You are on page 1of 35

Fundamentos de Electrnica

Departamento de Tecnoloxa Electrnica


FUNDAMENTOS DE ELECTRNICA
2 Curso do Grao Enxeara Elctrica
Tema 6: Realimentacin
Profesores: Alfonso Lago Ferreiro
Ana Mara Cao Paz
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
6.2
Realimentacin:
Concepto de realimentacin.
Tipos de realimentacin.
Ganancia con realimentacin.
Vantaxes da realimentacin negativa.
Amplificadores con realimentacin.
Influencia da realimentacin negativa sobre os niveis de
impedancia.
Realimentacin negativa de tensin en serie.
Osciladores senoidales.

Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
CONCEPTO DE REALIMENTACIN
Dise que un circuto, en particular un amplificador, est realimentado cando o sinal
sa entrada depende do seu sinal de sada.
A forma en que se establece esta dependencia define o tipo de realimentacin.
Amplificador en bucle aberto (lazo aberto):
Amplificador
A
X
g

X
s

g s
X A X =
O que ocorre entrada do amplificador non se ve infludo polo que pasa na sada.
6.3
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
Amplificador en bucle pechado (lazo pechado):
CONCEPTO DE REALIMENTACIN
Amplificador
Rede de
mestura
Rede de
mostraxe
Rede de
realimentacin
R
L

Amplificador realimentado
Carga
R
g

Xerador
de entrada
Rede de mostraxe: Toma unha mostra do sinal de sada (tensin ou corrente).
Rede de mestura: Mestura o sinal tratado na rede de realimentacin co sinal de
entrada exterior.
Rede de realimentacin: Realiza un tratamento da mostra. Pode estar constituda por
unha rede activa ou pasiva
6.4
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
CONCEPTO DE REALIMENTACIN
Modos de realimentacin:
Realimentacin negativa: A mostra do sinal de sada realimentada de xeito continuo
beira de entrada e rstase do sinal de entrada externa creando un sinal denominado
sinal de erro.
Ante unha variacin inicial do sinal de sada, a realimentacin reduce a
devandita variacin inicial
Realimentacin positiva: A mostra do sinal de sada realimentada de xeito continuo
beira de entrada e engdese ao sinal de entrada externa xerando un sinal de erro
mis grande.
Ante unha variacin inicial do sinal de sada, a realimentacin incrementa dita
variacin inicial, ata que a sada chega tensin lmite de saturacin do
amplificador.
6.5
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
TIPOS DE REALIMENTACIN
En funcin dos tipos de redes de mostraxe e mestura, poden distinguirse catro tipos
de realimentacin:
Realimentacin de tensin en serie: O sinal de entrada rede de realimentacin a
tensin de sada, que se presenta entrada do amplificador en serie co xerador externo.
Amplificador
Rede de
realimentacin
R
L

Carga
R
g

Xerador
de entrada
V
o

V
r

V
g

6.6
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
TIPOS DE REALIMENTACIN
Realimentacin de tensin en paralelo: O sinal de realimentacin acta en paralelo.
Amplificador
Rede de
realimentacin
R
L

Carga
R
g

Xerador
de entrada
Realimentacin de corrente en paralelo: O sinal de realimentacin acta en paralelo coa
entrada e depende da corrente de sada.
Amplificador
Rede de
realimentacin
R
L

Carga
R
g

Xerador
de entrada
V
o

I
g

I
r

I
g

I
o

I
r

6.7
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
TIPOS DE REALIMENTACIN
Realimentacin de corrente en serie: O sinal muestreada a corrente de sada e o sinal
que se realimenta acta en serie coa entrada.
Amplificador
Rede de
realimentacin
R
L

Carga
R
g

Xerador
de entrada
I
o

V
g

V
r

6.8
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
GANANCIA CON REALIMENTACIN
Amplificador
A
Rede de
Realimentacin

+
-
sinal
externa
sinal de
sada
X
g

X
o

Amplificador realimentado
X
r
= X
o

X
i
= X
g
- X
r

A
r
Ganancia
amplificador realimentado
o r
X X | =
i
X A Xo =
r g i
X X X =
g
o
r
X
X
A =

