You are on page 1of 13

1

I ISLAMI NE GJEOPOLITIKEN BOTERORE .ROLI I ISLAMIT SHQIPTAR


A jan shqiptart ms!iman"
Shqiptart jetojn aktualisht n Shqipri, Kosov,Macedoni dhe Mali Zi.
Shqiptart e Malit t Zi jan rreth 60mij ku prve atyre t u!it q jan katolik m"i #0$
ose rreth %0mij jan myslimandhe t tr syni,kurse ortodokst jan asimiluar si kut,etj
Shqiptart e Kosovs jan #%$ mysliman ku &0$ t tyre ve atyre t 'ejs q jan
"ektashian m"i &%$ t tyre jansyni dhe (%$ katolike.Me mdyshje shikohen shqiptart
ortodoks t )ieks q *lasin si ser"isht edhe shqip. Shqiptart e Maqedonis jan m"i &0$
mysliman dhe (0$ortodoks,kryesisht n Manastir,)esnj,'rilep,+hr,Stru,,etj.
-j pjes e mir e shqiptarve ortodoks jan asmiluar..ta qjan etov e posht jan
"ektashian dhe t a*rt me toskt e Shqipris dhe etov e lart syni
-,a ana tjetr shqiptart e Shqipris jan /0$ syni,00$"ektashian dhe 0%$ ortodoks e (%$
katolik.Katolikt shtrihen n veri,ortodokst n ju, dhe myslimant n Shqiprin e
mesme.Kjo edhe si po!icion i ndrmjetm mes rajoneve t tjera shqiptare.
radicionalisht *eja islame sht par edhe si mjet pr m"rojtje n,a rre!iku asimilues.
'randaj edhe n rajonet ku*itare islami!mi sht n prqindjem t lart dhe n "rendsi nuk
jan aq *anatik1shte kjo arsyeja pr m"rojtje n,a asimilimi dhe jo dhuna q u prhap
"esimi islam.-,a ana tjetr re,jimi 20vjear ateist ndikoi ne,ativisht.
M,jth theksojm se cultura shqiptare mund t shr"ej si interlocutore ose m sakt
ndrmjetse mes cultures oksidentale kristiane dhe kulturs orientale islame.
Diaspora shqiptare n shtetet arabe dhe mardhniet shqiptaro-arabe n shekuj
'rania e shqiptarve n "otn ara"e dshmon rndsin e*enoment shqiptar n detin e ,jer
ara".
-doshta edhe a"u!ohet pak,pasi aq t *orta kan qen lidhjetshqiptaro3ara"e saq shum her
n disa raste shqiptart imarrin nj popull me ori,jin ara"e.M,jth mardhniet
datojn q n,a lashtsia me lidhjet iliro3*enikase.4isa emrin'alestin e lidhin me emi,rimin e
nj *isi ilir paleste qemi,ruan s "ashku me *isin ilir t japi,ve dhe mesapve e
kta atdheun e tyre e kan n ju, t shqipris 'alasa,mvon u vendosn n 'aleste t
Siilis dhe m pas n 'alestin.-dikim kishin edhe n Siri ilirt.
M von ara"t edhe u krkonin ndihm shqiptarve q kishin emi,ruar q n shek561
2
'rania e shqiptarve n "otn ara"e ,jat shek 56135611dallohet n,a prania ,jat shek
561113515.Kjo se tanishqiptart kan rol t dukshm deri n qeverisjen e vendit.
Kto coloni shqiptare do t jepnin ndihmn e tyre edhe nshpalljen e pavarsis s Shqipris
si ajo e 7,jyptit.4isa coloni pas lu*ts s par u shuajtn.- Siri ku edhe ktu theksojm se
prania e par e shqiptarvevihet re me ardhjen e qeveritarve shqiptar n vilajetin e
4amaskut ku m i prmenduri Mehmet .li 'ash8ypryliu.8everisja e Shqiptarve ktu do t
va!hdoj deri nshek 515.
-umri i shqiptarve n Siri do t shtohej me ardhjen emuha9hirve n,a -ishi.- mes t shek
515 n Siri jetoni:mij shqiptar ku /000t krishter q n,anjher
re,jistroheshin edhe si ,rek.'r jet t prhershme ata uvendosn ktu pas shek56111.Madje
n *illim t shek 55morri karakterin e pakicave etnike.7dhe n ;i"an ishte sundimtar nj
shqiptar .hmet 'asha.1"iri i Mehmet 'ashs 1"rahim 'asha e "ri ;i"anin pjes t7,jiptit.
'ashko 6asa si vali i ;i"anit i a*irmoi shqiptart ktu.'rdisa koh qndroi edhe 1smail
8emali.Shqiptart krijuanqendrat e tyre n <ejrut dhe ripoli- 'alestin shqiptart sh*aqen
si *uqi ushtarake n shek.56111.'rmenden ,jat ksaj kohe t vendosur n,a .hmetpasha
(000kalors shqiptar.Madje *litet q n =eru!alem n(&6: jetonin %0*amilje shqiptare.pas
pushtimit n,a 1!raeli njpjes vajtn n =ordani.
