f]nLsf] tkm{af6
=======================
;'dg jfGtjf cflbxf
;+of]hs
==============================
kDkmf ls/fFtL
;b:o
==============================
lxt jxfb'/ s]K5fls
;b:o
==============================
lzj kmfuf]
;b:o
==============================
8f= h]= jL= tfdf
;b:o
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
/sd r]Dhf]
jftf{ 6f]nL ;+of]hs
tyf
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
dGqfno
g]kfn ;/sf/ -d+=k=_ sf] ldlt @)^^.*.@$ sf] a}7saf6 dlGqkl/ifb\, /fhg}lts ;ldltdf 5nkmn u/L ;ldltsf]
lg0f{oadf]lhd ug]{ lg0f{o ePsf]df pQm ;ldltdf 5nkmn e} ;ldltsf] lg0f{oadf]lhd t];|f] a'+bfsf] / xltof/
Joj:yfkg eGg] Joxf]/f x6fO{Psf] .
-#!=@)_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^* c;f/ !& ut] ePsf] ;xdlt
!= zflGtk"0f{ jftf{ / ;Djfbsf] dfWodaf6 ;a} /fhg}lts dfu / d'2fx?nfO{ ;Daf]wg Pjd\ ;dfwfg
ug{ g]kfn ;/sf/ / ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ ;xdt ePsf 5g\ .
@= ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ zflGtk"0f{ jftf{ k|s[ofdf cfPsf]n] jftf{ cjlwe/ ls/ft hgjfbL js{;{
kf6L{sf s'g} klg g]tfsfo{stf{x?nfO{ ;/sf/n] w/ks8 ug]{ 5}g, /fhgLlts Jojxf/ ug]{5 tyf
zflGtk"0f{ /fhgLlts ultljlwx?nfO{ ;'/Iff lbg]5 . ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{sf tkm{af6
xltof/sf] k|of]u / k|bz{g nufot zflGt Joj:yfnfO{ c;/ k'Ug] ultljlw jftf{ cjlwe/ ul/g]
5}g .
#= xfn aGbL cj:yfdf /x]sf ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{sf jftf{ 6f]nLsf $ -rf/_ hgf ;b:ox?nfO{
csf]{ jftf{df ;xefuL u/fpg ;/sf/n] cfjZos k|lqmof k"/f u/L l/xf ug]{5 .
$= ls/ft hgjfbL jfs{;{ kf6L{sf /fhgLlts dfux?sf ;DjGwdf 5nkmn ug{ @) -aL;_ lbg leq
csf]{ jftf{ ug]{ ;xdlt eof] .
g]kfn ;/sf/sf
tkm{af6
wgZofd e";fn
jftf{ 6f]nL ;b:o
Pj+
dGqL, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\ sfof{no
-#!=@!_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^* kmfu'g #) ut] ePsf] ;xdlt
!= ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ zflGt, ;+ljwfg / ;+ljwfg ;efnfO{ :jLsf/ ug]{ k"0f{ k|ltj4tf JoQm
ub{5 .
@= ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ ;+u ePsf k"j{ ;xdltx? b'j} kIfaf6 k"0f{?kdf sfof{Gjog ug]{ ;xdlt
eof] .
#= ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{ ;+u ePsf ;Dk"0f{ xftxltof/ cfk;L ;xdtLdf to ul/g] csf]{
jftf{df g]kfn ;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ ;xdtL ul/of] .
$= ls/ft hgjfbL js{;{ kf6L{sf] cfGbf]ngsf] qmdaf6 aGbL y'g'jf cj:yfdf /x]sf tyf /fhlglts
d'2f nfu]sf g]tf sfo{stf{x?sf] ljj/0f csf]{ jftf{df kf6L{n] pknAw u/fpg] / k|fKt ljj/0f
adf]lhd lgodfg';f/ d'2f lkmtf{ tyf aGbL y'g'jf l/xfO{ ;DaGwL k|lqmof g]kfn ;/sf/af6
oyflz3| cf/De ug]{ ;xdlt ul/of] .
%= cfk;L ;xdltdf ldlt / :yfg to u/L oyflz3| csf]{ jftf{ ug]{ ;xdlt ul/of] .
;To kxf8L
;+of]hs, ;/sf/L jftf{ ;ldlt
Pj+ dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
led/fh rf}w/L /fhj+zL
;b:o ;/sf/L jftf{ ;ldlt
Pj+ /fHo dGqL, u[x dGqfno
-#!=@@_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / lna]|zg 6fOu/ ckm t/fO{ O{Nd -Pn6L6LO_ aLr
ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% kmfu'g !) ut] ePsf] ;xdlt
!= jftf{ cjlw ;Ddsf] nflu lna|]zg 6fOu/ ckm t/fO{ ONd -Pn6L6LO_ sf jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?sf]
;'/Iff g]kfn ;/sf/n] ug{] .
@= lna|]zg 6fOu/ ckm t/fO{ ONd -Pn6L6LO_ n] cfgf ;z:q sf/jfxLx? :ylut ug{] Pj+ sfg"gn]
lgif]w u/]sf s'g} klg ultljlw ;~rfng gug{] / g]kfn ;/sf/sf] tkm{af6 klg ;f] ;d"xsf g]tf
tyf sfo{stf{nfO{ /fhg}lts ?kdf Aojxf/ ug{] .
#= lna|]zg 6fOu/ ckm t/fO{ ONd -Pn6L6LO_ n] h]ndf /x]sf / d'2f nufOPsf cfgf
sfo{stf{x?sf] gfdfjnL g]kfn ;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf 5fgljg u/L qmdzM
l/xf ub{} hfg] .
$= :jtGq Pj+ zflGtk"0f{ ?kdf /fhg}lts ;ef, h'n';, ofnL, uf]i7L, ;]ldgf/ tyf /fi6 lgdf{ 0fsf
sfo{qmd ;DalGwt lhNnf k|zf;g sfof{no;Fu ;dGjo u/L ;~rfng ug{ ;lsg] .
%= d'n'sdf bLuf] zflGt :yfkgfsf nflu cGo G/t /fhg}lts ;d"xxnfO{ ;d]t jftf{sf] 6]andf
Nofpg kxn ug]{ .
=============================
/fdnf]rg 7fs'/ :jfdLhL
;+of]hs
=============================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
-#!=@#_ g]kfn ;/sf/ / cflbjf;L yf? ;d'bfo tyf g]kfn cflbjf;L hghflt
dxf;+3sf k|ltlglw aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% ;fn r}q ! ut] ePsf] ;xdlt
!= t/fO{sf cflbjf;L yf? nufot b]zsf ;Dk"0f{ cflbjf;L hghflt, dw]zL, blnt, d'l:nd,
cNk;+Vos ;d'bfosf] cfcfg} ljlzi6 klxrfg 5 eGg] s'/fdf g]kfn ;/sf/ :k:6 5 . t;y{
pgLx?sf] :jtGq klxrfgdf afwf k'ofpg] jf cf]em]ndf kfg{] ljBdfg ;+a}wflgs tyf sfg"gL
Aoj:yfnfO{ cfjZos k|s[ofk"/f u/L ;+zf]wg ul/g] 5 .
@= g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg@)^# sf] wf/f ## sf]] v08
-3!_ df pNn]lvt d'n'ssf]
/fHo;+/rgfsf ;a} c+ux?df dw];L, blnt, cflbjf;L, hghflt, dlxnf, dhb'/, ljm;fg, ckf,
lk5l8Psf ju{ / If]qnfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zLsf] cfwf/df ;xefuL u/fpg] eGg] Aoj:yf k|lt
k|lta4 /xFb} cWofb]z dfkm{t hf/L ePsf k|x/L P]g, ;z:q k|x/L P]g, ;}lgs P]g, lzIff P]g,
ljsf; P]g, :jf:Yo ;]jf P]g, g]kfn ljz]if ;]jf P]gx?nfO{ cfjZos k|s[of k"/f u/L ;+zf]wg
ul/g] 5 .