A 1
A
A
r
| +
=
Cantidade de realimentacin en decibelios:
A
A
log 20 N
r
=
A 1
1
log 20 N
| +
=
Factor de realimentacin:
6.9
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
GANANCIA CON REALIMENTACIN
Amplificador
A
Rede de
Realimentacin

+
-
sinal
externa
sinal de
sada
X
g

X
o

Amplificador realimentado
X
r
= X
o

X
i
= X
g
- X
r

A
r
Ganancia
amplificador realimentado
En xeral, e para sinais senoidales, A, y A
r
sern magnitudes complexas
A ganancia do bucle (lazo) de realimentacin ser -A
Realimentacin negativa: |A
r
| < |A| |1+A| > 1 Inters prctico
Realimentacin positiva: |A
r
| > |A| |1+A| < 1
Caso particular: |1+A| = 0 Xerador de sinal
6.10
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
VANTAXES DA REALIMENTACIN NEGATIVA
A realimentacin negativa dimine a ganancia do amplificador desear un
amplificador cunha ganancia superior necesaria.
Mellora a estabilidade da ganancia (Sensibilidade):
A ganancia depende de: Envellecemento dos compoentes
Substitucin de compoentes vellos por novos.
Variacins de temperatura e de tensin de alimentacin
etc.
Se constante:
( )
( ) ( )
2 2
r
A 1
1
A 1
A A 1
dA
dA
| +
=
| +
| | +
=
( )
2
r
r
r
A 1 A
dA
A
dA
| +
=
A
dA
A 1
1
A
dA
r
r
| +
=
| 1+A| > 1
A
dA
A
dA
r
r
<
6.11
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
VANTAXES DA REALIMENTACIN NEGATIVA
Mellora a distorsin no lineal:
Se un amplificador necesita traballar lixeiramente en zona non lineal para dar a
necesaria amplitude de sada provoca unha distorsin da sinal de sada.
A distorsin non lineal produce armnicos da sinal de entrada. Para unha sinal
senoidal de frecuencia 1 kHz:
I
o

f (kHz)
1 2 3 4 5
Se D
2
a distorsin introducida polo 2
armnico:
Amplificador
A
Rede de
Realimentacin

+
-
D
2

D
r2

D
r2

-D
r2

-AD
r2

2 r 2 2 r
D A D D | =
( ) A 1
D
D
2
2 r
| +
=
| 1+A| > 1
2 2 r
D D <
6.12
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
VANTAXES DA REALIMENTACIN NEGATIVA
Mellora a distorsin de frecuencia:
Se se considera o caso no que |A| >>1:
Se na rede de realimentacin non existen elementos reactivos, a ganancia realimentada
independente da frecuencia, desaparecendo a distorsin por aquel motivo
A 1
A
A
r
| +
=
|
~
1
A
r
6.13
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
AMPLIFICADORES CON REALIMENTACIN
Amplificador de tensin: A tensin de sada proporcional tensin de entrada, sendo
o factor de proporcionalidade (A
V
) independente da resistencia interna da fonte e da
carga.
R
g

V
g

A
V
V
1

R
o
baixa

R
e

alta

V
1
V
2
R
L

R
g
<< R
e

R
L
>> R
o

g V 1 V 2
V A V A V = ~
O modelo ideal sera aquel que tivese resistencia de entrada infinita e resistencia de
sada nula.
6.14
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
AMPLIFICADORES CON REALIMENTACIN
Amplificador de corrente: A corrente de sada proporcional corrente de entrada,
sendo o factor de proporcionalidade (A
I
) independente da resistencia interna da fonte e
da carga.
R
g
>> R
e

R
L
<<R
o

g I 1 I 2
I A I A I = ~
O modelo ideal sera aquel que tivese resistencia de entrada nula e resistencia de sada
infinita.
A
I
I
1

R
o

alta

R
e

baixa

R
L

I
2
R
g

I
g

I
1
6.15
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
AMPLIFICADORES CON REALIMENTACIN
Amplificador de transcondutancia: A corrente de sada proporcional tensin de
entrada, sendo o factor de proporcionalidade (g
m
, transcondutancia) independente da
resistencia interna da fonte e da carga.
R
g
<< R
e

