NR 5 (9) MAJ 2014 ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Storczyk obuwik

Maj
Miesic maj przez wielu uznawany jest za
najpikniejszy miesic w roku. Nazywany jest take
miesicem mioci. To najbujniejszy miesic w
przyrodzie, kwitnie mnstwo rolin, a zwierzta
odbywaj gody. W maju mona posucha ptasich
treli. Rodzi si mode pokolenie u ssakw z rodziny
jeleniowatych.
ki zakwitaj, zboe zaczyna si kosi, kwitn
drzewa owocowe, zakwita konwalia majowa.
Pszczoy zbieraj pyek i nektar, nad kami
w sadach i ogrodach pojawia si mnstwo owadw.
Mona zbiera pojawiajce si smardze.
Kwitn drzewa i krzewy : sosna zwyczajna, wierk
pospolity, joda pospolita, klon, jawor, buk
pospolity, db bezszypukowy (zakwita ju w
kwietniu), kasztanowiec zwyczajny, gogi, jarzb
pospolity zwany jarzbin, jarzb brekinia, jarzb
szwedzki (najrzadszy, rosncy na wybrzeu),
czeremchy. W wilgotnych lasach i zarolach kwitnie
kalina koralowa. W borach, na wrzosowiskach
i borwczyskach w grach zakwitaj:


borwka-czernica zwana czarn jagod i brusznica,
a w borach bagiennych i na torfowiskach wysokich-
borwka bagienna.
W lasach dominuje biel kwiatw: gwiazdnicy
wielkokwiatowej, kokoryczek, czosnku niedwie-
dziowego, konwalijki dwulistnej, konwalii majowej,
przytulii wonnej. W borach bagiennych i na
torfowiskach wysokich kwitnie bagno zwyczajne.
Zakwitaj storczyki, podkolan biay. Bardzo obficie
kwitn trawy: wilgotne ki s rowe od kwiatw
firletki poszarpanej, te od jaskra rozogowego.
Fauna: odbywaj si gody traszki grskiej
i karpackiej, w wodach trwaj gody ab kumakw,
zaczyna si okres rozmnaania pijawek. Trwa pora
godowa owadw. Wieczorami lataj chrabszcze
majowe. Rodz si sarny i jelenie. Koczy si
wyrastanie nowych poroy samcom zwierzt
jeleniowatych. Rodz si mode tchrze, wydry, biki
i ubry.


SZCZEBRZESZYN

2
CHRZSZCZ NR 3 (7) CHRZSZCZ NR 5 (9)
Maj jest w Kociele miesicem szczeglnie
powiconym czci Matki Boej. Synne "majwki" -
naboestwa odprawiane wieczorami w kocioach,
przy grotach, kapliczkach i przydronych figurach,
na stae wpisay si w krajobraz Polski.
Jego centraln czci jest Litania Loretaska.
Pocztkw tego naboestwa naley szuka
w pieniach sawicych Maryj Pann znanych na
Wschodzie ju w V w. Na Zachodzie powicenie
majowego miesica Matce Boej pojawio si
dopiero na przeomie XIII i XIV w., dziki
hiszpaskiemu krlowi Alfonsowi X. Zachca on,
by wieczorami gromadzi si na wsplnej modlitwie
przed figurami Boej Rodzicielki.

Maj - wita Maryjne
3 maja Uroczysto Najwitszej Maryi
Panny Krlowej Polski
7 maja wito Najwitszej Maryi Panny,
Matki aski Boej (diecezja kielecka)
13 maja Wspomnienie Najwitszej Maryi
Panny Fatimskiej
24 maja Wspomnienie Najwitszej Maryi
Panny Wspomoycielki Wiernych
31 maja wito Nawiedzenia Najwitszej
Maryi Panny

Uroczysto Najwitszej Maryi
Panny Krlowej Polski
W dn. 3 maja Koci katolicki w Polsce obchodzi
uroczysto Najwitszej Maryi Panny Krlowej
Polski. W ten sposb wierni nawizuj do wanych
wydarze historycznych i kocielnych: obrony
Jasnej Gry przed Szwedami w 1655 r., lubw
krla Jana Kazimierza - powierzenia Polski opiece
Matki Boej w 1656 r. i uchwalenia Konstytucji
3 maja 1791 r.
Uroczysto Najwitszej Maryi Panny Krlowej
Polski wyraa wiar narodu w szczegln opiek
Bo, jakiej on dowiadcza i dowiadcza za
porednictwem Maryi. wito zostao ustanowione
na prob biskupw polskich po odzyskaniu
niepodlegoci - po I wojnie wiatowej.
Oficjalnie zaczto je obchodzi od 1923 r.
Dn.16 maja 1956 r. Prymas Tysiclecia kard. Stefan
Wyszyski w wizieniu napisa now wersj lubw
Jasnogrskich. Zostay one odczytane po uroczystej
mszy na Waach Jasnogrskich. W tym wydarzeniu
uczestniczyo okoo milion osb. Dokonano
wwczas aktu zawierzenia Matce Boej narodu
polskiego na kolejne 1000 lat. Przy otarzu sta pusty
fotel - znak uwizienia Prymasa.


Znowu maj

Mwisz - kocham wiosn - tak jak by j znaa,
tsknisz za kolorem, zapachem, mioci.
Gdyby tylko moga, to w objciach maja
zostaaby zawsze. Lecz nie moesz odci

dni przeytych, szarych z dawnych kalendarzy,
tych, co trawi myli jesieni i zim.
Zostaw stare, martwe jeszcze si wydarzy
moe przecie tyle, pki czas nie min.

Opu dawne wiosny, nigdy tu nie wrc,
kada przysza bdzie inna, nowa. Moe
spjrz prosto przed siebie, to co boli - zatop
na zawsze w albumach, a nowy zalek

tego, co przed tob wreszcie wykiekuje.
Popatrz, wiosna kadzie obrczk majowi.
Kto samotny szuka czuych, ciepych obj,
spojrze, doni, oczu - moe wanie twoich?