#= cflbaf;L yf? ;d'bfon] ;+rfng u/]sf] cfGbf]ngsf] qmddf zxfbt k|fKt ug{] sdn rf}w/L, ljlkg
If]qL, /fd k|;fb rf}w/L / k|sfz rf}w/LnfO{ g]kfn ;/sf/n] zxLb 3f]if0ff u/L lghx?sf]
kl/jf/nfO{ plrt cfly{s ;xfotf k|bfg ug{] 5 .
$= cfGbf]ngsf] qmddf 3fOt] ePsf AolQmx?sf] ;Dk"0f{ pkrf/sf] Aoj:yf / wghgsf] Ifltk"lt{ g]kfn
;/sf/n] ldnfpg] 5 .
%= cfGbf]ngsf qmddf lu/tf/ ul/Psfx?nfO{ t'?Gt l/xf ug{ u[x dGqfnonfO{ lgb{]zg ul/Psf] 5 .
^= cfh}sf ldltb]lv yf? sNof0fsfl/0fL ;ef, y?x6 ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfn nf]stflGqs yf?
;+3, yf? /fli6o d'lQm df]rf{, g]kfn, g]kfn cflbjf;L hghflt dxf;+3 nufotsf ;+u7gx?f/f
;+rflnt cfGbf]ngsf ;Dk"0f{ sfo{qmdx? lkmtf{ ul/Psf] 5 .
========================
nId0f yf
jftf{6f]nL ;+of]hs
yx6 ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt
/ cflbjf;L ;+3 ;+:yf
========================
/fhs'df/ n]vL
jftf{6f]nL ;+of]hs
dxfdGqL
yf sNof0fsf/L0fL ;ef
========================
afa'/fd rf}w/L
jftf{6f]nL ;+of]hs
g]kfn nf]stflGqs yf ;+3
========================
kf;f z]kf{
cWoIf
g]kfn cflbjf;L
hghflt dxf;+3
g]kfn
========================
hgfb{g zdf{ k|efs/
jftf{6f]nL ;+of]hs
dGqL
zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
g]kfn ;/sf/
========================
OGb|hLt yf
jftf{6f]nL ;+of]hs
dxf ;lrj
yf /fli6o d'lQm df]rf{
-#!=@$_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm d'l:nd /fli6o ;+3if{ ;ldlt aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^% r}q # ut] ePsf] ;xdlt
!= d'l:nd nufot b]zsf ;Dk"0f{ cflbjf;L, hghflt, dw];L, yf?, blnt, cNk;+Vos ;d'bfosf] cf
cfg} ljlzi6 klxrfg 5 eGg] ljifodf g]kfn ;/sf/ :k:6 5 . t;y{ pgLx?sf] :jtGq
klxrfgdf afwf k'ofpg] jf cf]em]ndf kfg{] ljBdfg ;+a}wflgs / sfg"gL Joa:yfnfO{ cfjZos
k|lqmof k"/f u/L ;+zf]wg ul/g] 5 .
@= g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f ## sf] v08 -3!_ df plNnlvt d'n'ssf] /fHo
;+/rgfsf ;a} cx?df dw];L, blnt, cflbjf;L, hghflt, dlxnf, dhb'/, ljm;fg, ckf,
lk5l8Psf ju{ / If]q ;j}nfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zLsf] cfwf/df ;xefuL u/fpg] . eGg] s'/fdf
k|ltj4 xF'Fb} d'l:nd nufot b]zsf ;Dk"0f{ cflbjf;L, hghflt, dw];L, yf?, blnt, cNk;+Vos
;d"'bfosf] /fhg}lts, cfly{s, ;fdflhs, ;fF:s[lts, z}lIfs clwsf/ ;'lglZrt ug{ g]kfn
;/sf/n] cfjZos kxn ug{]5 .
#= g]kfnL d'l:nd ;d'bfosf] ljljw If]qsf] pTyfg tyf ljsf;, :yfoL xh sld6L u7g, db/;f jf]8{
u7g nufotsf ;d]t sfo{ ug{ cfjZos k|s[of k"/f u/L /fli6o d'l:nd cfof]u cljnDa u7g
ul/g] 5 .
$= xh/t d'xDdb ;NnNnfx' cn}lx j ;Nndsf] hGdlbg Pj+ df]x/{d kj{x?df ;fj{hlgs ljbf
;DaGwL dfu af/] g]kfn ;/sf/n] ;sf/fTds ?kdf ljrf/ ug{] 5 .
%= g]kfn ;/sf/sf] k|To]s bz jif{df /fli6o hgu0fgf ug{] gLlt cg'?k la=;+= @)%* ;fndf ePsf]
hgu0fgfsf] k|ltj]bg ;fj{hlgs eO;s]sf] 5 . cfufdL ;dodf hgu0fgf ubf{ d'l:nd nufot
b]zsf ;Dk"0f{ cflbjf;L, hghflt, dw];L, yf?, blnt, cNk;+Vos nufotsf ;d'bfosf] 5'}
;f+lVos / cGo ljj/0f :k:6 x'g] u/L hgu0fgf ul/g] ljifodf ;/sf/ k|lta4 5 .
^= b]zsf] zflGt k|lqmofnfO{ lgisif{df k'ofpg tyf gofF hgd'vL ;+ljwfg lgdf{0f ug{ g]kfnsf ;Dk"0f{
d'l:nd ;d'bfosf] tkm{jf6 k|lta4tf AoQm ub{} ;+o'Qm d'l:nd /fli6o ;+3if{ ;ldltn] 3f]if0ff
u/]sf] ;+3if{sf ;Dk"0f{ sfo{qmdx? lkmtf{ lnPsf] 5 .
;+o'Qm d'l:nd /fli6o ;+3if{ ;ldltsf
jftf{6f]nLsf tkm{af6
=============================
ctx/ x';]g kmfsL
jftf{6f]nL ;+of]hs
tyf
=============================
tfh df]xDdb ldof
s]lGb|o ;+3if{ ;ldlt ;+of]hs
;/sf/L jftf{
6f]nLsf] tkm{af6
=============================
hgfb{g zdf{ k|efs/
jftf{6f]nL ;+of]hs
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
-#!=@%_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / dw]z d'lQm 6fOu;{ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% r}q & ut] ePsf] ;xdlt
!= jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?sf] ;'/Iffsf] lhDd]jf/L jftf{ cjlw;Ddsf] nflu g]kfn ;/sf/n] ug{] .
@= dw]z d'lQm 6fOu;{n] cfgf ;z:q Pj+ pQ]hs sf/jfxLx? :ylut u/L sfg"gn] lgif]w u/]sf s'g}
klg lqmofsnfk gug{] . g]kfn ;/sf/sf] tkm{af6 klg ;f] ;d"xsf g]tf tyf sfo{stf{nfO{
/fhg}lts ?kdf Jojxf/ ug{] .
#= cfGbf]ngsf l;nl;nfdf aGbL agfOPsf AolQmx?sf] gfdfjnL dw]z d'lQm 6fOu;{n] g]kfn
;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DaGwdf 5fgljg u/L qmdzM l/xf ug]{ .