R
L
<<R
o

g m 1 m 2
V g V g I = ~
O modelo ideal sera aquel que tivese resistencia de entrada e resistencia de sada
infinita.
g
m
V
1

R
o

alta

R
e

alta

V
1
R
g

V
g

R
L

I
2
6.16
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
AMPLIFICADORES CON REALIMENTACIN
Amplificador de transresistencia: A tensin de sada proporcional corrente de
entrada, sendo o factor de proporcionalidade (r
m
, transresistencia) independente da
resistencia interna da fonte e da carga.
R
g
>> R
e

R
L
>>R
o

g m 1 m 2
I r I r V = ~
O modelo ideal sera aquel que tivese resistencia de entrada e resistencia de sada nula.
R
L

V
2
r
m
I
1

R
o
baixa

R
e

baixa

R
g

I
g

I
1
6.17
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
INFLUENCIA DA REALIMENTACIN NEGATIVA SOBRE OS NIVEIS
DE IMPEDANCIA
Amplificador real: O factor de proporcionalidade dos distintos tipos de amplificadores
vistos anteriormente non independente da resistencia interna da fonte (R
g
) e da carga
(R
L
).
A realimentacin negativa pode achegar o comportamento dun amplificador real ao dun
ideal modificando os valores da resistencia de entrada e da resistencia de sada no
sentido convinte.
A realimentacin de tensin en serie aumenta a resistencia de entrada e dimine a de
sada Amplificador ideal de tensin.
A realimentacin de corrente en paralelo dimine a resistencia de entrada e aumenta a
de sada Amplificador ideal de corrente.
A realimentacin de tensin en paralelo dimine as resistencias de entrada e de sada
Amplificador ideal de transresistencia.
A realimentacin de corrente en serie aumenta as resistencia de entrada e de sada
Amplificador ideal de transcondutancia.
6.18
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
A anlise da realimentacin de tensin en serie (realimentacin serie-paralelo) pdese
simplificar supondo unha rede ideal de realimentacin e minimizando os efectos da
resistencia interna da fonte e da carga :
Resistencia de entrada da rede de realimentacin: infinita
Resistencia de sada da rede de realimentacin: nula
Resistencia interna da fonte: R
g
moi pequena
Resistencia da carga: R
L
moi grande
A
V
V
1

R
o

R
e


V
1
V
2
R
g

V
g

Rede de
realimentacin V
2
V
r

V
r

R
L

6.19
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
A
V
V
1

R
o

R
e


V
1
V
2
R
g

V
g

Rede de
realimentacin V
2
V
r

V
r

R
L

REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
2 o 1 V 2
I R V A V =
I
2
I
1

r g 1
V V V =
2 r
V V | =
2 o 2 V g V 2
I R V A V A V | =
2
V
o
g
V
V
2
I
A 1
R
V
A 1
A
V
| +

| +
=
6.20
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
A
V
V
1

R
o

R
e


V
1
V
2
R
g

V
g

Rede de
realimentacin V
2
V
r

V
r

R
L

I
2
I
1

2
V
o
g
V
V
2
I
A 1
R
V
A 1
A
V
| +

| +
=
Identificando termos:
Ganancia de tensin do amplificador realimentado:
V
V
rV
A 1
A
A
| +
=
Resistencia de sada do amplificador realimentado:
V
o
ro
A 1
R
R
| +
=
6.21
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
A
V
V
1

R
o

R
e


V
1
V
2
R
g

V
g

Rede de
realimentacin V
2
V
r

V
r

R
L

I
2
I
1

Resistencia de entrada do amplificador realimentado:
1
g
re
I
V
R =
e
1
1
R
V
I =
R
re

( )
V
g
1 V g 2 g r g 1
A 1
V
V A V V V V V V
| +
= | = | = =
( )
V e re
A 1 R R | + =
6.22
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
Influencia no ancho de banda:
Rexin de alta frecuencia:
|
|
.
|

\
|
+
=
erior sup fcorte
f
j 1
) f ( A
A
medias V
V
A ganancia do circuto realimentado ser:
|
|
.
|

