20131113

POLITECHNIKAWARSZAWSKA WYDZIAINYNIERIILDOWEJ INSTYTUTDRGIMOSTW

Mosty betonowe II
TEMAT:Historyczneiwspczesnesystemysprajce
Wykona In.MaciejKowalski Sekcja:MiBP S2s3 R.A.2013/2014 Prowadzcy: Drhab.in.WojciechTrochymiak 1

Zawarto opracowania
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Definicjeiopiselementwskadowychsystemwsprania. Kryteriaklasyfikacji. Podstawowesposobykotwieniasplotw,drutwiprtw. Historycznesystemyzcignamistalowymi. Wspczesnesystemyzcignamistalowymi. Ochronaizapobieganiedegradacjisystemwsprania. Trzypytaniaegzaminacyjnewrazzodpowiedziami. Bibliografia
2

20131113

1. Definicje i opis elementw skadowych systemw sprania.

Drut podstawowy element systemu sprenia, o rednicy od 2,5 do 8 mm Splot kilka (zazwyczaj 3 lub 7) drutw owinitych wok drutu centralnego Kabel sprajcy (cigno) wiotkie cigno sprajce wykonane z wizki rwnolegych splotw lub drutw. Dewiatory elementy zastosowane w okrelonych miejscach konstrukcji, wzdu cigna, zazwyczaj wykonane ze stalowych rur. Su do zmiany kierunku trasy cigna sprajcego. Osonka kablowa zwijana, karbowana rura wykonana ze stalowej tamy lub z tworzyw sztucznych, wraz z elementami czcymi i odpowietrzajcymi tworzy kana kablowy. Zakotwienie stalowy element umieszczony na kocu kabla sprajcego, przekazujcy si sprajc na konstrukcj. Zakotwienie nacigowe (czynne) zakotwienie usytuowane od strony wprowadzania przez zestaw nacigowy siy nacigowej do kabla. Zakotwienie bierne zakotwienie, do ktrego nie przykada si zestawu nacigowego, sytuowane po przeciwnej stronie kabla sprajcego w stosunku do zakotwienia nacigowego. cznik kabla konstrukcja suca do przeduenia kabla napitego lub nie napitego o nonoci nie mniejszej ni nono kabla. Zestaw nacigowy zesp urzdze pozwalajcy na nacignicie wizki splotw do projektowanej, montaowej siy sprajcej (prasa nacigowa, pompa hydrauliczna z manometrem, przewody i zczki hydrauliczne).

1. Definicje i opis elementw skadowych systemw sprania.

4
Rys. 1 Elementy systemu sprania [1]

20131113

2. Kryteria klasyfikacji.
Sposb nacigu i kolejno betonowania Strunobeton Nacig cigien jest realizowany przed betonowaniem elementu. Przekazanie siy sprajcej na beton, po uzyskaniu wymaganej wytrzymaoci betonu, za pomoc przyczepnoci. Kablobeton Nacig kabli (umieszczonych w uformowanych kanaach kablowych) realizowany po uzyskaniu wymaganej wytrzymaoci betonu, jednoczenie wywoujcy sprenie elementu. Lokalizacja sprenia wzgldem przekroju Sprenie wewntrzne Cigna sprajce umieszczone wewntrz elementu betonowego. Sprenie zewntrzne Cigna sprajce umieszczone s poza przekrojem betonowym lub wewntrz przekroju skrzynkowego.

2. Kryteria klasyfikacji.
Stopie sprenia wg PN91/S10042 Pene sprenie Poziom sprenia wyklucza moliwo powstania napre rozcigajcych w betonie. Sprenie ograniczone Poziom sprenia dopuszcza moliwo powstania napre rozcigajcych w betonie i w konsekwencji zarysowania przekroju. Sprenie czciowe Poziom sprenia dopuszcza moliwo powstania napre rozcigajcych w betonie i rys o ograniczonej szerokoci rozwarcia. Stopie sprenia wg PNB03264 Super pene sprenie Kiedy pod dziaaniem podstawowej kombinacji obcie nie wystpuj w przekrojach naprenia rozcigajce (kategoria rysoodpornoci 1a) Pene sprenie Kiedy pod dziaaniem kombinacji krtkotrwaej nie wystpuj rysy, a naprenia rozcigajce nie przekraczaj wytrzymaoci betonu na rozciganie (kategoria rysoodpornoci 1b) Sprenie ograniczone Kiedy pod dziaaniem dugotrwaej kombinacji obcie nie wystpuj w przekrojach naprenia rozcigajce (warunek dekompresji), a pod krtkotrwa kombinacj obcie, rysy nie przekraczaj wartoci dopuszczalnej 0,2mm (kat 2a) Czciowe sprenie kiedy rezygnuje si z warunku dekompresji i dopuszcza si pod dziaaniem krtkotrwaej kombinacji obcie do wystpienia w przekroju niewielkich rozciga, powodujcych rysy nieprzekraczajce 0,2mm (kat 2b)

