Professional Documents
Culture Documents
VALENCIA 1 Litio Sodio Potasio Rubidio Cesio Francio Plata VALENCIA 2 Berilio Magnesio Calcio Estroncio Zinc Cadmio Bario Radio VALENCIAS 1, 3 Oro Talio VALENCIA 3 Aluminio
Li Na K Rb Cs Fr Ag
Be Mg Ca Sr Zn Cd Ba Ra Au Tl
Al
Cu Hg
Ni Co Fe Mn
Pt Pb Sn
VALENCIAS 2, 3, 6 Cromo
Cr
Cl Br I N
VALENCIA -2 Oxgeno
VALENCIAS +/-2, 4, 6 Azufre Selenio Teluro VALENCIAS +/-2, 4 Carbono 2.3. HIDRGENO. VALENCIA +/-1 Hidrgeno
S Se Te C
P As Sb B
VALENCIA 4 Silicio
Si
3. NOMENCLATURAS. Para nombrar los compuestos qumicos inorgnicos se siguen las normas de la IUPAC (unin internacional de qumica pura y aplicada). Se aceptan tres tipos de nomenclaturas para los compuestos inorgnicos, la sistemtica, la nomenclatura de stock y la nomenclatura tradicional. 3.1. NOMENCLATURA SISTEMTICA. Para nombrar compuestos qumicos segn esta nomenclatura se utilizan los prefijos: MONO_, DI_, TRI_, TETRA_, PENTA_, HEXA_, HEPTA_ ... Cl2O3 Trixido de dicloro I2O Monxido de diodo 3.2. NOMENCLATURA DE STOCK. En este tipo de nomenclatura, cuando el elemento que forma el compuesto tiene ms de una valencia, sta se indica al final, en nmeros romanos y entre parntesis: Fe(OH)2 Hidrxido de hierro (II) Fe(OH)3 Hidrxido de hierro (III) 3.3. NOMENCLATURA TRADICIONAL. En esta nomenclatura para poder distinguir con qu valencia funcionan los elementos en ese compuesto se utilizan una serie de prefijos y sufijos: 3 valencias 2 valencias 1 valencia 4 valencias Hipo_ _oso _oso _ico Per_ _ico Valencia menor Valencia mayor
4. XIDOS. Son compuestos binarios formados por la combinacin de un elemento y oxgeno. Hay dos clases de xidos que son los xidos bsicos y los xidos cidos (anhdridos). 4.1. XIDOS BSICOS. Son compuestos binarios formados por la combinacin de un metal y el oxgeno. Su frmula general es: M2OX Donde M es un metal y X la valencia del metal (el 2 corresponde a la valencia del oxgeno). LAS VALENCIAS DE LOS ELEMENTOS SE INTERCAMBIAN ENTRE ELLOS Y SE PONEN COMO SUBNDICES. (Si la valencia es par se simplifica). Valencia Frmula N. sistemtica N. stock (la ms frecuente) xido de sodio xido de calcio xido de hierro (II) xido de hierro (III) xido de plomo (IV) N. tradicional
1 2 3 4
Monxido de disodio Monxido de calcio Monxido de hierro Trixido de dihierro Dixido de plomo
xido sdico xido clcico xido ferroso xido frrico xido plmbico
4.2. XIDOS CIDOS O ANHDRIDOS. Son compuestos binarios formados por un no metal y oxgeno. Su frmula general es: N2OX
Donde N es un no metal y la X la valencia del no metal (el 2 corresponde a la valencia del oxgeno). LAS VALENCIAS DE LOS ELEMENTOS SE INTERCAMBIAN ENTRE ELLOS Y SE PONEN COMO SUBNDICES. (Si la valencia es par se simplifica). Valencia Frmula N. sistemtica (la ms frecuente) Monxido de diflor N. stock N. tradicional
F2O
xido de flor
2 3 4 5 6 7
Monxido de dicloro Monxido de azufre Trixido de diodo Dixido de Selenio Pentaxido de dibromo Trixido de azufre Heptaxido de diodo