- 1rak *illimet i kemi q (%(/ me .hmet pash4uka,jinin.4eri *illim t shek 55 do vij n
sundim njdinasti shqiptare
7dhe ktu shqiptart u vendosn n kryeqytet n<a,dad.Komuniteti shqiptar n 1rak ndikoi
*uqishm nprhapjen e "ektashi!mit n Shqipri.- dallim n,a *amiljet
e tjera shqiptare n .ra"i me m"iemrin arnaut ktu nuk kankt m"iemr q do t thot jan
m t shkrira dhe asimiluara me shoqrin irakiane.
- .ra"i n,a 7,jipti u n,ulit n ushtri shqiptare prej (0mijvetsh .7dhe n =emen ndodhi e
njjta situat ku u vendosn #mijvet .'or nj pjes u lar,uan me shpalljen e pavarsis.
- 7,jypt dihet "otrisht q shtetin e,jiptian e krijoi Mehmet.li 'asha.'or n,ulimet do i
kemi q (%(:.
4ihet q dinastia e *undit e Mehmet .liut ishte >aruku qmorri *und n (&%0 kur u vendos
repu"lika.4eri n kt kohktu ishte strehuar edhe .hmet Zo,u q "ashk me t iku n
nj vend tjetr .'rmendim ktu karakollt e Kajros..takrijuan edhe shoqrin e tyre.
Sipas nj t dhne thuhet se jan rreth 0milion e,jiptian meori,jin arnaute,por q pr *at t
keq vetm (#mijre,jistrohen si shqiptar dhe q *lasin ,juhn shqipe.
;idhur me Sudanin theksojm se deprtimi *illoi m von nshek 515.-j pjes pas ndarjes
n,a 7,ipti vajtn n Kajro.4he n *und pr ;i"in q n (%(0 *illon ndikimi i jenierve
3
shqiptar.- (:&2 prmenden 600detar shqiptar n ;i"i.otalisht sot n rajonet myslimane
n,a 1rani n .*rikn e6eriut jetojn rreth (00mij shqiptar.
-,a ana tjetr Shqipria u shpall e pavarur m (&(0.heksojm se shum tele,rame urimi i
erdhn 1smail8emalit me rastin e shpalljes Shqipris shtet i pavarur.
-,a ana tjetr mardhniet e Zo,ut si me repu"likn edhe memonarkin kan shum t mira.
?sht pr tu theksuar ktu se Zo,u pr nj koh t ,jat u pritsi mik n .ra"i dhe m pas tek
>aruku i 7,jiptit.-,a ana tjetr edhe mardhniet e qeveris s @o9hs ishinm shum sesa t
mira.Kjo pr *aktin se <.S ishte po!icionuar pro popujve ara"dhe s dyti edhe pas heqies s
*es duke u kujtuarpr"ashksin reli,jio!e @o9ha krkonte t sillte sa mshum dallime
lidhur me perndimin.Kshtu ai *liste ,jithnj pr liri t popujve ara",madje edhe
"ri n li"r Shnime pr lindjen e Mesme4he kishte tr at mlle* kundr t ashtquajturit
re,jimsionist.
4eklarata e tij ishte vlle!r ara".q t theksuar ishin mardhniet saq vm re se re,jimi i
@o9hs m,jth ato vende ishin diktatoriale,me prjashtim t.ra"is Saudite q ishte nj shtet i
proklamuar pro amerikandhe me t tjert nuk strehonte ndojn ,rupim promarksist pr
ti r!uar n,a pushteti.Ajithsesi @o9ha nuk kishte mardhnie diplomatike me.ra"in edhe si
qendr reli,ioni si edhe me 1!raelin prshkak sipas tij t trysnis ndaj popujve ara".
Mardhniet do arrinin kulmin ,jat qeveris s <erishs.Kapitali dhe *onda!ione ara"e do t
vijn *uqishm.6endi yn sot sht antar i ;idhjes myslimane.4he sot mund t theksojm se
kto mardhnie jan mshum se t mira.
Si konklu!ion mardhniet me vendet ara"e n veanti dhe atomyslimane n trsi kan qen
shum t mira.'r shumkoh kto vende kan qen vend strehim i muha9hirve
shqiptar.'or edhe shqiptart kan ndikuar me qeverisjen evalinjve n kto vende me ori,jin
n,a Shqipria ,jat kohss perandoris osmane,por edhe m ,jer.
#iasp$ra shqiptar% n T&rqi 'h% mar'hni%t shqiptar$t&r(%
4iaspora shqiptare n urqi do e ket !ana*illn q n shek561./#valinj me ori,jin
shqiptare si,urisht do len ndikimedhe ktu- qarkun e 7drenes n shek 55 do jetonin
00mijshqiptar.- Stam"oll *litet pr :0mij shqiptar n *illim t
shek 55.'a *illuar mir shprn,uljet n urqi jetonin rreth200mij shqiptar.
