U TRANH CHO MT TH GII HA BNH

G.G. Mc-kt
1) Ni dung
- Nguy c chin tranh ht nhn e da ton nhn loi v s phi l ca cuc chy ua v trang.
- Li ku gi u tranh v mt th gii ha bnh, khng c chin tranh.
2) Ngh thut
- C lp lun cht ch.
- C chng c c th, xc thc.
- S dng ngh thut so snh sc so, giu sc thuyt phc.
3) Hng dn t hc
- Su tm tranh, nh, bi vit v thm ha ht nhn.
- Tm hiu thi ca nh vn vi chin tranh ht nhn v ha bnh ca nhn loi c th hin
trong vn bn.

TUYN B TH GII V S SNG CN, QUYN C BO V V PHT TRIN

CA TR EM.
1) Ni dung
- Quyn sng, quyn c bo v v pht trin ca tr em trn ton th gii l mt vn
mang tnh cht nhn bn.
- Nhng thm ha, bt hnh i vi tr em trn ton th gii l thch thc i vi cc
chnh ph, cc t chc quc t v mi c nhn.
- Nhng thun li ln ci thin tnh hnh, bo m quyn ca tr em.
- Nhng xut nhm bo m cho tr em c chm sc, c bo v v pht trin.
2) Hnh thc
- Gm c 17 mc, c chia lm 4 phn, cch trnh by r rnh, hp l. Mi lin kt lo-gc
gia cc phn lm cho vn bn c kt cu cht ch.
- S dng phng php nu s liu, phn tch khoa hc.
3) Hng dn t hc
- Tm hiu thc t cng vic chm sc, bo v tr em a phng.
- Su tm mt s tranh nh, bi vit v cuc sng ca tr em, nhng quan tm ca cc c
nhn, cc on th, cc cp chnh quyn, cc t chc x hi, cc t chc quc t i vi
tr em.

HONG L NHT THNG CH

Hi th mi bn (trch)
Ng Gia Vn Phi
1) Ni dung
- Hnh nh ngi anh hng Nguyn Hu v sc mnh dn tc trong cuc chin u chng
xm lc Thanh qua cc s kin lch s:
+ Ngy 20, 22, 24 thng 11, Nguyn Hu ln ngi hong v xut qun ra Bc ngy 25
thng chp nm Mu Thn (1788).
+ Nguyn Hu tin qun ra Bc, gp Ngi cng s huyn La Sn (Nguyn Thip),
tuyn m qun linh, duyt binh, ph d tng s Tam ip.
+ Din bin trn chin nm K Du (1789) i ph 20 vn qun Thanh.
- Hnh nh bn gic xm lc kiu cng, t mn, ch quan, khinh ch v s thm bi ca
qun tng Tn S Ngh khi tho chy v nc.
- Hnh nh vua quan L Chiu Thng n hn, nhc nh, s phn gn cht vi bn gic
xm lc.
2) Ngh thut
- La chn trnh t k theo din bin cc s kin lch s.
- Khc ha nhn vt lch s (ngi anh hng Nguyn Hu, hnh nh bn gic xm lc,
hnh nh vua ti L Chiu Thng) vi ngn ng k, t chn tht, sinh ng.
- C ging iu trn thut th hin thi ca cc tc gi vi vng triu nh L, vi chin
thng ca dn tc v vi bn gic cp nc.
3) Hng dn t hc
- Nm c din bin cc s kin lch s trong on trch.
- Cm nhn v phn tch c mt s chi tit ngh thut c sc trong on trch.
- Hiu v dung c mt s t Hn Vit thong dng c s dng trong vn bn.

TRUYN KIU CA NGUYN DU

1) Ni dung
- C gi tr hin thc v nhn o ln.

2) Hnh thc
- C nhiu sang to trong ngh thut k chuyn, s dng ngn ng, miu t thin nhin,
khc ha hnh tng nhn vt,
3) Hng dn t hc
- Tm tt tc phm.

CH EM THY KIU
(Trch Truyn Kiu)
Nguyn Du

1)
2)
3)
-

Ni dung
Thi trn trng ngi ca v p, ti nng ca Thy Vn, Thy Kiu.
D cm v cuc i ca ch em Thy Kiu.
Ngh thut
S dng nhng hnh nh tng trng, c l.
S dng ngh thut n by.
La chn v s dng ngn ng miu t ti tnh.
Hng dn t hc
Tham kho on vn tng ng trong Kim Vn Kiu truyn ca Thanh Tm Ti Nhn.
c din cm, hc thuc lng on trch.
Nm chc c bt php ngh thut c in v cm hng nhn vn ca Nguyn Du th
hin qua on trch.
Hiu v dung c mt s t Hn Vit thng dng c s dng trong vn bn.

