REGIONALNY ZARZD GOSPODARKI WODNEJ w KRAKOWIE

Kana lski
(ODRA WISA)
INICJATYWY WADZ WOJEWDZTWA MAOPOLSKIEGO

GRUDZIE 2010

POROZUMIENIE AGN

W strategiach rozwoju transportu UE, transport rdldowy odgrywa znaczc rol. Mimo stwierdzenia znaczcych rdldowego, projektowane s w infrastruktur transportu wodnego. rezerw nowe transportu inwestycje

Porozumienie AGN (The European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance), ktre klasyfikuje drogi wodne pod ktem wymaga nowoczesnych technologii przewozu wymienia m.in. odcinki drg, czy kanaw, ktrych modernizacja lub budowa jest konieczna dla uzyskania spjnego systemu drg wodnych w Europie. W odniesieniu do Polski wymienia si konieczno modernizacji Odry, budow kanau Odra-aba- Dunaj, oraz poczenia Zachd-Wschd.

W oparciu o zapisy porozumienia AGN rang drg midzynarodowych objte zostay na terenie Polski nastpujce drogi wodne: Odra (E-30) wraz z Kanaem Gliwickim (E-30-01), Wisa Dolna na odcinku ujcie Narwi Gdask (E-40), poczenie Odra Wisa od Kostrzyna do Bydgoszczy (E-70), Wisa od Bydgoszczy do Biaej Gry (E-70), Nogat i Szkarpowa do Zalewu Wilanego (E-70). W porozumieniu AGN przewidziano rwnie nowe poczenia - brakujce ogniwa - w kierunku: wschodnim (Warszawa Brze, E-40), pnocno-wschodnim (Zalew Wilany Kaliningrad, E-70), poudniowym (poczenie Odra Dunaj aba, E-30).

W ten sposb do szlakw eglugowych uznanych jako istotne dla integracji europejskiej sieci drg wodnych, zaliczone zostay polskie drogi wodne, zarwno odpowiadajce wymaganiom klasyfikacyjnym szlakw o znaczeniu midzynarodowym, jak rwnie te, ktre tych wymaga obecnie nie speniaj.

Pogarszajcy si stan drg wodnych w Polsce powoduje, e s one pomijane w innych europejskich inicjatywach rozwoju drg wodnych. W docelowej europejskiej sieci rdldowych drg wodnych TEN-T, do roku 2010 uwzgldnione zostay jedynie: - cz rodkowego i dolny odcinek Odry, - ujciowy odcinek Wisy.

Inicjatywa rodkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego

(CETC ROUTE 65) ma na celu wykreowanie systemu multimodalnych powiza infrastrukturalnych i gospodarczych, sucych zrwnowaonemu rozwojowi oraz wzmocnieniu konkurencyjnoci tego obszaru.

1). Denie do trwaoci pasma wsppracy regionalnej Inicjatywy rodkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego (CETC-ROUTE 65) jako podstawy do oywienia gospodarczego regionw, wzrostu zatrudnienia, poprawy jakoci rodowiska naturalnego oraz warunkw ycia ludnoci. 2). Zapewnienie kompatybilnoci infrastruktury transportowej caego obszaru Korytarza dla zniwelowania barier rozwoju nowych technologii transportu midzy poszczeglnymi regionami obszaru CETC-ROUTE 65. 3). Promowanie i rozwj intermodalnych pocze transportowych; stymulowanie dziaa zmierzajcych do przenoszenia adunkw z drg na multimodalne poczenia morsko ldowe bardziej przyjazne dla rodowiska i czowieka. 4). Zwikszenie dynamiki wzrostu gospodarczego pastw nadbatyckich poprzez znalezienie nowych rynkw zbytu i wykorzystanie najkrtszego poczenia promowego przez Batyk, czcego Europ Pnocn z Poudniem Europy.

Sygnatariuszami CETC ROUTE 65 s obecnie:

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Plan uporzdkowania strategii rozwoju

- tekst uwzgldniajcy dokonan
w dniu 10 marca 2010r. reasumpcj decyzji Rady Ministrw z dnia 24 listopada 2009 r.

