You are on page 1of 20

B GIO DC V O TO

TRNG I HC NNG LM TP.HCM


B MN CNG NGH HA HC
LP DH!HH
BO CO MN HC" HA L# CNG NGH HA HC
C$% &'"
(NG DNG C)A *+ TR,NH H-P PH
V H-P TH
GVHD" . /0 N12345 B67 V89:
- /0 ;7 N1<= D23
N$>? :$@= 5$895" N$>? A
- TBC5 T$D /8? N1E5 !FG!FH
- *2I=$ M85$ P$JK51 !FG!FGL
- NM51 N2E5 *2O51 !FG!PQG
- TBC5 N2E5 T$;5$ !FG!FAR
- TBC5 VM5 H7;8 T$JS51 !FG!FLF
- N12345 T5$ TBU !FG!PF
TV. HW C$U M85$X :$I51 ! 5M? PFF.
1
PHYN F" CZ [\ L# TH+]^T
Chng ta u bit, tnh cht ca cc h d th c c trng khng ch b!i th"nh #h$n
ca t%ng #ha ri&ng '(, )" c* th n*i ch +u c ,c nh b!i th"nh #h$n ca cc '-#
b )t n
i
s
hay r
i
=n
i
s
/s, trong r
i l
./ 0 .1 bin 2i cu t3 ! '-# b )t tnh ch0 4n 5
b )t, ha+ c6n g7i '" th-c 0 .1 h# #h8 h# th89

I_ `NH NGHaA
Fb HcV V$d :;d.0r#ti0n<=
># #h8 '" ?u tr@nh t8 tA# :cht chBa, thu htC< cc #hDn t3 kh, h4i h0c cc #hDn t3,
i0n ca cht tan '&n b )t #hDn chia #ha9 E )t #hDn chia #ha c* th '" 'Fng G rHn, kh G
'Fng, kh G rHn9
Cht )" c t8 tA# tr&n b )t #hDn chia #ha c g7i '" cht b h# #h8 :ad.0rbInt<J
Cht )" tr&n b )t ca n* c* .1 h# #h8 ,K+ ra g7i '" cht h# #h8 :ad.0rbatI<
LhMng kh khng b h# #h8 g7i '" kh tr4n9 9
Nu tr@nh ngc 'Oi ca h# #h8 g7i '" ?u tr@nh giKi h# #h8 ha+ nhK h# #h89 Pr0ng ?u
tr@nh h# #h8 nhMng #hDn t3 kh b h# #h8 .Q ! 'Oi tr&n b )t hOt ,c tc tr0ng )Rt thSi
gian nht nh ti# nhAn nTng 'ng 5" th1c hin ?u tr@nh nhK h# #h89 Nu tr@nh h#
#h8 5" ?u tr@nh nhK h# th8 ,K+ ra Ung thSi ch0 n khi hOt #hKn Bng Ot c trOng thi
cDn bVng9
Nu tr@nh h# #h8 c* t0K ra )Rt nhit 'ng, g7i '" nhit h# #h89 E )t c"ng '-n tBc R
,/# ca cht h# #h8 c"ng ca0 th@ nhit h# #h8 t0K ra c"ng '-n9
C> P e2I :BT5$ $cV V$d= h# #h8 5At 'W 5" h# #h8 h*a h7c9 9
X Hp ph vt l: .
Cc ngu+&n t3 b h# #h8 'i&n kt 5-i nhMng tiu #hDn :ngu+&n t3, #hDn t3, cc i0nC< !
b )t #hDn chia #ha b!i '1c 'i&n kt 5an dIr Ya''. +u9 L*i )Rt cch khc, tr0ng h# #h8
5At 'W cc #hDn t3 ca cht b h# #h8 5" cht h# #h8 khng tO0 th"nh h# cht h*a h7c
:khng h@nh th"nh cc 'i&n kt h*a h7c< )" ch b ngng t8 tr&n b )t #hDn chia #ha 5" b
giM 'Oi tr&n b )t bVng '1c 'i&n kt #hDn t3 +u :'1c 5an dIr Ya''.< 5" 'i&n kt hir09 .1
h# #h8 5At 'W 'un 'un thuAn nghch9 Lhit h# #h8 khng '-n9
X Hp ph ha hc:
Z" ?u tr@nh h# #h8 gD+ ra b!i '1c c* bKn cht h*a h7c 9 ># #h8 h*a h7c thSng ,K+ ra
! nhit R ca0 5-i t/c R h# #h8 chA)9 Lhit h# #h8 h*a h7c kh0Kng [\-]\\ k^_)0',
t4ng 4ng 5-i '1c 'i&n kt h0 h7c9 ># #h8 h*a h7c thSng k`) thI0 .1 h0Ot h0 #hDn
t3 b h# #h8 n&n c6n c g7i '" h# #h8 h0Ot h09 ># #h8 h*a h7c '" giai 0On $u ca
#hKn Bng ,c tc d th9 ># #h8 h*a h7c 5 bKn cht khc 5-i h# #h8 5At 'W9
C* nhMng '1c h*a tr )Onh :d0 cc 'i&n kt bn ca 'i&n kt i0n, 'i&n kt cRng h*a tr, 'i&n
kt #h/i trC< 'i&n kt nhMng #hDn t3 h# #h8 5" nhMng #hDn t3 b h# #h8 tO0 th"nh
nhMng h# cht h*a h7c tr&n b )t #hDn chia #ha9
2
L*i )Rt cch khc h# #h8 h*a h7c ,K+ ra khi cc #hDn t3 h# #h8 tO0 h# cht h*a h7c
5-i cc #hDn t3 b h# #h8 5" h@nh th"nh tr&n b )t #hDn chia #ha :b )t #ha h# #h8<9
Z1c h# #h8 h*a h7c khi * '" '1c 'i&n kt h*a h7c thng thSng :'i&n kt i0n, 'i&n kt cRng
h*a tr, 'i&n kt #h/i trC< .1 h# #h8 h*a h7c 'un 'un bt thuAn nghch9
aiMa h# #h8 5At 'W 5" h# #h8 h*a h7c thAt ra kh* #hDn bit, c* khi n* tin h"nh .0ng
.0ng, c* khi ch c* giai 0On h# #h8 5At 'W tub thuRc tnh cht ca b )t ca cht h# #h8
5" cht b h# #h8, tub thuRc 5"0 iu kin ?u tr@nh :nhit R, # .ut999 <9
C th phn bit hp ph ha hc v l hc nhng im sau:
cc i) .0 .nh ># #h8 H>O $<= ># #h8 Vf: gh
N$89: $cV V$d dh '-n, t% ]\ e [\\ k^_)0', nhiu
khi g$n bVng nhit ca #hKn Bng
h*a h7c9 f@ 5A+ n* tO0 th"nh )/i
n/i h# #h8 kh bn 5" )u/n g+
cht b h# #h8 ra khFi b )t ,c
tc rHn c$n nhit R kh ca09
PhSng khng '-n, g$n
bVng nhit h*a 'Fng ha+ ba+
h4i ca cht b h# #h8 !