Podejd.
annaG

Konstytucja 3 Maja
W tym roku przypada 223. rocznica uchwalenia
Konstytucji 3 maja


















Zwolennicy Konstytucji, w obawie przed grob
uycia siy przez stronnictwo moskiewskie
przypieszyli termin obrad nad dokumentem o dwa dni
(planowanym terminem by 5 maja 1791), korzystajc
z faktu, e gwni oponenci nie powrcili jeszcze
z wielkanocnej przerwy witecznej. Wieczorem dnia 2
maja odbyo si w Paacu Radziwiowskim zebranie,
podczas ktrego odczytano projekt konstytucji.


CHRZSZCZ NR 5 (9)
3


W nocy z 2 na 3 maja w domu marszaka
Maachowskiego podpisano Assekuracy o treci:
W szczerej chci ratunku ojczyzny, w okropnych na
Rzeczpospolit okolicznociach, projekt pod tytuem
Ustawa Rzdu w rku j. w. marszaka sejmowego
i konfederacji koronnej zoony do jak naj-
dzielniejszego popierania przyjmujemy, zarczajc
to nasze przedsiwzicie hasem mioci ojczyzny
i sowem honoru, co dla wikszej wiary podpisami
naszymi stwierdzamy. Podpisy zoy Maachowski
oraz 83 senatorw i posw. Obrady sejmowe
i przyjcie Konstytucji odbyy si w warunkach
zamachu stanu. Wielu posw przybyo wczeniej
w tajemnicy, a miejscem obrad by Zamek
Krlewski w Warszawie strzeony przez Gwardi
Krlewsk i oddziay wojskowe pod dowdztwem
ksicia Jzefa Poniatowskiego, ktry wraz z grup
oficerw znalaz si w izbie sejmowej w pobliu
tronu. Projekt uchwalenia nowej ustawy wywoa
ywe protesty opozycji sejmowej. Pose kaliski Jan
Suchorzewski wycign na rodek sali swojego
kilkuletniego syna, woajc: Zabij wasne dzieci,
aby nie doyo niewoli, ktr ten projekt krajowi
gotuje (w kilka miesicy pniej opowiada
w Wiedniu, e by bity i deptany przez czonkw
stronnictwa patriotycznego). Wojewoda mazowiecki
Antoni Maachowski, kasztelan wojnicki Piotr
Oarowski, posowie:poznaski Franciszek Mielyski
i podolski Antoni Zotnicki podkrelali obowizek
deliberacji nad kadym projektem, sprzeczno
artykuu o sukcesji tronu z obowizujcymi pacta
conventa, przywoywali te negatywny stosunek do
sukcesji tronu wynikajcy z wielu instrukcji
sejmikowych. Zwolennicy projektu podkrelali
zagroenia zewntrzne, wskazywali na fatalne skutki
zachowania poprzedniego ustroju Rzeczypospolitej.
O przyjciu Konstytucji bez czytania przesdzi
przypadek. Pose inflancki Micha Zabieo wezwa do
przyjcia konstytucji, a krla do jej zaprzysienia.
Wadca podnis rk na znak, e chce przemwi,
co zwolennicy Konstytucji poczytali za gotowo
Stanisawa Augusta do zoenia przysigi. Krl zoy
przysig na rce biskupa krakowskiego Feliksa
Turskiego, nastpnie wezwa zebranych do przejcia
do kolegiaty w. Jana na naboestwo dzikczynne.
Konstytucja zostaa przyjta tego samego dnia
przytaczajc wikszoci gosw, co zostao
owacyjnie przyjte przez tum zgromadzony przed
zamkiem.
7 maja marszakowie sejmowi wydali uniwersa
ogaszajcy uchwalenie konstytucji. Gosi on m.in.:
Ojczyzna nasza ju jest ocalona. Swobody nasze
zabezpieczone. Jestemy odtd narodem wolnym
i niepodlegym. Opady pta niewoli i nierzdu

n.
Kanonizacja papiey
Jana Pawa II i Jana XXIII













Droga Jana Pawa II do witoci zostaa uznana
za najszybsz w nowoytnej historii Kocioa.
Proces kanonizacyjny zacz si byskawicznie:
Benedykt XVI zgodzi si na otwarcie procesu
beatyfikacyjnego swego poprzednika miesic i 11 dni
po jego mierci, a 5 lipca 2013r.papie Franciszek
zgodzi si na kanonizacj Jana Pawa II. Jej data
zostaa wyznaczona na konsystorzu 30 wrzenia
papie i kardynaowie ustalili, e Polak zostanie
ogoszony witym w dn. 27 kwietnia 2014 roku.

























Plac w. Piotra podczas Mszy w. kanonizacyjnej
Fot. PAP/EPA

4
CHRZSZCZ NR 5 (9)

Po trzykrotnym przedstawieniu Franciszkowi proby
o wpisanie obu papiey w poczet witych ogosi
On uroczycie Jana XXIII i Jana Pawa II witymi.