CNH NGY XUN

(Trch Truyn Kiu)
Nguyn Du
1) Ni dung

V p thin nhin ma xun c khc ha qua ci nhn ca nhn vt trc ngng ca

tnh yu hin ra mi m, tinh khi, sng ng.
- Quang cnh hi ma xun rn rng, no nc, vui ti v cng vi nhng nghi thc trang
nghim mang tnh cht truyn thng ca ngi Vit tng nh nhng ngi khut.
- Ch em Thy Kiu t l hi y lu luyn tr v.
2) Ngh thut
- S dung ngn ng miu t giu hnh nh, giu nhp iu, din t tinh t tm trng nhn
vt.
- Miu t theo trnh t thi gian cuc du xun ca ch em Thy Kiu.
3) Hng dn t hc
- c din cm, hc thuc lng on trch.
- Hiu v dung c mt s t Hn Vit thng dng c s dng trong vn bn.

KIU LU NGNG BCH

(Trch Truyn Kiu)
Nguyn Du
1) Ni dung

Tm trng nhn vt Thy Kiu khi lu Ngng Bch:

+ au n, xt xa nh v Kim Trng.
+ Day dt, nh thng gia nh.

Trong tnh cnh ng thng, ni nh ca Thy Kiu i lin vi tnh thng mt biu
hin ca c hi sinh, lng v tha, chung thy rt ng ca ngi nhn vt ny.
-

Hai bc tranh thin nhin trc lu Ngng Bch trong cm nhn ca Thy Kiu:
+ Bc tranh th nht (bn cu th u) phn chiu tm trng, suy ngh ca nhn vt khi
b T B giam lng lu Ngng Bch, cnh vt hin ra bao la, hoang vng, xa l v cch
bit.
+ Bc tranh th hai (tm cu th cui) phn chiu tm trng nhn vt tr v vi thc ti
ph phng, ni bun ca Thy Kiu khng th vi, cnh no cng bun, cng gi thn
phn con ngi trong cuc i v nh.
2) Ngh thut
- Ngh thut miu t ni tm nhn vt: din bin tm trng c th hin qua ngn ng c
thoi v t cnh ng tnh c sc.
- La chn t ng, s dng cc bin php tu t.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng on trch.
- Phn tch, cm th nhng hnh nh th hay, c sc trong vn bn.
- Su tm nhng cu th, on th khc trong Truyn Kiu c s dng ngh thut miu t
ni tm nhn vt thng qua ngn ng c thoi hoc t cnh ng tnh.

M GIM SINH MUA KIU

(Trch Truyn Kiu)
Nguyn Du
1) Ni dung
- Din bin cuc mua bn Thy Kiu ca M Gim Sinh phi by hin thc x hi.
Trong , Thy Kiu ri vo cnh ng b bin thnh mn hang trao tay, b ng tin v

nhng th lc tn bo ch p ln nhn phm v nn nhn l ngi con gi ti sc vn

ton, lng thin.
- Tm lng nhn o ca Nguyn Du th hin qua thi khinh b, cm phn s gi di,
tn nhn, lnh lng ca M Gim Sinh; qua ni xt thng, ng cm vi Thy Kiu.
2) Ngh thut
- Miu t nhn vt M Gim Sinh: din mo, hnh ng, ngn ng i thoi ca nhn vt
phn din th hin bn cht xu xa.
- S dng t ng k li cuc mua bn.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng on trch.
- Phn tch nhn vt M Gim Sinh trong on trch.

THY KIU BO N BO ON
(Trch Truyn Kiu)
Nguyn Du
1) Ni dung
- Hnh tng nhn vt Thy Kiu:
+ Bo n: th hin lng bit n v ngha tnh su nng.
+ Bo on: kin quyt nhng vn khoan dung, lng.

2)
-

Hnh tng nhn vt Hon Th: khn ngoan, gio hot ku ca.
Hnh tng nhn vt Thc Sinh: s hi trc uy quyn chnh ngha.
Ngh thut
Khc ha hnh tng nhn vt qua cc chi tit miu t din mo.
Khc ha hnh tng nhn vt qua ngn ng i thoi c s dng cc t Hn Vit, cc t
thun Vit ph hp, hiu qu.
- Th hin c din bin tm l phc tp mt cch tinh t, chnh xc.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng v tp c din cm on trch (ch cc on i thoi).
- Tm lc din bin s vic trong on trch.
- Nhn xt v ngh thut xy dng nhn vt trong on trch.

LC VN TIN CU KIU NGUYT NGA

(Trch Truyn Lc Vn Tin)
Nguyn nh Chiu
1) Ni dung
- o l nhn ngha hnh tng nhn vt Lc Vn Tin c th hin qua hnh ng
dng cm nh cp cu ngi, tm lng chnh trc, ho hip, trng ngha khinh ti, t
tm nhn hu khi c x vi Kiu Nguyt Nga sau khi nh li bn cp.
- o l nhn ngha cn c th hin qua li ni ca c gi thy m, nt na, Kiu Nguyt
Nga mt lng tri n ngi cu mnh.