20131113

2. Kryteria klasyfikacji.
Kierunki sprenia Sprenie liniowe Przebieg cigien prosty, krzywoliniowy lub zaamany. Sprenie cylindryczne Sprenie obwodowe zbiornikw cylindrycznych. Sprenie jednokierunkowe Cigna lece rwnolegle do jednej osi konstrukcji Sprenie dwukierunkowe Cigna lece rwnolegle do dwch osi konstrukcji, zazwyczaj wzajemnie Sprenie wielokierunkowe Cigna lece rwnolegle do wicej ni dwch osi konstrukcji (np. kopuy).

Rys. 2 Nawijanie silnych cigien na powoce obudowy reaktora jdrowego [4]

2. Kryteria klasyfikacji.
Sposbsprenia Sprenie hydrauliczne Prasy hydrauliczne (nacigarki) wywouj nacig cigien, a wskazania manometrw pozwalaj na kontrol siy nacigu. Kilka takich nacigarek moe tworzy jeden zesp nacigowy obsugujcy sprenie wielu cigien. Sprenie mechaniczne Ukady nacigowe dziaajce na zasadzie obcienia lub dwigni powodujce nacig cigien i utrzymywanie staej siy (podstawowy sposb sprenia konstrukcji strunobetonowych, a take konstrukcji cylindrycznych). Sprenie elektryczne (termiczne) Historyczna metoda ogrzania cigien (za pomoc prdu elektrycznego) i ich zakotwienia przed uoeniem betonu w formie. Sprenie chemiczne Metoda analogiczna do pras hydraulicznych, gdzie reakcja chemiczna powoduje parcie sprajce i generowanie siy sprajcej. 8

20131113

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwienia s istotnym elementem kadego systemu sprenia. Oczekuje si od nich, aby umoliwiay nacig cigna, a po jego zakoczeniu zapewniay trwae przenoszenie siy w cignie przez cay okres uytkowania elementu. Rozwj zakotwie Rozwj zakotwie powodowa de facto rozwj wszystkich systemw sprajcych Powojenny postp technologiczny zwizany z wymagan szybk odbudow zniszczonych konstrukcji Na przestrzeni 70 lat opracowano kilkadziesit typw i wariantw zakotwie, z ktrych wspczenie stosuje si wraz z unowoczenieniem tylko kilkanacie Zakotwienia drutw obecnie nie s ju stosowane, ale zdecydowana wikszo istniejcych konstrukcji jest w ten sposb sprona Freyssinet (betonowy stoek) 1939 Magnel 1941 Freyssinet (stalowy stoek) 1968 BBRV 1949

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

ZakotwienieMagnela

4-7 drutw, parzysta liczba warstw Zakotwienie klinowe, blokujce Kabel wielowarstwowy

Zakotwienie w postaci paskiej pyty z wyfrezowanym wgbieniem klinowym, kotwienie drutw parami przy uyciu klinw. Zakotwienie dla caego kabla skada si z wielu pyt skrconych ze sob. Kabel w przekroju prostoktny.

10
Rys 3. Historyczny system zakotwie Magnela [2][4]

20131113

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwienie Freyssineta

12 lub 18 drutw Zakotwienie stokowe, blokujce Kabel koncentryczny

Zakotwienie w postaci bloku kotwicego skadajcego si z elementu stalowego lub elbetowego silnie uzwojonego lub umieszczonego w odcinku rury, ze stokowym otworem w rodku oraz ze stoka kotwicego z podunymi kanaami na obwodzie.

Zakotwienie stokowe dziaa na zasadzie wciskania stoka midzy nacignite druty, a ostateczne zaklinowanie si kabla nastpuje, kiedy po zwolnieniu nacigu nastpi polizg stoka.

11

Rys. 4 Historyczne systemy zakotwie Freyssineta [2][4]

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

ZakotwieniaBBRV

Zakotwienie gowicowe Od 7 do 102 drutw Kabel koncentryczny Wspczenie stosowany

Rys. 5 Historyczne systemy zakotwie BBRV [2][4]

Zakotwieniewpostacistalowegoblokuwksztaciewalcazszeregiemrwnolegychotworw przelotowychorednicyniecowikszejnirednicadrutwwkablu.Naotworachopierajsi spcznianegwkikocwdrutw,dziaajcejakobiernezakotwienie.Nakrtkautrzymujca walcowyblokopierasinapyciestalowejumieszczonejnaczolespranejkonstrukcji.Dziki plastycznejobrbcenazimno,umoliwiajcejzachowanieniewielkichrozmiarwgwek, gowicekotwicecechujstosunkowoniewielkierozmiary.