'rmendim ktu edhe /ishujt e Marmaras.6endin e ,rekrve n 1!mir e !un shqiptart e
<allkanit.'or shqiptart n urqi jan t prqndruar n
.nadoll,kryesisht n 7skishehir n ku*i me kurdt.Kjo seshqiptart ishin duarart pr ti "r
kto toka djerrpjellore,por edhe pr tu pr"alluar me racn e ashpr kurde.
6et Musta*a 8emal .taturku t mn e kishte shqiptare n,aSelaniku.
4
-drkoh totalisht sot n urqi jan (0milion turq meori,jin shqiptare,por q pr *at t keq
vetm (milion e *lasin,juh shqipe dhe t tjert t asimiluar.
Shumica erdhn me marrveshjet ,reko3turke t (&02 dhe ju,oslavo3turke (&023(&/0.
Sot jan (000*shatra ku 600kosovare dhe /00ame dhe/milion jan kosovar dhe (.%milion
n,a Bamria.;idhur me mardhniet shqiptaro3turke theksojm se ato kan qen shum t
mira.'r arsye se .taturku prm"ysi nj monark njohja e m"retitZo, do t vinte me vones.
Ajithsesi kto mardhnie n vitet 20 do t njohin maja medr,im pr studime t nj sr
studentsh shqiptar.Ajithashtu edhe re,jimi i @o9hs do i kishte kto mardhnie
shum t mira.'residentt turq n dallim n,a shum udhheqs t huaj n
Shqipri do vinin her pashere si ur,ut +!al dhe Sulejman4emirel.
-,a ana tjetr edhe pas viteve &0 kto mardhnie nuk do t"ien si nivel.
4he do e pr*undojm kt li"r me deklaratn ekryeministres ansu Biller q e shptoi
vendin ton n,acoptimi modern m (&&: se nj *ije *loku ti preketShqipris ne nuk do e
tolerojm.
Is!ami)mi n% *j%$p$!iti(%
Myslimanet shtrihet sot ne nje rajon te ,jere n,a Maroku derithelle ne 1ndi.
-je perqindje te konsiderueshme ata !ene ne shtetin rus te00milion, ne .!ine 8endrore
60milion , ne Kauka! 00miliondhe kryesisht keta jane ne s*eren turke dhe turko*one per
shkak edhe te ndikimit te perandorise osmane po edhendikimit te kultures turke.
6ihet re nje ulje tensioni mes 1!raelit dhe 'alestines. Madjekohet e *undit sidomos ne kohene
presidences se Klintonit u,jet nje metode per pajtim. -e mareveshjene +slospalestineset
kishin drejten pronesise "ashke me israelitet ne-e,ev po jo drejt kthimi. <re,u perendimor
dhe Aa!a do teishin te 'alestines por 1sraeli do kishte drejte eksteritorialem"i vendet e shenjta
.=erusalemi perendimor do te ishtekryeqytet per 1sraelin kurse ai lindor do te ishte kryeqytet
per'alestinen.-e aspektin tjeter po shtohen am"icjet turke . -je "urim imire investimi per
shtetin turk do te ishte dhe drejta pronavete "anoreve qe kane atje. Keshtu (,/milion shqiptare
jane lar,uar n,a Cameria, (milion n,a Selaniku , (milion n,a +her, Stru,e Shkup,
Kumanove,. Si edhe (milion shqiptaren,a -ishi. 4he shteti turk ashtu si ai ,jerman mund te
kerkoje drejte investimi ne keto rajoneheksojm n kt kontekst at q thekson dhe
@unin,ton seduke ln kontraditat njri me tjetrin e ardhmja mund t jet edhe nj shtet i
madh islam q mund t *illoj n,a Kashmirin 1ndi deri n Marok n detin Mesdhe. Ky shtet
madhkon*ederativ ose paktn tipi i 7vrops do t ket nj popullsiprej /00milion "anorsh
;idhur me pro"lemin m t mpreht nj !,jidhje sht dukeu marr ai ai kurd. 1deja e nj
con*ederate kurdo turke poshtohet. Mundet q ti "ashkan,jitet dhe iraku veriut "anuar
5
n,a kurd. Madje analistt hedhin iden q rajoni ju,ormund ti "ashkan,jitet 1ranit dhe
qndrori urqis.;idhur me islamin shqiptar mund theksojm pa *rik se kaqen !ri
evropean n islamin "otror , 4eri n vitin (&&0kemi patur tolerance*etare. 'or pas vitit &0
edhe pr shkak t ekonomis u n9itnkto ekstremi!ma . 'r synimet e saj shteti turk mund t
rikrkoj "renda drejtave t njeriut pr t investuar n<allkan. Kshtu (milion mysliman jan
lar,uar n,a Selanik,(,:milion n,a -ishi, (,/milion n,a Bamria , (milion n,a+hri,
Manastiri, Shkupi, Kumanova. -ormale urqia mundt rikrkoj t investoj n kto rajone .
Kto synime mund t shkojn edhe drejt rikrijimit t Shqipris etnike .
