You are on page 1of 0

TR!

NG $%I H(C BCH KHOA H N*I



KHOA KINH T+ V QU.N L








BI GI.NG MN H(C

QU.N L CNG NGH0


GV: TS !NG V$ TNG




Ti li'u tham kh*o chnh:
Gio trnh Qu*n l Cng ngh' tr-.ng H KTQD,
ch1 bin Nguy3n 5ng D7u & Nguy3n Xun Ti,
NXB Th8ng k.

Trang 2/57
PH1N M2 $1U

1. $3i t78ng c:a mn h=c
Cng ngh' v qu*n l cng ngh' gi; m<t vai tr quan tr=ng >8i v?i sA t5ng
tr-Bng v pht triCn kinh tE, x h<i c1a m<t Qu8c gia ni ring v thE gi?i ni chung.
SA thay >Fi cng ngh' v ph-/ng php qu*n l cng ngh' sG tHo ra sA thay >Fi >ng
kC trong cc hoHt ><ng s*n xuIt, kinh doanh v dJch vL cMng nh- cc hoHt ><ng khc.
Mn h=c Qu*n l cng ngh' >N cIp >En Cc c/ sB >C qu*n l m<t cch hi'u
qu* sA pht triCn cng ngh' trong qu trnh cng nghi'p ho, hi'n >Hi ho >It n-?c.
MLc tiu c1a mn h=c l cung cIp cc kiEn thOc tFng qut vN cng ngh v qu$n l
cng ngh, >C ng-.i h=c c thC tA xy dAng cho mnh m<t ph-/ng php lu7n, trn c/
sB > kEt hPp v?i kiEn thOc c1a cc mn khoa h=c khc nhQm >Ht >-Pc hi'u qu* cao
trong hoHt ><ng s*n xuIt, kinh doanh v dJch vL cMng nh- cc hoHt ><ng khc trong
qu trnh cng nghi'p ho, hi'n >Hi ho >It n-?c.

2. N>i dung mn h=c: GRm 7 ch-/ng
Ch!ng 1: C/ sB qu*n l cng ngh'
Ch!ng 2: Mi tr-.ng cng ngh'
Ch!ng 3: N5ng lAc cng ngh'
Ch!ng 4: nh gi cng ngh'
Ch!ng 5: LAa ch=n cng ngh'
Ch!ng 6: ChuyCn giao cng ngh'
Ch!ng 7: Qu*n l nh n-?c vN cng ngh'

Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 3/57

CH"NG 1
C" S2 C?A QU.N L CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc cc quan >iCm vN cng ngh' v nghSa c1a chng.
- HiCu >-Pc thnh phUn c1a m<t cng ngh' v m8i quan h' gi;a cc thnh phUn
>Rng th.i lin h' >-Pc chng v?i thAc tE.
- HiCu >-Pc chu trnh s8ng c1a m<t cng ngh', s*n phVm v nghSa c1a chng.
- HiCu >-Pc tHi sao ph*i pht triCn cng ngh' trong qu trnh cng nghi'p ho
v hi'n >Hi ho B cc n-?c >ang pht triCn.
- HiCu >-Pc thE no l qu*n l cng ngh' v cc yEu t8 *nh h-Bng >En pht
triCn cng ngh' trong qu*n l cng ngh'
1.1. Khi qut vG cng nghH
1.1.1. Cng ngh( l g?
Quan nim c' v* cng ngh: Cng ngh' l t7p hPp cc ph-/ng php gia cng,
chE tHo lm thay >Fi tnh chIt, hnh dHng, trHng thi, c1a nguyn v7t li'u v bn thnh
phVm >C tHo ra s*n phVm hon chWnh. (TX >iCn Lin x)
V dL: Cng ngh' chE tHo my >i'n, cng ngh' s*n xuIt linh ki'n >i'n tY,vv.
Nh- vy theo qu*n >iCm cM, cng ngh' chW lin quan t?i s*n xuIt v7t chIt m
chng ta c thC nhn thIy >-Pc v c*m nh7n >-Pc.
+-nh ngh/a c1a ESCAP (UZ ban kinh tE v x h<i khu vAc Chu Thi Bnh
D-/ng): Cng ngh' l kiEn thOc c h' th8ng vN qui trnh k\ thu7t >C chE biEn v7t li'u
v thng tin. Cng ngh' bao gRm k\ n5ng, kiEn thOc, thiEt bJ, ph-/ng php v cc h'
th8ng dng trong vi'c tHo ra hng ho v cung cIp dJch vL.
V dL: Cng ngh' du lJch, cng ngh' gio dLcvv.
Nh- v7y, cng ngh' dng chW m=i hoHt ><ng trong tIt c* cc lSnh vAc hoHt ><ng
x h<i c sY dLng kiEn thOc khoa h=c nh. > m cng vi'c c hi'u qu* h/n.
Cc kha c2nh trong quan 3i4m v* cng ngh:
- Cng ngh' l My biEn >Fi: N c7p t?i kh* n5ng lm ra s*n phVm >p Ong
v tho* mn >-Pc yu cUu vN kinh tE, >y l khc bi't gi;a khoa h=c v cng ngh':
Cng ngh' khng tRn tHi mi mi v m<t cng ngh' mu8n xuIt hi'n th ph*i hi'u qu*
h/n cng ngh' cM, cn khoa h=c l nh;ng pht minh, khm ph mang tnh bNn v;ng.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 4/57

Kha cHnh ny > nhIn mHnh khng chW tUm quan tr=ng c1a cng ngh' trong
vi'c gi*i quyEt cc vIn >N thAc tE, m cn nhIn mHnh sA ph hPp c1a mLc >ch kinh tE
trong vi'c p dLng cng ngh'.
- Cng ngh' l M<t cng cL: N c7p t?i cng ngh' l s*n phVm c1a con ng-.i
v thE m con ng-.i c thC lm ch1 >-Pc n.
- Cng ngh' l KiEn thOc: N c7p t?i cng ngh' khng nhIt thiEt ph*i nhn
thIy >-Pc v nhIn mHnh rQng cc cng ngh' gi8ng nhau th ch-a ch]c > cho kEt qu*
nh- nhau. V thE mu8n sY dLng cng ngh' c hi'u qu* th nhIt thiEt con ng-.i ph*i
>-Pc >o tHo vN k\ n5ng, kiEn thOc v >-Pc c7p nh7t thng tin th-.ng xuyn lin tLc.
- Cng ngh' l Hm chOa trong cc dHng hi'n thn c1a n: N c7p t?i cng
ngh' d l kiEn thOc nh;ng v^n >-Pc mua, bn. l cng ngh' hm chOa trong cc
v7t thC tHo ra n, n bao gRm 4 thnh phUn: K\ thu7t, con ng-.i, thng tin v tF chOc.
* Nh,n xt cc quan -i.m v0 cng ngh(:
Jnh nghSa c1a ESCAP >-Pc nhiNu ng-.i thXa nh7n nhIt v n >N c7p t?i hai
b*n chIt c1a cng ngh', > l: N c7p >En cng ngh' l >N c7p t?i vi'c p dLng kiEn
thOc khoa h=c v >N c7p >En khoa h=c l >N c7p t?i tnh hi'u qu*.
6u 3i4m: Jnh nghSa c1a ESCAP tHo >iNu ki'n cho rIt nhiNu hoHt ><ng trB
thnh cng ngh' nh-: Cng ngh' thng tin, cng ngh' v5n phng, cng ngh' ngn
hng, cng ngh' ti'c c-?i,..vv.
Nh78c 3i4m: LHm dLng thu7t ng; cng ngh' v lm t5ng thm tnh bIt bnh
>_ng gi;a l lu7n v thAc hnh.
Trn thAc tE, tu` theo mLc >ch m chng ta sY dLng cc quan >iCm vN cng
ngh' khc nhau. Nh- trong l thuyEt tF chOc, ng-.i ta coi Cng ngh l khoa h:c v
ngh thu<t dng trong s$n xu=t, phn ph?i hng ho v d-ch v@ hay trong Lu7t khoa
h=c v cng ngh' Vi't Nam, quan ni'm: Cng ngh l t<p h8p cc ph79ng php, qui
trnh, kA nCng, b quyEt, cng c@, ph79ng tin dng 34 biEn 3Fi cc nguGn lHc thnh
s$n phIm.
1.1.2. Phn lo1i cng ngh(
Chng ta c thC phn loHi cng ngh' theo hnh thi kinh tE x h<i v theo phHm
vi qu*n l cng ngh':
* Phn lo1i theo hnh thi kinh t2 x hi:
- Theo tnh chIt cng ngh': Cng ngh' s*n xuIt, dJch vL, thng tin v cng
ngh' gio dLc >o tHo. Theo Iso 8004.2 th cng ngh' dJch vL c 4 loHi:
+ Cng ngh' ti chnh, ngn hng, b*o hiCm, t- vIn.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 5/57

+ Cng ngh' du lJch, giao thng v7n t*i.
+ Cng ngh' cung cIp thng tin, t- li'u.
+ Cng ngh' huIn luy'n v >o tHo.
- Theo ngnh nghN kinh tE: Cng ngh' cng nghi'p, nng nghi'p, lm nghi'p,
ng- nghi'p, qu8c phng, tiu dng,vv.
- Theo s*n phVm: Mai loHi s*n phVm lHi c m<t loHi t-/ng Ong nh- cng ngh'
s*n xuIt thp, t, xim5ng, c ph, ch,vv.
- Theo >bc tnh cng ngh': Cng ngh' >/n chiEc, hng loHt v lin tLc.
* Phn lo1i theo ph1m vi qu&n l cng ngh(:
- Theo trnh >< cng ngh: Cng ngh' truyNn th8ng, tin tiEn v trung gian.
- Theo mLc tiu pht triCn cng ngh': Cng ngh' pht triCn, cng ngh' thc >Vy
v cng ngh' d^n d]t.
+ Cng ngh' pht triCn l cng ngh' >*m b*o cung cIp cc nhu cUu thiEt yEu
cho x h<i nh- 5n, B, mbc, >i lHi, h=c hnh v ch;a b'nh.
+ Cng ngh' thc >Vy l cng ngh' tHo ra sA t5ng tr-Bng kinh tE trong Qu8c gia
nh- dUu kh, la gHo, ch, cph, cao su,vv.
+ Cng ngh' d^n d]t l cng ngh' c kh* n5ng cHnh tranh trn thJ tr-.ng thE
gi?i nh- cng ngh' phUn mNm, cng ngh' tA ><ng ho,..vv, Vi't Nam ch-a c cng
ngh' d^n d]t.
- Theo gc >< mi tr-.ng: Cng ngh' sHch v cng ngh' nhi3m.
- Theo >bc th cng ngh': Cng ngh' phUn cOng v cng ngh' phUn mNm.
Cng ngh' phUn cOng l cng ngh' m phUn k\ thu7t l ch1 yEu nh- cng ngh' s*n
xuIt >i'n n5ng, cng ngh' phUn mNm l cng ngh' m phUn m phUn k\ thu7t l thO
yEu nh- cng ngh' du lJch, gio dLc, v.v.
- Theo >Uu ra c1a cng ngh': Cng ngh' s*n phVm v cng ngh' qu trnh.
Cng ngh' s*n phVm l cng ngh' bao gRm qu trnh thiEt kE, chE tHo v dJch vL bn
hng, cn cng ngh' qu trnh chW gRm qu trnh chE tHo s*n phVm.
1.2. Cc b> phIn cJu thnh m>t cng nghH
Theo quan 3i4m c': Cng ngh' bao gRm hai thnh phUn > l my mc v con
ng-.i v7n hnh my mc >.
Theo Atlat v* cng ngh c1a Lin H8p Qu?c: BIt k` cng ngh' no cMng bao
gRm 4 thnh phUn: PhUn k\ thu7t, phUn con ng-.i, phUn thng tin v phUn tF chOc.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 6/57

- PhJn kA thu<t (Technoware, k hiu l T): Cng ngh' hm chOa trong cc v7t
thC nh- my mc, thiEt bJ, ph-/ng ti'n v cIu trc hH tUng. Trong cng ngh' s*n xuIt
cc v7t thC ny lm thnh m<t dy truyNn >C thAc hi'n m<t qu trnh biEn >Fi, Ong v?i
m<t qui trnh cng ngh' nhIt >Jnh, >*m b*o tnh lin tLc c1a qu trnh cng ngh'.
- PhJn con ng7Ki (Humanware, k hiu l H): Cng ngh' hm chOa trong cc
k\ n5ng c1a con ng-.i, bao gRm: KiEn thOc, kinh nghi'm, k\ n5ng h=c hci, tch lu\
>-Pc trong qu trnh hoHt ><ng, n >-Pc coi l cc t8 chIt c1a con ng-.i trong > tnh
sng tHo >-Pc coi l quan tr=ng nhIt.
- PhJn thng tin (Inforware, k hiu l I): Cng ngh' hm chOa trong cc d;
li'u > >-Pc t- li'u ho sY dLng trong cng ngh', n bao gRm cc cc l thuyEt, cc
ph-/ng php, cc cng thOc, cc thng s8 v cc b quyEt cng ngh'.
- PhJn tF chMc (Orgaware, k hiu l O): Cng ngh' hm chOa trong khung thC
chE >C xy dAng cIu trc tF chOc, nh;ng qui >Jnh vN quyNn hHn, trch nhi'm, m8i
quan h' gi;a cc b< ph7n trong cng ngh'.
* M4i quan h( gi6a cc thnh ph8n cng ngh(:
B8n thnh phUn cng ngh' (T, H, I, v O) c quan h' h;u c/ v?i nhau, bF sung
cho nhau, khng thC thiEu bIt k` thnh phUn no. NEu khng hiCu r m8i t-/ng ha ny
th c thC d^n >En lng ph trong vi'c >Uu t- trang thiEt bJ do cc thnh phUn cng
ngh' khng >Rng b< khiEn trang thiEt bJ hoHt ><ng khng pht huy hEt cc tnh n5ng
c1a n.
- PhUn k\ thu7t (T): L c8t li c1a cng ngh', nh. my mc, thiEt bJ, ph-/ng
ti'n m con ng-.i t5ng >-Pc sOc mHnh c/ b]p v tr tu' nh-ng >C m<t dy truyNn cng
ngh' hoHt ><ng >-Pc, cUn c sA lin kEt gi;a phUn k\ thu7t phUn con ng-.i v phUn
thng tin, do c m8i quan h' ny nn khi phUn k\ thu7t >-Pc nng cIp th phUn con
ng-.i v phUn thng tin cMng ph*i nng cIp t-/ng Ong.
- PhUn con ng-.i (H): ng vai tr ch1 ><ng trong cng ngh', mB r<ng cc tnh
n5ng c1a cng ngh' >Rng th.i quyEt >Jnh mOc >< hi'u qu* c1a phUn k\ thu7t, >iNu ny
lHi lin quan t?i thng tin m con ng-.i >-Pc trang bJ v thi >< c1a h= d-?i sA >iNu
hnh c1a tF chOc.
- PhUn thng tin (I): N >-Pc coi l sOc mHnh c1a m<t cng ngh' v >-Pc biCu
hi'n d-?i dHng cc tri thOc >-Pc tch lu\ trong cng ngh', nh. > m cc s*n phVm
tHo ra c cc >bc tr-ng m cc s*n phVm cng loHi c1a cc cng ngh' khc lm ra
khng thC c >-Pc. Tuy nhin sOc mHnh c1a cng ngh' lHi phL thu<c vo con ng-.i v
trong qu trnh v7n hnh con ng-.i sG bF sung, c7p nh7t thng tin c1a cng ngh' >p
Ong >-Pc sA tiEn b< khng ngXng c1a khoa h=c.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 7/57

- PhUn tF chOc (O): N >-Pc coi l ><ng lAc c1a cng ngh' >Rng th.i >ng vai
tr >iNu ho, ph8i hPp gi;a ba thh phUn cng ngh' trn >C thAc hi'n hoHt ><ng biEn
>Fi hi'u qu* >-Pc biCu hi'n trong vi'c l7p kE hoHch, tF chOc b< my, b8 tr nh7n sA,
><ng vin thc >Vy v kiCm sot m=i hoHt ><ng trong cng ngh'.
V7y trong m<t cng ngh' nhIt thiEt ph*i tRn tHi b8n thnh phUn cng ngh' trn,
tu` theo cng ngh' m b8n thnh phUn ny c tUm quan trong khc nhau. M8i quan h'
ny >-Pc thC hi'n bQng cng thOc sau:
= T
t
. H
h
. I
i
. O
o

Trong >:
- l hm l-Png chIt xm hay h' s8 >ng gp c1a cc thnh phUn cng ngh'.
- L h' s8 >ng gp c1a cc thnh phUn cng ngh', qui -?c ny thC hi'n m<t
cng ngh' nhIt thiEt ph*i c b8n thnh phUn. Qui -?c: 0 < T, H, I, O 1:
- Cc h' s8 t, h, i, o l c-.ng >< >ng gp c1a cc thnh phUn cng ngh'
t-/ng Ong, n thC hi'n tUm quan tr=ng c1a mai thnh phUn cng ngh', qui -?c: t +h
+ i + o = 1. C-.ng >< >ng gp c1a m<t thnh phUn cng ngh' thC hi'n tiNm n5ng
c1a thnh phUn cng ngh' > trong vi'c nng cao hm l-Png chIt xm .
Ga trJ >ng gp c1a cng ngh' vo gi trJ gia t5ng c1a m<t c/ sB (K hi'u l
G
VA
), >-Pc xc >Jnh bQng cng thOc sau:
G
VA
= . VA
Trong >: VA l gi trJ gia t5ng c1a c/ sB s*n xuIt.
l hm l-Png chIt xm hay h' s8 >ng gp c1a cc thnh phUn cng ngh'.
- PhJn kA thu<t c th4 thay 3Fi 378c nh7ng t.
- PhJn con ng7Ki c th4 thay 3Fi 378c nh7ng ch<m.
- PhJn thng tin c th4 thay 3Fi dO dng 34 nng cao hiu qu$ c1a cng ngh.
- PhJn tF chMc th lun lun ph$i thay 3Fi sao cho ph h8p vQi tRng lo2i cng
vic c@ th4 nhSm c$i thin v nng cao hiu qu$ lm vic c1a cng ngh.
V d@ 1: Cc thnh phUn c1a cng ngh' trong qui trnh s*n xuIt my b/m n-?c:
- PhUn k\ thu7t (T): Cc my cng cL gia cng, cc phUn >iNu khiCn, >o
lu.ng,..vv.
- PhUn con ng-.i (H): thP >i'n, thP c/ kh, thP hn, k\ s- thiEt kE, k\ s- kiCm
tra chIt l-Png, >8c cng, qu*n >8cvv.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 8/57

Tham s8 k\
thu7t
Giai
>oHn
phi
thai
Giai
>oHn
t5ng
tr-Bng
Giai >oHn
bo ho
Gi?i hHn v7t l
Th.i gian
- PhUn thng tin (I): Thng s8 v7n hnh my, cc gi?i hHn v7n hnh, cc c*nh
bo, nguRn n5ng l-Png cung cIpvv.
- PhUn tF chOc (O): Ban gim >8c, phng ban chOc n5ng cng v?i cc khung thC
chE, qui >Jnh lm vi'c lin quan,..vv.
1.3. Chu trnh s3ng c:a cng nghH
C hiCu r chu trnh s8ng c1a cng ngh' cUn >N c7p >En hai >bc tr-ng c1a n,
> l gi?i hHn tiEn b< cng ngh' v chu trnh s8ng c1a s*n phVm.
* Gi9i h1n c$a ti2n b; cng ngh(
- BIt k` m<t cng ngh' >Nu c cc tham s8 hoHt ><ng, nEu biEu hi'n cc tham
s8 ny trn h' trLc toH >< th n l m<t >-.ng cong hnh ch; S . V thE, gi?i hHn c1a
tiEn b< cng ngh' l sA nng cao vN tham s8 hoHt ><ng c1a cng ngh' > theo qui lu7t
>-.ng cong S.









