1

CONTOH GEOGRAFI PT3 TUGASAN [INSTRUMEN CONTOH 31/5/2014] -fenomena cuaca dan iklim
Bantuan ringkas/ rangka kepada pelajar-pelajar.
(Pelajar dikehendaki menghasilkan tugasan yang tepat dan sangat lengkap daripada ini).


Hujan Asid Pulau Haba

Definisi/
konsep
Hujan Asid
Pencemaran udara dan
jerebu
Pulau Haba Pencemaran Bau
Air hujan yang
mengandungi tahap
keasidan yang tinggi.
pH 5
Mengandungi asid sulfurik
dan asid nitrit.
Terbentuk daripada proses
kondensasi yang dijalankan
oleh bahan-bahan
pencemar di udara yang
berfungsi sebagai nukleus
kondensasi yang mampu
menyerap wap air, tepu
dan akhirnya turun sebagai
hujan berasid.

Pencemaran udara
Merujuk kepada kehadiran
satu atau lebih bahan
pencemar seperti gas-gas,
habuk, bahan berbau, zarah,
debu dan lain-lain dalam
ruang atmosfera
Memberi kesan negatif kepada
manusia, tumbuhan , binatang
serta persekitaran fizikal
sesuatu kawasan.

Jerebu
partikel yang terampai di
ruang atmosfera dalam
kepekatan yang tinggi.
Partikel terampai ini terbentuk
di dalam keadaan cuaca yang
Pulau haba
ditakrifkan sebagai
peningkatan suhu
sesebuah bandar
berbanding suhu di
kawasan sekitar.
Contohnya, suhu di
Lembah Klang (Kuala
Lumpur) ialah beberapa
darjah Celsius lebih
tinggi daripada kawasan
sekitarnya.
Kawasan bandar
menjadi pulau haba.

Ciri-ciri:
1. Suhu yang lebih tinggi
atau cuaca yang lebih
Pencemaran bau
Didefinisikan sebagai aroma
atau bauan yang kurang
menyenangkan atau dari segi
saintifiknya sebagai
interpritasi hasil penerimaan
ransangan pada sistem deria
bau.
2
kering dan udaranya yang
stabil yang menghasilkan satu
lapisan kabus yang
menyeliputi ruang atmosfera di
sesuatu kawasan
Partikel-partikel ini boleh
menyerak dan menyerap
cahaya matahari lantas
menyebabkan keadaan
sekelilingnya menjadi kabur
dan kurang jelas.
panas
2. Kelembapan udara
yang rendah.
3. Kekerapan kejadian
hujan perolakan yang
lebih tinggi di bandar
berpunca daripada
kadar sejatan
permukaan yang tinggi
dari haba yang lebih
banyak tersimpan di
bandar.
4. Wujudnya tekanan
udara yang rendah
akibat suhu yang tinggi
di pusat bandar.
5. Komposisi udara atau
lapisan udara yang
tebal diseliputi jerebu
dan bahan pencemar
khususnya dalam
keadaan udara yag
lebih kering di bandar.
Faktor /
Punca /
Sebab
1. Perindustrian
Membebaskan bahan-
bahan pencemar ke
udara seperti karbon
dioksida, karbon
monoksida, sulfur
dioksida, hidrokarbon-
hidrokarbon
2. Kenderaan bermotor
Menggunakan bahan api
fosil sebagai bahan
bakar seperti
penggunaan petrol tanpa
1. Pembakaran hutan
Paling teruk dialami pada
tahun 1997 disebabkan oleh
pembakaran terbuka oleh
negara jiran
Menimbulkan masalah
kepada negara dan negara-
negara lain yang berdekatan
seperti Thailand, Singapura,
Brunai dan Filipina.
Hasil pembakaran ini telah
menghasilkan gas karbon
monoksida iaitu gas yang
sangat merbahaya dan boleh
1. Kekurangan litupan
tumbuhan atau pokok-
pokok peneduh yang
mampu bertindak
menyederhanakan
suhu.
Perubahan landskap
yang ketara dari
hutan semula jadi
bertukar kepada
hutan batu.
2. Banyak bahan atau
sumber yang boleh
1. Dari kawasan pelupusan
sampah
Longgokan sampah di
tempat pembuangan
sampah.
Contoh: di sebelah kantin
sekolah; sering
menimbulkan bau busuk
dan mengganggu
keselesaan warga sekolah.