$= dw]z d'lQm 6fOu;{sf yk dfux?sf] jf/]df csf]{ jftf{sf] 6]jndf 5nkmn ug{] / jftf{sf] ldlt
cfk;L ;dembf/Ldf to ug{] .
dw]z d'lQm
6fOu;{sf tkm{af6
=========================
ef]nfk|;fb d'lvof
;+of]hs
=========================
hgfb{g zdf{ k|efs/
;+of]hs
(OBC)
(OBC)
(OBC)
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
==============================
e/tk|;fb dxtf]
jftf{ tf]nL ;+of]hs
tyf
s]Gb|Lo cWoIf, lk58f ju{ (OBC)
dxf;+3
==============================
/sd r]Dhf]
jftf{ 6f]nL ;+of]hs
tyf
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
dGqfno
(OBC)
-e/tk|;fb dxtf]_
;+of]hs
jftf{6f]nL Pj+
s]Gb|Lo cWoIf
(OBC)
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
e/tk|;fb dxtf]
jftf{6f]nL ;+of]hs
;To kxf8L
jtf{ ;ldlt ;+of]hs Pj+
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
-#!=#)_ ;/sf/L jftf{ 6f]nL / tfd\;fnL ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^% r}t @( ut] ePsf] ;xdlt
!= ;+ljwfg ;efsf] sfo{If]q leq kg]{ dfusf a'+bfx? !, @, $, %, ^, !!, !^ / !& k|lt ;/sf/n]
;sf/fTds k|ltj4tf ;lxt ;'emfjsf] ?kdf ;+ljwfg d:of}bf ;ldltdf k]z ug]{ .
@= ;f+:s[lts lje]bsf] cGTo u/L ;a} hfthfltsf] cfcfkm\gf] ;+:s[ltnfO{ :yflkt ug{ / dfGotf lbg
;/sf/n] ;Da4 kIfsf] ;xeflutf ;lxt ;femf ;f+:s[lts gLlt to ug]{5 .
#= tfd\;fnL ;+3if{ ;ldltsf] efjgf, g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg @)^# n] lgb]{lzt u/] adf]lhd wd{
lg/k]Iftfsf] d"n efjgfnfO{ ;Ddfg ub}{ /fli6o hgfj/ nufotsf ;Gbe{df /fhg}lts ;xdlt
h'6fO{ ;+zf]wg k|:tfj k]z ug]{ .
$= g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg @)^# sf] wf/f ## -3!_ df pNn]v eP adf]lhd tfdf hfltsf]
;Gbe{df ;d]t nfu" ug{ g]kfn ;/sf/ k|ltj4 5 .
%= ljutsf] lkkf uf]Zjf/f xfnsf] aGbf]j:tL u0fdf tfdf hflt ljz]ifsf] ckx]ngf x'g] :j?ksf] cGTo
u/L g]kfnsf] /fli6o ;]gfnfO{ ljlaw u0fx? lgdf{0f ;lxt ;dfj]zL agfpg] gLltnfO{
k|efjsf/L?kdf nfu' ug]{ .
^= cflbjf;L hghfltsf] P]ltxfl;s ynf]x?df ;f]xL hfltsf] efiffdf gfdfg ug{ kxn ug]{ .
dft[efiffdf lzIff lbg] ;/sf/sf] :ki6 gLlt /x]sf] / ;f] sf] sfof{Gjogsf nflu cfufdL cf=j=
b]lv ah]6df yk Joj:yf ug]{ .
&= cGt/f{li6o >d ;+u7gsf] ;lGw g+= !^( g]kfn ;/sf/f/f cg'df]bg eO{;s]sf] ;Gbe{df / ;+o'Qm
/fi6 ;+3f/f 3f]lift cflbjf;L ljZj 3f]if0ffkq @))& sf] g]kfn kIf/fi6 ePsf] l:yltdf
k|fs[lts ;|f]t;fwg, gbLgfnf tyf vlghx?df cflbjf;L / :yfgLo ;d'bfosf] :jfldTj sfod
/fVg ;/sf/n] cfjZos sfg'g agfO{ cufl8 a9\g] .
*= lzIff, :jf:Yo / /f]huf/ hgtfsf] df}lns clwsf/sf] ?kdf ;+ljwfgdf pNn]v ePtf klg
sfof{Gjog x'g af+sL /x]sf] ;Gbe{df sfg'g agfO{ sfof{Gjog ug]{ .
(= g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg @)^# df Joj:yf eP cg';f/ /fHosf] k'gM;+/rgf cfof]u pTkLl8t
hflt, cflbjf;L hflt, hghflt, ju{, If]q ;d]tsf] k|ltlglwTjdf oyfzL3| u7g ug]{ .
!)= :joDe' tyf gdf]Ma'4 h:tf ;f+:s[lts tyf ko{6sLo w/f]x/x?sf] yk ljsf; / ;+/If0fsf] nflu
tfdf ;d'bfosf] ;xeflutf ;lxt ljsf; If]q ;ldlt u7g ug]{ .
!!= ef}lts cef}lts ;f+:s[lts ;Dkbfx?sf] ;+/If0f Pj+ ;Dj4{gsf nflu /fHon] gLlt to ug]{ .
!@= cflbjf;L hghfltx?sf] k/Dk/fut 1fg, h}ljs ljlawtf, af}l4s ;DklQnfO{ :yflkt ug{
;/sf/n] kxn ug]{ .
!#= tfdf nufot ;a} pTkLl8t ;d'bfosf] pTyfg / ljsf;sf nflu cfufdL jif{sf] ah]6 Pj+
sfo{qmddf gd"gf ljsf; sfo{qmd nfu" ug]{ .
!$= cToGt kl5 kfl/Psf tfdf hflt nufotsf pTkLl8t ju{ ;d'bfonfO{ Wofg lbO{ /f]huf/sf]
ljz]if sfo{qmd cfufdL jif{df ;+rfng ub}{ qmdzM k"0f{tf lb+b} hfg] .
!%= tfd\;fnL rqmkysf] xfn lgdf{0f sfo{ z'? eO;s]sf] / cfufdL jif{df klg dxTjsf ;fy cufl8
a9fpg] .
!^= hgtfdf /fli6o efjgf hfu[t ug]{ vfnsf sfo{qmdx?nfO{ ljz]if k|fyldstfsf ;fy cufl8
a9fpg] .
!&= ;xdlt sfof{Gjogsf nflu d2t / cg'udg ug{ Ps xKtf leq kf+r ;b:oLo cg'udg ;ldlt
u7g ug]{ .
!*= ljutdf /fHon] tfdf hfltdfly ub}{ cfPsf] pTkL8g, lje]b / alxis/0fnfO{ :jLsf/ ub}{ tfdf
hfltsf] ;jf]{Qd ljsf;sf nflu k|oTg ug{ ;/sf/ k|ltj4tf hfx]/ ub{5 . pTkLl8t
cflbjf;Lsf] ?kdf /x]sf] tfdf ;d'bfon] cfkm"x?df ul/Psf] pTkL8gsf lj?4 nfdf] ;do
b]lv ub}{ cfPsf] ;+3if{ ljz]ifu/L hgo'4, hgcfGbf]ngdf v]n]sf] e"ldsfnfO{ g]kfn ;/sf/
;sf/fTds ?kdf d"Nofg ub{5 .
!(= tfd\;fnL ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt, g]kfnn] 3f]if0ff u/]sf] @)^% r}t #) ut]sf] aGb sfo{qmd lkmtf{
lnPsf] 5 .