iu kin h# #h8 5" thSng
nhF h4n h\ k^_)0'9
LJK51 =$c: iD $cV
V$d
iK+ ra rt t, khng h4n )Rt '-#
tr&n b )t ,c tc :4n '-#<9
C* th tO0 th"nh nhiu '-#
:a '-#<9
[@ =$<5 g<= $cV
V$d
C* tnh cht ch7n '7c ca0, #h8
thuRc 5"0 tnh cht b )t cht rHn
5" tnh cht ca cht b h# #h89
dhng c* .1 ch7n '7c, tt cK
cc b )t cht rHn u c*
tnh cht h# #h8 'W h7c9
[@ V$d :$2j= =%O
5$89: &j
PhSng tin h"nh ! nhit R ca0
h4n h# #h8 'W h7c, ! nhit R th#
th@ 'ng cht h# #h8 h*a h7c
giK) 5" khi nhit R '-n h4n nhit
R t/i u th@ 'ng cht h# #h8
h*a h7c cjng giK)9
PhSng ,K+ ra ! nhit R
th#, khi nhit R tTng th@
'ng cht h# #h8 giK)
TU5$ =$c: =%O =I=
&8k? $cV V$d
PO0 th"nh )/i n/i bn 5Mng 5"
tnh cht g$n gi/ng nh )/i n/i
h*a h7c9 Chng c* th '" )/i n/i
h*a tr, i0n, Ung h*a tr999 Pr0ng
?u tr@nh tO0 th"nh )/i n/i c* .1
di chu+n in t3 giMa cht b h#
#h8 5" cht h# #h8, tBc '" c* tc
d8ng in t3 #h$n t3 h# #h8 5" b
)t cht rHn9
dhng h@nh th"nh )/i n/i9
k1 t4ng tc giMa #hDn t3 b
h# #h8 5-i cc I'Ictr0n ca
cht rHn rt +u9 aiMa cht
rHn 5" #hDn t3 b h# #h8
c c0i nh '" h h th/ng,
khng #hKi '" )Rt h# cht
th/ng nht9
NM51 gJK51 $7l:
$>O $cV V$d
Pin h"nh chA) 5" c* nTng 'ng
h0Ot h*a kh '-n g$n bVng nTng
'ng h0Ot h*a ca #hKn Bng h*a
h7c, #h8 thuRc b!i kh0Kng cch
giMa cc ngu+&n t3 tr0ng cht b
h# #h8 5" cc trung tD) tr&n b
Pin h"nh rt nhanh 5" nTng
'ng h0Ot h*a bVng khng9
3
)t cht rHn9
TU5$ :$2f5 51$D=$
=%O $cV V$d
dhng #hKi ba0 giS cjng '" ?u
tr@nh thuAn nghch9 Pub thI0 c
tnh )/i n/i 'i&n kt h*a h7c )"
tnh cht thuAn nghch ! ?u tr@nh
h# #h8 khc nhau9 C* nhMng ?u
tr@nh h*a h7c kh bn 5Mng, tO0
th"nh cc h# cht h*a h7c, 5 d8
nh .1 h# #h8 l,+ '&n ki) '0Oi
tO0 l,+t ki) '0Oi, h0c khi h#
#h8 '&n than ch0 Cl
h
, Cl9
Ea0 giS cjng '" thuAn
nghch, n*i cch khc ?u
tr@nh ! trOng thi cDn bVng
Rng= 9
h# #h8 nhK h# #h8
TBl51 :$I8 =%O =$c:
iD $cV V$d
PrOng thi ca cht b h# #h8 tha+
2i h0"n t0"n nhit h# #h8= Nh# m
n - )n
Pr0ng *= D= nTng 'ng tO0 th"nh
)/i n/iJ = nTng 'ng #h 5o
)/i n/iJ ?X 5= ./ )/i n/i tO0
th"nh 5" b #h 5o t4ng Bng9
PrOng thi 5" tnh cht h*a
'W ca cht b h# #h8
khng tha+ 2i9 Z1c giMa
cht h# #h8 5" cht b h#
#h8 '" '1c fan dIr paa'.9
Hp ph ng nhit !soth"r#s$:
># #h8 thSng c ) tK thng ?ua Sng h# #h8 qng nhit, '" )Rt h") 'i&n ?uan
giMa 'ng cht b h# #h8 :ad.0rbatI< tr&n cht h# #h8 :ad.0rbInt< 5" # .ut ca n* :nu
! th kh< h0c nUng R :nu ! th 'Fng<! nhit R khng 2i9
Pr0ng*=
V-Ph tch cht b h# #h8 tnh ch0 rg cht rHn9
V?-Ph tch cht h# #h8 c$n thit tO0 ra )Rt '-# 4n #hDn t3 cht b h#
#h8 tr&n b )t ca rg cht rHn ! # .ut cDn bVng9
P-s# .ut cDn bVng9
4
P7-s# .ut h4i bt0 h6a ca cht b h# #h89
m-uh$n b )t b h# #h89
P_ HcV :$d" .
># #h8 tr0ng h*a h7c '" hin tng 5At 'W ha+ h*a h7c )" ! * cc #hDn t3,
ngu+&n t3 ha+ cc i0n b ht khuch tn 5" i ?ua )t #hDn cch 5"0 tr0ng t0"n bR
5At 'Fng h0c rHn9 9
dhc 5-i h# #h8, hin tng n"+ ,K+ ra tr0ng t0"n bR th tch ca cht h# th89
Nu tr@nh h# th8 c .3 d8ng rt nhiu tr0ng cng ngh h*a cht, h*a d$u, th1c
#hg), dc #hg) dvng '") .Och kh, thu hUi cu t3 ?u ca nhMng ?u tr@nh cng
ngh khc, ha+ dvng tch kh9 9
Lu ?u tr@nh h# th8 5At ' 4n thu$n thSng tuDn thI0 nh 'uAt #hDn b/ LIrn.t9
PrSng h# h# th8 cht kh, nUng R cht kh c tnh thI0 nh 'uAt kh ' t!ng
cm#_wP h0c c* th dvng Oi 'ng # .ut ri&ng #h$n tha+ ch0 nUng R9

Nu tr@nh h# th8 th8 thuRc ch +u 5"0 cht h# th8 5@ 5A+ tr0ng cng ngh ngSi
ta thSng '1a ch7n cht h# th8 c* nhMng c tnh nh .au=
- C* tnh cht h6a tan ch7n '7c,nghxa '" ch h6a tan 5-i )Rt cu t3 n"0 * tr0ng h,
c6n nhMng cu t3 khc th@ khng h6a tan, h0c rt t h6a tan9
- C* R nh-t #hKi by, nhit dung ri&ng by9 z8c ch '" giK) tr! '1c, tit ki) nTng
'ng9
- C* nhit R .i khc ,a .0 5-i nhit R .i ca cu t3 h6a tan9 9
- {t ba+ h4i trnh t2n tht, khng Rc ch0 ngSi 5" khng Tn )6n thit b9 9
- dhng tO0 ta 5" nhit R *ng rHn th# trnh gD+ tHc thit b9 9
Pu+ nhi&n tr0ng th1c t th@ kh* c* )Rt cht h# th8 n"0 # Bng tt cK cc ti&u
chugn tr&n n&n tv+ thuRc 5"0 iu kin th1c t )" ta c* .1 '1a ch7n h# '9
||_ CC CH-T H-P PHX H-P TH PHn BI^N"
r< T$O5 $7l: :U5$" .
Phan h0Ot tnh '" ngu+&n 'iu chBa Cacb0n :[}-~\<, gU) ch +u '" ngu+&n t/
cacb0n 5 nh h@nh :bRt<, )Rt #h$n nMa c* dOng tinh th 58n grait t c ,3 'W
'0Oi bF cc cht nh1a 5" tO0 ra cc ' ,/# tr0ng cu trc ca chng9
Phan h0Ot tnh c .Kn ,ut t% ngu+&n 'iu '" cc '0Oi than h0a :than g, than trI
'Sng, than g0 d%a999< bVng cch h0Ot h*a chng b!i cc tc nhDn h*a 'W9
Phan h0Ot tnh khc 5-i than h0a thng thSng ! din tch b )t '-n g# nhiu '$n
d0 cu trc c* nhiu ' ,/# :din tch b )t ca than h0a thng thSng ch 5"i ch8c
)
h
_g than, nhng 5-i than h0Ot tnh '" t% 5"i trT) n h"ng ng"n )
h
_g<9 cR h# #h8
5" cc thng ./ k thuAt khc cjng ca0 h4n
nhiu '$n .0 5-i than thng thSng, d0 * than
h0Ot tnh c* nhMng c tnh k thuAt 5t trRi
)" than h0a thng thSng khng c* c9
nin tch b )t ca than h0Ot tnh rt '-n, nu tnh ra
4n 5 kh/i 'ng th@ '" t% }\\ n h}\\ )
h
