You are on page 1of 25

TMOIGNAGE ET INTRIORIT SELON KIERKEGAARD

Emmanuel Housset

Vrin | Revue des sciences philosophiques et thologiques

2002/2 - TOME 86
pages 205 228

ISSN 0035-2209
Article disponible en ligne l'adresse:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
http://www.cairn.info/revue-des-sciences-philosophiques-et-theologiques-2002-2-page-205.htm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pour citer cet article :
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Housset Emmanuel, Tmoignage et intriorit selon Kierkegaard,
Revue des sciences philosophiques et thologiques, 2002/2 TOME 86, p. 205-228. DOI : 10.3917/rspt.862.0205
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Distribution lectronique Cairn.info pour Vrin.
Vrin. Tous droits rservs pour tous pays.
La reproduction ou reprsentation de cet article, notamment par photocopie, n'est autorise que dans les limites des
conditions gnrales d'utilisation du site ou, le cas chant, des conditions gnrales de la licence souscrite par votre
tablissement. Toute autre reproduction ou reprsentation, en tout ou partie, sous quelque forme et de quelque manire que
ce soit, est interdite sauf accord pralable et crit de l'diteur, en dehors des cas prvus par la lgislation en vigueur en
France. Il est prcis que son stockage dans une base de donnes est galement interdit.
1 / 1
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



Pc. Sc. pl. il. (2002) 205-22
TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL
SLLON K!LRKLGAARD
ui Lnnunucl HOUSSLT
la mcmtirc dc Clanial Ctsic
Lc icloui u soi sc conicnd souvcnl connc un iojcl dc nuliisc
dc soi cl dc liunsuicncc u soi icndunl ossiLlc unc uiclcnsion oL-
jcclivc du nondc. Duns ccllc ciscclivc, l'oosilion cnlic l'inlciioiilc
cl l'cxlciioiilc sc liouvc dcusscc uicc quc l'inlciioiilc, sous lu Ioinc
du jc liunsccndunlul, sc conicnd connc lc licu d'un ouvoii sui lc
nondc . c'csl cllc qui consliluc cc nondc cl uinsi Iuil dc loulc closc du
nondc un licu ou cllc sc icliouvc Iinulcncnl cllc-ncnc. Unc lcllc con-
cclion dc l'inlciioiilc ioic u l'idculisnc Iinil donc ui icliici uu
nondc loul cuiuclic d'ullciilc uisquc lu closc sc liouvc icduilc uu
slulul d'un oLjcl consliluc ui lu conscicncc. Ln conicnunl uinsi
l'inlciioiilc connc unc uic innuncncc, connc unc slic closc sui
cllc-ncnc duns luqucllc l'cxlciioiilc n'csl qu'unc Ioinc dc l'inlciioiilc,
on csl ncccssuiicncnl conduil u Iuiic du sujcl qui conlcnlc lc nondc
un ui scclulcui dcsinlcicssc dc cc nondc qui dccouvic son ouvoii
dc conslilulion cl qui cul uinsi sc considcici connc clunl cn quclquc
soilc ioiicluiic dc lu vciilc qu'il donnc u voii. Un lcl scclulcui
liunsccndunlul, qui sc conlcnlc cn conlcnlunl cc qu'il consliluc,
icoil Licn dcs donnccs scnsiLlcs, nuis il n'csl, u ioicncnl uilci,
louclc ui iicn uisquc iicn nc cul lc dclogci dc l'uLii dc su liuns-
ccnduncc ui iuoil u loul vccu. !l nc icoil iicn du dclois cl loul cc
qu'il csl vicnl dc cc qu'il sc donnc cn sc connuissunl lui-ncnc. Aulic-
ncnl dil, il nc sc icoil us dc cc qui lui udvicnl cl cn conscqucncc il nc
sc donnc junuis uu oinl dc ncllic cn ciil lu uic concidcncc uvcc
soi qui lc dcIinil. Pioccdunl uinsi ui uic idcnlilc, un lcl sujcl nc cul
dcvcnii uulic, il nc cul Iuiic l'cicuvc dc su ioic ullciilc.
Oi, unc lcllc inlciioiilc closc duns luqucllc l'ullciilc dcs closcs, dcs
uulics lonncs cl Iinulcncnl dc soi-ncnc sc liouvcnl icduilcs, csl un
cnIcincncnl cn soi quc Kicilcguuid nonnc lc dcnoniuquc. Conlic
unc lcllc concclion dc l'inlciioiilc, Kicilcguuid vu nonlici quc nolic
iuoil u lu vciilc csl loul uulic . lu vciilc n'csl us cc quc jc ioduis,
ni cc donl jc sciuis lc ioiicluiic ou lc conscivulcui, nuis cllc csl
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



20 LMMANULL HOUSSLT
uvunl loul cc qui nc louclc cl n'ccluiic cl cn cclu cllc csl lc clcnin cl
lu vic du dcvcnii soi. Ln icnunl uinsi unc signiIiculion cxislcnlicllc, cl
non lus sinlcncnl ioosilionncllc connc lu vciilc d'un jugcncnl,
lu vciilc nc ouiiu lus clic coniisc connc clunl iclulivc u
l'inlciioiilc lunuinc, nuis cllc osscdciu un cuiuclic csscnlicl
d'ullciilc ui lcqucl lc jc liunsccndunlul sciu dcsliluc dc su loulc uis-
suncc oui dcvcnii lus lunLlcncnl lc lcnoin dc lu vciilc qu'il u u
clic. On nc cul us nininisci lu ioIondcui du icnvciscncnl cIIccluc
ui Kicilcguuid cn suLsliluunl uu noi qui sc icliouvc lui-ncnc duns
lc nondc lc lcnoin qui uccucillc unc vciilc qu'il n'csl us. On nc cul
donc conicndic cc quc signiIic lcnoignci dc lu vciilc suns suisii cn
quoi l'cxislcncc csl unc cicuvc dc l'ullciilc qui csl cn quclquc soilc
loujouis nunqucc ds quc l'on Iuil du nondc lu sculc ullciilc. Ainsi,
Kicilcguuid, cn iivilcgiunl l'cludc du lcnonnc icligicux, nous non-
lic qucllc csl ccllc vciilc qui nous donnc dc ouvoii uilci cn icniic
cisonnc duns lc lcnoignugc. Ln oosunl lc lcnoin uu noi, Kicilc-
guuid vu nonlici quc l'individu nc cul ucccdci u su vciilc, u lu singu-
luiilc uLsoluc dc su voculion, qu'u uilii dc l'cicuvc dc su non-vciilc cl
dc son inuissuncc. !l nonlic du ncnc cou indiicclcncnl
l'inossiLililc d'cxliquci cn quoi lc lcnoignugc n'csl us lu sinlc
liunsnission d'unc connuissuncc suns cniucinci ccllc cnscc du lcnoi-
gnugc duns unc coniclcnsion du scns oiiginul dc lu vciilc. Lc lcnoin
n'csl-il qu'un uulic non du jc liunsccndunlul cn cc qu'il sc consliluc lui-
ncnc connc lcnoin cl Iuil du jugcncnl lc licu dc lu vciilc, ou Licn
csl-cc lu vciilc cllc-ncnc qui, cn sc nuniIcslunl, Iuil dc noi un lcnoin
cn icquciunl uLsoluncnl nu uiolc : N'csl-cc us duns cc sccond cus
quc lc lcnoignugc n'csl us unc sinlc liunsnission, nuis un uclc qui
ncl iudiculcncnl cn qucslion cclui qui lcnoignc uicc qu'il l'cngugc
loul cnlici :
L'LXCLS DU SO!
L'inlciioiilc nc sc luissc us dcIinii oui Kicilcguuid ui lu sculc
icIlcxivilc, qui Iondc lc ouvoii sui soi cl sui lc nondc. Ln cIIcl, si
l'inlciioiilc csl uvunl loul icIlcxivilc ulois lc nodc d'clic dc l'lonnc
csl ncccssuiicncnl uuluiciquc . clic soi, c'csl cnsci cl ugii ui iuison
uic, c'csl-u-diic oLcii u lu loi quc l'on liouvc cn soi, cl ccllc conscicncc
dcdouLlcc icnd uinsi lu Ioinc d'un liiLunul inlciicui. Oi, oui Kici-
lcguuid, unlciicuicncnl u ccllc icIlcxivilc, il y u unc cicuvc dc su
non-vciilc qui lu icnd ossiLlc cl qui lu icconduil u son vciiluLlc iclts.
Ln invcisunl lc iincic dc lu suLjcclivilc, Kicilcguuid donnc u voii cn
quoi l'lonnc nc sc suisil lui-ncnc duns loulcs scs dincnsions cl duns
lu singuluiilc uLsoluc dc son clic quc ui lu conscicncc dc su Iiniludc cl
dc su Iuulc uisquc lu ciuinlc cl lc licnLlcncnl icconduiscnl u soi lus
iudiculcncnl cl lus suicncnl quc loulc icIlcxion. Ds lois, oui cvilci
lc nodc d'clic uuluiciquc dc l'lonnc, s'ugil-il sculcncnl dc icconnulic
quc lu vciilc donl l'lonnc lcnoignc csl ncccssuiicncnl unc vciilc qui
sc icvlc lisloiiqucncnl : Poui Hcgcl, c'cluil Licn lu icconnuissuncc dc
cc cuiuclic lisloiiquc dc lu vciilc qui ouviuil unc lucc oui lc lcnoi-
gnugc duns lu connuissuncc. Oi, si oui Kicilcguuid cgulcncnl lcnoi-
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 207
gnci cc sciu iuoilci conncnl lu vciilc s'csl nuniIcslcc duns
l'lisloiic, il s'oosciu u Hcgcl cn icIusunl l'idcc quc lc lcnoignugc
uissc clic icduil ui lc suvoii uLsolu. Si lu vciilc n'csl us d'uLoid cc
qui sc iouvc ui icIlcxion, nuis cc qui s'ciouvc, il csl inossiLlc d'cn
Iuiic un clcz soi cl lc lcnoignugc nuiquciu juslcncnl l'ullciilc iiicduc-
liLlc dc lu vciilc qui s'csl nuniIcslcc duns l'lisloiic cl us sculcncnl su
iculuLlc cxlciioiilc uu soi duns lc lcns. On conicnd ulois quc oui
Kicilcguuid, lu qucslion diiccliicc n'csl us dc suvoii conncnl u uilii
dc non inlciioiilc il n'csl ossiLlc d'ullcindic unc cxlciioiilc ou con-
ncnl jc cux soilii dc noi-ncnc oui ullcindic un oLjcl cl donc oui
ucccdci u l'oLjcclivilc. Lu qucslion csscnlicllc oui lui n'csl us dc ic-
soudic lc ioLlnc dc lu connuissuncc liunsccndunlc, ni ncnc dc
icndic l'oLjcl connc Iil conduclcui oui l'cludc dc lu vic inlciicuic,
nuis cllc csl oui lui dc conicndic vciiluLlcncnl oui cllc-ncnc lc
scns oiiginul dc l'cxciicncc inlciicuic. Si Kicilcguuid csl lc cnscui
dc l'inlciioiilc, c'csl quc lus quc loul uulic il u Iuil viuincnl dc
l'inlciioiilc lu qucslion diiccliicc cl non cc qui inlcivicnl oui icsoudic
unc uulic diIIicullc.
Lu llsc ccnliulc du Ptsi-scripium sclon luqucllc lu suLjcclivilc,
l'inlciioiilc csl lu vciilc u oui Lul dc diic l'cxislcncc connc inlciio-
iilc cn nuiquunl l'csscnlicl dcvcnii dc l'inlciioiilc. Cccndunl, oui
quc l'inlciioiilc soil lu vciilc, cllc doil d'uLoid icndic conscicncc dc su
non-vciilc, c'csl-u-diic suisii qu'cllc n'csl us d'cnLlcc duns lu vciilc
uicc quc lu vciilc nc vicnl us d'cllc nuis lui csl donncc. Plus icci-
scncnl, lu conscicncc dc soi n'csl us sculcncnl lc suvoii iniliul quc jc
nc nc connuis us noi-ncnc cl quc jc dois uicndic u nc connulic,
nuis cllc csl lu conscicncc quc jc nc suis us u noi-ncnc non ioic
nulic cl quc ccllc non-nuliisc, ccllc non-vciilc, n'csl us sculcncnl
juslcncnl iniliulc, connc si cllc ouvuil clic suinonlcc ui un uclc dc
icIlcxion. Unc lcllc non-vciilc csl conlinuc cl c'csl donc cn un loul uu-
lic scns quc l'on n'cn u junuis Iini dc dcvcnii soi-ncnc . cc n'csl us
quc lc liuvuil dc suinonlci su Iiniludc soil inIini qui jusliIic ici l'ccuil
dc soi u soi, nuis l'idcc quc lus on csl lcnoin dc lu vciilc, lus on
icnd conscicncc dc su Iiniludc. Duns ccllc ciscclivc, lu connuissuncc
dc soi conduil u conicndic quc lc iincic dc non clic, dc non unilc,
nc vicnl us dc noi cl qu'il nc s'ugil lus dc icclciclci lu liunsuicncc
u soi ncccssuiic oui lu nuliisc, nuis d'clic uu-dclu dc soi, uulicncnl
dil d'cxislci. Ln conscqucncc, lc dcvcnii soi nc cul lus clic coniis
connc lc dcloicncnl iogicssiI d'unc csscncc ui lc ouvoii dc lu
icIlcxion. !l s'ugil oui Kicilcguuid d'un dcvcnii uulic iudicul dcvunl lu
liunsccnduncc dc Dicu, qui scul cincl d'cvilci lc dcnoniuquc, c'csl-u-
diic lc nouvcncnl dc sc cuclci soi-ncnc, qui csl l'cclcc dc lu con-
nuniculion cl donc l'cclcc lc lus giuvc dc lu vic inlciicuic connc vic
qui dcviuil clic un uccs u l'clcincl cn soi. Ln cIIcl, un lcl nouvcncnl
d'inlciioiisulion dc su iclulion u l'uLsolu, u l'clcincl, csl inossiLlc duns
un uclc d'uIIiinulion dc soi cl il suosc uu conliuiic un uclc
d'lunililc qui consislc u uvoii icnoncc u l'uulononic dc lu suLjcclivilc.
Si, connc lc dil Lc ctnccpi dangtissc, lu vic inlciicuic csl l'clcinilc ou
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



