GWNY URZD STATYSTYCZNY

Urzd Statystyczny w Szczecinie

Warszawa, padziernik 2013 r.

Informacja sygnalna

WYNIKI BADA GUS

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Wprowadzenie
Niniejsza informacja sygnalna opracowana zostaa na podstawie wynikw badania GUS Dziaalno badawcza i rozwojowa (B+R) przeprowadzonego w 2013 r. Zaprezentowano w niej podstawowe dane dotyczce nakadw na badania naukowe i prace rozwojowe oraz personelu zaangaowanego w dziaalno B+R.
Badaniem dziaalnoci badawczej i rozwojowej objto podmioty prowadzce badania naukowe lub prace rozwojowe w sposb cigy lub dorany: szkoy wysze, jednostki naukowe Polskiej
Akademii Nauk, instytuty badawcze, podmioty prowadzce dziaalno gospodarcz z rnych
dziedzin gospodarki oraz inne jednostki organizacyjne.
W 2012 r. liczba podmiotw, ktre prowadziy dziaalno B+R lub zlecay wykonanie takich
prac innym podmiotom wyniosa 2733 i bya o 23,1% wysza ni w roku poprzednim. W oglnej
liczbie podmiotw aktywnych badawczo najwikszy udzia stanowiy jednostki o PKD 72 - badania naukowe i prace rozwojowe (19,6%). Liczba aktywnych badawczo podmiotw o takim PKD
zwikszya si o 23,2% w stosunku do roku 2011.
Z oglnej liczby podmiotw aktywnych badawczo 41,3% jednostek zlecao wykonanie prac
badawczych innym podmiotom.

I.

Nakady wewntrzne1 na dziaalno badawcz i rozwojow

Tablica 1.

Suma krajowych nakadw wewntrznych na dziaalno badawcz i rozwojow (GERD)

w 2012 r. wyniosa 14 352,9 mln z i w stosunku do 2011 r. wzrosa o 22,8%. Intensywno
prac badawczych i rozwojowych, mierzona jako udzia nakadw wewntrznych poniesionych
na badania naukowe i prace rozwojowe w PKB, osigna w 2012 r. warto 0,90% i wzrosa
o 0,14 p. proc. w porwnaniu do roku poprzedniego.
Wybrane wskaniki GERD i PKB (ceny biece)
Wyszczeglnienie

Nakady wewntrzne na
badania i prace rozwojowe
(GERD) w mln z
PKB w mln z
Relacja GERD do PKB w %

2008

2009

2010

2011

2012

7 706

9070

10416

11 687

14 353

1 275 508
0,60

1 344 505
0,67

1 416 585
0,74

1 528127*
0,76*

1 595 225
0,90

* Zmiana danych w stosunku do wczeniej opublikowanych.

NAKADY WEWNTRZNE to nakady finansowe poniesione w roku sprawozdawczym wycznie na dziaalno B+R wykonan wewntrz jednostki
sprawozdawczej. Dokadne wyjanienia poj zawarte s w uwagach metodycznych publikacji Nauka i technika w 2011 r.

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Gwnymi kategoriami nakadw wewntrznych s nakady biece i inwestycyjne na rodki

trwae. Ich wielko w stosunku do roku ubiegego zwikszya si odpowiednio o 18,3% i 34,9%.
Wykres 1. Nakady wewntrzne na dziaalno B+R wedug gwnych kategorii nakadw
2011