- -.ng cong ch; S c thC chia thnh 3 giai >oHn:
+ Giai >oHn phi thai l giai >oHn khBi >Uu khi m?i xuIt hi'n cng ngh', giai
>oHn ny cng ngh' c nhiNu khiEm khuyEt.
+ Giai >oHn t5ng tr-Bng l giai >oHn cng ngh' dUn >-Pc hon thi'n nh. sA
>ng gp c1a cc ngnh khoa h=c khc.
+ Giai >oHn bo ho l giai >oHn cng ngh' >Ht >En mOc gi?i hHn c1a n nh-
cc gi?i hHn v7t l. V dL: 8i v?i >n >i'n tY chn khng th gi?i hHn l kch th-?c
8ng v cng suIt sPi >8t. Khi > chng c kh* n5ng bJ thay thE hay loHi bc
* Chu trnh s4ng c$a cng ngh( v quan h( v9i th< tr>ng
- M8i quan h' gi;a chu trnh s8ng c1a cng ngh' v thJ tr-.ng tiu thL n >-Pc
thC hi'n theo 6 giai >oHn sau:



Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 9/57

S8
l-Png
ng-.i
mua
Th.i gian
bn s*n phVm
A

B
C
D
F
E






M?i quan h giTa chu trnh s?ng c1a cng ngh v th- tr7Kng tiu th@ n
+ Giai >oHn A l giai >oHn b]t >Uu triCn khai cng ngh' v trn thJ tr-.ng ch-a
xuIt hi'n cng ngh' ny.
+ Giai >oHn B l giai >oHn trn thJ tr-.ng > xuIt hi'n cng ngh' nh-ng >-Pc
t5ng tr-Bng ch7m do cng ngh' m?i ch-a hon thi'n, ng-.i sY dLng sP r1i ro.
+ Giai >oHn C l giai >oHn s8 ng-.i sY dLng cng ngh' t5ng nhanh do sA hon
thi'n c1a cng ngh' v > kh_ng >Jnh >-Pc cc tnh n5ng -u vi't c1a n.
+ Giai >oHn D l giai >oHn s8 ng-.i sY dLng cng ngh' dUn >Ht t?i >Wnh >iCm
do cng ngh' > phF biEn trn thJ tr-.ng.
+ Giai >oHn E l giai >oHn s8 ng-.i sY dLng cng ngh' gi*m nhanh do trn thJ
tr-.ng xuIt hi'n cng ngh' m?i cng loHi c tnh n5ng -u vi't h/n.
+ Giai >oHn F l giai >oHn s8 ng-.i sY dLng cng ngh' hUu nh- khng cn v
chng bJ thay thE bBi cng ngh' m?i > hon ton chiEm lSnh trn thJ tr-.ng.
1.3. Cng nghH v pht triCn kinh tK x h>i
1.3.1 Cc &nh h"ng v tc -;ng c$a cng ngh(
* Vai tr c$a cng ngh(
- PhUn l?n cc b-?c ngobt trong lJch sY kinh tE thE gi?i >Nu g]n v?i cc sng
chE cng ngh'. TiEn b< cng ngh' l ><ng lAc mHnh mG nhIt thc >Vy sA pht triCn
c1a x h<i loi ng-.i.
- Nh. cng ngh' tin tiEn h/n, chIt l-Png s*n phVm sG t8t h/n, n5ng suIt cao
h/n, chi ph s*n xuIt gi*m d^n >En hH gi thnh s*n phVm, tHo ra -u thE cHnh tranh.
- Cng ngh' lm chuyCn >Fi c/ cIu kinh tE, chuyCn dJch c/ cIu ngnh nghN tHo
thm tHo ra n5ng suIt cao.
* Tc -;ng c$a cng ngh(
- Cc nh sng chE cng ngh' tHo ra cc ngnh nghN m?i >Rng th.i lm mIt >i
m<t s8 ngnh nghN cM.
- SA biEn >Fi vN c/ cIu lao ><ng trong x h<i d-?i sA tc ><ng c1a cng ngh'.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 10/57

Ti
nguyn
Ng-dng >i ngho
Ng-dng sinh thi
ThIp Cao RIt cao
Pht triCn cng ngh'










- C bQng chOng thAc nghi'm chOng tc sA pht triCn cng ngh' tc ><ng >En ti
nguyn qu8c gia. M8i quan h' gi;a trnh >< cng ngh' v ti nguyn >-Pc m t* bQng
>-.ng cong hnh ch; U.








1.3.2. M4i quan h( t!ng h@ gi6a cng ngh( v h( th4ng chnh tr<, vBn ho, x h;i














Jnh h-?ng pht triCn
MB mang
Pht triCn
BNn v;ng

H' th8ng
chnh trJ,
kinh tE,
v5n ho,
x h<i


H' th8ng
Cng ngh'
Ph-/ng ti'n tin tiEn
NguRn lAc
N5ng suIt
Chnh sch
T5ng tr-Bng
en >Jnh
Nng
nghi'p
Cng
nghi'p
Thng tin
DJch vL
Lao
><ng
(%)
Trnh >< cng ngh' Nng nghi'p Cng nghi'p Pht triCn Pht triCn cao
100%
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 11/57

1.4 TLng quan vG quMn l cng nghH
1.4.1 Vai tr c$a qu&n l cng ngh(
ThM nh=t : Qu*n l cng ngh' >C ch8ng lHi sA lHm dLng cng ngh'. Cng ngh'
rIt d3 bJ lHm dLng, khi bJ lHm dLng th gy ra h7u qu* nghim tr=ng.
ThM 2: Theo >iNu tra, nghin cOu c1a Lin Hi'p Qu8c n5m 1984 th sA cung cIp
tiNn bHc v cng ngh' cho cc n-?c >ang pht triCn > khng mang lHi sA pht triCn.
Nguyn nhn l cc n-?c ny thiEu n5ng lAc qu*n l cng ngh'.
ThM 3 : Qu*n l cng ngh' l cng cL >C thAc hi'n thnh cng qu trnh cng
nghi'p ho >8i v?i cc n-?c >ang pht triCn trong > c Vi't Nam, hHn chE cc yEu t8
tiu cAc tc ><ng >En nNn kinh tE nh- vi'c tiEp nh7n cng ngh' m<t cch R Ht, thiEu
ch=n l=c d^n >En hi'u qu* >Uu t- km, lng ph sOc ng-.i v tiNn bHc.
ThM 4 : h phHm vi c/ sB, qu*n l cng ngh' l ph-/ng ti'n >C >p Ong tho*
>ng nhu cUu c1a ng-.i s*n xuIt v ng-.i tiu dng. Thng qua cc hoHt ><ng nh-
phn tch >Uu vo, phn tch thJ tr-.ng, phn tch kh* thi vN cng ngh', kinh tE, x h<i,
php l, vv lm c/ sB >C quyEt >Jnh vi'c >Uu t- c/ sB v7t chIt, tm kiEm, mB r<ng
thJ tr-.ng v >Fi m?i cng ngh' nhQm t5ng hi'u qu* >Uu t- v h<i nh7p qu8c tE.
1.4.2 Khi ni(m qu&n l cng ngh(
* D gc -; vF m : Qu*n l cng ngh' l m<t h' th8ng kiEn thOc lin quan >En
vi'c thiEt l7p v thAc hi'n chnh sch pht triCn, sY dLng cng ngh' v tc ><ng c1a
cng ngh' >8i v?i x h<i, v?i cc tF chOc, cc c nhn v tA nhin, nhQm thc >Vy >Fi
m?i, tHo t5ng tr-Bng kinh tE v t5ng c-.ng trch nhi'm trong sY dLng cng ngh' >8i
v?i lPi ch c1a nhn loHi.
* D gc -; c! s": Qu*n l cng ngh' l m<t b< mn khoa kh=c lin ngnh, kEt
hPp v?i khoa h=c, cng ngh' v cc tri thOc qu*n l >C hoHch >Jnh, triCn khai v hon
thi'n n5ng lAc cng ngh' nhQm xy dAng v thAc hi'n cc mLc tiu tr-?c m]t v lu
di c1a m<t t8 chOc.








Khoa
h=c
TA nhin


Khoa
h=c
X h<i

Cng
nghi'p

Kinh tE

Cng
ngh'
Qu*n l
Cng
ngh'
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 12/57

1.4.3 Ph1m vi qu&n l cng ngh(
Qu*n l cng ngh' bao gRm tIt c* cc yEu t8 c lin quan >En h' th8ng sng
tHo, thu nh7p v khai thc cng ngh'. C thC chia cc yEu t8 *nh h-Bng >En pht triCn
cng ngh' thnh cc nhm sau:
* MHc tiu pht tri.n cng ngh(
Cc mLc tiu pht triCn cng ngh' s]p xEp theo thO tA cao dUn nh- sau :
- Pht triCn cng ngh' nhQm >p Ong nhu cUu thiEt yEu c1a x h<i.
- Pht triCn cng ngh' >C t5ng n5ng suIt lao ><ng x h<i.
- Pht triCn cng ngh' nhQm t5ng kh* n5ng cHnh tranh trn thJ tr-.ng trong
n-?c v qu8c tE.
- Pht triCn cng ngh' >C >*m b*o tA lAc vN cng ngh', nghSa l tA >-a ra cc
quyEt >Jnh vN chiEn l-Pc pht triCn dAa trn cng ngh' chO khng ph*i tA cung cIp
cng ngh'.
- <c l7p vN cng ngh'.
Trong phHm vi qu8c gia, c thC cng m<t th.i gian c nhiNu mLc tiu cUn >Ht
>-Pc >Rng th.i cng m<t th.i >iCm c thC c nhiNu mLc tiu khc nhau cho cc cng
ngh' khc nhau.
* Th>i h1n k2 ho1ch cho cc cng ngh(
Cc th.i hHn kE hoHch th-.ng dng trong pht triCn cng ngh' l kE hoHch ng]n
hHn 1- 3 n5m; kE hoHch trung hHn 3-5 n5m; kE hoHch di hHn 7-10 n5m v cc kE
hoHch triCn v=ng trn 10 n5m. Tu` thu<c tXng loHi cng ngh', cc th.i hHn >-Pc lAa
ch=n >C thiEt l7p cho ph hPp.
* Cc rng bu;c -. pht tri.n cng ngh(
Xc >Jnh >Uy >1 cac rng bu<c l cc yu cUu quan tr=ng >8i v?i pht triCn
cng ngh'. Cc n-?c >ang pht triCn gbp ph*i nhiNu kh kh5n trong pht triCn cng
ngh'. Cc kh kh5n > l
- SA thiEu th8n cc nguRn lAc (Ti chnh, nhn lAc, nguyn v7t li'u, ph-/ng
ti'n, n5ng l-Png).
- YEu km vN trnh >< khoa h=c, thiEu thng tin, n5ng lAc qu*n l ni chung v
qu*n l cng ngh' ni ring khng >p Ong >-Pc yu cUu.
- Cc rng bu<c vN nh;ng lPi thE v bIt lPi trong cc lSnh vAc cng ngh', kinh
tE, x h<i, mi tr-.ng sinh thi,vv. Cc n-?c >ang pht triCn dUn tm ra nh;ng lPi
thE >C t7n dLng, pht huy >Rng th.i xc >Jnh nh;ng bIt lPi >C ng5n ngXa, hHn chE v
kh]c phLc.
Ch!ng 1 C! s" c$a qu&n l cng ngh( Trang 13/57

* C! ch2 -. pht tri.n cng ngh(
THo mi tr-.ng thu7n lPi cho pht triCn cng ngh' l m<t nhi'm vL quan tr=ng
c1a qu*n l cng ngh', m<t s8 yEu t8 lin quan >En c/ chE nh-:
- THo dAng nNn v5n ho cng ngh' qu8c gia.
- Xy dAng nNn gio dLc h-?ng vN cng ngh'.
- Ban hnh cc chnh sch vN khoa h=c v cng ngh'.
- Xy dAng tF chOc v c/ sB ha trP pht triCn cng ngh'.
* Cc ho1t -;ng cng ngh(
- Cc hoHt ><ng cng ngh' c lin quan >En qu*n l cng ngh' c thC chia
thnh b8n nhm, > l nh gi v hoHch >Jnh; ChuyCn giao v thch nghi; Nghin
cOu v triCn khai; KiCm tra v gim st.
- Su nhm yEu t8 trn c m8i quan h' t-/ng ha v?i nhau. Qu*n l cng ngh'
cUn xem xt m<t cch h' th8ng tIt c* cc yEu t8 ny.
- h phHm vi qu8c gia, qu*n l cng ngh' th-.ng ch tr=ng vo vi'c xy dAng
cc chnh sch v b< my qu*n l cc cIp >C tHo >iNu ki'n thu7n lPi cho tiEn b< khoa
h=c v cng ngh'. Ch tr=ng t?i tc ><ng c1a cc cng ngh' >ang hoHt ><ng >C >*m
b*o sA t5ng tr-Bng kinh tE bNn v;ng, >Rng th.i ng5n ngXa tc ><ng xIu c1a cng ngh'
c thC gy ra cho con ng-.i cMng nh- mi tr-.ng tA nhin.
- h phHm vi doanh nghi'p, qu*n l cng ngh' lin quan >En b8n lSnh vAc, mai
lSnh vAc gRm m<t s8 chOc n5ng m mai chOc n5ng c thC sY dLng m<t hay m<t s8
cng ngh':
+ MUt l s$n sinh s$n phIm ( tHo ra hay >Fi m?i s*n phVm ), gRm: nghin cOu,
trin khai thiEt kE v chE tHo.
+ Hai l phn ph?i, gRm: marketing, bn hng, phn ph8i s*n phVm v dJch vL
khch hng.
+ Ba l qu$n tr-, gRm: qu*n trJ nguRn nhn lAc, ti chnh v kE ton, thng tin,
b*n quyNn v php l, quan h' x h<i, mua s]m nguyn v7t li'u, v qu*n trJ chung.
+ B?n l cc ho2t 3Ung hV tr8, gRm: m8i quan h' v?i cc khch hng v cc
nh cung cIp.

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 14/ 57

CH"NG 2
MI TR!NG CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc khi ni'm mi tr-.ng cng ngh' qu8c gia, ph-/ng php xc >Jnh
chW s8 mi tr-.ng cng ngh'.
- HiCu >-Pc c/ sB hH tUng kinh tE v c/ sB hH tUng cng ngh' c1a qu8c gia.
- HiCu >-Pc cc yEu t8 *nh h-Bng t?i mi tr-.ng cng ngh' B cc n-?c pht
triCn. Lin h' Vi't Nam.
- HiCu >-Pc vai tr v vJ tr c1a ><i ngM khoa h=c cng ngh' trong qu trnh
cng nghi'p ho v hi'n >Hi ho B Vi't Nam.
2.1. Khi qut vG mi tr7Nng cng nghH
2.1.1. T1i sao ph&i nghin cIu mi tr>ng cng ngh(
Vi'c nghin cOu mi tr-.ng cng ngh' c nghSa to l?n v thiEt thAc v thng
qua vi'c nghin cOu m chng ta biEt >-Pc mi tr-.ng > ha trP hay hHn chE vi'c pht
triCn khoa h=c cng ngh' c1a m<t khu vAc, m<t qu8c gia hay m<t >/n vJ. TX > ng-.i
ta soHn th*o v ban hnh nh;ng chnh sch B tUm vS m v vi m >C thay >Fi mi
tr-.ng nhQm ha trP mi tr-.ng cng ngh' pht triCn.
Vi't Nam >ang trn > pht triCn v xy dAng cc chnh sch nn vi'c nghin
cOu mi tr-.ng cng ngh' lHi cng c nghSa thAc ti3n.
2.1.2. Khi ni(m mi tr>ng cng ngh( qu4c gia
Mi tr-.ng cng ngh' l m<t trong cc yEu t8 >C l gi*i cc vIn >N n*y sinh
trong qu trnh pht triCn cng ngh' nh- hi'u qu* c1a vi'c chuyCn giao cng ngh',
hi'u qu* sY dLng cng m<t cng ngh' B cc n-?c khc nhau, sA khng >Rng >Nu vN
trnh >< cng ngh' c1a cc qu8c gia v cc khu vAc khc nhau trn thE gi?i. V thE m
mi tr-.ng cng ngh' gi; m<t vai tr quan tr=ng >8i v?i sA pht triCn cng ngh'.
Vy, mi cng ngh c1a mUt qu?c gia l khung c$nh qu?c gia, trong 3 diOn ra
cc ho2t 3Ung c1a cng ngh. N bao gGm cc yEu t? c tc d@ng thc 3Iy hay km
hm qu trnh pht tri4n cng ngh.
Mi tr-.ng cng ngh' n tc ><ng mHnh mG v tZ l' thu7n v?i trnh >< cng
ngh'. 8i v?i cc >ang pht triCn th mi tr-.ng cng ngh' thIp h/n so v?i cc n-?c
pht triCn do cc nguyn nhn sau:
- SA tch lu\ kiEn thOc khoa h=c v cng ngh' cn non km.
- ThiEu cc nh khoa h=c v k\ thu7t gici do ch7m p dLng cc thC chE gio dLc
hi'n >Hi v tnh trHng lHc h7u trong gio dLc, c<ng v?i tnh trHng "ch*y mu chIt xm"
sang cc n-?c pht triCn.
- Cc chnh sch lin quan >En khoa h=c v cng ngh' ch-a >-Pc quan tm >ng
mOc do ch-a nh7n thOc >-Pc *nh h-Bng c1a khoa h=c v cng ngh' >8i v?i sA pht
triCn kinh tE - x h<i.

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 15/ 57

- Cc h' th8ng pht triCn khoa h=c v cng ngh' nh- gio dLc >o tHo, phF biEn
kiEn thOc, hoHt ><ng nghin cOu & triCn khai thiEu hi'u qu*.
- CIu trc x h<i ch-a hi'n >Hi km theo l8i s8ng v cch t- duy thiEu khoa h=c
v bIt hPp l.
2.2. C9 sO hP tAng cng nghH
C/ sB hH tUng cng ngh' >8i v?i sA pht triCn cng ngh' c tUm quan tr=ng
t-/ng tA nh- c/ sB hH tUng kinh tE >8i v?i sA pht triCn kinh tE, song gi;a chng c
nh;ng >iCm khc nhau:
C9 sO hP tJng kinh tK C/ sB hH tUng cng ngh'
- H' th8ng n5ng l-Png.
- H' th8ng cIp thot n-?c.
- H' th8ng nh x-Bng, v5n phng.
- H' th8ng thng tin lin lHc.
- H' th8ng giao thng v7n t*i.
- NNn t*ng tri thOc vN khoa h=c .
- Cc c/ quan nghin cOu v triCn khai.
- Nhn lAc khoa h=c v cng ngh'.
- Chnh sch khoa h=c v cng ngh'.
- NNn v5n ho cng ngh' qu8c gia.
2.2.1 N0n t&ng tri thIc v0 khoa hJc cng ngh(
* Tri thIc khoa hJc - cng ngh(:
- Tri thOc khoa h=c l nh;ng hiCu biEt >-Pc tch lu\ m<t cch h' th8ng nh. hoHt
><ng nghin cOu khoa h=c. C tHo ra >-Pc tri thOc, con ng-.i cUn tm ti >C biEt n l
ci gi? ph-/ng php >C tHo ra v hiCu >-Pc n. Nghin cOu khoa h=c bao gRm: Nghin
cOu c/ b*n, nghin cOu Ong dLng v triCn khai.
* Vai tr c$a tri thIc khoa hJc cng ngh(:
- 8i v?i cc n-?c pht triCn v?i nNn t*ng tri thOc khoa h=c > tHo ra nNn cng
ngh' pht triCn.
-8i v?i cc n-?c >ang pht triCn sA yEu km c1a nNn cng ngh' l kEt qu* tIt
yEu c1a nNn khoa h=c km pht triCn.
- Nh- vy, khoa h=c v cng ngh' c m8i quan h' h;u c/ v?i nhau, khng tch
r.i nhau, cng tc ><ng l^n nhau v cng thc >Vy nhau pht triCn.










Rt ng]n th.i gian
Nh khoa h=c
Nh cng ngh'
Cung cIp kiEn thOc
Ph-/ng ti'n, cng cL
Cng ngh' m?i
X h<i
M t* m8i quan h' h;u c/ gi;a khoa h=c v cng ngh'

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 16/ 57

C xy dAng nNn t*ng tri thOc khoa h=c, >8i v?i cc n-?c >ang pht triCn cUn c
chiEn l-Pc >ng >]n >C tch lu\ v nng cao tri thOc, c kE hoHch sY dLng t8t cc tri
thOc >ang c, c1ng c8 v nng cao nguRn tri thOc >.
2.2.2. Cc c! quan nghin cIu & tri.n khai
* Khi ni(m R&D
- Theo tF chOc hPp tc v pht triCn kinh tE (OECD), "Nghin cOu v triCn khai
l m<t cng vi'c sng tHo, >-Pc tiEn hnh m<t cch c h' th8ng nhQm t5ng c-.ng c/
sB kiEn thOc v sY dLng cc kiEn thOc > >C tHo ra cc Ong dLng m?i".
- Nghin cOu v triCn khai ( NC & TK) bao gRm hai giai >oHn: Giai >oHn nghin
cOu hnh thnh do nhu cUu thAc ti3n hobc do kEt qu* c1a nghin cOu khoa h=c c/ b*n,
nghin cOu trong giai >oHn ny l nghin cOu Ong dLng. Giai >oHn triCn khai dAa vo
cc nguyn l v gi*i php c1a nghin cOu Ong dLng >C >-a ra cc hnh m^u v?i
nghin cOu cc tham s8 kh* thi, giai >oHn ny g=i l triCn khai k\ thu7t, tiEp > tiEn
hnh nghin cOu cc kh* thi khc nh- vN ti chnh, kinh tE, mi tr-.ng, x h<i,vv.
Sau > s*n phVm >-Pc gi?i thi'u ra thJ tr-.ng.