20 LMMANULL HOUSSLT
lu dclcininulion dc l'clcincl cn l'lonnc
1
, cllc nc consislc us ici duns
l'ucconlisscncnl d'unc lcinc icscncc u soi, nuis duns unc iccon-
nuissuncc d'unc uLscncc d'uccs diiccl u lu vciilc u uilii dc lu suLjcc-
livilc . jc nc ossdc us cn noi lcs noycns d'ucccdci u lu vciilc cl cclu
nuiquc lu iudiculc cxlciioiilc dc cc qu'il s'ugil d'inlciioiisci. Ln cc scns,
l'uccioisscncnl dc l'inlciioiilc quund on ussc dc l'inlciioiilc innc-
diulc du scnlincnl u l'inlciioiilc clliquc uis u l'inlciioiilc dc lu Ioi csl
cn ncnc lcns un uccioisscncnl dc l'cicuvc dc l'ullciilc. Ds lois,
duns un lcl uccioisscncnl il n'csl us qucslion dc dclcininci su vic
sclon dcs noincs univciscllcs, nuis dc dccouviii cn soi l'uLsolu qui
Iondc nolic cxislcncc cl qui loul u lu Iois nous cxcdc cl nous donnc
d'clic. Un lcl cxcs dc cc quc l'on csl sui cc quc l'on cnsc clic ou ou-
voii clic csl cc qui nc cul cnlici duns uucun syslnc dc l'cxislcncc,
duns uucunc concclion du sujcl ui lcincncnl icscnl u lui-ncnc
lcllc qu'cllc u u clic Ioinulcc ui Hcgcl. Ainsi, ccl cxcs du soi nonlic
qu'cxislci nc consislc us u sc icliouvci uiloul duns lc nondc oui
clic cn loul licu clcz soi, nc consislc us u vivic duns lu ccililudc d'clic
loulc iculilc, c'csl-u-diic duns lu ccililudc quc l'cxlciicui n'csl quc
l'cnicinlc oLjcclivc dc l'inlciicui. Ln cIIcl, il nc s'ugil us lunl dc ic-
soudic lc conIlil dc l'individu uvcc lc nondc cn icduisunl l'ullciilc dc
l'oLjcl, nuis Licn d'cxislci cn sc icccvunl dc l'cicuvc d'unc ullciilc
iiicducliLlc, c'csl-u-diic dc s'uiiuclci u ccllc ciisc Lcuucou lus giuvc
qu'csl lu Icincluic sui soi du dcnoniuquc cn clunl un sinlc lcnoin
dc lu vciilc.
TLMO!GNAGL LT COMMUN!CAT!ON !ND!RLCTL
!l uuilicnl u l'csscncc dc l'inlciioiilc dc sc connuniquci, nuis
loulc connuniculion n'csl us oui uulunl un lcnoignugc cl c'csl
ouiquoi Kicilcguuid dislinguc lu connuniculion inlci-individucllc
oidinuiic, qui csl loul inncdiulc, diicclc dc sujcl u sujcl, cl lu connu-
niculion indiicclc cl sculc vciiluLlc qui csl ccllc dc l'inlciioiilc. Ln cIIcl,
dc ncnc qu'il nc cul us y uvoii unc uioiiulion diicclc dcs noi-
ncs gcnciulcs, uicc qu'cllcs dcncuiciuicnl uiIuilcncnl uLsliuilcs,
nuis sculcncnl unc ulicnlc inlciioiisulion ui luqucllc on lcs dcvicnl,
il n'y u us non lus dc liunsnission diicclc du suvoii u uuliui duns lc
donuinc dcs vciilcs cllico-icligicuscs. Pcisonnc duns cc donuinc, nuis
cclu vuul uussi dcs uulics donuincs, n'csl nulic dc lu vciilc cl c'csl
ouiquoi lc sccicl dc lu connuniculion consislc u liLcici l'uulic
2
.
Ln cIIcl, loulc connuniculion diicclc dc l'inlciioiilc sciuil un suciilgc
duns lu ncsuic ou lu connuniculion cllico-icligicusc n'csl us lunl
ccllc d'un suvoii quc ccllc d'un ouvoii-dcvoii. Ln cclu, cllc u un scns
d'uLoid cxislcnlicl cl nc cul clic qu'incondilionncllcncnl indiicclc
?
. !l
n'y u duns ccllc connuniculion uucun unonynul ossiLlc, us ncnc
1. V!!, 24-247. Lcs lcxlcs dc Kicilcguuid scionl cilcs d'uis lu liuduclion Iiun-
uisc dcs Uurcs ctmplics ui P.-H. T!SSLAU cl L.-M. 1ACOULT-T!SSLAU cn vingl
voluncs, Puiis, Ldilions dc l'Oiunlc, 1-1. On indiquciu dcsoinuis uniquc-
ncnl lc nuncio du volunc cl lu ugc.
2. Ptsi-scripium dcfiniiif ci ntn scicniifiquc aux Miciics pliltstpliqucs, X, . 71.
?. CI. La dialcciiquc dc la ctmmunicaiitn ciliquc ci cilict-rcligicusc, X!V, . ?74.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 20
cclui du nous lcs lilosolcs , uisquc loulc uiolc vicnl d'un indi-
vidu qui s'cxosc cn cisonnc oui s'udicssci u un individu . Lu vcii-
lc cllico-icligicusc sc iuoilc csscnlicllcncnl u lu cisonnulilc cllc
nc cul clic liunsnisc quc ui un 'jc' u un uulic 'jc'
4
. !l csl cluii qu'ici
lc jc n'csl us lc jc ui cl vcnliiloquc Iiuil dc non inuginulion
5
,
qui n'csl cn Iuil lc jc dc cisonnc, nuis csl lc jc qui uilc cn icniic
cisonnc cl qui nc sc conlcnlc donc us dc liunsncllic lu vciilc, nuis
qui dil ccllc vciilc clliquc cn lu dcvcnunl. Ainsi, uis uvoii soulignc
l'inlununilc dc nolic coquc qui n'u junuis uulunl connuniquc diicc-
lcncnl cl ouilunl duns luqucllc lcs individus nc sc discnl lus iicn,
Kicilcguuid iucllc lu ncccssilc d'unc uiolc cn icniic cisonnc
oui incilci l'uulic u cIIccluci lu douLlc icIlcxion dc lu cnscc. Ds
lois, lu vciilc cllico-icligicusc nc cul clic connuniqucc quc ui un
individu qui lu vil cl cn icoil cn icloui lc lilic dc cisonnc. Ccilcs, lu
Iiniludc dc l'lonnc Iuil quc su connuniculion nc cul us clic lci-
ncncnl indiicclc, nuis il n'cn dcncuic us noins quc lu connunicu-
lion d'un dcvoii doil clic lu lus indiicclc ossiLlc cl quc loul cc qui
icslc dc connuniculion diicclc cloignc dc lu vciilc clliquc cn clunl un
oLsluclc u son uioiiulion ui un uulic lonnc. Ainsi, uiudoxulc-
ncnl, quund lu vciilc icnd unc signiIiculion cxislcnlicllc, cc n'csl lus
l'incisonncl qui csl lu condilion dc son inlciioiisulion . lus jc dcvicns
unc vciilc clliquc, lus j'uidc l'uulic u lu dcvcnii. L'incisonnulilc,
l'unonynul d'un jc ui, dcvicnl ici cc qui Iuil oLsluclc u l'inlciioiisulion
dc lu vciilc ui quclqu'un d'uulic. !l csl donc csscnlicl dc nc us loul
icduiic u lu connuniculion diicclc qui, connc ui iuoil d'csiil u
csiil, csl liunsuicnlc, cl dc icconnulic lu lucc dc lu connuniculion
indiicclc qui csl, cllc, un iuoil d'individu u individu cl qui n'u donc
licu quc sous lc sccuu du sccicl dc cluquc inlciioiilc. Ln cIIcl, un lcl
liuvuil d'inlciioiisulion ioic u un individu csl loujouis inconuiuLlc
cl lc sccicl nuniIcslc conlic loulc cnscc uLsliuilc qu'il s'ugil Licn
d'clic ccllc vciilc cl non us dc ccssci d'clic lonnc oui dcvcnii un
livic

.
Ln nonliunl uinsi quc loulc connuissuncc qui nc sc louinc us vcis
l'inlciicui csl conlingcnlc
7
, Kicilcguuid nuiquc son icIus dc lu cnscc
sccululivc qui, cn ouLliunl lu cisonnc, ouLlic uussi l'cxislcncc cl cn-
Icinc duns lu sculc conlcnlulion dc soi, c'csl-u-diic duns lu conlcn-
lulion du vidc . lc jc ui csl un jc du vidc lus iudiculcncnl unonync
quc lc on lcidcggciicn

. Alois quc lu connuissuncc dc soi dcs liloso-
lcs conduil Iinulcncnl u n'clic quc lc scclulcui dc soi, lc scclulcui
d'un soi uuqucl iicn n'uiiivc cl qui n'csl quc lc vidc dc lu concidcncc
uvcc soi, lc viui lcnoin dc lu vciilc cc n'csl junuis sui lui qu'il oilc
lcnoignugc cl duns ccllc ciscclivc, oui lc cliisliunisnc, lc lcnoin
dc lu vciilc n'csl us d'uLoid cclui qui iuisonnc ou qui doulc, nuis il csl
cclui qui oLcil cl qui icnoncc u ciigci lu sugcssc lunuinc cn Piovi-
4. Ilidcm, . ?75-?7.
5. Ilidcm, . ?7.
. Ptsi-scripium, X, . .
7. CI. Ptsi-scripium, X, . 14.
. CI. 1cun-Louis CHRLT!LN, La tix nuc, cl. , Puiis, Ld. dc Minuil, 10.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



210 LMMANULL HOUSSLT
dcncc

. Ln conscqucncc, lc lcnoignugc, qui sc liouvc ncccssuiicncnl
disquuliIic duns lu connuniculion diicclc du suvoii, icoil unc lucc
csscnlicllc duns lu connuniculion indiicclc du ouvoii uicc quc
l'inlciioiilc u u liunsncllic unc vciilc qu'cllc nc ioduil us. Ccilcs,
scul lc Cliisl csl lu Ioinc uclcvcc dc lu connuniculion indiicclc cl cn
cclu il csl lc lcnoin Iidlc , sclon l'cxicssion d'Aptcalypsc 1,5, nuis lc
lcnoignugc lunuin dcncuic unc connuniculion u lu Iois diicclc cl
indiicclc qui incilc l'lonnc u sc dccidci. Ln cIIcl, lc lcnoignugc csl
unc connuniculion diicclc duns lu ncsuic ou il s'ugil dc uilci dc soi
dcvunl scs scnLluLlcs, nuis il csl cn ncnc lcns connuniculion indi-
icclc du Iuil qu'il s'udicssc d'uLoid u Dicu qui scul cul cn clic lc jugc .
Lc lcnoignugc csl uu viui lu Ioinc dc ncssugc cxuclcncnl cquidis-
lunlc du ncssugc diiccl cl du ncssugc indiiccl. Lc lcnoignugc csl Licn
connuniculion diicclc, nuis suns Iuiic cccndunl dcs conlcnoiuins
l'insluncc. Cui lundis qu'il udicssc son ncssugc uux conlcnoiuins, lc
lcnoin s'udicssc u Dicu cl Iuil dc lui l'insluncc
10
. N'clunl ni un sinlc
scclulcui, ni lc Cliisl, l'individu lunuin nc cul dissocici cn lui lu
liunsnission diicclc cl lu connuniculion indiicclc cl c'csl cn cc scns lu
qu'il csl uu scns ioic un lcnoin, c'csl-u-diic quclqu'un qui nc sc con-
lcnlc us dc suvoii nuis qui vcul clic ccllc vciilc suns ouvoii junuis
s'idcnliIici lcincncnl u ccllc vciilc, suns junuis ouvoii diic jc suis
lu vciilc .
Oui cul-il sc diic lui-ncnc lcnoin dc lu vciilc : Nc sciuil-cc us
lcnciilc : Ouoi qu'il cn soil oui l'inslunl dc ccllc diIIicullc, il csl cluii
quc lc lcnoignugc n'csl us un sinlc discouis diiccl cl qu'cn cclu, cc
n'csl us lu Iuon donl il csl icu ui lcs uulics lonncs qui cn ullcslc
lu vciilc. Muis cn icloui, lu sculc connuniculion indiicclc n'csl us non
lus un lcnoignugc, cui il nc s'ugil us sculcncnl d'clic ccllc vciilc,
nuis Licn uussi dc lu diic. Ainsi, lcnoignci dc lu vciilc csl Licn unc
connuniculion diicclc-indiicclc qui consislc u clic dcvunl Dicu loul cn
s'udicssunl u scs conlcnoiuins . il s'ugil dc diic lu vciilc uux uulics
loul cn l'cxislunl
11
. Ni l'uulic lonnc, ni noi-ncnc nous nc sonncs lu
ncsuic dc lu vciilc clliquc quc jc liunsncls cl c'csl dcvunl lc CiuciIic
cl lui scul quc nu uiolc csl jugcc. Ainsi, lu icniic condilion uLso-
luc dc loulc connuniculion dc lu vciilc csl lu cisonnulilc
12
, nuis si
lc lcnoin uilc cn icniic cisonnc, il n'csl us lu ncsuic dc lu vciilc
cl il icoil lc ouvoii dc uilci dc lu vciilc cllc-ncnc. Cccndunl, si
lcnoignci consislc Licn u diic cl u sc diic, il nc s'ugil us lunl dc uilci
dc soi quc dc diic lc uiudoxc cn soi, dc sc diic connc uiudoxc, c'csl-
u-diic connc cisonnc . lcnoignci consislc u diic lu vciilc qui nc
donnc d'clic cl qui n'ccluiic. Ln cclu, lc lcnoin csl lc conliuiic d'un
sinlc scclulcui dc lu vciilc uisqu'il nc sc conlcnlc us dc uilci dc
lu vciilc, nuis il uilc duns lu vciilc, u uilii d'cllc. Lc lcnoignugc csl
donc loul uulic closc qu'unc sinlc occuulion cxlciicuic, qu'unc
. CI. Dialcciiquc dc la ctmmunicaiitn, X!V, . ?70-?71.
10. 1turnal X1 A2?5, liud. Iiun. K. !cilov cl 1.-1. Gulcuu, 5 voluncs, Puiis, Gulli-
nuid, 141-11, lonc ?, . 2.
11. CI. P. 1ACOULMONT, 1.-P. 1OSSUA, E. OULLOUL1LU, Lc icmps dc la paiicncc. iudc
sur lc icmtignagc, Puiis, CciI, 17.
12. 1turnal, X1 A5?1, lonc ?, . 10.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 211
sinlc conduilc quolidicnnc . il csl un cvcncncnl Ionduncnlul dc
l'cxislunl. Ln cIIcl, lc lcnoignugc csl unc sliucluic dc l'cxislcncc qui
consislc u ucconlii su voculion duns lu ncsuic ou il csl unc iconsc u
l'ussignulion u lcnoignci qui vicnl dc l'uLsolu lui-ncnc. Hcidcggci
icicndiu sous unc uulic Ioinc ccllc idcc quc lc lcnoignugc csl l'uclc
dc sc donnci loul cnlici cn icondunl u l'ucl dc cc quc l'on u u clic .
Oui csl donc l'clic lunuin : Cclui qui doil lcnoignci cc qu'il csl. Tc-
noignci signiIic d'unc uil icvclci, dcnoncci nuis cn ncnc lcns
cclu vcul diic uussi . icondic, duns lu dcnonciulion, dc cc qui csl dc-
noncc. L'lonnc csl cclui qu'il csi, icciscncnl duns l'ullcslulion dc son
clic-lu ioic
1?
. Ccilcs, oui Hcidcggci, cc quc l'lonnc doil ullcslci
csl son uuilcnuncc u lu lciic cl non son oLcissuncc u Dicu, nuis duns
lcs dcux cus lc lcnoignugc dc cc qui lui donnc d'clic csl cc qui consli-
luc son clic-lonnc cl non cc qui inlcivicnl uis cou. Ln cclu, lu
connuniculion clliquc n'u us viuincnl d'oLjcl, nuis cllc consislc u
s'cxosci duns son clic ioic . cxislci, c'csl lcnoignci, c'csl-u-diic
nuiquci su dcllc inIinic vis-u-vis dc cc qui nous udvicnl, uisquc cc qui
sc donnc u noi, cn nc donnunl lu ossiLililc dc dcvcnii noi-ncnc
duns lu iconsc, nc donnc lus quc cc quc jc ouiiuis junuis icndic.
LA PASS!ON DL LA VLR!TL
On nc cul dclcininci cc qu'il cn csl d'cxislci suns conicndic no-
lic csscnlicllc ussion dc lu vciilc . lc lus luul dcgic dc l'inlciioiilc
clcz un sujcl cxislunl, c'csl lu ussion, ussion u luqucllc coiicsond lu
vciilc cn lunl quc uiudoxc
14
. Ccllc llsc qui conlicnl lc coui dc lu
cnscc dc Kicilcguuid soulignc Licn quc lu vciilc csl cc donl jc lcnoi-
gnc cl non cc quc jc ioduis duns lu ncsuic ou ccllc ussion, clliquc,
cl non csllcliquc, csl unc iudiculc liunsIoinulion dc non cxislcncc qui
cicc cn noi un iuoil cxislcnlicl u l'clcincl. Duns unc lcllc ussion lu
vciilc nc cul dcvcnii qu'un uiudoxc cl l'lonnc lui-ncnc dcvicnl un
uiudoxc uisqu'cn icccvunl lu vciilc il oilc cn lui unc diIIcicncc
iiicducliLlc. Ln cIIcl, lu vciilc csl un uiudoxc uicc qu'cllc nc
n'uuilicnl us cl l'lonnc csl un uiudoxc uicc qu'il oilc cn lui lc
iuoil cnlic dcux iculilcs inconncnsuiuLlcs . lu vciilc incisonncllc
cl oLjcclivc cl lu suLjcclivilc connc ussion d'un sujcl uiliculici. Duns
ccllc ciscclivc, lu cisonnc, qui n'csl us ici l'cxcnluiic d'unc cs-
cc, ni sculcncnl l'individu qui lcnlc dc sc diIIcicncici dc l'cscc, csl
donc un uiudoxc uLsolu uicc qu'cllc nc cul clic viuic dc ui su
ioic vciilc cl uicc quc lu vciilc nc cul sc dcIinii connc l'uccoid
dc soi uvcc soi. Aulicncnl dil, il n'y u us dc connunc ncsuic cnlic
l'lonnc cl ccllc vciilc qui nc lui uuilicnl us cl ouilunl il nc cul
lui-ncnc dcvcnii viui quc ui ccllc vciilc u luqucllc il nc cul uui-
lcnii. L'lonnc n'csl us u lui-ncnc son ioic iincic, il n'csl us u
1?. 1cr isi dcr Mcnscl 1cncr dcr zcugcn muss uas cr sci. Zcugcn lcdcuici cinmal
cin Eclundcn; alcr zuglcicl mcini cs . fr das Eclundcic in dcr Eclundung cinsiclcn.
Dcr Mcnscl isi dcr dcr cr isi clcn in dcr Eczcugung dcs cigcncn Dascins , HL!DLGGLR,
Hldcrlin und das 1cscn dcr Dicliung, G. A. lonc 4, Kloslcinunn, 11, . ?, liud.
Iiun. Apprtclc dc Hldcrlin, Puiis, Gullinuid, 17?, . 45.
14. Ptsi-scripium, X, . 15.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



