Advertentie

open sollicitatie

Wetenschap

NRCHANDELSBLAD
MAANDAG 18 NOVEMBER 2013

19

WETENSCHAP KORT
LIEDJES

Taiwanese aboriginals geven al eeuwen hun liedjes door

Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V. T.a.v. de landsadvocaat New Babylon Bezuidenhoutseweg 57 2594 AC Den Haag Betreft: open sollicitatie
FOTO ANP

AMSTERDAM. Taiwanese aboriginalvolken die vergelijkbaar liederen zingen, blijken ook genetisch nauwer aan elkaar verwant. Deze traditionele liedjes moeten dus al vele eeuwen, en misschien millennia, vrijwel onveranderd van generatie op generatie worden doorgegeven. Aan de hand van muziek zijn dus misschien oeroude migraties in kaart te brengen, schreven antropologen en muziekwetenschappers vorige week in Proceedings of the Royal Society B. De meeste moderne Taiwanezen stammen af van Han-Chinezen, die het eiland sinds de 17de eeuw koloniseerden. Maar voordat de Chinezen kwamen, leefden er verschillende aboriginalvolken op Taiwan, ieder op een eigen deel van het eiland. Al sinds de jaren 20 worden hun traditionele liederen opgenomen en bestudeerd. De onderzoekers vergeleken onder andere het ritme, de toonhoogte en tekst van 220 van deze liederen, van negen verschillende aboriginalvolken. (NRC)

Geachte landsadvocaat, Na jarenlang in de strafrechtadvocatuur te hebben gewerkt solliciteer ik nu bij uw kantoor. De reden voor mijn sollicitatie is simpel. De afgelopen jaren daalde de vergoeding voor strafrechtadvocaten ruim 7%. De overheid heeft aangekondigd per 1 juli 2014 de tarieven voor gespecialiseerde strafrechtadvocaten verder te verlagen tot onder de kostprijs. Dat betekent dat mijn kantoor binnenkort moet sluiten. Gelukkig is er een terrein waarop diezelfde overheid niet bezuinigt: op uw tarieven. Over 2012 declareerde u als landsadvocaat 17,5 miljoen euro aan de overheid. Dat is niet gek met uurtarieven tot E 348,-: vijf keer zoveel als een strafrechtadvocaat straks krijgt. Ik wil niet vooruitlopen op mijn carrire bij uw kantoor, maar ik zie dergelijke vergoedingen wel zitten. De afgelopen jaren heb ik verdachten in strafzaken bijgestaan die een eerlijk proces willen. De huisarts die uit erbarmen zijn patint uit zijn lijden verlost, de automobilist die ongewild een dodelijk ongeluk veroorzaakt en de moeder die in een psychose haar baby doodt. Voor deze mensen heb ik steeds mijn best gedaan, maar onder kostprijs werken is voor mij niet vol te houden. U kent mij uit de rechtszaal: ik werk goed en efcint, ben bereid tot gratis overwerk en ik schrik niet terug voor principile zaken. Ik weet dat ik mij moet onderscheiden als sollicitant dus ik zal deze brief binnenkort in royaal formaat aan u aanbieden. Met vriendelijke groet,

Apotheek in de omgeving van Gulu, in het noorden van Oeganda

FOTO NATIONAL GEOGRAPHIC / CORBIS

Resistente bacterin zijn wereldwijd een probleem

Resistente bacterin Het antibioticatijdperk is bijna voorbij. Chemotherapie en grote operaties worden dan riskanter door infectiegevaar.
Door onze redactie wetenschap
AMSTERDAM. Bacterin die met geen

enkel beschikbaar antibioticum te bestrijden zijn, verspreiden zich razendsnel over de hele wereld. Nieuwe antibiotica zijn er niet. We staan aan het begin van een postantibiotisch tijdperk. Dat staat in de eerste alinea van een alarmerend artikel, gisteren online gepubliceerd door The Lancet Respiratory Diseases. De 26 auteurs, infectieziektedeskundigen van over de hele wereld, roepen op tot actie. Iedereen merkt de gevolgen. De overeenkomsten met de klimaatverandering zijn duidelijk. De problemen zijn beschreven. De ingrepen die nodig zijn, zijn bekend. Namelijk spaarzamer gebruik, zoeken naar nieuwe antibiotica en naar andere alternatieven. Maar een gecordineerde aanpak, vooral op politiek niveau, nationaal en internationaal ontbreekt. Bacterin worden op den duur altijd resistent tegen antibiotica. Na bijna 70 jaar grootschalig gebruik heeft iedere microbioloog dat wel als na-

tuurwet geaccepteerd. Maar de snelheid waarmee het gebeurt, heeft iedereen het afgelopen decennium overvallen. Wijdverspreid gebruik in de veeteelt (in lage doses), in ziekenhuizen en in de gewone dokterspraktijk is de oorzaak. En de verspreiding over de wereld gaat razendsnel, doordat mensen veel reizen, maar ook doordat wereldwijd dezelfde antibiotica beschikbaar zijn. In Europa sterven naar schatting 25.000 mensen per jaar door antibioticaresistente bacterin. In de VS zou-