'or ajo q sht pr tu theksuar n kt drejtim n trojetshqiptare sht rikonsolidimi 1
identietit shqiptar. Kshtu nShkodr jeton nj popullsi myslimane e ardhur n,a Mali !i
q deri n vitin (&&0 e konsideronin veten shqiptar dhe sotmala!e! pod,orican, t ardhur
n,a 'od,orica .
- rajonin e 'ri!renit ndodhet nj popullsi myslimane,orane q n Kuks e konsiderojn
veten shqiptar dhe andejmatan slave,
- rajonin e etov Aostivar jeton nj popullsi me identitet*etar mysliman m t *orte dhe
m pak t *orte atkom"tar. -umri 1 tyre shkon n (00mij. Kta *lasinturqisht shqip
maqedonisht.-jihen me emrin tor"esh..
7 njjta situate dhe pr popullsin e Aollo"ords . Kta *lasinshqip maqedonisht.
;idhur me popullsin n rajonin e -ovi 'a!aritkonsideroheshin si "oshnjak. 'or koht e
*undit pr*shirdhe udhheqsin e tyre po konsiderojn veten si shqiptarn,a ori,jina. -
rajonin e utinit jan shumic-j !,jidhje tjetr po merr pro"lemi i kon*liktit ara"o
israelit.Kshtu lidhur me !,jidhjen e ktij pro"lemi theksojm at t
Klintonit n marveshjen e +slos.Kshtu ara"t e lar,uar n,a shkrettira e -e,evit kan
drejtn e "ashkpronsis, po jo t kthimit. =erusalemiperndimor mund t jet vend pr
kryeqytet pr israelin kurse ai ;indor pr 'alestinn.
Kjo sepse kshtu ka qen pr"rja etnike e saj.
-drkoh 1sraeli ka t drejt eksteritoriale m"i rajone "i"likehe"raike n <re,un perndimor
+ON+L,SIONS
Ar% A!-anians m&s!im "
.l"anians currently live in .l"ania ,Kosovo and Montene,ro Macedoni .
.l"anians *rom Montene,ro are a"out 60thousant. Mostlyare muslim "ut some o* them are
catholi9..l"anians o* Kosovo are muslim and in Aiakova are o*
reli,ion o* catholi9 ..ll people that are declared .l"anians in Macedonia aremuslim .
6
1n state o* .l"ania :0$ are muslim, 00$ orthodo9 and (0$catholi9.
1* De see map can say that reli,ion o* muslim is protect *oridentity o* .l"anians.
So in Chamuria a"out #%$ Dere muslim in Kosovo &0$ inMacedonia &0$.
.l"anian people that are not muslim Dere asimilited.hat means traditionally islam is
protection *rom risk o*assimilation .
here*ore, in the "order re,ions 1slamism is the hi,hpercenta,e o* population.
Ee can say that islam o* .l"anians and islam o* urkeyDere voice o* 7urope in Dorld o*
oriental culture o* islamand a "rid,e "etDeen 7urope and 1slam Dorld
<ut Dhat is Dorth mentionin, in this re,ard in the .l"anianlands is reconsolidation o*
.l"anian identity . So in Shkodralives a Muslim population come *rom Montene,ro until
(&&0 considered themselves .l"anian and Montene,rinpod,orican today , comin, *rom
'od,orica .1n 'ri!ren re,ion is a Muslim Aorani population that
consider themselves .l"anian Kukes and thence acrossslave ,
1n etovo, Aostivar re,ion inha"ited "y a population DithMuslim reli,ious identity more
stron, and less stron,nationally. heir num"er runs in (00mij . hey speakurkish
Macedonian and .l"anian lan,ua,e reco,ni!edDith name tor"esh
)e,ardin, the population in the re,ion o* -ovi 'a!artheirsel* considerate as <osnians
considered . <ut recentlyincludin, their leader are considerin, themselves as .l"anian
ori,in . 1n the majority they live in municipality o* utin)e,ardin, .l"anian 1slam can
hi,hli,ht Dithout *ear that has "een evropean voice in ,lo"al 1slam to,ether Dith urkish
islam .hey Dere a "rid,e "etDeen three cultures that are7uropean, asia and .ra"ian culture.
<ut even a*ter &0"ecause the economy Das stimulated these ekstremi!ms . >orits intentions
urkish state can re3request Dithin humanri,hts to invest in the <alkans . So ( million
Muslims Dereremoved *rom hessaloniki , -is (.: million , (./ million o*Cham , ( million
*rom +hrid , <itola , Skopje , Kumanovo .-ormal urkey may re3request to invest in these
re,ions .hese ,oals can also ,o toDards recreatin, ethnic .l"anian .