212 LMMANULL HOUSSLT
lui-ncnc son ioic nulic, cl quund il clciclc nulgic loul u
s'uLsolulisci, il nc cul quc lonLci duns lc dcscsoii.
Oi, si l'cxislcncc clliquc csl uiudoxc uicc qu'cllc consislc u sc dc-
lcininci sclon un iclts qui nc sc liouvc ni cn nous, ni duns lc nondc
Iini, ccllc ossiLililc d'uuilcnii u lu vciilc nulgic loul suosc oui
lc sujcl dc Iuiic l'cicuvc dc su non-vciilc, dc son cloigncncnl dc lu
vciilc quc Kicilcguuid nonnc duns lc Ptsi-scripium lc cclc .
Aclons cclc lu non-vciilc dc l'individu
15
. Lu conscicncc dc son
cclc n'csl us lu sinlc conscicncc dc lu Iuulc duns lu ncsuic ou cllc
n'csl us lu liunsgicssion d'unc loi noiulc, nuis un icIus dc lu vciilc cl
c'csl ouiquoi cllc csl ioIondcncnl singuluiisunlc. Lc cclc clunl
iudiculcncnl nicn uicc qu'il n'csl us unc uLscncc, unc IuiLlcssc, nuis
un icIus, lu conscicncc du cclc suuvc dc l'incisonncl, dc l'unonynul
dc lu Ioulc qui n'u us dc nuins. Cc n'csl donc quc lu conscicncc dc son
cclc qui cincl dc icsislci u lu lcnlulion d'unc Iuilc duns l'unonynul
qui ucconugnc conslunncnl lc dcvcnii soi . on n'cn u junuis Iini uvcc
su non-vciilc cl c'csl lu quc nul lu conscicncc dc su vciilc
1
. Ln cIIcl, lc
cclc csl unc oLscuiilc u soi lus iudiculc quc lu sinlc ignoiuncc cl
c'csl ouiquoi l'inlciioiilc nc cul clic lu vciilc qu'u uilii dc ccllc
conscicncc dc su non-vciilc. Ccllc oLscuiilc csl licc u un icIus dc soi,
Iul-cc duns l'uIIiinulion dc soi coniisc duns l'idcul d'unc nuliisc dc
soi suns icslc, uisqu'il consislc u nc us uccclci dc sc icccvoii dc cc
qui nous csl donnc. Ainsi, icndic conscicncc d'un lcl icIus, c'csl uussi
icndic conscicncc dc l'inossiLililc dc sc Iondci soi-ncnc cl c'csl
cclu qui ouvic u son vciiluLlc iclts. Ln cIIcl, duns ccllc conscicncc
l'inlciioiilc csl cxislcncc cl lu vciilc dcncuic un uiudoxc. Plus icci-
scncnl, lc cclc nuiquc un cloigncncnl vis-u-vis dc lu vciilc, cl unc
uLscncc dc connunuulc d'csscncc cnlic l'lonnc cl lu vciilc, Lcuucou
lus Ioilc quc lu sinlc ignoiuncc, cl dc cc Iuil l'ucconlisscncnl dc
soi n'csl us lc ncnc u uilii du cclc cl u uilii dc l'ignoiuncc .
l'oLscuiilc du cclc Iuil qu'on n'cn uuiu junuis Iini dc dcvcnii soi-
ncnc uicc qu'on n'cn uuiu junuis Iini uvcc su non-vciilc. Cclu signiIic
osilivcncnl quc l'on nc cul dcvcnii soi quc duns lu conscicncc dc
n'clic us soi cl duns lu conscicncc dc l'inossiLililc dc ouvoii junuis
l'clic lolulcncnl. Lu conscicncc dc su non-vciilc csl donc lu condilion
icniic dc l'uioiiulion dc lu vciilc cl cllc csl uinsi cgulcncnl lu
condilion icniic dc l'inlciioiilc connc lcnoignugc.
A uilii dc cc conccl cxislcnlicl dc vciilc, lu connuniculion cul
Licn clic coniisc connc un iuoil d'inlciioiilc u inlciioiilc . Son
inlciioiilc, c'csl lc icsccl qu'il oilc uu discilc cl u l'inlciioiilc qu'il
csl
17
. Ln cIIcl, lc icsccl dc l'uclivilc cisonncllc dc l'uulic Iuil qu'il
s'cloignc dc noi cl cclu Iondc juslcncnl lu iclulion inlcicisonncllc.
Kicilcguuid nonlic cn quoi l'inlciioiilc du nulic consislc u lcnoignci
d'unc vciilc clliquc donl il n'csl us lu ncsuic cl qui l'cxcdc. Ln con-
scqucncc, si lc lcnoin n'csl us lc ioiicluiic dc lu vciilc, il nc cul
us clic non lus cclui qui cn ussuic lu conscivulion uisqu'il csl lui-
15. X, . 14.
1. CI. 1cun-Louis CHRLT!LN, La tix nuc, Puiis, Ld. dc Minuil, 10, . 14 . Lu
non-vciilc csl l'indcx cxislcnlicl dc lu vciilc .
17. Ptsi-scripium, X, . 224.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 21?
ncnc cclui qui u clc suisi ui lu vciilc duns son clic ioic, c'csl-u-diic
cncoic unc Iois duns son cclc. Lu vciilc clliquc donl il s'ugil ici, cl qui
csl d'unc loulc uulic nuluic quc lu vciilc ioosilionncllc connc lc
clul csl noii , n'csl us unc vciilc donl on cxliLc lu icuvc, nuis unc
vciilc donl on Iuil l'cicuvc cl c'csl juslcncnl dc ccllc cicuvc donl on
lcnoignc. Ln cclu, c'csl Licn uicc qu'il s'ugil dc liunsncllic non us un
suvoii, nuis unc cicuvc quc ccllc connuniculion csl l'oiiginc dc lu
cisonnulilc connc clic suisi ui lu vciilc. Mcnc si jc suis quc jc n'cn
uuiui junuis Iini uvcc lu lcnlulion dc vouloii Iuiic nicnnc unc vciilc
quc jc suis n'clic us u noi, jc nc n'uiiuclc u l'unonynul cl jc nc dc-
vicns noi-ncnc quc duns l'cloqucncc du lcnoignugc, cl dc cc Iuil lu
vciilc quc jc nonlic ui non lcnoignugc nc nonlic cgulcncnl connc
csiil udvcnunl u lui-ncnc, connc csiil cn souIIiuncc dc lui-ncnc.
!inulcncnl, cn nonliunl conncnl l'unonynul icnici, lu Iuilc duns
l'incisonncl, oIIic u lu cisonnulilc son csucc dc icvclulion, Kicilc-
guuid dcciil cgulcncnl cc qu'il cn coulc dc lcnoignci, cc qu'il cn coulc
d'clic soi. Dc cc oinl dc vuc, scul lc lcnoignugc nonlic vciiluLlcncnl
cc quc cul l'lonnc cl nc icliic us u l'uulic lonnc lc ouvoii dc
lcnoignci, nuis uu conliuiic l'cloignc dc soi oui nicux lc icconduiic
u lu soliludc dc son liuvuil d'inlciioiisulion. Lc nulic n'csl qu'un lc-
noin dc l'csiil qui, cn disunl lu vciilc qui l'ccluiic, liLic l'uulic cn lc
luissunl clic csiil, c'csl-u-diic cn lui nonliunl lu ncccssilc d'uvoii dc lu
cisonnulilc, c'csl-u-diic d'uvoii lc couiugc d'uIIiinci su conviclion.
Ainsi, lc lcnoignugc csl unc noLilisulion dc l'cxislcncc loul cnliic, qui
souvcnl suscilc lu violcncc dcs uulics lonncs du Iuil ncnc qu'cn lui
on n'uvuncc us nusquc, nuis qu'on sc icscnlc cn cisonnc, nu. Lc
lcnoin dc lu vciilc, duns su nudilc csscnlicllc, suscilc ccllc violcncc
clonnunlc, qui s'cxcicc cnvcis ccux qui discnl lu vciilc uniqucncnl
uicc qu'ils lu discnl, duns lu ncsuic ou il luissc sc nuniIcslci l'cclul dc
ccllc vciilc qui nc nonlic duns nu Icincluic sui noi-ncnc. On cul
donc diic quc c'csl loujouis dc lu vciilc donl on lcnoignc, uu iisquc dc
su vic, cl qu'cn cclu lc lcnoignugc csl l'ucconlisscncnl dc su voculion .
sc donnci loul cnlici u lu nuniIcslulion dc lu vciilc csl cc qui cul scul
Liisci cn l'uulic lu Icincluic u l'uccucil dc lu vciilc. !ucc u un lcnoin
dc lu vciilc, il n'y u qu'unc sculc ullcinulivc . ou lu luinc ou l'unoui. Dc
cc Iuil, lc lcnoin dc lu vciilc n'csl us sculcncnl cclui qui dil quclquc
closc dc viui . Tcnoin dc lu vciilc. Pui cc nol, on nc dcsignc ccilui-
ncncnl us quiconquc dil quclquc closc dc viui sinon, Dicu ncici,
nous nc nunquciions us dc lcnoins dc lu vciilc. Non, quund on
uilc dc lcnoin dc lu vciilc, il Iuul cnlcndic quc l'cxislcncc cison-
ncllc sui lc lun clliquc csl conIoinc u cc quc l'on dil cl cxiinc
1
.
Ln cIIcl, lc lcnoin dc lu vciilc cxislc ccllc vciilc cl donc il nc cul ugii
uulicncnl
1
. Ainsi, cn dcussunl d'unc loulc uulic Iuon quc Hcgcl
l'oosilion sinlc cnlic l'cxlciioiilc cl l'inlciioiilc, Kicilcguuid non-
lic quc l'inlciioiilc uullcnliquc consislc u ugii duns lu conscicncc dc su
icsonsuLililc clcincllc, c'csl-u-diic non us u nuiquci lc nondc dc
non cnicinlc, nuis u clic lu ou lu vciilc n'ucllc.
1. Ptini dc uc cxplicaiif dc mtn curc, XV!, . 5.
1. CI. Dcux pciiis iraiics cilict-rcligicux, XV!, . 12.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