\
|
+ | +
=
|
|
.
|

\
|
+
| +
|
|
.
|

\
|
+
=
| +
=
erior sup fcorte
f
j ) f ( A 1
) f ( A
erior sup fcorte
f
j 1
) f ( A
1
erior sup fcorte
f
j 1
) f ( A
A 1
A
A
medias V
medias V
medias V
medias V
V
V
rV
Dividindo o numerador e o denominador entre (1+A
V
(f
medias
))
erior sup corte r
medias rV
rV
f
f
j 1
) f ( A
A
+
=
6.23
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
Influencia no ancho de banda:
Rexin de alta frecuencia:
erior sup rcorte
medias rV
rV
f
f
j 1
) f ( A
A
+
=
onde:
) f ( A 1
) f ( A
) f ( A
medias V
medias V
medias rV
| +
=
( ) ) f ( A 1 f f
medias V erior sup corte erior sup corte r
| + =
Rexin de baixa frecuencia:
f
f
j 1
) (f A
A
rior rcorteinfe
medias rV
rV
+
=
( ) ) f ( A 1
f
f
medias V
erior inf corte
erior inf corte r
| +
=
Estudio anlogo:
6.24
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN SERIE
Influencia no ancho de banda:
A
V
(dB)
log f
A
V
(f
medias
)
f
corte inferior

f
corte superior

A
rV(fmedias
)
f
rcorte inferior

f
rcorte superior

O producto ganancia por
ancho de banda permanece
constante
A ganancia do circuto realimentado
dimine un factor (1+A
V
)
O ancho de banda (B) aumenta un
factor (1+A
V
)
B
r

B
6.25
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE CORRENTE EN PARALELO
A anlise da realimentacin de corrente en paralelo (realimentacin paralelo-serie)
pdese simplificar supondo unha rede ideal de realimentacin e minimizando os efectos
da resistencia interna da fonte e da carga :
Resistencia de entrada da rede de realimentacin: nula
Resistencia de sada da rede de realimentacin: infinita
Resistencia interna da fonte: R
g
moi grande
Resistencia da carga: R
L
moi pequena
A
I
I
1

R
o


R
e

R
g

I
g

I
1
I
2
R
L

Rede de
realimentacin
I
r

I
2

6.26
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
A
I
I
1

R
o


R
e

R
g

I
g

I
1
I
2
R
L

Rede de
realimentacin
I
r

I
2

REALIMENTACIN NEGATIVA DE CORRENTE EN PARALELO
Ganancia de corrente do amplificador realimentado:
I
I
rI
A 1
A
A
| +
=
Resistencia de sada do amplificador realimentado: ( )
I o ro
A 1 R R | + =
Resistencia de entrada do amplificador realimentado:
I
e
re
A 1
R
R
| +
=
6.27
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE CORRENTE EN SERIE
A anlise da realimentacin de corrente en serie (realimentacin serie-serie) pdese
simplificar supondo unha rede ideal de realimentacin e minimizando os efectos da
resistencia interna da fonte e da carga :
Resistencia de entrada da rede de realimentacin: nula
Resistencia de sada da rede de realimentacin: nula
Resistencia interna da fonte: R
g
moi pequena
Resistencia da carga: R
L
moi pequena
g
m
V
1

R
o R
e
V
1
Rede de
realimentacin
R
g

V
g

R
L

I
2
6.28
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
g
m
V
1

R
o R
e
V
1
Rede de
realimentacin
R
g

V
g

R
L

I
2
REALIMENTACIN NEGATIVA DE CORRENTE EN SERIE
Ganancia en transcondutancia do amplificador realimentado:
m
m
rm
g 1
g
g
| +
=
Resistencia de sada do amplificador realimentado: ( )
m o ro
g 1 R R | + =
Resistencia de entrada do amplificador realimentado: ( )
m e re
g 1 R R | + =
V
r

I
2

6.29
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN PARALELO
A anlise da realimentacin de tensin en paralelo (realimentacin paralelo-paralelo)
pdese simplificar supondo unha rede ideal de realimentacin e minimizando os efectos
da resistencia interna da fonte e da carga :
Resistencia de entrada da rede de realimentacin: infinita
Resistencia de sada da rede de realimentacin: infinita
Resistencia interna da fonte: R
g
moi grande
Resistencia da carga: R
L
moi grande
V
2
r
m
I
1

