Proroctwo Joela

wedug w. Jana
przekad ks. J. Wujka, wraz z tekstem aciskim Vulgatam Clementinam

TYTU (1,1)

1 Sowo Paskie, ktre si stao do Joela, 1 Verbum Domini, quod factum est ad Jol, syna Fatuela. filium Phatuel. CZC I (1,2 - 2,17) SDY PASKIE, WEZWANIE DO POKUTY 1. WEZWANIE DO POKUTY LUDU DOTKNITEGO KLSKAMI (1,2-20). 2 Suchajcie tego, starcy, i bierzcie w uszy, wszyscy mieszkacy ziemi! Czy stao si to za dni waszych albo za dni ojcw waszych? 3 O tym synom waszym powiadajcie, a synowie wasi synom swoim, i synowie ich pokoleniu drugiemu. 4 Co zostao po gsienicy, zjada szaracza, co zostao po szaraczy, zjad chrzszcz, a co zostao po chrzszczu, zjada rdza.- 5 Ocucie si, pijani, i paczcie, i wyjcie wszyscy, ktrzy pijecie wino z sodkoci, bo zgino od ust wa szych. 6 Albowiem nard przycign na ziemi moj, mocny i niezliczony,zby jego jak zby lwa, a trzonowe zby jego jak szczenicia Iwiego. 7 Uczyni winnic moj spustoszeniem, a fig moj obupi ; doszcztnie obnay je i porzuci, zbielay gazie ich. 8 Narzekaj jak panna, przepasana worem, nad mem modoci swej. 9 Zagina obiata i pynna ofiara z domu Paskiego, pakali kapani, sudzy Pascy. 10 Spustoszona jest kraina, za smucia si ziemia ; bo zniszczona jest pszenica, zawiodo wino, zemdlaa oliwa. 11 Zawstydzili si oracze, wyli winiarze dla pszenicy i jczmienia, i zgino niwo polne. 12 Winnica zmarniaa, a figa zemdlaa, jabka granatowe i palma, i jabo, i wszystkie drzewa polne poschy, e ze wstydem odeszo wesele od synw czowieczych. 13 - Przepaszcie si i paczcie, kapani, wyjcie sudzy otarza, wejdcie, lecie w worach, sudzy Boga
1

2 Audite hoc, senes, et auribus percipite, omnes habitatores terr : si factum est istud in diebus vestris, aut in diebus patrum vestrorum ? 3 Super hoc filiis vestris narrate, et filii vestri filiis suis, et filii eorum generationi alter. 4 Residuum eruc comedit locusta, et residuum locust comedit bruchus, et residuum bruchi comedit rubigo. 5 Expergiscimini, ebrii, et flete et ululate, omnes qui bibitis vinum in dulcedine, quoniam periit ab ore vestro. 6 Gens enim ascendit super terram meam, fortis et innumerabilis : dentes ejus ut dentes leonis, et molares ejus ut catuli leonis. 7 Posuit vineam meam in desertum, et ficum meam decorticavit ; nudans spoliavit eam, et projecit : albi facti sunt rami ejus. 8 Plange quasi virgo accincta sacco super virum pubertatis su. 9 Periit sacrificium et libatio de domo Domini ; luxerunt sacerdotes, ministri Domini. 10 Depopulata est regio, luxit humus, quoniam devastatum est triticum, confusum est vinum, elanguit oleum. 11 Confusi sunt agricol, ululaverunt vinitores super frumento et hordeo, quia periit messis agri. 12 Vinea confusa est, et ficus elanguit ; malogranatum, et palma, et malum, et omnia ligna agri aruerunt, quia confusum est gaudium a filiis hominum. 13 Accingite vos, et plangite, sacerdotes : ululate, ministri altaris ; ingredimini, cubate in sacco, ministri Dei mei, quoniam interiit de domo

mego, bo zgina z domu Boga waszego, obiata i pynna ofiara. 14 Powieie post, zwoajcie gromad, zbierzcie starcw i wszystkich mieszkacw ziemi do domu Boga waszego, a woajcie do Pana: 15 " Ach, ach, ach, dniowi ! Bo blisko jest dzie Paski, a jako spustoszenie od Wszechmocnego przyjdzie." 16 - Czy nie przed oczyma waszymi ywno zgin z domu Boga naszego, rado i wesele ? 17 Pognio bydo w gnoju swoim, obalone s gumna, zburzone s pichlerze, bo ustaa pszenica. 18 Czemu wzdycha bydo, ryczay stada rogate? Bo nie maj pastwiska ; lecz i trzody owiec wyginy. 19 Ku Tobie, Panie, woa bd, bo ogie poar ozdob puszczy, a pomie popali wszystkie drzewa polne. 20 Lecz i zwierzta polne jak pole spragnione deszezu spoglday do ciebie ; bo wyschy rda wd, a ogie poar ozdoby puszezy. 2. DZIE PASKI JEST BLISKI ; MONA GO JESZCZE ZAEGNA POKUT (2,1-17).