214 LMMANULL HOUSSLT
Ln lcnoignunl dc lu vciilc, nolic cxislcncc loul cnliic dcvicnl uinsi
unc luclc, lu luclc uiduc dc dcvcnii soi qui nc consislc us u uivcnii
u son idcnlilc, u su vciilc, nuis u icccvoii dc lu vciilc cllc-ncnc son
idcnlilc. Ln cclu, l'inlciioiilc nc cul junuis clic coniisc connc lu
uic conlcnlulion insouciunlc dc soi, nuis connc unc cicuvc dc lu
vciilc qui uiiuclc u ccllc douillcllc inlinilc oui ussignci u ugii cl qui
du ncnc cou nc dcvoilc unc loul uulic iscilc. Cclu dil, ccllc icvclu-
lion dc lu vciilc, qui n'ussignc u diic cl u clic, c'csl-u-diic u lcnoignci,
n'u iicn d'unc cxlciioiilc luugcusc qui Iuil d'uulunl lus dc Liuil
qu'cllc nusquc lc vidc du soi, nuis cllc csl lull unc cxlciioiilc dis-
cilc, ccllc dcs giundcs dccisions inlciicuics
20
. Lu vciilc csl loujouis cc
qui u lu Iois vcillc cl icvcillc lc doincui quc jc suis oui qu'cn lcnoi-
gnunl d'cllc jc lcnlc dc oilci cc iuoil uLsolu uu iclts uLsolu, loul cn
ussununl non iuoil uu nondc, c'csl-u-diic non iclts icluliI. Oi jus-
lcncnl, vivic uinsi cn lcnoin dc lu vciilc duns lc nondc Iini, suns ncl-
lic su vic duns cc nondc, csl unc souIIiuncc csscnlicllc u l'inlciioiilc .
L'inlciioiilc (l'individu clliquc cl clliquc-icligicux) voil duns lu souI-
Iiuncc l'csscnlicl
21
. Ccllc souIIiuncc uiliculiic csl ccllc licc u lu lu-
clc dc iculisci l'clcincl duns lc lcnoicl cl dc cc oinl dc vuc l'unoui
lunuin csl l'invcnlion lu lus Lcllc, Licn quc Iiugilc, dc lu lcnoiuli-
lc
22
. Lc lcnoin csl donc cclui qui ncl su vic duns ccllc ussion dc lu
vciilc, duns cc ulii csscnlicl cl non uccidcnlcl duns lcqucl lc noi sc
livic lui-ncnc u lu conliuinlc dc lu vciilc . L'lunuin, c'csl l'inlciioiilc
cuclcc duns lu ussion uLsoluc
2?
. Lc lcnoin, cn sc liunl uinsi u cc qui
lc liLic, cul Iuiic Iucc uux noquciics du nondc, cul nc us ccdci u
lu lcnlulion d'unc Iuilc duns l'incisonncl issuc dc l'cicuvc du nondc.
Alois quc l'cicuvc du nondc csl dccisonnulisunlc, l'cicuvc dc lu
vciilc csl csscnlicllcncnl cisonnulisunlc cl donc scul lc lcnoin csl
viuincnl unc cisonnc.
LL TLMO!GNAGL CHRLT!LN
Toul cc qui iccdc conduil u nonlici quc lu viuic signiIiculion du
lcnoignugc sc icvlc lcincncnl oui Kicilcguuid duns lc lcnoignugc
cliclicn, cui lu icligion, lus quc l'clliquc, consucic ccl clic suisi ui lu
vciilc. Ln cIIcl, l'clliquc connc ucconlisscncnl du dcvoii dcncuic
un lcnoignugc dc son clic-lu ioic, dc l'uIIiinulion dc soi duns lc
cloix, lus qu'un lcnoignugc dc lu vciilc qui connc vciilc du noi
suosc son inuissuncc iudiculc. Duns ccllc ciscclivc on ouiiu
conlcslci lu lcgilinilc d'unc ioosilion connc jc suis lcnoin uicc
quc cc n'csl us lc jc qui lcnoignc, nuis Licn lu cisonnc. Puul Ri-
coui cul Licn soulcnii quc c'csl lc lcnoin qui d'uLoid sc dccluic
lcnoin
24
, on cul lcgilincncnl s'inlciiogci sui lcs condilions dc os-
siLililc d'unc lcllc uulo-dcsignulion, d'unc lcllc uulo-conslilulion du
lcnoin qui nc sciuil quc conIiincc ui cclui qui icoil lc lcnoignugc,
20. CI. Ptsi-scripium, X!, . 7.
21. Ptsi-scripium, X!, . 12.
22. Lcs curcs dc lamtur, X!V, . 2.
2?. Ptsi-scripium, X!, . 1.
24. La mcmtirc llisitirc ltulli, Puiis, Ld. du Scuil, 2000, . 204.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 215
cl cclu ncnc duns lc scul cudic du suvoii lisloiiquc, uisquc lu cis-
cclivc cislcnologiquc n'csl junuis lolulcncnl scuiuLlc d'unc cis-
cclivc onlologiquc. Ln cIIcl, duns unc lcllc llsc, lu icscncc d'unc
sliucluic diulogulc nc clungc iicn u lu nuluic du lcnoignugc. Ccilcs,
ncnc duns lc conccl LiLliquc (cl us sculcncnl juiidiquc) dc lcnoin
(), lc lcnoin csl cclui qui ullcslc dc cc qu'il u vu cl cclui qui csl
ciu sui uiolc. Dicu csl uinsi oui lu EiLlc lc lcnoin vciidiquc dc
l'inlciioiilc lunuinc. Ln cc qui conccinc lc lcnoin lunuin, qui n'csl
us ncccssuiicncnl oculuiic, il ioclunc cc qu'il suil cl uinsi, lcl
l'ulic, il icnd lcnoignugc dcvunl lcs lonncs. Ln cclu, loulc voculion
csl un qui dil uu nondc l'cvcncncnl du sulul. Lc lcnoignugc
csl donc unc conIcssion, unc louungc u Dicu, cl dc cc oinl dc vuc il nc
cul junuis sc icduiic u unc sinlc liunsnission cisuusivc. !l nc s'ugil
us cn cIIcl dc ncllic lc lon dc lu Ioicc uu scivicc dc lu cisuusion,
nuis uu conliuiic dc luissci lu vciilc s'ullcslci cllc-ncnc u liuvcis
noi
25
. Ds lois, si l'cngugcncnl du lcnoin scnLlc Licn clic l'invuiiunl
dcs diIIcicnlcs signiIiculions du lcnoignugc
2
, il scnLlc cccndunl diI-
Iicilc dc Iuiic oui uulunl dc l'uioiiulion du lcnoignugc, ui
luqucllc jc lc dis nicn, un cuiuclic oiiginuiic du lcnoignugc. Aulic-
ncnl dil, il Iuul icconnulic nulgic loul, quund on ussc uu conccl
cliclicn du lcnoignugc, unc iuluic dc scns uisquc l'cngugcncnl du
lcnoin duns lc lcnoignugc nc icsullc lus ici d'unc dccision cison-
ncllc du lcnoin qui sc donnc scs ioics ossiLililcs, nuis d'unc dcci-
sion liLic dc Dicu qui ccllc Iois ouvic ncs ioics ossiLililcs. Ccilcs,
lc lcnoin Iidlc dcncuic cclui qui ugil, nuis duns lu ncsuic ou il
s'uLundonnc u lu vciilc donl il lcnoignc, il nc cul lus uilci dc
son lcnoignugc. Ainsi, il csl suns doulc ossiLlc dc conlcslci sui cc
oinl lu llsc dc Puul Ricoui sclon luqucllc lc scns iolcliquc du
lcnoignugc vicnl sculcncnl s'ujoulci uu scns ioIunc, scdincnlc, suns
lc nodiIici. N'csl-cc us Ioicci lu conlinuilc du scns quc dc vouloii
nonlici quc lc scns LiLliquc du lcnoignugc inlgic lc scns
d'cngugcncnl, lc scns juiidiquc du iocs cl lc scns cniiiquc dc iccil
dcs closcs vucs : !l csl cluii quc oui unc lcincnculiquc du lcnoi-
gnugc unc lcllc ciscclivc cincl d'cvilci lu uic cl sinlc lonony-
nic, nuis n'inlcidil-cllc us uussi cn icloui l'clucidulion d'unc vciiluLlc
gcnculogic du scns : L'lcincnculiquc du lcnoignugc dc Puul Ricoui
dcncuic licc u lu concclion liudilionncllc dc lu vciilc cl c'csl oui-
quoi cllc nonlic lu ncccssilc dc liunsIoinci lc lcnoignugc cn oLjcl
d'inlciiclulion. Ds lois, ncnc si uu dcuil lc lcnoin n'csl us io-
iicluiic dc son lcnoignugc, il doil Licn cnsuilc sc liunsIoinci cn oL-
scivulcui ciiliquc cl uinsi s'uioiici son lcnoignugc. Lu qucslion
n'csl us ulois sculcncnl dc suvoii si cclu icscclc lu dincnsion clic-
licnnc du lcnoignugc, nuis cllc consislc uussi u sc dcnundci si ccllc
dclcininulion du lcnoignugc connc cngugcncnl d'un sujcl qui consli-
25. CI. Ccslus SP!CO, Lcxiquc ilctltgiquc du Atucau Tcsiamcni, CciI-Ldilions
univcisiluiics dc !iiLouig, 11, uil. , . -74. Sui cc ncnc lcinc on
consullciu uussi ulilcncnl lc Tlctltgisclcs 1ricrlucl zum Acucn Tcsiamcni, lonc 4.
2. CI. Puul R!CHUR, l'cngugcncnl du lcnoin duns lc lcnoignugc csl lc oinl
Iixc uuloui duqucl ivolc l'cvcnluil du scns , Lcciurcs 3, Puiis, Ld. du Scuil, 14,
. 117.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