xido de cloro (I) xido de azufre (II) xido de Iodo (III) xido de selenio (IV) xido de bromo (V) xido de azufre (VI) xido de Yodo (VII)
Anhdrido hipofluoroso (excepcin a la norma general de prefijos y sufijos) Anhdrido hipocloroso) Anhdrido hiposulfuroso Anhdrido sulfuroso Anhdrido selenioso Anhdrido brmico Anhdrido sulfrico Anhdrido peridico
La nomenclatura tradicional de los xidos de nitrgeno es un tanto especial 5. HIDRUROS. Son compuestos binarios formados por un metal e Hidrgeno. Su frmula general es: Donde M es un metal y la X la valencia del metal. EL HIDRGENO SIEMPRE TIENE VALENCIA 1. Valencia Frmula N. sistemtica N. stock (la ms frecuente) Hidruro de sodio Hidruro de hierro (II) Hidruro de hierro (III) Hidruro estao (IV) N. tradicional MHX
1 2 3 4
6. HIDRUROS DE NO METALES. Hay no metales como el nitrgeno, fsforo, arsnico antimonio, carbono, silicio y boro que forman compuestos con el hidrgeno y que reciben nombres especiales. Nitrgeno, fsforo, arsnico, antimonio y el boro funcionan con la valencia 3 mientras que el carbono y el silicio lo hacen con valencia 4. Valencia Frmula N. tradicional (la ms usada) Amoniaco Fosfina Arsina Borano Estibina Metano Silano N. sistemtica
3 3 3 3 3 4 4
Trihidruro de nitrgeno Trihidruro de fsforo Trihidruro de arsnico Trihidruro de boro Trihidruro de antimonio Tetrahidruro de carbono Tetrahidruro de boro
7. CIDOS HIDRCIDOS. Son compuestos binarios formados por un no metal e hidrgeno. Los no metales que forman estos cidos son los siguientes: Fluor, cloro, bromo, yodo (todos ellos funcionan con la valencia 1) Azufre, selenio, teluro (funcionan con la valencia 2).
Su frmula general es: HxN Donde N es el no metal y la X la valencia del no metal. (El hidrgeno funciona con valencia 1). Valencia Frmula* N. tradicional * (cuando est en disolucin) cido fluorhdrico cido clorhdrico N. tradicional * (cuando est en estado puro) Fluoruro de hidrgeno Cloruro de hidrgeno
1 1 1 1 2 2 2
8. HIDRXIDOS. Son compuestos formados por un metal y el grupo hidroxilo (OH). Su frmula general es: M(OH)X Donde M es un metal y la X la valencia del metal EL GRUPO -OH SIEMPRE TIENE VALENCIA 1. Valencia Frmula N. sistemtica N. stock (la ms frecuente) Hidrxido de sodio Hidrxido de calcio Hidrxido de nquel (II) Hidrxido de aluminio Hidrxido de plomo (IV) N. tradicional
1 2 2 3 4
Hidrxido de sodio Dihidrxido de calcio Dihidrxido de nquel Trihidrxido de aluminio Tetrahidrxido de plomo
Hidrxido sdico. Hidrxido clcico Hidrxido niqueloso Hidrxido alumnico Hidrxido plmbico
7. CIDOS OXCIDOS. Son compuestos ternarios formados por un no metal, oxgeno e hidrgeno. Se obtienen a partir del xido cido o anhdrido correspondiente sumndole una molcula de agua (H2O). Su frmula general es: H2O + N2Ox = HaNbOc
Donde H es el hidrgeno, N el no metal y O el oxgeno. Valencia 1 2 3 4 5 6 7 Frmula F2O + H2O = H2F2O2 = HFO SO + H2O = H2SO2 Cl2O3 + H2O = H2Cl2O4 = HClO2 S2O + H2O = H2SO3 Cl2O5 + H2O = H2Cl2O6 = HClO3 SO3 + H2O = H2SO4 Cl2O7 + H2O = H2Cl2O8 = HClO4 N. tradicional cido hipofluoroso cido hiposulfuroso cido cloroso cido sulfuroso cido clrico cido sulfrico cido perclrico