;/sf/L jftf{6f]nLsf
tkm{af6
===================
hgfb{g zdf{ k|efs/
jftf{6f]nL ;+of]hs
tyf
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
===================
8'kjfu]n df]Qmfg tfdf
tfdf Xo"n kl/ifb\
===================
6]saxfb'/ tfdf
tfdf d'lQm ;+u7g
===================
wgk|;fb tfdf
g]kfn tfdf3]b'
===================
s'df/ of]~hg tfdf
dxf;lrj
===================
sdfgl;+x nfdf
;Nnfxsf/
gf]6 M tfD;fln ;+o'Qm ;+3if{ ;ldltf/f jftf{sf nflu k|:t't u/LPsf dfux dWo] dfusf a'+bfx
!, @, $, %, ^, !!, !^ / !& cg';"rL ! df /flvPsf] 5 .
-#!=#!_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -;+:yfkg kIf_
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^& j}zfv @$ ut] ePsf] ;xdlt
!= clvn t/fO{ d'lQm df]rf{n] ;z:q ultljlw TofuL sfg"gn] lgif]w u/]sf s'g} klg ultljlw ;+rfng
gug]{ / g]kfn ;/sf/sf] tkm{af6 klg ;f] ;d"xsf g]tf tyf sfo{stf{xnfO{ /fhg}lts ?kdf
Jojxf/ ug]{ .
@= jftf{ cjlw ;Ddsf] nflu clvn t/fO{ d'lQm df]rf{sf jftf{6f]nLsf ;b:oxsf] ;'/Iff g]kfn
;/sf/n] ug]{ .
#= /fhg}lts sf/0fn] d'2f nufOPsf df]rf{sf g]tf tyf sfo{stf{xsf] gfdfjnL ;lxtsf] ljj/0f
clvn t/fO{ d'lQm df]rf{n] g]kfn ;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f] ;DjGwdf aGbL l/xfO{sf nflu
cfjZos ;a} sfuhft sfg"g tyf Gofo dGqfnodf k|fKt ePsf ldltn] Ps dlxgfleq 5fgljg
u/L k|s[of k'ofO{ qmdzM d'2f lkmtf{ ug]{ sf/jfxL k|f/De ug]{ .
$= df]rf{n] :jtGq Pj+ zflGtk"0f{ kdf /fhg}lts ;ef, h'n';, ofnL, uf]i7L, ;]ldgf/, cGt/lqmof
h:tf sfo{qmd ;DjlGwt :yfgLo k|zf;g sfof{no;+u ;dGjo u/L ug{ ;Sg] .
%= clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ d'n'ssf] zflGt k|s[ofsf] d'nwf/df ;dfj]z x'g nfu]sf] ;Gbe{df df]rf{n]
cfk'm;+u /fv]sf sfg"gn] lgif]w u/]sf xftxltof/ nufotsf ;fdu|Lx? ;xdlt ePsf] ldltn]
;ft lbg leq g]kfn ;/sf/nfO{ j'emfpg] .
^= df]rf{n] cfXjfg u/]sf] cfGbf]ngsf] qmddf 3fOt] ePsf g]tf tyf sfo{stf{xsf] gfd gfd];L
;lxtsf] ljj/0f df]rf{n] g]kfn ;/sf/nfO{ Ps dlxgf leq pknAw u/fpg] / pkrf/ vr{ g]kfn
;/sf/n] pknAw u/fpg] .
&= clvn t/fO{ d'lQm df]rf{af6 k]z ePsf cGo dfuxsf] jf/]df csf]{ jftf{sf] 6]j'ndf 5nkmn ug]{
/ jftf{sf] ldlt cfkl; ;dembf/Ldf to ug]{ .
;/sf/L jftf{6f]nLsf] tkm{af6
-#!=#@_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / clvn t/fO d'lQm df]rf{ -;+:yfkg kIf_
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* >fj0f @# ut] ePsf] ;xdlt
!= /fhg}lts sf/0fn] d'2f nufOPsf df]rf{sf g]tf tyf sfo{stf{x?sf] ;DjGwdf clvn t/fO d'lQm
df]rf{ -;+:yfkg kIf_ n] cfh ldlt @)^*.$.@# ut] pknAw u/fPsf] gfdfjnL cg';f/ jGbL
l/xfO / d'2f lkmtf{ lng] k|lqmof sfg"g tyf Gofo dGqfno / u[x dGqfnosf] ;dGjodf ! dlxgf
leq z'? ul/ ;Sg] .
@= sfg"gn] lgif]w u/]sf s'g} klg ultljlw clvn t/fO{ d'lQm df]rf{n] cfhsf ldltjf6 k"0f{ ?kdf
Tofu ug]{ ;xldlt eof] .
#= clvn t/fO d'lQm df]rf{;Fu jfFsL ePsf ;Dk"0f{ xftxltof/x? df]rf{n] @)^* efb| !$ ut] cufj}
g]kfn ;/sf/nfO{ j'emfpg] 5 .
$= clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -;+:yfkg kIf_ n] ldlt @)^* >fj0f @# df dGqfnodf j'emfPsf
df]rf{sf] cfJxfgdf ePsf] cfGbf]ngsf qmddf d[To' ePsf d[tsx?sf] gfdfjnL ;DjGwdf oyfy{
5fgjLg u/L PsLg ug{ u[x dGqfnodf n]vL k7fpg] .
%= df]rf{sf] cfGbf]ngsf] qmddf 3fOt] ePsf g]tf tyf sfo{stf{x?nfO{ pkrf/ vr{ pknAw u/fpg]
;DjGwdf ljlwjt ?kdf dGqfnodf k|fKt gePsf]n] :jLs[t lrlsT;ssf] k|]l:qmK;g / ;f]
cg';f/sf] ljn e/kfO{ ;lxtsf] ljj/0f k|fKt eP kl5 k|lqmof cl3 j9fpg] .
^= clvn t/fO{ d'lQm df]rf{;Fu ePsf # j6f ;jf/L ;fwgx?nfO{ @)^*.%.!) ut] ;Ddsf nflu
;jf/L kf; pknAw u/fpg u[x dGqfnodf cg'/f]w ug]{ .
&= csf]{ jftf{ @)^*.%.!) ut] k'gM ug]{ ;xdlt eof] .
clvn t/fO{ d'lQm df]rf{
-;+:yfkg kIf_sf
tkm{af6
g]kfn ;/sf/sf
tkm{af6
kDkmf e';fn
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
-#!=##_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / IfqL /fli6o cfGbf]ng ;ldlt aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^* h]7 * ut] ePsf] ;xdlt
!= lgwf{l/t ;dodf xfd|f] / /fd|f] ;+ljwfg hf/L ul/of];\ eGg] dfunfO{ ;/sf/n] :jLsf/ ub{5 .
@= /fHosf] k'g;{+/rgf ubf{ /fli6o cv08tf / hftLo ;b\efjnfO{ ;'b[9 kfg]{ u/L ef}uf]lns lgs6tf,
k|zf;lgs cg's'ntf, >f]t / ;fwgsf] pknAwtf, cfly{s ;DefJotf / eflifs tyf ;f+:s[lts
;dfgtfsf] cfwf/df ;d]t ug{ ;+ljwfg ;efdf l;kmfl/;;fy cg'/f]w ug]{ .
#= /fHosf tkm{af6 k|bfg ul/g] ljleGg cf/If0f ;'ljwfx?df ;fdflhscfly{s x}l;ot -ju{_ nfO{
;d]t k|fyldstf lbg g]kfn ;/sf/ k|lta4tf JoQm ub{5 .
$= eljiodf ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLsf nflu hftLo ;d"x agfpFbf v; IfqLx?nfO{ lglZrt
klxrfg;lxt k|ltlglwTjsf] Joj:yf ul/of];\ eGg] dfusf ;DaGwdf ;/sf/n] cfjZos Joj:yf
ug]{5 .