21 LMMANULL HOUSSLT
luc un oLjcl icscclc l'csscncc du lcnoignugc cn lunl quc lcl. Ln cIIcl,
uvcc Kicilcguuid, qui csl uiliculiicncnl ullcnliI u lu disconlinuilc, on
cul s'inlciiogci sui lc cuiuclic inuioiiuLlc du lcnoignugc clic-
licn qui scnLlc clic un cngugcncnl uLsolu, un uLundon dc soi. Un lcl
uLundon n'csl-il us ulois uussi lu vciilc dc loul lcnoignugc ui iuoil
u luqucllc lu conslilulion dc soi connc scclulcui ciiliquc scnLlc ic-
sullci d'un ioccssus dc dcscngugcncnl : Ln cclu il csl cul-clic
ossiLlc d'cluLlii quc lcs uulics signiIiculions du lcnoignugc, liccs u lu
dclcininulion du lcnoin connc sujcl cislcnologiquc, nc sonl us cn
conlinuilc nuis Licn dciivccs, ui uLsliuclion, vis-u-vis dc lu signiIicu-
lion cliclicnnc du lcnoignugc. L'ullcinulivc csl sinlc . ou lc lcnoi-
gnugc cliclicn sc icduil u n'clic qu'unc iculisulion uiliculiic dc
l'csscncc gcnciulc du lcnoignugc, qui cul clic suisic lois dc loul con-
lcxlc LiLliquc, ou lc lcnoignugc cliclicn, scul, nuniIcslc vciiluLlcncnl
lc suul qui consliluc l'csscncc du lcnoignugc cl ulois il n'y u us
d'inlclligcncc ossiLlc du lcnoignugc suns unc coniclcnsion du suul
dc lu Ioi.
Ou'csl-cc qui Iuil ulois dc noi un lcnoin : Suinl Auguslin, nolun-
ncnl, donnc u voii usscz cluiicncnl lu dincnsion cliclicnnc du lcnoi-
gnugc cn dcciivunl lu liunsIoinulion dc Piciic cn lcnoin . Piciic csl
d'uLoid cclui qui nulgic su ioncssc nc lcnoignc us, nuis qui ui
ciuinlc scivilc dcs noquciics du nondc Iuil duns l'unonynul. Ccllc
Iiguic dc Piciic, qui u icnic liois Iois lc Cliisl cn unc ncnc nuil, csl lu
Iiguic ncnc du cliclicn cl cllc indiquc quc lu Ioicc, lc couiugc cl lu
Iidclilc du lcnoignugc nc cuvcnl vcnii quc dc l'Lsiil cl non dc soi,
uicc quc scul l'Lsiil cul IoiliIici cl dilulci l'unoui dc lu vciilc. Ainsi,
cclui qui cluil lonLc duns lu ciuinlc dc l'cscluvc csl dcvcnu ui lu uis-
suncc dc l'Lsiil u lu Pcnlcclc lc viui lcnoin qui u Ioicc cl ussuiuncc
cl qui icclc lc Cliisl suns ciuinlc dc lu noil. C'csl l'Lsiil qui icnd
scs lcnoins incLiunluLlcs cl qui lcui cincl dc icnvcisci l'incicdulilc u
lu Ioi, lu Icincluic u lu cluiilc cl lc icIus dc lu uix . L'csiil cn cIIcl,
cn icndunl lcnoignugc uu Cliisl cl cn icndunl scs lcnoins incLiunlu-
Llcs, u cnlcvc lu ciuinlc uux unis du Cliisl cl u clungc cn unoui lu
luinc dc scs cnncnis
27
. Lc Cliisl Iuil dc scs discilcs scs lcnoins ui
l'Lsiil qui icnd nolic uiolc cloqucnlc, qui donnc lc ouvoii dc con-
vuincic cl dc icsislci uux ciscculions. Ainsi, lc lcnoin csl ici cclui qui
cnscignc u l'lununilc loul cc quc 1csus cluil cl loul cc qu'il u icsciil
(cI. Ml 2,1) cl ccllc nission cisonncllc nc cul uvoii licu quc duns
l'unoui ccclcsiul dc lu dcncsuic dc l'unoui du Pic. Ds lois, si lc
Cliisl csl lc lcnoin Iidlc , l'lonnc ullcslc quc lc Cliisl csl Dicu cl
quc su vic loul cnliic s'idcnliIic u son lcnoignugc. Duns lc Cliisl, il y u
idcnlilc cnlic lc jc cl lu nission, cc qui n'csl us lc cus oui l'lonnc
donl lc lcnoignugc icconduil uu lcnoignugc du Cliisl cl s'ucconlil
ncccssuiicncnl collcclivcncnl. Ainsi, lc lcnoin cngugc su vic cnliic
duns unc oLcissuncc u lu vciilc, il donnc su vic oui lu vciilc
2
cl dc
27. Htmclics sur lIangilc dc saini 1can, liud. Iiun. Muiic-!iunois ELRROUARD,
EA 74L, !nslilul d'cludcs uuguslinicnncs, 1, . 225.
2. A uilii du !!
c
siclc sc dcvcloc l'idcc du lcnoin dc sung qui cul ullci
jusqu'u lu noil, nuis il n'u us lus dc vulcui quc lc lcnoin qui uIIionlc cluquc joui
lcs violcnccs du nondc.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 217
ccllc Iuon il sc icvlc cn icvclunl Cclui qui Iuil clic. Ccllc icvclulion dc
soi n'csl uulic quc l'ucconlisscncnl dc l'unoui inlci-individucl uuqucl
n'ussignc l'unoui dc Dicu.
Ccllc Livc nisc cn ciscclivc cincl dc nonlici quc oui Kici-
lcguuid, il uuilicnl u l'csscncc dc loul lcnoin dc nc us sc consliluci
lui-ncnc connc lcnoin. Ln icnici licu, lc lcnoin dc lu vciilc csl lc
lcios dc lu Ioi qui oui lc Licn qu'il Iuil icoil cn icloui lu luinc dc scs
conlcnoiuins. Ouund lc Cliisl ucllc duns lc Atucau Tcsiamcni lcs
discilcs cl lcs ulics dcs lcnoins, il s'ugil d'lonncs qui, duns un
icnonccncnl lolul, duns lu uuviclc, l'luniliulion, cl uinsi icls u loulcs
lcs souIIiunccs onl oui nission d'ullci duns lc nondc, cnncni noilcl
dc lu condilion cliclicnnc donl il csl l'cxicssion conliuiic
2
. Cclu
signiIic d'uLoid quc oui lc cliisliunisnc, lu vciilc nc consislc us u
lu suvoii, nuis u l'clic
?0
cl c'csl ouiquoi lc viui icdiculcui, ncnc si
lcs lonncs nc l'ccoulcnl us, sc doil d'clic lui-ncnc vciidiquc dcvunl
Dicu, cl nc doil us s'ouLlici cn Iiguiunl un cisonnugc. Ln cIIcl,
l'lonnc qui sc conlcnlc dc diic unc vciilc suns l'clic sc icduil uu ic-
guid vidc d'un nusquc, c'csl-u-diic sc icduil u lu uic ossiLililc d'clic
ccci ou cclu, cl duns cc cus il n'u quc l'idcnlilc vidc dc cclui qui cul
iculisci lous lcs ossiLlcs, dc cclui cn qui loul csl cn uissuncc cl iicn
cn uclc. Ds lois, duns lc cliisliunisnc, lc lcnoignugc nuniIcslc un
douLlc usccl lic uu cuiuclic uiudoxul dc lu vciilc . lc cliisliunisnc
csl d'unc uil un uclc oLjccliI qui u licu duns lc nondc cl d'uulic uil il
csl l'uclc d'uccucillii cn soi, d'inlciioiisci un lcl cvcncncnl . Dc lu lc
scns ioIond du lcinc lcnoin duns lc cliisliunisnc cc n'csl ni un
icnici invcnlcui ni un icIoinulcui dc donnccs cxislunlcs, nuis un
lcnoin, oui uulunl quc lc cliisliunisnc csl un uclc oLjccliI qui sc
iculisc duns lc nondc cl oui uulunl quc lc lcnoin sc l'ussinilc
?1
. Lu
icvclulion lisloiiquc dc cc qui n'csl us lisloiiquc n'csl us iicn cl c'csl
cclu qui donnc uu lcnoignugc son inoiluncc duns lu icclciclc dc lu
vciilc, nuis lc lcnoignugc nc cul sc icduiic u lu conlingcncc du j'y
cluis cl dc cc oinl dc vuc lc sinlc lcnoin oculuiic n'csl us ncccs-
suiicncnl lc lcnoin du Cliisl. Ccilcs, lc lcnoin oculuiic cul clic un
uullcnliquc lcnoin dc l'Lsiil, nuis il n'csl cn iicn uvunlugc ui iu-
oil uux lonncs dcs gcnciulions Iuluics . cclui qui u cnlcndu, vu, lou-
clc dc scs nuins cul n'uvoii cu qu'un iuoil loul u Iuil cxlciicui cl
cn cc cus il n'csl us un lcnoin. Cclu csl uiliculiicncnl cluii uvcc lc
cliisliunisnc uisquc lu gloiic du Cliisl ccluc uux ycux dc lu cluii
cl lc sinlc conlcnoiuin cul l'uvoii icguidc suns l'uvoii junuis vu
?2
.
Lc lcnoin n'csl us ici lc sinlc conlcnoiuin d'un Iuil conlingcnl,
nuis lc conlcnoiuin d'un Iuil uLsolu ou l'clcincl csl dcvcnu lisloiiquc
cl qui n'csl us un ussc, nuis l'clcincllc souicc dc loul uvcnii. Lu vic
du Cliisl csl oui lc cliclicn lc icscnl u uilii duqucl s'ouvic loul
iojcl. Kicilcguuid iccisc . nuis qu'csl-cc u diic, sinon qu'on cul
clic conlcnoiuin suns l'clic ouilunl quc l'on cul clic conlcno-
iuin cl quc, loul cn cxloilunl ccl uvunlugc (uu scns inncdiul), on cul
2. Vingi ci un ariiclcs dc Iacdrclandci, X!X, . 2.
?0. Lcctlc du clrisiianismc, XV!!, . 12.
?1. 1turnal, !! A452, lonc 1, . 12.
?2. CI. Miciics pliltstpliqucs, V!!, . 2.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



21 LMMANULL HOUSSLT
cccndunl clic non-conlcnoiuin qu'csl-cc u diic, sinon qu'il csl in-
ossiLlc d'clic inncdiulcncnl conlcnoiuin d'un lcl nulic cl d'un lcl
cvcncncnl, dc soilc quc lc conlcnoiuin iccl nc l'csl us ui suilc dc
lu conlcnoiuncilc inncdiulc, nuis ui suilc d'uulic closc
??
. On
conicnd ulois quc oui lcnoignci dc lu vciilc, lu ioxinilc lisloii-
quc u cu d'inoiluncc cl qu'cllc nc cul clic uu nicux quc lu cuusc
occusionncllc dc lu conlcnoiuncilc iccllc
?4
. Dc ncnc, lc iccil lisloii-
quc nc cul uussi qu'clic l'occusion d'unc conlcnoiuncilc iccllc oui
lcs lonncs dcs gcnciulions Iuluics. lic lcnoin dc lu vciilc n'u donc
iicn d'uccidcnlcl suns iovcnii oui uulunl d'unc sinlc uIIiinulion dc
soi uisquc c'csl loujouis lu vciilc qui Iuil dc noi un lcnoin. Ln cclu, lc
lcnoin iccl n'csl us cclui qui suil sc icndic inncdiulcncnl nulic
d'un cvcncncnl inicvu, nuis il csl cclui qui suil sc vidci dc lui-ncnc
oui luissci udvcnii cn lui lu vciilc qui sc nuniIcslc. Ln conscqucncc,
lc lcnoin nc Iixc us dc condilions u lu vciilc, nc sciuil-cc ncnc quc lu
cuucilc dc ulii, nuis il s'cIIoicc dc icondic u cc quc lu vciilc cxigc
dc lui. C'csl lu vciilc qui Iuil lc lcnoin cl non us lc lcnoin lu vciilc cl
loisqu'on ouLlic cclu, on icliic incviluLlcncnl su signiIiculion ioic
uu lcnoignugc cn lc icduisunl u un sinlc nodc dc liunsnission d'unc
inIoinulion. !l cn vu Licn cvidcnncnl cgulcncnl dc l'csscncc dc lu
vciilc . unc vciilc clliquc qui uuiuil Lcsoin d'clic cciliIicc nc sciuil us
unc vciilc, loul connc iouvci lu vciilc clliquc du cliisliunisnc con-
duil ncccssuiicncnl u lc cidic connc vciilc icscnlc
?5
.
Cccndunl, lc lcnoin dc lu vciilc n'csl us sculcncnl cclui qui
s'uLslicnl du vucuinc du nondc oui cnlcndic unc uiolc qui liuvcisc
lcs siclcs, il csl uussi lc clcvulici dc lu Ioi connc clic uiudoxul donl
l'inlciioiilc cn csl u son cxlicnc dcgic dc lcnsion, lcl ALiulun qui duns
son oLcissuncc u Dicu conicnd quc loul Licn vicnl dc Dicu. Cc clc-
vulici dc lu Ioi vil duns l'isolcncnl uLsolu du lcnoin, isolcncnl qui csl
diuncliulcncnl oosc u l'cnIcincncnl cn soi du dcnoniuquc . Lc
viui clcvulici dc lu Ioi csl un lcnoin, junuis un nulic cn cclu icsidc
su ioIondc lununilc, uulicncnl signiIiculivc quc ccllc Iiivolc uilici-
ulion uu Lonlcui cl uu nullcui d'uuliui, lonoicc sous lc non dc
synullic cl qui csl uic vunilc. Vcul-on clic sinlcncnl lcnoin . on
conIcssc ui lu quc nul, us ncnc lc dcinici dcs lonncs, n'u Lcsoin dc
conussion lunuinc, ou nc doil y liouvci son uvilisscncnl oui qu'un
uulic s'cn Iussc un icdcslul
?
. Si lu ilic lunuinc n'csl qu'unc jouis-
suncc dc soi duns luqucllc sc nclungcnl lc nciis sccicl oui ccux quc
nous uidons cl lu icclciclc dc lcui udniiulion, non sculcncnl cllc csl
un uLnc lus giund quc l'indiIIcicncc u uuliui, nuis cn oulic cn cllc jc
nc consliluc connc scclulcui dc lu souIIiuncc d'uuliui cl jc n'y suis
us consliluc connc lcnoin. Conliuiicncnl u cclu, lc clcvulici dc lu
Ioi n'csl us cclui qui clciclc u Iuiic cciliIici son uclivilc ui uuliui, ni
un guidc qui icnd su Ioicc dc ccux qu'il uidc, nuis sculcncnl un lc-
noin cuuLlc dc soilii dc lui-ncnc oui s'ouviii u l'uulic duns l'unoui
du iocluin. Aulicncnl dil, lc lcnoin duns son isolcncnl inIini cul
??. Ilidcm, . 2-?.
?4. CI. Ilidcm, . 7.
?5. CI. Ptsi-scripium, X, . ?0.
?. Crainic ci ircmllcmcni, V, . 170.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 21
scul icscclci lu giundcui d'uuliui, cul scul sc scnlii cn dcllc inIinic
vis-u-vis dc lui. Ds lois, lu lcinc signiIiculion du lcnoin nc sc con-
icnd viuincnl qu'u uilii dc l'unoui uicc qu'cn lui jc suis suisi ui
l'cxcs dc lu vciilc d'uuliui cl j'ciouvc quc j'ui conliuclc unc dcllc
inIinic
?7
. Lsl uu lus luul oinl lcnoin cclui qui uinc uicc qu'il nc
cul us iouvci son unoui, uicc quc loulc icuvc sciuil indignc dc
ccl unoui, nuis qu'il cul juslcncnl sculcncnl cn lcnoignci cl quc cc
lcnoignugc consislc u diic su dcllc inIinic . duns l'unoui jc nc icois
dc cclui qui nc donnc d'clic, dc cclui qui cn sc luissunl uinci nc
donnc dc nc icvclci. Lc lcnoin n'csl donc ni lc jugc d'uuliui, ni lc jugc
dc lui-ncnc, ni lc jugc dc son unoui, nuis il csl cclui qui ciouvc cc
qui csl cxigc dc lui duns ccl unoui, qui ciouvc ccllc vciilc qu'il doil
dcncuici cn dcllc d'unoui. Ln conscqucncc, scul lc lcnoin cul ic-
clci vciiluLlcncnl lc cliisliunisnc cn clunl cn dcllc d'unoui . Ou'csl-
cc qu'un lcnoin : C'csl quclqu'un qui inncdiulcncnl Iouinil lu icuvc
dc lu docliinc qu'il icclc jc dis inncdiulcncnl cl uicc quc c'csl lu
vciilc cn lui cl Lculiludc, cl uicc qu'u l'inslunl il oIIic su cisonnc cl
dil . voycz si vous ouvcz nc conliuindic u icnici ccllc nicnnc doc-
liinc
?
.
Dc cc oinl dc vuc, Kicilcguuid s'oosc dcliLcicncnl u lu concc-
lion lcgclicnnc du lcnoignugc
?
. Ccilcs, oui Hcgcl, duns lu Ioi non
csiil icnd lcnoignugc u lu vciilc . Nous ouvons dcIinii lu Ioi vciilu-
Llc uinsi . cllc csl lc lcnoignugc dc non csiil, lc lcnoignugc dc l'csiil
uu sujcl dc l'csiil
40
. Cclu signiIic Licn quc duns lc lcnoignugc, il n'y u
dc lucc oui uucun conlcnu cxlciicui cl quc ccllc icicscnlulion n'u
us cncoic oui uulunl lu ncccssilc du conccl. Ln cIIcl, sclon Hcgcl, lu
icligion cliclicnnc csl d'uLoid unc docliinc, cl ds lois lu viuic Ioi nc
cul uvoii uucun conlcnu conlingcnl . Lu Ioi icosc sui lc lcnoignugc,
cllc u uinsi un Iondcncnl. Muis lc Iondcncnl uLsolu ioicncnl dil dc
lu Ioi, lc lcnoignugc uLsolu conccinunl lc conlcnu d'unc icligion csl lc
lcnoignugc dc l'csiil, non us dcs niiuclcs, non us unc uccicdilulion
cxlciicuic, lisloiiquc
41
. Ln Ionclion dc su llsc diiccliicc, sclon
luqucllc lc lus inlciicui csl lc lus sccululiI, Hcgcl nc cul conicn-
dic lc lcnoignugc quc d'unc Iuon ncgulivc, c'csl-u-diic connc unc
sinlc udlcsion inlciicuic, connc unc synullic ucconugncc dc
disccincncnl cl dc culluic, qui doil cccndunl clic dcusscc duns lu
ncsuic ou lc vciiluLlc lcnoignugc dc l'csiil n'u lus uucun clcncnl
osiliI, connc lc niiuclc, ni d'clcncnl suLjccliI, connc lu synullic, cl
s'idcnliIic ulois u lu lilosolic cllc-ncnc ou lc conccl liic lu vciilc
dc son ioic Iond. Poui Kicilcguuid uu conliuiic, lc cuiuclic lislo-
iiquc cl cxlciicui du lcnoignugc n'csl us conlingcnl . lc lcnoin dc lu
vciilc n'csl us cclui qui uccdc u lu ncccssilc du conccl, nuis cclui
qui ciouvc su conlcnoiuncilc uvcc un cvcncncnl lisloiiquc, uniquc,
?7. CI. Lcs curcs dc lamtur, X!V, . 11.
?. 1turnal, X? A, lonc 4, . -.
?. Poui lc conlcxlc llcologiquc, cI. 1cun-Yvcs LACOSTL, Kicilcguuid Iucc uux
llcologics dc son lcns , icvuc Olliquc Kicrlcgaard , . 10?-107, Puiis, 11.
40. Lctns sur la pliltstplic dc la rcligitn, 1
ic
uilic, liud. Iiun. P. GARN!RON, Pu-
iis, PU! (coll. Lincllcc ), 1, . 22?.
41. Ilidcm, . 2.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



