You are on page 1of 7

Apelao Cvel n. 2013.021438-6, de Papanduva Relator: Des. Jos Carlos Carstens Khler APELAO CVEL.

AO DECLARATRIA DE INEXISTNCIA DE DBITO C/C CANCELAMENTO DE PROTESTO E INDENIZAO POR DANOS MORAIS. MAGISTRADO QUE JULGA PROCEDENTES OS PLEITOS VERTIDOS NA EXORDIAL. IRRESIGNAO DA DEMANDADA. MRITO. APELANTE QUE ADUZ NO TER HAVIDO O PAGAMENTO DA QUANTIA NA SUA INTEGRALIDADE. PLEXO FTICO-PROBATRIO QUE CONDUZ AO RECONHECIMENTO DA QUITAO INTEGRAL DA FATURA VINCULADA CRTULA PROTESTADA. INOBSERVNCIA DO QUE PRESCRITO NO ART. 333, INCISO II, DO CDIGO BUZAID. TRANSFERNCIA QUE, ALIADA AOS DADOS BANCRIOS COMPLETOS DA SUPLICADA NO SEU RESPECTIVO COMPROVANTE, TESTIFICA O INESCONDVEL RECEBIMENTO DO VALOR. VERBERADO INTUITO DE TIRAR PROVEITO COM DETONAO DO FEITO, POR PARTE DA DEMANDANTE. TESE RECHAADA. AO PROPOSTA EMPS O DEVIDOAPONTAMENTO PARA PROTESTO, ENTRETANTO, ANTERIOR EFETIVAO DO ATO NOTARIAL. MANIFESTO INTERESSE DA AUTORA EM VER SOLUCIONADA A CIZNIA. AUSNCIA DE CAUSALIDADE DO TTULO PROTESTADO. CAMBIAL QUE NO CONDIZ COM O NEGCIO JURDICO ENTABULADO ENTRE OS CONTENDORES. ESCASSEZ PROBATRIA NO SENTIDO DE INDICAR O DBITO QUE LHE DEU ORIGEM. REQUERIDA QUE NO SE DESINCUMBIU DO REFERIDO NUS. PROTESTO INDEVIDO. DEVER DE INDENIZAR. CARACTERIZAO DE ATO ILCITO. PREENCHIMENTO DOS REQUISITOS ELENCADOS NOS ARTS. 186 E 927, AMBOS DO CDIGO CIVIL. DANOS MORAIS. PRESUNO DE PREJUZO QUE SE OPERA. PROTEO IMAGEM DAS PESSOAS JURDICAS. SMULA 227 DO STJ.RESPONSABILIDADE CARACTERIZADA. DECISUM MANTIDO IN TOTUM. REBELDIA DESPROVIDA. Vistos, relatados e discutidos estes autos de Apelao Cvel n. 2013.021438-6, da Comarca de Papanduva, em que apelante In Comum Indstria de Calados Ltda., e apelada Tricomalhas Comrcio de Malhas Ltda. ME: A Quarta Cmara de Direito Comercial decidiu, por unanimidade, negar provimento Insurgncia. Custas legais. Participaram do julgamento, realizado nesta data, os Exmos. Srs. Des. Jos Incio Schaefer e Altamiro de Oliveira. Florianpolis, 30 de abril de 2013. Carstens Khler PRESIDENTE E RELATOR