_g :'+ )Rt
5
5 d8 c8 th .0 .nh th@ )Rt .Dn ?u$n 5t c* din tch rRng kh0Kng ch%ng h\ )
h
<9 E
)t ri&ng rt '-n n"+ '" kt ?uK ca cu trc ,4 rng )" ch +u '" d0 th%a h!ng t%
ngu+&n 'iu hMu c4 , ?ua ?u tr@nh chng kh :.+< ! nhit R ca0 tr0ng iu kin +) kh9
uh$n '-n cc 5t rng - nBt 5i )Och, u c* tnh h# th8 rt )Onh 5" chng *ng 5ai tr6 cc
rtnh chu+n tKi :kQ n/i<9 Phan h0Ot tnh thSng c t1 nDng c# :5 d8, t1 r3a tr0 h0c cc
h*a cht trng )t<, 'u giM 'Oi c nhMng thuRc tnh '7c ht, c* th th) ht c
cc th"nh #h$n c bit nh ki) '0Oi nng9 9
PhuRc tnh '") tTng W nghxa ca than h0Ot tnh c6n ! #h4ng din n* '" cht khng
Rc :k cK )Rt khi t Tn #hKi n*<, gi th"nh .Kn ,ut r( :c tO0 t% g 5" nhiu #h
cht hMu c4 khc nh t% 5F, ,4 d%a, tru, trI<9 Cht thKi ca ?u tr@nh ch tO0 than
h0Ot tnh d d"ng c ti&u h+ bVng #h4ng #h# /t9 Lu nh cc cht t c '7c
'" nhMng ki) '0Oi nng th@ 5ic thu hUi 'Oi, t% tr0 /t, cjng rt d9
[65 o2c:" Phan h0Ot tnh c* th c .Kn ,ut bVng cch dvng h*a cht 5 c4, nh
kQ) c'0rua h0c a,it #h0t#h0ric ,c tin ?u tr@nh nhit #hDn ca cacb0nh+rat,
nhS * ?u tr@nh cacb0n h*a c* th ,K+ ra ! nhit R th# h4n9 zu/i 5 c4 c r3a
.Och khFi .Kn #hg) 5" .Q tO0 ra '0Oi than h0Ot tnh c* cu trc 5i ,/# thch h# h#
#h8 cc #hDn t3 '-n9 9
Nu tr@nh .Kn ,ut than h0Ot tnh gU) hai b-c c4 bKn= r- Cacb0n h*a ngu+&n 'iu
tO0 than h - >0Ot h*a than thu than h0Ot tnh9 9
kKn #hg) '" th"nh #hg) d-i dOng= bRt, dOng hOt, bnh, thFi, 5i&n, )KnhC
- Phan h0Ot tnh dOng 5i&n : ,trudId
k0'id E'0ck G kE <Phan h0Ot tnh dOng y#
5i&n :,trudId k0'id E'0ck G kE<, :-
}))<= k3 d8ng tr0ng ,3 'W n-c 5" )i
trSng=
nin tch b )t= \\-[\\ )
h
_ga)9
cR bn= ~9
- Phan hOt tnh dOng hOt :aranu'atId G
a;C<, bRt :u0YIrId G u;C<= k3 d8ng
tr0ng tg+ )"u cng nghi#, '7c kh C
nin tch b )t ri&ng=
[\\-r[\\)
h
_ga)9
cR bn= ~
6
Phan h0Ot tnh c* din tch b )t ri&ng rt '-n n&n c Bng d8ng nh )Rt cht 'W
t!ng '7c ht nhiu '0Oi h*a cht9
Pb [8g8=O1pg "
ki'icagI' '" dOng hOt, c* cu trc rng ca ki'ica c t2ng h# t% 0,+t .i'ic, c* '0Oi
tr0ng .u/t nh thu tinh, c* '0Oi 8c9
cR ,/# tha+ 2i tr0ng gi-i hOn h\ - \, Sng knh ' ,/# kh0Kng - r\ n)9
E )t ri&ng h\\ - [\\ )
h
_g
Z" cht 5 c4 bn, khng Rc, khng ch+ 5" khng #hKn Bng h*a h7c, ht n-c
)Onh 5" c* khK nTng h# #h8 cht kh, cht tan tr0ng dung dch9
iyt 5 bKn cht h*a h7c th@ n* '" 0,it .i'ic h+drat h*a ! trOng thi rHn 5 nh h@nh,
c* th"nh #h$n bin 2i, c* th biu din bVng cng thBc kil
h
9n>
h
l9 '" .Kn #hg) ca
?u tr@nh ngng t8 a,it .i'i.ic=
nki:l><
]
ki
n
l
hn
hn>
h
l
ciu ch tr0ng cng nghi# bVng cch ch0 natri .i'icat tc d8ng 5-i a,it .unuric=
La
h
l9kil
h
>
h
kl
]
kil
h
>
h
l La
h
kl
]
Gb qp7g8:p"
I0'it '" )Rt '0Oi cht rHn ,/# :I0'itI t1 nhi&n '" tinh th a'u)in0.i'icatI ngA)
n-c chBa cc cati0n nh*) | h0c ||;< 9
Cng thBc t2ng ?ut ca cc I0'itI= zI
h
_nl9;'
h
l

9,kil
h
9+>
h
l
n= h0 tr ca cati0n zI
,= t ./ kilh_;'hl
+= ./ #hDn t3 >hl
nung 'ng tra0 2i 9}}[})i''i 4ng 'ng _g9
cSng knh ca )a0 ?uKn 5" ' ,/# #h8 thuRc 5"0 cu trc ca t%ng '0Oi I0'it khc
nhau 5" thSng nV) tr0ng kh0Kng t% G r9 ;0
nin tch ri&ng b )t '-n nht= [\\)
h
_g9
Ph tch ri&ng ,/# '-n nht= \9} c)

_g9
7
uh2 bin nht '" kh0ng cht h+dratId ca'ciu) a'u)iniu) .i'icatI,
LaCa
h
;'
}
ki
r
l

9r]>
h
l9

fAt 'iu I0'itI c .Kn ,ut d-i dOng bRt h0c dOng 5i&n ,/# t% ca0 'anh t1
nhi&n .n c* ! fit La)9 >in na+ t c* kh0Kng ][ '0Oi t1 nhi&n, tr&n r}\ '0Oi
I0'itI t2ng h# 5-i cc t&n g7i khc nhau tv+ thuRc 5"0 t ' th"nh #h$n ca
nh).i'icat nh*) | 5" th"nh #h$n ki) '0Oi nh*) ||;9
4) rHl: 5Js=r . P7g3?p 08t2 $cV :$d 5Js="
Z" .Kn #hg) ca ?u tr@nh trvng h# ghy# giMa a,it acr+'ic 5" tinh bRt bin tnh, n*
c* khK nTng c bit tr0ng 5ic h# th8 n-c9
dhK nTng h# th8 5" tnh cht ca H%t n&'c th hin nh .au=
- cc i) b&n ng0"i= )"u trHng ng"9
- dhK nTng h# th8 tr0ng n-c ct= }\ g_g9
- dhK nTng 'u giM tr0ng t '" r\ - rh thng9
Qb MOu.FHH"
fAt 'iu n"+ c* c g7i '" kt cu ki) '0Oi hMu c4 :zl.< 5" i khi gi/ng 5At
'iu dOng tinh th, tr-c D+ t chBng )inh 5At 'iu n"+ c* nhiu khK nTng tr0ng
5ic 'u giM h+dr0 5" )&tan9 dOng #hDn t3, zl. '" gi"n gi0 c cu tO0 bVng
cc ki) '0Oi cvng 'i&n kt 5-i cc h# cht hMu c4, kt cu n"+ c thit k nhV)
tTng t/i a din tch b )t9
Ch r gra) zl-r, t c* din tch
bVng b )t bVng )Rt .Dn b*ng 9
C* th .Kn ,ut zl. 5-i kh/i 'ng
'-n t% cc ngu+&n 'iu chi #h th# nh
0,it kQ)9
Ab Vf: g892 g8157=pgg2g70p "
8
Cc 5At 'iu 'ign0cI''u'0.I. nh )vn ca, ,4 d%a, tru, 5F cc '0Oi Au, bt )aC
t c nghi&n cBu ch0 th+ c* khK nTng tch cc ki) '0Oi nng h6a tan tr0ng n-c
nhS 5"0 cu trc nhiu ' ,/# 5" th"nh #h$n gU) cc #0'+)Ir nh cI''u'0.I,
hI)icI''u'0.I., #Ictin, 'ignin 5" #r0tIin9 Cc #0'+)Ir n"+ c* th h# #h8 nhiu '0Oi
cht tan c bit '" cc i0n ki) '0Oi h*a tr hai9
Cc h# cht #0'+#hIn0' nh tannin, 'ignin tr0ng g c ch0 '" nhMng th"nh #h$n
h0Ot Rng c* th h# #h8 cc ki) '0Oi nng9 wIddad :h\\h< ch0 rVng cc 5 tr
ani0nic #hIn0'ic tr0ng 'ignin c* i '1c )Onh /i 5-i cc ki) '0Oi nng9 z+k0'a