.nother aspect is a"out urkish am"itions . . ,ood resource*or the urkish state investment
Dould "e the ri,ht propertiesand residents Dho have there. So .l"anian (./ million have
*led *rom Chameria in Areece , ( million *romhessaloniki , ( million *rom +hrid , Skopje,
Stru,a ,Kumanovo . .s .l"anian (milion *rom -is .So .l"anians citi!ens o* urkey must
have same ri,hts o* 'alestinians in -e,ev and ,ermans o* Sudets
.l"anian diaspora in urkey and urkish F.l"anian relations
.l"anian diaspora in urkey Dill have dates 561./#valinjcentury .l"anian ori,in Dill
certainly leave an impact here1n the district o* 7dirne in the tDentieth century Dill live
7
00mij shqiptar.- 1stan"ul :0mije speak .l"anian into thetDentieth century started Dell
55.'a evacuations in urkeylived a"out 200mij .l"anians./islands mention here o*
Marmara .
'lace the Areeks in 1!mir took <alkan .l"anians .<ut .l"anians in urkey are concentrated
in .natolia ,mainly in "orderin, Dith kurds.
.l"anians Dere makin, these "arren land *ertile , "ut also tocope Dith the *ierce Kurdish race
.
Musta*a Kemal .taturk oDn mother had .l"anian *rom hessaloniki .
MeanDhile totally (0milion today in urkey are urkish.l"anian ori,in , "ut un*ortunately
only ( million speak the.l"anian lan,ua,e and assimilate others .
Most came Dith the Areek3 urkish a,reements in (&02 and(&023(&/0 3urkish ju,oslavo .
oday are (000*shatra Dhere 600kosovare and /00ame and/milion are (.% million Kosovars
and Cham .
)e,ardin, the .l"anian3urkish relations say that they have"een very ,ood .
<ecause .taturk overthreD a monarch Kin, Zo, reco,nitionDould come late.
@oDever these relations in 20 years Dill reco,ni!e the tip "ysendin, a series o* studies o*
.l"anian students ..lso Dill the @o9ha re,ime had these very ,oodrelationship .
urkish presidents unlike many *orei,n leaders in<an,ladesh Dill come as ur,ut +!al times
pashere andSuleyman 4emirel .
+n the other hand even a*ter &0 years these relations Dill not*all as level .
.nd this "ook Dill conclude Dith the statement o* 'rimeMinister ansu chillers that saved
our country *rom modernpartition in (&&: that a strand "e a**ected .l"ania De Dill not
tolerate .
A!-anian 'iasp$ra in th% Ara- .$&ntri%s an' th% Ara-
/A!-anian r%!ati$ns in th% .%nt&ri%s
oday .l"anians are assimilated in Dorld o* .ra"ia ..>romancient times 1llyrians and
*enikians had relations "etDeeneach other ..l"anians presence in the .ra" Dorld is in a hi,h
percenta,e and a role to ,overnance .in 9i9 century.1n Syria had a presence o* the .l"anians
*irst noticed thearrival o* .l"anian rulers o* 4amascus. So Mehmet .li
8ypriliu Dould "e until in the nineteenth century .he num"er in Syria Dould increase Dith
the arrival o**u,itives *rom -ishi..t these time in Syria Dould "e
:thousand .l"anians "ut /thousand Dould "e ,reek "ecausethey Dere orthodo9.
8
7ven in ;e"anon Das an .l"anian ruler 'asha.1, .hmetMehmet'ashaGs son and 1"rahim
'asha o* 7,ypt made parto* ;e"anon .
'asko 6asa as vali o* ;e"anon a**irmed .l"anians here.1smail 8emali created their centers in
<eirut and ripoli1n 'alestine .l"anians appeared in 56111.century . @ereDere military *orce
*rom al"anians , as .hmet 'asha Dith(000soldiers. 1n (&6: a*ter invasion o* 1srael a"out
%0al"anians *amily Dent in =ordany . 1n 1raq since the"e,innin, o* (%(/Dere presence o*
.l"anians Dith .hmet4uka,jini.Hntil in early o* tDentieth century Dould come
to rule an .l"anian dynasty. 1n <a,dad, capital o* 1raq Derea stron, community that
in*luenced in spread o* <ektashismin .l"ania .+ther .l"anian *amilies in .ra"ia are Dith
surname arnaut here have this adjective meanin, are mer,edand assimilated in .ra"ian
society .oday in 7,ypt a"out (0thousand people are declared as.l"anians
1n =emen there are #thousand .l"anians "ut some Dere le*tDith the declaration o*
independence .1n 7,ypt it is pu"liclyknoDn that the 7,yptian state Dere created *rom
Mehmet.li 'asha.<ut settlements Dould have that *rom (%(: .
;ast 4ynasty o* Mehmet .liDas >aruk that Das halted in(&%0 Dhen it Das decided repu"lic
system..ccordin, to an in*ormation alle,edly a"out 0milion7,yptians has .l"anian ori,in ,
"ut un*ortunately only(#thousand are re,istered as .l"anians and .l"anian
speakin, .)e,ardin, Sudan emphasi!e that penetration "e,an in the
later part 515. hey came *rom 7,ypt.>inally to ;i"ya in (%(0 "e,ins .l"anian =anissaries
impact ..l"anian 600tetar mentioned in (:&2 in ;i"ya .
otally today in Muslim re,ions *rom 1ran to -orth .*rica
there are declared a"out (00thousand .l"anians .+n the other hand , .l"ania Das declared
independent in(&(0 .