- Cc c/ quan nghin cOu v triCn khai bao gRm cc vi'n nghin cOu, cc tr-.ng
>Hi h=c, cc c/ sB ha trP s*n xuIt, thY nghi'm, cc trung tm t- li'u, thng tin, cc
trung tm tnh ton.Cc c/ quan nghin cOu v triCn khai >-Pc coi l m<t nh my >bc
bi't chuyn s*n xuIt m<t loHi s*n phVm >bc bi't, > l cc cng ngh' m?i.
* Vai tr c$a nghin cIu tri.n khai
- HoHt ><ng NC & TK sG tHo ra cng ngh' m?i l c/ sB >C >Fi m?i cng ngh'.
SA >Fi m?i cng ngh' cho php tHo ra sA t5ng tr-Bng kinh tE theo hm s8 mM. V thE B
cc n-?c pht triCn vai tr c1a NC & TK rIt >-Pc ch tr=ng.
- 8i v?i cc n-?c >ang pht triCn, vi'c nh7p cc cng ngh' tin tiEn tX cc n-?c
pht triCn sG c thC thu hjp kho*ng cch vN cng ngh'. Nh-ng nEu khng c hoHt ><ng
NC & TK sG khng >nh gi v lAa ch=n >-Pc cng ngh' thch hPp, th7m ch khng
thC tiEp thu v thch nghi cng ngh' > nh7p khVu.
2.2.3 Nhn lKc khoa hJc cng ngh(
* Khi ni(m:
M tM qu trnh nghin cQu triCn khai
SOc p c1a nhu cUu
Nguyn l, gi*i php
SOc >Vy c1a tri thOc
Nghin cOu TriCn khai
Kh* thi kS thu7t Kh* thi khc
K\ thu7t Marketing

ThJ
tr-.ng

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 17/ 57

- Nhn lAc khoa h=c v cng ngh' bao gRm cc nh khoa h=c, cc k\ s- v cc
nhn vin k\ thu7t trong cc c/ quan NC & TK trong cc tF chOc c/ sB, cc nh doanh
nghi'p, cc nh hoHch >Jnh chnh sch khoa hoc v cng ngh'.
* Vai tr c$a nhn lKc khoa hJc v cng ngh(
- Nhn lAc khoa h=c cng ngh' c tUm quan tr=ng >bc bi't v n tHo nn ><i ngM
c trnh >< >C c thC tA pht triCn cng ngh', >Rng th.i chng gi; vai tr trung tm
trong qu trnh pht triCn. Cc nh khoa h=c th nghin cOu, >-a ra t-Bng v gi*i
php cng ngh', cn nhn lAc k\ thu7t th triCn khai t-Bng thnh cc b*n vG thiEt kE,
chE tHo.
- Nhn lAc khoa h=c cng ngh' c sA khc bi't gi;a cc n-?c pht triCn v >ang
pht triCn nh- sau:
Nhn lSc Cc n7Tc
pht triCn
Cc n7Tc Fang pht
triCn
- Cc nh sng chE v >Fi m?i
- Cc k\ s- v cc nh qu*n l 70-80% 20%
- Cc k\ thu7t vin
- Cng nhn lnh nghN
- Cng nhn khng qua >o tHo 20-30% 80%
- 8i v?i Vi't Nam >C >Vy nhanh tiEn trnh cng nghi'p ho, hi'n >Hi ho >It
n-?c th cUn xy dAng chiEn l-Pc >o tHo, dA bo nhu cUu v sY dLng hPp l nhn lAc
khoa h=c cng ngh' B hi'n tHi v t-/ng lai.
2.2.4. Chnh sch khoa h=c cng nghH
* Khi ni(m
- Chnh sch khoa h=c v cng ngh' l m<t h' th8ng cc mLc tiu v bi'n php
nhQm pht triCn tiNm lAc khoa h=c v cng ngh' qu8c gia. N bao gRm cc v5n b*n
php lu7t, thC chE tX >Jnh h-?ng chiEn l-Pc cho >En cc kha cHnh cL thC c1a m=i hoHt
><ng kinh tE, x h<i nhQm >Ht >-Pc cc mLc tiu pht triCn khoa h=c - cng ngh' v
ph8i hPp cc m8i quan h' trong qu trnh pht triCn khoa h=c - cng ngh'.
- V dL: Chnh sch khuyEn khch pht triCn cng ngh' B Vi't Nam l mi3n gi*m
thuE >Uu t- vo nghin cOu triCn khai, gi*m thuE >8i v?i cc cng ngh' c hm l-Png
chIt xm cao v cc chE >< b*o h< m7u dJch khc.
* Xy dKng chnh sch khoa hJc-cng ngh(
- C thC xy dAng chnh sch khoa h=c-cng ngh' theo ba cIp: cIp >Jnh h-?ng
chiEn l-Pc, cIp l7p kE hoHch v cIp thAc hi'n.
+ CIp >Jnh h-?ng chiEn l-Pc: HUu hEt cc n-?c t7p trung cc c8 vIn chnh trJ
cao cIp, cc chuyn gia hng >Uu >C xc >Jnh chiEn l-Pc, thO tA -u tin pht triCn knh
tE-x h<i qu8c gia.
+ CIp l7p kE hoHch l cc b< ngnh. h >y cc ch-/ng trnh khoa h=c-cng ngh'
>-Pc hoHch >Jnh theo chW d^n c1a cIp>Jnh h-?ng chiEn l-Pc.
+ CIp thAc hi'n: Cc chuyn gia, cn b< k\ thu7t B c/ sB, B cc vi'n NC & TC
biEn cc ch-/ng trnh thnh hi'n thAc thng qua cc >N ti khoa h=c.

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 18/ 57

2.2.5. N0n vBn ho cng ngh( qu4c gia
* Khi ni(m
- NNn v5n ho cng ngh' trong m<t qu8c gia l thi >< c1a c<ng >Rng nhn nh7n
cc vIn >N cng ngh' m<t cch khoa h=c.
* Vai tr
- Khi x h<i tHo >iNu ki'n cho ng-.i dn >-Pc h=c hnh th sG kch thch h= tm
ti, nghin cOu tHo ra cc t-Bng cng ngh' nhQm pht triCn thnh cc cng ngh' n<i
sinh v >-Pc ng-.i dn 1ng h<.
* Xy dKng n0n vBn ho cng ngh( cao
C xy dAng nNn v5n ho cng ngh' cao cUn tiEn hnh cc cng vi'c sau:
- Nng cao mOc phF c7p gio dLc tiCu h=c v trung h=c.
- Xy dAng nNn gio dLc c >Jnh h-?ng khoa h=c - cng ngh' cho tIt c* m=i
ng-.i chO khng chW m<t s8 ng-.i c kh* n5ng trB thnh cc nh khoa h=c.
- SY dLng cc ph-/ng ti'n thng tin >Hi chng >C ng-.i dn tin t-Bng vo khoa
h=c, lm theo khoa h=c, mHnh dHn v -u thch sY dLng cng ngh' m?i.
- KhuyEn khch v c chnh sch hPp l >8i v?i cc hoHt ><ng sng tHo nhQm
nng cao nh7n thOc c1a nhn dn >Rng th.i thc >Vy cc nh khoa h=c tm ti, nghin
cOu ra cc cng ngh' m?i.
- H<i nh7p qu8c tE vN hoHt ><ng khoa h=c - cng ngh'.
2.3. Cc yKu t3 Mnh h7Ong tTi mi tr7Nng cng nghH c:a cc n7Tc Fang pht triCn
Cc yEu t8 *nh h-Bng t?i mi tr-.ng cng ngh' B cc n-?c >ang pht triCn >-Pc
chia thnh su nhm: Cc ph-/ng ti'n v7t chIt; N5ng lAc c1a con ng-.i; SA tch lu\
t- li'u; Tnh hi'u qu* c1a c/ cIu tF chOc; SA ha trP c1a nNn v5n ho v chnh sch
khoa h=c v cng ngh'; Cc m8i quan h' v rang bu<c qu8c tE.
2.3.1 Li0u ki(n cc ph!ng ti(n v,t chMt
* Cc ph!ng ti(n v,t chMt bao gNm:
- Cc ph-/ng ti'n v7t chIt trong khu vAc s*n xuIt.
- Cc ph-/ng ti'n ha trP cho vi'c v7n hnh, duy tr v nng cIp phUn k\ thu7t
trong s*n xuIt v trong NC & TK.
- Nh, x-Bng, kho tng v trang bJ bn trong.
- Cc ph-/ng ti'n v7n chuyCn v b8c xEp nguyn v7t li'u.
* Onh h"ng c$a ph!ng ti(n v,t chMt
- SY dLng cc ph-/ng ti'n v7t chIt cM, lHc h7u, khng >Rng b< v thiEu th8n sG
d^n >En lng ph vN nguRn lAc, hng ha kh cHnh tranh >-Pc trn thJ tr-.ng.
- Cc ph-/ng ti'n lHc h7u gy kh kh5n cho vi'c >Rng ho cng ngh' nh7p khVu
v s*n xuIt cng ngh' n<i sinh cMng nh- nhn r<ng cng ngh' > c.
2.3.2. NBng lKc cng ngh( c$a con ng>i
* Nh6ng vMn -0 lin quan -2n lKc lQng lao -;ng

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 19/ 57

- p Ong >-Pc nhu cUu vN nhn lAc cho x h<i.
- Hon thi'n cc k\ n5ng lm vi'c c1a cc loHi nhn lAc.
- i ng< tho* >ng sA >ng gp c1a cc loHi nhn lAc.
- Nng cao chIt l-Png gio dLc v >o tHo nhn lAc.
- o tHo nng cao v quan tm t?i vi'c pht triCn ti n5ng trk.
* Onh h"ng c$a cc y2u t4 con ng>i
- Con ng-.i tc ><ng trAc tiEp >En cng ngh', sY dLng con ng-.i khng hPp l
sG d^n t?i lng ph v hi'u qu* cng vi'c khng cao.
- Hi'n nay, B Vi't Nam thiEu nhn lAc c trnh >< cao d^n >En l' thu<c vo cc
chuyn gia n-?c ngoi trong lSnh vAc khoa h=c cng ngh'. Nguyn nhn l do chng
ta ch-a quan tm >ng mOc t?i sA pht triCn c1a nhn lAc khoa h=c cng ngh'.
2.3.3. SK tch luR kinh nghi(m v tri thIc
* T li(u ho nguNn d6 li(u
- Vi'c t- li'u ho cc d; li'u khng chW xuIt pht tX gi*i quyEt nhu cUu tr-?c m]t
m cn >C nng cao kiEn thOc.
- p dLng cc ph-/ng ti'n hi'n >Hi >C l-u gi; thng tin v >a dHng ho dJch vL
l-u tr;, cung cIp thng tin.
- Nng cao trnh >< dJch thu7t ti li'u khoa h=c - cng ngh' n-?c ngoi.
- C ph-/ng php khch quan, khoa h=c trong vi'c thu nh7p cc d; li'u >-Pc t-
li'u ho rt ra tX nguRn t- li'u trong v ngoi n-?c
- T5ng c-.ng trao >Fi,chia sk cc thng tin m?i nhIt gi;a cc c/ quan, tF chOc
khoa h=c - cng ngh' trong n-?c.
* Vai tr c$a vi(c tch luR t li(u
- Cc n-?c >ang pht triCn, do trnh >< hHn chE nn ch-a c sA >nh gi >Uy >1
vN gi trJ thng tin, nn vi'c tch lu\ kinh nghi'm v kiEn thOc cn rIt t.
- Cc th- vi'n, cc trung tm t- li'u khoa h=c - cng ngh' khng t7p trung v do
thiEu kinh ph >C tm kiEm v l-u tr; thng tin cng ngh', >Rng th.i khng c kh*
n5ng t5ng c-.ng kiEn thOc tX cc nhu cUu > c.
- Vi'c chia sk t- li'u gi;a cc c/ quan trong n-?c rIt hHn h;u do thiEu sA
khuyEn khch v c/ chE khng thu7n ti'n.
- V7y, nh;ng thiEu st trn d^n >En nh;ng thng tin khoa h=c - cng ngh' khng
gip ch cho hoHt ><ng s*n xuIt cMng nh- nghin cOu v triCn khai d^n >En l' thu<c
vo nguRn t- li'u c1a n-?c ngoi.
2.3.4. Tnh hi(u qu& c$a c! cMu tT chIc
* Nh6ng vMn -0 v0 c! cMu tT chIc bao gNm:
- Nh7n thOc >Uy >1 sA cUn thiEt ph*i nng cao n5ng lAc cng ngh' c1a khu vAc
s*n xuIt v nghin cOu - triCn khai.
- SA hoHt ><ng c1a cc c/ sB s*n xuIt, dJch vL c1a khu vAc kinh tE nh n-?c, cc
c/ sB nghin cOu triCn khai c1a nh n-?c.

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 20/ 57

- Mi tr-.ng v5n ho cng ngh' trong h' th8ng s*n xuIt, dJch vL v h' th8ng c/
quan nghin cOu - triCn khai.
- SA lnh mHnh c1a h' th8ng ti chnh, sA quan tm t?i cc mLc tiu lu di.
- SA hPp tc gi;a cc c/ quan h;u quan trong khoa h=c - cng ngh' v hPp tc
qu8c tE B cc ngnh lin quan.
* Vai tr hi(u qu& c$a tnh c! cMu tT chIc:
- h cc n-?c >ang pht triCn, sB h;u nh n-?c trong kinh tE v khoa h=c - cng
ngh' chiEm tZ l' quan tr=ng so v?i sB h;u t- nhn. Cc chnh sch c1a cc n-?c >ang
pht triCn c xu h-?ng can thi'p su vo hoHt ><ng m=i mbt c1a c/ sB. Do > tnh hi'u
qu* c1a c/ cIu tF chOc c *nh h-Bng quyEt >Jnh >En sA pht triCn cng ngh'.
2.3.5. SK h@ trQ c$a n0n vBn ho v chnh sch cng ngh(
* Nh,n thIc c$a dn chng v cam k2t c$a Nh n9c
- Nh7n thOc c1a >Hi b< ph7n dn chng >8i v?i vai tr c1a cng ngh' trong vi'c
nng cao chIt l-Png cu<c s8ng, >8i v?i sA cUn thiEt ph*i 1ng h< pht triCn cng ngh'
n<i sinh.
- MOc >< thAc hnh cc cam kEt c1a nh n-?c >8i v?i chnh sch pht triCn cng
ngh'
- MOc >< thAc hi'n cc chnh sch lin quan nh-: kE hoHch ho dn s8, b*o v' ti
nguyn thin nhin, b*o tRn v pht huy cc cng ngh' truyNn th8ng.
- Tnh khoa h=c v hi'u qu* c1a h' th8ng ra quyEt >Jnh chnh sch kinh tE - x
h<i.
* Vai tr c$a n0n vBn ho cng ngh( qu4c gia
- M<t nNn v5n ho cng ngh' thiEu tnh khoa h=c l m<t c*n trB l?n >8i v?i pht
triCn cng ngh'.
- a s8 ng-.i dn B cc n-?c >ang pht triCn thch h-Bng thL cc s*n phVm cng
ngh' cao, song lHi khng tA tin >8i v?i kh* n5ng lm ch1 cc cng ngh' cao c1a >It
n-?c mnh.
- Cc chnh sch khoa h=c - cng ngh' khng >-Pc xc >Jnh r rng, hay thay
>Fi v khng >-Pc chuVn bJ m<t cch >Uy >1, cng cc c/ quan chOc n5ng qu*n l
khoa h=c - cng ngh' khng >-Pc trang bJ >Uy >1 >C >iNu hnh cng tc pht triCn
cng ngh' m<t cch lu di v lin ngnh, khng theo kJp sA biEn ><ng nhanh chng
c1a khoa h=c - cng ngh' thE gi?i.
- Nh;ng yEu km trn l m<t nguyn nhn quan tr=ng d^n >En nh;ng thIt bHi
trong nghin cOu - triCn khai v trong >Fi m?i cng ngh', m biCu hi'n r nhIt l
khng nng cao >-Pc n5ng xuIt lao ><ng x h<i v khng c kh* n5ng cHnh tranh v?i
s*n phVm cng loHi khng ph*i B thJ tr-.ng n-?c ngoi m ngay B thJ tr-.ng n<i >Ja.
2.3.6. Cc m4i quan h( qu4c t2 v rng bu;c
* Nh6ng vMn -0 quan h( qu4c t2
- Tnh hnh xuIt, nh7p khVu: mbt hng, hm l-Png chIt xm trong s*n phVm.
- ChIt l-Png cc dA n pht triCn trong n-?c tX nguRn v8n n-?c ngoi.

Ch!ng 2 Mi tr>ng cng ngh( Trang 21/ 57

- Nh;ng lPi ch > thu >-Pc tX sA hPp tc cng ngh' v?i n-?c ngoi.
- Nh;ng thi't hHi do cc yEu t8 bn ngoi t?i sA pht triCn khoa h=c - cng ngh'.
* Vai tr m4i quan h( qu4c t2
- Quan h' qu8c tE l nguRn khoa h=c cng ngh' quan tr=ng trong qu trnh cng
nghi'p ho, hi'n >Hi ho B cc n-?c >ang pht triCn. Tuy nhin >C c >-Pc my mc,
thiEt bJ v ph-/ng ti'n s*n xuIt cc n-?c >ang pht triCn ph*i xuIt khVu cc ti nguyn
thin nhin, cc nng s*n, cc nguyn li'u chW >-Pc s/ chE.
- Vi'c "trao >Fi" ny cc n-?c >ang pht triCn th-.ng chJu thi't thi v cc s*n
phVm nng nghi'p v nguyn li'u th gi thIp v ln xu8ng thIt th-.ng cn khai thc
qu mOc ti nguyn thin nhin sG d^n >En tnh trHng cHn ki't cc nguRn khng ti tHo
>-Pc v lm suy thoi mi tr-.ng.
- Cc n-?c >ang pht triCn cn c nguy c/ l n/i chOa cc cng ngh' lai th.i,
hm l-Png cng ngh' thIp, d3 r/i vo tnh trHng cng ngh' ho gi* d8i.
- SA tiEp c7n cc cng ngh' khng thch hPp, cc cng ngh' nh7p do ti trP c1a
n-?c ngoi khiEn cc n-?c >ang pht triCn cng ln su vo sA phL thu<c vo n-?c
ngoi vN cng ngh'.
- Trong qu trnh >m phn tho* thu7n, nh;ng >iNu ki'n th-/ng mHi th-.ng c
lPi cho pha cc n-?c pht triCn.
- M8i quan h' qu8c tE chW thay >Fi c lPi cho cc n-?c >ang pht triCn khi qu
trnh cng ngh' ho B n-?c ny c tiEn b<, s*n phVm c1a h= c nh;ng -u thE vN chIt
l-Png v gi c*, c >1 sOc cHnh tranh r<ng kh]p ton cUu.
2.4 Cc yKu t3 xc FUnh mi tr7Nng cng nghH
C5n cO vo kinh nghi'm c1a trung tm chuyCn giao cng ngh' khu vAc Chu
v Thi Bnh D-/ng (APCTT), phn tch mi tr-.ng cng ngh' theo b*y nhm sau
>y:
- Tnh trHng pht triCn kinh tE - x h<i.
- Tnh trHng c/ sB v7t chIt hH tUng v cc dJch vL ha trP.
- NguRn cn b< khoa h=c - cng ngh' v chi ph nghin cOu triCn khai.
- Tnh trHng khoa h=c - cng ngh' trong h' th8ng s*n xuIt.
- Tnh trHng khoa h=c - cng ngh' trong h' th8ng gio dLc, >o tHo.
- Nh;ng -u thE v la lAc trong m<t s8 lSnh vAc cng ngh' lAa ch=n.
- SA cam kEt B cIp vS m >8i v?i khoa h=c - cng ngh' cho pht triCn.
Trong mai nhm sG bao gRm cc yEu t8 >Jnh l-Png v cc yEu t8 >Jnh tnh.