8517,5

2012

3169,3

10078,5
0

2000

4000

6000

4274,4
8000

nakady biece

10000

12000

14000

16000
mln z

nakady inwestycyjne

Zgodnie z metodyk przyjt za OECD, podmioty prowadzce lub finansujce prace badawcze
i rozwojowe, grupowane s wedug tzw. sektorw instytucjonalnych, w ramach ktrych wyrnia
si:
sektor przedsibiorstw,
sektor rzdowy,
sektor szkolnictwa wyszego,
sektor prywatnych instytucji niekomercyjnych,
zagranic.
Istotnym elementem w ocenie innowacyjnoci gospodarki jest analiza struktury pochodzenia
rodkw finansujcych dziaalno B+R, ktra w porwnaniach midzynarodowych prowadzona
jest poprzez identyfikacj sektora, z ktrego pochodziy rodki bdce rdem finansowania.
Udzia sektora przedsibiorstw w finansowaniu dziaalnoci B+R w 2012 r. wynis 32,3% i by
o 4,2 p. proc. wyszy w stosunku do roku poprzedniego. Ponad poowa rodkw finansujcych
nakady na dziaalno B+R pochodzia z sektora rzdowego, jednak jego udzia od 2010 r. systematycznie si zmniejsza i w cigu trzech lat obniy si o 9,6 p. proc. do poziomu 51,4%.
Wykres 2. Struktura nakadw wewntrznych na dziaalno B+R wedug rde finansowania
0,3

2011

55,8

2012

28,1

51,4
0

10

20

2,4

0,4
2,6
13,3

32,3
30

40

sektor rzdowya
sektor szkolnictwa wyszego
zagranica

50

60

70

13,4

80

90

100%

sektor przedsibiorstw
sektor prywatnych instytucji niekomercyjnych

a rodki pochodzce z jednostek rzdowych i samorzdowych (cznie ze rodkami pochodzcymi bezporednio z budetu pastwa
i budetw jednostek samorzdu terytorialnego).

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Spord sektorw instytucjonalnych wyrnia si cztery sektory wykonawcze, tj. krajowe grupy podmiotw, w ktrych prowadzone s badania: sektor przedsibiorstw, sektor rzdowy, sektor szkolnictwa wyszego oraz sektor prywatnych instytucji niekomercyjnych.
Tablica 2.

Nakady wewntrzne na dziaalno B+R wedug sektorw wykonawczych w 2012 r.

Sektory

Nakady

ogem

biece

inwestycyjne

w mln z
Ogem

14 352,9

10 078,5

4 274,4

Przedsibiorstw

5 341,1

3 672,5

1 668,6

Rzdowy

4 012,9

3 142,8

870,1

Szkolnictwa wyszego

4 942,2

3 206,7

1 735,5

Prywatnych instytucji
niekomercyjnych

56,7

56,5

0,2

2011=100
Ogem

122,8

118,3

134,9

Przedsibiorstw

151,7

134,4

211,6

99,4

100,7

95,0

Szkolnictwa wyszego

120,5

121,6

118,5

Prywatnych instytucji
niekomercyjnych

210,0

211,2

89,3

Rzdowy

Najwysze nakady na dziaalno B+R w przeliczeniu na 1 mieszkaca odnotowano w wojewdztwie mazowieckim. Najwyszy udzia rodkw pochodzcych z sektora przedsibiorstw w finansowaniu prac B+R zarejestrowano w wojewdztwach podkarpackim, lskim i dolnolskim.

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Mapa 1.

Nakady wewntrzne na dziaalno B+R na 1 mieszkaca wedug wojewdztw w 2012 r.

Pomorskie
442,18

372,48

Zachodniopomorskie
130,35

Lubuskie
68,43

Kujawsko-pomorskie
145,08

Mapa 2.