Dei vestri sacrificium et libatio. 14 Sanctificate jejunium, vocate ctum, congregate senes, omnes habitatores terr in domum Dei vestri, et clamate ad Dominum : 15 A, a, a, diei ! quia prope est dies Domini, et quasi vastitas a potente veniet. 16 Numquid non coram oculis vestris alimenta perierunt de domo Dei nostri, ltitia et exsultatio ? 17 Computruerunt jumenta in stercore suo, demolita sunt horrea, dissipat sunt apothec, quoniam confusum est triticum. 18 Quid ingemuit animal, mugierunt greges armenti ? quia non est pascua eis ; sed et greges pecorum disperierunt. 19 Ad te, Domine, clamabo, quia ignis comedit speciosa deserti, et flamma succendit omnia ligna regionis. 20 Sed et besti agri, quasi area sitiens imbrem, suspexerunt ad te, quoniam exsiccati sunt fontes aquarum, et ignis devoravit speciosa deserti.

2
1 Trbcie w trb na Syjonie, i krzyczcie na grze witej mojej ! Niech si lkaj wszyscy mieszkacy ziemi, 2 bo przychodzi dzie Paski, bo blisko jest, dzie ciemnoci i mroku, dzie oboku i wichru ; jak zaranie rozpostarte po grach, lud wiell a mocny, podobnego mu nie byo od pocztku i nie bdzie po nim a do lat rodu i rodu. 3 Przed obliczem jego ogie poerajcy, a za nim pomie palcy. Jak ogrd rozkoszny ziemia przed nim, a po nim pustynia bezludna, i nie ma, kto by uszed przed nimi. 4 Wygld ich jak wygld koni, a jak jezdni, tak biec bd. 5 Jak grzmot wozw po szczytach gr skaka bd, jak szum pomienia ognistego, poerajcego som, jak lud mocny, gotowy do boju. 6 Przed obliczem jego drczone bd narody, wszystkie twarze obrc si w garniec. 7 Jak mocarze biega bd, jak mowie wojenni wyskocz na mur; mowie drogami swymi
2

2
1 Canite tuba in Sion, ululate in monte sancto meo, conturbentur omnes habitatores terr : quia venit dies Domini, quia prope est. 2 Dies tenebrarum et caliginis, dies nubis et turbinis ; quasi mane expansum super montes populus multus et fortis : similis ei non fuit a principio, et post eum non erit usque in annos generationis et generationis. 3 Ante faciem ejus ignis vorans, et post eum exurens flamma. Quasi hortus voluptatis terra coram eo, et post eum solitudo deserti, neque est qui effugiat eum. 4 Quasi aspectus equorum, aspectus eorum ; et quasi equites, sic current. 5 Sicut sonitus quadrigarum super capita montium exilient, sicut sonitus flamm ignis devorantis stipulam, velut populus fortis prparatus ad prlium. 6 A facie ejus cruciabuntur populi ; omnes vultus redigentur in ollam. 7 Sicut fortes current ; quasi viri bellatores ascendent murum : viri in viis suis

pjd, a nie ustpi ze cieek swolch. 8 aden brata swego nie potrci, kady ciek swoj pjdzie, ale i oknami wypada bd, a nie stuk si. 9 Do miasta wejd, po murze biega bd, na domy wstpi, oknami jak zodziej wejd. 10 - Przed obliczem jego zadraa ziemia, poruszyy si niebiosa, soce i ksiyc zamiy si, a gwiazdy powcigny blask swj. 11 A pan wyda gos swj przed wojskiem swym,bo wiele bardzo obozw jego, bo mocne a wykonujce sowo jego; albowiem wielki dzie Paski. i straszny bardzo, kto go zniesie ? 12 - Przeto teraz mwi Pan : Nawrcie si do mnie ze wszystkiego serca waszego w pocie i w paczu i w alu. 13 I rozdzierajcie serca wasze, a nie szaty wasze, nawrcie si do Pana, Boga waszego, bo dobrotliwy i miosierny jest, cierpliwy i wielkiego miosierdzia, i aujcy nieszczcia. 14 Kto wie, czy si nie wrci i nie odpuci, a nie zostawi po sobie bogosawiestwa, obiaty i pynnej ofiary Panu, Bogu waszemu ? 15 - Trbcie w trb na Syjonie, powicie post, zwoajcie gromad, zgromadcie lud, 16 powicie zebranie, zbierzcie starcw, zbierzcie dzieci i sscych piersi; niech wyjdzie oblubieiec z komory swej, a oblubienica, z komnaty swojej ! 17 Midzy przysionkiem a otarzem bd paka kapani, sudzy pascy, i bd mwi : "Prze- pu, Panie, przepu ludowi twemu, a nie wydawaj dziedzictwa twego nahab, eby nad nim panowali poganie. Czemu maj mwi midzy narodami : "Gdzie jest Bg ich ?" CZ II (2,18 - 3,21) PRZYWRCENIE ASKI BOEJ 1. BOGOSAWIESTWA DOCZESNE (2,18-27).