Dokument Plan uporzdkowania strategii rozwoju stanowi jeden z elementw przedsiwzicia podjtego przez Rzd, jakim jest uporzdkowanie obowizujcych dokumentw strategicznych, tj. strategii i programw rozwoju, w tym programw wieloletnich. Zawiera on koncepcj dotyczc zoptymalizowania liczby obowizujcych strategii rozwoju. Docelowe strategie powinny obejmowa swym zakresem midzy innymi strategi rozwoju transportu (koordynator Minister infrastruktury) na ktr to skada si rozwj transportu drogowego, kolejowego, lotniczego, morskiego oraz wodnego rdldowego. W dokumencie zaproponowano ograniczenie liczby strategii rozwoju i polityk z obecnie obowizujcych 42 dokumentw tego typu do 9 nowych strategii rozwoju, realizujcych rednio i dugookresow strategi rozwoju kraju.

Strategia innowacyjnoci i efektywnoci gospodarki

(koordynator Minister Gospodarki)

Strategia rozwoju kapitau ludzkiego

(koordynator MinisterMinister-cz czonek Rady Ministr Ministrw, Przewodniczcy Sta Staego Komitetu Rady Ministr Ministrw)

Strategia rozwoju transportu

(koordynator Minister Infrastruktury)

Bezpieczestwo energetyczne i rodowisko

(koordynator Minister Gospodarki)

Sprawne pastwo
(koordynator Minister Spraw Wewntrznych i Administracji)

Strategia rozwoju kapitau spoecznego

(koordynator Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego)

Krajowa strategia rozwoju regionalnego regiony-miasta-obszary wiejskie

(koordynator Minister Rozwoju Regionalnego)

Strategia Bezpieczestwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej

(koordynator Prezes Rady Ministr Ministrw)

Strategia zrwnowaonego rozwoju wsi i rolnictwa

(koordynator Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi)

3. Strategia rozwoju transportu

(koordynator Minister Infrastruktury)
wytyczne dla koordynatora obejmuj m.in.:

e) transport wodny rdldowy

wzrost udziau transportu wodnego rdldowego w przewozach adunkw i pasaerw, poprzez m.in. popraw technicznych, organizacyjno-prawnych i ekonomicznych warunkw funkcjonowania eglugi, rdldowej, w tym popraw parametrw eksploatacyjnych rdldowych drg wodnych i portw oraz wczenie ich do europejskiego systemu drg wodnych, jak rwnie wymian przestarzaej technicznie i technologicznie floty rdldowej;

f)
-

poprawa efektywnoci ekonomicznej infrastruktury transportowej

organizacji

postp techniczny oraz zaawansowane systemy organizacji i zarzdzania w transporcie, zwikszenie udziau transportu zbiorowego w przewozach pasaerskich, regionalne i midzyregionalne poczenia, wykorzystanie drg wodnych;

g) transport intermodalny
budowa i modernizacja centrw logistycznych, terminali kontenerowych na liniach kolejowych, w portach morskich i w portach rzecznych;

REGIONALNY ZARZD GOSPODARKI WODNEJ w KRAKOWIE

Droga wodna Grnej Wisy

Stan istniejcy

W administracji RZGW w Krakowie znajduje si droga wodna rzeki Wisy:

od km 0+000 (ujcie rz. Przemszy poniej Owicimia),

do km 295+200 (ujcie rzeki Sanny powyej Annopola).

Ujcie Sanny

Ujcie Przemszy

Wojewdztwo Maopolskie

Stopie wodny Dwory

Stopie wodny Smolice

Stopie wodny czany

luza Borek Szlachecki na kanale czaskim

Stopie wodny Kociuszko

Stopie wodny Dbie

Stopie wodny Przewz

luza Przewz

Dugo 85 m

Szeroko 12 m

Gboko na progu dolnym 0,10 m

REGIONALNY ZARZD GOSPODARKI WODNEJ w KRAKOWIE

Droga wodna Grnej Wisy

Wykorzystanie

luzowania: 13 776 / 6 lat

Liczba luzowa w latach 2004 - 2009
Nazwa luzy Dwory Smolice Borek Szlachecki Kociuszko Dbie Przewz 2004 18 237 1 228 922 685 6 2005 16 140 846 1 382 22 5 2006 27 36 1 514 976 150 14 2007 22 22 614 476 494 8 2008 24 42 687 598 192 9 2009 25 43 377 1 629 263 27

Razem

3 096 2 411 2 717 1 636 1 552 2 364

Wykorzystanie Drogi Wodnej Grnej Wisy w 2009 roku:

- wydatki na utrzymanie obiektw (z funkcjonowaniem bariery odwadniajcej) - przychody (odprowadzane do NFOiGW) - luzowania - 6 500,0 tys. z -

24,9 tys. z 2 364 szt.