220 LMMANULL HOUSSLT
uLsoluncnl singulici cl iudiculcncnl nouvcuu. Lu condilion dc ossi-
Lililc du lcnoignugc n'csl us ici unc quulilc du sujcl, nuis unc dcci-
sion liLic dc Dicu qui Iuil coquc cl ucllc duns l'lisloiic nu ioic
icsolulion. Ln cIIcl, lc ouvoii dc lcnoignci dc lu vciilc nc cul clic
unc cuucilc a pritri du sujcl cl l'inlciioiilc du lcnoignugc csl un ic-
cucillcncnl duns lcqucl sc Liisc lu sinlc vic uuis dc soi . cllc csl un
nouvcncnl, un dcsii, issu dc l'oLjcl lui-ncnc qui ucllc u lcnoi-
gnci. Ccilcs, uilci dc l'oLjcl du lcnoignugc csl dcju un uLus dc
lungugc duns lu ncsuic ou cc donl jc lcnoignc n'csl juslcncnl us cn-
coic consliluc cn oLjcl idcnliIiuLlc, nuis csl cc qui nc suisil dcuis un
uillcuis cl uinsi loujouis nc suiicnd cn nc Iuisunl clic lu ou jc nc
n'inuginuis us ouvoii clic. Lc lcnoin nc conncncc donc us ui ccl
uclc dc osscssion qui consislc u llcnulisci cn oLjcl cc qui uiiivc. Ln
cIIcl, il csl loul cnlici duns l'uclc d'uccucillii, c'csl-u-diic dc vivic lc
noncnl uuiilionncl du il y u , dc vivic lu suiiisc d'clic lu ou lc
iccl nc suisil. Ln cclu, lc lcnoin csl icl u loul cl dcLoidc ui loul, il
csl ouvcil u l'ullciilc du iccl suns iojcl, ni souci. Ainsi, conlic Hcgcl, on
cul icconnulic uvcc Kicilcguuid quc lc lcnoignugc csl cn lui-ncnc
unc soilic d'Lgylc, dc loul cc qui nc iclicnl iisonnici cn noi-ncnc,
uicc qu'il n'y u dc lcnoignugc quc d'un cvcncncnl, c'csl-u-diic dc cc
qui n'csl junuis oLjcl, dc cc qui nc cul junuis clic nis u dccouvcil. Ln
cIIcl, l'cvcncncnl csl cc quc jc nc cux ioduiic, invcnlci ou unlicici,
nuis qui loujouis suigil dc l'inicvisiLlc cl qui nuiquc, oui icicn-
dic unc culcgoiic d'Hcnii Muldincy, lu liunsussiLililc dc nolic cxis-
lcncc
42
. Ainsi, lc lcnoignugc csl cxislcncc uicc qu'cn lui lc sujcl nc sc
conlcnlc us dc cisislci duns l'clic cn sc consliluunl lui-ncnc, nuis
uu conliuiic il dcvicnl uulic, il soil dc lui-ncnc, dc ui lu Ioicc dc cc
qui lc suiicnd . il csl lu ou l'cvcncncnl l'ucllc cl duns ccllc soilc
d'inlcnlionnulilc invciscc, il icoil dc cc qui lc suisil son viui visugc cn
icccvunl dc cc qui n'csl us lui lc ouvoii dc sc ossiLilisci. Lc lcnoin
dc lu vciilc nc cul donc lus clic coniis connc unc inlciioiilc sc
liLciunl dc loulc ullciulion ui unc cxlciioiilc dc Iuon u n'clic lus
quc lc ui lcnoignugc dc l'csiil ui l'csiil. Kicilcguuid cincl cn
cclu dc ionic uvcc lu icicscnlulion d'un sujcl-suLsluncc dcncuiunl
idcnliquc u lui-ncnc duns l'uLii dc su liunsccnduncc cl qui duns ccllc
sinlc cisisluncc vidc sc cioil liLic sculcncnl uicc qu'il n'csl us
nodiIic ui cc qui lui uiiivc. !l csl csscnlicl dc dcconsliuiic ccllc cvi-
dcncc dc lu icscncc u soi, suns doulc lus diIIicilc u icncllic cn cuusc
quc l'cvidcncc dc lu concclion gulilccnnc dc lu nuluic, uicc qu'cllc cn
csl l'oiiginc, oui ouvoii sc conicndic connc lcnoin, c'csl-u-diic
connc un clic qui sc Iuil donnci ui cc qui lui udvicnl lc ouvoii dc
icconncncci connc un uulic, lc ouvoii dc sc lcnoiulisci. Poui
Kicilcguuid, lc lcnoignugc s'insciil uinsi duns unc dclcininulion du
lcns connc csciuncc uisquc lu vciilc donl on u u lcnoignci dc
Iuon insuLsliluuLlc csl lu souicc dc loulc ossiLilisulion, c'csl-u-diic dc
loulc vic. Ln nc icvclunl l'unicilc uLsoluc dc non cxislcncc, cl cn nc
42. Hcnii Muldincy n'u ccssc dc ncdilci ccllc idcc quc lc iccl csl cc quc l'on
n'ullcnduil us lu lcnoncnologic conlcnoiuinc dc l'cvcncncnl dcviu un joui
icconnulic su dcllc cnvcis lcs unulyscs d'Hcnii Muldincy si cllc nc vcul us sc ci-
dic duns unc icclilion sonnunLuliquc.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 221
liLciunl d'unc idcnlilc cnscc connc lu sinlc cisisluncc d'unc cs-
scncc, lc lcnoignugc sc donnc lui-ncnc connc iiicducliLlc uu suvoii
uLsolu cl il soulignc lc cuiuclic ncccssuiicncnl uiudoxul dc lu vciilc .
il iuoilc cn cIIcl conncnl lu vciilc s'csl nuniIcslcc duns l'lisloiic cl
cn quoi cllc csl unc synllsc dc conlingcncc cl dc ncccssilc duns lu
ncsuic ou lc lus conlingcnl sc icvlc ici connc lc lus ncccssuiic
4?
.
Tcnoignci dc lu vciilc, c'csl donc dcvcnii cc quc l'on csl, nuis quc
l'on n'inuginuil us clic, cn clunl liLcic dc l'cnIcincncnl cn soi-ncnc
ui lu vciilc cllc-ncnc qui n'csl junuis oLjcl, nuis loujouis cvcncncnl.
Lc lus luul dcgic dc l'inlciioiilc consislc u icccvoii ccs uiolcs dc
vciilc connc si cllcs cluicnl sicnncs, nuis ccllc ossiLililc cl ccllc li-
Lcilc vicnncnl, oui Kicilcguuid, dc Dicu lui-ncnc qui donnc dc
l'indccnduncc vis-u-vis dc lui
44
lcnoignci, c'csl ulois liunsncllic cc
don dc lu liLcilc u clucun dc scs scnLluLlcs. Ln nc icndunl uinsi liLic,
lu vciilc Iuil dc noi unc cisonnc, c'csl-u-diic non us ccl clic uLsliuil
oui lcqucl loul csl ossiLlc cl qui ciic duns lc nondc cn clciclunl u
conLlci son ioic vidc, nuis ccl clic qui csl unc synllsc dc ossi-
Lililc cl dc ncccssilc
45
. Lc lcnoignugc csl icciscncnl ccllc icsiiu-
lion qui nc Iuil vivic, c'csl-u-diic qui n'ouvic u ncs ossiLlcs cl donc
Ioinc nu cisonnulilc. Ln cIIcl, lu cisonnulilc csl cc qu'on nc cul
us cidic suns sc cidic soi-ncnc
4
, nuis cllc nc sc conicnd lus
ccllc Iois connc lu vidc conscicncc dc soi uisqu'cllc csl uu conliuiic
ccl uccucil dc l'cvcncncnl dc lu vciilc, uccucil suns lcqucl lc noi csl
cidu cl suns lcqucl l'lonnc lonLc duns lc dcscsoii du Iululisnc. Lc
lcnoin dc lu vciilc suil lui quc loul csl ossiLlc u Dicu . lcl csl lc suul
dc lu Ioi, lu soilic d'Lgylc qui Iondc loulc csciuncc. Lu cisonnc csl
ici l'cxislunl qui lcnoignc dc lu vciilc qui lui donnc d'clic unc vic lou-
jouis cn conncnccncnl, loujouis icnuissunlc. Ainsi, lu cisonnc csl
lcnoignugc uicc quc lu vciilc cllc-ncnc csl unc cisonnc cl qu'on nc
cul clic soi quc duns cc oui u lu vciilc qui sc donnc cl qui cn sc don-
nunl nous donnc d'clic liLic. !l nc s'ugil lus ici dc cloisii cnlic lu vcii-
lc cl lc ncnsongc uicc qu'il n'y u us dc licu nculic d'ou un lcl cloix
ouiiuil uvoii licu . on csl loujouis dcju ou duns lc lcnoignugc dc lu
vciilc ou duns lu luinc dc lu vciilc. Ln cIIcl, oui diic oui ou oui diic
non u lu vciilc, il Iuul qu'cllc soil donncc cl cn cclu lc lcnoin dc lu vcii-
lc nc cul junuis Iuiic dc lu vciilc son oLjcl, nuis il nc cul quc lu ic-
ccvoii connc un ui don iclulivcncnl uu Cliisl connc oui dc Dicu,
connc oui dc cclui qui s'csl lolulcncnl donnc sui lu cioix. Lc oui du
lcnoignugc lunuin nc cul clic scuic oui Kicilcguuid du oui du
4?. Ln clucidunl lu vciilc connc uiudoxc cl donc connc cc quc jc nc ioduis
us cl nc ossdc us, Kicilcguuid, conliuiicncnl u cc quc dil Hcidcggci (GA 17,
Iinflrung in dic plantmcntltgisclc Itrsclung, Kloslcinunn, 14, . 12 . Aucl
das Paradtx lci Kicrlcgaard isi nicli andcrs als das Pcsuliai dcs fundamcnialcn Vcr-
saumnisscs dcr Inicrprciaiitn dcr Idcc dcr 1alrlcii ), n'u us iulc l'clucidulion
d'un nouvcuu scns dc l'idcc dc vciilc. Lu coniclcnsion dc lu vciilc connc uiu-
doxc nc icconduil-cllc us lus suicncnl u lu vic ncnc dc lu cisonnc quc lu con-
iclcnsion cxislcnliulc dc lu vciilc qui conlinuc u Iuiic dc lu vic unc ossiLililc du
Dascin :
44. CI. Ptsi-scripium, X, . 241.
45. La maladic a la mtri, XV!, . 17.
4. CI. 1ucqucs COLLTTL, Hisitirc ci alstlu, Puiis, Dcsclcc, 172, . 254.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