gradientur, et non declinabunt a semitis suis. 8 Unusquisque fratrem suum non coarctabit, singuli in calle suo ambulabunt ; sed et per fenestras cadent, et non demolientur. 9 Urbem ingredientur, in muro current, domos conscendent, per fenestras intrabunt quasi fur. 10 A facie ejus contremuit terra, moti sunt cli, sol et luna obtenebrati sunt, et stell retraxerunt splendorem suum. 11 Et Dominus dedit vocem suam ante faciem exercitus sui, quia multa sunt nimis castra ejus, quia fortia et facientia verbum ejus : magnus enim dies Domini, et terribilis valde, et quis sustinebit eum ? 12 Nunc ergo, dicit Dominus, convertimini ad me in toto corde vestro, in jejunio, et in fletu, et in planctu. 13 Et scindite corda vestra, et non vestimenta vestra ; et convertimini ad Dominum Deum vestrum, quia benignus et misericors est, patiens et mult misericordi, et prstabilis super malitia. 14 Quis scit si convertatur, et ignoscat, et relinquat post se benedictionem, sacrificium et libamen Domino Deo vestro ? 15 Canite tuba in Sion, sanctificate jejunium, vocate ctum : 16 congregate populum, sanctificate ecclesiam, coadunate senes, congregate parvulos, et sugentes ubera ; egrediatur sponsus de cubili suo, et sponsa de thalamo suo. 17 Inter vestibulum et altare plorabunt sacerdotes, ministri Domini, et dicent : Parce, Domine, parce populo tuo ; et ne des hreditatem tuam in opprobrium, ut dominentur eis nationes. Quare dicunt in populis : Ubi est Deus eorum ?

18 Gorliwie uj si Pan za ziemi swoj i 18 Zelatus est Dominus terram suam, et przepuci ludowi swemu. 19 I odpowiedzia pepercit populo suo. 19 Et respondit Pan, i rzek ludowi swemu : "Oto ja pol Dominus, et dixit populo suo : Ecce ego
3

wam pszenic i wi- no i oliw, i nasycicie si nimi, a niedam was wicej na pomiewisko midzy narodami. 20 I tego, ktry jest z pnocy, oddal od was i wypgdz go do ziemi bezdronej i pustej ; oblicze jego ku morzu wschodniemu, a koniec jego ku morzu kracowemu; i wyjdzie smrd jego, wystpi zgnilizna jego, bo si pysznie sprawowa. - Nie bj si, ziemio ! 21 Raduj si i wesel si, bo wielkich rzeczy dokona Pan. 22 Nie bjcie si, zwierzta polne, bo zrodziy ozdoby pustyni, bo drzewo przynioso swj owoc, figa i winnica wyday moc swoj. 23 I wy, synowie Syjonu, weselcie si i radujcie si w Panu, Bogu waszym, bo wam da nauczyciela sprawiedliwoci i uczyni, e spadnie na was deszcz ranny i pny jak na pocztku. 24 I napeni si gumna zboem, a prasy opywa bd winem i oliw. 25 I oddam wam lata, ktre zjada szaracza, chrzszcz i rdza i gsienica, wojsko moje wielkie, ktre posaem by na was. 26 Bdziecie je do syta i najecie si, i chwali bdziecie imi, Pana, Boga waszego, ktry uczyni dziwy z wami, a nie zawstydzi si lud mj na wieki. 27 - Bdziecie wiedzie, e ja wpord Izraela jestem, ja, Pan, Bg wasz, i nie ma innego ; i nie bdzie zawstydzony lud mj na wieki. 2. BOGOSAWIESTWA DUCHOWE I ZNAKI, ZAPOWIADAjCE BLISKO SDU (2,28-32). 28 I bdzie potem : Wylej ducha mego na wszelkie ciao i prorokowa bd synowie wasi i crki wasze; starcom waszym sny si ni bd, a modziecy wasi widzenia oglda bd. 29 Lecz i na sugi moje i na suebnice w owe dni wylej ducha mego. 30 I dam cuda na niebie i na ziemi, krew i ogie i kurzaw dymu. 31 Soce obrci si w ciemno, a ksiyc w krew, zanim przyjdzie dzie Paski wielki i straszny. 32 I bdzie: Kady, kto bdzie wzywa imienia Paskiego, zbawiony bdzie; bo na grze Syjon i w Jeruzalem bdzie wybawienie, jak rzek Pan, i w pozostaych, ktrych Pan wezwie.
4