2) Ngh thut
- Miu t nhn vt ch yu thng qua c ch, hnh ng, li ni.
- S dng ngn ng mc mc, bnh d, gn vi li ni thng thng, mang mu sc Nam
B r rt, ph hp vi din bin tnh tit truyn.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng on trch.
- Phn tch nhn vt Lc Vn Tin, Kiu Nguyt Nga thng qua li ni, hnh ng ca
nhn vt.
- Hiu v dng c mt s t Hn Vit thng dng phn Ch thch.

LC VN TIN GP NN
(Trch Truyn Lc Vn Tin)
Nguyn nh Chiu
1) Ni dung
- Nhng hnh ng c toan tnh, c m mu ca Trnh Hm (ra tay hm hi Lc Vn Tin
gia m khuya, ni mnh mng tri nc,) bc l tm a gian ngoan xo quyt,
bn cht bt nhn, bt ngha, c c ca hn.
- Nhng hnh ng, li ni,ca ng Ng ( phn sau ca on trch) th hin c tm
lng bao dung, nhn i, ho hip ca nhn vt ny ni ring v ca nhng con ngi lao

ng bnh thng ni chung. Qua nhn vt ng Ng, thy c m c, quan nim ca

tc gi v mt cuc sng trong sch, t do phng khong gia thin nhin.
2) Ngh thut
- Khc ha cc nhn vt i lp thng qua li ni, c ch, hnh ng.
- Sp xp tnh tit hp l.
- S dng ngn ng mc mc, gin d, giu cht Nam B.
3) Hng dn t hc
- Phn tch nhn vt thng qua ngn ng, hnh ng.
- c v cm nhn c nim tin ca Nguyn nh Chiu vo l tng o c ci thin
chin thng ci c, hin s gp lnh.

NG CH
Chnh Hu
1) Ni dung
- C s to nn tnh ng ch cao p:
+ Cng chung cnh ng - vn l nhng ngi nng dn ngho t nhng min qu hng
nc mn ng chua, t cy ln si .
+ Cng chung l tng, cng chung chin ho chin u v c lp t do ca T quc.
- Nhng biu hin ca mi tnh ng ch trong chin u gian kh:
+ Chung mt ni nim nh v qu hng.
+ St cnh bn nhau bt chp nhng gian kh thiu thn.
2) Ngh thut

S dng ngn ng bnh d, thm m cht dn gian, th hin tnh cm chn thnh.
S dng bt php t thc kt hp lng mn mt cch hi ha, to nn hnh nh th p,
mang ngha biu tng.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng bi th.
- Trnh by cm nhn v mt chi tit ngh thut tm c nht.

BI TH V TIU I XE KHNG KNH

Phm Tin Dut
1) Ni dung
- Nhan bi th: th hin cht th vt ln t trong cuc sng chin u y gian kh, hi
sinh.
- Hin thc khc lit thi k chin tranh: bom n k th, nhng con ng ra trn li
du tch trn nhng chic xe khng knh.
- Sc mnh tinh thn ca nhng chin s ca mt dn tc kin cng bt khut.
2) Ngh thut
- La chn chi tit c o, c tnh cht pht trin, hnh nh m cht hin thc.
- S dng ngn ng ca i sng, to nhp iu linh hot th hin ging iu ngang tng,
tr trung, tinh nghch.
3) Hng dn t hc

Hc thuc lng bi th.

Thy c sc mnh v v p tinh thn ca ngi lnh cch mng nhng ngi ng
ch c th hin qua nhng chi tit, hnh nh, ngn ng gin d, chn thc, c ng, giu
sc biu cm.
So snh thy c v p c o ca hnh tng ngi chin s trong hai bi th
ng ch v Bi th v tiu i xe khng knh.

ON THUYN NH C
Huy Cn
1)
2)
-

Ni dung
Hong hn trn bin v on thuyn nh c ra khi.
Bnh minh trn bin, on thuyn nh c tr v.
Ngh thut
S dng bt php lng mn vi cc bin php ngh thut i lp, so snh, nhn ha,
phng i:
+ Khc ha nhng hnh nh p v mt tri lc hong hn, khi bnh minh, hnh nh bin
c v bu tri trong m, hnh nh ng dn v on thuyn nh c.
+ Miu t s hi ha gia thin nhin v con ngi.
- S dng ngn ng th giu hnh nh, nhc iu, gi lin tng.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng, c din cm bi th.

Tm nhng chi tit khc ha hnh nh p trng l, th hin s hi ha gia thin nhin v
con ngi lao ng trn bin c.
Thy c bi th c nhiu hnh nh c xy dng vi nhng lin tng, tng tng
sng to, c o: ging iu th khe khon, hn nhin.