( dane RZGW w Krakowie)

RAPORT WOJEWDZTWA MAOPOLSKIEGO

Najwaniejsze problemy i wnioski:

- okrelenie perspektywy wykorzystania drogi wodnej grnej Wisy, - trudnoci w utrzymaniu waciwego stanu drg wodnych zgodnie z klasyfikacj, - brak cigoci liniowej za stopniem wodnym Przewz egluga poniej stopnia jest praktycznie niemoliwa, - bardzo sabe wykorzystanie grnej Wisy jako drogi wodnej egluga tylko o znaczeniu lokalnym, - brak w strategicznych punktach odpowiednich nabrzey zdolnych do rozadowania i obsugi jednostek pywajcych, - brak konsekwencji podjtych w przeszoci dziaa zwizanych z budow drogi wodnej Grnej Wisy, polegajcy na czstkowej jej realizacji.

Jednym z podstawowych powodw jest fakt, i jest to droga lepa:

z jednej i z drugiej strony.

Droga Wodna Grnej Wisy

- co dalej: - pozostawi bez zmian ??? - zlikwidowa ??? - zmieni ??? jak ???

KANA LSKI
otwarcie Drogi Wodnej Grnej Wisy w kierunku zachodnim

Kana lski
Pierwsze koncepcje tzw. poudniowego poczenia Wisy z Odr s cile zwizane z pracami nad poczeniem Odry z Dunajem i zapocztkowane zostay w latach 1946-1948. W wariancie tym, badajc moliwoci poczenia eglugowego Odry z Wis, brano pod uwag rne rozwizania przebiegu trasy Kanau lskiego.

TRASA PROJEKTOWANEGO KANAU LSKIEGO (wariant poudniowy)

WARIANT 4 Ostatecznie wybrano tras Kanau lskiego jako odgazienie od Kanau Odra-Dunaj przez dolin rzeki Rudy w dorzeczu Odry i dalej przez Gostynk w dorzeczu Wisy. Kana lski to 93 km dugoci (w tym 16 km wsplne z Kanaem Odra Dunaj) oraz 10 luz i inne obiekty dla za- i roz- adunkw.

Trasa Kanau lskiego (projektowana) Kana Odra Dunaj (projektowany)

Zbiornik wodny Racibrz (projektowany) Kanay: Gliwicki i Kdzierzyski Sie hydrograficzna Odry i Wisy

KANA LSKI przebieg trasy WARIANT 4 DORZECZE ODRY

Po Poczenie Kana Kanau lskiego z systemem OdraOdra-Dunaj

DORZECZE WISY

Wlot Kana Kanau lskiego do Wis Wisy

DORZECZE ODRY
Trasa Kanau lskiego biegnie w poziomie na pierwszych 16-tu kilometrach, czyli od Kanau Gliwickiego a do Solarni koo Kuni Raciborskiej, gdzie oddziela si od Kanau Odra-Dunaj.

Pierwszy 6-cio kilometrowy odcinek Kanau lskiego to: Kana Kdzierzyski.

Po odgazieniu od Kanau Odra Dunaj, waciwy ju Kana lski prowadzony jest w kierunku wschodnim dolin rzeki Rudy odcinek od Kuni Raciborskiej do miejscowoci Rudy.

Kana lski prowadzony jest nadal dolin rzeki Rudy na poudniowy wschd w kierunku Rybnika odcinek od miejscowoci Rudy do Jeziora Rybnickiego.

Kana lski prowadzony jest nadal dolin rzeki Rudy przez obrzea Rybnika odcinek od Jeziora Rybnickiego do miejscowoci Piaski.