222 LMMANULL HOUSSLT
lcnoin Iidlc qui csl uinsi l'unilc dc lous lcs lcnoignugcs lunuins qui
Ionl vivic nolic ulliuncc u lu vciilc.
LL MARTYRL OU LA VLR!TL LN SOU!!RANCL
On nc lcnoignc dc lu vciilc qu'cn sc Iuisunl lc conlcnoiuin dc son
cvcncncnl cl c'csl ccl ucquicsccncnl u lu vciilc qui discisc lu Ioulc
uicc qu'il csl unc iconsc u cc quc lu sugcssc du nondc nc cul us
unlicici, icuici. Ln cIIcl, duns cc oui uu don dc lu vciilc, l'lonnc
iisquc su vic cn s'uiiuclunl u lu lcnoiulilc dc lu icclilion cl cc iisquc
csl cc quc lu sugucilc cl lu ncdiociilc dc cc nondc vculcnl juslcncnl
cvilci. Ln cclu, l'inslunl du lcnoignugc n'csl dccndunl d'uucunc condi-
lion nonduinc, connc lc dil Kicilcguuid duns unc lis Lcllc ugc dc
155 . Muis quund uiul l'lonnc dc lu siluulion, l'inslunl csl lu. Cui
l'inslunl, c'csl juslcncnl cc qui n'csl us duns lcs ciiconslunccs
47
. Dc
cc oinl dc vuc, oui Kicilcguuid, lu Ioi sculc csl lu ossiLililc dc
l'inslunl
4
cn cc qu'cllc csl unc Iidclilc u cc qui csl uu-dclu dc loulc
ullcnlc. Oi, ccllc ossiLililc csl d'uLoid lu ossiLililc dc diIIcici dc soi
cl c'csl ouiquoi lu nuluic ioic du lcnoignugc nc cul sc conicn-
dic qu'u uilii dc l'clucidulion du licn csscnlicl cnlic dcvcnii soi cl
souIIiuncc, uisqu'il s'ugil ici d'unc souIIiuncc qui n'csl us dccndunlc
dcs ciiconslunccs cxlciicuics dc l'cxislcncc. Lu souIIiuncc qui csl lu
nuiquc dc l'uullcnlicilc lunuinc csl lu souIIiuncc dc nc us clic soi
uicc qu'on nc cul clic viui quc ui unc vciilc qui nc vicnl us dc soi.
Ln cclu, lc nuilyic csl lc nodc d'clic dc l'lonnc connc clic cicc u
l'inugc dc Dicu . il conccnlic cn lui cc qui Iuil nolic lununilc, c'csl-u-
diic lc cuiuclic uiudoxul dc nolic cxislcncc.
Ds quc lc cliclicn lcnoignc oui lu vciilc, lu souIIiuncc n'csl us
cn icslc
4
duns lu ncsuic ou cc lcnoignugc csl inconuliLlc uvcc lc
nondc. !l uuilicnl donc u l'csscncc du lcnoin dc souIIiii oui lu
vciilc cl Kicilcguuid iccisc lc scns dc ccllc souIIiuncc duns un lcxlc
dc 154 ou il sc dcnundc si l'cvcquc Mynslci cluil un viui lcnoin dc lu
vciilc . Un lcnoin dc lu vciilc, c'csl un lonnc donl lu vic ignoic, du
conncnccncnl u lu Iin, loul cc qu'on ucllc jouissuncc cl quc cu
ou Lcuucou lc soil uccoidc, lu suis conLicn on uinc cc qu'on ucllc
jouissuncc nuis su vic u ignoic du conncnccncnl u lu Iin cc qu'on
ucllc uinsi cn icvunclc, du conncnccncnl u lu Iin, cllc u clc voucc
u loul cc qu'on ucllc souIIiuncc
50
. Ds lois, nc cul uivcnii uu soi
uullcnliquc quc cclui qui s'csl uiiuclc uu dcscsoii dc nc us clic soi
duns lcqucl nuinlicnl lu sculc jouissuncc dc soi. Poui cxlicilci cclu,
Kicilcguuid dislinguc lusicuis Ioincs dc ccllc souIIiuncc . cllc csl
d'uLoid unc souIIiuncc usscz connuc . Un lcnoin dc lu vciilc, c'csl un
lonnc qui lcnoignc oui lu vciilc duns lu uuviclc, lu ncdiociilc dc
condilion cl l'uLuisscncnl clc.
51
. Cccndunl, ccllc souIIiuncc iccon-
duil u unc souIIiuncc lus inlciicuic . Su vic u clc voucc uux lullcs
47. Linsiani, X!X, . 2.
4. Ilidcm, . 2.
4. CI. 1turnal, X? A272, lonc 4, . 5.
50. Vingi ci un ariiclc dc Iacdrclandci, X!X, . .
51. Ilidcm.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 22?
inlciicuics, u lu ciuinlc cl uu licnLlcncnl, uu Iicnisscncnl, uux lcnlu-
lions siiilucllcs, uux ungoisscs dc l'unc, uux louincnls dc l'csiil
52
.
Cclu signiIic Licn quc ccllc souIIiuncc n'csl ni sculcncnl iniliulc, ni
conlingcnlc, nuis qu'cllc csl licc u l'uclc ncnc dc lcnoignci donl lu
ossiLililc icconduil u lu giucc divinc qui cul sculc cincllic dc su-
oilci ccllc souIIiuncc. Lc lcnoin dc lu vciilc n'csl ulois us cclui qui
dcnundc u clic soulugc dc ccllc souIIiuncc, nuis cclui qui dcnundc u
Dicu dc lc IoiliIici oui qu'il icnlic dc lus cn lus duns ccllc souI-
Iiuncc cl donc oui quc lc dcsii dc Dicu s'insciivc cn lui d'unc Iuon dc
lus cn lus ioIondc . Muis ccllc (lu consolulion) du lcnoin dc lu
vciilc, c'csl quc Dicu lc IoiliIic oui lcnii Lon duns lu souIIiuncc, su
iiic l'cnIoncc donc dc lus cn lus ioIond duns lu souIIiuncc, lus
cllc u dc Icivcui cl lus il csl ioclc dc Dicu, lus il sc Iixc duns lu
souIIiuncc . us-lu lc couiugc dc iici uinsi :
5?
!l csl donc inossiLlc
dc lcnoignci oui lu vciilc suns cxosci su vic cllc-ncnc uicc qu'il y
u lclciogcncilc cnlic ccllc vciilc cl lc nondc, y coniis uvcc ccllc uil
dc soi qui uuilicnl uu nondc. Toul viui cliclicn csl cn cclu un nui-
lyi qui nc sc conlcnlc us dc liici ioIil d'unc docliinc. Ln cIIcl, cn lui-
ncnc lc lcnoin n'u uucunc luLilclc, il n'u uucun ouvoii uu scns du
nondc, cl su sculc uuloiilc vicnl dc lu vciilc cllc-ncnc qu'il liunsncl
cl c'csl ouiquoi non sculcncnl il csl lclciognc uu nondc, nuis qu'il
sc doil uussi d'ullci duns lc nondc oui lc liunsIoinci. Ainsi, uicc
qu'il icoil lu ossiLililc dc liunsIoinci lc nondc, c'csl-u-diic dc lc
suisii u uilii d'un uillcuis, lc lcnoin dc lu vciilc n'csl us lu oui jouii
dc lui-ncnc, nuis oui souIIiii . c'csl ouiquoi il nc doil us clciclci
lu quicludc duns scs iuoils uvcc lc nondc, nuis lu violcncc qui con-
sislc juslcncnl u lcnoignci, u diic uu nondc unc vciilc qui n'csl us du
nondc.
Tcnoignci dc lu vciilc, n'csl-cc us ulois uu-dclu dcs ossiLililcs dc
l'lonnc : A ccllc qucslion Kicilcguuid u dcju icondu quc lc lcnoi-
gnugc nc cul clic coniis connc unc cuucilc a pritri du sujcl cl
qu'il iclvc d'unc iscilc ui giucc, nuis il iccisc cn oulic quc duns cc
donuinc lc Cliisl nc doil us clic considcic connc un nodlc. Alois
quc oui Lcuucou d'clliqucs, lc Cliisl dcncuic un idcul u ullcindic,
Kicilcguuid soulignc quc si lc Cliisl csl noil oui nous suuvci, c'csl
oui quc nous n'uyons us u nouiii connc lui cl duns ccllc ciscc-
livc on cul considcici quc scul l'lonnc csl un lcnoin dc lu vciilc. Ln
cIIcl, duns lc lcnoignugc il nc s'ugil us dc vouloii nouiii cn Iuisunl dc
su noil l'ullinc licu d'unc uIIiinulion dc soi, d'unc jouissuncc dc soi,
nuis Licn dc vivic cn uinunl lu vciilc lus quc soi-ncnc, dc vivic duns
l'unoui suns linilc dc cc qui nous donnc d'clic. Lc clcnin vcis soi
ussc ui lc nondc cl il s'ugil loulc su vic dc nouiii uu nondc oui
nicux lc liunsIoinci cl cc nuilyic csl lus diIIicilc quc lu noil cllc-
ncnc
54
. !l nc s'ugil donc us lunl dc cidic lu vic, cc qui cul dcju
uvoii licu cn ccllc vic duns lc dcnoniuquc qui Icinc u loulc ossiLililc,
quc dc lu donnci, cl cluquc lonnc cn cclu doil dccouviii su Iuon
ioic d'clic un lcnoin dc lu vciilc . Muis duns lu icIlcxion, cc qui
52. Ilidcm.
5?. 1turnal, X4 A55, lonc 4, . ??7.
54. CI. Duvid ERLZ!S, Tcmps ci prcscncc, Puiis, Viin, 11, . 1.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



224 LMMANULL HOUSSLT
cxiinc lu lus giundc icsscnLluncc ossiLlc uvcc l'lonnc-Dicu, c'csl
icciscncnl d'uvouci qu'uucun lonnc n'u lc dioil dc sc Iuiic luci
55
.
Aulicncnl dil, lc lcnoin dc lu vciilc dcncuic un lonnc uini lcs
lonncs, non lc jugc dcs uulics lonncs, cl si c'csl dc nuilyis qu'on u
Lcsoin cl us d'uulic closc
5
, c'csl uicc qu'ils invilcnl u lu vigiluncc,
nous qui uvons loujouis lcnduncc u nous cnIcinci duns unc quicludc
ou uucunc vciilc nc sc icvlc. Lu souIIiuncc iisc cn cc scns csl nolic
ouvoii-clic, nolic ouvoii dc nous icvclci cn diIIciunl dc nous-
ncncs . on nc cul liouvci nolic iscilc, nolic consolulion cl nolic
csciuncc qu'cn cllc. Ds lois, si duns ccllc cicuvc l'lonnc dccidc dc
su vciilc, l'lunililc ucconugnc uussi lc nuilyi qui nc cul sc icndic
oui un nodlc, qui nc cul junuis diic jc suis lu vciilc . Ln cIIcl,
l'lunililc csl lu soui dc lu souIIiuncc duns lu ncsuic ou sculc lu souI-
Iiuncc cnscignc u clic cc quc l'on cnsc cl cc quc l'on dil cl ou scul
cclui qui Iuil cn cllc l'cicuvc dc cc qu'il cn coulc d'clic soi cul icnon-
cci u vouloii osscdci lu vciilc. ALiulun csl cn cclu lc viui lcnoin,
vicloiicux d'unc lcnlulion divinc, uicc qu'il lcnoignc ui su Ioi non dc
l'lonnc cl dc son couiugc, nuis Licn dc Dicu. Lu vic lunuinc cul
uinsi liouvci son unilc duns ccllc ussion dc lu Ioi, duns cc dcvoii uL-
solu d'uinci Dicu qui csl un uLundon uLsolu. Dc cc Iuil, loin dc loulc
nculiulilc, dc loulc cxlciioiilc, lcnoignci dc lu vciilc csl unc lullc dc
luqucllc nul nc cul soilii indcnnc. Nc Iuul-il us ulois icconnulic
duns lu souIIiuncc unc icduclion lcnoncnologiquc duns luqucllc jc
nc cids iicn dc cc quc jc suis, nuis ou loul cc qui nc consliluc nc
uiul lus ccnlic uuloui dc lu cisisluncc dc lu jouissuncc dc soi. Ln
cIIcl, lu souIIiuncc dcsliluc lc jc cl su iclcnlion u lu nculiulilc oui nc
Iuiic conicndic quc jc suis lu ou lc dcvoii uLsolu n'ucllc, uisquc
jc nc suis us lu condilion d'un lcl dcvoii, nuis quc c'csl cc dcvoii
d'uinci Dicu qui csl lu condilion dc non clic. Duns lc lcnoignugc, jc
suis d'uLoid dcssuisi dc nu uiolc, silcncicux, cl c'csl cnsuilc quc lu
vciilc dc nu uiolc, su vciucilc, licnl u cc Iuil d'clic dcssuisi ui lu vcii-
lc donl jc lcnoignc. Cclui qui souIIic oui lu vciilc, qui csl dcvcnu
cnliicncnl IuiLlc duns ccllc ussion, csl uussi dcvcnu Ioil ui ccllc
vciilc uicc qu'ulois, cl duns un scns ioic, il nc cul clic uulicncnl
qu'il n'csl duns son uLundon u l'unoui dc lu vciilc. Ds lois, lu liloso-
lic du lcnoignugc nc iclvc us d'unc lilosolic dc l'inlciiclulion,
nuis d'uLoid cl uvunl loul d'unc nclulysiquc dc lu suLjcclivilc oui
luqucllc lc soi icligicux csl cclui oui lcqucl lc lcnoignugc csl cn lui-
ncnc ullcslulion, c'csl-u-diic ouvciluic u scs ioics ossiLililcs. Ln
cIIcl, nu ccililudc d'cxislci sui lc nodc dc l'iscilc nc nc vicnl us dc
noi, nuis dc cc donl jc lcnoignc. On cul ulois conicndic cn quoi cc
n'csl junuis lc jc qui lcnoignc uisquc lc lcnoin n'csl us sculcncnl
cclui qui souIIic oui lu vciilc, nuis lus csscnlicllcncnl il csl cclui cn
qui lu vciilc cllc-ncnc csl cn souIIiuncc, cclui qui icciscncnl luissc lc
Cliisl, lc lcnoin Iidlc, lcnoignci cn lui. Lc nuilyic, qui cul icndic
dcs Ioincs lis divciscs, consislc loujouis u luissci lcnoignci cn soi
cclui qui u icvclc l'unoui du Pic cl uinsi u luissci u l'unoui divin son
csucc dc icvclulion. Lc lcnoin dc lu vciilc csl lu cisonnc qui liouvc
55. 1turnal, X1 A?2, lonc ?, . 10.
5. 1turnal, X1 A1, lonc ?, . 1.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 225
su consolulion duns lc Iuil dc ouvoii souIIiii oui lu vciilc uicc quc
lu vciilc cllc-ncnc csl unc cisonnc cn souIIiuncc cn cc nondc. Ainsi
lc nuilyi, cn souIIiunl duns lc nondc, dccouvic quc lu lus giundc
ussivilc csl lu lus giundc inlciioiilc, ccllc qui nc liouvc junuis lu uix
cl lu sulisIuclion cl ccllc qui cicusc uu Iond d'cllc-ncnc, sculc uvcc
Dicu, su icsonsuLililc dcvunl Dicu, ccllc qui uioIondil suns ccssc lu
souIIiuncc dc lu icsonsuLililc. Mcnc si ccllc soliludc du clcvulici dc
lu Ioi csl ioLlcnuliquc, ncnc si Kicilcguuid n'cnvisugc us viuincnl
lu connunuulc du lcnoignugc, il n'cn dcncuic us noins qu'il nous
donnc u conicndic lc lcnoignugc connc unc iiic qui icond u un
ucl, c'csl-u-diic connc unc icsiiulion qui suns ccssc nc icnouvcllc
cn n'uclunl u clic cc quc jc nc suis us cl cn ouviunl uinsi lc noi u lu
ossiLililc qui csl son oxygnc
57
. Tcnoignci icvicnl u iici, u icsiici
cl u clic uinsi icnouvclc ui lu vciilc cl c'csl cclu dcvcnii soi.
CONCLUS!ON . DU 1L AU TLMO!N
Kicilcguuid s'csl ioosc dc donnci u voii lc viui scns du conccl
LiLliquc dc lcnoignugc, nuis cn dcciivunl lc lcnoignugc connc lc
nodc d'clic dc l'lonnc cxosc u lu vciilc, il cincl uussi dc icncllic
cn cuusc loulc scission du conccl dc lcnoignugc (juiidiquc, lisloiiquc,
LiLliquc, lilosoliquc, clc.) qui Iuil ncccssuiicncnl cidic lc conccl
lui-ncnc. Ln cIIcl, il n'csl us qucslion oui Kicilcguuid d'cludici lc
lcnoignugc LiLliquc, oui cnsuilc consliuiic un conccl lilosoliquc
dc lcnoignugc, cn icduisunl loul cc qui csl icligicux, uisqu'unc lcllc
ncllodc, uu-dclu dc son uiLiliuiic, nc cul qu'isolci lu icIlcxion sui lc
lcnoignugc d'unc icIlcxion sui lu vciilc. Lu conscqucncc dc ccl isolc-
ncnl csl soil dc Iuiic du lcnoignugc unc sinlc cnvcloc vidc, soil dc
lc ncllic cn dccnduncc d'unc dclcininulion incnscc dc lu vciilc. Ln
cclu Kicilcguuid csl l'un dcs icnicis u nous liLcici d'un conccl vul-
guiic dc lcnoin qui lc icduil u n'clic qu'un sinlc oLscivulcui ucliI cl
ciiliquc dc cc qui u licu. Un lcl icnvciscncnl n'u clc ossiLlc qu'u ui-
lii d'unc coniclcnsion dc nolic csscnlicllc lisloiicilc cl dc nolic nc-
ccssuiic cxosilion u lu vciilc. Alois quc lc conccl vulguiic dc lcnoin
Iuil dc lui cc qui csl cn uissuncc dc loulc closc, y coniis dc Dicu,
nuis cn uclc dc iicn, uisqu'il Iixc a pritri lcs condilions dc loul uvoii
licu, lc viui lcnoin u lu Iois csl unc synllsc dc ncccssilc cl dc ossiLili-
lc cl d'unc cciluinc Iuon n'u us dc linilc, us dc linilc qui vicndiuil
d'un jc. Ln cIIcl, ncnc connc ossiLililc uic, lc jc doil Licn diic .
jusquc lu c'csl noi, cnsuilc cc n'csl lus noi, uisqu'il n'csl qu'un oL-
scivulcui oui lcqucl cc qui u licu csl un cn-Iucc, qui csl ui lui-ncnc
cl qui udvicnl cnsuilc u l'lonnc qui lc consliluc cn oLjcl u uilii dc
son icguid ciiliquc, ulois quc lc lcnoin, lui, nc vil us duns un lcl cs-
ucc dc icicscnlulion linilc, nuis duns un csucc dc icscncc ou
l'ininuginuLlc csl ossiLlc. Ds lois, cn conicnunl lu cisonnc connc
uiudoxc, Kicilcguuid ouvic, ncnc s'il n'csl us ncccssuiicncnl sui cc
oinl lc icnici, u unc inlclligcncc cxislcnlicllc dc lu vciilc duns
luqucllc lc lcnoignugc sc liouvc dclivic dc loulc iclulivilc oui clic lc
57. CI. La maladic a la mtri, XV!, . 17-1 cl 1turnal, !X A42, lonc 2, . ?4.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



