UVOD U KULTURU SRBA , SRETEN PETROVI

DREVNA SRPSKA KULTURA nastaje u okviru opte slovenske kulture

ANIMIZAM zajedniki oblik verovanja svih slovenskih naroda, zajedniki osnov svih slovenskih
prehridanskih religija
(verovanje u duhove, posebno duhove predaka : temelj slovenske religioznosti)
- Neto o animizmu:
Prema oblastima na koje se proteediferencira se na 3 vrste predstava:
1. Bida koja se zamiljaju u prirodi koja okruuje ljude (duhovi nastanjeni u biljkama, ivotinjama,
nebeskim pojavama id.)
2. Predstave o pokojnicima (za koje ljudi veruju da i posle smrti utiu na ive, povoljno ili nepovoljno)
3. Duhovna bida (javlja se kasnije, zamiljaju se kao tvorci sveta)
PAGANIZAM - pre nego to su prihvatili hridanstvo Srbi su bili pagani, i i nakon primanja hridanstva
mnogi elementi paganizma (naroito kultni obiaji i verovanja) nisu iezli odjednom
- Mnogi su se zadrali, samo su dobili novi oblik i hridansku interpretaciju
(boanstva iz prehridanske religije nalaze analogiju u hridanskim svecima)
DIFERENCIJACIJA POJMOVA MAGIJA, RELIGIJA, RITUALI
MAGIJA (oznaava se i kao praznoverje stanje kolektivne svesti, primitivan stupanj
etnolozi je nazivaju narodnim verovanjem zbog vred. konotacije prethodnog pojma)
- egocentrina, subjektivna (orijentisana na subjekt)
- usmerena na ostvarivanje egzistencijalno-biolokih ciljeva i potreba jednog oveka
(ovek pomodu magije eli sam, da vlastitom snagom, upravlja svetom i prirodom i da utie na njih
zatita od nevolje, eli da naudi nekome itd.)
RELIGIJA (hridanska vera)
- ovek se podvrgava nekoj boanskoj sili koja odreuje njegovu sudbinu
- predstavlja kolektivan i moralni napor oveka da transcendira svoje egoistine potrebe i ostvari optu,
duhovnu zajednicu ljudi
- magija reava problem pojedinca, religija se brine za zajednike ciljeve

- U vedini religija se izvode magijske radnje ( ak i kada ih verske institucije zabranjuju ili interpretiraju kao
nemagijske)
- Tako se niz magijskih elemenata koji su se nalazili u verovanjima srpskog naroda sauvao u hridanstvu i
pravoslavnim ritualima


-