RELATRIO

Trata-se de Apelao Cvel (fls. 146-149) interposta por In Comum Indstria de Calados Ltda. em face da sentena (fls. 136-142) prolatada nos autos da "ao declaratria de inexistncia de dbito c/c sustao de protesto c/c reparao por restrio ao crdito e danos morais c/c tutela antecipada" n. 047.10.001833-1, ajuizada por Tricomalhas Comrcio de Malhas Ltda. ME em desfavor da ora Apelante e de Severino Cenci, em que o Juiz de Direito Comarca de Papanduva julgou procedentes os pleitos da Demandante, cuja parte dispositiva restou assim redigida: vista do exposto, julgo PROCEDENTES os pedidos formulados na presente demanda ajuizada por TRICOMALHAS COMRCIO DE MALHAS LTDA. ME., em desfavor de SEVERINO CENCI e IN COMUM INDUSTRIA DE CALADOS LTDA.,para em consequncia: a) CONDENAR, a demandada IN COMUM INDUSTRIA DE CALADOS LTDA. reparao dos danos morais ocasionados, os quais foram fixados em R$ 8.000,00 (oito mil reais), a ser corrigido monetariamente, a contar da presente deciso, de conformidade com o ndice apregoado pelo INPC-IBGE, bem como acrescido de juros moratrios de 1% (um por cento) ao ms, a partir da data do evento danoso (07.10.2010 - fl. 35), de conformidade com o enunciado sumular n. 54 doSTJ; b) DECLARAR a inexigibilidade do dbito em discusso; c) TORNAR DEFINITIVA a antecipao dos efeitos da tutela (fl. 26). Condena-se a demandada ao pagamento das custas processuais e honorrios advocatcios em favor do procurador da parte autora, estes fixados no percentual de 20% (vinte por cento) sobre o montante da indenizao arbitrada, nos termos do art. 20, 3, do CPC. Oficie-se ao tabelionato competente, para que seja cancelado em definitivo o protesto referente ao o ttulo de crdito objeto desta demanda, registrado sob o n. DMI 107. (destaques no original). Em suas razes recursais, defende a Apelante, em resumo, que: (a) a Demandante no efetivou o pagamento da prestao com vencimento no dia 5-1-10, tendo-o supostamente feito aps mais de vinte dias, abatendo indevidamente do ttulo o valor da taxa bancria e feito em agncia bancria diversa da convencionada; (b) a Suplicante no se desobrigou da aludida prestao; (c) em virtude do pagamento a destempo, no foi possvel identificar qualquer depsito efetuado na sua conta, mesmo que parcial; (d) permaneceu silente, quando intimada do apontamento para protesto do ttulo, sendo que deveria propor a competente ao cautelar de sustao de protesto, no o fazendo intencionalmente, visando futura reparao por danos morais; e (e) no houve qualquer prvio contato, com o fim de ver regularizado o pagamento do ttulo em discusso. Emps, recebido o Recurso no efeito devolutivo (fl. 152), tendo em vista a antecipao da tutela concedida, e vertidas as contrarrazes (fls. 155-159 e 161166), ascenderam os autos a este grau de jurisdio. o necessrio escoro. VOTO

Ab initio, faz-se mister enaltecer que foram coligidas duas contrarrazes ao feito fls. 155-159, com protocolo datado de 27-3-13, e 161-166, registrada em 28-3-13. Logo, em homenagem ao instituto da precluso consumativa, apenas se conhece das primeiras contrarrazes formuladas, repise-se, to somente do que constante s fls. 155-159. Tambm de forma isaggica, impende consignar que a ciznia circunda no fato de ter havido o apontamento e o efetivo protesto da duplicata mercantil n. 107, conforme denota-se fl. 15, sendo o nome da Suplicante registrado, inclusive, nos rgos protetivos de crdito (fl. 35), conferindo-lhe a pecha de descumpridora das obrigaes por si assumidas. E para uma escorreita soluo da quizila, j que a matria devolvida a este Pretrio engloba a completude da discusso presente no caderno processual, faz-se necessrio reavivar diversos pontos que exsurgiram durante a marcha processual. A comear pelo comprovante de efetivao da negativao, a qual, em consulta ao registro interno do Servio de Proteo ao Crdito (SPC), restou incontroversa (fl. 35) a perfectibilizao do protesto de fl. 15, na data de 7-10-10. Alis, imperioso consignar que em decorrncia de um contrato de compra e venda entabulado entre as Partes, no valor total de R$ 1.906,60 (mil e novecentos e seis reais e sessenta centavos), os Contendores parcelaram em trs faturas o valor toral, vinculando-se um boleto para cada crtula, a saber: (a) a de ordem n. 102, no valor de R$ 635,54 (seiscentos e trinta e cinco reais e cinquenta e quatro centavos), com vencimento para 5-1-10; (b) a de ordem n. 102/A, no valor de R$ 635,53 (seiscentos e trinta e cinco reais e cinquenta e trs centavos), com vencimento para 4-2-10; e (c) a de ordem n. 102/B, no valor de R$ 635,53 (seiscentos e trinta e cinco reais e cinquenta e trs centavos), com vencimento para 6-3-10, conforme haure-se da nota fiscal ajoujada ao feito fl. 17. Outrossim, no decorrer da instruo procedimental ambas as Litigantes confluram na discusso do pagamento da cambial de ordem 102, representada pelo boleto bancrio no valor de R$ 635,54 (seiscentos e trinta e cinco reais e cinquenta e quatro centavos), com vencimento em 5-1-10, principalmente no condizente ao seu comprovante de pagamento coligido a actio (fl. 19). Efetivamente, da atenta leitura do aludido comprovante, percebe-se se tratar de boleto cujo emitente o banco Santander S.A., constando como cedente "AGESCON CONTAB ASSESSORIA EMPR LTDA", o que discrepa dos demais boletos pagos, alusivos s duplicatas de ordem n. 102/A e 102/B (fl. 20), cujo emitente o Banco do Brasil S.A. Contudo, tal circunstncia no implica em dizer que no houve o pagamento da verberada quantia, at porque, dessume-se, de forma diametralmente oposta s asseres da Requerida, que houve o efetivo pagamento do numerrio discutido. Ora, pouco crvel seria aquilatar que determinado comprovante de transferncia eletrnica, efetivada por meio de DOC (Documento de Crdito) em uma agncia do Banco do Brasil S.A., que conste o nome exato da Demandada como favorecida da quantia nele representada, tendo, inclusive, feito meno ao Banco (341 - Ita Unibanco S.A.), agncia (1438) e conta-corrente (00000234161), no tenha sido compensado, tampouco no identificado nos extratos de transaes financeiras da aludida beneficiria pela transferncia, qual seja, a credora In Comum Indstria de Calados Ltda.