:r~~~< cjng chBng tF rVng cc nh*) acid ga'actur0nic tr0ng #I#tin '" nhMng 5 tr
'i&n kt )Onh 5-i cc cati0n9
Cc nh*) h+dr0,+' tr&n cI''u'0.I cjng *ng )Rt 5ai tr6 ?uan tr7ng tr0ng khK nTng
tra0 2i i0n ca cc 'ign0cI''u'0.I.9 EKn thDn cc nh*) n"+ c* khK nTng tra0 2i
+u 5@ 'i&n kt l> ! D+ #hDn c1c cha )Onh9 Lhiu bin #h# bin tnh t c
cng b/ nh 0,+ h*a cc nh*) h+dr0,+' th"nh cc nh*) chBc acid h0c .u'0 h*a
bVng acid .u'uric9
a$n D+ nht '" #h4ng #h# I.tIr h*a cI''u'0.I bVng acid citric9 ^a)I. n9 zc
kYIIn+:h\\< t dvng acid citric h0Ot h*a g ;.#In , pa+nI 9 zar.ha'' :h\\<
dvng acid citric h0Ot h*a 5F Au n"nh u nhAn th+ )Rt .1 gia tTng ng k khK
nTng tch '0Oi cc i0n ki) '0Oi tan tr0ng n-c9
Ho%t ha vt li(:
Nu tr@nh h0Ot h*a ba0 gU) cc b-c ngD) 5At 'iu tr0ng dung dch acid citric bt0
h6a .au * .+ kh, cc #hDn t3 acid citric khi * .Q th) .Du 5"0 cc )a0 ?uKn ca
5At 'iu9 Pi# thI0 nung ! nhit R kh0Kng rh\
0
C tr0ng [ giS 9 ;cid citric $u ti&n .Q
chu+n th"nh dOng anh+dric, ti# thI0 '" #hKn Bng I.tIr h*a ,K+ ra giMa anh+dric
acid 5" cc nh*) h+dr0,+' ca cI''u'0.I9 POi 5 tr #hKn Bng nh 5A+ t ,ut hin
hai nh*) chBc acid :t% acid citric< c* khK nTng tra0 2i i0n9 Lu tTng nhit R h0c
ky0 d"i thSi gian #hKn Bng, ?u tr@nh I.tIr h*a c* th ti# t8c ,K+ ra /i 5-i cc
nh*) acid c6n 'Oi ca acid citric '") giK) khK nTng tra0 2i i0n9
Hb Vf: g892 i8v5 :U5$ w$I="
9
f d8, 5At 'iu MDNO bVng cch bin tnh )8n ,4 d%a bVng a,it .un#huaric c
! nhit R r[\\C, .au * r3a 5" trung h6a bVng .0da h0c ,t .+ kh, thu c bRt
than h*a c* khK nTng h# th8 t/t thu/c nhuR) cati0nic9 nung 'ng h# #h8 /i 5-i
zIth+'InI E'uI '" ]rh)g_g, #> dung dch r\, thSi gian h# #h8 \ #ht9
PHYN P" (NG DNG C)A H-P PH V H-P TH
I_ (NG DNG H-P PH
Fb Nx gh ?y8 :BJz51"
r9r9 (51 {d51 :$O5 $7l: :U5$ &k ox gh 5Js="
n0 c* c tnh h# #h8 ca0 n&n Phan h0Ot tnh c dvng tr0ng ,3 'W n-c 5-i )8c
ch=
dh3 cc cht bgn = c tnh bVng gra) cht bgn h0c gra) Cln c giM 'Oi
tr0ng rkg Phan >0Ot Pnh thI0 cng thBc Iund'ich9
Z") .Och 5t ca cc ki) '0Oi nng h6a tan tr0ng n-c9
Z") .Och trit cht hMu c4 h6a tan, kh3 )vi 5" 5, c bit n-c thKi cng
nghi# chBa cc #h$n t3 hMu c4 Rc hOi h0c cc #h$n t3 c* R bn 5Mng b )t
ca0 ngTn cKn cc ?u tr@nh ,3 'W .inh h7c9
L-c i ?ua Phan >0Ot Pnh #h$n '-n '" cc #hDn t3 hMu c4 h6a tan c giMu 'Oi
tr&n b )t9 Lg0"i ra tr0ng ?u tr@nh '7c Phan >0Ot Pnh chBa 5" nui dong cc
'0Oi 5i khugn c* khK nTng #hDn h+ cc cht hMu c4 dnh b) tO0 ra b )t t1
d0, ch0 #hy# giMu 'Oi cc #hDn t3 hMu c4 )-i9
dh3 C'0 d tr0ng n-c9 dhi tit trvng n-c bVng C'0 thSng #hKi giM 'Oi )Rt
'ng C'0 d tr0ng thSi gian ti# ,c K) bK0 khK nTng tit trvng ti# tr&n
Sng /ng dn9 Zng C'0 d n"+ gD+ )vi kh* chu, c* th dvng Phan >0Ot Pnh
kh39
) *+ hi,nh -i.# ch/ng 0i12n n&'c #3n thnh n&'c ngt:
Cc 5At d8ng c$n thit ba0 gU)
ct, g0 d%a h0c trI, /ng nh1a
Sng knh h c), 56i #hun
)a, thvng }\,\,\ c) c
'") .Och9 Ct c* tc d8ng 'u
giM 'Oi nhMng cht hMu c4, hOt
b) dnh, cht 5i .inh, c'0, )vi
hi 5" cc i0n ki) '0Oi nngJ c*
tc d8ng c4 h7c, '0Oi bF cn
bgn, hu+n #hv, cn '4 '3ng9
PrI, g0 d%a c carb0n h*a
bVng cch /t F rUi tr0ng ct9
Cch '") nh tr&n 5-i )8c ch
10
bin trI, g0 d%a ban $u th"nh than c* tnh cht t4ng t1 nh than h0Ot tnh #h8c 58
5"0 5ic '7c n-c )n9
F.P. HcV V$d ?;2X ox gh COD :B751 5Js= :$68 5$2j?
Ob B|51 :$O5 $7l: $>O :} id8 iy51"
Cc kt ?uK ch0 th+ 5ic ,3 'W h0Ot h*a b8i bng bVng cch /t 5-i acid .unuric
A) c '" #hv h# 5" ch0 hiu .ut kh ca0 \ :.0 5-i kh/i 'ng ca 5At 'iu thK
kh<9 dch th-c hOt #hv h# '" \,h}))9 >iu ?uK ,3 'W )"u tnh thI0 gi tr )At
R ?uang :n< 5" Cln ca Cacb0n h0Ot h*a t% b8i bng Ot t4ng Bng } 5" ~
! #> t/i u -[, t ' cht hMu c4_ 5At 'iu '" r})_g, thSi gian h# #h8 r} #ht ! h
txnh 5" t/c R d6ng \, 't_h ! h Rng9
c/i 5-i )u n-c #hKi th1c t hiu .ut ,3 'W Cln Ot [ 5-i iu kin h# #h8
t/i u nghi&n cBu 5" t ' 5At 'iu h# #h8_ Cln '" r g_]\)g :Cln giK) t% [\\
,u/ng c6n h})g_'<9 PTng thSi gian ti# ,c :h# #h8< 5" giK) t ' Cln_ 5At 'iu
h# #h8 c* th ,I) ,yt tTng hiu ?uK ,3 'W9
Quy t!nh "im ch#ng ph$ng th% nghim:
&' 4h5 t%o vt li( hp ph 4ac0on ho%t ha$ t6 0i 0+ng:
E8i bng thu g0) c '0Oi bF tO# cht, #h4i kh t1 nhi&n, .au * 'Oi c .+ !
\
0
C tr0ng h]hJ /t bVng a,it >
h
kl
]
~[ t ' r=r :thI0 kh/i 'ng< ! nhit R
#h6ngJ ?ua &)9 kKn #hg) .au khi /t c r3a bVng n-c ct hai '$n '0Oi bF
b-t a,it d, rUi ngD) tr0ng dung dch La>Cl

h ?ua &) trung h6a h0"n t0"n


a,it d9 kau * 5At 'iu c r3a bVng n-c ch0 n #>m9 Pin h"nh .+ kh 5At
'iu ! rh\
0
C tr0ng giS rUi nghin nhF, rD+ n cc kch th-c Ot d m \,h}J r,\ 5" h
))9
(' 78 9ng cac0on hoat ha . :8 l #( c;a n&'c th<i nh(=# th>c t5:
Z+ r\\ )' n-c thKi nhuR) 5"0 cc b@nh n*n r}\ )', th&) 5"0 )i b@nh hg 5At
'iu h# #h8 c* d m \,h} J r,\ J h,\ ))9 ZHc tr0ng r} #ht, '7c 5" I) #hDn tch
thng ./ Cln tr-c 5" .au khi h# #h89
c0 )At R ?uang ! b-c .*ng
)a,
m }~,n) .3 d8ng )+ f-fi.