Na chwa Trjcy Przenajwitszej, dla
wywyszenia katolickiej wiary i wzrostu
chrzecijaskiego ycia, na mocy wadzy naszego
Pana Jezusa Chrystusa, witych Apostow Piotra
i Pawa, a take Naszej, po uprzednim dojrzaym
namyle, po licznych probach o pomoc Bo i po
wysuchaniu opinii naszych Braci w biskupstwie
orzekamy i ogaszamy witymi bogosawionych
Jana XXIII i Jana Pawa II, i wpisujemy ich w
poczet witych,i polecamy, aby w caym Kociele
byli oni czczeni z oddaniem pord witych. W
Imi Ojca i Syna, i Ducha witego.
W posudze Ludowi Boemu Jan Pawe II by
papieem rodziny - powiedzia papie Franciszek
w homilii podczas Mszy kanonizacyjnej
w Watykanie. Mwic o papieu Polaku,
ogoszonym w niedziel witym, Franciszek
podkreli: "Kiedy sam tak powiedzia, e chciaby
zosta zapamitany jako papie rodziny".
Kanonizowanego take w niedziel Jana XXIII
nazwa "papieem posuszestwa Duchowi
witemu".
,,Pamitamy podre apostolskie bogo-
sawionego, a teraz witego Jana Pawa II,
jego nauczanie, spotkania z milionami wiernych,
jego otwarto na drugiego czowieka.
Mniej oczywisty dla wielu osb jest obraz jego ycia
wewntrznego. Tymczasem okrelenie : tytan pracy
i kolos modlitwy zwraca nasz uwag na drugi
aspekt, ktry odkrywamy, studiujc osobiste notatki.
Rytm modlitwy wyznacza Karolowi Wojtyle
brewiarz, jeszcze ten trydencki, gdzie wicej byo
modlitw obowizkowych. Oprcz nich codziennie
odmawia litani do Matki Boej i do Serca
Jezusowego, formuy znane w Kociele, mogce by
podstaw gbszej refleksji nad tajemnic Boej
Mioci i tajemnic Maryi. Temu rytmowi by
wierny do koca ycia, nawet w okresie
najwikszego natoku obowizkw czy chorb.


Kady dzie zaczyna od pjcia do kaplicy.
Dopiero potem przychodzi czas na inne obowizki.
Zwraca uwag otwarto, z jak ten najwyszy
autorytet Kocioa przyjmowa Sowo Boe goszone
przez innych. Jest to te dowd jego pokory. Rozwaa
rekolekcje, ktre gosili w Watykanie take zwykli
ksia. Nieustannie czyta Pismo wite, myla
o ewangelicznych scenach. Korzysta te z religijnej,
etycznej czy socjologicznej literatury wspczesnej
oraz caej tradycji ycia duchowego, jak daje
chrzecijastwo.
Wiemy na przykad, jak dokadnie przestudiowa
dziea w. Ludwika Grignion de Montfort
o doskonaym naboestwie do Najwitszej Maryi
Panny. Jego dewiza biskupia, a potem papieska ,,Totus
Tuus (Cay Twj) nawizuje do myli tego
francuskiego teologa z przeomu XVII i XVIII w.
Pamitamy chwile gbokiego skupienia Jana Pawa II,
jego zatopienie w modlitwie w obecnoci milionw
ludzi na liturgiach.
Myl, e Koci, wynoszc go na otarze,
przypomina chrzecijanom midzy innymi o tym, jak
wane jest ycie wewntrzne, organizowane
i wzbogacane przez rytm modlitwy. To gboki
duchowy oddech, nadajcy sens kadej naszej
aktywnoci.
Ks. prof. dr hab. Jan Machniak czonek komisji
historycznej w krakowskim etapie procesu
beatyfikacyjnego Jana Pawa II.

Dziennik z krtkiej podry do Izraela
(18. 01. 2014 - 25. 01. 2014),
cz. 4
Namiastk wityni w sensie duchowym jest
wspomniana wczeniej ciana, czyli zachowany
potny kawa muru bdcy pozostaoci po wityni
zbudowanej przez Heroda, gdzie przychodz si modli
wspczeni Izraelici. Tutaj, tak jak niegdy
w wityni, panuje podzia na cz msk, gdzie tylko
panowie oddaj si kontemplacji przed Najwyszym
majc nad gow niebo - symbol wolnoci, miejsce
Boej chway i odwieczne miejsce Jego zamieszkania
(oprcz tego, Bg ma inn siedzib, ktr sam sobie
wybiera - nasze serca); i esk, gdzie przychodz,
oczywicie z nakrytymi gowami, kobiety.
Zauwayam, e zarwno mczyni, jak i kobiety
z lekka si poruszaj podczas odmawiania modlitw.
Chcc zaspokoi moj ciekawo (niektrzy znajomi
twierdz, e jest to moja wrodzona wada) dlaczego to
robi, znalazam w jednej bardzo mdrej ksice kilka
wyjanie:

5
CHRZSZCZ NR 5 (9)

1.Talmud (opracowanie przekazywanych z pokolenia
na pokolenie nauk, tzw. ustnej Tory spisane w formie
obszernego komentarza) wyjania, e w ten sposb
znajduje swj wyraz ekstaza, w zgodzie z psalmem
35 (wers 10) - "Wszystkie moje koci powiedz: kt,
o Panie podobny do Ciebie",
2. mistycy ydowscy widzieli w tym koysaniu odbicie
chybotliwego pomyka ydowskiej duszy, iskierki
ze witego Boego wiata, jednoczcej si ze swym
rdem,
3.filozof Jehuda Halevi (nota bene utalentowany
poeta hiszpaski, twrca przepiknych psalmw
o Syjonie (postrzeganym jako siedziba Boej chway -
Szechiny), koysanie tumaczy w sposb bardziej
praktyczny, twierdzc, e zwyczaj ten pochodzi
z odlegych czasw, kiedy nie wszyscy mogli sobie
pozwoli na zakup modlitewnika i jeden yd zaglda
przez rami drugiemu, co tam jest napisane...
4. s tacy, co tumacz e koysanie, czy kiwanie si
(bo tak te mona to zachowanie okreli) pomaga
natchn serce oddaniem dla Boga lub strzsn
z siebie wieckie myli przychodzce podczas
modlitwy,
5. moe to by take "wrodzone" zachowanie
z czasw, gdy ydzi jako nomadzi wdrowali po
pustyni i jadc na wielbdzie koysali si w przd
i w ty , albo asekuracja przed zaniciem..( A.
Unterman, Encyklopedia legend i tradycji ydowskich,
Warszawa 1994, s. 185 - 186.).
Jest jeszcze jedna interpretacja modlitewnego
koysania, ale moim zdaniem troch szokujca nie -
ydw, wic tych, co chc j pozna, odsyam
do lektury podanej w przypisie encyklopedii...
Dziwnie to wszystko brzmi, ciekawie, ale to jest
"ydowski wiat", a w tym "wiecie "wszystko jest
moliwe... Kobiety modlce si pod cian, podobnie
jak mczyni maj swoje modlitewniki, bezczelnie
sfotografowaam okadk jednego z nich, odoon
na bok - nikt nie krzycza - to chyba mona?
Z Jerozolimy jedziemy do Galilei. Po drodze
pustynia Negev, a w jej obrbie nieco mniejsza
pustynia Judzka. Niesamowite wraenie robi
przeogromne masy ska, piasku.






