Uma vez, espancada a assero tocante ao no recebimento da quantia representada pelo demonstrativo coadunado fl. 19, passa-se ao enfoque de outra problemtica, o hasteado adimplemento parcial do boleto representante da duplicata mercantil de ordem 102. Para tanto, sustentou a Suplicante de forma veemente, inclusive na audincia de instruo e julgamento realizada no dia 22-11-11 (fl. 120), por meio de sua representante legal, Sra. Maria Soilete Augustin Gruber, que, em virtude do atraso no envio do boleto alhures mencionado, iniciou as tratativas com o representante da empresa R, autorizando-a a efetuar o abatimento do quantumque remunerou a transao - tarifa do DOC no valor de R$ 13,50 (treze reais e cinquenta centavos) bem como desconsiderar os encargos relativos mora. Plausvel a asseverao sustentada, motivo que, per si, justifica o fato de a Demandante ter os completos dados bancrios da Suplicada. Alis, conjectura remota seria se sequer houvesse tido o contato telefnico mencionado e, mesmo assim, detivesse os aludidos dados financeiros. De outro vrtice, quando da realizao das inmeras indagaes procedidas pelo Juiz de Direito na audincia ltima - conforme recurso audiovisual constante fl. 121 - o Sr. Daniel Cenci, scio e responsvel financeiramente da empresa Insurgente - juntamente com sua Irm - limitou-se a responder que "desconhecia", "no recordava" ou "no auferia certeza em responder aos questionamentos", impossibilitando o deslinde das questes nodais do feito, tais quais: (a) a confirmao dos dados bancrios contidos no comprovante de fl. 19; (b) a existncia de negcio jurdico entabulado posteriormente ao que objeto do feito (fl. 17); (c) o fato de ter havido contato com a empresa Recorrida informando-a da falta de pagamento da fatura em discusso; (d) a permisso para que a Demandante efetuasse o pagamento da fatura com o respectivo abatimento da tarifa do DOC; e (e) o esclarecimento acerca da data de vencimento constante no apontamento para protesto no representar quaisquer das outras constantes na nota fiscal de fl. 17. Portanto, a declarao firmada fl. 122 pela R, inclusive subscrita pelo Daniel Censi, de se causar espcie, tendo em vista que, efetivamente, trata de esclarecer alguns pontos no objetados por quem deveria t-los feito na verberada audincia de instruo e julgamento, alm de ser uma produo unilateral. Ento, acolher a aludida afirmao seria menosprezar a interrogao comandada pelo Togado a quo, quando o representante legal da Inconformada sobressaiu nobremente furtivo no seu pronunciamento. Desta forma, face a escassez de robusto plexo ftico-probatrio que comprove a obsecrao sustentada pela Suplicada, de que houve m-f na realizao do pagamento parcial da obrigao, bem como na ausncia de cumprimento ao ditame no art. 333, inciso II, do Cdigo Buzaid, ao no comprovar o envio a tempo dos boletos correspondentes, reconhece-se na sua ntegra a transferncia consubstanciada fl. 19. Ademais, naufraga a fundamentao tecida na presente Rebeldia, tambm, porque se plenamente possvel a constatao do pagamento parcial da aludida monta, conforme suso vazado, inescondvel e digno seria, alm de pautado no idario sugerido na poltica interna declarada fl. 122, o ato de contactar o seu cliente para realizar a simples compensao dos valores faltantes - R$ 13,50 (DOC) e demais encargos, se houvessem - nas demais faturas, j que a transferncia se perfectibilizou em 25-1-10 (fl. 19) e as faturas vincendas datavam de meses posteriores - 4-2-10 e 6-3-10 (fls. 17 e 20), respectivamente.