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 22/ 57

CH"NG 3
NWNG LYC CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc khi ni'm n5ng lAc cng ngh', cc chW tiu ph*n nh n5ng lAc cng
ngh' B m<t c/ sB. Nh7t xt cc doanh nghi'p Vi't Nam theo cc chW tiu ny.
- HiCu >-Pc cc b-?c phn tch n5ng lAc cng ngh' ngnh v cc b-?c phn
tch >Jnh l-Png n5ng lAc cng ngh' c1a m<t c/ sB.
- HiCu >-Pc cc bi'n php nng cao n5ng lAc cng ngh'.
3.1. Khi qun vG nZng lSc cng ngh
C cng ngh' khng c nghSa l c n5ng lAc cng ngh'.
3.1.1. Khi ni(m
N5ng lAc cng ngh' c1a ngnh, c/ sB, qu8c gia l kh* n5ng triCn khai nh;ng
cng ngh' > c m<t cch c hi'u qu* v >-/ng >Uu >-Pc v?i nh;ng thay >Fi l?n c1a
cng ngh'. (S.Lall)
Theo >Jnh nghSa ny c hai mOc hoHt ><ng pht triCn cng ngh', cMng l hai c/
sB >C phn tch n5ng lAc cng ngh', > l:
- SY dLng c hi'u qu* cng ngh' c sln.
- ThAc hi'n >Fi m?i cng ngh' thnh cng.
Khi ni'm ny cMng > khi qut >-Pc hai mbt c/ b*n c1a n5ng lAc cng ngh'
m nhiNu chuyn gia > >N c7p l kh* n5ng >Rng ho cng ngh' nh7p khVu v kh*
n5ng pht triCn cng ngh' n<i sinh.
* NBng lKc -Nng ho cng ngh( nh,p khUu
- L n]m v;ng v thch nghi cng ngh' nh7p theo b8n thnh phUn cng ngh'.
- Nh7p khVu cng ngh' th ph*i >Rng ho >-Pc cng ngh' th m?i nng cao n5ng
lAc cng ngh'.
* NBng lKc pht tri.n cng ngh( n;i sinh
- y l kh* n5ng tFng hPp trong n-?c >C c thC thch nghi, c*i tiEn v sng tHo
cng ngh', nghSa l:
+ C kh* n5ng triCn khai cng ngh' > biEt B m<t >Ja >iCm no >.
+ C kh* n5ng c*i tiEn cc cng ngh' > p dLng.

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 23/ 57

+ C kh* n5ng sng tHo cng ngh' hon ton m?i.
3.1.2 M;t s4 quan ni(m v0 nBng lKc cng ngh(
* Theo UNI DO (TT chIc pht tri.n cng nghi(p c$a Lin HQp Qu4c)
- Cc yEu t8 >C xy dAng n5ng lAc cng ngh', bao gRm:
+ Kh* n5ng >o tHo nhn lAc.
+ Kh* n5ng tiEn hnh nghin cOu c/ b*n.
+ Kh* n5ng thY nghim cc ph-/ng ti'n k\ thu7t.
+ Kh* n5ng tiEp nh7n v thch nghi cc cng ngh' .
+ Kh* n5ng cung cIp v xY l thng tin.
* Theo ngn hng th2 gi9i (WB)
- Phn chia n5ng lAc cng ngh' theo ba nhm ><c l7p: N5ng lAc s*n xuIt, N5ng
lAc >Uu t- v n5ng lAc v n5ng lAc >Fi m?i
+ N5ng lAc s*n xuIt bao gRm: Qu*n l s*n xuIt, k\ thu7t s*n xuIt, b*o d-dng,
b*o qu*n t- li'u s*n xuIt v tiEp thJ s*n phVm.
+ N5ng lAc >Uu t- bao gRm: Qu*n l dA n, thAc hi'n dA n, n5ng lAc mua s]m
v >o tHo nhn lAc
+ N5ng lAc >Fi m?i bao gRm: Kh* n5ng sng tHo v kh* n5ng tF chOc thAc hi'n
>-a k\ thu7t m?i vo cc hoHt ><ng kinh tE.
* Theo nh nghin cIu M.Fransman
- 8i v?i thE gi?i thO ba vi'c >nh gi n5ng lAc cng ngh' ph*i bao gRm cc yEu
t8 sau:
+ N5ng lAc tm kiEm cc cng ngh' >C thay thE, lAa ch=n cng ngh' thch hPp >C
nh7p khVu.
+ N5ng lAc n]m v;ng cng ngh' nh7p khVu v sY dLng c hi'u qu*.
+ N5ng lAc thch nghi cng ngh' nh7p khVu v?i hon c*nh v >Ja ph-/ng tiEp
nh7n.
+ N5ng lAc cung cIp cng ngh' > c v n5ng lAc >Fi m?i.
+ N5ng lAc thC chE ho vi'c tm kiEm nh;ng >Fi m?i v nh;ng ><t ph quan
tr=ng nh. pht triCn cc ph-/ng ti'n nghin cOu v triCn khai trong n-?c.
+ TiEn hnh nghin cOu c/ b*n >C tiEp tLc nng cIp cng ngh'.
Nh- v7y, qua cc cng trnh trn chng ta rt ra m<t >iNu, n5ng lAc cng ngh' l
kEt qu* phOc hPp c1a nhiNu tc ><ng t-/ng tc. Nh-ng cUn lm r v >nh gi hai yEu

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 24/ 57

t8 c/ b*n c1a n5ng lAc cng ngh' l kh* n5ng >Rng ho cng ngh' nh7p khVu v n5ng
lAc n<i sinh tHo ra cng ngh'.
3.1.3. Cc chV tiu -nh gi nBng lKc cng ngh(
* NBng lKc v,n hnh cng ngh(
- N5ng lAc sY dLng v kiCm tra k\ thu7t, v7n hnh Fn >Jnh dy chuyNn s*n xuIt
theo quy trnh, quy phHm vN cng ngh'.
- N5ng lAc qu*n l s*n xuIt, bao gRm: xy dAng kE hoHch s*n xuIt v tc nghi'p,
>*m b*o chIt l-Png s*n phVm, kiCm sot cung Ong v7t t-, >*m b*o thng tin.
- N5ng lAc b*o d-dng th-.ng xuyn thiEt bJ cng ngh' v ng5n ngXa sA c8.
- N5ng lAc kh]c phLc sA c8 x*y ra.
* NBng lKc ti2p thu cng ngh( tX bn ngoi
- N5ng lAc tm kiEm, >nh gi v ch=n ra cng ngh' thch hPp v?i yu cUu s*n
xuIt kinh doanh.
- N5ng lAc lAa ch=n hnh thOc tiEp thu cng ngh' ph hPp nhIt nh- lin doanh,
lin kEt.
- N5ng lAc >m phn vN gi c*, cc >iNu ki'n >i km trong hPp >Rng chuyCn
giao cng ngh'.
- N5ng lAc h=c t7p, tiEp thu cng ngh' m?i >-Pc chuyCn giao.
* NBng lKc h@ trQ cho ti2p thu cng ngh(
- N5ng lAc ch1 tr dA n tiEp thu cng ngh'.
- N5ng lAc triCn khai nguRn nhn lAc >C tiEp thu cng ngh'.
- N5ng lAc tm kiEm, huy ><ng v8n cho >Uu t-.
- N5ng lAc xc >Jnh cc thJ tr-.ng m?i cho s*n phVm c1a mnh v >*m b*o >Uu
vo cho s*n xuIt
* NBng lKc -Ti m9i cng ngh(
- N5ng lAc thch nghi cng ngh' >-Pc chuyCn giao nh- c nh;ng thay >Fi nhc vN
s*n phVm, thay >Fi nhc vN thiEt kE s*n phVm v nguyn li'u.
- N5ng lAc sao chp c thC c nh;ng thay >Fi nhc vN quy trnh cng ngh'
- N5ng lAc thch nghi cng ngh' >-Pc chuyCn giao bQng thay >Fi c/ b*n vN s*n
phVm v nguyn li'u.
- N5ng lAc thch nghi cng ngh' >-Pc chuyCn giao bQng thay >Fi c/ b*n vN quy
trnh cng ngh'

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 25/ 57

- N5ng lAc tiEn hnh nghin cOu v triCn khai thAc sA, thiEt kE quy trnh cng
ngh' dAa trn kEt qu* nghin cOu v triCn khai
- N5ng lAc sng tHo cng ngh', tHo ra cc s*n phVm hon ton m?i
3.2. Phn tch nZng lSc cng nghH
Khi xc >Jnh *nh h-Bng c1a n5ng lAc cng ngh' >En cng ngh' hay khi phn tch
n5ng lAc cng ngh' ng-.i ta th-.ng phn ra cc cIp:
- N5ng lAc cng ngh' c/ sB
- N5ng lAc cng ngh' ngnh
- N5ng lAc cng ngh' qu8c gia
Trong thAc tE, cIp c/ sB >-Pc coi l quan tr=ng nhIt, v v7y xc >Jnh n5ng lAc c/
sB l ch1 yEu. TX n5ng lAc c/ sB t7p hPp lHi c n5ng lAc cng ngh' ngnh v qu8c gia.
3.2.1 MHc -ch phn tch nBng lKc cng ngh(
Phn tch n5ng lAc cng ngh' cIp ngnh, cIp qu8c gia >C cc nh qu*n l, cc
nh l7p chnh sch hPp nhIt vi'c xem xt cc vIn >N cng ngh' trong qu trnh l7p kE
hoHch pht triCn.
BQng ph-/ng php lu7n v ph-/ng php tnh ton hPp l xc >Jnh mbt mHnh,
mbt yEu c1a c/ sB, c1a ngnh, qu8c gia so v?i cc qu8c gia khc trong khu vAc, so v?i
cc n-?c trn thE gi?i tX > trong kE hoHch pht triCn c bi'n php v >8i sch ph
hPp.
V dL:
- T5ng c-.ng chuai pht triCn c1a 4 thnh phUn cng ngh'
- T5ng c-.ng tc nhn thc >Vy 4 thnh phUn cng ngh'
- Nng cao hi'u qu* t-/ng tc gi;a cc tc nhn thc >Vy v cc pha c1a chuai
pht triCn.
- *m b*o m8i lin kEt cUn thiEt gi;a cc tc nhn thc >Vy v cc >/n vJ s*n
xuIt.
- Qu*n l nguRn lAc tA nhin m<t cch c hi'u qu*, >*m b*o mi tr-.ng bNn
v;ng.
- Nng cIp k\ n5ng c1a nguRn nhn lAc.
- Ch1 ><ng thay >Fi c/ cIu trong cc ngnh s*n xuIt.
Xc >Jnh >-Pc trHng thi cng ngh' c1a c/ sB, ch1 yEu vN trnh >< cng ngh' v
n5ng lAc n<i sinh >C >Jnh h-?ng hoHt ><ng.

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 26/ 57

3.2.2 Cc b7Tc c9 bMn phn tch nZng lSc cng nghH ngnh
B7Qc 1: Gi?i thiu v >nh gi tFng qut vN ngnh
- Gi?i thi'u vJ tr c1a ngnh so v?i cc ngnh kinh tE khc trong n-?c.
- Gi?i thi'u kh* n5ng v thnh tAu c1a ngnh.
B7Qc 2: nh gi >Jnh tnh n5ng lAc cng ngh'
- nh gi >Jnh tnh n5ng lAc cng ngh' c1a ngnh (c s8 li'u tham kh*o v?i m<t
s8 n-?c)
- nh gi kh* n5ng >Rng ho cng ngh' nh7p.
- nh gi kh* n5ng pht triCn cng ngh' n<i sinh.
B7Qc 3: nh gi nguRn ti nguyn
- Gi?i thi'u ton c*nh nguRn lAc tA nhin, >bc bi't c s8 li'u >8i chiEu nguRn lAc
tA nhin l?n, nh-: qubng, khong s*n, nhin li'u,vv.
- C s8 li'u >C so snh nguRn lAc tA nhin c1a qu8c gia so v?i ton cUu, hay
nguRn lAc so >Uu ng-.i.
B7Qc 4: nh gi nguRn nhn lAc
- Gi?i thi'u b*ng phn tch nguRn nhn lAc.
- Gi?i thi'u phn b8 k\ n5ng, k\ x*o, tay nghN v c/ cIu lAc l-Png lao ><ng theo
cc giai >oHn chuyCn >Fi.
B7Qc 5: nh gi c/ sB hH tUng
- nh gi xem xt c-.ng >< cc pht triCn cc thnh phUn cng ngh'.
- nh gi tc ><ng c1a cc yEu t8 thc >Vy cc thnh phUn cng ngh'.
- nh gi hi'u qu* t-/ng tc gi;a cc tc nhn thc >Vy v cc phUn c1a chuai
pht triCn
- nh gi c-.ng >< lin kEt c1a c/ sB hH tUng v cc >/n vJ s*n xuIt.
B7Qc 6: nh gi c/ cIu cng ngh'
- BiCu di3n c/ cIu cng ngh' ngnh d-?i dHng biCu >R cAc, trong > >< di vc
t/ sG biCu thJ gi trJ gia t5ng, cn gc gi;a vc t/ l trLc x biCu thJ h' s8 >ng gp c1a
cng ngh'
- Phn tch c/ cIu c1a cng ngh' c1a ngnh trong m<t s8 n5m, chW ra nh;ng thay
>Fi trong n5ng lAc cng ngh'
B7Qc 7: nh gi n5ng lAc cng ngh' tFng thC

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 27/ 57

Nh;ng kEt qu* thu >-Pc B cc b-?c >nh gi cc mbt nhn lAc, ti nguyn, c/ sB
hH tUng, c/ cIu cng ngh' B cc b-?c 3, 4, 5 v 6 c thC tF hPp lHi >C c m<t chW s8
n5ng lAc cng ngh' tFng thC c1a ngnh.
3.2.3. Phn tch nBng lKc cng ngh( c! s"
Khi phn tch n5ng lAc cng ngh' c1a m<t ngnh hay m<t qu8c gia khng thC
tch r.i hai b< ph7n c1a n5ng lAc cng ngh' > l trnh >< cng ngh' v kh* n5ng pht
triCn cng ngh' n<i sinh cho nn khi phn tch n5ng lAc cng ngh' c1a m<t doanh
nghi'p cng khng thC tch r.i hai b< ph7n >.
Theo Atlas cng ngh' chW xt theo trnh >< cng ngh' >C h' s8 >ng gp, cn
phUn n5ng lAc pht triCn cng ngh' n<i sinh th lHi xt theo 4 n5ng lAc cng ngh', >
l: N5ng lAc v7n hnh, n5ng lAc tiEp thu cng ngh', n5ng lAc ha trP tiEp thu cng ngh'
v n5ng lAc >Fi m?i cng ngh'.
* Phn tch -<nh lQng nBng lKc cng ngh( c! s" theo Atlas cng ngh(
- C/ sB c1a ph-/ng php ny l t7p hPp cc kiEn thOc >C nghin cOu, phn tch,
tnh ton v xc >Jnh gi trJ tHo >-Pc do >ng gp c1a cng ngh'. C5n cO vo gi trJ
tHo >-Pc do cng ngh', ta c thC kEt lu7n n5ng lAc cng ngh' c/ sB > cao hay thIp.
- Theo l thuyEt ta c cng thOc:
GT
cn
= . . M hay GT
VA
= . . VA
Trong >:
GT
cn
: Gi trJ tHo >-Pc do cng ngh'
: H' s8 mi tr-.ng cng ngh' qu8c gia ( < 1)
M: Gi trJ s*n l-Png
VA: Gi trJ gia t5ng
: Hm h' s8 >ng gp c1a cng ngh'
- NEu hai doanh nghi'p c cng hm l-Png chIt xm, doanh nghi'p no tHo ra
gi trJ gia t5ng l?n h/n sG c n5ng lAc cng ngh' cao h/n.
- Tuy nhin, nEu m<t doanh nghi'p s*n xuIt m<t l-Png gi trJ gia t5ng l?n v?i
hm l-Png chIt xm thIp, n5ng lAc sG khng bQng doanh nghi'p s*n xuIt l-Png gi trJ
gia t5ng t h/n nh-ng c cao h/n, v so snh gi trJ >ng gp cng ngh' chung sG
thIp h/n. iNu ny c thC gi*i thch trn >R thJ toH >< cAc (r, ) v?i r = VA, =
arsin(), khi cc doanh nghi'p B cng >Ja ph-/ng c thC loHi bc , trLc tung biCu thJ
gi trJ >ng gp c1a cng ngh'. C tHo gi trJ >ng gp cng ngh' G, doanh nghi'p c
h' s8 >ng gp nhc h/n (') sG ph*i s*n xuIt l-Png VA l?n h/n (r' > r).

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 28/ 57

- C xc >Jnh gi trJ hm h' s8 >ng gp c1a cng ngh' chng ta c thC tiEn hnh
theo 5 b-?c:
+ B-?c 1: L7p b*ng thang gi trJ cho >< phOc tHp hay >< nng cao v th1 tLc cho
>iCm 4 thnh phUn cng ngh'.
+ B-?c 2 : nh gi trnh >< hi'n >Hi
Vi'c xc >Jnh trnh >< hi'n >Hi c1a m<t thnh phUn cng ngh' lin quan >En >bc
tr-ng k\ thu7t v tnh n5ng c1a ph-/ng ti'n >ang xt v nh;ng ph-/ng ti'n t-/ng Ong
>-Pc coi l t8t nhIt trn thE gi?i.
+ B-?c 3 : TX cc gi trJ > thu >-Pc B trn, chng ta c thC tnh ton h' s8 >ng
gp tXng thnh phUn cng nghi'p Ong v?i tXng cng >oHn biEn >Fi. TX > xc >Jnh gi
trJ c1a T, H, I, O c1a ton b< h' th8ng cng ngh'
+ B-?c 4: >nh gi c-.ng >< >ng gp c1a cc thnh phUn cng ngh' >ng gp
c1a cc thnh phUn cng ngh' (

0
, , ,
i h t
) theo ph-/ng php so snh ma tr7n
tXng cbp.
+ B-?c 5: Tnh ton gi trJ h' s8 >ng gp c1a cng ngh' theo cng thOc.
0
0
. . .

I H T
i t t
=


* Phn tch -<nh lQng nBng lKc cng ngh( c! s" theo ph!ng php k2t hQp
- N<i dung c1a ph-/ng php l tnh gi trJ >ng gp c1a cng ngh' vo gi trJ
kinh tE c1a doanh nghi'p hay chnh l xc >Jnh hm h' s8 >ng gp c1a cng ngh'
trn c/ sB tch hPp hai yEu t8 trnh >< cng ngh' thng qua hm s8 >ng gp cng
ngh' (nh- ph-/ng php c1a Atlas cng ngh' ) v n5ng lAc pht triCn cng ngh' n<i
sinh (g=i t]t l n5ng lAc cng ngh' n<i sinh) c1a doanh nghi'p thng qua 4 thnh phUn
n5ng lAc cng ngh'.
- Nh- v7y, n5ng lAc cng ngh' >-Pc >nh gi thng qua gi trJ tHo >-Pc do cng
ngh'. Nh-ng cch tnh c khc ph-/ng php trn.
GT
cn
= . . C .
Hay GT
VA
= . . C . VA
: h' s8 >ng gp c1a cng ngh'
o i t t
O I H T

. . . =

C: h' s8 >ng gp theo n5ng lAc n<i sinh cng ngh'
Cch xc >Jnh nh- > trnh by B trn, cn C >-Pc xc >Jnh nh- sau:

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 29/ 57

Cc thnh phUn n5ng lAc n5ng lAc n<i sinh gRm:
- N5ng lAc v7n hnh, k hi'u C
1

- N5ng lAc tiEp thu cng ngh', k hi'u C
2

- N5ng lAc ha trP tiEp thu cng ngh', k hi'u C
3

- N5ng lAc >Fi m?i, k hi'u C
4

Cc c5n cO vo thang >iCm chuVn Ong v?i tXng loHi n5ng lAc cc chuyn gia sG
cho >iCm, sau > tnh tFng hPp lHi.
V dL: N5ng lAc v7n hnh C
1
gRm c:
+ N5ng lAc sY dLng v kiCm tra k\ thu7t, v7n hnh Fn >Jnh dy chuyNn s*n xuIt
C
vh1

+ N5ng lAc qu*n l s*n xuIt ..C
vh2

+ N5ng lAc b*o qu*n, b*o d-dngC
vh3

+ N5ng lAc kh]c phLc sA c8 C
vh4
Ta sG tnh >-Pc C
1
theo cng thOc:
5 .
4 3 2 1
1
n
C C C C
C C
vh vh ch vh
vh
+ + +
= =

n: s8 thnh phUn > ch=n (B >y l 4)
5: >iCm cho t8i >a mai thnh phUn
T-/ng tA ta c thC xc >Jnh >-Pc C
2
, C
3
, C
4
. H' s8 >ng gp c1a n5ng lAc n<i
sinh >-Pc xc >Jnh theo cng thOc:

( )

=
= + + + =
4
1
4 3 2 1
4
1
4
1
i
i C C C C C C

C c gi trJ tX 0 >En 1.
3.3 Cc biHn php nng cao nZng lSc cng nghH
3.3.1. Nng cao nh,n thIc v hi.u bi2t v0 nBng lKc cng ngh(
Phn tch v nng cao n5ng lAc cng ngh' >Rng nghSa v?i pht triCn cng ngh'.
3.3.2. Xy dKng yu c8u nBng lKc cng ngh( c! s", ngnh, qu4c gia
Theo l thuyEt cMng nh- kinh nghi'm c1a cc n-?c pht triCn, trong qu trnh
pht trin kinh tE mu8n nNn kinh tE t5ng tr-Bng cao v Fn >Jnh, Ong v?i tXng th.i k`
ph*i xc >Jnhcho >-Pc thAc trHng n5ng lAc cng ngh' >C tX > v kEt hPp v?i cc mLc
tiu pht triCn kinh tE - x h<i xy dAng >-Pc cc yu cUu n5ng lAc cng ngh' cho tXng
th.i k` pht triCn.