%= IfqL hfltnfO{ cflbjf;L hfltdf ;"lrs[t ul/of];\ eGg] dfusf ;DaGwdf cWoog ug{ Ps
dlxgfleq ;/sf/n] Pp6f cWoog sfo{bn agfpg]5 / To;sf] ;'emfjsf] cfwf/df cfjZos
Joj:yf ul/g]5 .
^= IfqL /fli6o cfGbf]ng ;ldltn] cfJxfg u/]sf] cfGbf]ngsf ;Dk"0f{ sfo{qmdx? cfh}sf ldltaf6
lkmtf{ lnOPsf 5g\ .
ljZjgfy zfx
zflGt tyf jftf{ 6f]nL ;+of]hs Pjd\
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
-#!=#$_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -kjg_
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* ;fpg @* ut] ePsf] ;xdlt
!= ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -kjg_ sf jftf{ 6f]nLsf ;b:ox?nfO{ jftf{ cjlwe/ ;'/Iff
lbg] ljifodf g]kfn ;/sf/ k|ltj4tf JoQm ub{5 .
@= df]rf{n] ;z:q ultljlw TofuL ;+ljwfg / sfg"gn] lgif]w u/]sf s'g} klg ultljlw gug]{ /
zflGtk"0f{ /fhgLlt ug]{ k|ltj4tf JoQm ub{5 . g]kfn ;/sf/sf] tkm{af6 klg df]rf{sf g]tf tyf
sfo{stf{x?nfO{ /fhg}lts ?kdf Jojxf/ ug]{5 .
#= df]rf{;+u /x]sf ;Dk"0f{ xftxltof/ ;DaGwL ljj/0f -k|s[lt, ;+Vof_ ;fj{hgLs/0f Pj+ g]kfn
;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ k|of]hgsf nflu / df]rf{sf ;z:q ultljlwdf ;+nUg JolQmx?sf]
ljj/0f g]kfn ;/sf/nfO{ oyflz3| pknAw u/fpg] / ;f]xL ljj/0f cg';f/sf xftxltof/
oyflz3| cfk;L ;xdltdf ul/g] csf]{ j}7sdf g]kfn ;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug{ df]rf{ k|ltj4tf
JoQm ub{5 .
$= df]rf{n] cfgf g]tf tyf sfo{stf{x?df nfu]sf d'2f / y'g'jf tyf jGbLx?sf] ljj/0f oyflz3|
cfk;L ;xdltdf to ul/g] csf]{ j}7sdf a'emfpg] k|ltj4tf JoQm uof] / csf]{ j}7sdf xltof/
j'emfP kZrft df]rf{sf g]tf tyf sfo{stf{x?nfO{ nfu]sf d'2f / y'g'jf tyf jGbLx?sf] l/xfO{
;DaGwL k|lqmof g]kfn ;/sf/n] lgodfg';f/ cljnDa k|f/De ug]{ ;xdlt eof] .
%= cj cfOGbf ;+ljwfg / sfg"gf/f lgif]lwt ultljlw df]rf{n] gug]{ ePsf]n] df]rf{sf] gfdaf6 s;}n]
To:tf] ultljlw u/]df df]rf{n] lhDd]jf/L lng] 5}g / o:tf] ultljlw ug]{nfO{ g]kfn ;/sf/n]
sfg"g cg';f/ ug]{ 5 .
;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm
df]rf{ -kjg_ sf] tkm{af6
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
k|Nxfb lu/L -kjg_
s]= ;+of]hs
=======================
lht]Gb| k|;fb ofbj -;'lw/_
=======================
rGb| z]v/ ;f]gf/ -k|j]h_
=======================
kDkmf e';fn
;+of]hs
Pj+
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
-#!=#%_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -kjg_
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* kf}if !^ ut] ePsf] ;xdlt
!= g]kfn ;/sf/ / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -kjg_ aLr ldlt @)^* ;fpg @* ut]
ePsf] ;xdlt cg';f/ b]xfo cg';f/sf xft xltof/x? df]rf{sf] tkm{af6 g]kfn ;/sf/nfO{
x:tfGt/0f ul/of] . a'emfOPsf xft xltof/x? :yfgLo k|zf;gnfO{ x:tfGt/0f ul/of] .
-s_ #!% k]:tf]n yfg $ -rf/_
-v_ !@ af]/ k]:tf]n yfg $ -rf/_
@= k"j{ ;xdlt cg';f/ df]rf{sf tkm{af6 zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfnodf a'emfOPsf] ljj/0f
adf]lhdsf g]tf tyf sfo{stf{x?nfO{ nfu]sf d'2f lkmtf{ / y'g'jf tyf alGbx?sf] l/xfO{ ;DaGwL
k|lqmof g]kfn ;/sf/n] lgodfg';f/ cljnDj k|f/De ug]{ ;xdlt eof] .
#= o; cl3 ePsf ;xdltx? b'j} kIfaf6 sfof{Gjog ug]{ k|ltj4tf JoQm ul/of] .
$= cfufdL jftf{ cfk;L ;xdltdf lgwf{/0f ug]{ .
;To kxf8L
;+of]hs,
;/sf/L jftf{ ;ldlt
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
/fhnfn ofbj
;b:o,
;/sf/L jftf{ ;ldlt
dGqL g]kfn ;/sf/
-#!=#^_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / k"j{ hg d'lQm ;]gf, g]kfn aLr ePsf]
;xdlt
ldlt @)^* ebf} @ ut] ePsf] ;xdlt
!= k"j{ hgd'lQm ;]gf g]kfnsf] tkmk{af6 b]xfo cg';f/ cfgf dfux? k|:t't eof] .
s= slyt cof]Uo ljNnf vf/]h ul/g' kg]{ .
v= ;Ddfghgs bL3{sfnLg Joj:yfkgsf nflu Psd'i7 cfly{s Kofs]haf6 xn ul/g' kg]{ .
u= ;+o'Qm /fi6 ;+3 zflGt sf]if dfkm{t k"j{ hgd'lQm ;]gfsf gfddf ePsf] vr{sf] ;To tYo
;fj{hlgs ul/g'kg]{ .
3= ljleGg jxfgfdf kqmfp k/]sf ;Dk"0f{ k"j{ hgd'lQm ;]gfx?sf] cljnDa ljgfzt{ l/xfO{ u/fO{g'
kg]{ .
@= k"j{ hgd'lQm ;]gf g]kfnn] p7fPsf dfu k|lt g]kfn ;/sf/sf] ulDe/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . k|:t't
ePsf plNnlvt dfux?sf ;DaGwdf oyf]lrt ;Daf]wg ug{ ;sf/fTds kxn ug]{ .
#= xfnsf] ;Da]bgzLn kl/l:yltnfO{ dWogh/ ub}{ k"j{ hgd'lQm ;]gfn] 3f]if0ff / cfJxfg u/]sf jGb /
x8tfnsf sfo{qmdx? lkmtf{ lng ;xdlt ePsf] 5 .
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
kDkmf e';fn
;+of]hs
-#!=#&_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / jlxu{ldt hg d'lQm ;]gf, g]kfn aLr
ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* k'if @! ut] ePsf] ;xdlt
!= alxu{ldt hgd'lQm ;]gf, g]kfnn] aGbLx?sf] ljj/0f tyf Psd'i6 cfly{s Kofs]hsf] vfsf csf]{
jftf{ x'g' cl3 zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfnodf a'emfpg] / jlxu{ldt hgd'lQm ;]gf, g]kfnsf
dfusf ;DaGwdf lj:t[t 5nkmn ug{ Ps xKtf leq csf]{ jftf{df j:g] ;xdlt eof] .