BP LA
Bng Vit
1)
2)
-

Ni dung
Hnh nh bp la khi ngun cho dng hi tng cm xc v b.
Hnh nh ngi b v nhng k nim tnh b chu trong hi tng ca tc gi.
Hnh nh ngn la v tnh cm thm tha ca tc gi i vi ngi b.
Ngh thut
Xy dng hnh nh th va c th, gn gi, va gi nhiu lin tng, mang ngha biu
tng.
- Vit theo th th tm ch ph hp vi ging iu cm xc hi tng v suy ngm.
- Kt hp nhun nhuyn gia miu t, t s, ngh lun v biu cm.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng, c din cm bi th.
- Phn tch s kt hp nhun nhuyn gia miu t, t s, ngh lun v biu cm mt on
t chn trong bi th.

KHC HT RU NHNG EM B LN TRN LNG M

Nguyn Khoa im
1) Ni dung
- Hnh nh b m T-i c khc ha vi nhng cng vic c th: m u con gi go
nui b i, ta bp trn ni Ka-li, tham gia khng chin.
- Tnh cm v nhng c vng ca b m T-i c gi vo trong nhng khc ht:
+ li ru th nht v th hai, b m mong con khn ln, c sc vc phi thng.
+ li ru th ba, b m mong con khn ln v phng din tinh thn, mang l tng ca
c dn tc: con m cho m c thy Bc H - Mai sau con ln lm ngi T do.
2) Ngh thut
- Sng to trong kt cu ngh thut, to nn s lp li ging nh nhng giai iu ca li ru,
m hng ca li ru.
- Ngh thut n d, phng i.
- Lin tng c o, din t bng nhng hnh nh th c ngha biu tng.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng, c din cm bi th.

Trnh by nhn xt v ging iu ca bi th.

NH TRNG
Nguyn Duy
1) Ni dung
- Qu kh c ti hin vi nhng k nim. Ngha tnh vi vng trng sut mt thi tui
nh cho nhng nm thng trn mc su nng n mc ng chng bao gi qun ci
vng trng tnh ngha.
- Hin ti:
+ Cuc sng thnh ph, trong cuc sng c nh in, ca gng nhng vng trng i
qua ng nh ngi dng qua ng.
+ Cuc gp g bt ng, cm ng vi vng trng k nim, con ngi nhn ra s v tnh
ca mnh.
2) Ngh thut
- Ngh thut kt cu kt hp gia t s v tr tnh, t s lm cho tr tnh tr nn t nhin
m cng rt su nng.
- Sang to nn hnh nh th c nhiu tng ngha: trng l v p ca thin nhin, t
nhin, l ngi bn gn b vi con ngi; l biu tng cho qu kh ngha tnh, cho v
p ca i sng t nhin, vnh hng.

3) Hng dn t hc
Hc thuc lng bi th.

LNG
(trch)
Kim Ln
1) Ni dung
- Tm trng nhn vt ng Hai khi nghe tin lng Ch Du theo gic thc cht l tm trng
v suy ngh v danh d, lng t trng ca ngi dn lng Ch Du, ca ngi dn Vit
Nam. Nh vn khc ha hnh tng nhn vt qua cc chi tit miu t:
+ Ni au n, b bang: C ng lo nghn ng hn li, da mt t rn rn, nc mt
ng lo gin ra.
+ Dng v, c ch, iu b (ci gm mt, cht d, nm np, trng ngc ng lo p thnh
thch).
+ Ni bn khon khi ng kim im tng ngi tr li lng, ng trng trc khng ng
c, ng tr truyn vi a con t,
- Khi tin lng Ch Du theo gic c ci chnh, tm trng ng Hai khc hn:
+ ng Hai ti vui, rng r hn ln, chia qu cho con.
+ ng Hai i khoe nh ng b gic t chy.

Tnh yu lng ca ng Hai nh vy ng thi l biu hin ca tnh yu i vi t nc, vi

khng chin, vi C H.
2) Ngh thut
- To tnh hung truyn gay cn: tin tht thit c chnh nhng ngi ang i tn c t
pha lng Ch Du ln ni ra.
- Miu t tm l nhn vt chn thc v sinh ng qua suy ngh, hnh ng, qua li ni (i
thoi v c thoi).\
3) Hng dn t hc
Nh c mt s chi tit ngh thut c sc miu t tm trng nhn vt ng Hai trong
truyn.

LNG L SA PA
(Trch)
Nguyn Thnh Long
1) Ni dung
Bc tranh nn th v cnh p Sa Pa.
Chn dung ngi lao ng bnh thng nhng phm cht rt cao p.
Lng mn yu, cm phc vi nhng ngi ang cng hin qun mnh cho nhn dn, T
quc.
2) Ngh thut
To tnh hung truyn t nhin, tnh c, hp dn.
Xy dng i thoi, c thoi v c thoi ni tm.
Ngh thut t cnh thin nhin c sc; miu t nhn vt vi nhiu im nhn.
Kt hp gia k vi t v ngh lun.
To tnh cht tr tnh trong tc phm truyn.
3) Hng dn t hc
c din cm tc phm.
Vit mt on vn ghi li cm nhn v mt vi chi tit ngh thut m bn thn thch nht.