Many con,ratulatory tele,rams came 1smail Kemali *romcolony o* .ra"ia .
)e,im o* Zo, and @o9haIs ,overnment has ,ood relationsDith diaspore in .ra"ian Dorld .
hat is "ecause @o9has Das a,ians Sovjets and .merica .hat means Dith closed *riendsheep
Dith .ra"ia. . he alDaysspoke o* the .ra" peoples *or *reedom , even in the "ook
-otes on Middle 7ast . @e is a,ainst the Zionist re,ime.@isstatement Das .ra"ian "rothers
)elations Dere so pronounced that De note that the @o9hadictatorship m,jth those countries
Dere , Dith the e9ceptiono* Saudi .ra"ia Dho Das a proclaimed pro3.mericancountry and
others not house ndojn promarksist to "ecroDned ,roup *rom poDer .
@oDever @o9ha had no diplomatic relations Dith Saudireli,ioni center as Dell as Dith 1srael
"ecause "y its pressureon the .ra" peoples .
9
)elations Dill reach its peak durin, the <erisha ,overnment ..ra"ian capital come stron,ly to
invest in .l"ania+ur country today is a mem"er o* the Muslim ;ea,ue .
.nd today De can hi,hli,ht that these relations are more than,ood .
1n conclusion relations Dith .ra" countries in particular andMuslims in ,eneral have "een
very lon, mira.'r thesecountries have "een rather shqiptar.'or shelter *u,itives
.l"anians have a**ected ,overnance in these countriesvalinjve ori,inatin, *rom .l"ania
durin, +ttoman empire ,"ut also "eyond.
Is!am in th% int%rnati$na! *%$p$!iti.
Muslims today lies in a vast re,ion *rom Morocco to deepinto 1ndia .
. si,ni*icant percenta,e o* those cau,ht in the )ussian state00milion , 60milion in Central
.sia , the Caucasus 00milionand these are mainly urkish sphere and turko*one also
"ecause o* the in*luence o* the +ttoman 7mpire "ut also thein*luence o* urkish culture .
-oticed a dJtente "etDeen 1srael and 'alestine . 7venrecently , especially at the time o*
ClintonIs presidency *ounda method *or compliance .So in +slo a,reement 'alestine
oDnership to,ether Dith the 1sraelites in the 4esert o* -e,ev"ut not to return. Eest <ank and
Aa!a Dould "e *or the stateo* 'alestine "ut 1srael Dould have e9traterritorial ri,ht on
sacred sites . Eestern =erusalem Dould "e the capital *or theeastern 1sraelin and he Dould "e
the capital *or 'alestine .MeanDhile 1sraeli ri,ht has e9traterritorial on =eDish "i"lical
re,ions in Eestern Coast<ut i* islam states Dill do compromises "etDeen each other
*or se9ond north .*rica is *or 7,ypt and .sia *or urkeyDill e,sist a "i, state in *orm o*
con*ederation *rom Marocountil 1ndia Dith /00milion people
)e,ardin, the pro"lem more acute a solution is "ein, takenKurdish pro"lem . he idea o* a
con*ederation is ,roDin, inurkish society anytime . Can "e attached and northern 1raq
inha"ited "y Kurds . 7ven analysts illusion southern re,ionmay join 1ran and middle 1raq to
urkeyEe note in this conte9t Clash o* Civilisation o* @unin,tonthan leavin, the *uture o*
one another can "e a ,reat 1slamicstate that can start *rom Kashmir in 1ndia to Morocco on
theMediterranean Sea . his lar,e Con*ederate state or at leastthe type o* 7urope Dill have a
population o* inha"itants/00milion
LITERAT,RA
-ecip '. .lpan -esip Kai Shqiptart n Perandorin Osmane, iran K .l"in, (&&:
Muhamed Mu*aku al3ArnautShqiptart n botn arabe : (shek XVIII- fiimi i shek! XX" 'rishtin K
)ilindja, (&&0
10
Int%*rimi %&r$p%an i ,(rahins.
Hkrahina eshte nje shtet qe sot ka %0milion "anore ku 0%$ jane ruse dhe pjesa tjeter
ukrahinas. Kohet e *undit ka patur perplasje aq sa ka arritur te quhet shtja ukrahinase.
Krimea krkoi "ashkimin me )usin.M pas edhe lindja e Hkrahins e pr"r n,a rus
krkoi nj shtet t pavarur por me ndikim rus .
'o "jm nj retrospektiv t ksaj shtje pr t ditur rrnjt.
hell thell n histori ukrahinasit dhe rust ishin nj trun, .
'or n shekujt e par t mesjets nj pjes e mir e popullsis ukrahinase iu "ashkan,jit
sundimit austrohun,ares. -,a ky moment do t *illoj nj lar,im n,a in*luenca lindore dhe
a*rim me at perndimore austrohun,arese . ;u,ina e lumit 4on do ishte nj ndarje in*luence.