.#Ictr0#h0t0)ItIr f-}\\ :^;kCl<9 ic nh Cln thI0 #h4ng #h# ka'i bicr0)at
:bR Cln rIact0r G >;C>, z< G PCfL ./ ]~r=r~~~9
)hn t%ch hiu *u+
c th1c hin ?u tr@nh h# #h8 c* hiu ?uK h4n, c* th # d8ng #h4ng #h# kI0 t8
tr-c khi th1c hin ?u tr@nh h# #h8 giK) 'ng cht hMu c4 tr0ng dung dch thKi
,u/ng c6n h\\ G \\ )g_'9 zRt khK nTng khc c* th tnh n '" tTng thSi gian h#
#h8 5" tTng t ' 5At 'iu h# #h8 _ Cln9
F.G. CI= ~f: g892 i8v5 :U5$ 51 {d51 ox gh O7 $W"
fAt 'iu MDNO tO0 ra bVng cch bin tnh )8n ,4 d%a bVng a,it .un#huaric c !
nhit R r[\\C, .au * r3a 5" trung h6a bVng .0da h0c ,t .+ kh, thu c bRt
than h*a c* khK nTng h# th8 t/t thu/c nhuR) cati0nic9 nung 'ng h# #h8 /i 5-i
zIth+'InI E'uI '" ]rh)g_g, #> dung dch r\, thSi gian h# #h8 \ #ht9
11
fDt 'i&u HTC.+M :h+dr0ta'citI nung< bVng cch Ung kt ta t% dung dch )ui
)agiI c'0rua 5" nh) ch'0rua tr0ng )i trSng ki) #> r\,} - rr,\ :La
h
Cl

< thI0
t ' )0' zg= ;' m=r, .3 d8ng .*ng .i&u D) tr0ng ?u tr@nh #hKn Bng 5" gi" h*a kt
ta tr0ng )icr0Ya5I9 kau khi r3a kt ta, .+ kh 5" nung ! nhit R ]}\
0
C, thu
c .Kn #hg) bRt )"u trHng, c* khK nTng h# #h8 t/t cc '0Oi thu/c nhuR)
ani0nic9 nung 'ng h# #h8 wIacti5I lrangI -r '" h]\ )g_g ! #> dung dch [,
nUng R thu/c nhuR) wl-r '" ]}\ )g_' thSi gian h# #h8 }\ #ht9
fAt 'iu Bp5:.H bVng cch bin tnh bInt0nitI tr0ng )i trSng a ,it :a,it
.un#huaric< c* gia nhit9 w3a bInt0nitI n #> -], .+ kh, nghin, thu c
bInt0nitI bin tnh c* khK nTng h# #h8 thu/c nhuR) cati0nnic th3 tr&n zIth+'InI
E'uI9 nung 'ng h# #h8 zE '&n bInt0nitI bin tnh bVng a,it '" rr\ )g_g ! #>
dung dich bVng ~, thSi gian h# #h8 }\ #ht9
fAt 'iu Bp5:.HDTA bVng cch bin tnh bInt0nitI bVng dung dch a)in hMu c4 bAc
b/n >I,adIc+'tri)Ith+'a))0niu) br0)idI, bInt0nitI .au khi tu+n, ch0 #hKn Bng
5-i t ' >nP;= EInt0nitI m r,\ CC9 Pr0ng iu kin khu+ )Onh9 kau khi tra0
2i, hn h# c r3a .Och :th3 5-i i0n Er
-
< .+ kh 5" nghin9 nung 'ng h# #h8
ca EInt ->nP; 5-i wl-r 5" w-h :rIacti5I +I''0Y h< t4ng Bng '" h}} )g_g 5"
h]r)g_g9 9
ct khK0 .t nh gi h# #h8 cc '0Oi thu/c nhuR) cati0n :zIth+'InI b'uI< 5"
thu/c nhuR) ani0n :wIacti5I lrangI , wIacti5I I''0Y h< bVng ] 5At 'iu h# #h8
thu c, ch0 th+ cc 5At 'iu znLa, EInt- > ch0 h# #h8 t/t thu/c nhuR) cati0n
- zIth+'InI E'uIJ 5At 'iu >PC-z 5" EInt- >nP; h# #h8 t/t cc thu/c nhuR)
ani0n - wIacti5I lrangI r 5" wIacti5I I''0Y h9 dt ?uK khK0 .t khK nTng h#
#h8 thu/c nhuR) ca ] 5At 'iu 5-i n-c thKi th1c t 5" ch0 th+ 5At 'iu h# #h8
EInt - >nP;J >PC-zJ 5" cc 5At 'iu t2 h# znLa 5-i >PC-z 5" EInt-> 5-i
EInt->nP; c* khK nTng h# #h8 '0Oi g$n ht thu/c nhuR) c* tr0ng n-c thKi, hiu
?uK '0Oi bF )"u c* th Ot ~}- ~9 9
ct & ,uDt cng ngh& ,3 'W '0Oi bF thu/c nhuR) tr0ng n-c thKi bVng cch .3 d8ng
5At 'iu h# #h8 kt h# 5-i kI0 t8 bVng )u/i ki) '0Oi a h*a tr :u;C, #h`n nh),
#h`n .Ht, )u/i )agiI C<9
,h-. *ui t!nh nh/ sau : n-c thKi nhuR) th&) 5At 'iu h# #h8 th&) cc
)u/i ki) '0Oi a h*a tr iu chnh #> n-c thKi kh0Kng r\-rr th&) cht tO0
bng u;; 'Hng gOn bF cn 'Hng n-c tr0ng :ht thu/c nhuR)< ,3 'W .inh
h7c ti# thI0 thKi bF : Ot +&u c$u<9
F.R. HcV V$d 875 w8? g7l8 551 :B751 5Js= i|51 =$v V$? 085$ $<="
fi khugn Eaci''u. .ubti'i. c bin 2i di tru+n c* )ang #0'+hi.tidinI tr&n b
)t t b"0 9 ># #h8 c cc i0n Cu
h
, Li
h
9
z"ng .inh kh/i n) )/c thuRc } '0"i n) )/c khc nhau '" ;.#Irgi''u. nigIr,
;9 0r+aI, uInici''iu) chr+.0gInu), Prich0dIr)a haria)nu) 5" zuc0r
12
racI)0.u. cjng c* khK nTng h# #h8 #h$n '-n cc '0Oi i0n ki) '0Oi nng tr0ng
n-c9
F.Q. HcV V$d w8? g7l8 551 :B751 5Js= i|51 oS {}O ~6 ~ :Bc2 $7l: $>O"
?(y tr@nh tr1n A(y #+ thB nghi#:
?(C tr@nh ho%t ha DEHF:
i4 d%a 5" 5F tru c r3a .Och bVng n-c th+ c8c ,3 'W tO# c4 h7c9
h\\g 5At 'iu kh c ngD) 5"0 h,} 't dung dch acid citric bt0 h6a tr0ng ][
giS9 kau *, ,4 d%a 5" tru c '+ ra khFi dung dch acid citric, kh t1
nhi&n ! iu kin #h6ng th nghi)9 Cc 5At 'iu n"+ c .+ ! \
0
C tr0ng }
giS, 5" h0Ot h*a ! rh\
0
C tr0ng [ giS9 fAt 'iu .au khi h0Ot h*a c ngD) r3a
bVng } 't n-c ct tr0ng ] giS, '# 'Oi ?u tr@nh n"+ '$n nhV) r3a ht acid
citric d9 kau * .+ 'Oi ! \
0
C tr0ng giS, bK0 ?uKn tr0ng cc ba0 #'a.tic9
Ghi5t 0H nghi1n c/(
uhKn Bng c th1c hin tr0ng thit b ^atI.t gU) h th/ng khu+ h0Ot
Rng cvng ch R9
LUng R cati0n c ,c nh bVng #h4ng #h# .0 )"u tr&n )+ aInI.i.