mittam vobis frumentum, et vinum, et oleum, et replebimini eis ; et non dabo vos ultra opprobrium in gentibus. 20 Et eum qui ab aquilone est procul faciam a vobis, et expellam eum in terram inviam et desertam : faciem ejus contra mare orientale, et extremum ejus ad mare novissimum : et ascendet ftor ejus, et ascendet putredo ejus, quia superbe egit. 21 Noli timere, terra : exsulta, et ltare, quoniam magnificavit Dominus ut faceret. 22 Nolite timere, animalia regionis, quia germinaverunt speciosa deserti ; quia lignum attulit fructum suum, ficus et vinea dederunt virtutem suam. 23 Et, filii Sion, exsultate, et ltamini in Domino Deo vestro, quia dedit vobis doctorem justiti, et descendere faciet ad vos imbrem matutinum et serotinum, sicut in principio. 24 Et implebuntur are frumento, et redundabunt torcularia vino et oleo. 25 Et reddam vobis annos, quos comedit locusta, bruchus, et rubigo, et eruca : fortitudo mea magna quam misi in vos. 26 Et comedetis vescentes, et saturabimini ; et laudabitis nomen Domini Dei vestri, qui fecit mirabilia vobiscum ; et non confundetur populus meus in sempiternum. 27 Et scietis quia in medio Isral ego sum, et ego Dominus Deus vester, et non est amplius ; et non confundetur populus meus in ternum.

28 Et erit post hc : effundam spiritum meum super omnem carnem, et prophetabunt filii vestri et fili vestr : senes vestri somnia somniabunt, et juvenes vestri visiones videbunt. 29 Sed et super servos meos et ancillas in diebus illis effundam spiritum meum. 30 Et dabo prodigia in clo et in terra, sanguinem, et ignem, et vaporem fumi. 31 Sol convertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam veniat dies Domini magnus et horribilis. 32 Et erit : omnis qui invocaverit nomen Domini, salvus erit : quia in monte Sion et in Jerusalem erit salvatio, sicut dixit Dominus, et in residuis quos Dominus vocaverit.

3. SD NAD NARODAMI, UBOGOSAWIENIE LUDU BOEGO (3,1-21).

3
1 Bo oto w owe dni i czasu owego, gdy przywrbc pojmanie Judy i Jeruzalem, 2 zgromadz wszystkie narody i sprowadz je na dolin Jozafata, i bd si tam z nimi rozprawia o lud mj i o dziedzictwo moje izraelskie, ktre rozproszyli midzy narody, a ziemi moj podzielili. 3 O lud te mj rzucaIi los i dawali pachol na nierzd, a dzieweczk sprzedawali za wino, aby pi. 4 - Ale co mnie i wam, Tyrze i Sydonie i wszystka granico Filistyska? Czy wy mnie pomst oddacie? A jeli si wy nade mn mcicie, bardzo prdko wzajem oddam wam na gow wasz. 5 Albowiem srebro i zoto moje zabralicie, a najwspanialsze i najpikniejsze klejnoty moje wnielicie do zborw waszych. 6 I synw judzkich i synw Jeruzalem sprzedawalicie synom Grekw, eby ich oddali od ich granic. 7 Ot ja wzbudz ich z miejsca, na ktrecie ich sprzedali, a oddam zapat wasz na gow wasz. 8 I zaprzedam synw waszych i crki wasze w rce synw judzkich i zaprzedadz ich Sabejczykom, narodowi dalekiemu; bo Pan rzemwi. 9 - Rozgocie midzy narodami, powicie wojn, pobudcie mocarzw, niech przystpi, niech wycign wszyscy mowie wojenni! 10 Przekujcie pugi wasze na miecze, a motyki wasze na wcznie! Saby niech mwi: "Jam i mocny !" 11 Wyrwijcie si, a przyjdcie, wszystkie okoliczne narody, i zgro madcie si ; tam uczyni Pan, e po legn mocarze twoi. 12 Niech powstan i przycign narody na dolin Jozafata, bo tam siedzie bd, aby sdzi wszystkie narody okoliczne. 13 Zapucie sierpy, bo dojrzao niwo; pjdcie, a zstpcie, bo pena jest prasa i opywaj tocznie, bo si rozmnoya zo ich. 14 Ludy, ludy w dolinie posieczenia ; bo blisko jest dzie Paski w dolinie posieczenia. 15 Soce i ksiyc zamiy si, a gwiazdy powcigny blask swj. 16 A Pan z Syjonu zaryczy i z Jeruzalem wyda
5