R
o
R
e
R
g

I
g

I
1
R
L

Rede de
realimentacin
6.30
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
REALIMENTACIN NEGATIVA DE TENSIN EN PARALELO
V
2
r
m
I
1

R
o
R
e
R
g

I
g

I
1
R
L

Rede de
realimentacin
Ganancia en transresistencia do amplificador realimentado:
m
m
rm
r 1
r
r
| +
=
Resistencia de sada do amplificador realimentado:
( )
m
o
ro
r 1
R
R
| +
=
Resistencia de entrada do amplificador realimentado:
( )
m
e
re
r 1
R
R
| +
=
I
r

V
2

6.31
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
OSCILADORES SENOIDALES
Un oscilador electrnico todo aquel circuto electrnico capaz de xerar por s s;
dicir, en ausencia dunha excitacin externa, un sinal peridico.
A idea consiste en empregar o sinal de realimentacin en lugar do sinal de entrada. Se o
sinal de realimentacin o suficientemente grande e ten a fase correcta, tense un sinal
de sada anda que non exista un sinal de entrada externo.
Se o sinal xerado de forma senoidal, o oscilador tamn senoidal.
Principio xeral da oscilacin:
A

V
o

-1
V
g

V


rg
1
2
sada V
o
= AV
g

V
rg
Mesturador V

rg
= -V
rg
= -AV
g

Se en todo momento, V
rg
= V
g
, pdese retirar
o sinal externa, conectar 1 e 2 entre s e o
amplificador seguir proporcionando o
mesma sinal.
-A = 1
Criterio de Barkhausen:
6.32
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
OSCILADORES SENOIDALES
Principio xeral da oscilacin:
Primeiro principio: A frecuencia a que oscilar un oscilador senoidal, aquela que o
desfasamento total introducido ao progresar o sinal a travs de todo o bucle de
realimentacin sexa igual a cero.
Segundo principio: As oscilacins non sern automantidas si, frecuencia de oscilacin,
a ganancia, en mdulo, do bucle de realimentacin distinta da unidad.
| = 0 = realimentacin positiva
|A
V
| = 1
| A
V
| < 1
| A
V
| > 1
Terceiro principio: En todo oscilador prctico a ganancia
do bucle maior que a unidade e a amplitude da
oscilacin est limitada por algn tipo de funcionamento
non lineal.
v
o
A
V


6.33
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
TIPOS DE OSCILADORES SENOIDALES
Oscilador de desprazamento de fase RC:
V
o
V
r
Z
1

Z
1
Z
1

Z
2
Z
2

Z
2

Ou ben Z
1
ou ben Z
2
, pero non ambas, deben
ser compoentes con capacidade de
almacenar enerxa (condensadores).
Se os Z
1
son condensadores e as Z
2
resistencias Rede de adianto de fase.
Se as Z
1
son resistencias e os Z
2

condensadores Rede de retardo de fase.
Circuto prctico: O circuto admite que o amplificador, cuxa entrada est conectada aos
terminais 2-2 da rede, non supn ningunha carga apreciable.
V
o
V
r
C C C
R R
R
1
1
2
2
1
( )

e
= o
o o o
= = |
C R
1
6 j 5 1
1
V
V
3 2
o
r
C R 6 2
1
f
t
=
29
1
= |
6.34
Fundamentos de Electrnica
Departamento de Tecnoloxa Electrnica
TIPOS DE OSCILADORES SENOIDALES
Oscilador de rede en ponte de Wien:
R
R
R
1
R
2
C
C
Z
1
Z
2
V
o
V
r
a b
c
Emprego en tcnicas de medida como indicador de
cero: A tensin entre os terminais a e b nula cando a
ponte est en equilibrio
2 1
2
2 1
2
R R
R
Z Z
Z
+
=
+
Emprego como rede de realimentacin en osciladores:
desequilibrio da ponte

+
=

+
=
=
o
2 1
2
bc
o
2 1
2
ac
bc ac r
V
R R
R
V
V
Z Z
Z
V
V V V
2 1
2
2 1
2
0
r
R R
R
Z Z
Z
V
V
+

+
= = |
( ) 1 j 3
2
o o
o
C R 2
1
f
t
=
2 1
2
R R
R
3
1
+
= |
6.35

You might also like