@= jlxu{ldt hgd'lQm ;]gf, g]kfnn] hf/L /fv]sf ;Dk"0f{ cfGbf]ngsf sfo{qmdx? xfnnfO{ :yug ug]{
;xdlt eof] .
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
;fu/ lnDj'
;+of]hs
=======================
;To kxf8L
;+of]hs
Pj+
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
-#!=#*_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{
-cfhfb_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* ebf} @ ut] ePsf] ;xdlt
!= df]rf{n] ;+ljwfg Pj+ k|rlnt sfg"gn] lgif]w u/]sf ;z:q Pj+ kmf}hL sf/jfxL gug]{ .
@= df]rf{sf] g]tf tyf sfo{stf{nfO{ g]kfn ;/sf/n] /fhg}lts Jojxf/ ug]{ / jftf{ cjlwe/
jftf{6f]nLsf ;b:ox?nfO{ ;/sf/n] ;'/Iff lbg] .
#= df]rf{sf g]tf tyf sfo{stf{ dfly nfu]sf d'2f Pj+ lx/f;t jGbLsf] ljj/0f cfk;L ;xdltdf x'g]
csf]{ a}7s a:g' cl3 zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfnodf a'emfpg] / cfufdL a}7saf6 g]kfn
;/sf/n] d'2f lkmtf{sf] sf/afxL sfg"g adf]lhd cufl8 a9fpg] .
$= df]rf{;+u /x]sf xftxltof/x?sf] ;Dk"0f{ ljj/0f csf]{ jftf{ cufl8 zflGt tyf k'glg{df{0f
dGqfnodf a'emfpg] / csf]{ jftf{df To:tf xltof/ g]kfn ;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ .
%= s;}n] df]rf{sf gfdaf6 k|rlnt sfg"gn] lgif]w u/]sf ultljlwx? u/]df To;sf] lhDd]jf/L df]rf{n]
glng] / ;/sf/n] To:tf ultljlw pk/ k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/jfxL ug]{ .
^= csf]{ jftf{ cfk;L ;xdltsf] cfwf/df oyflz3| to ug]{ .
;/sf/L jftf{6f]nLsf]
tkm{af6
=======================
pbosfGt ld> -cfhfb_
s]= ;+of]hs
=======================
kDkmf e';fn
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
-#!=#(_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{
-cfhfb_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* kf}; @* ut] ePsf] ;xdlt
!= zlGt / ;+ljwfgsf] nflu g]kfn ;/sf/ / ;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{ -cfhfb_ aLr ldlt
@)^* efb| @ ut] ePsf] ;xdlt cg';f/ b]xfo cg';f/sf xft xltof/x? / v/vhfgf df]rf{sf]
tkm{af6 g]kfn ;/sf/nfO{ x:tfGt/0f eof] . a'emfOPsf xft xltof/x? b]xfo adf]lhd :yfgLo
k|zf;gsf] lhDdfdf /x]sf] .
c_ laleGg lhNnfx?af6 ;+sng e} k|fKt lhNnf k|zf;g sfof{no k;f{ cGtu{t lhDdfdf /x]sf
xft xltof/x?sf] ljj/0f
-s_ af/f lhNnf gns6'jf k]:tf]n yfg !& -;q_, ld; kmfo/ uf]nL yfg % -kfFr_ / af?b
cGbfhL !) lsnf] .
-v_ l;/xf lhNnf Ps gfn] s6'jf k]:tf]n yfg & -;ft_, l/eNj/ yfg ! -Ps_, b'O{ gfn]
s6'jf k]:tf]n yfg ! -Ps_, Ps gfn] df;s]6 aGb's yfg ! -Ps_ / ld; kmfo/ uf]nL
yfg @ -b'O{_ .
-u_ /f}tx6 lhNnf Ps gfn] aGb's yfg ! -Ps_, gn s6'jf k]:tf]n yfg $ -rf/_ .
-3_ 3g'iff lhNnf gn s6'jf k]:tf]n yfg @ -b'O{_ .
cf_ ;Kt/L lhNnf k|zf;g sfof{no cGtu{t lhDdfdf /x]sf xft xltof/x?sf] ljj/0f
-s_ gn s6'jf k]:tf]n yfg $ -rf/_ .
@= cfh a'emfpg afFsL /x]sf xft xltof/x? df]rf{n] xltof/ /x]sf] lhNnfsf] ;DalGwt lhNnf
k|zf;g sfof{nox?df oyflz3| a'emfpg] ;xdlt ul/of] .
#= o; cl3 ePsf ;xdltx? b'j} kIfaf6 sfof{Gjog ug]{ k|ltj4tf JoQm ul/of] .
$= k"j{ ;xdlt cg';f/ df]rf{sf tkm{af5 zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfnof a'emfOPsf] ljj/0f
adf]lhdsf g]tf sfo{stf{x?nfO{ nfu]sf d'2f lkmtf{ / y'g'jf tyf alGbx?sf] l/xfO{ ;DaGwL
k|lqmof g]kfn ;/sf/n] lgodfg';f/ oyfzL3| k|f/De ug]{ ;xdlt eof] .
%= df]rf{n] cfh k|:t't u/]sf !! a'+b] dfusf ;DaGwdf cfjZos ;Daf]wgsf nflu ;/sf/n] kxn ug]{
5.
^= csf]{ jftf{ cfjZostf cg';f/ cfk;L ;xdltdf to ug]{ .
;+o'Qm hgtflGqs t/fO{ d'lQm df]rf{
-cfhfb_ sf] tkm{af6
;To kxf8L
;+of]hs, ;/sf/L jftf{ ;ldlt Pj+
dlGq, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
eLd/fh rf}w/L /fhj+zL
;b:o, ;/sf/L jftf{ ;ldlt Pj+
/fHodGqL, u[x dGqfno
-#!=$)_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / a|fDx0f, v; IfqL, bzgfdL, 7s'/L / blnt
;lDdlnt ;+3if{ ;ldlt aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* d+l;/ ( ut] ePsf] ;xdlt
!= a|fDx0f, v; IfqL, bzgfdL, 7s'/L / blnt ;lDdlnt ;+3if{ ;ldltn] /fv]sf Gofof]lrt Pj+ tTsfn
ug{ ;Sg] dfux? ! -Ps_ dlxgf leq kl/jt{gsf] cfefif x'g] u/L ;Daf]wg ug]{ ;xdlt ul/of] .
@= k|lqmof k"/f u/L ;Daf]wg ug]{ sfg"gL Pj+ ;+j}wflgs ljifox?;+u ;DalGwt dfux? ;Daf]wgsf
nflu ;DalGwt lgsfodf cg'/f]w ug]{ ;xdlt ul/of] .
#= ;+3if{ ;ldltn] cfof]hgf u/]sf lj/f]wsf sfo{qmdx? xfnnfO{ :yug ug]{ ;xdlt ul/of] .
g]kfn ;/sf/sf]
tkm{af6
;To kxf8L
Pj+
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f
-#!=$!_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm /fhgLlts blnt ;+3if{ ;ldlt tyf
blnt ;ef;b\ d~r aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* kf}if !$ ut] ePsf] ;xdlt
!= sflnsf]6 lhNnfsf] h'ljyf uf=lj=;= jf8{ g+= $ sf d[ts dgjL/ ;'gf/sf] 5'jf5'tsf sf/0f xTof
ug]{ xTof/fx?nfO{ s8f eGbf s8f sfjf{xL ug]{ ;xdlt eof] .