E nem se digne em dizer que a Apelada, ao no ingressar com a competente ao de sustao de protesto, se valeu de intuito para receber futura indenizao por danos morais. Isso porque se analisada a data do efetivo protesto, dia 7-10-10 (fl. 35), e a da detonao do presente feito, dia 1-10-10 (fl. 1), verifica-se ser esta antecedente, ainda, quele fato, caracterizando de forma ululante o animus em ver solucionada a problemtica por parte da Insurgida. Ademais, rechaadas as teses da Suplicada, foroso ressaltar outra questo que fomenta certa estranheza. Assim como bem destacou o Magistrado de origem, o apontamento para protesto (fl. 15) faz hialina meno data de vencimento da duplicata supostamente inadimplida como sendo o dia 5-7-10. Todavia, ao se perscrutar a nota fiscal do negcio jurdico entabulado entre os Contendores (fl. 17), depreende-se que foram vinculadas trs duplicatas, sem, contudo, nenhuma representar o vencimento prognosticado no instrumento de protesto. E, some-se a isto o fato de que na audincia de instruo e julgamento, ao ser indagado sobre a existncia de algum negcio jurdico entabulado posteriormente ao coligido fl. 17, o Sr. Daniel Cenci respondeu: "Eu acho que no houve, no lembro" (conforme recurso audiovisual, mais especificamente no trecho 9'18" 9'32"), assim como a ausncia de qualquer lastro da aludida duplicata protestada DMI 107 - durante toda a marcha processual. Nessa alheta, ausente a causa que deu origem duplicata protestada, seja pelo seu total adimplemento, quer seja pela ausncia de indicao do dbito que lhe ensejou a emisso, nus que competia Requerida, falta-lhe o requisito da causalidade, haja vista inexistir dvida por si representada. Assim no destoa este Arepago: AO DECLARATRIA - PROTESTO PROMOVIDO PELA INSTITUIO FINANCEIRA ENDOSSATRIA - FALTA DE CAUTELA AO NO AVERIGUAR A ORIGEM DA CRTULA - AUSNCIA DE COMPROVAO DA CAUSA DEBENDI - DVIDA CONSIDERADA INEXISTENTE - PRECEDENTES DA CORTE - RECURSOS IMPROVIDOS. "A duplicata ttulo eminentemente causal, vinculada causa que lhe deu origem. Se o banco, proprietrio do ttulo, tem legitimidade para cobrar o valor nele estampado e lev-lo a protesto, no pode postular a iseno quanto s responsabilidades inerentes ao endosso translativo. 'Deve-se resguardar o direito de regresso do endossatrio em relao ao endossante do ttulo, tendo em vista a emisso deste sem causa ' (TJSC, Ap. Cv. n. 1997.015343-0, de Brusque, Rel. Des. Fernando Carioni, DJ de 11-3-03)'" (Apelao Cvel n. 2007.046901-6, rel. Des. Ricardo Fontes, j. 13.3.08). (Apelao Cvel n. 2004.025553-5, Rel. Des. Paulo Roberto Camargo Costa, j. 6-809, destacou-se). Por se tratar a Requerente de pessoa jurdica, importante consignar a leitura do enunciado da Smula n. 227 do Superior Tribunal de Justia, que alude: "Apessoa jurdica pode sofrer dano moral". Desta forma, uma vez constatada como indevido o protesto da duplicata apontada fl. 15, recai Recorrente, tal qual balizado pelo Juzo de origem, a