Pustynia Negew


Propos ska - z kamienia tzw. jerozolimskiego
budowane s wszystkie domy w caym pastwie,
zatem kade miasto i miasteczko ma swj
niepowtarzalny urok. Odnonie miast- ciekawe
powiedzenie, cytuj naszych przewodnikw:
Jerozolima si modli (bo to duchowe centrum nie
tylko judaizmu, ale i chrzecijastwa, i islamu...)
Hajfa - pracuje (tutaj znajduj si najwaniejsze
zakady przemysu cikiego Izraela), a Tel Awiw si
bawi..., z t zabaw to byo ciekawie, komentuje
p. Marek, bo chciano wybra miasto na wiatow
stolic gejw(!!!), ale nie wyszo. I dobrze,
Bg zwyciy. Mona chyba tak powiedzie.
Ten Bg, ktry tak bardzo umiowa swj nard
i nadal (cierpic z powodu rnych jego poczyna,
ale nie nasz to problem) - kocha.
Jerycho. Najstarsze miasto wiata. Po drodze
maa stacyjka, a tu niespodzianka - przesympatyczny
wielbd, chyba za bardzo zawaszczony przez
swojego pana, ktry zbija na nim kas - 1 dolar
za fotografi na wielbdzie, 3 za przejadk na nim.
Czy potrzebny jest komentarz? Ale s chtni, a ci ,
co nie maj albo pienidzy, albo ochoty, bezczelnie
obfotografuj wielbda, w kocu nie oglda si tak
sympatycznego zwierzaka na co dzie...














Jerycho.
Szcztki odkopanych przez archeologw
potnych murw, ktre jak biblijna wie gosi
runy podczas okrania miasta przez Izraelitw
i dcia w ... trby. Szok. To nie byy adne trby, kto
mia je wdrujcym po pustyni ydom wykona.
Nasza p. przewodnik wyjmuje z torebki ... szofar
i dmie w niego. Ciekawie brzmicy gos, nieco
"ochrypy" wydobywa si z teje "trby". Czy ju
wszystko jasne? Podczas okrania Jerycha Izraelici
dli w ... szofary - zakrcone baranie rogi, ktre dzi
mona kupi w Izraelu w kadym porzdnym sklepie
z pamitkami, na jerozolimskim bazarze. Szofary,
w ktre si dmie podczas Jom Kipur - Sdny Dzie
przed Rosz - ha Szana, Nowym Rokiem ydowskim).


6
CHRZSZCZ NR 5 (9)

stary szofar
w wysmukych doniach kantora
zachystuje si gonitw
sw pokornych
sw bagalnych
o darowanie win proszc
w ten czas
Wiekuisty zasiad na tronie
cisza otulia niebios wrota
On sam t prac wykona
kad z policzy
kady bl zagodzi
win przebaczy
kar wypisze, odmierzy...
zrzuci znienacka potpienie
Jom Kipur
dzie Sdu
oczyszczenia bogosawione chwile
nawet wiatr ka wzruszony
a c dopiero
biednego yda serce...
umilky szofaru jki bolesne
oczekiwanie
w otwartych drzwiach bnicy stoi
Jom Kipur nad ziemi
nad czasem...
Jom Kipur
Zagalopowaam si troszk, dopiero stycze, nowy
ydowski rok na przeomie sierpnia/ wrzenia ...,
ale chciaam uzmysowi Czytelnikom, jak to byo
z tymi trbami....Na pustyni, a dokadnie
do twierdzy Masada udamy si w dalszej czci
naszej podry...












Bet She'an - ruiny staroytnego miasto pooonego
w granicach Narodowego Parku Izraela (National
Parks &Nature Reservers in Israel). Miasta
liczcego ponad 7000 lat! Niesamowite wraenie,
resztki zachowanej ani, toalety publicznej, resztki
agory (centralnego placu w miecie), wok ktrej
i na ktrej w przeszoci kwito kulturalno -
handlowe ycie miasta.