2. Dari kawasan penternakan
ayam
3
plumbum.
Pembakaran yang tidak
lengkap oleh sistem
enjin akan menyebabkan
gas-gas pencemar
terbebas ke udara.
3. Stesen jana kuasa
elektrik
Menggunakan bahan
bakar konvensional
seperti arang batu,
petroleum dan gas asli
yang membebaskan
pencemar ke udara.
membawa maut jika dihidu
dalam suatu jangka masa
yang panjang.
2. Pembakaran bahan api
- arang batu ,gas
asli ,petroleum merupakan
punca utama pencemaran
udara.
3. Proses perbandaran
Proses urbanisasi telah
menggalakkan
perkembangan sesebuah
bandar dan wujudnya
lokasi-lokasi perindustrian
yang menyediakan peluang
pekerjaan.
Masalah ini wujud ekoran
daripada proses
pertambahan penduduk
sama ada secara semula
jadi atau migrasi.
4. Proses perindustrian
Pertambahan perindustrian
juga banyak membawa
kepada pembebasan bahan
pencemar yang dilepaskan
melalui proses pembakaran
bahan api.
Kehidupan manusia akan
terjejas jika bahan
pencemar tidak dikawal.
menyerap dan
menyimpan bahangan
matahari sebagai haba
pendam seperti
bangunan konkrit, tar,
aspalt, bahan-bahan
pencemar udara dan
sebagainya.
Bahang matahari
yang tersimpan di
waktu siang akan
dibebaskan di waktu
malam.
3. Perlepasan gas-gas
rumah hijau seperti
karbon dioksida, karbon
monoksida dan
hidrokarbon daripada
kenderaan dan industri
yang juga mampu
memerangkap
bahangan matahari.
4. Perlepasan banyak
tenaga haba di bandar
yang berpunca dari
sumber janakuasa
kilang, sumber
kenderaan bergerak
dan juga dari
metabolisme badan
manusia sendiri yang
ramai tinggal di bandar.
Sikap segelintir penduduk
yang memelihara ayam
berhampiran pagar sekolah
menyebabkan bau busuk
najis ayam menganggu
keselesaan warga sekolah.

3. Dari kawasan perniagaan
kedai-kedai makanan
Pembuangan sisa-sisa
makanan ke dalam
longkang oleh peniaga
kedai makan
menyebabkan longkang
tersumbat dan
menimbulkan bau busuk
jika berlarutan.

4. Dari aliran parit yang
tersumbat
Air kumbahan dari sektor
perumahan yang dialirkan
ke dalam parit boleh
mendatangkan
pencemaran bau apabila
parit ini dipenuhi sampah-
sarap yang menyebabnya
tersumbat.

5. Daripada sikap pengguna
Penggunaan tandas tanpa
usaha untuk menjaga
kebersihannya
menyebabkan berlakunya
pencemaran bau.
Contoh: sikap pelajar yang
4
menyerahkan tugas
membersihkan tandas
kepada pekerja di sekolah
menyebabkan mereka
tidak menjaga kebersihan
tandas selepas
menggunakannya.