h\ :;nh Nu/c<9 cR dn in ri&ng 5" #> cc dung dch c 0 bVng )+ 0
R dn pPp Z\ 5" )+ 0 #> C+bIr.can }r\ :;nh Nu/c<9 c/i 5-i )u
chBa Ung thSi Lih 5" Cdh, nUng R ca chng c ,c nh bVng #h4ng
#h# ;;k tr&n )+ uIrkin ')Ir \\9
I5t A(< -h<o sCt
dt ?uK ch0 th+ hai '0Oi #h8 #hg) nng nghi# '" ,4 d%a 5" tru c* khK nTng
h# #h8_tra0 2i i0n Li
h
5" Cd
h
5-i hiu .ut kh ca0 :}\ G \ /i 5-i ,4
d%a 5" ]\ G ]} /i 5-i tru<9
fic h0Ot h*a ,4 d%a 5" tru bVng acid citric c* tc d8ng nDng ca0 r rt hiu
.ut ,3 'W i0n Lih 5" Cdh, '") tTng hiu .ut cK hai '&n kh0Kng \9 >iu
.ut n"+ khng tha+ 2i nhiu khi tha+ 2i nUng R i0n ki) '0Oi tr0ng dung
dch9
F.A. Nx gh /8? g7l8 551 :B751 i5 :$68 =y51 51$89V i|51 qp7g8:p ~; C$8:85"
J"olit" t> nhi1n K A(a sL ch5 9%ng al(#inosilicat" ng# n&'c, c c( trMc :Np v
vO t+# c(a chitin th+$ c trong 0K th<i c;a ngnh c+ng nghip th;y s<n &Pc s8
9ng l# vt li( hp ph DEHF$ -i# lo%i n3ng IEQ$ trong #=t sN nghi1n c/(. I5t
A(< c;a nghi1n c/( K cho thy rRng S"olit" t> nhi1n v chitin th+, lo%i DEHF sTn c
rU tiVn, c -h< nWng :8 l IEQ ch/a trong 0Xn th<i v'i hi( A(< cao. Ynh h&Zng c;a
cCc y5( tN 5n hi( A(< A(C tr@nh :8 l nh& th[i gian, = \#, v t] l tr=n c^ng &Pc
nghi1n c/( :Cc Hnh. I5t A(< th>c nghi# cho thy v'i l&Png s8 9ng S"olit" _`a
th"o l&Png -h+$, trong hbn hPp v'i 0Xn th<i c = \# cda, th[i gian :8 l e` phMt
th@ hi( A(< :8 l 4ro# Z 9%ng linh =ng %t &Pc l e_.fd_a. g&'c h( nghi1n c/(
sL 0= v'i l&Png chitin th+ _`a th"o l&Png -h+$ trong hbn hPp v'i 0Xn th<i c = \#
c_a, th[i gian :8 l _c` phMt th@ hi( A(< :8 l F0 Z 9%ng ting %t &Pc l cj,fka.
13
f@ c* th"nh #h$n i0n 'inh Rng 5" cu trc tinh th ,/# t2 0ng 5-i ' rng chi) t-i
}\ )" I0'itI c* khK nTng h# thu :b+< 5" c/ nh dZL :tra0 2i i0n< c* tr0ng bvn
thKi9
Chitin th '" 5F t) cua c* tr0ng bt thKi ca ng"nh cng nghi# th+ .Kn c* chBa
kh0Kng h,[ chitin tnh thI0 tr7ng 'ng kh9 dhng Rc 5" khng th #hDn h+
.inh h7c, chitin '" )Rt #0'+.accharidI t@) th+ nhiu nht tr0ng t1 nhi&n gU) cc
#hDn t3 #0'+ - - :r,]< G L G acIt+' G n G g'uc0.a)in9 uhDn t3 chitin c* nhiu nh*)
chBc Gl> n&n c* R th) n-c ca0, cu trc ca0 #hDn t3 'inh Rng 5" chBa nhMng
nh*) chitin h0Ot tnh ca0 c* khK nTng bHt giM 5" 'i&n kt h+dr0 5-i i0n dZL9 Chnh 5@
5A+ ng0"i I0'itI, ,3 'W dZL tr0ng bvn thKi chitin th cjng '" )Rt tr0ng nhMng
fZ>u rt c* ti) nTng 5 kha cOnh )i trSng cjng nh tnh kinh t d0 gi th"nh
cOnh tranh9
F.H. HcV V$d CO
P
:B751 $9 :$51 51 w$8 5$; ?I3 i|51 ~f: g892 MOu0"
zl-r '" )Rt tr0ng ./ cc zl. )"
aghi t tO0 ra, c* khK nTng h# #h8
'ng Cl
h
'-n h4n tr0ng 'ng ca n*
r]\ 5-i nhit R tr0ng #h6ng 5" #
.ut #hv h# :h bar<9
aghi ch0 rVng= zRt thvng $+
zl., c* th 'u giM 'ng cacb0n
di0,it t4ng 4ng 5-i ~ thvng 9
Pr0ng khi *, r thvng chBa $+
cacb0n ,/# - )Rt tr0ng nhMng
ngu+&n 'iu ti&n tin thu giM Cl
h
tr0ng /ng kh*i ca nh" )+ in G ch 'u giM
c 'ng Cl
h
t4ng 4ng 5-i ] thvng9
F.L. L<= w$U i|51 :$O5 $7l: :U5$"
Phan h0Ot tnh c dvng rRng rti tr0ng nhiu bR '7c khng kh, t% '0Oi nhF '7c 5"i
ch8c 't_#ht n '0Oi '-n, '7c c 5"i trT) )_giS9 Pr0ng k thuAt th@ '") )Rt
th"nh #h$n ca ci '7c kh :tr0ng $u '7c thu/c ', cjng nh Pr0ng t )t 5" )+
iu h6a nhit R<9
C* hai h th/ng '7c kh c trng9 zRt Bng d8ng '7c kh ! nhMng n4i ng ngSi
nh 5Tn #h6ng, bnh 5in, #h6ng th nghi), nh" h"ng 5" )+ ch bin th1c #hg),
nhMng n4i c$n kh t1 d0 .Och9 zRt h th/ng khc dvng hOn ch kh nhi) )i
14
trSng t% kh thKi ca cc h0Ot Rng cng nghi# nh = .Kn ,ut thu/c .ng, nh1a,
cht d(0 t2ng h#, thuRc da, tr0ng nhMng ?u+ tr@nh cng nghi# nh = Cng nghi#
ca0 .u, cng nghi# .4n, 5Ic ni, t4 .i, cht d(0 kt dnhC
Zng than h0Ot tnh ti&u dvng c$n c$n c ti .inh bVng h4i n-c, khng kh 5"
,3 'W kh Rc hOi9
h9 TB751 =y51 51$89V :$@= V$?"
Phan h0Ot tnh c dvng tr0ng cng nghi# Sng ch +u kh3 )"u ch0 Sng c*
)"u t/t h4n 5" cKi tin ng k nhMng c tnh ca ?u tr@nh .Kn ,ut9 i3 'W bVng than
h0Ot tnh gi# ch0 5ic tch nhMng tc nhDn tr&n b )t 5" cht kI0 :cht 1c tr0ng
#hDn t3 '-n< '") tTng .Bc cTng ca b )t 5" giK) R nh-t9 ciu n"+ '") tTng t ' kt
tinh ca Sng 5" tTng .1 #hDn tch .i r 5" cht kt tinh bVng #h4ng #h# '+ tD)9
c/i 5-i d$u 5" )o, than h0Ot tnh c dvng tr0ng ?u tr@nh 'i&n kt cht tg+ trHng
tch )"u khng )0ng )u/n9 k1 b2 .ung ca than h0Ot tnh ch0 th+ cht tg+ trHng '")
giK) 'ng h2n h# h# #h8 thu c hiu ?uK )0ng )u/n9
Pha) gia 5"0 cc ?u tr@nh '7c ru, n-c tri cD+,C
9 TB751 =y51 51$89V H>O {C2 $>O =$c:"
Cng nghi# h*a d$u, .Kn ,ut dc #hg), khai kh0ng, nng nghi#, bK0 ?uKn, h"ng
khng 5j tr8, 'xnh 51c ?uan .1999 cu c$n #hKi .3 d8ng than h0Ot tnh 5-i kh/i 'ng rt
'-n9
> th/ng '7c than h0Ot tnh c dvng tr0ng cc nh" )+ ngu+&n t3 hOn ch .1
th0t ra nhMng h4i kh #h*ng ,O 5" )Rt ./ cht kh nh = dru#t0n, ,In0n thKi ra )i
trSng9 z/i ?uan tD) chnh tr0ng cc #hKn Bng hOt nhDn '" )Ith+' i0didI 5" kh tr0ng
iu kin #hKn Bng khng th"nh9 zt khc, than h0Ot tnh c dvng kh3 hI'iu)
c dvng nh h4i kh bK0 5 tr0ng #hKn Bng 'Onh 5" iu tit bVng n-c9
T$2 $W8 $>O =$c: 5$J GO07g85pX PB7VO5p ~; B2:O5p :} w$U :@ 5$8t5" dh t1 nhi&n
c* chBa kh0Kng #r0#anI 5" ]-} h+dr0carb0n c thu hUi bVng h# #h8 ca than
h0Ot tnh9 dh0Kng } #r0#anI 5" \ EutanI 5" ~[-~~ uIntanI 5" h+dr0carb0n
c thu hUi b"ng than h0Ot tnh9
I0'itI cjng c .3 d8ng rRng rti 5" c bit th"nh cng '") cht )ang ,c tc tr0ng
cng ngh h*a d$u 5" t2ng h# hMu c49
R. (51 {d51 [8g8=O1pg :B751 w :$2f: 0= wh V$E5 :U=$ $: ?
cc dvng '")