Ch!ng 3 NBng lKc cng ngh( Trang 30/ 57

iCm mIu ch8t c1a thAc trHng n5ng lAc cng ngh' l ph*i nu b7t nh;ng mbt
mHnh cUn pht huy, mbt yEu cUn kh]c phLc v nh;ng vIn >N cUn t5ng c-.ng v bF
sung.
3.3.3. Ti2p tHc nghin cIu v hon thi(n ph!ng php phn tch -nh gi nBng lKc
cng ngh(
NhiNu n-?c >bc bi't cc n-?c ng Nam dng ph-/ng php trong Atlas cng
ngh'. Mu8n nng cao n5ng lAc cng ngh', th vi'c >Uu tin l xc >Jnh >-Pc thAc
trHng >C tX > c gi*i php - cho nn vi'c nghin cOu v hon thi'n ph-/ng php phn
tch n5ng lAc cng ngh' l hEt sOc cUn thiEt.
3.3.4. T1o nguNn nhn lKc cho cng ngh(
C tHo >iNu ki'n pht triCn kinh tE dAa trn nNn t*ng pht triCn cng ngh' cUn
ph*i tHo ra nguRn nhn lAc >-Pc >o tHo vN cng ngh' ph hPp nhu cUu x h<i v tHo
c/ h<i thch hPp cho vi'c tuyCn dLng lAc l-Png lao ><ng theo >ng lSnh vAc chuyn
mn c1a h=. Nh- v7y vi'c tHo nguRn nhn lAc cng ngh' l m<t trong nh;ng khu
quan tr=ng nhQm c1ng c8 n5ng lAc cng ngh' qu8c gia ni chung v n5ng lAc cng
ngh' ngnh, c/ sB ni ring.
C c nguRn nhn lAc cng ngh' ph hPp ph*i biEt >nh gi nguRn nhn lAc trn
c/ sB > quy hoHch v xc >Jnh kE hoHch xy dLng nguRn nhn lAc m<t cch khoa h=c
v c h' th8ng.
3.3.5. Xy dKng v c$ng c4 h1 t8ng c! s" cng ngh(
Nh- chng ta > thIy B trn n5ng lAc cng ngh' mHnh hay yEu quyEt >Jnh bBi c/
sB hH tUng cng ngh'. 8i v?i cc n-?c >ang pht triCn cUn l-u :
- 8i v?i tr-.ng h=c ni chung cUn ch tr=ng trang thiEt bJ phLc vL th nghi'm v
thAc hnh
- 8i v?i cc tF chOc nghin cOu v triCn khai cUn xy dAng v c1ng c8 trang
thiEt bJ B khu nghin cOu v thY nghi'm >C nhanh chng hon thi'n cng ngh'
- Th-.ng xuyn bF sung nhn lAc c n5ng lAc cho cc c/ quan nghin cOu
- CUn c cc bi'n php nhQm g]n >o tHo, nghin cOu v?i thAc ti3n s*n xuIt
- C1ng c8 v t5ng c-.ng trang thiEt bJ h' th8ng >o l-.ng, kiCm tra chIt l-Png
- C1ng c8 v hon chWnh mHng l-?i cung cIp thng tin cng ngh'.
- T5ng c-.ng v pht huy tc dLng tch cAc c1a cc tF chOc t- vIn, >bc bi't t-
vIn vN chuyCn giao cng ngh' v >Uu t-.


Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 31/ 57

CH"NG 4
$NH GI CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc thE no l >nh gi cng ngh' B mOc >< vS m, vi m v mLc >ch
c1a vi'c >nh gi cng ngh'.
- HiCu >-Pc tHi sao ph*i thAc hi'n ba nguyn t]c trong khi >nh gi cng ngh',
thAc hi'n cc nguyn t]c > nh- thE no.
- HiCu >-Pc n<i dung tFng qut >nh gi m<t cng ngh', lin h' qu trnh >nh
gi cng ngh' B Vi't Nam.
4.1 TPi sao phMi Fnh gi cng nghH
nh gi cng ngh' >C n]m >-Pc di3n biEn hay sA thay >Fi c1a cng ngh'
nhQm >-a ra cc quyEt >Jnh >iNu chWnh.
nh gi cng ngh' >C nh7n di'n cc mbt tch cAc c1a cng ngh' nhQm pht
huy v hHn chE cc mbt tiu cAc c1a cng ngh.
- Cc mbt tch cAc bao gRm: Thay >Fi c/ cIu kinh tE, chuyCn dJch c/ cIu ngnh
nghN, gi*i quyEt thIt nghi'p, khai thc chE biEn ti nguyn, t5ng gi trJ lao ><ng, pht
triCn xuIt nh7p khVu v tHo ra sA cHnh tranh hng ho trn thJ tr-.ng qu8c tE nhQm
thAc hi'n cng cu<c cng nghi'p ho v hi'n >Hi ho B cc n-?c >ang pht triCn.
- Mbt tiu cAc bao gRm: NEu >nh gi khng chnh xc cng ngh' d^n >En vi'c
tiEp nh7n hay v7n hnh khng ph hPp gy lng ph v lm mIt lng tin vN cng ngh'.
Th7m tr nEu khng tnh ton k\ c thC tiEp nh7n v sY dLng cng ngh' gy nhi3m
v tn ph mi tr-.ng s8ng.
V7y, khi >nh gi cng ngh' chng ta cUn nhn nh7n ton di'n v >8i v?i cc
n-?c >ang pht triCn do nhu cUu tiEp nh7n cng ngh' l?n nn d^n >En tnh trHng tiEp
nh7n R Ht, thiEu ch=n l=c, v thE cUn ph*i hoHch >Jnh, >nh gi v >-a ra chnh sch
hPp l >C hHn chE r1i ro v t5ng c-.ng tnh h<i nh7p. Tuy nhin, >nh gi cng ngh' l
m<t cng vi'c cn m?i mk >8i v?i Vi't Nam.
4.1.1. Lnh gi cng ngh( l g?
Cho >En nay ch-a c m<t >Jnh nghSa th8ng nhIt vN >nh gi cng ngh'. D-?i
>y l m<t s8 >Jnh nghSa vN >nh gi cng ngh':
- W gc 3U v/ m, >nh gi cng ngh' l m<t dHng nghin cOu chnh sch nhQm
cung cIp sA hiCu biEt ton di'n vN m<t cng ngh' hay m<t h' th8ng cng ngh' cho qu
trnh ra quyEt >Jnh.

Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 32/ 57

- W gc 3U vi m, >nh gi cng ngh' l qu trnh tFng hPp xem xt tc ><ng
gi;a cng ngh' v?i mi tr-.ng xung quanh nhQm >-a ra cc kEt lu7n vN kh* n5ng thAc
tE v tiNm n5ng c1a m<t cng ngh' hay m<t h' th8ng cng ngh'.
Hay, 3nh gi cng ngh l vi'c phn tch >Jnh l-Png hay >Jnh tnh cc tc
><ng c1a m<t cng ngh' hay m<t h' th8ng cng ngh' >8i v?i cc yEu t8 c1a mi
tr-.ng xung quanh
4.1.2. MHc -ch c$a -nh gi cng ngh(
h cc n-?c >ang pht triCn, >nh gi cng ngh' nhQm cc mLc >ch sau:
- nh gi cng ngh' >C xc >Jnh tnh thch hPp c1a cng ngh' > trn c/ sB >
>C chuyCn giao hay p dLng cng ngh'.
- nh gi cng ngh' >C >iNu chWnh v kiCm sot cng ngh'.
- nh gi cng ngh' >C ha trP cho quyEt >Jnh >Uu t- pht triCn cng ngh'
4.1.4. Cc -Yc -i.m v nguyn tZc trong -nh gi cng ngh(
* LYc -i.m
- nh gi cng ngh' lin quan >En rIt nhiNu biEn s8, cc biEn s8 lHi c cc thO
nguyn khc nhau.
- Ph*i xem xt cc tc ><ng nhiNu b7c, bao gRm trAc tiEp v gin tiEp.
- Ph*i xem xt tc ><ng >En nhiNu nhm ng-.i trong x h<i. Cc nhm ny c
nhiNu lPi ch khc nhau, >i khi >8i l7p nhau >8i v?i m<t cng ngh' cL thC.
- nh gi cng ngh' lin quan >En nhiNu b< mn khoa h=c, v ph*i >nh gi
m8i quan h' v?i tIt c* cc yEu t8 m cng ngh' c thC tc ><ng t?i.
- nh gi cng ngh' >i hci ph*i cn >8i nhiNu mLc tiu: ng]n hHn, trung hHn,
di hHn. a s8 cc cng ngh' th-.ng tRn tHi t-/ng >8i di, trong th.i gian > cc yEu
t8 c1a mi tr-.ng xung quanh c thC thay >Fi nn mOc >< tc ><ng c1a cng ngh' c
thC t5ng, gi*m hobc >Fi dIu.
- nh gi cng ngh' th-.ng ph*i gi*i quyEt t8i -u nhiNu mLc tiu.
- nh gi cng ngh' mang >bc tnh ><ng bBi cc tc ><ng qua lHi, cc yEu t8
mi tr-.ng xung quanh lun thay >Fi v b*n thn cng ngh' >-Pc >nh gi cMng thay
>Fi lin tLc.
* Cc nguyn tZc -nh gi cng ngh(
- Nguyn tYc ton din: Khi xem xt >nh gi cng ngh' ph*i >bt n trong >iNu
ki'n pht triCn cng ngh' c1a thE gi?i cMng nh- trong m8i quan h' rQng bu<c chung vN

Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 33/ 57

>iNu ki'n kinh tE, chnh trJ, php lu7t nhQm cung cIp cho ng-.i ra quyEt >Jnh hiCu
>-Pc ton b< cc m8i quan h' t-/ng tc gi;a cc kha cHnh c1a vIn >N >-Pc >nh gi.
- Nguyn tYc khch quan: i hci khi >nh gi cUn ph*i xem xt m<t cch
khch quan, khng ph*i v m<t p lAc no > m thay >Fi, bp mo hay thiEu trung
thAc kEt qu* >nh gi.
- Nguyn tYc khoa h:c: i hci khi >nh gi ph*i xem xt cc yEu t8 dAa trn
c/ sB khoa h=c, khng dAa trn kinh nghi'm >Rng th.i cc kEt qu* c1a >nh gi cng
ngh' ph*i sY dLng ngay >-Pc.
4.1.5. SK t!ng tc gi6a cng ngh( v mi tr>ng xung quanh
SA t-/ng tc gi;a cng ngh' v cc yEu t8 c1a mi tr-.ng xung quanh l rIt
phOc tHp, v v7y khi >nh gia cng ngh' ph*i xem xt m<t loHt cc yEu t8 khc nhau:
- Cc yEu t? cng ngh: Cc chW tiu lin quan >En kha cHnh k\ thu7t nh- n5ng
lAc, >< tin c7y v hi'u qu*, cc ph-/ng n lAa ch=n cng ngh' nh- >< linh hoHt v quy
m, mOc >< pht triCn c1a hH tUng.
- Cc yEu t? kinh tE: Cc chW tiu ph*n nh yEu t8 ny c thC l tnh kh* thi vN
kinh tE nh- chi ph v lPi ch; c*i thi'n n5ng suIt nh- v8n v cc nguRn lAc khc;
tiNm n5ng thJ tr-.ng nh- qui m v >< co gin; t8c >< t5ng tr-Bng v >< chuyCn dJch
c/ cIu kinh tE.
- Cc yEu t? 3Ju vo: M<t cng ngh' c thC tc ><ng >En mOc >< dRi do c1a
nguyn v7t li'u v n5ng l-Png, ti chnh v nguRn nhn lAc c tay nghN.
- Cc yEu t? mi tr7Kng: Cc chW tiu ph*n nh yEu t8 ny bao gRm mi tr-.ng
v7t chIt nh- khng kh, n-?c v >It; >iNu ki'n s8ng nh- mOc >< thu7n ti'n v tiEng
Rn; cu<c s8ng nh- >< an ton, sOc khok v mi sinh.
- Cc yEu t? dn s?: M<t cng ngh' c thC tc ><ng >En t8c >< t5ng tr-Bng dn
s8, tuFi th=, c/ cIu dn s8 theo cc chW tiu khc nhau, trnh >< h=c vIn v cc >bc
>iCm vN lao ><ng nh- mOc >< thIt nghi'p v c/ cIu lao ><ng.
- Cc yEu t? vCn ho - x hUi: Thu<c nhm yEu t8 ny c chW tiu nh- sA tc
><ng >En c nhn nh- chIt l-Png cu<c s8ng; tc ><ng >En x h<i v sA t-/ng thch v?i
nNn v5n ho hi'n hnh.
- Cc yEu t? chnh tr- - php l: M<t cng ngh' c thC >-Pc chIp nh7n vN mbt
chnh trJ hobc l khng, c thC >p Ong >-Pc >Hi >a s8 nhu cUu c1a dn chng hobc l
khng; v c thC ph hPp hobc khng ph hPp v?i thC chE v cc chnh sch.
4.2. Qu trnh Fnh gi cng nghH
4.2.1. Ph!ng php lu,n -nh gi cng ngh(

Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 34/ 57

Hi'n nay, ch-a c m<t ph-/ng php chung >C >nh gi cng ngh' do sA phOc
tHp v >a dHng c1a cng ngh'. Theo ph-/ng php >nh gi cng ngh' c1a tr-.ng >Hi
h=c Stanford >N xuIt th c ba n<i c/ b*n >C >nh gi m<t cng ngh', > l:
- Miu t* cng ngh' v phc hoH cc ph-/ng n lAa ch=n.
- DA bo v >nh gi tc ><ng.
- Phn tch chnh sch.
4.2.2. Lnh gi cng ngh( " doanh nghi(p
* D ph1m vi doanh nghi(p, -nh gi cng ngh( -.:
- Pht hi'n dJch vL hay s*n phVm m?i cn tiNm tng.
- nh gi ph-/ng php kinh doanh m?i v tHo sOc mHnh kinh tE m?i.
- nh gi kEt qu* >Fi m?i cng ngh' v thay >Fi thJ tr-.ng.
* V dH v0 -nh gi cng ngh( -. tm ki2m s&n phUm m9i.
- B7Qc 1: bt vIn >N:
+ Xc >Jnh mLc >ch >nh gi.
+ Xc >Jnh hoHt ><ng c1a >8i t-Png >-Pc >nh gi .
+ Xc >Jnh phHm vi v mLc tiu.
- B7Qc 2: Kh*o st cng ngh':
+ M t* cc cng ngh' lin quan.
+ M t* cng ngh' sG >nh gi.
- B7Qc 3: DA bo tc ><ng v *nh h-Bng c1a cng ngh':
+ M t* cc lSnh vAc truyNn th8ng m cng ngh' c thC tc ><ng nh- mi
tr-.ng v7t chIt, ti nguyn,vv.
+ M t* cch thOc tc ><ng c1a cng ngh' >En lPi ch cHnh tranh nh- vi'c
hnh thnh gi hay sA khc bi't c1a s*n phVm cng loHi.
+ M t* cc tc ><ng khc.
+ M t* tc ><ng c thC c c1a cng ngh' >En cIu trc ngnh kinh tE.
- B7Qc 4: nh gi cc tc ><ng:
+ Nu cc chW tiu ph*n nh cc tc ><ng.
+ o l-.ng, dA bo cc tc ><ng cng ngh' >8i v?i c/ sB hay ngnh.
+ o l-.ng, dA bo cc tc ><ng tc khc nh- mi tr-.ng hay x h<i.

Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 35/ 57

- B7Qc 5: N xuIt cc gi*i php kh]c phLc:
+ Cc gi*i php c thC c.
+ Phn tch cc gi*i php v h7u qu*.
- B7Qc 6: Ch=n gi*i php ph hPp:
+ Th*o lu7n, >N xuIt kiEn.
+ LAa ch=n gi*i php thch hPp.
+ Xy dAng kE hoHch thAc hi'n.
4.3. Cc cng c[ v k\ thuIt s_ d[ng trong Fnh gi cng nghH
4.3.1. Cc cng cH v kR thu,t
nh gi cng ngh' khng c cc cng cL v k\ thu7t ring. Tu` theo mLc >ch
sY dLng m ng-.i ta sY dLng cc c<ng cL >nh gi cng ngh' ph hPp nh- phn tch
kinh tE, phn tch h' th8ng, >nh gi mHo hiCm v ph-/ng php tFng hPp.
4.3.2. Ph!ng php phn tch kinh t2 trong -nh gi cng ngh(
ThAc chIt c1a ph-/ng php ny l so snh gi trJ c1a cc ph-/ng n c1a m<t
cng ngh' hobc c1a cc cng ngh' khc nhau.
Khi phn tch chi ph lPi ch >Jnh l-Png tIt c* cc hoHt ><ng c1a cng ngh'
>-Pc quy thnh tiNn, v?i cc tc ><ng tch cAc >-Pc xem l lPi ch cn cc tc ><ng
tiu cAc l chi ph.
Khi phn tch chi ph lPi ch >Jnh tnh sY dLng cc >nh gi ch1 quan c1a cc
chuyn gia vN cc tc ><ng khng c thO nguyn c1a cng ngh'. Cng cL ny >-Pc sY
dLng >C dA bo v >nh gi tc ><ng khi >nh gi cng ngh'.
* Phn tch chi ph - lQi ch (-<nh lQng)
- Ph-/ng php ny rIt thch hPp khi ch=n cc ph-/ng n >Uu t- >C thay >Fi
cng ngh' v >-Pc tiEn hnh thng qua cc b-?c sau:
+ B-?c 1. Li't k cc ph-/ng n cng ngh' [i = 1,2,3,,n; n l tFng cc
ph-/ng n cng ngh']:
+ B-?c 2. Xc >Jnh tIt c* cc yEu t8 chi ph [j = 1,2,3,.m; m l tFng cc yEu
t8 chi ph]:
+ B-?c 3. Tnh tFng chi ph c1a tIt c* cc ph-/ng n cng ngh' hi'n tHi:
C
i
=

= =
m
j
ijy
p
y
C
1 1


Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 36/ 57

Trong >: C
i
l tFng chi ph c1a ph-/ng n cng ngh' thO i >-Pc tnh theo gi
trJ hin tHi; C
i j y
l chi ph thO j c1a ph-/ng n cng ngh' thO i trong n5m thO y tnh
theo gi trJ hi'n tHi; pht triCn l tFng s8 n5m tRn tHi c1a cng ngh' theo quy >Jnh >C
tnh ton.
+ B-?c 4. Xc >Jnh tIt c* cc yEu t8 lPi ch [j = 1; 2; 3;;k ; k tFng s8 cc yEu
t8 lPi ch]:
+ B-?c 5. Tnh tFng lPi ch c1a tIt c* cc ph-/ng n theo gi trJ hi'n tHi:
B
i
=

= =
k
j
ijy
p
y
b
1 1

Trong > B
i
l tFng lPi ch c1a ph-/ng n thO i; B
i j y
l lPi ch thO j c1a ph-/ng
n cng ngh' thO i trong n5m thO y
+ B-?c 6. So snh chi ph v lPi ch c1a cc ph-/ng n cng ngh' trn c/ sB
gi trJ hng n5m hobc gi trJ rng hi'n tHi. Gi trJ hng n5m >-Pc tnh theo cng thOc
sau:
V
i y
= B
i y
C
i y
; B
i y
l tFng lPi ch c1a ph-/ng n thO i trong n5m thO y; C
i y
l
tFng chi ph c1a ph-/ng n thO i trong n5m thO y.
Gi trJ rng hi'n tHi NPV v lPi tOc >Uu t- R >-Pc tnh theo cc cng thOc
sau:NPV
i
= B
i
C
i
;
R
i
=
C
B
i
i

+ B-?c 7. Ch=n cc ph-/ng n cng ngh' thch hPp trn c/ sB mLc tiu v rng
bu<c. ChW tiu thch hPp >Uu tin c thC c5n cO vo gi trJ rng hi'n tHi, tuy nhin khi
m<t s8 ph-/ng n c gi trJ rng hi'n tHi nh- nhau th ph-/ng n no cng c tZ suIt
>Uu t- cao cng c >-Pc -u tin lAa ch=n tr-?c.
+ B-?c 8. iNu chWnh sA lAa ch=n B b-?c 7 c tnh >En cc phL thu<c khc m
qu trnh tnh ton v lAa ch=n ch-a tnh >En.
* Phn tch chi ph - hi(u qu& (-<nh tnh)
- Ph-/ng php vXa trnh by B trn rIt thch hPp khi lAa ch=n cc ph-/ng n
c1a cng ngh' >C >Uu t-. Tuy nhin khi ph*i lAa ch=n gi;a cc cng ngh' th rIt kh
quy thnh tiNn cc tc ><ng c1a cng ngh'. Trong tr-.ng hPp ny ph-/ng php >Jnh
tnh lHi thch hPp h/n. Ph-/ng php phn tch chi ph - lPi ch >Jnh tnh c bVy b-?c :
+ B-?c 1. Li't k cc ph-/ng n cng ngh' hobc cc cng ngh' [i = 1; 2; 3;;
n; n l tFng s8 cc ph-/ng n cng ngh'].