Kana lski prowadzony jest nadal dolin rzeki Rudy odcinek od miejscowoci Piaski na obrzeach Rybnika, dalej po pnocnej stronie or, do Krlwki koo miejscowoci Orzesze.

DORZECZE WISY
Kana lski w km 52 opuszcza dolin rz. Rudy i dorzecze Odry. Dalej trasa kanau prowadzona jest na dolin rzeki Gostynki w dorzeczu Wisy odcinek od m. (Zgo) do miasta Tychy (Jezioro Paprocaskie). zarazem wschd, Orzesze

Kana lski prowadzony jest nadal dolin rzeki Gostynki w kierunku wschodnim odcinek od Jez. Paprocaskiego do miejscowoci Bojszowy

Kana lski prowadzony jest nadal w kierunku wschodnim odcinek od miejscowoci Bojszowy do wlotu kanau do Wisy na brzegu lewym, okoo 0,5 km w gr od ujcia Przemszy, w rejonie Czarnuchowic.
WISA
przekr przekrj wlotu Kana Kanau brzeg lewy, ok. 500 m powyej ujcia Przemszy

Wstpna analiza przebiegu trasy Kanau lskiego przeprowadzona w czerwcu 2010 roku przez RZGW w Krakowie wykazaa, e potencjalny teren inwestycji jest w zasadzie jeszcze wolny od zabudowy mieszkaniowej i przemysowej. Nie koliduje z obszarami Natura 2000. Realizacja kanau bdzie natomiast wymaga przebudowy istniejcych mostw drogowych i infrastruktury technicznej (rurocigi) oraz dokonania odpowiednich modernizacji obiektw hydrotechnicznych, a take ew. odcinkowych korekt jego trasy, co moe by rozstrzygnite na etapie dokumentacyjnego przygotowania inwestycji. Nie jest wykluczona moliwo korekty ostatecznego przebiegu trasy kanau. Kana lski zgodnie z zaoeniami ma stanowi integraln cz kanau Dunaj - Odra - aba. Std jego parametry techniczne powinny odpowiada co najmniej klasie IV wg klasyfikacji midzynarodowej. Projektowane luzy powinny mie standardowe wymiary dla tej klasy drogi wodnej tj. dugo 190m, a szeroko 12m. Do takiej klasy drogi wodnej zalicza si istniejcy, skanalizowany odcinek Grnej Wisy (niektre jego elementy wymagaj jednak modernizacji aby osign waciwe parametry).

PODSUMOWANIE - WNIOSKI
1.

Istniejca droga wodna Grnej Wisy jest drog lep. Szans na wczenie drogi wodnej Grnej Wisy do systemu drg wodnych Polski, a w dalszej perspektywie poczenie tej drogi z systemem drg wodnych Europy jest realizacja Kanau lskiego. Poczenie Kanau lskiego z brakujcym poczeniem Dunaj-Odra-aba pozwoli na wczenie Wisy do zintegrowanego systemu drg wodnych Europy. Pozwoli to na ewentualnie pniejsze wykorzystanie tego do integracji sieci drg UE z sieci drg wodnych Europy Wschodniej. Koncepcja powizania Grnej Wisy z system drg wodnych Europy poprzez Kana lski pozwala na wczenie tej drogi wodnej w rodkowoeuropejski Korytarz Transportowy (CETC-ROUTE 65).

1.

1.

Kana lski wpisuje si w strategi zapewnienia warunkw do zrwnowaonego rozwoju regionu, kraju. Kana lski, jako uzupenienie kanau Dunaj Odra - aba, wie region maopolski i lski z systemem drg wodnych Europy. Jest to szczeglnie istotne z uwagi na kierunki przewozu adunkw w handlu zagranicznym Polski. Okoo 70% wartoci importu i eksportu to transport adunkw w kierunku zachodnim, poudniowym i pnocnym (porty morskie i Skandynawia). Jest to rwnoznaczne z tym, e Kana lski wpisuje si w te kierunki transportu w handlu zagranicznym. Kana lski moe sta si podstawowym elementem spinajcym i integrujcym poudniowe regiony Polski tj. maopolski, lski, opolski, a dalszej kolejnoci dolnolski.