Resztki zachowanej mozaiki, misternie ukadanej
(z miniaturowych pocitych na kwadraciki kosteczek)
zapewne rkami niewolnikw, bo w tamtych,
zamierzchych czasach Rzymianie byli panami tej
czci wiata. Pord zachowanych resztek mozaiki -
p. Marek pokazuje nam ...swastyk. W przeszoci by
to symbol ycia, radoci, dopiero wykorzystanie jej
przez Hitlera niesie skojarzenie z tym co ze, brutalne,
tchnce przemoc...
Przeniosam si w inny wiat. Jestem w bajce,
bo szczerze mwic, o tym, e bd chodzi ulicami
pradawnego miasta, oglda resztki zachowanych
kolumn, murw, rnych detali architektonicznych,
nigdy nawet nie pomylaam. Ale jestem tutaj, depcz
wraz z innymi po tym bruku, zadzieram gow ku grze,
gdzie soce..., bezchmurne niebo, wiatr muskajcy
delikatnie nasze twarze... Ile to ju lat, jak zniknli std
ostatni mieszkacy, ile osb przede mn zachwycao si
tym zaktkiem, ile wydarze wanych i niewanych
w yciu tamtych ludzi sprzed lat miao tutaj miejsce...
Jest stycze 2014 roku, w Polsce zima, tutaj
23 C, moe troszk wicej. Czyby symboliczny znak
swastyki zadziaa...
Po opuszczeniu ruin... niespodzianka. Maa
przejadka przedziwnym dla mnie wehikuem
(podobno w Polsce takie jed nad morzem, chyba
w Ustce, jeli dobrze zapamitaam relacje Groszka,
czyli Magosi), a potem kolejne centrum duchowego
ycia - Nazaret czyli Bazylika Zwiastowania
Najwitszej Marii Panny. Przeogromna, przepikna,
ufundowana dla bliskowschodniego chrzecijaskiego
wiata (i nie tylko) przez Watykan, jak tumaczy
p. Marek, jest potwierdzeniem nie tylko kultu Marii,
Matki naszego Pana, ale potwierdzeniem rwnie tego,
jak bardzo jest kochana i szanowana przez narody
wiata. e tak jest, przekonuj si niebawem na wasne
oczy. Po zwiedzeniu wntrza budowli (trafilimy
na Msz odprawian w jzyku polskim, ale to rzecz
normalna, tumaczy p. Marek i dodaje: naboestwa
odprawiane s codziennie w rnych jzykach)
wychodzimy na zewntrz, a tu okalajcy bazylik
wirydarz i... oczy wychodz z orbit. Madonny,
Madonny z wielu krajw wiata (przepraszam, e nie
wyliczam wg kolejnoci rozmieszczonych obrazw,
mozaik, i. t. p. , bo rnorodn technik wizerunki
Madonn zostay wykonane): ukraiska, chiska,
peruwiaska, woska, bugarska, filipiska, egipska,
urugwajska, indonezyjska, polska, chilijska, maltaska,
irlandzka, boliwijska, z Andory, filipiska, jest nawet
nazaretaska, etiopska, soweska, francuska, szkocka,
z Andorry, rumuska, portugalska, z Salvadoru,
z Dominikany, irlandzka.




CHRZSZCZ NR 5 (9)
7



Na zakoczenie czwartego dnia podry kolejne
niesamowite wzruszenie: prawie e w promieniach
zachodzcego soca jedziemy nad Jordan, w wodach
ktrego Jan Chrzciciel zanurzy samego Pana
Jezusa!!!. Wprawdzie miejsce Jezusowego chrztu
zlokalizowane jest na terenie dzisiejszej Jordanii,
a to, ktre jedziemy zobaczy jest symboliczne,
ale sam widok Jordanu, chd idcy od wody,
gbokiej, tajemniczej, zielonej i na dodatek otulonej
cisz wieczoru robi na mnie niesamowite wraenie.
Po drodze rozmijamy si z grup Chiczykw
albo Japoczykw, ju nie pamitam, kady z nich
i kady z nas pochyla si w skupieniu nad wod
i na swj sposb przeywa chrzest Jezusa... Po drodze
p. Marek pokazuje zamieszczone na okalajcym rzek
murze tablice ( w rnych jzykach), na ktrych
zamieszczono fragment z Ewangelii zaczynajcy si
od sw: "I stao si w owe dni, e przyszed Jezus
z Nazaretu i zosta ochrzczony przez Jana
w Jordanie...".














Ciekawostka: w Jordanie pywaj ogromne sumy,
nikt ich nie odawia, bo to ryby nie koszerne (bez
usek), ywice si padlin. Ich ciemne, duych
rozmiarw ksztaty wida z brzegu; "zowiam"
mimo to jednego aparatem fotograficznym...
Regina Smoter Grzeszkiewicz
c. d. n
Ucieczka do wolnoci
Oddzia przez cay okres okupacji przejawia du
aktywno bojow. To na nim w duej mierze
spoczywa ciar walki z Niemcami. Ludno
co najmniej kilku wsi Zamojszczyzny zawdzicza
"Podkowie" ocalenie. Wkrtce po wejciu Sowie-
tw na ziemie polskie, rozbroili oni oddziay AK,
a cz partyzantw aresztowali i wywieli w gb
terytorium ZSRR.
W tej sytuacji "Podkowa" musia si ukrywa,
pomimo to w kocu 1944 roku rozpocz odbudow
siatki konspiracyjnej, i ju w marcu 1945 roku
ponownie stan na czele swojego oddziau,
podejmujc czynn walk z nowym, tym razem
sowieckim, okupantem. W krtkim czasie dowodzony
przez niego oddzia rozbi wikszo posterunkw MO
w zachodniej czci Zamojszczyzny. 27 kwietnia
1945 roku rozbi wizienie w Janowie Lubelskim,
uwalniajc wszystkich winiw. "Podkowa"
to legenda Zamojszczyzny, w wielu wioskach
na Roztoczu pseudonim Tadeusza Kuncewicza
wymawiany jest z gbokim szacunkiem. Przez swoich
onierzy by kochany, wrcz uwielbiany.
W kociele parafialnym w Toplczy dawni
towarzysze broni uhonorowali swojego dowdc,
powicajc mu tablic pamitkow. W oddziaach
"Podkowy" pomimo niezliczonych akcji bojowych byy
najnisze straty osobowe. Po formalnym zakoczeniu
II wojny wiatowej w Europie "Podkowa" w maju 1945
roku rozformowa oddzia i zgosi swoim przeoonym
ch przedarcia si przez Niemcy na zachd, do 2
Korpusu gen. Andersa. Pozwolenie otrzyma.
Pod koniec czerwca rozpocz przygotowywania do
1000 kilometrowego rajdu. Z powodu bardzo duego
ryzyka caego przedsiwzicia "Podkowa" zarzdzi,
i mog z nim jecha jedynie mczyni odwani,
nie majcy rodzin, potraficy prowadzi pojazdy
mechaniczne. Wybrano 23 ochotnikw. Wszyscy
uciekinierzy w celach kamuflau zaopatrzyli si
w mundury LWP, posiadali te odpowiednie przepustki
i sfaszowane dokumenty. W Zwierzycu zatrzymali
amerykaskiego studebakera, samochd, ktrym
jechao dwch propagandzistw Polskiej Partii
Robotniczej. Samochody te byy wwczas powszechnie
uywane przez Armi Czerwon i oddziay WP.
Po przekroczeniu Wisy obaj aktywici zostali
zastrzeleni w lesie, a "podkowiacy" pojechali przez
Stalow Wol i Sandomierz w kierunku Dolnego
lska.
Partyzanci, maskujc eskapad, czsto zmieniali
tablice rejestracyjne i starali si jecha bocznymi
drogami. "Podkowa" posiada mapy jedynie obszarw
nalecych do Polski w 1939 roku. W zwizku z tym
po przekroczeniu przedwojennej granicy partyzanci
musieli jecha "na orientacj". Konieczno unikania
gwnych szlakw sprawia, e oddzia zgubi si
i zamiast do Niemiec wjecha na teren Czechosowacji.
Jeden z partyzantw Zdzisaw Szyndzielarz jeszcze
w okresie midzywojennym by w tych okolicach i zna
mieszkajc w Sluknovie polsk rodzin Kusowskich.
Okazao si jednak, e w domu Kusowskich mieszka
Niemka, do ktrej przyjecha narzeczony Josef
Sindelar, ktry by oficerem czechosowackiego
wywiadu. Tadeusz Kuncewicz traktowa atrakcyjn
Niemk z du atencj, fakt ten bardzo denerwowa
Czecha, ktry na dodatek zacz co podejrzewa.
CHRZSZCZ NR 5 (9)
8