Ch!ng 4 Lnh gi cng ngh( Trang 37/ 57

+ B-?c 2. LAa ch=n cc tiu chuVn ( yEu t8) >C >nh gi cng ngh' [j = 1; 2;
3;; m; m l tFng s8 cc tiu chuVn >C >nh gi].
+ B-?c 3. Xc >Jnh tUm quan tr=ng t-/ng >8i c1a tXng tiu chuVn:
W
j
= (

=
R
r
jr w
1
)
Trong >: W
jr
l h' s8 tUm quan tr=ng t-/ng >8i c1a yEu t8 thO j theo kiEn
c1a chuyn gia thO r; R l tFng s8 chuyn gia >-Pc hci kiEn.
+ B-?c 4. nh gi gi trJ c1a tXng ph-/ng n cng ngh' theo tXng tiu chuVn
dAa trn kiEn c1a cc chuyn gia:
V
ij
= (

=
R
r
ijr w
1
)
Trong >: V
i j r
l gi trJ c1a ph-/ng n thO j do chuyn gia thO r >nh gi theo
tiu chuVn thO j.
+ B-?c 5. Tnh tFng gia trJ c1a tXng ph-/ng n cng ngh':
V
ij
= (
V w ij
R
j
ijr

=1
)
+ B-?c 6. LAa ch=n cc ph-/ng n thch hPp trn c/ sB mLc tiu v rng bu<c:
+ B-?c 7. iNu chWnh sA lAa ch=n B b-?c 6 c tnh >En cc yEu t8 khc m qu
trnh tnh ton B trn khng bao qut >-Pc.
4.3.4 Lnh gi cng ngh( " Vi(t Nam
nh gi cng ngh' m?i chW dXng lHi B thC chE ho >nh gi tc ><ng mi
tr-.ng v:
- Vi't Nam ch-a c truyNn th8ng vN >nh ga cng ngh'.
- Vi't Nam ch-a c m<t c/ quan chuyn trch no vN >nh gi cng ngh'.
- Vi't Nam ch-a c c/ sB no >o tHo cho vi'c >nh gi cng ngh'.
- Vi't Nam, >iNu ki'n pht triCn kinh tE, x h<i ch-a chn muRi.
Ngy nay, >nh gi cng ngh' > >-Pc kh_ng >Jnh l m<t cng cL tch cAc gip
cho cc n-?c >ang pht triCn, trong > c Vi't Nam t7n dLng >-Pc nh;ng lPi thE c1a
cc n-?c >i sau nhQm t7p trung t8i >a cc lPi thE v hHn chE >En mOc t8i thiCu nh;ng
bIt lPi khi p dLng cng ngh', d > l cng ngh' n<i sinh hay cng ngh' nh7p ngoHi.

Ch!ng 5 LKa chJn cng ngh( Trang 38 / 57

CH"NG 5
LYA CH(N CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc khi ni'm cng ngh' thch hPp. Minh hoH >-Pc cng ngh' thch hPp
mang tnh t-/ng >8i (thay >Fi theo th.i gian, >Ja >iCm, hon c*nh v mLc tiu sY dLng).
- HiCu >-Pc cc >Jnh h-?ng cng ngh' thch hPp >8i v?i cc n-?c >ang pht triCn.
Lm thE no >C thAc hi'n >-Pc cc >Jnh h-?ng ny. Lin h' cc cng ngh' c1a Vi't Nam
triCn khai theo cc >Jnh h-?ng trn.
- HiCu >-Pc m<t s8 ph-/ng php lAa ch=n cng ngh'
5.1. Khi qut vG cng nghH thch h8p
5.1.1. Khi ni(m chung
* LYt vMn -0:
- Vi'c lAa ch=n cng ngh' >C >p Ong >-Pc nhu cUu cIp bch v ph hPp v?i sA
pht triCn c1a doanh nghi'p, c1a nNn kinh tE Qu8c gia l m<t cng vi'c kh kh5n v nbng
nh=c cho nh;ng ng-.i lnh >Ho.
- Vi'c lAa ch=n >-Pc m<t gi*i php v cc >8i tc triCn khai cng ngh' ph hPp sG
gp phUn gip cho doanh nghi'p, cho nNn kinh tE Qu8c gia tiEt ki'm >-Pc th.i gian v
chi ph trAc tiEp cMng nh- cc chi ph c/ h<i ph*i tr*, khi gi*i php >-Pc lAa ch=n tc ra
km hi'u qu* hay th7m ch khng thC triCn khai v >p Ong cc nhu cUu ngy cng cao tX
sA pht triCn c1a x h<i v c1a thE gi?i.
* B4i c&nh ra ->i khi ni(m cng ngh( thch hQp:
- Vo n5m 1972, trn thE g?i x*y ra cu<c kh1ng ho*ng n5ng l-Png d^n >En sA
h1ng ho*ng kinh tE trn phHm vi ton cUu. Cc n-?c pht triCn nh7n ra rQng: Cc khu >Hi
cng nghi'p l m8i >e doH trAc tiEp cho sA s8ng cn c1a mnh, cn >8i v?i cc n-?c
>ang pht triCn th thIy rQng m<t s8 ngnh cng nghi'p lm h= ngho thm v phL thu<c
vo cc n-?c pht triCn.
- Cng ngh' thch hPp B cc n-?c cng nghi'p l do sA t7p trung c1a hng loHt cc
lPi ch, > l:
+ Tm ra m8i quan h' hi ho h/n v ph hPp v?i hon c*nh xung quanh.
+ Tm ra >-Pc cch >C thot khci sA h1ng ho*ng vN nguyn v7t li'u v n5ng l-Png
>ang thc bch lc bIy gi..
+ Gi*m b?t cc cng vi'c nbng nh=c m t ng-.i mu8n lm.

Ch!ng 5 LKa chJn cng ngh( Trang 39 / 57

+ TriCn kh*i nhiNu h/n cc vi'c lm >C c lPi cho x h<i.
+ -a cc ngnh kinh tE >Ja ph-/ng pht triCn >ng h-?ng do chnh ng-.i >Ja
ph-/ng >iNu hnh v lm ch1.
- VIn >N n*y sinh l cng ngh' no l cng ngh' ph hPp v?i sA pht triCn c1a
tXng khu vAc, tXng Qu8c gia?
+ 8i v?i cc n-?c > cng nghi'p ho th >bc tr-ng hoHt ><ng h-?ng t?i cng
ngh' thch hPp l c8 g]ng kh]c phLc sA mIt cn bQng c1a nNn v5n ho cng nghi'p v?i
sA sng bi thi qu ch1 nghSa v7t chIt.
+ 8i v?i cc n-?c pht triCn th >bc tr-ng hoHt ><ng h-?ng t?i cng ngh' thch
hPp l c8 g]ng >C thch nghi v triCn khai cng ngh' ph hPp v?i hon c*nh c1a >It
n-?c.
+ 8i v?i Vi't Nam >C t5ng tr-Bng kinh tE, chng ta khng d7p khun bIt k` m
hnh kinh tE no m tiEp thu nh;ng -u >iCm v loHi trX nh-Pc >iCm >C hnh thnh nn m
hnh kinh tE Vi't Nam. l ph hPp v?i truyNn th8ng dn t<c, thAc ti3n c1a >It n-?c v
xu h-?ng pht triCn c1a Qu8c tE.
* L<nh nghFa cng ngh( thch hQp
- Cng ngh' thch hPp l cc cng ngh' >Ht >-Pc mLc tiu c1a qu trnh pht triCn
kinh tE, x h<i trn c/ sB ph hPp v?i >iNu ki'n v hon c*nh c1a tXng khu vAc, tXng
Qu8c gia.
- Cng ngh' thch hPp mang tnh t-/ng >8i.
* V dH:
- N5m 1954 Lin X > xy dAng thnh cng nh my >i'n nguyn tY, nh my
ny thC hi'n >-Pc tnh -u vi't v-Pt tr<i so v?i nh my nhi't >i'n >8t than. Nh-ng EU
cho rQng nh my >i'n nguyn tY khng thch hPp >8i v?i h=.
- N5m 1972 thE gi?i x*y ra th*m hoH n5ng l-Png, khi > thE gi?i khuyEn khch sY
dLng n5ng l-Png nguyn tY.
- Thng 4 n5m 1986, nh my >i'n Chernobyl B Ukraina thu<c Lin X bJ nF,
>m my bLi phng xH lan r<ng lm cho mi tr-.ng cc n-?c ln c7n bJ nhi3m gy ra
ung th- do nhi3m xH v gy ra cc b'nh nguy hiCm khc, v thE thE gi?i hHn chE sY dLng
>i'n nguyn tY.
- Nh- v7y, cng m<t cng ngh' th th.i >iCm ny l thch hPp, th.i >iCm khc th
khng thch hPp. Tnh thch hPp thay >Fi theo >Ja >iCm, th.i gian, hon c*nh v mLc tiu
c1a ng-.i sY dLng, v thE cng ngh' thch hPp mang tnh t-/ng >8i.
5.1.2. CBn cI xc -<nh cng ngh( thch hQp

Ch!ng 5 LKa chJn cng ngh( Trang 40 / 57

Hon c$nh: Dn s8, ti nguyn, kinh tE, cng ngh', mi tr-.ng s8ng, v5n ho x
h<i, chnh trJ - php lu7t v quan h' qu8c tE.
M@c tiu: DAa trn cc mLc tiu c1a qu8c gia, c1a ngnh, c1a >Ja ph-/ng, mLc
tiu c thC >-Pc >iNu chWnh cho ph hPp v?i tXng >iNu ki'n hon c*nh cL thC.
5.1.3. L<nh hu9ng cng ngh( thch hQp
* L<nh h9ng theo trnh -; cng ngh(:
- C/ sB c1a >Jnh h-?ng ny l c m<t loHi cng ngh' sln c >C tho* mn m<t nhu
cUu nhIt >Jnh. Theo quan >iCm c1a nhiNu chuyn gia cho rQng, >8i v?i cc n-?c >ang
pht triCn >C dung ho c thC lAa ch=n cng ngh' trung gian. LoHi cng ngh' ny c trnh
>< gi;a cng ngh' th s/ v cng ngh' tiEn tiEn, hi'n >Hi, l do c thC l:
+ Dung ho >-Pc gi;a cc n-?c pht triCn v cc n-?c >ang pht triCn vN cng
ngh'.
+ -Pc xy dAng v?i qui m tX nhc t?i l?n, tX >/n gi*i >En phOc tHp, tX trnh ><
trung bnh t?i hi'n >Hi.
+ C >iNu ki'n triCn khai nhiNu cng ngh' >C gi*i quyEt nhiNu mLc tiu trong >iNu
ki'n nguRn v8n bJ hHn chE.
+ Cng ngh' trung gian tHo >iNu ki'n cho vi'c tiEp thu, >Rng ho d3 dng.
* L<nh h9ng theo nhm mHc tiu:
- C/ sB c1a >Jnh h-?ng ny l dAa vo cc nhm mLc tiu pht triCn cng ngh',
lm c/ sB >C lAa ch=n cng ngh' thch hPp theo tXng giai >oHn nhQm thAc hi'n cc mLc
tiu >. Nhm mLc tiu bao gRm;
+ Tho* mn cc nhu cUu t8i thiCu, tHo cng 5n vi'c lm v nng cao mOc s8ng
>Rng >Nu.
+ T5ng n5ng suIt lao ><ng v sOc cHnh tranh trn thJ tr-.ng.
+ TA lAc v ><c l7p vN cng ngh'.
* L<nh h9ng theo sK h1n ch2 cc nguNn lKc:
- C/ sB c1a >Jnh h-?ng ny l xem xt cng ngh' c thch Ong v?i nguRn ti
nguyn v8n c, ph hPp v?i >iNu ki'n chung trong sA pht triCn B >Ja ph-/ng hay
khng?.
- Hi'n nay, B n-?c ta sA gi?i hHn nguRn lAc thC hi'n d-?i dHng khan hiEm v8n v
lao ><ng.
* L<nh h9ng theo sK ho hQp:

Ch!ng 5 LKa chJn cng ngh( Trang 41 / 57

- C/ sB c1a >Jnh h-?ng ny l mong mu8n c >-Pc tiEn b< cng ngh' thng qua
pht triCn chO khng ph*i cch mHng. C nghSa l khi tiEp nh7n cng ngh' khng >-Pc
gy ra nh;ng xo tr<n, biEn ><ng hay sA pht triCn khng hi ho, khng cn >8i.
- CUn >*m b*o sA hi ho tA nhin, kEt hPp cng ngh' n<i >Ja v cng ngh' nh7p,
tHo l7p sA pht triCn nhanh v bNn v;ng, khng mu thu^n gi;a Qu8c gia v >Ja ph-/ng,
ho hPp gi;a cng ngh' truyNn th8ng v hi'n >Hi.
- Nh- v7y qua 4 >Jnh h-?ng nu trn, >C c cng ngh' thch hPp c tnh kh* thi th
cUn c cc nh7n thOc sau:
+ LoHi bc cch hiCu khng >ng vN cng ngh' thch hPp.
+ Khng c cng ngh' no thch hPp v?i tIt c* cc Qu8c gia. BIt k` cng ngh'
no cMng sG thch hPp v?i m<t hobc vi Qu8c gia nhIt >Jnh.
+ Tnh thch hPp v khng thch hPp c1a m<t cng ngh' cUn >-Pc xem xt th-.ng
xuyn.
5.1.4. Cc tiu thIc tham kh&o lKa chJn cng ngh( thch hQp
8i v?i cc n-?c >ang pht triCn, Vi'n nghin cOu Brace, Canada >-a ra m<t s8
tiu thOc tham kh*o sau:
- Cng ngh' thch hPp c mLc tiu c/ b*n l >p Ong nhu cUu c/ b*n c1a nhn
dn, >bc bi't l Nng dn.
- Cng ngh' thch hPp c kh* n5ng thu ht s8 l-Png l?n lao ><ng, trong > c lao
><ng n;.
- Cng ngh' thch hPp c kh* n5ng b*o tRn v pht triCn cng ngh' truyNn th8ng
v tHo ra cc ngnh nghN m?i.
- Cng ngh' thch hPp thch hPp >*m b*o chi ph thIp v k\ n5ng thIp.
- Cng ngh' thch hPp thch hPp tHo ra kh* n5ng hoHt ><ng cho cc c/ sB s*n xut
nhc, vXa, l?n kEt hPp.
- Cng ngh' thch hPp tiEt ki'm ti nguyn.
- Cng ngh' thch hPp c kh* n5ng thu ht vi'c sY dLng >-Pc phE li'u v khng
gy ra nhi3m mi tr-.ng.
- Cng ngh' thch hPp tHo ra c/ h<i t5ng tr-Bng kinh tE cho x h<i v >ng >*o
quUn chng nhn dn.
- Cng ngh' thch hPp thch hPp tHo ra sA phn b8 r<ng ri v gi*m sA khng bnh
>_ng trong thu nh7p.
- Cng ngh' thch hPp khng gy xo tr<n >8i v?i v5n ho, x h<i.

Ch!ng 5 LKa chJn cng ngh( Trang 42 / 57

- Cng ngh' thch hPp tHo tiNn >N >C t5ng c-.ng xuIt khVu, phn cng hPp tc
Qu8c tE.
- Cng ngh' thch hPp >-Pc h' th8ng chnh trJ thch hPp.
V7y Cng ngh' thch hPp thch hPp khng ph*i l cng cL vHn n5ng, sA thch hPp
c1a cng ngh' khng ph*i l b*n chIt n<i tHi c1a bIt k` m<t cng ngh' no m n xuIt
pht tX mi tr-.ng xung quanh trong > cng ngh' >-Pc sY dLng.
5.2. M>t s3 ph79ng php lSa ch=n cng nghH
Sau khi ch=n >-Pc cc cng ngh' >Ht tiu chuVn thch hPp, vi'c lAa ch=n ra cng
ngh' t8t nhIt c thC >-Pc tiEn hnh theo 4 ph-/ng php sau:
5.2.1. LKa chJn cng ngh( theo hm lQng cng ngh(
Nh- chng ta > biEt, cng ngh' bao gRm 4 thnh phUn, mai cng ngh' nhIt >Jnh
th cc thnh phUn ny c sA >ng gp khc nhau. SA >ng gp chung c1a 4 thnh phUn
cng ngh' >-Pc biCu thJ bQng h' s8 >ng gp c1a cng ngh' :
= T
t
. H
h
. I
i
. O
o
hay = f (T, H, I, O).
suy ra :
T
dT
t
d

= +
H
dH
h +
I
dI
i +
O
dO
o
TX >, nEu lAa ch=n m<t trong nhiNu cng ngh' th ta sG lAa ch=n cng ngh' c h'
s8 max. Trn c/ sB so snh tZ l' gia t5ng c1a cc thnh phUn cng ngh'
T
dT
,
H
dH
,
I
dI
,
O
dO
th chng ta c thC quyEt >Jnh thnh phUn cng ngh' no l cUn thiEt.
5.2.2. LKa chJn theo h( s4 hMp thH
Trong tr-.ng hPp cng ngh' nh7p tX n-?c ngoi th ta c5n cO vo gi trJ v kh*
n5ng tiEp thu cng ngh' nh7p. Do > c thC lAa ch=n cng ngh' theo h' suIt hIp thL cng
ngh', k hi'u l HT
cn
(%).
V dL: Hai cng ngh' A1 v B1 sG sY dLng >-Pc nh7p tX hai cng ngh' g8c A v
B, khi quyEt >Jnh lAa ch=n cng ngh' no th cUn tiEn hnh so snh vN h' s8 hIp thL theo
h' s8 >ng gp c1a hai cng ngh': HT
cnA
=
A1/

A
v HT
cnB
=
B1/

B
. Cng ngh' no c
h' s8 hIp thL l?n h/n sG >-Pc lAa ch=n.
Khi khng c tiu chuVn hIp thL cng ngh' th cng ngh' >-Pc ch=n l cng ngh'
c h' s8 hIp thL l?n nhIt.
V dL, h' s8 hIp thL: Nh7t = 80%.
Php = 75%. Ch=n cng ngh' c1a Nh7t.

Ch!ng 5 LKa chJn cng ngh( Trang 43 / 57

Trung Qu8c = 70%.
Khi >-a ra tiu chuVn h' s8 hIp thL cng ngh' l 74% th cng ngh' c1a Nh7t v
Php >-Pc lAa ch=n.
5.2.3. LKa chJn cng ngh( theo chV tiu tTng hQp
Trong thAc tE, >C lAa ch=n m<t cng ngh' th cUn ph*i xem xt, >nh gi v tho*
mn cc >iNu ki'n vN kinh tE, k\ thu7t, ti nguyn, mi tr-.ng,vv.
Ph-/ng php lAa ch=n theo chW tiu tFng hPp (K) khng chW tnh ton m<t cch
><c l7p, >Rng th.i cc gi trJ >bc tr-ng c1a cng ngh' nh-: Cng suIt ho v8n, gi trJ lPi
nhu7n rng (NPV), th.i gian thu hRi v8n, gi trJ hm l-Png chIt xm cng ngh', gi trJ
chW s8 sinh l.i, gi trJ tuFi th= cng ngh', ga trJ c1a cng ngh' v tc ><ng c1a chng t?i
mi tr-.ng,vv m cn >-a ra cc thng s8 tFng hPp c1a cc >bc tr-ng ny cho mai
ph-/ng n >-Pc >-a ra xem xt.
H' s8 >nh gi chW tiu tFng hPp >-Pc xc >Jnh nh- sau:
K=
[ ]

m
m
Vi
Vi
Pi
Pi
1
1
.