3
1 Quia ecce in diebus illis, et in tempore illo, cum convertero captivitatem Juda et Jerusalem, 2 congregabo omnes gentes, et deducam eas in vallem Josaphat ; et disceptabo cum eis ibi super populo meo, et hreditate mea Isral, quos disperserunt in nationibus, et terram meam diviserunt. 3 Et super populum meum miserunt sortem ; et posuerunt puerum in prostibulo, et puellam vendiderunt pro vino ut biberent. 4 Verum quid mihi et vobis, Tyrus et Sidon, et omnis terminus Palstinorum ? numquid ultionem vos reddetis mihi ? et si ulciscimini vos contra me, cito velociter reddam vicissitudinem vobis super caput vestrum. 5 Argentum enim meum et aurum tulistis, et desiderabilia mea et pulcherrima intulistis in delubra vestra. 6 Et filios Juda et filios Jerusalem vendidistis filiis Grcorum, ut longe faceretis eos de finibus suis. 7 Ecce ego suscitabo eos de loco in quo vendidistis eos, et convertam retributionem vestram in caput vestrum. 8 Et vendam filios vestros et filias vestras in manibus filiorum Juda, et venundabunt eos Sabis, genti longinqu, quia Dominus locutus est. 9 Clamate hoc in gentibus, sanctificate bellum, suscitate robustos : accedant, ascendant omnes viri bellatores. 10 Concidite aratra vestra in gladios, et ligones vestros in lanceas. Infirmus dicat : Quia fortis ego sum. 11 Erumpite, et venite, omnes gentes de circuitu, et congregamini ; ibi occumbere faciet Dominus robustos tuos. 12 Consurgant, et ascendant gentes in vallem Josaphat, quia ibi sedebo ut judicem omnes gentes in circuitu. 13 Mittite falces, quoniam maturavit messis ; venite, et descendite, quia plenum est torcular, exuberant torcularia : quia multiplicata est malitia eorum. 14 Populi, populi, in valle concisionis, quia juxta est dies Domini in valle concisionis. 15 Sol et luna obtenebrati sunt, et stell retraxerunt splendorem suum. 16 Et Dominus

gos swj, i porusz si niebiosa i ziemia ; a Pan nadziej ludu swego i moc synw Izraelowych. 17 - A poznacie, em ja Pan, Bg wasz, mieszkajcy na Syjonie, grze witej mojej; i bdzie Jeruzalem wite, a obcy nie przejd przez nie wicej. 18 I bdzie dnia owego : gry bd sczy sodko, a pagrki popyn mlekiem, i wszystkimi strumieniami judzkimi pjd wody, a rdo z domu Paskiego wyjdzie i zrosi potok Cierni. 19 Egipt spustoszeniem bdzie, a Idumea pustyni wygubienia za to, e niegodziwie postpili z synami Judy i wylali krew niewinn w ziemi ich. 20 A judzka ziemia na wieki zamieszkana bdzie i Jeruzalem do rodu i rodu. 21 I oczyszcz krew ich, ktrej przedtem nie oczyciem, a Pan bdzie mieszka na Syjonie.

de Sion rugiet, et de Jerusalem dabit vocem suam, et movebuntur cli et terra ; et Dominus spes populi sui, et fortitudo filiorum Isral. 17 Et scietis quia ego Dominus Deus vester, habitans in Sion monte sancto meo ; et erit Jerusalem sancta, et alieni non transibunt per eam amplius. 18 Et erit in die illa : stillabunt montes dulcedinem, et colles fluent lacte, et per omnes rivos Juda ibunt aqu ; et fons de domo Domini egredietur, et irrigabit torrentem spinarum. 19 gyptus in desolationem erit, et Iduma in desertum perditionis, pro eo quod inique egerint in filios Juda, et effuderint sanguinem innocentem in terra sua. 20 Et Juda in ternum habitabitur, et Jerusalem in generationem et generationem. 21 Et mundabo sanguinem eorum, quem non mundaveram ; et Dominus commorabitur in Sion.