Hoofdstuk 7

Productie en kosten
Productiefunctie Kosten op korte termijn Kosten op lange termijn

Hoofdstuk 7
HOOFDSTUK 7

Hoe produceren?

HOOFDSTUK 6

Hoeveel produceren?

HOOFDSTUK 8

HOOFDSTUK 10

HOOFDSTUK 9

1
Definitie

Productiefunctie

Technisch maximaal haalbare productie bij alternatieve combinaties van inputhoeveelheden Soms nuttig om een onderscheid te maken tussen productiefunctie op korte termijn en op lange termijn:
Korte termijn: sommige productiefactoren kunnen niet worden aangepast, tenzij tegen prohibitief hoge kosten Lange termijn: alle productiefactoren zijn variabel

q = f ( L, K )
q KT = f (L, K ) = f (L )
3

Productiefunctie
q = f ( L, K )
Dagelijkse input Arbeid L 10 20 30 10 20 30 Kapitaal K 30 15 10 50 25 15 100 100 100 125 125 125
4

Dagelijkse output q

1
K

Productiefunctie
Isokwanten
D

50 40 30

A
20 10 0

E F B
q = 125

C q = 100
30

10

20

1
q

Productiefunctie
q KT = f (L, K ) = f (L )
f ( L,K=15 ) G C X

125 100 75 50 25 10 20

30

40

Productiefunctie

Productiviteit van productiefactoren

Gemiddelde fysische productiviteit:

q q ; GFPK = GFPL = L K
Marginale fysische productiviteit:

q q MFPL = ; MFPK = L K
Variabele meeropbrengsten. Bij een toename van een productiefactor stijgt aanvankelijk zijn MFP, bereikt dan een maximum en zal tenslotte beginnen dalen.

Productiefunctie

Arbeidsinput L 0 1 2 3 4 5 6

Output q 0 9 20 33 40 45 48

MFPL / 9 11 13 7 5 3

GFPL / 9 10 11 10 9 8
8

Productiefunctie

10

Productiefunctie
GFPL stijgt GFPL daalt

MFPL > GFPL MFPL < GFPL MFPL = GFPL

GFPL bereikt maximum

11

Productiefunctie
K MTSV = L q =q
B
K = 25

Marginale technische substitutievoet

K

50

K dK MTSV = lim = L 0 L dL q =q q =q
A

25
L = 10

MTSV(A)
10 20 30

q = 125
12

Productiefunctie
q = MFPL L + MFPK K langsheen een isokwant is q = 0

Relatie tussen MTSV en MFP van inputs

0 = MFPL L + MFPK K K MFPL MTSV = = L q = q MFPK

13

Productiefunctie

Marginale technische substitutievoet

K

MTSV daalt naarmate L toeneemt

50
K = 25

25 15

L = 10

B C
L = 10

K = 10

q = 125
14

10

20

30

Productiefunctie

Korte termijn: variabele meeropbrengsten Lange termijn: schaalopbrengsten Alle inputs stijgen met x % :
output neemt toe met meer dan x % toenemende schaalopbrengsten output neemt toe met x % constante schaalopbrengsten output neemt toe met minder dan x % afmende schaalopbrengsten

15

1
K

Productiefunctie

60 q = 324 30 15 q = 100 30 60 120 L

16

q = 180

1
K

Productiefunctie

60 q = 625 30 15 q = 100 30 60 120 L

17

q = 250

Productiefunctie

Oorzaken toenemende schaalopbrengsten:

Ondeelbaarheden (grotere machines soms efficinter) Specialisatie Fysische wetmatigheden (containerschepen)

Oorzaken afnemende schaalopbrengsten:

Omgevingsfactoren (bruggen, wegen, etc.) Organisatorische problemen (cordinatie) Fysische wetmatigheden

Kan toenemen bij lage q en bij hoge q weer afnemen

18

Kosten op korte termijn

Totale kosten: TK = w L + r K
Op korte termijn ligt K vast, en de onderneming dient enkel over L te beslissen De onderneming heeft hier echter geen keuzevrijheid: L wordt volledig bepaald door q , L=L(q) Bijgevolg:

TK KT = w L(q ) + r K

= VK KT (q ) + FK

19

Kosten op korte termijn

Arbeidsinput L 0 1 2 3 4 5 6

Output q 0 9 20 33 40 45 48

MFPL / 9 11 13 7 5 3

GFPL / 9 10 11 10 9 8
20

2
q

Kosten op korte termijn

wL

w L

L L

q
21

Kosten op korte termijn

TK KT (q ) GK KT (q ) = q VK KT (q ) + FK = q VK KT (q ) FK = + q q = GVK KT (q ) + GFK (q )
22

Kosten op korte termijn

TKKT TKKT

q R GKKT MKKT MKKT T S

GKKT

q R T S

23

2
GKKT GVKKT MKKT

Kosten op korte termijn

MKKT

GKKT GVKKT

24

Kosten op lange termijn

Toenemende schaalopbrengsten
Proportionele uitbreiding van productiefactoren leidt tot meer dan evenredige uitbreiding van output Totale kosten TKLT stijgen minder dan evenredig met productie

Gemiddelde kosten GKLT dalen

Afnemende schaalopbrengsten
Proportionele uitbreiding van productiefactoren leidt tot minder dan evenredige uitbreiding van output Totale kosten TKLT stijgen meer dan evenredig met productie

Gemiddelde kosten GKLT stijgen

25

Kosten op lange termijn

w L(q ) + r K (q ) GK LT (q ) = q
MKLT

GKLT MKLT

GKLT MKLT GKLT = MKLT

GKLT MKLT

GKLT

GKLT MKLT

q
constante schaalopbrengsten

q
toenemende schaalopbrengsten

q
afnemende schaalopbrengsten
26

Kosten op lange termijn

27