-drkoh popullsia n perndim t ktij lumi do a*rohet edhe n aspektin reli,jios me
perndimin duke marr *en unite t a*ruar me papn kurse n lindje do t varen n,a
patriarku i Mosks .4aln,adal popullsia n lindje *illoi t rusi*ikohej ,jithnj e m shum.
-j krahasim mund t "jm me popullsin ortodokse n ju, t Shqipris. .ta jan
ortodoks por e,siston mundsia pr shkak t prdorimit t ,juhs ,reke n litur,jin *etare
q t kthehen n ,rek.
Hkrahinasit n trsi *illuan t armiqsohen ,jithnj e m shum me rust pasi "n nj
aleanc me polakt.
Coptimi i perandoris austrohun,arese "ri q kjo pjes si edhe rajoni polak i Aalicis t
"ashkohet n nj rajon me emrin Hkrahina.
- vitet %0 kur president u shpall ukrahinasi -ikita @rushov n shenj "ashkim vlla!rimi
me rust i dha Hkrahins rajonin strate,jik t Krimes.Ky rajon me 2milion "anor ku 6%$
ishin ruso*il..
-darja e <ashkimit Sovjetik do t sjell pro"leme lidhur me kt shtje
- Hkrahin u rin,jalln shpresat pr tu rilidhur me perndimin por deklarata e )omano
'rodit q do edhe Maroku t *utet n <ashkimin 7vropean por sht 4eti Mesdhe q 1 ndan
duket se 7vropa nuk prkrahu synimet seperatiste ukrahinase p tu shkputur n,a in*luenca
kulturore ruse. 'o "n tre vjet q shteti rus krkon t rilidhet me 7vropn. -dikimet ruse
evropeane dhe asnjanese duket se sh*aqen n politikn ukrahinase. Kshtu imoshenko pro
evrops, Krushjenko asnjans dhe partia e 4onjevcit pro ruse.
Krimea u shpall e pavarur. .jo krkoi "ashkimin me )usin. -se 7vropa do ishte e !,juar
s "ashku me politikant pro evropean t Hkrahins mund t nnshkronin nj marrveshje
ku Krimea ti rikthehej )usis por )usia t respektonte mendimin ukrahinas. 'r mendimin
tim Hkrahina duhet t jet Zvicra e re e hapur ndaj "i!nesit e m"yllur ndaj "lloqeve . 4he ka
mundsit
11
Gj%$*ra0ia % ,(rahins
Ka 602000km0 dhe %0milion "anor.heksojm s sht repu"ika e dyt m e madhe pas
)usis me potenciale "rthamore si ai i Beno"ilit q shprtheu n (&#&.Ka madhsi t
krahasuara me <ritanin,>rancn,etj.
Kryeqyet Kiev me 2milion "anor.
Ka #0$ ortodoks. 4he 6%$ ukrahinas. 'jesa tjetr rus kryesisht n Krime dhe n ((
rajonet lindore t vendit.Ka edhe polak dhe rumun pasi u morr <esara"ia.Si e kemi
prmendur m lart n Hkrahin n / *shatra jetojn edhe shqiptar t ardhur n,a shek 5611
n,a ju,u kryesisht n,a Kora.
- *akt ukrahinasit ,jithnj sipas @unin,ton jan ndar me orientim perndimor dhe
prorus.Kshtu ajo q njihet me emrin Hkrahina unite dhe m par ka qen pjes e
perandoris austrohun,are!e dhe orientim lindor.Sot jan rreth (2rajone n perndim.
.rmiqt e tyre ,jithnj kan qen polakt dhe keqia m e vo,l rust.- *akt sot vetm ($ e
*let ukrahinishten dhe (($ e quajn veten rus t pastr. Si pasoj e prkrahjes ndaj @itlerit
ai krijoi nj shtet kukull t Hkrahins.- vitet %0 pr "ashkim vlla!rim -ikita @rushovi ia
mori Krimen me kryeqendr Stavropolin )usis dhe ia dha Hkrahins me 0/000km0 dhe
2milion "anor ku /%$ rus dhe /0$ tartar, por me ndjenja t *orta proruse dhe quhen
ndryshe tartar t Krimes n dallim n,a tartar t Ka!anit q jan ekstrem anti rus.
#IASPORA SHQIPTARE N1 ,KRAHIN1
- territorin e repu"liks s Hkrahins n perndim t saj n ku*i me Moldavin e,!istojn
dhe disa *shatra me popullsi shqiptare si Zhvjenjo,ord LKarakurtM,
4njevdostrojeLaM, Aornikov AjeandroM, Aeor,ievskiL6ieshkM Lpra rreth / *shatra Sipas
."dulla <ytyit rreth %0000"anor jan me ori,jin shqiptare sot n Hkrahin,por q pr *at
t keq rreth %000 e *lasin sot ,juhn shqipe.>shati m i madh Karakurti "ie sot n qarkun e
+dess a*rsisht rreth (0km lar, n,a qyteti i <oll,radit.
Ky qytet ndodhet pran lumit Serllk q derdhet n qytetin =ollpe,.re *shatrat e tjer
,jenden n "re,detin e .!ovit . 6endi ku ndodhen *shatrat shqiptare sht !on tepore.