cht h# #h8
'") .Och d$u
kh0ng 5" n-c,
tch cc ru, a,it
a)in, 5ita)in, cht
khng .inh, rI0n,
15
559 Cjng dvng '") cht )ang ,c tcJ cht ht g), '") kh 5" cht h# #h8 :#ha txnh<
tr0ng #hDn tch .Hc k9
- Z") cht ht g)= ki'icagI' c* cu trc rng ch0 #hy# n* ht n-c )Onh,
5" c dvng rRng rti nh cht ht g)9 L* c* th giK) R g) tr0ng )Rt khng
gian kn ,u/ng )Bc ]\, 5" .au khi t bt0 h6a h4i n-c, ta c* th .+ h0"n
ngu+&n tr! 'Oi ! nhit R r}\
0
C9 9
>Ot ht g) c* Sng knh t% r)) n })), c *ng th"nh nhMng g*i nhF
nh g*i tr" '7c tin bK0 ?uKn U gia d8ng 5" .Kn #hg) cng nghi#9
Q. TB751 =O5$ :I= 5y51 51$89V"
5.1. P$E5 5$6 =$f? :Bt5 =S 0 qp7g8:p.
Zi d8ng tnh cht h# #h8 n&n cc nh" nghi&n cBu t tO0 ra cc '0Oi #hDn b*n
chBa I0'itI9 I0'itI .Q t% t% nhK cht dinh dong tr0ng #hDn b*n 5"0 t, gi# tit
ki) 'ng #hDn b*n, tTng R #h@ nhi&u :d0 '" 5At 'iu ,/# n&n '") ,/# t<, giM R
g) 5" iu h0" R #> ch0 t :! fit La) t h4i chua tr0ng khi I0'itI 'Oi c* tnh
ki)<9
Prung tD) cng ngh '7c h0 d$u t nghi&n cBu th"nh cng hai '0Oi #hDn nhK
chA) tr&n c4 .! I0'itI - uhDn r& nhK chA) Zng r& b*n tr1c ti# ,u/ng Ung
ruRng thSng b r3a tri kh0Kng ]\ c6n cD+ trUng ch h# th8 t/i a \9 Ch0 n&n
#hKi '") th n"0 r& khng b r3a tri 5" '0Oi #hDn )-i #hKi nhK t% t% r&, cD+
c$n ba0 nhi&u r& th@ cung c# ch%ng +9 Z0Oi rI-I0'itI ng Bng +&u c$u *9
Chng ti t tin h"nh ch0 r& h# #h8 5"0 tr0ng kh0ang ca I0'itI 9 n-i tc
d8ng ca )i trSng b&n ng0"i r& .Q t% t% giKi h#9 ciu n"+ .Q gi# ch0 cD+ trUng
h# th8 c r& trnh c .1 r3a tri nhiu r& nh cc b*n #hDn c2 in9
Lg0"i ra cc ngu+&n t/ 5i 'ng cjng c$n thit ch0 cD+ trUng9 fic a cc
ngu+&n t/ 5i 'ng 5"0 #hDn 5" khi b*n #hDn 5i 'ng .Q cung c# ch0 cD+ trUng,
?u tr@nh n"+ rt kh* khTn 5@ cc ngu+&n t/ 5i 'ng c$n ch0 cA+ 5 cvng by 9Lg0"i
ra c6n c* .1 Knh h!ng ca ?u tr@nh r3a tri 5i 'ng d0 tc d8ng ca )i trSng9
f-i W U gHn ngu+&n t/ 5i 'ng 5"0 tr0ng cht nn I0'itI , khi b*n ,u/ng ruRng
cc ngu+&n t/ 5i 'ng .Q c nhK t% t% ch0 cD+ k# h# thu9 Lh 5A+ 5i 'ng .Q
#hDn b/ Ung u tr&n Ung ruRng ch0 cD+ h# thu9 Zng giKi h# khng nhiu .au
h[ ng"+ Ot \9h nh 5A+ chng ta c* th b*n 5i 'ng ch0 cD+ trUng dvng ch0
nhiu ni&n 589
k w$= V$d= :T5$ :Bl51 w$y $l5 :B751 =O5$ :I=X b&n cOnh nhiu bin #h# nh
,D+ d1ng cc cng tr@nh th+ 'i, # d8ng cc #h4ng #h# canh tc99, th@ hin na+
t 5" ang c* nhiu nghi&n cBu t2ng h# 5At 'iu tr4ng n-c t% )Rt ./ '0Oi #0'+)I
t1 nhi&n 5" t2ng h# ! )Rt ./ c4 .! nghi&n cBu tr0ng n-c nhV) giM g) ch0 t
tr0ng )Rt thSi gian d"i, 'ng n-c 'u giM tr0ng 5At 'iu .Q c '+ giKi t% t% cung
c# ch0 cD+ trUng9 a*# #h$n #ht trin kinh t - ,t hRi a #h4ng 5" giK) chi #h
t-i ti&u ch0 nng nghi# 5"0 )va kh 9
u0'+)I h# th8 n-c '" .Kn #hg) c* khK nTng giM c tr&n r\\g n-c_rg #0'+)I
kh9 kKn #hg) n"+ c .3 d8ng tr&n nhiu 'xnh 51c khc nhau nh= kKn ,ut cc
.Kn #hg) chT) .*c 5 .inh, '") #h8 gia ch/ng th) tr0ng ,D+ d1ng, .Kn ,ut h0a
kh, ) ch/ng th)9999 Pr0ng nng nghi#, n* c .3 d8ng giM g) 5" cKi tO0
16
t, 5An chu+n cD+ trUng i ,a, .3 d8ng cvng #hDn b*n 5" #h8 gia ch0 cD+ trUng
tr0ng chAu9 f-i khK nTng 'u giM c )Rt 'ng n-c '-n, ht 5" nhK n-c nhiu
'$n, .3 d8ng #0'+)I h# th8 n-c c* W nghxa ht .Bc ?uan tr7ng tr0ng 5ic g+
)Onh #ht trin .Kn ,ut nng nghi#, ch/ng hOn ch0 cD+ trUng 5" giM 2n nh .inh
thi t9 fic a #0'+)I h# th8 n-c 5"0 t c6n '") tTng hiu ?uK .3 d8ng #hDn
b*n d0 cc i0n tr0ng th"nh #h$n #hDn b*n c* th khu+ch tn 5"0 cc ' ,/# ca
)Ong '-i #0'+)I h0c 'i&n kt 5-i cc nh*) - Cll ca a,it acr+'ic :nhS cc 'i&n
kt #h/i tr, '1c ht txnh in999< 5" cung c# d$n ch0 cD+ trUng, nhS * #hDn b*n
khng b r3a tri n&n khng gD+ nhi) )i trSng n-c9
5.2. TB751 =$M5 52y8
Pr0ng 'xnh 51c chTn nui, ch #hg) I0'itI '") #h8 gia thBc Tn ch0 'n 5" g"9 dhi
c trRn 5"0 thBc Tn, ch #hg) .Q h# #h8 cc cht Rc tr0ng c4 th 5At nui, tTng
khK nTng khng bnh, kch thch ti&u h0 5" tTng tr!ng9
cc bit I0'itI khng Rc /i 5-i ngSi cjng nh 5At nui9
A. T$O5 $7l: :U5$ {51 :B751 3 {JK="
zRt Bng d8ng c bit ca than h0Ot tnh c dvng tr0ng ?u tr@nh tr bnh kh* th!,
tr0ng h ti&u h*a kh3 5i khugn, rt d c h# #h8 5" h# #h8 rt nhanh bVng than
h0Ot tnh b!i 5@ tr7ng 'ng #hDn t3 ca09
4ar0o #"9icinalis G than dc= gi# tg+ trvng 5" cc Rc t/ .au khi b ngR Rc thBc
Tn999 c dvng tr bnh dch 5 5" 5i&) ruRt, dvng '") thu/c giKi Rc tr0ng nhMng
trSng h# ngR Rc t% n) r4), th1c #hg), cht h0 h7c c* nguUn g/c t% th1c 5At,
dvng '") thu/c, #h0.#h0, #hIn0'C9 Phan h0Ot tnh dvng
ng d8ng '7c thu/c ' kh3 nic0tinI 5" kh Rc khc tr0ng kh*i thu/c, '") khgu trang
)t nO #h6ng Rc, ), '*t chDn,C
II_ (NG DNG H-P TH
F. (51 {d51 w$6 5M51 $cV :$d A?758O=X H
P
[ =%O qp7g8:p :B751 52y8 :$%3 065.