CHIC LC NG
(Trch)
Nguyn Quang Sng
1) Ni dung
- Ni nim ca ngi cha:
+ Ln u tin gp con: Thuyn cn cha cp bn, ng Su nhy tht ln b, va gi
va cha tay n con.
+ Nhng ngy on t: ng Su quan tm, ch i con gi gi mnh l cha.
+ Nhng ngy xa con: ng Su thc hin li ha vi con, lm cy lc ng. Gi pht
cui cng trc lc hi sinh, ngi chin s y ch yn lng khi bit cy lc ng s c
chuyn n tn tay con gi.
- Nim kht khao tnh cha ca ngi con:
+ T chi s quan tm, chm sc ca ng Su v ngh rng ng khng phi l cha mnh.
+ Khi hiu ra, tnh cm t nhin ca b Thu c th hin qua ting gi cha u tin v
qua hnh ng.
2) Ngh thut
- To tnh hung truyn o le.
- C ct truyn mang yu t bt ng.
- La chn ngi k chuyn l bn ca ng Su, chng kin ton b cu chuyn, thu hiu
cnh ng v tm trng ca nhn vt trong truyn.
3) Hng dn t hc
- c, nh nhng chi tit ngh thut c sc trong on trch.
- Nm c nhng kin thc ca bi hc, tm cc chi tit minh chng cho nhng ni dung
ny.

C HNG
L Tn
1) Ni dung
- Nhun Th l nhn vt chnh trong tc phm. C hai hnh nh Nhun Th trong truyn,
mt Nhun Th trong k c ca ngi k chuyn v mt Nhun Th trong hin ti.
Nhun Th trong qu kh hin ra di vng trng vn thm treo lng l trn nn tri
xanh thn tin v k d; Nhun Th trong hin ti ngho kh, vt v, ti nghip. S khc
bit nh vy phn nh hin thc v s thay i ca x hi Trung Quc.
- Ti l nhn vt trung tm trong tc phm, ng thi l ngi k chuyn. l hnh
tng nhn vt nhy cm, hiu bit, su sc v tnh to, l ha thn ca tc gi tuy khng
ng nht vi tc gi. Nhn vt ny thc hin vai tr u mi ca ton b cu chuyn, c
quan h vi h thng cc nhn vt, t , th hin t tng ch o ca tc phm vi
nhng l gii v:
+ Tnh cnh sa st, suy nhc ca ngi Trung Quc u th k XX m C hng l hnh
nh thu nh ca x hi Trung Quc thi .
+ Nguyn nhn ca thc trng ng bun .
+ Nhng hn ch, tiu cc trong tm hn, tnh cch ca ngi lao ng.
Nhn vt ti cn c khc ha vi nhng m c v mt t nc Trung Quc trong
tng lai qua hnh nh v mi quan h gia nhn vt Thy Sinh v chu Hong, v con ng
mang ngha trit l su sc.
2)
-

Ngh thut
Kt hp nhun nhuyn cc phng thc biu t t s, miu t, biu cm, ngh lun.
Xy dng hnh nh mang ngha biu tng.
Kt hp gia k vi t, biu cm v lp lun lm cho cu chuyn c k sinh ng, giu
cm xc v su sc.
3) Hng dn t hc

c, nh c mt s on truyn miu t, biu cm, lp lun tiu biu trong truyn.

NHNG A TR
(Trch Thi th u)
M. Go-r-ki
1) Ni dung
- Hon cnh ng thng ca nhng a tr: Ba a tr nh p-xi-an-ni-cp tuy l con
nh quan chc giu sang nhng li l nhng a tr thiu tnh thng, m mt sm,
chng phi sng vi d gh v ngi cha c on. A-li--sa cng cnh ng vi chng.
- Tnh cm trong sng, p ca nhng a tr: Nhng a tr d dng tm thy s ng
cm v tr thnh nhng ngi bn thn thit. iu ny c th hin nhng cu chuyn
ca chng hng ngy, nhng iu m A-li--sa tin tng trong th gii c tch. Bt
chp s cm on, tnh bn gia nhng a tr vn thn thit. tnh cm vn vn
nguyn trong k c nhn vt ngi k chuyn my chc nm sau.
2) Ngh thut
- K chuyn i thng v chuyn c tch lng trong nhau th hin tm hn tron sng, kht
khao tnh cm ca nhng a tr.
- Kt hp gia k vi t v biu cm lm cho cu chuyn v nhng a tr c k chn
thc, sinh ng v y cm xc.
3) Hng dn t hc
c v nh mt s chi tit th hin k c bn vng ca nhn vt ti v tnh bn tui th.