El nitrgeno slo forma cidos oxcidos con la valencias 3 y 5. Valencia 3 5 Frmula N. tradicional cido nitroso cido ntrico
El fsforo, arsnico y antimonio forman cidos especiales: Valencia 3 5 Valencia 3 5 Si a los xidos correspondientes se les suma una molcula de agua tenemos los cidos META: Frmula P2O3 + H2O = HPO2 P2O5 +H2O = HPO3 N. tradicional cido metafosforoso cido metafosfrico
Si se les unen dos molculas de agua se obtienen los cidos PIRO: Frmula P2O3 + 2H2O = H4P2O5 P2O5 +2H2O = H4P2O7 N. tradicional cido pirofosforoso cido pirofosforico
El fsforo, arsnico y antimonio forman los cidos ORTO cuando se les suman 3 molculas de agua a los xidos correspondientes. Frmula P2O3 + 3H2O = H6P2O6 = H3PO3 P2O5 +3H2O = H6P2O8 = H3PO4 N. tradicional cido ortofosforoso (A. Fosforoso) cido ortofosfrico (A. Fosfrico)
Valencia 3 5
*Hay algunos metales que tambin forman cidos, como el cromo y el manganeso: Valencia 6 6 Valencia 6 7 Frmula CrO3 + H2O = H2CrO4 * Cr2O6 +H2O = H2Cr2O7 Frmula MnO3 + H2O = H2MnO4 Mn2O7 + H2O = H2Mn2O8 = HMnO4 N. tradicional cido crmico cido dicrmico N. tradicional cido mangnico cido permangnico
EJERCICIO 4. COMPLETA LA TABLA. Frmula N. sistemtica N. stock Hidruro de calcio Hidruro de estroncio Hidruro de aluminio Hidruro de cobalto (II) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N. tradicional
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Estibina cido clorhdrico cido sulfhdrico cido Iodhdrico cido hipocloroso cido Iodoso cido peridico cido hipofluoroso
EJERCICIO 5. COMPLETA LA TABLA. Frmula N. sistemtica ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N. stock ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hidrxido de berilio Hidrxido de niquel (III) Hidrxido de plomo (II) N. tradicional cido crmico cido dicrmico cido carbnico
HPO2 H2SO4 HClO4 HBrO3 HIO HBr PH3 SbH3 HBrO2 H2SeO2 HI H2SeO3
8. SALES DE CIDOS HIDRCIDOS. Se obtienen sustituyendo los hidrgenos del cido hidrcido correspondiente por un metal. Se nombran con el nombre del no metal terminado en uro seguido del nombre del metal. Si el metal tiene ms de una valencia se indica al final, en nmeros romanos y entre parntesis. El nmero de hidrgenos que se le quitan al cido se le pone como subndice al metal. cido hidrcido Frmula N. stock (la ms comn) Fluoruro de calcio Cloruro de hierro (III) Bromuro de cadmio Yoduro de cromo (II) N. tradicional
CaF2 FeCl2
EJERCICIO 6. COMPLETA LA TABLA. Frmula N. stock Cloruro de estao (IV) Yoduro de plata Bromuro de cobalto (III) Sulfuro de plomo (IV) Seleniuro de cobre (II) Telururo de mercurio (I) N. tradicional Cloruro sdico