In Europa sterven zon 25.000 mensen per jaar door resistente bacterin
den het er 23.000 zijn. Die cijfers zijn nuttig omdat ze een grootte-orde aangeven, maar akelig onnauwkeurig, schrijven de auteurs van het inleidende artikel in The Lancet. Hoe het in de ontwikkelingslanden en de opkomende economien is, is onduidelijk. Daar is het probleem misschien wel groter. Voor gezonde mensen zijn multiresistente bacterin, zoals MRSAs, ESBLs en bepaalde E.coli en Klebsiellastammen, niet gevaarlijker dan bacterin die nog wel gevoelig zijn voor me-

dicijnen. En verreweg de meeste mensen bestrijden een bacterile infectie met hun eigen afweersysteem. Iedereen is daar iedere seconde van de dag mee bezig. Als de afweer stilvalt, nemen de miljarden darmbacterin het lichaam binnen een paar dagen over. De sterfte aan infectieziekten was in de eerste helft van de vorige eeuw ook al voor meer dan 90 procent afgenomen toen halverwege die eeuw de antibiotica beschikbaar kwamen. Antibiotica hebben de weg geplaveid voor grote chirurgische ingrepen, voor orgaantransplantatie, chemotherapie tegen kanker en de behandeling van veel te vroeg geboren babys, schrijven de auteurs. In Pakistaanse ziekenhuizen met een afdeling voor veel te vroeg geboren kinderen is de sterfte bijvoorbeeld erg hoog door infecties met multiresistente carbapenem-resistente bacterin. De carbapenemen zijn de klasse antibiotica die overal ter wereld de laatste verdedigingslinie zijn. Maar veel pasgeborenen die met een ernstige infectie in Zuid-Azi in een ziekenhuis worden opgenomen, krijgen er standaard meteen carbapenemen. Resistente bacterin zijn in ontwikkelingslanden al net zo gewoon als in rijke landen. Maar in de ziekenhuizen daar is de kans om een infectie op te lopen twee- tot tienmaal groter dan in de Verenigde Staten.

Traditionele dans van de Ami, een Taiwanees aboriginalvolk.

HARTAANVAL

WALGING

Patint koelen in de ambulance helpt niet

AMSTERDAM. Mensen die een

Poep is op een andere manier vies dan bloed

AMSTERDAM. Het zien van

hartaanval overleven, lopen vaak blijvende hersenschade op. De schade is kleiner als patinten mild worden gekoeld zolang ze buiten bewustzijn zijn. Een lichaamstemperatuur tussen 32 en 34C is goed. Die temperatuur is vaak pas na ruim vier uur bereikt. In Seattle is onderzocht of meteen koelen, al in de ambulance op weg naar het ziekenhuis, beter is. De patinten kregen een infuus van twee liter fysiologisch zout van 4C. En waren dus wat eerder op de gewenste temperatuur. Maar het verbeterde de overleving en de latere hersenfuncties niet, staat in een gisteren online gepubliceerd artikel in JAMA. Koelen gaf wat meer bijwerkingen. (NRC)

bloed en akelige operaties roept een ander type afschuw op dan poep, pus en braaksel, concluderen psychologen (Emotion, 11 november). Ze stelden vast dat filmpjes van iemand die zich verstapt of een been breekt hetzelfde type afschuw oproepen als beelden van operaties: het gezicht vertrekt, de hartslag gaat omlaag. Bij poep/pus/kots daalt de hartslag niet, wel de spijsverteringsactiviteit. Eerder werd gedacht dat afschuw van poep/kots n van bloed waarschuwingssignalen tegen infectie waren. Maar als voor de pijnlijke afschuw geen bloed nodig is, vervalt dat argument. Afschuw is een complexe emotie: morele overtredingen roepen het ook op. (NRC)