Kesan
1. Gangguan kesihatan
Memudaratkan
kesihatan golongan tua
dan muda terutama
penyakit asma.
Kanak-kanak: batuk,
alergi, selesema.
2. Tanah dan tumbuhan
Kemusnahan hutan
kerana terkena hujan
asid.
Kandungan alkali dan
asid dalam tanah
menjadi tidak seimbang
dan mempengaruhi
keseimbangan dan
kestabilan tanah.
pH 6 sebabkan bahan
organik tanah mati dan
menjadi tidak subur
kerana tiada nutrien.
3. Kerosakan harta benda
Warna bangunan &
kereta luntur
Mempercepatkan proses
pengaratan besi spt.
bangunan tinggi &
jambatan.
1. Kesihatan
Kesan paling ketara adalah
terhadap sistem pernafasan
manusia.
2. Mengurangkan jarak
penglihatan
Pandangan menjadi kabur
apabila sesuatu objek tidak
dapat dibezakan dengan
latar belakangnya.
Membawa masalah besar
kepada aktiviti ekonomi dan
harian penduduk.
3. Sektor pertanian
Tumbuhan memerlukan
udara untuk menjalankan
proses fotosintesis dan
tumbesaran.
Udara yang mengandungi
bahan pencemar
mengakibatkan kekurangan
karbon dioksida untuk proses
penghasilan klorofil lalu
mengakibatkan tumbuhan
menguning dan mati.
4. Kesan ke atmosfera
Bahan pencemar seperti
klorofloro karbon (cfc)
mengakibatkan lapisan ozon
Antara kesan-kesan akibat
fenomena pulau haba
terhadap alam sekitar
ialah
1. Peningkatan suhu
2. Kelembapan
bandingan rendah
3. Kadar kehilangan air
dari badan tinggi /
rehaidrasi tinggi
4. Kadar penggunaan
pendingin hawa
meningkat
5. Menjejaskan aktiviti
seharian penduduk
6. Tekanan udara
menjadi rendah
7. Pergerakan udara
agak terbatas
8. Gas oksigen
berkurangan
9. Gas karbon dioksida
meningkat
1. Bau busuk
Longgokan sampah sarap
di tempat pembuangan
sampah dan keadaan
tandas yang kotor tanpa
penjagaan kebersihan
yang sempurna boleh
menyebabkan bau busuk.

2. Udara tercemar
Longgokan najis haiwan
seperti najis ayam boleh
mencemarkan udara
dengan gas metana dan
mendatangkan bau yang
amat busuk.

3. Pembiakan lalat
Longgokan sisa makanan
yang dibuang oleh pihak
kantin ke tempat
pembuangan sampah
menjadi punca pembiakan
lalat yang banyak di
persekitaran sekolah.
Keadaan ini merupakan
situasi yang tidak sihat
bagi kesihatan warga
5
Memerlukan kos tinggi
untuk proses membaik
pulih.
menjadi nipis dan bocor
kerana tindak balas sehingga
menguraikan oksigen yang
membentuknya.
Akibatnya, kandungan
karbon dioksida dalam udara
meningkat, memberi kesan
kepada rumah hijau, dan
kepanasan bumi meningkat.
Penipisan lapisan ozon akan
mengakibatkan sinar ultra-
ungu menembusi atmosfera
tanpa lapisan dan
menjejaskan kesihatan
manusia.

sekolah.

4. Penyakit
Persekitaran yang dipenuhi
lalat memudahkan
merebaknya penyakit.
Penyajian makanan yang
tidak sempurna
mendedahkan makanan
dihinggap lalat
berkemungkinan
berlakunya keracunan
makanan.

5. Air tercemar
Parit yang dicemari dengan
air kumbahan kawasan
perumahan dan tersumbat
bukan sahaja menimbulkan
bau busuk tetapi juga
menyebabkan berlakunya
pencemaran air.