Klima continentale sht e volitshme pr "ujqsin.- lidhje me pr"rjen etnike ve
shqiptarve jetojn edhe "ull,ar,ukrahinas,turq madje dhe ,a,au!.Aa,au!t jan turq t
"esimit kristian q n,eln ktu pas lar,imit t perandoris osmane.Sipas rre,jistrimit t (&:0
n Hkrahin jetonin rreth //00shqiptar.6etdija e tyre u rrit veanrisht pas shpr"rjes s
<ashkimit Sovjetik
12
>shatrat shqiptare t Hkrahins jan themeluar n *illim t shek 515 kur shqiptart me
"ull,art u shprn,uln
dhe u vendosn n 'erandorin )use.- *illim "anonin n nj *shat tartar n ann e djatht t
nj liqeni dhe m von shkuan n ann e majt.
Shprn,ulja lidhet pikrisht me lu*tn e Krimes kur )usia me traktatin e paqes s 'arisit
(#%6 hum"i territorin e <esara"is q n,eli n 'erandorin +smane.
.ta erdhn n *akt n,a *shati 4eva i <ull,aris dhe u vendosn n kt *shat n
shek5611.Kta shqiptar ishin kryesisht n,a Macedonia 'erndimore dhe Shqipria =; a*r
Kors.>shati 4ev sot ndodhet n a*rsi t 6arns n <ull,ari.
;eonard C.)C.-1 Shekui ##i$ %jeopoitika
E&r$p%an int%*rati$n $0 &.rahina.
2
1n the time o* urss ucrahina has am"asy. 1ts am"asador o* this state that protect our country in
con*erence o* peace on (&/:. 1n carakurt lived a"out %000al"anians. <lack eyes is a son, o*
jevtucenko *or an al"anian ,irl Dhen he Das soldier. 'ro"lem "etDen ucrahina and russia is
pro"lem o* culture. 1n east lived orthodo9 uchrahinas that speak lan,ua,e near to russian. 1n
Dest lived unites ucranhina. 7ast depend *rom moscoD Dest *rom Datican. 1ts line o* culture.
4urin, these years has "een 2parties in*luenced "y rusian "y europe and nationalist. Ehen
prodi Dere asked i* uchrahina Dill "e in europe he said. .lso maroco Dant in europe "ut it is
mediteraneo
S$!&ti$n 0$r .rim%a
Hcraina is re,ion "etDeen europe and rusia. 1n midle o* (&%0 Crimea *or "est
*riendsheep Dere ,iven "y president o* e9 urss to ucraina. +ri,in o* president Dere
uchrainian. .t these time these state has more autonomy to soviets. .m"asador o* these state
to iunited nation has ,iven suport *or us. .*ter urss Dere seperated has pro"lems "etDeen
these tDo states. Ehen prodi Dere asked these state Dant to include in europe he said yes "ut
moroco Dant "ut it is mediteraneo. .t (&&% chechenia Dere sacri*iced *or cosovo. -oD putin
Dant compromis. 1 think usa and rusia must do a neD jalta. hat means 0%000km0 rep srpska
0%000kosovo. Kosovo sandjack and toplica. May "e ucrhaina must do compromise. Croatia
discused Dith ser"ia. hat means oik rusia con*ederation ucrhaina and crime "ut yu dont
suport riusophone in other teritories . Ehen ser"s o* craina Danted indipendence ser"ia didnt
suport.
R%sm% 0$r .rim%a Crimea is re,ion in ukrahina. )usophones Dant indipendence "y
ukrahina. 'utin
1
file:///C:/Documents%20and%20Settings/Se!e/"#%20Documents/Do$nloads/224092433%
analises&'df
13
Dant "i, compromise. 1t said same as cosovo. Ehich are solutions. hat is depended "y
ukrahina. >irst is con*ederation crimea ukrahina. Second same solution as djindic *or cosovo.
Second president o* ucrahina to "e *rom rusophones. hird solutioin "y croatia. 4iscuss Dith
rusia and to clean other teritories "y rusians. >ourth compromises "etDeen europe and riusia
or usa and rusia
7nd o* rusian imperatory Hnited nation didnt e9cept riusian *orce in crimea. .lso putin Dant
compromis.
1ts *irst president o* russia *or compromiss. .lso european union didnt Dant indipendence *or
crimea.
Chine can do the same. Hsa has told rusia other ethnic pro"lems like tartairia. .*ter mark *or
ecomonys o* ho9has sistem turkey and ,ermany helped indipendence o* tartaria. Ehats
Dron, Dith rusia. 1t is the end o* imperatory. >rom (0years many chineses not le,al has
popilates si"eria. .t 20milion o* east o* si"eria #milion are mon,ols. .t center %milion are
turkeys and only in eiuroipe #%$ are rusians. 1ts the end o* rusia and invaded o* si"eria "y
china and turkey . May "e to se
Lit%rat&rat
Samuel @unin,ton Perpasja e &'teterime(e
httpKNNen.Dikipedia.or,NDikiNHkraine

You might also like