Podlaskie
115,83
Mazowieckie
923,10

Wielkopolskie
393,34

Dolnolskie
333,23

Warmisko-mazurskie
146,06

dzkie
301,67

Lubelskie
300,76

Opolskie
65,27

witokrzyskie
95,27
lskie
281,02
Podkarpackie
Maopolskie
297,99
488,94

950
350
250
150
50

Udzia rodkw pochodzcych z sektora przedsibiorstw w finansowaniu dziaalnoci

B+R wedug wojewdztw w 2012 r.
Pomorskie
34,5

32,3

Zachodniopomorskie
18,9

Lubuskie
26,1

Kujawsko-pomorskie
31,0

Podlaskie
18,8
Mazowieckie
31,9

Wielkopolskie
17,6

Dolnolskie
38,7

% 70
40
30
20
10

Warmisko-mazurskie
27,6

dzkie
21,2
Opolskie
33,8

Lubelskie
14,5

witokrzyskie
17,0
lskie
44,6
Podkarpackie
Maopolskie
65,4
35,5

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

II. Personel w dziaalnoci badawczej i rozwojowej

W 2012 r. personel w dziaalnoci badawczej i rozwojowej wynis 139,7 tys. osb, w tym
56,2 tys. kobiet, co oznacza wzrost odpowiednio o 3,8% i 3,0% wobec roku poprzedniego. Wielko personelu mierzona w ekwiwalentach penego czasu pracy2 wynosia 90,7 tys. EPC i wzrosa
w stosunku do 2011 r. o 6,5%.

Wykres 3. Personel w dziaalnoci B+R

134,6

2011

85,2

139,7

2012

90,7
0

20

40

60

80

w osobach

100

120

140

160 tys.

w EPC

W 2012 r. odsetek personelu B+R w oglnej liczbie pracujcych wynis 0,89% i by nieznacznie wyszy ni w roku poprzednim. Wzrost odnotowano take w udziale pracownikw naukowo-badawczych w oglnej liczbie pracujcych, ktry w 2012 r. wynis 0,66%.
Tablica 3.

Wybrane wskaniki dotyczce personelu w dziaalnoci B+R

Wyszczeglnienie
Personel w dziaalnoci B+R
na 1000 pracujcycha

Pracownicy naukowo-badawczy na
1000 pracujcycha
a

2007
7,8

2008
7,5

2009
7,6

2010
8,1

2011
8,3

2012
8,9

6,3

6,1

6,2

6,3

6,2

6,6

Na podstawie Badania Aktywnoci Ekonomicznej Ludnoci (BAEL) w IV kwartale.

Udzia badaczy (pracownikw naukowo-badawczych) w oglnej liczbie personelu B+R

w 2012 r. wynis 74,2%. Liczba pracownikw naukowo-badawczych w 2012 r. zwikszya si
w stosunku do roku poprzedniego o 2,9%, przy czym najwikszy przyrost liczby badaczy w skali roku
odnotowano w sektorze prywatnych instytucji niekomercyjnych oraz w sektorze przedsibiorstw
(odpowiednio o 113,2% i 32,1%). W sektorach tych zaobserwowano rwnie wzrost oglnej liczby
personelu B+R, ktry dla sektora prywatnych instytucji niekomercyjnych wynis 57,0%, natomiast
dla sektora przedsibiorstw 21,3%. Personel B+R z sektora prywatnych instytucji niekomercyjnych stanowi 0,2% caego personelu w B+R. Jednoczenie dokadnie taki sam udzia odnotowano
w strukturze badaczy. W 2012 r. liczba technikw i pracownikw rwnorzdnych przy dziaalnoci
B+R zwikszya si w porwnaniu do roku poprzedniego o 8,3%.

Jeden ekwiwalent penego czasu pracy oznacza jeden osoborok powicony wycznie na dziaalno badawcz i rozwojow.

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Tablica 4.

Personel w dziaalnoci B+R wedug sektorw wykonawczych

W tys. osb

Sektory

2011
OGEM
134,6
26,7
27,0
80,7
0,2

Ogem
Przedsibiorstw
Rzdowy
Szkolnictwa wyszego
Prywatnych instytucji
niekomercyjnych

2012

2011

139,7
32,4
26,9
80,1
0,3

W TYM PRACOWNICY NAUKOWO-BADAWCZY

100,7
103,6
14,3
18,9
16,1
15,6
70,2
68,9
0,1
0,2

Ogem
Przedsibiorstw
Rzdowy
Szkolnictwa wyszego
Prywatnych instytucji
niekomercyjnych