Opuci on niebawem dom Kusowskich, a po kilku
godzinach powrci z rozkazem natychmiastowego
stawienia si dowdcy oddziau polskiego
w komendanturze sowieckiej. Por. Kuncewicz
owiadczy, e nigdzie nie pojedzie bez onierzy.
W zwizku z tym czechosowacki oficer nakaza,
by wszyscy udali si do komendantury. Partyzanci
wsiedli do swojego studebakera, do drugiego
samochodu oprcz czechosowackich wojskowych
wsiada rwnie Niemka. W poowie podjazdu
na jak gr "Podkowa", symulujc awari
samochodu, poleci zatrzyma ciarwk, a Tadeusz
Jankowski "bik" zacz udawa, e naprawia co
pod mask. Trzech "podkowiakw" zeskoczyo
z budy i schowao si za ciarwk. Czesi zawrcili
i wyszli z samochodu, zobaczy, co si stao.
Ukryta trjka zasza oficerw z boku i kazaa
podnie rce do gry.
Jankowski poprowadzi samochd Czechw,
a oficerowie pojechali ciarwk prowadzon przez
Zdzisawa Szyndzielorza "Lotnika". Po mniej wicej
godzinie oddzia zatrzyma si w lesie. Zastpca
"Podkowy" Marian Mijalski "Maf" zlikwidowa
Sindelara i jego kierowc Malin, nalega rwnie na
"Podkow", by nie zostawia adnych wiadkw
i zastrzeli take Niemk. "Podkowa" nie wyrazi
na to zgody. Kaza jedynie przywiza j do drzewa.
Jak si pniej okazao, decyzja ta zawaya na losie
caej wyprawy.
Gdy "Podkowa" z podkomendnymi pojechali
w stron Niemiec, dziewczyna zdoaa si uwolni
i zawiadomi czechosowackie wadze wojskowe.
Do szybko Polacy zorientowali si, e s
poszukiwani. Pomimo to udao si im dojecha
do aby, tam te pozbyli si samochodu, poprzez
ktry mogli by szybko zlokalizowani. Dwie kolejne
doby spdzili ukryci w lasach, a po zmierzchu
maszerowali na zachd. W kocu w rodku nocy
dotarli do samotnego domu.
Niemiecki gospodarz poinformowa ich,
e w nastpnej miejscowoci stacjonuj Amerykanie.
Przeprowadzi ich przez kadk i po dwch
godzinach marszu znaleli si w strefie
amerykaskiej. Dwch partyzantw zeszo do miasta,
a pozostali zajli pozycje obronne i przygotowali si
do walki.
10 lipca rano pod ich stanowiska podjecha jeep
z oficerem armii amerykaskiej i podkomendnymi
"Podkowy". Wrd partyzantw zapanowaa
nieopisana rado. Znajcy nieco angielski "Maf"
poinformowa Amerykanw, e wszyscy zgaszaj
ch wstpienia do armii gen. Andersa.