BN V C SCH
(Trch)
Chu Quang Tim
1) Ni dung
- Sch c ngha v cng quan trng trn con ng pht trin ca nhn loi bi n chnh
l kho tng kin thc qu bu, l di sn tinh thn m loi ngi c kt trong hng nghn
nm.
- c sch l mt con ng quan trong tch ly v nng cao vn tri thc.
- Tc hi ca vic c sch khng ng phng php.
- Phng php c sch ng n: c k, va c va suy nghm, c sch cng cn phi
c k hoch v c h thng.
2) Ngh thut
- B cc cht ch, hp l.
- Dn dt t nhin, xc ng bng ging chuyn tr, tm tnh ca mt hc gi c uy tn
lm tng tnh thuyt phc ca vn bn.
- La chn ngn ng giu hnh nh vi nhng cch v von c th v th v
3) Hng dn t hc
- Lp li h thng lun im trong ton bi.
- n li nhng phng php ngh lun hc.

TING NI CA VN NGH
Nguyn nh Thi
1) Ni dung
- Mi tc phm vn ngh u cha ng nhng t tng, tnh cm say sa, vui bun, yu
ght ca ngi ngh s v cuc sng, v con ngi; mang li nhng rung cm v nhn
thc khc nhau trong tm hn c gi mi th h; tp trung khm ph, th hin chiu su
tnh cch, s phn, th gii ni tm ca con ngi qua ci nhn v tnh cm mang tnh c
nhn ca ngi ngh s.
- Vn ngh gip cho chng ta c sng phong ph hn, lm thay i hn mt ta nhn, c
ta ngh; l si dy kt ni con ngi vi cuc sng i thng; mang li nim vui, c
m v nhng rung cm tht p cho tm hn.
- Sc mnh k diu ca vn ngh: lay ng cm xc, tm hn v lm thay i nhn thc
ca con ngi,
2) Ngh thut
- C b cc cht ch, hp l, cch dn dt t nhin.
- C lp lun cht ch, giu hnh nh; dn chng phong ph, thuyt phc.
- C ging vn chn thnh, say m lm tng sc thuyt phc v tnh hp dn ca vn bn.
3) Hng dn t hc
- Trnh by nhng tc ng, nh hng ca mt tc phm vn hc i vi bn thn.
- Lp li h thng lun im ca vn bn.

CHUN B HNH TRANG VO TH K MI

V Khoan
1) Ni dung
H thng lun c ca vn bn:
-

Vn quan trng nht khi bc vo th k mi l s chun b bn thn con ngi.

Bi cnh chung ca th gii hin nay l t ra nhng mc tiu, nhim v nng n cho t
nc ta.
- Nhng im mnh, im yu trong tnh cch, thi quen ca con ngi Vit Nam cn
c nhn nhn r khi bc vo th k mi.
2) Ngh thut
- S dng nhiu thnh ng, tc ng thch hp lm cho cu vn va sinh ng, c th, li
va v, su sc m vn ngn gn.
- S dng ngn ng bo ch gn vi i sng bi cch ni gin d, trc tip, d hiu; lp
lun cht ch, dn chng tiu biu, thuyt phc.
3) Hng dn t hc
- Lp li h thng lun im ca vn bn.
- Luyn vit on vn, bi vn ngh lun trnh by nhng suy ngh v mt vn x hi.

CH SI V CU TRONG TH NG NGN CA LA PHNG-TEN

(Trch)
Hi-p-lt Ten
1) Ni dung
- Nhng im khc bit trong cch vit ca hai tc gi:
+ Nh khoa hc Buy-phng vit v loi cu v loi ch si bng ngi bt chnh xc ca
nh khoa hc lm ni bt nhng c tnh c bn ca chng (loi cu th lun s st,
hay t tp thnh by, khng bit trn trnh ni nguy him,; loi ch si th lun n o
vi nhng ting la h khng khip tn cng nhng con vt to ln,).
+ Di ngi bt ca La Phng-ten mt nh th th hai con vt y li hin ln vi
nhng suy ngh, ni nng, hnh ng, cm xc, nh con ngi (loi cu th thn
thng v tt bng, c tnh mu t rt cm ng, loi si th ng thng, bt hnh,
).
- D c s dng yu t h cu, tng tng nhng La Phng-ten khng h cu mt cch
ty tin m ng da vo nhng c tnh vn c ca hai con vt ny xy dng nn
hnh nh ca chng.
2) Ngh thut
- Tin hnh ngh lun theo trt t ba bc (di ngi bt ca La Phng-ten di ngi bt
ca Buy-phng di ngi bt ca La Phng-ten).
- S dng php lp lun so snh, i chiu bng cch dn ra nhng dng vit v hai con
vt ca nh khoa hc Buy-phng v ca La Phng-ten, t , lm ni bt hnh tng
ngh thut trong sng tc ca nh th c to nn bi nhng yu t tng tng in m
du n tc gi.
3) Hng dn t hc
- n li nhng c trng c bn ca mt bi ngh lun vn chng.
- Tp a ra nhng nhn xt, nh gi v mt tc phm vn chng.