Regiony te tworz poudniowy pas Polski o znaczcym dla skali kraju potencjale gospodarczym - wytwarza si tu prawie 30% PKB. Produkcja sprzedana przemysu i budownictwa tych regionw w roku 2008 stanowia prawie 36% w skali caego kraju. Na obszarze trzech wojewdztw przez ktre przebiega kana maopolskiego, lskiego, opolskiego - znajduj si 92, spord 500 najwikszych polskich firm. Z listy 100 najwikszych polskich eksporterw, 29 przedsibiorstw zlokalizowanych jest na terenie regionu zwizanego z Kanaem lskim. Wszystkie te firmy wymagaj usug transportowych: dowz surowcw, pproduktw i wywz gotowych wyrobw. Uwzgldniajc istniejce tendencje rozwoju transportu - wzrost udziau transportu adunkw zjednostkowanych (w tym kontenerw) - transport rdldowy z uwagi na swoje zalety moe znacznie obniy koszty produkcji. znaczcy w strukturze transportu towarw.

W opracowaniach eksperckich dot. rozwoju transportu do roku 2033, prognozuje si popyt na przewozy krajowe rodkami transportu ldowego od 1,68 do 1,87 mld ton adunkw. Prognoza zapotrzebowania na przewozy adunkw polskiego handlu zagranicznego do roku 2033 wynosi od 0,208 do 0,224 mld ton. Uwzgldniajc powysze prognozy do Kanau lskiego moe ciy do 10 mln ton adunku rocznie.

Kana lski moe stanowi istotne uzupenienie systemu transportowego poudniowych regionw Polski. Umoliwi powizanie tych regionw z systemem drg wodnych Europy. Zwikszy to atrakcyjno regionu, zapewni wyszy stopie niezawodnoci systemu transportowego. Zapewni wysze bezpieczestwo i ochron transportowanych adunkw. Zmniejszy liczb wypadkw zwizanych z zagroeniem dla rodowiska. Odciy przecion sie pocze drogowych i kolejowych. Kana moe korzystnie wpyn na wzbogacenie walorw przyrodniczych terenu przez ktry bdzie przebiega. Moe sta si dodatkowym elementem stymulujcym rozwj turystyki wodnej, miejscem wypoczynku i aktywnej rekreacji.

Uwzgldniajc takie aspekty jak: racjonalizacja kosztw transportu, zwikszenie stopnia bezpieczestwa systemu transportowego, uwarunkowania ekologiczne (ochron rodowiska), koszty uciliwoci dla spoeczestwa, kierunki polityki transportowej UE oraz gospodark zasobami wodnymi, naley dy do wpisania kanau lskiego jako elementu poczenia Dunaj - Odra - aba. W planach zagospodarowania terenu naley zarezerwowa tereny pod planowany przebieg kanau. W uzupenieniu naley okreli obszary gdzie zlokalizowane bd w przyszoci obszary portowe zwizane z kanaem. Obszary te powinny peni rol terminali kontenerowych, wpisujc si jednoczenie w obszary aktywnoci gospodarczej.

Obowizujca Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju z 2001 roku zakada poczenie Odry z Dunajem oraz prowadzenie dziaa w celu zapewnienia warunkw do rozwoju transportu wodnego na grnej Wile pomidzy lskiem a Krakowem, w ktre wpisuje si zamys budowy Kanau lskiego. Sejmiki Wojewdztw: Maopolskiego i lskiego na wsplnym posiedzeniu w padzierniku 2010 roku zadeklaroway potrzeb rozwoju wsppracy w kierunku zwikszania konkurencyjnoci i spjnoci w zakresie spoecznym, gospodarczym jak i przestrzennym obu Wojewdztw, w tym m.in. w obszarze systemu komunikacyjnego i transportowego w zakresie wczenia si do europejskiego systemu drg wodnych poprzez Kana lski.

Transport rzeczny a ekologia zewntrzne koszty w przewozie towarw

rdo: Niemiecki Instytut Energii i rodowiska http://www.wsv.de/Schifffahrt/Binnenschiff_und_Umwelt/index.html

Transport rzeczny a ekologia

rdo: Niemiecki Instytut Energii i rodowiska http://www.wsv.de/Schifffahrt/Binnenschiff_und_Umwelt/index.html

Dzikuj za uwag