obrigatoriedade em indenizar a Demandante pelos danos de rbita moral em virtude da ilicitude cometida. E isso em razo do preenchimento dos requisitos mencionados nos arts. 186 e 927, ambos Cdigo Civil. Nem se olvida mencionar a desnecessidade de comprovao do dano sofrido pelapessoa jurdica com o protesto da crtula sem causa negocial, face a iminente presuno de suas consequncias nefastas. Na mesma tropilha o congraamento da Corte da Cidadania: DIREITO PROCESSUAL CIVIL. AGRAVO REGIMENTAL NO RECURSO ESPECIAL. RECURSO QUE NO LOGRA INFIRMAR OS FUNDAMENTOS DA DECISO AGRAVADA. PROTESTO INDEVIDO DE TTULO. ENDOSSO TRANSLATIVO. RESPONSABILIDADE DO ENDOSSATRIO PELOS PREJUZOS. DANO MORAL. PROVA OBJETIVA DESNECESSRIA. DIVERGNCIA JURISPRUDENCIAL. AUSNCIA DE COTEJO ANALTICO. [...] Desnecessria a prova objetiva do dano ou prejuzo sofrido na hiptese de protesto indevido de ttulo, ato ilcito que enseja indenizao por dano moral. (AgRg no REsp 740694/RS, Rel. Min. Joo Otvio de Noronha, j. 22-9-09, gizou-se). Esta Pao de Justia caminha em idntico norte: APELAO CVEL. AO DE INDENIZAO. DUPLICATA DESCONTADA. RESPONSABILIDADE DA INSTITUIO BANCRIA. PARTE PASSIVA LEGTIMA. DANO MORAL. TTULO LEVADO A PROTESTO INDEVIDAMENTE. INDENIZAO. PESSOA JURDICA. POSSIBILIDADE. SMULA 227 STJ.COMPROVAO DO ABALO MORAL SOFRIDO. DESNECESSIDADE. MERA INDICAO DO AUTOR QUE J CARACTERIZA O ABALO MORAL. VALOR DA INDENIZAO POR DANO MORAL. CRITRIO PARA SUA FIXAO. EXTENSO DO ABALO SOFRIDO PELO LESADO E FUNO REPRESSIVA AO OFENSOR. SENTENA REFORMADA - RECURSO PARCIALMENTE PROVIDO [...] "Dano moral. Pessoa jurdica. Prova do dano. Protesto indevido de ttulo. Smula n 227 da Corte. 1. Est alinhada a jurisprudncia da Corte no sentido de que a pessoajurdica pode sofrer dano moral (Smula n 227 da Corte). 2. Provado o fato gerador do dano moral, no caso, o indevido protesto, impe-se deferir a indenizao." (REsp 538687/RS - Relator Min. Carlos Alberto Menezes Direito). Quanto comprovao do prejuzo, esta no se faz necessria, pois para obteno do abalo de crdito puro, no se exige a prova dos reflexos patrimoniais. O dano moral est inserido na ofensa sofrida pela pessoa em decorrncia do abalo de crdito, e se prova por si. O valor a ser arbitrado a ttulo de dano moral deve ter como parmetro a extenso do abalo sofrido pelo lesado, sem, contudo, configurar enriquecimento ilcito, considerada, ainda, a finalidade repressiva ao ofensor.

(Apelao Cvel n. 2005.038387-5, Rel. Des. Stanley da Silva Braga, j. 108-09). Destarte, pelos argumentos suso alinhavados, mantm-se irreparvel odecisum vergastado, nos seus idnticos termos. o quanto basta. Ante o exposto, por unanimidade, nega-se provimento ao Reclamo.

You might also like