Mga Sangkap at Pamatnubay ng Balita

A. Mga Sangkap ng Balita (Elements of News)

1. Kapanahunan/Napapanahon (Immediacy or Timeliness)
2. Kalapitan (Nearness or Proximity)
3. Katanyagan (Prominence)
4. Tunggalian (Conflict or Struggle)
5. Kahulugan o Kalalabasan (Significance or Consequence)
6. Di-karaniwan, Pambihira (Oddity, Unusualness)
7. Pagbabago (Change)
8. Pamukaw-Damdamin o Kawilihan (Human Interest)
9. Romansa at Pakikipagsapalaran (Romance and Adventure)
10. Hayop (Animals)
11. Pangalan (Names)
12. Drama (Drama)
13. Kasarian (Sex)
14. Pag-unlad o Pagsulong (Progress or Advancement)
15. Mga Bilang (Numbers)
B. Ang Pamatnubay (The Lead)
1. Katuturan
2. Katangian ng Isang Mabisang Pamatnubay
3. Mga Uri ng Pamatnubay
a. Kombensiyonal o Kabuuang Pamatnubay (Conventional or Summary Lead)
i. Pamatnubay na Sino (Who Lead)
ii. Pamatnubay na Ano (What Lead)
iii. Pamatnubay na Kailan (When Lead)
iv. Pamatnubay na Saan (Where Lead)
v. Pamatnubay na Bakit (Why Lead)
vi. Pamatnubay na Paano (How Lead)
b. Panimulang Pambalarilang Pamatnubay (Grammatical Beginning Lead)
i. Sugnay na Pananhi (Causal Clause)
ii. Sugnay na Pasubali (Conditional Clause)
iii. Sugnay na Paninsay (Concessive Clause)
iv. Sugnay na Patakda (Temporal Clause)
v. Sugnay na Pangngalan (Noun Clause)
vi. Pariralang Pawatas (Infinitive Clause)
vii. Pariralang Pandiwari (Participal Phrase)
viii. Pariralang Pang-ukol (Prepositional Phrase)
ix. Pariralang Pangngalang Pandiwa (Gerundial Phrase)
c. Pamatnubay na Di Kombensiyonal o Makabagong Pamatnubay (Novelty Lead)

Mga Uri ng Makabagong Pamatnubay

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.

Panggualt (Startler or Astonisher Lead)

Pinangyarihan o Sanligan (Background Lead)
Tahasang Sabi (Direct Quotation)
Tanong (Question Lead)
Paglalarawan (Descriptive or Picture Lead)
Pagkakaiba (Contrast Lead)
Parodya o Nakatatawang Panulad (Parody Lead)
Pontse (Punch Lead)
Kasabihan o Kawikaan (Epigram Lead)
Isang Salita (One-word Lead)
Kapaligiran (Atmosphere Lead)
Tukoy mula sa Mitolohiy, Panitikan o Kasaysayan
Maiklit Hiwahiwalay na Parirala o mga Salita (Staccato Lead)

Pagsulat ng Balita
A. Mga Uri
1. Ayon sa Saklaw o Pinagmulan (according to scope or origin)
a. Balitang local o nasyonal (local news)
b. Balitang dayuhan o banyaga (foreign news)
c. Balitang may petsa at pinanggalingan (Dateline news)
2. Ayon sa Pagkakasunod-sunod (According to chronology or sequence)
a. Paunang Balita (Advance or anticipated)
b. Balitang Di-inaasahan (Spot news)
c. Balitang Itinalaga (Coverage news)
d. Balitang Panubaybay (Follow-up news)
e. Balitang Rutin o Kinagawian (Routine news)
3. Ayon sa Anyo
a. Tuwirang Balita (Straight news)
b. Balitang Lathalain (News features)
c. Balitang Iisang Paksa o Tala (Single feature or one-incident story)
d. Balitang Maraming Itinatampok (Several features or Composite Story)