12

20131113

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwieniasplotw

Rys. 6 i 7 Zakotwienie szczkowe [2]

Najczciejspotykanezakotwieniacigienzoonychzesplotw.Skadasizblokuzakotwieniawksztacie walcazukademprzelotowychotworw.Wkadymzestokowychotworwmiecisipojedynczysplotoraz obejmujcagostokowaszczkakotwica. Walcowyblokopierasinapowierzchniblokuoporowego(stalowegolubeliwnego).Kotwieniebiernesplotu jestzapewnionedzikiwpychaniuszczkkotwicychdoichstokowychotworwprzyuyciustalowych spryn,bdcychelementemzakotwienia. Wiodcyproducenci:BBR,BBVSystems,Freyssinet,VSL,AMSYSCOVTM,TENSACCIAIS.P.A.,AlgaS.P.A.,CCL, MK4,DYWIDAGSystemsInternational

13

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

14
Rys. 8 Przykad zakotwienia szczkowego Freyssineta typu C [1]

20131113

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwieniasplotw

Rys.9Zakotwieniewgbne,formowanietzw. zakotwieniacebulkowego[2]

Rys.10Zaciskiplastyczne [2]

Dziaanie jest oparte na przekazaniu siy z kabla na beton poprzez przyczepno lub docisk. Kocwki splotw w tych rozwizaniach s rozplecione lub zakoczone zaciskami plastycznymi, opartymi na stalowej blasze, i s zabetonowane wewntrz spranej konstrukcji. Wiodcy producenci: Freyssinet, DYWIDAGSystems International, VSL, Alga S.P.A.

Zacisk plastyczny to stalowa tuleja podlegajca plastycznym odksztaceniom trwaym, ktra przy pomocy hydraulicznej prasy zostaje zacinita na splocie lub linie, powodujc plastyczne wcinicie stali midzy druty. Wiodcy producenci: VSL, DYWIDAGSystems International

15

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwieniasplotw

Rys.11Zakotwienieptlicowe[2]

Zakotwienie ptlicowe wykonuje si poprzez zakrzywienie splotu w postaci ptli. W zakotwieniach tych na kocu oson kanaw kablowych stosuje si uszczelniajce korki gumowe lub bitumiczne. Ptlic rozplata si moliwie szeroko z zastosowaniem pomocniczego zbrojenia mikkiego w betonie wok ptlic. Wiodcy producenci: VSL, DYWIDAGSystems International

16

20131113

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwieniasplotw

Rys.12i13Zakotwieniecznikowe[2]

Rozrniamy dwa typy zakotwie cznikowych: nieprzesuwne i przesuwne. Obydwa su do poczenia kolejnych odcinkw kabla ze sob w sposb umoliwiajcy przeniesienie siy nacigu. cznik nieprzesuwny znajduje si na styku kolejno wykonywanych czci konstrukcji, a jego monta jest prowadzony po wykonaniu nacigu odcinka kabla po jednej ze stron cznika. cznik przesuwny jest zakadany na kocwce nienacignitego odcinka kabla, a nacig poczonego kabla odbywa si po wykonaniu kolejnej czci konstrukcji. Wiodcy producenci: BBR, BBV Systems, Freyssinet, VSL, AMSYSCO VTM, TENSACCIAI S.P.A., Alga S.P.A., CCL, MK4, DYWIDAGSystems International

17

3. Podstawowe sposoby kotwienia splotw, drutw i prtw.

Zakotwieniaprtw

Zakotwienie, w ktrym si sprajc wprowadza si przez nakrcanie ruby. Gwinty s nacinane na prtach, a nakrtka opiera si na pytce podkadkowej. Wiodcyproducenci:Macalloy,SAH,Roebling, PZ.