22 LMMANULL HOUSSLT
nodc ncnc dc nolic iuoil u l'uLsolu. Ln cclu, jc nc cux dcvcnii un
lcnoin, c'csl-u-diic cnlici duns un iuoil uLsolu u l'uLsolu, quc uicc
quc lu vciilc nc iccdc cl nc suisil uu coui dc nu non-vciilc. C'csl
donc lu vciilc cllc-ncnc connc cvcncncnl qui icnd onlologiqucncnl
ossiLlc lc lcnoin, qui csl Licn, connc lc diiu Hcidcggci, duns lu
vciilc donl il uilc. Un lcl clic duns lu vciilc csl lu vciiluLlc inlciioiilc
cxislcnlicllc, qui sc dislinguc iudiculcncnl dc l'inlciioiilc sccululivc,
qui nc cul qu'cnIcinci duns lc dcscsoii uicc qu'cllc nc cul ouviii
u nu ossiLililc.
Ainsi, lu souIIiuncc cn ociunl unc icduclion lcnoncnologiquc
icnd uussi ossiLlc unc cidcliquc du lcnoignugc qui dcvoilc lc lcnoin
connc n'clunl ni un scclulcui, ni un ioiicluiic, ni un conscivulcui,
ni un ioduclcui, ni un jugc, ni un nulic qui uiguncnlc, nuis connc
clunl cclui qui vciiluLlcncnl uinc lu vciilc qui sc donnc u lui uu oinl
dc icnoncci u lu jouissuncc dc soi oui lcnlci d'clic ccllc vciilc cl d'cn
donnci uinsi unc icuvc iuliquc. Aulicncnl dil, il n'y u dc lcnoignugc
dc lu vciilc quc quund on nc icduil us cc lcnoignugc u un lcnoignugc
dc soi. Ln icloui, cn lcnoignunl dc ccllc vciilc qui nous cxcdc, cllc
nous icvlc uussi duns un ouvoii clic ininuginuLlc a pritri. Si lc lc-
noignugc csl connuniculion, il csl d'uLoid lu connuniculion diicclc-
indiicclc d'un dcvoii-clic qui ucllc u donnci su vic ui unoui. Cc-
cndunl, si duns ccllc connuniculion lc lcnoin uilc cn icniic ci-
sonnc, c'csl lu vciilc cllc-ncnc qui lc consliluc connc lcl. Ds lois, il
Iuul Licn icconnulic uvcc 1cun-Luc Muiion quc sous lc lilic dc lc-
noin, il Iuul cnlcndic lu suLjcclivilc dcouillcc dcs cuiuclics qui lui
donnuicnl un iung liunsccndunlul
5
. Ln cIIcl, lc jc dcvicns lcnoin ui
ccllc invcision du iincic dc l'inlciioiilc qui nc Iuil lus d'cllc lu ic-
gion oiiginuiic ou sc conslilucnl lous lcs oLjcls, cl duns luqucllc jc ic-
connuis nu ussivilc iudiculc dcvunl l'cxcs dc cc qui sc nuniIcslc u
noi. Ln cclu, lc lcnoin ciouvc son inuissuncc iudiculc u icndic dc
lu disluncc, dc lu luulcui, oui s'ciouvci lui-ncnc duns unc uic
idcnlilc lois du nondc cl cnsuilc consliluci cl co-consliluci cn oLjcl
loul cc qui sc donnc u lui
5
. Nc Iuul-il us ulois icconnulic quc cc n'csl
us sculcncnl ui nolic icguid quc nous sonncs lcnoins, nuis ui
nolic cois loul cnlici : Ouoi qu'il cn soil, unc lcllc suLslilulion du
lcnoin uu jc nc cul clic ulliiLucc uu scul cuiuclic llcologiquc dc
l'ouvic dc Kicilcguuid duns lu ncsuic ncnc ou cllc dcvoilc lc cuiuc-
lic csscnlicl dc lu vciilc connc inlciioiilc, dc lu vciilc cn lunl qu'cllc
nc conccinc, cn lunl qu'il n'csl us indiIIcicnl qu'cllc sc donnc u noi.
Ainsi, uicc quc lu vciilc n'cdiIic, lu qucslion csscnlicllc n'csl us oui
Kicilcguuid dc suvoii si jc suis, nuis dc suvoii u quoi jc suis uclc.
Sculc ccllc qucslion n'inoilc uicc quc sculc cllc Iuil dc noi unc
qucslion, ulois quc lu vciilc oLjcclivc ioduilc ui un jc nc ncl us cc
5. iani dtnnc, Puiis, PU!, 17, . ?02.
5. 1cun-Luc MAR!ON cciil cncoic, synllclisunl uinsi cn uilic lc iojcl d'Iiani
dtnnc . Lc lcnoin s'oosc donc uu 1c cn cc qu'il n'u lus l'iniliulivc dc lu nuniIcs-
lulion (ui Iuclicilc), nc voil us cn lolulilc lc lcnonnc donnc (ui cxcs
d'inluilion), nc cul liic ni inlciiclci l'cxcs d'inluilion (ui cnuiic dc conccls) cl
cnIin sc luissc jugci (diic, dclcininci) ui cc qu'il nc cul lui-ncnc diic, ni cnsci
udcquulcncnl (. ?0?).
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



TLMO!GNAGL LT !NTLR!OR!TL SLLON K!LRKLGAARD 227
jc lui-ncnc cn qucslion uicc qu'cllc nc nc conccinc us, uicc quc jc
n'ui us u clic cc quc jc ioduis. Lc licnLlcncnl, incnsuLlc oui un
jc, csl lu nuiquc d'unc vciilc qui nc sc nonlic qu'cn n'uclunl u clic,
c'csl-u-diic u icnulic. Ln un scns, loulc vciilc cdiIic, ncnc si cllc n'csl
us cliclicnnc, uicc qu'cllc csl unc ussignulion u lcnoignci, c'csl-u-
diic u icondic dcuis su non-vciilc u l'ucl dc l'clic oui nonlici cc
quc cul ccllc vciilc qui n'cxcdc cl nc consliluc. Ln conscqucncc, lc
lcnoin clunl cclui qui sc icoil dc cc qui lui udvicnl, lu non-vciilc dc
l'cxislunl, lus oiigincllc quc l'lonnc, dcsliluc lus iudiculcncnl cl
lus suicncnl lc jc quc loulc cnscc dc lu Iiniludc duns luqucllc lu
vciilc dcncuic iclulivc u l'cxislunl. Ainsi, Kicilcguuid, cn cciivunl, duns
Ctupallc - Atn ctupallc , lc icligicux n'inlcicssc connc lcno-
nnc, cl connc lc lcnonnc qui n'inlcicssc lc lus
0
, indiquc quc
c'csl Licn u uilii dc cc lcnonnc quc jc cux icndic conscicncc dc
lu ossiLililc dc n'ouviii u lu vciilc sculcncnl lu ou jc nc nc icnds
us oui cllc, sculcncnl lu ou jc suisis lc cuiuclic inconncnsuiuLlc
dc son cxlciioiilc vis-u-vis dc non inlciioiilc. Ln cIIcl, c'csl sculcncnl u
uilii dc cc lcnonnc quc jc cux conicndic cc quc signiIic dcvc-
nii un lcnoin, c'csl-u-diic l'!ndividu qui cIIccluc cc suul, inconiclcn-
siLlc oui lcs uulics lonncs, duns lcqucl il suil qu'il n'csl quc uicc
quc lu vciilc csl cl qui uinsi vil, lcl ALiulun, duns l'uLundon lc lus
lolul u lu vciilc. L'ouLli dc cc lcnonnc icligicux n'csl-il us uussi un
iulugc duns l'inlciiclulion dc l'idcc dc vciilc qui inlcidil dc cnsci
lu vciilc uulicncnl quc connc iclulivc u uulic closc qu'cllc cl qui
inlcidil donc uussi dc icconnulic l'csscncc uullcnliquc du lcnoin oui
lcqucl lu vciilc csl lc clcnin cl lu vic :
Univcisilc dc Cucn
0. !X, . 42.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n



22 LMMANULL HOUSSLT
RLSUML DL L'ART!CLL. Tcnoignugc cl inlciioiilc sclon Kicilcguuid. Pui Lnnu-
nucl HOUSSLT.
Lc icmtin ncsi ni un spcciaicur ni un prtpriciairc ni un ctnscraicur ni un prt-
ducicur ni un jugc mais il csi cclui qui accucillc cc qui sc dtnnc a lui ci sc rctii dc cciic
cprcuc dunc alicriic irrcduciillc. La ftrcc dcs analyscs dc Kicrlcgaard csi dc mtnircr
quc lclucidaiitn dc lcsscncc du icmtignagc qui ctnduii a la sulsiiiuiitn du icmtin au
jc nc pcui circ scparcc dunc clucidaiitn dc lcsscncc dc la criic. La criic nciani pas cc
quc jc prtduis mais cc qui mc ituclc ci mcclairc lc icmtignagc sc dtnnc ctmmc unc
ctmmunicaiitn dirccic-indirccic qui ctnsisic a dirc la criic itui cn lcxisiani. Ixisicr
ccsi icmtigncr cn faisani dc sa ic unc iaclc dans la passitn csscniicllc dc la criic. In
ccla scul lc icmtignagc clrciicn rclc criiallcmcni lcsscncc du icmtignagc puisquc
scul il dtnnc raimcni a tir lc saui du icmtignagc qui ctnduii a nc pas sc ctnicnicr dc
pcrsisicr dans lcirc ptur sturir a la ptssililiic dc dccnir itui auirc cn salandtnnani a
la criic ci cn acccpiani dc stuffrir ptur cllc dans lc mtndc. Dans cciic pliltstplic du
icmtignagc lc icmtin dcicni altrs lc rai ntm dc la pcrstnnc ctnirc lalsiraciitn du
sujci-sulsiancc.
SUMMARY. Wilncss und !nlciioiily Accoiding lo Kicilcguuid. Ey Lnnunucl
HOUSSLT.
A uiincss is nciilcr a spcciaitr a prtpricitr a prcscraitr a prtduccr ntr a judgc lc
is ilc tnc ilai rcccics ulai is gicn it lim and ult frtm ilis icsi tf irrcducillc alicriiy
rcccics limsclf. Tlc sircngil tf Kicrlcgaards analyscs is in sltuing ilai ilc clucidaiitn
tf ilc csscncc tf uiincssing ulicl lcads it ilc uiincss lcing sulsiiiuicd it ilc
I-mysclf" is inscparallc frtm ilc clucidaiitn tf ilc csscncc tf iruil. Truil lcing nti
ulai I malc lui ulai marls and cnliglicns mc uiincssing is gicn it lc a dircci-indircci
ctmmunicaiitn ulicl ctnsisis tf saying ilc iruil ulilc lcing ii. Tt lc is it gic uiincss
ly maling tncs lifc a iasl in ilc csscniial passitn tf iruil. Itr ilis Clrisiian uiincss
altnc iruly rccals ilc csscncc tf uiincssing ftr ii altnc iruly alltus tnc it scc ilc lcap
tf uiincssing ulicl is it nti ctnicni tncsclf uiil jusi pcrsisiing in lcing lui it tpcn
tncsclf it ilc ptssililiiy tf lcctming itially tilcr ly surrcndcring tncsclf it ilc iruil
and acccpiing it suffcr ftr ii in ilis utrld. In ilis pliltstply tf uiincssing ilc uiincss
ilus lcctmcs ilc iruc namc tf ilc pcrstn crsus ilc alsiraciitn tf a suljcci-sulsiancc.
D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

D
o
c
u
m
e
n
t

t

c
h
a
r
g


d
e
p
u
i
s

w
w
w
.
c
a
i
r
n
.
i
n
f
o

-


-



-

7
7
.
2
0
2
.
6
0
.
7
5

-

3
0
/
0
3
/
2
0
1
3

1
1
h
3
0
.


V
r
i
n

You might also like