@= hftLo e]befjsf sf/0f d[To'j/0f u/]sf sflnsf]6sf dgjL/ ;'gf/sf kl/jf/nfO{ /fHon] tTsfn
/fxt :j?k ?= !) nfv pknAw u/fpg] . ;fy} d[tssf afnaRrfsf] pRr lzIff;Dd
5fqj[lQ;lxt lgMz'Ns lzIffsf] Joa:yf ldnfpg] ;xdlt ul/of] .
#= d[ts dgjL/ ;'gf/nfO{ zlxb 3f]if0ff ug]{ dfusf ;DaGwdf /fHon] sfo{bn u7g ul/ ;f]sf]
l;kmfl/;sf cfwf/df zxLb 3f]if0fsf af/]df lg0f{o lng] ;xdlt ul/of] .
$= hftLo e]befj / 5'jf5't -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^* sf] k|efjsf/L sfof{Gjogsf nflu s]Gb|df
k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf] sfof{nosf ;lrjsf] ;+of]hsTjdf s]Gb|Lo lgb]{zg ;ldlt, blnt
cfGbf]ngsf g]t[Tj;lxtsf] s]Gb|Lo ;Nnfxsf/ ;ldlt / lhNnfx?df k|d'v lhNnf clwsf/Lsf]
g]t[Tjdf lhNnf:t/Lo blnt g]t[Tj;d]t /xg] u/L / :yfgLo :t/df :yfgLo lgsfosf k|d'vx?
tyf blnt g]t[Tjx?sf] ;xefuLtf /xg] u/L sfof{Gjog ;ldlt u7g u/L sfg"gL sfjf{xL / k|rf/
k|;f/sf] oy]i7 Joa:yf ug]{ ;xdlt ul/of] .
%= b}n]vsf] tf]nL uf=lj=;=sf ;]t] bdO{sf] xTofsf 36gfnfO{ /fHon] tTsfn 5fgljg u/L plrt
sfjf{xLsf] k|lqmof cuf8L a9fpg] . To:t} sf:sL, tgx"F, l;/xf, bfr'{nf, a}t8L nufot b]zsf
ljleGg efudf 36]sf 5'jf5'thGo >[+vnfa4 36gfx?sf] plrt 5fgljg ul/ /fHon] tL 36gfdf
;+nUg ck/fwLx?nfO{ s8f sfjf{xL ug]{ ;xdtL eof] .
;+o'Qm /fhgLlts blnt ;+3if{ ;ldltsf] tkm{af6
!= ltns kl/of/;+of]hsg]kfn /fli6o blnt d'lQm df]rf{
@= v8\uaxfb'/ a:ofncWoIfg]kfn blnt ;+3
#= hLt' uf}tdcWoIfg]kfn pTkLl8t hftLo d'lQm ;dfh
$= /fh]z ljZjsdf{cWoIfhftLo ;dtf ;dfh
%= s]zaxfb'/ kl/of/cWoIfpTkLl8t hftLo pTyfg ;+3 -PsLs[t_
^= ;]jn /fd dx/fcWoIfg]kfn ;b\efjgf blnt d+r
&= /GhLt kf;jfgcWoIfg]kfn /fli6o blnt s]Gb|
*= ?kaxfb'/ kl/of/cWoIflje]b d'lQm k|ultlzn ;dfh
;ef;b\ d~rsf] tkm{af6
!= v8uaxfb'/ ljZjsdf{
@= zDe' xh/f kf;jfg
#= zfGt jxfb'/ g]kfnL
$= snfjtL kf;jfg
-#!=$@_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / clvn t/fO d'lQm df]rf{ -hos[i0f uf]O{t
;d"x_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* df3 & ut] ePsf] ;xdlt
!= clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -hos[i0f uf]O{t ;d"x_ zflGt / ;+ljwfgk|lt k|ltj4tf JoQm ub}{ zflGtk"0f{
/fhgLltdf cfpg] k|ltj4tf JoQm ub{5 / g]kfn ;/sf/af6 klg df]rf{nfO{ /fhgLlts Jojxf/
ul/g] 5 .
@= jftf{ cjlwe/ df]rf{sf jftf{ 6f]nL ;+of]hs Pj+ ;b:ox?nfO{ g]kfn ;/sf/f/f ;'/Iffsf] k|Tofe"lt
u/fpg] k|ltj4tf JoQm ul/of] .
#= df]rf{;+u ePsf ;Dk"0f{ xftxltof/ cfk;L ;xdltdf to ul/g] csf]{ jftf{df df]rf{n] g]kfn
;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ ;xdlt ul/of] .
$= h]n tyf lx/f;tdf /x]sf df]rf{sf g]tf tyf sfo{stf{x?sf] gfd gfd];L ;lxtsf] ljj/0f csf]{
jftf{df k]z ug]{ / k|fKt ljj/0f adf]lhd lgodfg';f/ d'2f lkmtf{ / jGbLy'g'jf l/xfO{ ;DjGwL
k|lqmof g]kfn ;/sf/af6 oyfzL3| cf/De ug]{ ;xdlt ul/of] .
%= cj pk|fGt sfg"gf/f lgif]w ul/Psf s'g} klg ;z:q ultljlwx?L gug]{ k|ltj4tf df]rf{af6 JoQm
ul/of] . slx+st} To:tf] ultljlw ePdf ;f] sf] lhDd]jf/L df]rf{n] glng] / To:tf] ultljlwpk/
g]kfn ;/sf/n] k|rlnt sfg"g jdf]lhd sf/jfxL ug]{ ;xdlt ul/of] .
^= b'j} kIfsf] cg's"ntfdf ldlt / :yfg to u/L oyfzL3| csf]{ jftf{ ug]{ ;xdlt JoQm ul/of] .
clvn t/fO{ d'lQm df]rf{ -hos[i0f uf]O{t ;d"x_sf]
tkm{af6 jftf{ 6f]nL
g]kfn ;/sf/sf]
tkm{af6
;To kxf8L
;+of]hs
;/sf/L jftf{ ;ldlt Pj+
dGqL, zflGt tyf k'glg{df{0f dGqfno
/fhnfn ofbj
;b:o
;/sf/L jftf{ ;ldlt Pj+
dGqL, g]kfn ;/sf/
eLd/fh rf}w/L /fhj+zL
;b:o
;/sf/L jftf{ ;ldlt Pj+
/fHodGqL, u[x dGqfno
-#!=$#_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / hgtflGqs t/fO{ dw]z d'lQm kf6L{ -eut
l;+x_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* kmfu'g !# ut] ePsf] ;xdlt
!= hgtflGqs t/fO{ dw]z d'lQm kf6L{ -eut l;+x_ zflGt / ;+ljwfg k|lt k|lta4 /xb} zflGtk"0f{
/fhgLltdf cfpg] k|lta4tf AoQm ub{5 / g]kfn ;/sf/af6 klg kf6L{nfO{ /fhgLlts Aojxf/
ug]{ ;xdlt ul/of] .
@= jftf{ cjlwe/ pQm kf6L{sf jftf{ 6f]nL ;+of]hs, k|jQmf tyf ;b:ox?nfO{ ;'/Iffsf] k|Tofe'lt ug]{
;xdlt ul/of] .
#= pQm kf6L{;+u ePsf ;Dk"0f{ xftxltof/ cfk;L ;xdltdf to ul/g] cfufdL jftf{df kf6L{n] g]kfn
;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ ;xdlt ul/of] .
$= h]n tyf lx/f;tdf /x]sf pQm kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{x?sf] gfd gfd];L ;lxtsf] ljj/0f
cfufdL jftf{df k]z ug]{ / k|fKt ljj/0f jdf]lhd lgodfg';f/ d'2f lkmtf{ / jGbL, y''g'jf l/xfO{
;DaGwL k|lqmof g]kfn ;/sf/af6 oyflz3| cf/De ug]{ ;xdlt ul/of] .