Rys.14Zakotwienierubowe[2]

18

20131113

4. Historyczne systemy z cignami stalowymi

Tab.1Historycznesystemykabliwielodrutowych[4]

19

5. Wspczesne systemy z cignami stalowymi

Tab.2Systemykablizesplotw kablezpojedynczychsplotw[4]

Tab.3Systemykablizesplotw kablewielosplotowe[4]

20

10

20131113

5. Wspczesne systemy z cignami stalowymi

Rys. 15PrzykadyzakotwiefirmyDYWIDAG SYSTEMS[6]

21
Rys. 15PrzykadyzakotwiefirmyTENSACCIAI[6]

6. Ochrona i zapobieganie degradacji systemw sprania

Istotne na etapie projektowania: Uwzgldnienie przyszego wpywu otoczenia Poprawna ocena intensywnoci czynnikw agresywnych wobec betonu i stali Odpowiedni dobr materiaw Odpowiednie ksztatowanie konstrukcji i detali Ochrona przed wod! Elementy systemu ochrony konstrukcji betonowej (elbetowej, spronej): Odpowiednia otulina betonowa Powierzchniowy system izolacji przeciwwodnej Odpowiednie zaprojektowanie systemu odwodnienia, dylatacji, pocze konstrukcyjnych i pocze elementw prefabrykowanych A w szczeglnoci konstrukcji spronej: Elementy konstrukcji spronej zaprojektowane tak, aby zminimalizowa negatywny wpyw wody (odpowiednia lokalizacja) Dogodny dostp utrzymaniowy do dewiatorw, zakotwie i pocze kabli Odpowiednia ochrona cigien sprajcych wg tab. 1 i tab. 2

22

11

20131113

6. Ochrona i zapobieganie degradacji systemw sprania

Tab.4,Kategorieochronycigiensprajcych[fib,2005a],[3]

Kategoria (oznaczenie)

Wymaganiauytkowe
Kanaywystarczajcomocneitrwaewtrakcie:wytwarzania,transportu,ukadania, zalewaniabetonu,napraniacigienorazodpowiednioodpornenaprzeciekibetonu, Materiakanawniereaktywnyz:betonem,stalsprajc,stalmikkoraz iniektemwypeniajcymkanay, Materiainiekcyjnymusibystabilnychemicznie,niereagujcyzestalsprajci kanaamicigien, Wypenianiekanawmusibytakzorganizowane,abyniepowstawaywnichpustki Pokrywamusibywodoszczelnainieprzepuszczalnadlaparywodnejnacaejdugoci, materiapokrywymusibystabilnychemicznie,bezoznakkruchociizmikczeniaw przewidzianymzakresietemperaturpodczaseksploatacjiobiektu,zmateriauniemog siwydobywawolnejonychlorkowe

Uwagi
Kanawypeniony materiaem zapewniajcym trwaochron antykorozyjn

1(PL1)

2(PL2)

JakdlaPL1oraz dodatkowo wypenienie otaczajcewizk rozciganwzdu caegoelementui dostarczajcsta, szczelnbarier JakdlaPL2oraz integralnocigien lubmoliwo kontrolibd monitorowaniaw dowolnymmomencie

3(PL3)

musibyzapewnionaspjnoosonystalisprajceji/lubmoliwopokazaniastali sprajcejorazpowtarzalnopomiarw, niezbdnejestsprawdzeniemetodiwynikwpocztkowychaprobat,

23

6. Ochrona i zapobieganie degradacji systemw sprania

Tab.5,Warstwyochronycigiensprajcychwzalenociodagresywnoci/ekspozycjiikonstrukcyjnychwarstwochronnych [fib,2005a],[3]

24

12

20131113

7. Pytania egzaminacyjne
1. Wymieniikrtkoopisapodstawoweelementysystemusprania cignawewntrznegozprzyczepnoci:

Kabel sprajcy (cigno) wiotkie cigno sprajce wykonane z wizki rwnolegych splotw lub drutw. Osonka kablowa zwijana, karbowana rura wykonana ze stalowej tamy lub z tworzyw sztucznych, wraz z elementami czcymi i odpowietrzajcymi tworzy kana kablowy. Zakotwienie nacigowe (czynne) zakotwienie usytuowane od strony wprowadzania przez zestaw nacigowy siy nacigowej do kabla. Zakotwienie bierne zakotwienie, do ktrego nie przykada si zestawu nacigowego, sytuowane po przeciwnej stronie kabla sprajcego w stosunku do zakotwienia nacigowego. Rurka do iniekcji element doprowadzajcy iniekt do osonki kablowej. Rurka odpowietrzajca element, przez ktry ucieka powietrze podczas iniekcji.