CON C
Ch Lan Vin
1) Ni dung
Tm hiu hnh tng con c hiu v cm nhn c ngha biu tng va thng nht
va c s pht trin qua cc on th.
-

Hnh nh con c c gi ra trc tip t nhng cu ca dao quen thuc dng lm li ht

ru. Qua nhng li ru y ca m, hnh nh con c n vi tm hn tui u th mt cch v
thc.
Cnh c t trong li ru i vo tim thc tui th, tr nn gn gi v s theo cng con
ngi n sut cuc i.
Hnh nh con c c nhn mnh ngha biu tng cho tm lng ngi m, lun
bn con n ht cuc i.
2) Ngh thut
Vith teo th th t do, tc gi th hin c cm xc mt cch linh hot nhiu biu
hin, nhiu mc .
Sng to nn nhng cu th gi m hng li ht ru nhng vn lm ni bt c ging
suy ngm, trit l ca bi th.
Xay dng nhng hnh nh th da trn nhng lin tng, tng tng c o.
3) Hng dn t hc
Hc thuc lng bi th
Nm c gi tr nhn vn cao p v ti nng sng to ngh thut ca Ch Lan Vin.
Phn tch, cm nhn v mt on th yu thch nht trong bi.

MA XUN NHO NH
Thanh Hi
1) Ni dung
- V p trong tro, y sc sng ca thin nhin t tri ma xun v cm xc say sa,
ngy ngt ca nh th.
- V p v sc sng ca t nc qua my nghn nm lch s.
- Kht vng, mong c c sng c ngha, c cng hin cho t nc, cho cuc i
ca tc gi.
2) Ngh thut
- Vit theo th th nm ch nh nhng, tha thit, mang m hng gn gi vi dn ca.
- Kt hp hi ha gia nhng hnh nh th t nhin, gin d vi nhng hnh nh giu
ngha biu trng khi qut.
- S dng ngn ng th gin d, trong sng, giu hnh nh. Giu cm xc vi cc n d,
ip t, ip ng, s dng t xng h
- C cu trc cht ch, ging iu th lun c s bin i ph hp vi ni dung tng on.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng bi th.
- Phn tch, cm th v mt on th trong bi.

VING LNG BC
Vin Phng
1) Ni dung
- Tm trng v cng xc ng ca mt ngi con t chin trng min Nam c ra ving
Bc.
- Tm lng thnh knh thing ling trc cng lao v i v tm hn cao p, sng trong
ca Ngi; ni au xt ti cng ca nhn dn ta ni chung, ca tc gi ni ring khi Bc
khng cn na.
+ Tm trng ca nh th lu luyn v mong mun c mi bn Bc.
2) Ngh thut
- Bi th c ging iu va trang nghim, su lng, va tha thit, au xt, t ho, ph hp
vi ni dung, cm xc ca bi.
- Vit theo th th tm ch c i ch bin th, cch gieo vn v nhp iu th linh hot.
- Sng to trong vic xy dng hnh nh th, kt hp c hnh nh thc, hnh nh n d,
biu tng c ngha khi qut v gi tr biu cm cao.
- La chn ngn ng biu cm, s dng cc n d, ip t c hiu qu ngh thut.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng bi th
- Phn tch, cm th nhng hnh nh p trong bi th.

SANG THU
Hu Thnh
1) Ni dung
- Bi th th hin cm nhn tinh t v tm trng ng ngng, cm xc bng khung ca nh
th khi cht nhn ra nhng tn hiu bo thu sang.
- Nhng suy ngm su sc mang tnh trit l v con ngi v cuc i ca tc gi lc sang
thu lm nn c im ca ci ti tr tnh su sc trong bi th.
2) Ngh thut
- Khc ha c hnh nh th p, gi cm, c sc v thi im giao ma h - thu nng
thn vng ng bng Bc B.
- Sng to trong vic s dng t ng (bng, ph, hnh nh,), php nhn ha (sng
chng chnh, sng c lc dnh dng,), php n d (sm, hng cy ng tui).
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng bi th.
- Phn tch, cm th nhng hnh nh th hay, c sc trong bi.
- Su tm them mt vi on th, bi th vit v ma thu, cm nhn thy c nt c
sc ca mi bi.

NI VI CON

Y Phng
1) Ni dung
- Ci ngun sinh dng ca mi con ngi (con c ln ln trong tnh yu thng ca
cha m, trong cuc sng lao ng, trong thin nhin th mng v ngha tnh ca qu
hng).
- Nhng c tnh cao p mang tnh truyn thng ca ngi ng mnh vi sc sng
mnh m, bn b v nim mong c con hy k tc xng ng truyn thng y ca ngi
cha.
2) Ngh thut
- C ging iu th th, tm tnh tha thit, tru mn.
- Xy dng nhng hnh nh th va c th, va mang tnh khi qut, mc mc m vn giu
cht th.
- C b cc cht ch, dn dt t nhin.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng v tp c din cm bi th.
- Cm th, phn tch nhng hnh nh th c o, giu ngha trong bi.