De Strafrechtadvocaat

DOCTOR

P
deze sollicitatie is mede mogelijk gemaakt door:
Van Gessel Wiersum Jonge Vos Hammerstein Advocaten | Meijering Van Kleef Ficq & Van der Werf Advocaten | Cleerdin & Hamer Advocaten Meijers Canatan Advocaten | Reynaerde Advocaten | Ausma De Jong Advocaten | Pijnenburg Advocaten | Blaauw Advocaten | Seebregts & Saey Strafrechtadvocaten Wester & Verbeek Advocaten | Kloosterman & Stronks Advocaten | Kuijpers & Nillesen Advocaten | Hiemstra Van Halderen Advocaten | Le Cocq Jongsma Advocaten Teurlings & Ellens Advocaten | Advocatenkantoor De Leon | Rijnja Meijer & Balemans Advocaten | AVES Advocaten | Van Berge Henegouwen Advocaten Spijker Strafrechtadvocaten | Wolters Strafrechtadvocaten | Vlug Huisman Maarsingh Strafpleiters | Schadd Advocaten | Coumans en Van Gaalen Strafrechtadvocaten Starmans & Lamers advocaten | Stroobach Ketting Dijkers Karakaya Strafpleiters | Wolffs & Hoogervorst advocaten | Babur Beg Advocaat Arkesteijn Frijns Van den Boogert strafrechtadvocaten | Plasman cs advocaten | Janssen Ketwaru Strafrechtadvocaten | Brink Attorneys

ulsars zijn supercompacte restanten van ontplofte zware sterren. Ze tollen hard rond en zenden bundels radiogolven uit als een vuurtoren. Steeds als zon bundel in onze richting schijnt, kunnen astronomen hem zien. Sterrenkundige Thijs Coenen (1980) testte de nieuwe Nederlandse radiotelescoop LOFAR (Low Frequency Array) en ontdekte twee nieuwe pulsars. Wat is er bijzonder aan de LOFAR? LOFAR is veel gevoeliger in lage radiofrequenties dan andere telescopen. Hij bestaat niet uit schotels, zoals de telescoop in Westerbork, maar uit 7.000 simpele antennes die lage radiofrequenties opvangen. Het centrum staat in Exloo, in Drenthe. Daar staan in een straal van twee kilometer 24 meetstations, elk met pakweg 150 antennes. De overige meetstations staan verder verspreid, tot in

Op jacht naar uitgebluste sterren

Duitsland, Engeland, Frankrijk en Zweden. Alle meetgegevens gaan via glasvezelkabels naar de centrale computer in Groningen. De afgelopen tien jaar is LOFAR gebouwd, nu moesten we eerst testen of hij werkt. Bij de eerste check hebben we 65 bekende radiopulsars kunnen detecteren. Daarbij gebruikten we een groot blikveld en een lange kijktijd. En u ontdekte twee nieuwe radiopulsars? Yes! Daar ben ik heel blij mee. Bij mijn tweede zoektocht, in 2011, kozen we voor kleinere blikvelden, maar juist een hogere gevoeligheid. Eind vorig jaar hebben we eindelijk de nieuwe signalen uit de data gevist. We hadden al een paar nieuwe pulsars gevonden, maar steeds bleken die dan net iets eerder gevonden door andere sterrenkundigen. LOFAR is dus geschikt om te zoe-

ken naar pulsars. Dat is belangrijk om te weten. De Square Kilometer Array in Zuid-Afrika en Australi, een grote radiotelescoop waaraan de hele wereld samenwerkt, krijgt ook lageband-ontvangers. Die worden misschien van het type dat LOFAR ook gebruikt. Het Nederlands Instituut voor Radioastronomie, ASTRON, is al bezig met het ontwikkelen van radio-ontvangers en verwerkingssoftware daarvoor. Zijn de nieuwe pulsars naar u vernoemd? Nee, de meeste pulsars krijgen als naam de cordinaten waarop ze te vinden zijn. Zelfs de allereerste die Jocelyn Bell Burnell vond in 1967. Mijn twee pulsars heten J0140+5621 en J0613+3731. De eerste is waarschijnlijk 340 duizend jaar oud, met een magneetveld dat 25 biljoen keer sterker is dan op aarde. Die andere is

3,1 miljoen jaar oud, met een magneetveld van 2,8 biljoen keer dat van de aarde. Wat kunnen we leren van die stervende sterren? In pulsars heersen belachelijke omstandigheden, zoals een extreem sterk magneetveld en een enorm hoge dichtheid. Dingen die wij op aarde niet na kunnen doen. Het gedrag van een pulsar wordt bepaald door de interactie van subatomaire deeltjes, dezelfde die mensen in de deeltjesversneller Cern ook onderzoeken. Waarnemingen aan pulsars vertellen ons meer over die deeltjes. Niki Korteweg Thijs Coenen verdedigt zijn proefschrift Searching for Pulsars with LOFAR op 20 november om 10.00 uur aan de Universiteit van Amsterdam.

Illustratie van een pulsar