25

7. Pytania egzaminacyjne
2.Opisadwakryteriaklasyfikacjisystemwsprania: Sposbnaciguikolejnobetonowania Jesttopodstawowypodziakonstrukcjispronych. Strunobeton Nacigcigienjestrealizowanyprzedbetonowaniemelementu. Przekazaniesiysprajcejnabetonpouzyskaniuwymaganejwytrzymaoci betonuzapomocprzyczepnoci. Kablobeton Nacigkabli(umieszczonychwuformowanychkanaachkablowych)realizowanypo uzyskaniuwymaganejwytrzymaocibetonu,jednoczeniewywoujcysprenie elementu. Lokalizacjaspreniawzgldemprzekroju Spreniewewntrzne Cignasprajceumieszczonewewntrzelementubetonowego. Spreniezewntrzne Cignasprajceumieszczonespozaprzekrojembetonowymlubwewntrz przekrojuskrzynkowego.

26

13

20131113

7. Pytania egzaminacyjne
3.Naczympolegaochronaprzeciwdegradacjisystemwsprania? Istotne na etapie projektowania: Uwzgldnienie przyszego wpywu otoczenia Poprawna ocena intensywnoci czynnikw agresywnych wobec betonu i stali Odpowiedni dobr materiaw Odpowiednie ksztatowanie konstrukcji i detali Ochrona przed wod! Elementy systemu ochrony konstrukcji betonowej (elbetowej, spronej): Odpowiednia otulina betonowa Powierzchniowy system izolacji przeciwwodnej Odpowiednie zaprojektowanie systemu odwodnienia, dylatacji, pocze konstrukcyjnych i pocze elementw prefabrykowanych A w szczeglnoci konstrukcji spronej: Elementy konstrukcji spronej zaprojektowane tak, aby zminimalizowa negatywny wpyw wody (odpowiednia lokalizacja) Dogodny dostp utrzymaniowy do dewiatorw, zakotwie i pocze kabli Odpowiednia ochrona cigien sprajcych wg tab. 1 i tab. 2

27

7. Pytania egzaminacyjne
4.Wymieniiopisawspczeniestosowanesystemyzakotwie drutw,splotwiprtw,podaprzykadyiopisazasadkotwienia.
Typ Kotwienie
Stoek+gowicakotwica(bierne),stoek+splot (czynne) Spaczonagwkadrutu Nakrtka+gwintowanyprt(czynne), nakrtka+ pytkadociskowa(bierne) Wgbne

Typowyproducent
Freyssinet BBRV Macalloy Freyssinet/Dywidag Systems

1 2 3 4

Zakotwieniestokowe Zakotwieniegwkowe Zakotwienierubowe Zakotwienieprzezprzyczepno

Ad. 1 Skada si z bloku zakotwienia w ksztacie walca z ukadem przelotowych otworw. W kadym ze stokowych otworw mieci si pojedynczy splot oraz obejmujca go stokowa szczka kotwica. Walcowy blok opiera si na powierzchni bloku oporowego (stalowego lub eliwnego). Kotwienie bierne splotu jest zapewnione dziki wpychaniu szczk kotwicych do ich stokowych otworw przy uyciu stalowych spryn, bdcych elementem zakotwienia. Ad. 2 Ad. 3
Zakotwienie w postaci stalowego bloku w ksztacie walca z szeregiem rwnolegych otworw przelotowych. Na otworach opieraj si spczniane gwki kocw drutw, dziaajce jako bierne zakotwienie. Nakrtka utrzymujca walcowy blok opiera si na pycie stalowej umieszczonej na czole spranej konstrukcji.

Zakotwienie, w ktrym si sprajc wprowadza si przez nakrcanie ruby. Gwinty s nacinane na prtach, a nakrtka opiera si na pytce podkadkowej.

Ad. 4 Dziaanie jest oparte na przekazaniu siy z kabla na beton poprzez przyczepno lub docisk. Kocwki splotw w tych rozwizaniach s rozplecione lub zakoczone zaciskami plastycznymi, opartymi na stalowej blasze, i s zabetonowane wewntrz spranej konstrukcji.

28

14

20131113

7. Bibliografia
[1] FreyssinetPolska,katalogbranowy,KonstrukcjesproneSYSTEMC, http://www.freyssinet.pl/images/stories/katalogi/System_C.pdf [2] CzasopismoMosty,artykuPrzegldzakotwie,02/2013, http://mosty.elamed.pl/stronanumer220131651.html [3] drin.WojciechTrochymiak,Mostybetonoweznapranymicignami: ewolucjaformkonstrukcyjnychizasadobliczania, [4] AndrzejAjdukiewicz,JakubMames,Konstrukcjezbetonuspronego, [5] materiaydydaktycznedrin.ZbigniewaPlewako,Betonowekonstrukcje sprone, [6] http://www.dywidagsystems.pl/produkty/systemysprezania [7] http://www.tensacciai.it/ 29

15