Trong >:
m l s8 chW tiu >-Pc >nh gi.
Pi l gi trJ >bc tr-ng c1a chW tiu thO i.
[Pi] l gi trJ chuVn c1a cc chW tiu t-/ng Ong thO i.
Vi l tr=ng s8 c1a chW tiu thO i.
Nh- v7y, nEu c hai cng ngh' A v B cng loHi, cng ngh' no c h' s8 cng
ngh' tFng hPp K cao h/n th sG >-Pc lAa ch=n.
Tnh chW tiu tFng hPp (K) bQng cch:
- ChuyCn cc chW tiu thnh cc >Hi l-Png khng thO nguyn.
- Xc >Jnh tUm quan tr=ng c1a cc chW tiu.
- Dng cng thOc xc >Jnh h' s8 >nh gi chW tiu tFng hPp.


Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 44 of 57

CH"NG 6
CHUY`N GIAO CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc cc quan >iCm v >8i t-Png c1a chuyCn giao cng ngh'.
- HiCu >-Pc cng ngh' n<i sinh v cng ngh' nh7p. Lin h' B Vi't Nam.
- HiCu >-Pc chuyCn giao cng ngh' theo chiNu d=c, ngang. Lin h' B Vi't Nam
- HiCu >-Pc cc thu7n lPi v kh kh5n trong vi'c nh7p v chuyCn giao cng
ngh' B cc n-?c >ang pht triCn. iNu ki'n >C chuyCn giao thnh cng.
- HiCu >-Pc cc thu7n lPi v kh kh5n c1a Vi't Nam trong 20 n5m qua trong
vi'c nh7p v chuyCn giao cng ngh'.
6.1. Khi qut vG chuyCn giao cng nghH
Vo nh;ng n5m 60, B cc n-?c >ang pht triCn ch-a quan tm vo khoa h=c v
cng ngh' v h= cho rQng, tRn tHi kho*ng cch vN cng ngh' gi;a cc n-?c >ang pht
triCn v cc n-?c pht triCn l tIt yEu. VIn >N ny c thC >-Pc gi*i thch bBi sA thiEu
hiCu biEt vN vai tr c1a khoa h=c v cng ngh' trong sA pht triCn c1a nNn kinh tE.
TX nh;ng n5m 90 trB lHi >y, h= > hiCu ra rQng, nNn kinh tE trong t-/ng lai c1a
h= sG phL thu<c nhiNu vo kh* n5ng c1a h=, khng chW trong vi'c ginh >-Pc nh;ng b
quyEt tX n-?c ngoi m cn B cha lm cho n trB nn ph hPp >Rng th.i xy dAng
chnh sch khoa h=c v cng ngh' trn c/ sB nh;ng b quyEt nh7p khVu. y >-Pc coi
l vIn >N then ch8t cho vi'c pht triCn nNn kinh tE v l c/ sB cho vi'c tiEn hnh
chuyCn giao cng ngh'.
6.1.1. Chuy.n giao cng ngh( l g?
* Cc -<nh nghFa v0 chuy.n giao cng ngh(
- TFng qut: ChuyCn giao cng ngh' l vi'c >-a kiEn thOc k\ thu7t ra khci ranh
gi?i n/i s*n sinh ra n.
- Theo quan >iCm qu*n l cng ngh': ChuyCn giao cng ngh' l t7p hPp cc
hoHt ><ng th-/ng mHi v php l nhQm lm cho bn nh7n cng ngh' c >-Pc n5ng lAc
cng ngh' nh- bn giao cng ngh', trong khi sY dLng cng ngh' > vo mLc >ch >
>Jnh.
- Theo lu7t ChuyCn giao cng ngh' (2006): ChuyCn giao cng ngh' l chuyCn
giao quyNn sB h;u hobc quyNn sY dLng m<t phUn hobc ton b< cng ngh' tX bn c
quyNn chuyCn giao cng ngh' sang bn nh7n cng ngh'.



Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 45 of 57

* L4i tQng chuy.n giao cng ngh(
L m<t phUn hobc ton b< cng ngh' sau >y:
a) B quyEt k\ thu7t;
b) KiEn thOc k\ thu7t vN cng ngh' >-Pc chuyCn giao d-?i dHng ph-/ng n
cng ngh', quy trnh cng ngh', gi*i php k\ thu7t, cng thOc, thng s8 k\ thu7t, b*n
vG, s/ >R k\ thu7t, ch-/ng trnh my tnh, thng tin d; li'u;
c) Gi*i php hPp l ha s*n xuIt, >Fi m?i cng ngh'.
8i t-Png cng ngh' >-Pc chuyCn giao c thC g]n hobc khng g]n v?i >8i
t-Png sB h;u cng nghi'p.
* HQp -Nng chuy.n giao cng ngh(
HPp >Rng chuyCn giao cng ngh' >-Pc l7p thnh v5n b*n v c thC bao gRm
cc n<i dung sau:
1. Tn hPp >Rng chuyCn giao cng ngh', trong > ghi r tn cng ngh' >-Pc
chuyCn giao;
2. 8i t-Png cng ngh' >-Pc chuyCn giao, s*n phVm do cng ngh' tHo ra;
3. ChuyCn giao quyNn sB h;u, quyNn sY dLng cng ngh';
4. Ph-/ng thOc chuyCn giao cng ngh';
5. QuyNn v nghSa vL c1a cc bn;
6. Gi, ph-/ng thOc thanh ton;
7. Th.i >iCm, th.i hHn hi'u lAc c1a hPp >Rng;
8. Khi ni'm, thu7t ng; sY dLng trong hPp >Rng (nEu c);
9. KE hoHch, tiEn >< chuyCn giao cng ngh', >Ja >iCm thAc hi'n chuyCn giao
cng ngh';
10. Trch nhi'm b*o hnh cng ngh' >-Pc chuyCn giao;
11. PhHt vi phHm hPp >Rng;
12. Trch nhi'm do vi phHm hPp >Rng;
13. Php lu7t >-Pc p dLng >C gi*i quyEt tranh chIp;
14. C/ quan gi*i quyEt tranh chIp;
15. Cc thca thu7n khc khng tri v?i quy >Jnh c1a php lu7t Vi't Nam.
6.1.2. Phn lo1i chuy.n giao cng ngh(
* CBn cI vo ch$ th. tham gia chuyn giao
- ChuyCn giao n<i b<.
- ChuyCn giao trong n-?c.
- ChuyCn giao n-?c ngoi.
* CBn cI theo lo1i hnh cng ngh( chuy.n giao
- ChuyCn giao cng ngh' s*n phVm.

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 46 of 57

- ChuyCn giao cng ngh' qu trnh.
* CBn cI theo hnh thi cng ngh( -Qc chuy.n giao
- ChuyCn giao theo chiNu ngang: Cng ngh' chuyCn giao > c trn thJ tr-.ng
v s*n phVm c1a n > >-Pc bn r<ng ri.
- ChuyCn giao theo chiNu d=c:
+ Cng ngh' ch-a c trn thJ tr-.ng: Cng ngh' ch-a >-Pc triCn khai, bn nh7n
c >-Pc cng ngh' hon ton m?i nEu triCn khai thnh cng.
+ Cng ngh' > c trn thJ tr-.ng: ChuyCn giao tX vi'c nghin cOu, triCn khai,
sY dLng v > c trn thJ tr-.ng. Bn nh7n d3 dng lm ch1 >-Pc cng ngh'.
Trn thAc tE, chuyCn giao theo chiNu d=c chiEm 5% tFng s8 chuyCn giao cng
ngh' trn ton thE gi?i. Bn nh7n cUn c n5ng lAc triCn khai >8i v?i cng ngh' ch-a c
trn thJ tr-.ng v chi ph chuyCn giao cao >8i v?i tr-.ng hPp cng ngh' > c trn thJ
tr-.ng.
6.1.3. Cc nguyn nhn xuMt hi(n chuy.n giao cng ngh(
Quan st cc n-?c > cng nghi'p ho ng-.i ta nh7n thIy rQng:
- Cng nghi'p ho dAa vo ti nguyn v vJ tr >Ja l thu7n lPi.
- Cng nghi'p ho dAa vo sA pht triCn c1a cng ngh'.
Ngy nay, >C pht triCn >It n-?c th cc qu8c gia trn thE gi?i vXa lm m<t s8
cng ngh' vXa nh7p m<t s8 cng ngh'.
C hiCu r nguyn nhn chuyn giao, ta xem xt sA hnh thnh, -u >iCm, nh-Pc
>iCm gi;a cng ngh' n<i sinh v cng ngh' ngoHi sinh.
* Cng ngh( n;i sinh
- SA hnh thnh:
+ -Pc hnh thnh thng qua qu trnh nghin cOu v triCn khai trong n-?c.
+ Giai >oHn hnh thnh cng ngh' n<i sinh bao gRm: Tm hiCu nhu cUu ThiEt
kE ChE tHo thY S*n xuIt TruyNn b v >Fi m?i.
- mu >iCm:
+ Thch hPp v?i >iNu ki'n pht triCn trong n-?c do >-Pc thiEt kE tX cc d; li'u
thu th7p >-Pc theo nhu cUu c1a >Ja ph-/ng.
+ Ng-.i sY dLng d3 dng lm ch1 cng ngh' v nghin cOu triCn khai trong
n-?c, do > d3 pht huy >-Pc hi'u qu*.
+ TiEt ki'm >-Pc ngoHi t'.

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 47 of 57

+ Khng phL thu<c vo cc chuyn gia n-?c ngoi, >bc bi't vN k\ thu7t.
+ T7n dLng cc nguRn lAc sln c B >Ja ph-/ng do thiEt kE trong n-?c dAa vo
cc nguRn lAc c sln.
+ NEu trnh >< nghin cOu v triCn khai >Ht trnh >< tin tiEn th c thC xuIt
khVu >-Pc cng ngh' mang lHi lPi ch cho qu8c gia.
+ Cc c/ quan nghin cOu triCn khai tch lu\ >-Pc kinh nghi'm, sng tHo v
nng cao >-Pc trnh ><.
- Nh-Pc >iCm:
+ MIt nhiNu th.i gian, sOc lAc v tiNn bHc v thE nEu chW dAa vo cng ngh' n<i
sinh th th.i gian cng nghi'p ho sG ko di.
+ NEu trnh >< nghin cOu v triCn khai khng cao th cng ngh' tHo ra sG t c
gi trJ, gy lng ph v s*n phVm tHo ra kh cHnh tranh >-Pc trn thJ tr-.ng.
* Cng ngh( ngo1i sinh
- SA hnh thnh:
+ -Pc hnh thnh thng qua vi'c mua cng ngh' do n-?c ngoi s*n xuIt.
+ Giai >oHn hnh thnh cng ngh' ngoHi sinh: Nh7p Thch nghi Lm ch1.
- Cc hnh thOc nh7p cng ngh':
+ Mua thiEt bJ, nh my cha kha trao tay hay s*n phVm trao tay.
+ Lin doanh, hPp tc kinh doanh v?i cc cng ty xuyn qu8c gia trong > pha
n-?c ngoi chJu trch nhi'm cung cIp phUn ch1 yEu c1a cng ngh'.
+ Mua giIy php b*n quyNn cng ngh' rRi tHo ra cng ngh'.
- Ngy nay, chuyCn giao cng ngh' l hnh thOc mua v bn cng ngh' c tF
chOc, ><ng c/ c1a bn giao v bn nh7n *nh h-Bng rIt l?n t?i kEt qu* chuyCn giao.
* Nh6ng nguyn nhn khch quan
- Khng qu8c gia no trn thE gi?i c >1 m=i nguRn lAc >C lm ra tIt c* cc
cng ngh' cUn thiEt m<t cch kinh tE, do > nhiNu n-?c mu8n c cng ngh' th-.ng
cn nh]c vN ph-/ng di'n kinh tE gi;a mua v lm.
- SA pht triCn khng >Rng >Nu c1a cc qu8c gia trn thE gi?i vN cng ngh',
nhiNu n-?c khng c kh* n5ng tHo ra cng ngh' m mnh cUn, v thE ph*i mua >C >p
Ong nhu cUu cIp thiEt.
- Xu thE mB r<ng hPp tc tHo thu7n lPi cho vi'c mua v bn cng ngh'.

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 48 of 57

- Do tin b< c1a khoa h=c v cng ngh' lm tuFi th= trung bnh c1a cc cng
ngh' rt ng]n lHi, khiEn cho nhu cUu >Fi m?i cng ngh' t5ng cao.
* Bn bn cng ngh(
- Bn cng ngh' ra n-?c ngoi >C thu >-Pc lPi nhu7n cao h/n.
- ChIp nh7n vN cHnh tranh s*n phVm >C nhanh chng thu hRi v8n >Uu t-, c
>iNu ki'n >Fi m?i cng ngh'.
- Thu >-Pc cc lPi ch khc nh- bn nguyn v7t li'u, linh ki'n, phL tng thay
thE,vv cho bn nh7p cng ngh'.
* Bn nh,n cng ngh(
- Thng qua chuyCn giao cng ngh', tranh th1 v8n >Uu t- c1a n-?c ngoi, tHo
>iNu ki'n >Vy nhanh t8c d< t5ng tr-Bng kinh tE.
- T7n dLng nguRn lAc sln c m ch-a khai thc >-Pc do thiEu cng ngh', t5ng
thu nh7p cho ng-.i lao ><ng.
- Nhanh chng >p Ong cc nhu cUu thiEt yEu c1a x h<i, nhu cUu >Fi m?i cng
ngh' >C >p Ong sOc p cHnh tranh.
- C >iNu ki'n nhanh chnh nng cao trnh >< cng ngh', h=c t7p cc ph-/ng
php qu*n l tin tiEn.
- Trnh >-Pc r1i ro nEu ph*i tA lm nh. mua sng chE cng ngh'.
- Rt ng]n th.i gian cng nghi'p ha, >i t]t vo cc cng ngh' hi'n >Hi nhIt.
6.2. Qu trnh nhIp v chuyCn giao cng nghH
6.2.1. Cc m4i lin k2t trong chuy.n giao cng ngh(.
* Cc m4i lin k2t trKc ti2p
- Thng qua cc cng ty xuyn qu8c gia.
- Thng qua mua sng chE cng ngh'.
- Thng qua cc cng ty t- vIn vN cng ngh' v chuyCn giao cng ngh'.
- Thng qua cc chuyn gia n-?c ngoi >ang hoHt ><ng tHi >Ja ph-/ng.
* Cc m4i lin h( gin ti2p
- Thng qua >Hi l phn ph8i B >Ja ph-/ng.
- Thng qua cc h<i nghJ v h<i th*o qu8c tE.
- Thng qua h<i chP v triCn lm th-/ng mHi.
- Thng qua cc In phVm.

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 49 of 57

6.2.2. C! ch2 chuy.n giao cng ngh(
* Khi ni(m
- C/ chE chuyCn giao cng ngh' l h' th8ng cc v5n b*n php l cng v?i h'
th8ng cc c/ quan tX trung -/ng >En >Ja ph-/ng, lin quan >En qu*n l hoHt ><ng
chuyCn giao cng ngh' nh- thVm >Jnh, >nh gi, kiCm tra, gim st, cung cIp thng
tin, t- vIn,vv.
- ChuyCn giao cng ngh' khc v?i mua bn s*n phVm thng th-.ng, v v7y cUn
c nh;ng quy >Jnh ring nhQm tHo thu7n lPi cho chuyCn giao cng ngh', thu ht >Uu t-
n-?c ngoi, ngQn ngXa nh;ng thi't hHi cho lPi ch qu8c gia.
* Qui -<nh php l v0 chuy.n giao cng ngh( " Vi(t Nam.
+ Tr-?c n5m 1996: Php l'nh chuyCn giao cng ngh' n-?c ngoi vo Vi't nam
+ Tr-?c n5m 2007: Lu7t dn sA (1995), Lu7t Khoa h=c Cng ngh' (2000).
+ TX 7/2007: Lu7t ChuyCn giao cng ngh' (2006).
6.2.3. Trnh tK ti2n hnh nh,p cng ngh(
L7p dA n nh7p cng ngh'
S/ tuyCn
Bo co nghin cOu kh* thi
nh gi
m phn l kEt hPp >Rng
Ph chuVn
TF chOc thAc hi'n
Nghi'm thu
S*n xuIt p dLng
TiEp thu, c*i tiEn, >Fi m?i
nh gi cng ngh'
ChuVn bJ
ThAc thi nh7p
SY dLng
Nh7p
Lm ch1

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 50 of 57

* Giai -o1n chuUn b<
- L7p dA n nh7p cng ngh':
+ Xc >Jnh mLc tiu, cc nguRn lAc
+ S/ b< ph-/ng n nh7p, thJ tr-.ng cng ngh' nh7p.
+ DA bo s/ b< hi'u qu* kinh tE x h<i.
- Bo co kh* thi:
+ Quy m cng trnh v cc ph-/ng n s*n phVm.
+ Cc nguRn lAc sln c nh- nguyn v7t li'u, n5ng l-Png, nhn lAc v cc cng
trnh cng c<ng phL trP.
+ LAa ch=n cng ngh' cL thC.
+ VIn >N b*o v' mi tr-.ng.
+ L7p lJch trnh thAc hi'n.
+ Phn tch hi'u qu* kinh tE v cc lPi ch x h<i.
* Giai -o1n thKc hi(n :
- m phn v k kEt hPp >Rng:
+ m phn l c/ sB c1a k kEt, k kEt l kEt qu* c1a >m phn.
+ MLc tiu c1a >m phn l k kEt >-Pc hPp >Rng v v7y trong th*o lu7n, th-/ng
l-Png cc bn cUn mNm dko, kin tr.
+ HPp >Rng chuyCn giao cng ngh' ph*i >-Pc ph chuVn m?i c hi'u lAc.
- TF chOc thAc hi'n:
+ Sau khi hPp >Rng >-Pc ph chuVn, tF chOc vi'c tiEp nh7n thiEt bJ, ti li'u.
+ L]p >bt, >o tHo nh7n lAc,vv.
* Giai -o1n s[ dHng
- Nghi'm thu v s*n xuIt thY nghi'm.
- C*i tiEn, nng cao cng ngh' nh7p.
6.3. Kinh nghiHm chuyCn giao cng nghH O cc n7Tc Fang pht triCn
6.3.1. Nh6ng thu,n lQi v kh khBn.
* Nh6ng thu,n lQi:
- Xu thE mB r<ng hPp tc v th-/ng mHi qu8c tE thc >Vy qu trnh chuyCn giao
cng ngh' qu8c tE.

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 51 of 57

- TiEn b< khoa h=c cng ngh' tHo ra nh;ng cng cL tin tiEn gip chuyCn giao
cng ngh' d3 dng.
- Cc n-?c nh7n v giao cng ngh' > thu >-Pc rIt nhiNu kinh nghi'm trong
chuyCn giao cng ngh'.
- y l m<t hoHt ><ng mang lHi lPi ch cho c* hai bn tham gia.
* Nh6ng kh khBn:
- Khch quan:
+ SA chnh l'ch vN kiEn thOc gi;a bn giao v bn nh7n.
+ Khc bi't vN trnh >< v5n ha, ngn ng; gi;a bn nh7n v bn giao.
+ Kh truyNn >Ht, ho hPp tIt c* trong th.i gian ng]n.
- V* pha bn giao:
+ <ng c/ c1a bn bn l thu >-Pc cng nhiNu lPi nhu7n cng t8t. C thu >-Pc
nhiNu lPi nhu7n h= th-.ng gi*m chi ph >o tHo lm cho bn nh7n gbp nhiNu kh kh5n
trong vi'c lm ch1 cng ngh'.
+ Lo ngHi bn nh7n trB thnh >8i th1 cHnh tranh, v thE bn giao th-.ng c8 tr
hon hobc chW giao thng tin >1 >C v7n hnh.
- V* pha bn nh<n:
+ C/ sB hH tUng cng ngh' yEu km nh- nhn lAc, chnh sch, v5n ha, n5ng lAc,
v thE kh lm ch1 cng ngh'.
+ C/ sB hH tUng kinh tE yEu km nh- >i'n, cIp thot n-?c, giao thng v7n t*i,
thng tin lin lHc v cc h' th8ng phL trP khc.
+ 8t chy giai >oHn trong qu trnh cng nghi'p ha.
- ThAc tE cho thIy, sau 20 n5m t5ng c-.ng chuyCn giao cng ngh' th cc n-?c
>ang pht triCn ngho h/n tr-?c : So v?i th7p kZ 70, nP c1a cc n-?c >ang pht triCn
th7p kZ 80 t5ng 8 lUn v n5m 1995 t5ng 28 lUn.
6.3.2. Li0u ki(n -. chuy.n giao cng ngh( thnh cng " cc n9c -ang pht tri.n
* V0 nh,n thIc
- Khi >nh gi kEt qu* chuyCn giao cng ngh' cMng nh- >Fi m?i cng ngh' ph*i
xem xt trong di hHn.
- Ng-.i nh7n cng ngh' ph*i tr* tiNn cho cng ngh' m h= nh7n >-Pc.
- Ng-.i nh7n cng ph*i lm ch1 >-Pc cng ngh' nh7p.