Polacy zeszli do miasta, gdzie oddali posiadan
bro i otrzymali amerykaskie racje ywnociowe,
papierosy i gum do ucia. Nastpnego dnia oficer
amerykaski zabra Tadeusza Kuncewicza
na przesuchanie, podczas ktrego zada,
aby "Podkowa" pokaza mu jak drog oddzia dotar
w te okolice. Nastpnie ku zaskoczeniu niczego
nie podejrzewajcych partyzantw Amerykanie
aresztowali Polakw i osadzili w wizieniu.
Polskich partyzantw przekazano Czechom,
przewieziono do Karlowych Warw i zamknito
w czechosowackim wizieniu na terenie koszar.
Tam te zacz si koszmar. Stranicy wizienni
urzdzili Polakom "ciek zdrowia". Niektrzy
zostali tak zmasakrowani, e kilkakrotnie tracili
przytomno. Przywieziona do wizienia Niemka
bez problemu rozpoznaa aresztowanych. Partyzanci
znaleli si w sytuacji bez wyjcia. Po konfrontacji,
onierzy "Podkowy" wprowadzono do winiarki
z zamiarem przewiezienia do wizienia w Pradze.
Eskortowao ich szeciu uzbrojonych w pistolety
maszynowe konwojentw. Trzech siedziao
w kabinie kierowcy, a trzech razem z winiami,
w tylnej, oddzielonej kratami, czci samochodu.
Mimo to Polacy podjli prb ucieczki. Podczas
postoju, gdy podawano im wod do picia,
zaatakowali konwojentw z tyu samochodu,
jednemu zdoali nawet odebra bro. Niestety,
stranicy siedzcy w szoferce zaczli strzela przez
okienko oddzielajce kabin kierowcy od tylnej
czci auta. W samochodzie zgino omiu
partyzantw. Byli to Marian Wodyk "Szabelka",
Zygmunt Kuncewicz "Podkwka" (modszy brat
"Podkowy"), Jan Chwiejczak "wirko", Wadysaw
Olechowicz "uraw", Stanisaw Olczyk, Zdzisaw
Szyndzielorz "Lotnik", Augustyn Podzik "Korsarz"
i Wacaw Wgliski "Ry". Pozostali wyskoczyli
z samochodu i zaczli ucieka. Marian Mijalski
"Maf", Seweryn Bszak "Szczygie" i Tadeusz
Jankowski "bik" zostali ujci kilka minut pniej.
Konwojenci zaczli ich bi i kopa. Marian Mijalski
zosta wwczas zamczony na mier. "Podkowa",
Piotr Radziejowski "Gwiazda", Henryk
Jwiakowski "mijka", Witold Lew "Azja",
Tadeusz Juciski "Lew", Zbigniew Hyckiwicz
"Szczerbaty" oraz Tadeusz Wiatrowski "Nevada"
kluczyli po terenie, unikajc pocigu.
Tomasz Ksiek



9

Z miasta
50-lecie poycia maeskiego
W dniu 24 kwietnia 2014r. w Wiejskim Klubie
Kultury w Kawczynie odbya si uroczysto
wrczenia medali za dugoletnie poycie maeskie
dla czterech par z terenu Gminy Szczebrzeszyn.
Burmistrz Szczebrzeszyna, p. Marian Mazur
odznaczy medalami nastpujce pary maeskie:
Elbiet i Zygmunta Kowalskich z Brodw Duych,
Zofi i Czesawa Kurw z Brodw Maych,
Iren i Jana Samulakw z Bodaczowa,
Zofi i Wadysawa Srokw z Bodaczowa.
m.
Podopieczni koa plastycznego MDK
nagrodzeni w Krasnobrodzie
Wrd laureatw drugiej edycji Konkursu
Recytatorsko - Plastycznego pn. Wiosenne
spotkania z twrczoci ludow, organizowanego
przez Krasnobrodzki Dom Kultury, znaleli si
podopieczni koa plastycznego Miejskiego Domu
Kultury w Szczebrzeszynie. Kolorowo na ludowo" to
tytu plastycznej odsony konkursu, w ktrym
czoowe miejsca zajli nastepujcy plastycy
ze Szczebrzeszyna:
kat. I (kl. I-III):
I MIEJSCE - Gabriela Charkot
II MIEJSCE - Iwona Pomaraska
wyrnienie
Maria wist
i w kat. II (kl. IV -VI)
III MIEJSCE - Weronika Bednarz
wyrnienie
Zuzanna Dobosz
MDK Szczebrzeszyn

SPOTKANIA Z PASJAMI


Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna
w Szczebrzeszynie wczya si do realizacji grantu
od Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej,
gdzie Fundacja Orange realizuje projekt edukacyjno
administracyjny dla seniorw. Projekt ten zakada
przeprowadzenie w bibliotekach spotka na ywo
online w formie wideokonferencji (poprzez streaming
online), skierowanych do osb starszych.
Gwnym celem projektu jest aktywizacja spoeczna
seniorw sprawianie, by seniorzy wyszli z domw
i spotkali si ze sob w bibliotece. S to spotkania
z ciekawymi ludmi, ktrzy nie zwaajc na wiek,
speniaj swoje marzenia i pasje.
Terminy spotka: 8.05, 22.05, 5.06, 26.06 2014r.
m.
Majwka Szczebrzeszyn2014
Z okazji otwarcia sezonu turystycznego
Roztoczaskie OSTy 2014 2 maja spod pomnika
Chrzszcza wystartowa rajd po malowniczych
terenach Roztocza. W ramach promowania walorw
turystycznych oraz aktywnego wypoczynku, dla
mieszkacw Gminy i przybyych goci
przygotowano blok artystyczny. Znalazy si
w nim m. in. kabaret, wystp zespou wokalno-
instrumentalnego Et cetera, Szczebrzeskiej Kapeli
Podwrkowej, grupy folkowej Koromyso oraz
zespou bluesowego The Shoemakers.
3 maja, w rocznic uchwalenia Konstytucji, w
Kociele p.w. w. Katarzyny Aleksandryjskiej miaa
miejsce uroczysta Msza wita w intencji Ojczyzny.
Okolicznociowe przemwienie wygosi Burmistrz
Szczebrzeszyna Marian Mazur, a modzie z
Gimnazjum im. Polskich Olimpijczykw w
Szczebrzeszynie przybliya to historyczne
uchwalenia Konstytucji. Obchody zakoczy
przemarsz delegacji na Rynek Miejski w asycie
orkiestry dtej Echo Kniei oraz Ochotniczej Stray
Poarnej; i zoenie wiecw pod pomnikami.
4 maja mionicy piki nonej mieli okazj
zmierzy si w Turnieju Pikarskim Dzikich Druyn
na obiektach sportowych Orlik.
MDK Szczebrzeszyn


CHRZSZCZ NR 5 (9)
CHRZSZCZ NR 5 (9)
10

Maj
Po zotej pogodzie
Majowej i bzowej
Powoli zapada
Zmierzch take majowy.

Obudzi si wietrzyk
agodny i mikki
I brzozom podnosi
Zielone sukienki.