Langkah
mengatasi
1. Perundangan
Penguatkuasaan undang
- undang oleh kerajaan
seperti menggubal
undang-undang alam
sekitar sedia ada.
2. Pendidikan
Mengadakan kempen,
ceramah atau pun aktiviti
kemasyarakatan akan
kesedaran penjagaan
alam sekitar.
3. Pengurusan
Proses liming: batu kapur
1. Undang-undang
Mengenakan tindakan
undang-undang terhadap
individu mahupun syarikat
yang melakukan
pembakaran awam
terutamanya di kawasan
ladang.
2. Pembenihan awan
Dilakukan bagi memastikan
hujan turun kerana hujan
merupakan pembersih
udara semula jadi yang
1. Meningkatkan
kawasan hijau atau
zon penampan di
kawasan bandar
Dapat meningkatkan
proses sejatan di
kawasan bandar
dan mengurangkan
kadar penyimpanan
haba pendam oleh
bahan-bahan
binaan.
Keadaan
1. Penguatkuasaan Undang-
undang
Pihak sekolah boleh
menghantar surat kepada
Pihak Berkuasa Tempatan
(PBT) seperti Majlis
Bandaraya Petaling Jaya
(MBPJ) untuk mengambil
tindakan terhadap
Konsortium Alam Flora
apabila pihaknya tidak
mengangkut sampah
sebagaimana yang
6
diletakkan ke dalam air
tasik yang berasid untuk
dineutralkan.
Menghadkan pelepasan
gas pencemar udara ke
atmosfera.
Memperkenalkan
pemasangan scrubbers
di cerobong asap di
kilang-kilang untuk
menapis gas sulfur
dioksida.
Penggunaan sistem
denitrifikasi dan
dinyahsulfur.
Hadkan pelepasan asap -
pihak berkuasa perlu
memantau kegiatan
ekonomi setempat
terutamanya yang
membabitkan kilang-
kilang besar.
Mengawal aktiviti
manusia - Orang ramai
tidak dibenarkan
membuat pembakaran
terbuka.
Pulihkan tasik dan sungai
- Aktiviti gotong-royong
perlu digalakkan dan
dijalankan dengan lebih
giat lagi.
terbaik.
3. Melalui pendidikan
Seperti program pendidikan
alam sekitar iaitu sama ada
secara formal atau tidak
formal untuk meningkatkan
kesedaran orang ramai
terhadap alam sekitar serta
tanggungjawab bagi
memperbaiki dan
menjaganya.
4. Tanggungjawab orang ramai
Menggunakan kenderaan
awam atau berkongsi
kenderaan.
Pemilik kenderaan harus
memastikan kenderaan
tidak melepaskan asap
hitam.
Membuat laporan jika
terdapat sebarang
pembakaran terbuka.
persekitaran bandar
menjadi lebih sejuk
apabila kadar
kelembapan
bandingan lebih
tinggi.

2. Peningkatan
kawasan badan air.
Peranan badan air
dalam
mengurangkan suhu
di kawasan bandar.
Membanyakkan
kawasan pancutan
air di kawasan
bandar boleh juga
mengurangkan
kadar suhu yang
tinggi.
Pancutan air mampu
meningkatkan kadar
kelembapan
bandingan dan
dengan itu
mengurangkan suhu
sekitaran dalam
bandar.
3. Pengurangan
penggunaan bahan
berbentuk cermin
atau yang mampu
memantulkan
bahangan pada kadar
yang tinggi.
Ini disebabkan
dijadualkan sehingga
menimbulkan bau busuk
akibat longgokan sampah
yang banyak di tempat
pembuangan sampah.
Pihak sekolah juga boleh
menghantar surat
pemberitahuan kepada
MBPJ tentang kegiatan
penternakan ayam di tepi
pagar sekolah.

2. Gotong Royong
Pihak sekolah boleh
melaksanakan program
gotong-royong
membersihkan kawasan
sekolah melalui Program
Gotong Royong Perdana
yang menjadi aktiviti
tahunan sekolah.
Kawasan sekolah bukan
sahaja bebas daripada
pencemaran bau malah
dapat menceriakan
kawasan sekolah dengan
penanaman pokok di
sekitar kawasan sekolah.

3. Program Kitar Semula
Bahan-bahan buangan
seperti kertas, botol plastik
dan kotak kertas boleh
dikitar semula.
Pelajar digalakkan
menyertai program ini
7
peningkatan
pantulan bahangan
boleh meningkatkan
pembebasan haba
ke ruang sekitaran
bandar.
4. Konsep penanaman
pokok di atas
bumbung-bumbung
bangunan yang rata
atau konsep
bumbung hijau.
Masalah banjir kilat
di kawasan bandar
boleh dikurangkan di
samping
mengurangkan
masalah suhu
bandar yang tinggi.
supaya longgokan sampah
di tempat pembuangan
sampah dapat
dikurangkan.
Kerusi dan meja yang
rosak juga dibaik pulih oleh
pelajar melalui Aktiviti
Selepas PMR.

4. Pendidikan Alam Sekitar
Panitia Sivik boleh
menjalankan aktiviti kitar
semula dengan tujuan
menerapkan kesedaran
kepada pelajar mengenai
kepentingan menjaga
kebersihan kelas.
Setiap kelas perlu
diletakkan satu bakul untuk
diisi dengan bahan kitar
semula dan dihantar ke
pusat kitar semula.