Ch!ng 6 Chuy.n giao cng ngh( Trang 52 of 57

- ChuyCn giao cng ngh' cUn >*m b*o nh;ng >iNu ki'n t8i thiCu nh- >iNu ki'n
nghin cOu triCn khai, nguRn lAc vN ti chnh, trnh >< nguRn nhn lAc >p Ong >-Pc
cc m8i lin kEt cUn thiEt.
- ChuyCn giao cng ngh' >-Pc coi l thnh cng khi bn nh7n cng ngh' n]m
vOng v sY dLng n m<t cch hi'u qu*.
* V0 thKc hnh
- BIt k` m<t chuyCn giao cng ngh' no cMng lin quan t?i 7 yEu t8: Bn giao
cng ngh' ; Bn nh7n cng ngh' ; Cng ngh' >-Pc chuyCn giao; Hnh thOc chuyCn
giao ; Mi tr-.ng bn giao ; Mi tr-.ng bn nh7n ; Mi tr-.ng chung gi;a bn giao
v bn nh7n.
- 8i v?i mi tr-.ng bn nh7n:
+ Ph*i xy dAng nNn t*ng chuyCn giao cng ngh' : H' th8ng gio dLc qu8c gia,
cc hoHt ><ng c1a nNn kinh tE v sA tham gia c1a Chnh ph1.
+ SA ph8i hPp g;a ba yEu t8 trn sG tHo ra c/ sB hH tUng >C tiEn hnh chuyCn giao
cng ngh'.
+ T5ng c-.ng vai tr c1a vi'c nghin cOu v triCn khai, c 10 giai >oHn cUn >En
>ng gp c1a nghin cOu triCn khai, > l : Xc >Jnh nhu cUu, xc >Jnh cc ph-/ng n,
quyEt >Jnh lm hay nh7p, >m phn, tiEp nh7n, xy dAng, sY dLng, c*i tiEn v >Fi m?i.
+ Trong giai >oHn chuVn bJ, n5ng lAc nghin cOu v triCn khai quyEt >Jnh kh*
n5ng lAa ch=n cng ngh' thch hPp.
+ Trong giai >oHn >m phn hPp >Rng, n5ng lAc nghin cOu v triCn khai quyEt
>Jnh kh* n5ng th-/ng th*o hPp >Rng thng qua vi'c cung cIp thng tin >Uy >1 v ha
trP php l.
+ Trong giai >oHn tiEp nh7n : T5ng c-.ng kh* n5ng lm ch1 tiEn t?i >Rng ha v
>Fi m?i dAa trn n5ng lAc n<i sinh.
- Kho*ng cch cng ngh' gi;a bn giao v bn nh7n :
+ NEu kho*ng cch qu l?n th bn nh7n kh c thC thnh cng do kh* n5ng tiEp
thu km.
+ NEu kho*ng cch qu nhc bn bn giao cng ngh' c thC khng chuyCn giao
hEt cc b quyEt cng ngh'.
- Nn chuyCn giao >Rng b< c* cng ngh' s*n phVm v cng ngh' qu trnh.

Ch!ng 7 Qu&n l nh n9c v0 cng ngh( Trang 53 of 57

CH"NG 7
QU.N L NH NbC Vc CNG NGH0

Sau khi h=c xong ch79ng ny, sinh vin cAn hiCu F78c cc n>i dung sau:
- HiCu >-Pc vai tr v chOc n5ng c1a nh n-?c trong qu*n l khoa h=c v cng
ngh'.
- HiCu >-Pc cc >bc tr-ng qu*n l khoa h=c v cng ngh'.
- HiCu >-Pc qu*n l nh n-?c vN cng ngh' B Vi't Nam
- HiCu >-Pc cc thnh tAu v tRn tHi trong qu*n l nh n-?c B Vi't Nam vN
cng ngh' trong th.i gian qua.
7.1. Khi niHm chung
7.1.1. Vai tr v chIc nBng c$a nh n9c trong qu&n l khoa hJc v cng ngh(
Trong qu*n l kinh tE x h<i: Nh n-?c thng qua c/ chE, php lu7t, cc chnh
sch v gi*i php >C tHo >iNu ki'n cho >It n-?c pht triCn Fn >Jnh v bNn v;ng vN kinh
tE v chnh trJ.
Trong qu*n l khoa h=c v cng ngh': Nh n-?c thAc hi'n ba chOc n5ng chnh,
> l chOc n5ng Jnh h-?ng v tF chOc; ChOc n5ng thc >Vy v kch thch; ChOc n5ng
hnh chnh v >iNu chWnh.
- ChOc n5ng >Jnh h-?ng v tF chOc: *m b*o khoa h=c v cng ngh' l c/ sB
>C pht triCn kinh tE, x h<i, an ninh v qu8c phng, thng qua xy dAng h' th8ng gio
dLc, tF chOc >o tHo nhn lAc khoa h=c, xy dAng cc gi*i php vN ti chnh,vv.
- ChOc n5ng thc >Vy v kch thch: *m b*o sA pht triCn Fn >Jnh v lin tLc
c1a khoa h=c thng qua xy dAng c/ sB hH tUng kinh tE, >Uu t- xy dAng v pht triCn
n5ng lAc cng ngh', sY dLng hi'u qu* cc nguRn lAc sln c, xy dAng v pht triCn thJ
tr-.ng cng ngh', xy dAng cc dA n cng ngh' chiEn l-Pc,vv.
- ChOc n5ng hnh chnh v >iNu chWnh: Ban hnh lu7t php; KiCm sot nh;ng
thay >Fi, b*o v' sOc khok c<ng >Rng, kiCm sot cc tc ><ng >8i v?i mi tr-.ng s8ng,
b*o v' quyNn lPi ng-.i tiu dng,vv.
7.1.2. Cc -Yc trng c$a qu&n l khoa hJc v cng ngh(
* M4i quan h( gi6a qu&n l khoa hJc v cng ngh( v9i qu&n l pht tri.n
cng ngh(
- Trong thAc tE ba giai >oHn nghin cOu khoa h=c, pht triCn cng ngh' v tiEn
hnh s*n xuIt lun c sA t-/ng tc, lRng ghp v >an xen:

Ch!ng 7 Qu&n l nh n9c v0 cng ngh( Trang 54 of 57

+ Nghin cOu khoa h=c c/ b*n nhQm khm ph b*n chIt hobc pht hi'n kiEn
thOc m?i d-?i dHng nguyn l, l thuyEt hobc quy lu7t c gi trJ tFng qut.
+ Nghin cOu khoa h=c Ong dLng nhQm khai thc kEt qu* c1a nghin cOu khoa
h=c c/ b*n >C v7n dLng vo thAc ti3n hobc tm gi*i php m?i >C gi*i quyEt m<t nhi'm
vL nhIt >Jnh.
+ TriCn khai thAc nghi'm l v7n dLng cc quy lu7t c1a nghin cOu c/ b*n v
cc nguyn l c1a nghin cOu Ong dLng >C >-a ra cc hnh m^u kh* thi vN k\ thu7t, vN
kinh tE, vN mi tr-.ng, vN ti chnh, vN x h<i,..vv.
+ TriCn khai hon thi'n hay s*n xuIt thAc nghi'm nhQm mLc >ch n]m v;ng k\
n5ng >C thuUn thLc cng ngh' hobc hon thi'n s*n phVm m?i trn m<t quy m bn
cng nghi'p, chuVn bJ >C s*n xuIt hng loHt c hi'u qu*. y l khu cu8i cng nhQm
hon thi'n cng ngh' v dy chuyNn s*n xuIt m^u >C th-/ng mHi ho hobc mB r<ng
s*n xuIt sau ny.
Nghin cOu Ong dLng triCn khai thAc nghi'm v triCn khai hon thi'n tHo thnh
kh8i cc hoHt ><ng pht triCn cng ngh'.
Pht triCn cng ngh' khc v?i nghin cOu khoa h=c B cha pht triCn cng ngh'
gUn v?i doanh nghi'p v thJ tr-.ng h/n.
7.2. QuMn l Nh n7Tc vG cng nghH O ViHt Nam
7.2.1. TT chIc b; my qu&n l khoa hJc v cng ngh(
Chnh ph1 th8ng nhIt qu*n l Nh n-?c vN khoa h=c cng ngh'.
B< KHCN l c/ quan c1a Chnh ph1 thAc hi'n chOc n5ng qu*n l Nh n-?c
lSnh vAc nghin cOu khoa h=c v pht triCn cng ngh' trong phHm vi c* n-?c.
Cc b<, c/ quan ngang b<, c/ quan thu<c Chnh ph1 c trch nhi'm qu*n l
Nh n-?c vN khoa h=c v cng ngh' theo sA phn cng c1a Chnh ph1.
h cIp tWnh v thnh ph8 trAc thu<c Trung -/ng, c/ quan qu*n l Nh n-?c vN
khoa h=c v cng ngh' B >Ja ph-/ng l cc SB KHCN. h cIp qu7n, huy'n l phng
KH & CN trAc thu<c UBND qu7n, huy'n hobc l m<t b< ph7n nQm trong phng kE
hoHch hobc V5n phng UZ ban. SB KHCN chJu sA chW >Ho, h-?ng d^n, kiCm tra vN
chuyn mn, nghi'p vL c1a B< KHCN. H<i >Rng KH & CN c1a tWnh l c/ quan t- vIn
c1a >Ja ph-/ng vN cc vIn >N lin quan t?i pht triCn dAa trn cng ngh'.
Qu*n l khoa h=c cng ngh' B c/ sB bao gRm cc phng qu*n l khoa h=c B
cc vi'n nghin cOu v cc tr-.ng >Hi h=c hobc cc phng cng ngh'/ k\ thu7t B c/ sB
s*n xuIt. ChOc n5ng c1a cc >/n vJ ny ch1 yEu l tF chOc v qu*n l cc hoHt ><ng
nghin cOu v triCn khai k\ thu7t c1a c/ sB. H<i >Rng khoa h=c c1a c/ sB l b< ph7n t-
vIn cho th1 tr-Bng cng cIp vN cc vIn >N khoa h=c v cng ngh'.

Ch!ng 7 Qu&n l nh n9c v0 cng ngh( Trang 55 of 57

7.2.2 N;i dung qu&n l Nh n9c v0 khoa hJc v cng ngh(
N<i dung qu*n l Nh n-?c vN khoa h=c v cng ngh' B Vi't Nam >-Pc quy
>Jnh tHi >iNu 49, ch-/ng VI c1a Lu7t khoa h=c v cng ngh'.
N<i dung qu*n l Nh n-?c vN khoa h=c v cng ngh' bao gRm:
1. Xy dAng v chW >Ho thAc hi'n chiEn l-Pc, chnh sch, quy hoHch, kE hoHch,
nhi'm vL khoa h=c v cng ngh';
2. Ban hnh v tF chOc thAc hi'n cc v5n b*n quy phHm php lu7t vN khoa h=c
v cng ngh';
3. TF chOc b< my qu*n l khoa h=c v cng ngh';
4. TF chOc, h-?ng d^n >5ng k hoHt ><ng c1a tF chOc khoa h=c v cng ngh',
qu\ pht triCn khoa h=c v cng ngh';
5. B*o v' quyNn sB h;u tr tu';
6. Quy >Jnh vi'c >nh gi, nghi'm thu, Ong dLng v cng b8 kEt qu* nghin
cOu khoa h=c v pht triCn cng ngh'; chOc vJ khoa h=c; gi*i th-Bng khoa h=c v cng
ngh' v cc hnh thOc ghi nh7n cng lao vN khoa h=c v cng ngh' c1a tF chOc, cc
nhn;
7. TF chOc, qu*n l cng tc thVm >Jnh khoa h=c v cng ngh';
8. TF chOc, chW >Ho cng tc th8ng k, thng tin khoa h=c v cng ngh';
9. TF chOc, chW >Ho vi'c >o tHo, bRi d-dng nng cao trnh >< chuyn mn,
nghi'p vL vN khoa h=c v cng ngh';
10. TF chOc, qu*n l hPp tc qu8c tE vN khoa h=c v cng ngh';
11. Thanh tra, kiCm tra vi'c chIp hnh php lu7t vN khoa h=c v cng ngh', gi*i
quyEt tranh chIp, khiEu nHn, t8 co trong khoa h=c v cng ngh'; xY l cc vi phHm
php lu7t vN khoa h=c v cng ngh'.
7.3. $Li mTi quMn l nh n7Tc vG cng nghH O ViHt Nam
7.3.1. Thnh tKu -1t -Qc
Trong nh;ng n5m qua, B< KH & CN c nhiNu c8 g]ng trong >Fi m?i hoHt ><ng
qu*n l pht triCn cng ngh'. B< > xy dAng >Jnh h-?ng >Fi m?i cng ngh' trong
m<t s8 ngnh v lSnh vAc >En n5m 2010; > cng cc tFng cng ty l?n xy dAng l<
trnh >Fi m?i cng ngh' cho 14 ngnh v lSnh vAc nh-: n5ng l-Png, c/ kh, ho chIt,
luyn kim, nng nghi'p, thuZ s*n, dUu kh, cng ngh' thng tin, b-u chnh - vi3n
thng, xy dAng giao thng v7n t*i, cng ngh' sinh h=c, cng ngh' tA ><ng ho, cng
ngh' d't may; Xy dAng cc kE hoHch 5 n5m vN hoHt ><ng KH & CN.

Ch!ng 7 Qu&n l nh n9c v0 cng ngh( Trang 56 of 57

VN chnh sch KH & CN cMng c nhiNu kEt qu*. Vi'c s]p xEp lHi cc tF chOc
NC&PT theo QuyEt >Jnh 782/TTg c1a Chnh ph1 cho php th >iCm thnh l7p doanh
nghi'p Nh n-?c trong cc c/ sB >o tHo nghin cOu, nhQm g]n kEt nghin cOu KH &
CN v?i s*n xuIt kinh doanh.
Cng tc ti chnh cho hoHt ><ng KH & CN, ngoi vi'c t5ng tZ l' ngn sch
Nh n-?c (NSNN) dnh cho KH & CN (n5m 2002 > >Ht 2% NSNN), Nh n-?c > c
nh;ng chnh sch -u >i vN >Uu t-, thuE v tn dLng >8i v?i hoHt ><ng KH & CN nhQm
khuyEn khch doanh nghi'p >Uu t- cho >Fi m?i cng ngh'.
Trong lSnh vAc pht triCn cng ngh', > cho php hoHt ><ng cc tF chOc dJch vL
sB h;u cng nghi'p bao gRm cc cng ty, v5n phng hobc trung tm t- vIn lu7t php
vN sB h;u cng nghi'p thu<c nhiNu thnh phUn khc nhau.
S8 l-Png >/n >5ng k sng chE v gi*i php h;u ch >5ng k b*o h< tHi CLc sB
h;u cng nghi'p t5ng nhanh. Cc tF chOc dJch vL vN tiu chuVn - >o l-.ng - chIt
l-Png cMng c nhiNu tiEn b<.
M<t h' th8ng cc Trung tm Ong dLng KH & CN v >-Pc hnh thnh B tIt c*
cc tWnh, thnh trong c* n-?c. Cc trung tm ny c nhi'm vL gi?i thi'u cc thnh tAu
v triCn khai Ong dLng cc thnh tAu, tiEn b< KH & CN vo thAc tE s*n xuIt kinh
doanh tHi >Ja ph-/ng. Mbc d lAc l-Png cn mcng, ><i ngM khuyEn nng, khuyEn lm,
khuyEn ng- > v >ang hoHt ><ng rIt c hi'u qu*, l lAc l-Png khng thC thiEu >-Pc
trong vi'c chuyCn giao, nhn r<ng cc tiEn b< k\ thu7t tHi cc >Ja ph-/ng, vng su,
vng xa, gp phUn quan tr=ng trong cng tc xo >i, gi*m ngho, nng cao mOc s8ng
c1a c- dn nng thn, miNn ni v h*i >*o.
7.3.1. Nh6ng kh khBn c8n khZc phHc
Tuy nhin qu*n l khoa h=c cng ngh' c1a n-?c ta v^n cn bIt c7p, m<t s8 vIn
>N bOc xc cUn t7p trung gi*i quyEt sau >y:
- Cng tc qu*n l khoa h=c v cng ngh' >ang l m<t trong nh;ng khu yEu
nhIt, cUn >-Pc >Fi m?i mHnh mG theo h-?ng xo bc c/ chE hnh chnh - bao cIp, nng
cao tnh tA ch1, tA chJu trch nhi'm c1a cc tF chOc v cc nh khoa h=c v cng ngh';
cUn tiEp tLc >Fi m?i c/ chE qu*n k kinh tE, bu<c cc doanh nghi'p ph*i >Fi m?i cng
ngh' >C nng cao hi'u qu* v n5ng lAc cHnh tranh, qua > g]n kEt hoHt ><ng khoa h=c
v cng ngh' v?i pht triCn kinh tE - x h<i. Fi m?i c/ chE, chnh sch >Uu t-, ti
chnh >C huy ><ng nhiNu nguRn lAc cho khoa h=c v cng ngh' cMng nh- sY dLng cc
nguRn lAc ny m<t cch c hi'u qu* h/n. C nh;ng chnh sch mHnh mG >C thu ht
cn b< khoa h=c v cng ngh' B trong n-?c cMng nh- tr thOc ng-.i Vi't Nam B n-?c
ngoi phLc vL cho sA pht triCn c1a >It n-?c. T5ng c-.ng sA lin kEt, hPp tc gi;a cc
tF chOc khoa h=c v cng ngh' v?i cc tr-.ng >Hi h=c v doanh nghi'p, gi;a cc lSnh

Ch!ng 7 Qu&n l nh n9c v0 cng ngh( Trang 57 of 57

vAc khoa h=c v cng ngh', gi;a cc nh khoa h=c v cng ngh' >C c kh* n5ng gi*i
quyEt cc vIn >N l?n c1a s*n xuIt, c1a khoa h=c v cng ngh' v nhu cUu c1a >.i s8ng
x h<i.
- Trnh >< cng nghi'p c1a nhiNu ngnh s*n xuIt B n-?c ta, nhIt l cc doanh
nghi'p vXa v nhc nhn chung cn lHc h7u t?i vi thE h', kh* n5ng cHnh tranh c1a hng
ho n-?c ta thIp. Do >, vi'c nng cao trnh >< cng ngh' trong ton b< nNn kinh tE
qu8c dn, s?m loHi bc cng ngh' lHc h7u l m<t vIn >N bOc xc.
- TiNm lAc khoa h=c v cng ngh' cn nhiNu hHn chE, yEu km, hH tUng c/ sB
v7t chIt, k\ thu7t phLc vL cng tc nghin cOu pht triCn khoa h=c, cng ngh' nhn
chung cn lHc h7u, thiEu th8n; ><i ngM cn b< khoa h=c v cng ngh' so v?i yu cUu
cng nghi'p ho, hi'n >Hi ho nhn chung cn thiEu vN s8 l-Png, bIt c7p vN trnh ><,
n5ng lAc, bIt hPp l vN c/ cIu ngnh nghN v sA phn bF; pht triCn c1a ><i ngM cn b<
khoa h=c cng ngh', nhIt l c1a lAc l-Png chuyn gia >Uu >n cn thIp. Do >, vi'c
t5ng c-.ng, hi'n >Hi ho c/ sB v7t chIt k\ thu7t cho nghin cOu khoa h=c, >*m b*o
cc >iNu ki'n lm vi'c cho cn b< khoa h=c v cng ngh' l m<t yu cUu cIp bch
hi'n nay.
Vi'c cung cIp tri thOc khoa h=c v cng ngh' cho cng nhn, nng dn v >ng
>*o ng-.i lao ><ng cMng cUn >-Pc >Vy mHnh >C thAc hi'n quan >iCm cch mHng khoa
h=c v cng ngh' l sA nghi'p c1a ton dn.
Tham kh*o chi tiEt vN cc vIn >N tRn tHi, nguyn nhn v cc gi*i php kh]c
phLc tX >N n Fi m?i c/ chE qu*n l hoHt ><ng khoa h=c cng ngh' >-Pc Th1
t-?ng chnh ph1 ph duy't tHi QuyEt >Jnh s8 171/2004/Q-TTg./.

You might also like