Przycicha swawolnie,
Na traw si kadzie
I czeka na ksiyc
Zapltany w sadzie.
Staff Leopold


1 Maj
cieki objy trawnik szeregami ramion,
a z rk im lec fioki,
wiosen ametysty.
Zakochani przechodz, bez przedwczenie
amic,
i recytuj lekcj
Swek wiekuistych.
Pawlikowska-Jasnorzewska Maria


RADOSNY DZIE
Dniu radoci, dniu wesela!
Jak szeroki polski kraj,
Niechaj okrzyk w niebo strzela
Vivat! Vivat! Trzeci Maj!

Nard z krlem, krl z narodem
Odrodzenia zici sen
w upojeniu cudnem, modem
niech nam dzie rozbyska ten

Trzeci Maja! Wielki Boe!
donie bratnie zczmy wraz!
C si oprze, kt nas zmoe?
Bg nad nami! Polska w nas!

Zorza wita, dzie si rodzi
Po wolnoci signij raj!
W gr serca starzy, modzi!
Vivat! Vivat! Trzeci Maj.
Jzef Relidzyski
Sukces MDK
w Pucharze wiata Nordic Walking
W sobot, 3 maja, w Kolbuszowej odbyy si zawody
Pucharu wiata w Nordic Walking. Kady z 569
uczestnikw zawodw mg rywalizowa na trzech
dystansach do wyboru: 5 km, 10 km i 21km.
W Pucharze wystartowaa rwnie grupa
z Miejskiego Domu Kultury w Szczebrzeszynie pod
opiek instruktora Tomasza Kostrubca.
Pomimo krtkiego stau nasi chodziarze nie zawiedli,
zajmujc czoowe miejsca w swoich kategoriach.
KOBIETY KAT. 18 - 29 LAT (dystans 5 km.)
V MIEJSCE - Wioleta Matwiejczuk
KOBIETY KAT. 30 - 39 LAT (dystans 5 km.)
II MIEJSCE Magorzata Bednarz
IV MIEJSCE Agnieszka Kostrubiec
KOBIETY KAT. 45 - 49 LAT (dystans 5 km.)
III MIEJSCE Ewa Matwiejczuk
KOBIETY KAT. 50 - 54 LAT (dystans 5 km.)
VI MIEJSCE Aleksandra Momot
KOBIETY KAT. 55 - 59 LAT (dystans 5 km.)
VI MIEJSCE Anna Malany
KOBIETY KAT. 65 - 69 LAT (dystans 5 km.)
III MIEJSCE Magorzata Pacyk
IV MIEJSCE Samulak Boena
V MIEJSCE Alicja Kupiec
VI MIEJSCE Bronisawa Kostrubiec
CHOPCY KAT. DO 13 LAT (dystans 5 km.)
XX MIEJSCE Wojciech Kostrubiec
MCZYNI KAT. 40 - 44 LAT (dystans 5 km.)
III MIEJSCE Tomasz Kostrubiec
MDK Szczebrzeszyn



CHRZSZCZ NR 5 (9)
11

Nowoci wydawnicze
Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna
w Szczebrzeszynie proponuje pastwu dwie nowoci
ksikowe.
Pierwsz z nich jest ksika Ninni Szulman ,,
Dziewczyna ze niegiem we wosach. W sylwestrowe
popoudnie dziennikarka Magdalena Hansson wraca po
spokj do rodzinnego miasteczka. Szesnastoletnia
Hedda wychodzi na zabaw sylwestrow, nikt jej ju
wicej nie zobaczy. Czas mija bez adnej wiadomoci ,
a potem zostaje znalezione ciao nagiej dziewczyny.
Czy to Hedda?Przypadkiem Magdalena angauje si
emocjonalnie w spraw zaginicia Heddy, zaczyna
prowadzi samodzielnie, niezalene od policji
ledztwo. Naraajc ycie, dociera do mrocznej
prawdy ukrytej za fasad jej rodzinnego miasteczka.
























Santa Montefiore ,, Woskie zarczyny-
czterdziestoletni Luca po rozwodzie przeywa kryzys.
Z dnia na dzie podejmuje nieoczekiwan decyzj
rezygnuje z pracy i wyjeda na poudnie Woch,
gdzie mieszkaj jego rodzice. Tam poznaje Cosim,
ktra dwa lata wczeniej stracia szecioletniego synka.
Kobieta jest w gbokiej rozpaczy. Luca, i tylko on,
do czsto widuje chopca, ktry nie mwi,
ale najwyraniej usiuje mu co przekaza.
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w
Szczebrzeszynie

Wernisa wystawy Marty Anday
9 maja 2014 r. o godz. 17.00 w Sali Widowiskowej
Miejskiego Domu Kultury odby si wernisa
wystawy Marty Anday Pastele.
Marta Andaa ukoczya Liceum Sztuk
Plastycznych w Zamociu, nastpnie Wydzia
Artystyczny UMCS w Lublinie. Jest czonkiem
Stowarzyszenia Pastelistw Polskich z siedzib
w Nowym Sczu oraz Kazimierskiej Konfraterni
Sztuki w Kazimierzu Dolnym.
Uprawia malarstwo pastelowe, olejne i rysunek.
Uczestniczya w kilkudziesiciu wystawach
zbiorowych, w tym w cyklu wystaw zwizanych
z takimi imprezami jak: Midzynarodowe Biennale
Pasteli, wystawy Kazimierskiej Konfraterni Sztuki,
przegldy twrczoci rodowiska puawskiego,
Biennale Twrczoci Nauczycieli w Lublinie
i Tarnowie. Reprezentowaa swoj twrczo na wielu
wystawach indywidualnych i poplenerowych.
Wystawa czynna bdzie przez najbliszy miesic.













Pani Marta Andaa z prof. Zygmuntem Jarmuem















Jedna z prac pani Marty Anday.
R.

12
CHRZSZCZ NR 5 (9)























































































Chrzszcz miesicznik informacyjny
Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna
Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko
Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1
E-mail: sps@onet.eu www.chrzaszcz.com.pl
Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj

3 maja 2014r.