I0'itI c* khK nTng h# th8 cc i0n ki) '0Oi,
ani0n, cc kh Rc , cc cht hMu c4 Rc hOi '4
'Mng tr0ng n-c rUi t1 ch@) ,u/ng +, tr0ng
n-c c* khK nTng h# #h8 >hk 5" tra0 2i i0n
giM 'Oi tr&n b )t cht rHn ;))0niac 5"
)ang nhMng 5i .inh c$n thit a 5"0 ,3 'W
)vi kh* chu ca n-c hU nui t)9
17
Pr0ng nui t) c thD) canh, I0'itI c .3 d8ng nhV) )8c ch '") giK) P;L :L>
5" L>]<, >hk tr0ng )i trSng9
dt ?uK ch0 th+ I0'itI c* tc d8ng h# thu P;L t/t nht tr0ng )i trSng n-c
ng7t, rg I0'itI c* khK nTng '") giK) \,rh )g P;L9 cR )n c"ng ca0 tc d8ng h#
th8 P;L ca I0'itI c"ng giK)9 I0'itI c* tc d8ng '") tTng h") 'ng 0,+ h6a tan
5" giK) R cBng .au khi ,3 'W9 kau rh giS, I0'itI khng c6n khK nTng h# th8 P;L9
Pr0ng )i trSng n-c ng7t, ,3 'W I0'itI nh kb } ng"+_'$n 5-i 'iu 'ng \ )g_Z
c* th du+ tr@ h") 'ng P;L ! )Bc thch h# ch0 t) c :nhF h4n \,r )g_Z<9
I0'itI khng c* tc d8ng h# th8 >hk ch0 n&n khng n&n dvng I0'itI '") giK)
>hk tr0ng a0 nui t) c9
Lu dvng 'iu 'ng I0'itI ri ?a )Bc ch0 #hy# 5n khng Knh h!ng n t)
nui9
P. Vf: g892 i8v5 :U5$ :} ?d5 oS {}O $cV :$d ?;2 Js= :$68 5$2j?"
fAt 'iu MDNO bVng cch bin tnh )8n ,4 d%a bVng a,it .un#huaric c ! nhit R
r[\\C, .au * r3a 5" trung h6a bVng .0da h0c ,t .+ kh, thu c bRt than h*a c*
khK nTng h# th8 t/t thu/c nhuR) cati0nic9
9 Hl: 5Js= P7g3?p 08t2 $cV :$d 5Js= 18V C68 :$895 &c: :BW51
c/i 5-i t chBa .yt nng, .1 #ht trin ca cD+ trUng c* th b hOn ch b!i thiu
l,+, th%a Cl, h0c nhiu n-c, tri 'Oi t c* cu trc nh ch0 #hy# 'u thng t/t,
$+ 5" du+ tr@ )1c n-c thch h#9
c/i 5-i t nng, cc hOt u0'+)I .i&u h# th8 n-c .Q '") #hUng '&n '") g+ )Rt
#h$n cu trc t, iu * ch0 #hy# tTng ?u tr@nh 'u thng 5" th0t n-c9
c/i 5-i t ct, >Ot n-c ch0 khK nTng giM n-c ca t tTng nhng >Ot
n-c cjng
c* th #hUng '&n c1c Oi ch0 #hy# th0t n-c )Rt cch nhanh ch*ng9 k1 c* )t
ca >Ot n-c c6n gi# ch0 t ct kt *ng 'Oi 5-i nhau, nhng khng tO0 .1 B 7ng
n-c9
P*) 'Oi /i 5-i h '0Oi t tr&n >Ot n-c cKi thin .1 th0t n-c, 'u thng 5" giM
n-c h# 'W tt cK iu n"+ c* ch 'i ch0 5ic trUng cD+9
c/i 5-i cc '0Oi t bOc )"u, t cht bvn, cht dinh dong 5" khK nTng giM g) ky)
nh cc '0Oi t ca bti thKi khai kh0ng9 dhi b*n cht u0'+)I .i&u h# th8 n-c .Q
gi# t tTng R #h@, 'u giM #hDn b*n 5" giM n-c, tTng ./ 5i .inh 5At ./ng, cKi
thin tnh cht ca t gi# cD+ trUng ./ng 5" #ht trin tr0ng iu kin khHc nghit9
78 9ng nh& #=t l'p gil \# v l# \# cho t
>Ot n-c c* th dvng nh '" '-# giM g) ,ung ?uanh cD+ 5" kh*) cD+, nh 5A+ n*
'") giK) .1 )t h4i n-c b )t 5" cKi thin khK nTng .3 d8ng n-c /i 5-i h
th/ng r cD+ nng9 d thuAt n"+ '") giK) .1 ba+ h4i n-c t-i ~\ 5" thch h# 5-i
tt cK cc '0Oi cD+ 5" kh*) cD+ c* h th/ng r nng9 Z+ )Rt '-# t ,ung ?uanh
g/c cD+ 5" rKi >Ot n-c ngA) n-c 5"0 5vng *9 k3 d8ng )Rt '-# gI' cBng c
) tK ! tr&n :}\ ga) >Ot n-c ch0 r 't n-c<, A+ '-# gI' bVng )Rt '-# t9 Z-#
t n"+ .Q bK0 5 >Ot n-c khFi b t"n #h b!i nh .ng )t trSi nu .3 d8ng #hDn
b*n n* c t d-i '-# gI'9
18
>Ot n-c c6n c .3 d8ng '") g) t ! n4i giI0 hOt ch0 nK+ )$) .-), giK) .1
t-i n-c 5" chT) .*c ch0 )$) cD+, c bit >Ot n-c '" kh0 d1 trM n-c ch0 cD+
! 5vng )" .1 thiu n-c ,K+ ra thSng ,u+&n9
>Ot n-c c* tc d8ng iu h6a R g) tr0ng t 5" gi# cD+ trUng h# th8 dinh
dong t/t nht, hOn ch r3a tri #hDn b*n )i khi trSi )a ?u '-n9
Lg0"i ra ngSi ta cung c* th ch tO0 #hDn nht chA) t% 5At 'iu #0'+)I n"+ t4ng
t1 nh 0'Iit9
III_ /^T L+N
># #h8 5" h# th8 tu+ c* th #hDn bit c 5-i nhau thng ?ua c4 ch c trng,
nhng ,yt 5 bKn cht ca cc cht h# #h8 - h# th8, c* )Rt ./ cht 5%a '" cht h#
#h8 5%a '" cht h# th89 f@ 5A+ ?u tr@nh Bng d8ng ca chng cjng cha th nh gi
r r"ng tr&n t%ng #h4ng din ri&ng, #h$n '-n '" Bng d8ng tr&n c4 .! h# #h8 nhiu
h4n9 Lhng dv .a0 i nMa th@ ?ua nhMng g@ t t@) hiu ! cc #h$n tr&n ta th+ rVng
?u tr@nh h# #h8 - h# th8 5" cc cht h# #h8 - h# th8 t *ng 5ai tr6 khng nhF
tr0ng th1c t .Kn ,ut 5" nghi&n cBu kh0a h7c, d1a tr&n c4 .! nhMng Bng d8ng * c*
th g*# #h$n cKi tO0 )i trSng 5" tTng nTng .ut .Kn ,ut9 fic #ht trin th&)
nhMng 5At 'iu h# #h8 - h# th8 )-i 5" nh gi .t h4n 5ai tr6 ca t%ng ?u tr@nh '"
iu c$n thit 5" c* nhiu c4 .! th1c hin tr0ng t4ng 'ai9
T;8 g892 :$O? w$67"
- Lghi&n cBu h# #h8 )"u _ ,3 'W Cln tr0ng n-c thKi nhuR) bVng cacb0n h0Ot h*a
t% b8i bng G Lgu+n Ph >", >U Ph >6a9
- Lghi&n cBu Bng d8ng khK nTng h# #h8 ki) '0Oi nng ca 5i .ainh 5At tr0ng )i
trSng n-c G cng fj Ech >Onh9
- Lghi&n cBu khK nTng h# #h8 5" tra0 2i i0n ca , d%a 5" 5F tru bin tnh9
- Lghi&n cBu 5At 'iu t2 h# 5" cng ngh ,3 'W '0Oi bF thu/c nhuR) tr0ng n-c thKi
nhuR) G fin Cng ngh h*a
Cvng cc b"i 5iIt. tr&n cc YIb.itI=
- htt#=__YYY9.ciIncIbu90rg_bu-tag._)0-r
- htt#=__h0ah0c9in0_bai5iIt_r\h~
- >0ah0cnga+na+9c0)
- htt#=__YYY9YIb.tIr.-0n'inI-dicti0nar+90rg
19
- htt#=__YYY9da'at9g0595n_.0nn#tnt_
20

You might also like