%= cj pk|fGt sfg"gf/f lgif]w ul/Psf s'g} klg ;z:q ultljlwx? kf6L{n] gug]{ . slx+ st} To:tf]
ultljlw ePdf ;f] sf] lhDd]jf/L pQm kf6L{n] glng] / To:tf ultljlwx?pk/ g]kfn ;/sf/n]
k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/afxL ug]{ ;xdlt ul/of] .
^= b'j} kIfsf] cg's'ntfdf ldlt / :yfg to u/L oyflz3| csf]{ jftf{ ug]{ ;xdlt ul/of] .
hgtflGqs t/fO{ dw]z d'lQm kf6L{
-eut l;+x_ sf] tkm{af6 M
;+of]hs, k|Xnfb dx/f -t'kmfg l;+x_
k|jQmf, jAn' vfg -l;sGb/ jfuL_
;b:o pd]z ofbj -kjg l;+x_
;b:o, sfd]Zj/ l;+x -ceo l;+x_
;b:o, dgf]h d+8n -;'jf;_
-#!=$$_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / hgtflGqs dw]z t/fO{ d'lQm df]rf{ -emj/
;fx, k|tfk_ aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^* kmfu'g @! ut] ePsf] ;xdlt
!= hgtflGqs dw]z t/fO{ d'lQm df]rf{ -emj/ ;fx, k|tfk_ zflGt / ;+ljwfg k|lt k|lta4 /x+b}
zflGtk"0f{ /fhgLltdf cfpg] k|lta4tf AoQm ub{5 / g]kfn ;/sf/af6 klg df]rf{nfO{ /fhgLlts
Aojxf/ ug]{ ;xdlt ul/of] .
@= jftf{ cjlwe/ df]rf{sf jftf{ 6f]nL ;+of]hs tyf ;b:ox?nfO{ ;'/Iffsf] k|Tofe'lt ug]{ ;xdlt
ul/of] .
#= df]rf{;+u ePsf ;Dk"0f{ xftxltof/ cfk;L ;xdltdf to ul/g] csf]{ jftf{df df]rf{n] g]kfn
;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ ;xdlt ul/of] .
$= h]n tyf lx/f;tdf /x]sf df]rf{sf g]tf tyf sfo{stf{x?sf] gfd gfd];L ;lxtsf] lj:t[t ljj/0f
csf]{ jftf{df k]z ug]{ / k|fKt ljj/0f af]lhd lgodfg';f/ d'2f lkmtf{ / jGbL, y''g'jf l/xfO{
;DaGwL k|lqmof g]kfn ;/sf/af6 oyflz3| cf/De ug]{ ;xdlt ul/of] .
%= cj pk|fGt sfg"gf/f lgif]w ul/Psf s'g} klg ;z:q ultljlwx? df]rf{n] gug]{ . slx+ st} To:tf]
ultljlw ePdf ;f] sf] lhDd]jf/L df]rf{n] glng] / To:tf ultljlwx?pk/ g]kfn ;/sf/n] k|rlnt
sfg"g adf]lhd sf/afxL ug]{ ;xdlt ul/of] .
^= b'j} kIfsf] cg's"ntfdf ldlt / :yfg to u/L oyflz3| csf]{ jftf{ ug]{ ;xdlt ul/of] .
-#!=$%_ g]kfn ;/sf/sf] jftf{ 6f]nL / ;+o'Qm qmflGtsf/L t/fO{ dw]; d'lQm df]rf{
aLr ePsf] ;xdlt
ldlt @)^( a}zfv ^ ut] ePsf] ;xdlt
!= ;+o'Qm qmflGtsf/L t/fO{ dw]; d'lQm df]rf{ zflGt / ;+ljwfg k|lt k|lta4 /x+b} zflGtk"0f{ /fhgLltdf
cfpg] k|lta4tf AoQm ub{5 / g]kfn ;/sf/af6 klg df]rf{nfO{ /fhgLlts Aojxf/ ug]{ ;xdlt
ul/of] .
@= jftf{ cjlwe/ df]rf{sf jftf{ ;d"xsf ;+of]hs tyf ;b:ox?nfO{ ;'/Iffsf] k|Tofe'lt ug]{ ;xdlt
ul/of] .
#= df]rf{;+u ePsf ;Dk"0f{ xftxltof/x? cfk;L ;xdltdf to ul/g] cfufdL jftf{df df]rf{n] g]kfn
;/sf/nfO{ x:tfGt/0f ug]{ ;xdlt ul/of] .
$= df]rf{sf aGbL tyf y'g'jfx?sf] gfd gfd];L ;lxtsf] ljj/0f cfufdL jftf{df k]z ug]{ / k|fKt
ljj/0f af]lhd lgodfg';f/ d'2f lkmtf{ / aGbL, y''g'jf l/xfO{ ;DaGwL k|lqmof g]kfn ;/sf/af6
oyflz3| cf/De ug]{ ;xdlt ul/of] .
%= cj pk|fGt sfg"gf/f lgif]w ul/Psf s'g} klg ;z:q, 8/wDsLo'Qm ultljlwx? df]rf{n] gug]{ /
slx+ st} To:tf] ultljlw ePdf ;f] sf] lhDd]jf/L df]rf{n] glng] / To:tf ultljlwx? pk/ g]kfn
;/sf/n] k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/afxL ug]{ ;xdlt ul/of] .
^= b'j} kIfsf] cg's"ntfdf ldlt / ;do to u/L oyflz3| csf]{ jftf{ ug]{ ;xdlt ul/of] .
;+o'Qm qmflGtsf/L t/fO{ dw]z d'lQm
df]rf{sf] tkm{af6 M
ljj; ljb|f]xL -/fdj[If dxtf]_
;+of]hs jftf{6f]nL
cg';"rL !
tfD;fln ;+o'Qm ;+3if{ ;ldltf/f jftf{sf nflu k|:t't ;xdltsf] a'+bf g+= ! ;+u
;DjlGwt dfusf a'+bfx
!= cfTdlg0f{osf] clwsf/;lxt tfdfxsf] P]ltxfl;s e"ld vl08t gx'g] u/L tfD;fln :jfoQ
k|b]zsf] 3f]if0ff ul/of];\ .
@= /fHosf] ;+3Lo ;+/rgf P]ltxfl;s ynf], hflt, efiff / If]qsf] cfwf/df ul/of];\ .
$= hftLo hg;+Vofsf] cfwf/df k"0f{ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL nfu" ul/of];\ .
%= /fHosf ;a} c+ux -;+/rgfxdf_ / k|fs[lts ;|f]t;fwgdfly cu|flwsf/;lxtsf] hftLo
:jzf;gsf] Joj:yf nfu" ul/of];\ .
^= tfD;fln k|b]zleqsf cGo hfltxsf nflu :jzf;gleq :jzf;gsf] gLltsf] cfwf/df :jfoQ
;+/rgfxsf] lgdf{0f ul/of];\ . cGo ;+3/fHoxdf klg ;f]xL cfwf/df tfdfxsf] :jfoQ
zf;gsf] Joj:yf ul/of];\ .
!!= tfdf efiffnfO{ ;+3Lo Pjd\ k|fb]lzs efiffsf] kdf dfGotf lbOof];\ .
!^= ;+ljwfg d:of}bf ;ldltdf tfdf hfltsf] k|ltlglwTj ;'lglZrt ul/of];\ .
!&= tfdfnufot cflbjf;L hghfltsf] k|yfhGo sfg"g
(Customary law)