9. SALES DE CIDOS OXCIDOS. Son compuestos ternarios formados por un metal, un no metal y el oxgeno. Se obtienen a partir de los cidos oxcidos sustituyendo los hidrgenos de stos por un metal. Vamos a estudiar dos tipos de sales de cidos oxcidos, las sales neutras y las sales cidas. 9.1. Sales neutras. Se obtienen sustituyendo todos los hidrgenos de un cido oxcido por un metal. La valencia del metal se le pone como subndice al resto del cido sin los hidrgenos. El nmero de hidrgenos que se le quiten al cido se le ponen como subndice al metal. Se nombran sustituyendo los sufijos que utilizbamos en el cido (-oso e ico) por los sufijos -ito y -ato respectivamente. Prefijos y sufijos utilizados en los cidos HIPO-OSO -OSO -ICO Prefijos y sufijos utilizados en las sales HIPO-ITO -ITO -ATO
PER-ICO PER-ATO Puede ayudarte a recordar la equivalencia de sufijos la siguiente frase: Cuando el OSO toca el pITO, perICO toca el silbATO. cido de partida Nombre del cido Sal Ca(ClO)2 HClO cido hipocloroso Ca(ClO2)2 HClO2 cido cloroso Sn(ClO3)4 HClO3 cido clrico Li(ClO4) HClO4 cido perclrico Ca2(SO2)2 = Ca(SO2) H2SO2 cido hiposulfuroso Pb2(SO3)4 = Pb(SO3)2 H2SO3 H2SO4 Al2(SO4)3 H4P2O7 cido pirofosfrico Fe4(P2O7)3 H3AsO3 cido ortoarsenioso K3(AsO3) EJERCICIO 7. COMPLETA LA TABLA. Frmula Nomenclatura Clorato de potasio Hipobromito de calcio Bromato de estao (IV) Perclorato de mercurio (II) Sulfato de calcio Hiposelenito de cobre (II) Telurito de cobre (I) Metarseniato de hierro (III) Metantimonito de estao (IV) Pirofosfato de calcio Piroarsenito de sodio Ortoantimoniato de nquel (III) Carbonato de sodio Silicato de potasio
Nombre de la sal Hipoclorito de calcio Clorito de calcio Clorato de estao (IV) Perclorato de litio Hiposulfito de calcio Sulfito de plomo (IV) Sulfato de aluminio Pirofosfato de hierro (III) Ortoarsenito de potasio
9.2. Sales cidas. Son compuestos que se obtienen sustituyendo PARTE DE LOS HIDRGENOS de un cido oxcido por un metal. El nmero de hidrgenos que se le quitan al cido se le pone como subndice al metal y la valencia del metal se le pone como subndice al resto del cido. Se nombran con la palabra hidrgeno precedida de los prefijos di- (H2), tri- (H3) seguido del nombre de la sal correspondiente. Forman sales cidos los no metales siguientes: S, Se, Te, y los cido spiro y orto del P, As y Sb. cido de partida H2SO2 H2SO3 H2SO4 H4As2O5 H4Sb2O5 Nombre del cido cido hiposulfuroso cido sulfuroso cido sulfrico cido piroarsenioso cido piroantimonioso Sal Ca(HSO2)2 Pb(HSO3)4 Cr(HSO4)3 Sr(H3As2O5)2 Mg2(H2Sb2O5)2 = Mg(H2Sb2O5) Nombre de la sal Hidrgeno hiposulfito de calcio Hidrgeno sulfito de plomo (IV) Hidrgeno sulfato de cromo (III) Trihidrgeno piroarsenito de estroncio Dihidrgeno piroantimonito de Magnesio Trihidrgeno pirofosfito de calcio Dihidrgeno ortofosfito de potasio Hidrgeno ortofosfito de magnesio Hidrgeno carbonato de sodio = BICARBONATO SDICO
10. PERXIDOS. Se caracterizan por llevar el grupo PEROXO ( - O O -) tambin representado O22-. Los podemos considerar como xidos con ms oxgeno del que corresponde por la valencia de este elemento.
Valencia 1 1 2 2
Nomenclatura Perxido de hidrgeno = Agua oxigenada Perxido de sodio Perxido de calcio Perxido de bario Perxido de potasio