MY V SNG
R. Ta-go

1) Ni dung
- Li r r ca nhng ngi sng trn my v trong sng, sc hp dn ca nhng tr
chi i vi em b.
- Li t chi ca em b.
- Tr chi sng to ca em b.
- Tnh cm gn b ca em b vi m - cm nhn ca em b v tnh mu t thing ling y
ngha.
2) Ngh thut
- B cc bi th thnh hai phn ging nhau (thut li li r r - thut li li t chi v l do
t chi tr chi do em b sng to) s ging nhau nhng khng trng lp v v li.
- Sng to nn nhng hnh nh thin nhin bay bng, lung linh, k o song vn sinh ng v
chn thc v gi nhiu lin tng.
3) Hng dn t hc
- Hc thuc lng bi th.
- Lin h vi nhng bi th hc vit v tnh m.

NHNG NGI SAO XA XI

(Trch)

L Minh Khu
1) Ni dung
- Hon cnh sng v chin u ca ba c gi thanh nin xung phong.
- Hin thc chin tranh khc lit trong thi k khng chin chng M cu nc mt trng
im giao thng.
- V p ca cc nhn vt tiu biu cho ch ngha anh hng cch mng Vit Nam trong
thi k khng chin chng M cu nc.
Cn tp trung i su vo phn tch nhn vt Phng nh: qua hnh ng, li ni, suy ngh
v c bit l qua vic din bin tm trng ca nhn vt cc s vic (khi Phng nh
trong hang ch Nho, Thao i ph bom tr v; khi Phng nh trc tip tham gia ph bom
n chm v khi cn ma bt ng o n) cm nhn c v p tm hn ca mt c
gi H Ni: duyn dng, tm hn tr trung, lng man, dng cm v gn b vi tinh thn ng
i,
2) Ngh thut
- S dng ngi k th nht, la chn nhn vt ngi k chuyn ng thi l nhn vt trong
truyn.
- Miu t tm l v ngn ng nhn vt.
- C li trn thut, li i thoi t nhin.
3) Hng dn t hc
- Tm tt truyn
- Vit on vn phn tch nhn vt trong truyn.

R-BIN-XN NGOI O HOANG

(Trch R-bin-xn Cru-x)

. i-ph
1) Ni dung
- Hon cnh sng v cng kh khn, thiu thn v bc chn dung t ha ca R-bin-xn
Cru-x (v trang phc, trang b, din mo,ca nhn vt).
- ch, ngh lc phi thng v tinh thn lc quan ca nhn vt.
2) Ngh thut
- Sng to trong vic la chn ngi k v nhn vt k chuyn.
- La chn ngn ng k t nhin, hi hc.
3) Hng dn t hc
- Tm tt tc phm; hnh dung, ti hin c bc chn dung t ha ca R-bin-xn.
- Vit on vn miu t hoc pht biu cm ngh v nhn vt.

B CA XI-MNG
(Trch)

G. M-pa-xng
1) Ni dung
- Hon cnh ti nghip ca Xi-mng v din bin tm trng ca nhn vt (khi em ngoi b
sng, khi em gp bc Phi-lp, khi em trng,), nhng khao kht, nhng m c rt ng
thng, ng trn trng ca em.
- Hon cnh cn c cm thng v nhng phm cht tt p ca ch Blng-st.
- Lng nhn hu v tnh yu thng con ngi ca bc Phi-lp.
2) Ngh thut
- Tc gi thnh cng trong ngh thut miu t din bin tm l nhn vt thng qua ngn
ng, hnh ng,
- Tnh tit truyn bt ng, hp l.
3) Hng dn t hc
- K tm tt cu chuyn.
- Phn tch din bin tm trng v pht biu cm ngh v mt nhn vt vn hc.

TI V CHNG TA
(Trch cnh ba)

Lu Quang V
1) Ni dung
- Hin trng ca x nghip sn xut Thng Li v nhng yu cu i mi cch qun l, t
chc trc sc cn ca nhng suy ngh, nguyn tc lc hu. l mu thun c ti
hin ngay trong phong lm vic ca Gim c Hong Vit.
- Tnh cch ca cc nhn vt trong v kch c th hin qua hnh ng v ngn ng.
Hong Vit, L Sn l nhn vt tiu biu chop he tin b. H mun thay i l li lm
vic c, t chc li sn xut, tuyn dng thm nhn cng, dm ngh, dm lm, dm chu
trch nhim. i lp vi h l phe bo th ca cc nhn vt tiu biu Ph Gim c
Nguyn Chnh, Qun c Trng, b Trng phng Ti v. y l nhng nhn vt bo
th, xu nnh, mn danh bo v truyn thng chng li i mi.
- S pht trin ngy cng cng thng ca tnh hung, xung t kch phn nh mu thun
quyt lit, gay gt gia hai tuyn nhn vt.
2) Ngh thut
- Ngh thut to tnh hung kch.
- Ngn ng i thoi.
3) Hng dn t hc
Trnh by tm tt s pht trin ca mu thun kch trong on trch.