W tys. EPC
2012
85,2
19,5
21,4
44,2
0,1

90,7
25,8
21,8
42,9
0,2

64,1
10,6
13,8
39,7
0,1

67,0
15,1
13,6
38,2
0,2

Liczba profesorw i doktorw habilitowanych pracujcych przy dziaalnoci B+R wzrosa

w 2012 r. w porwnaniu z rokiem poprzednim odpowiednio o 2,6% i 4,6%, natomiast liczba
osb ze stopniem naukowym doktora nieznacznie spada (o 0,8%). W statystykach midzynarodowych za istotn przyjmuje si liczb personelu B+R co najmniej ze stopniem doktora. W Polsce
w 2012 r. wyniosa ona 70,8 tys., wobec 70,3 tys. w roku poprzednim.
Wykres 4. Personel w dziaalnoci B+R wedug poziomu wyksztacenia
60
50

tys.

46,4

53,6
46,0

49,4

40
30
20
10
0

13,5
10,4
ogem

14,8

21,5 19,7
2,3 4,3

6,8

w tym kobiety

2011
z tytuem naukowym profesora
ze stopniem naukowym doktora
z wyksztaceniem pozostaym

14,1
10,7

21,7 20,8

15,2
2,4

ogem

4,7

6,6

w tym kobiety

2012
ze stopniem naukowym doktora
habilitowanego
pozostae osoby z wyksztaceniem
wyszym

W 2012 r. w wojewdztwie mazowieckim pracowao 26,6% caego personelu B+R

w kraju wyraonego w liczbie osb oraz 30,3% w EPC. Przecitne nakady na dziaalno B+R
na 1EPC osigny najwysz warto w wojewdztwie witokrzyskim 220,9 tys. z.

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Mapa 3.

Personel w dziaalnoci B+R na 1000 pracujcycha wedug wojewdztw w 2012 r.

Pomorskie
8,8

8,9

Zachodniopomorskie
6,5

Lubuskie
2,7

Warmisko-mazurskie
4,8

Kujawsko-pomorskie
5,9

Podlaskie
5,5
Mazowieckie
15,3

Wielkopolskie
9,7

Dolnolskie
9,3

dzkie
7,4

Lubelskie
8,2

Opolskie
5,0

witokrzyskie
1,4
lskie
6,7
Podkarpackie
Maopolskie
8,7
13,4

16
13
9
5
1

a Na podstawie Badania Aktywnoci Ekonomicznej Ludnoci (BAEL) w IV kwartale w 2012 r.

Mapa 4.

Nakady wewntrzne na dziaalno B+R na jeden EPC personelu w dziaalnoci B+R

w 2012 r.
Pomorskie
175,7

158,2

Zachodniopomorskie
106,2

Lubuskie
88,9

Kujawsko-pomorskie
96,4

Podlaskie
81,7
Mazowieckie
177,8

Wielkopolskie
197,5

Dolnolskie
127,7

tys. z
230
170
140
110
80
50

Warmisko-mazurskie
136,0

dzkie
143,3
Opolskie
54,3

Lubelskie
181,3

witokrzyskie
220,9
lskie
166,5
Podkarpackie
Maopolskie
165,6
144,4

Dziaalno badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Podsumowanie

W 2012 r. nakady wewntrzne na dziaalno B+R wzrosy w stosunku do roku poprzedniego o 22,8% (z 11686,7 mln z do 14 352,9 mln z).
Nakady biece i inwestycyjne stanowiy odpowiednio 70,2% oraz 29,8% nakadw wewntrznych ogem.

Od 2010 roku obserwuje si wzrost udziau rodkw sektora przedsibiorstw w finansowaniu prac badawczych i rozwojowych, do 32,3% w 2012 r.
Wskanik intensywnoci prac badawczo-rozwojowych (relacja GERD do PKB) wynis
0,90%, wobec odpowiednio 0,76% w 2011 r. i 0,60% w roku 2008.
W 2012 r. personel w dziaalnoci badawczej i rozwojowej wynis 139,7 tys. osb, natomiast w przeliczeniu na ekwiwalenty penego czasu pracy 90,7 tys. Oznacza to wzrost
wobec roku poprzedniego odpowiednio o 3,8% i 6,5%.
50,7% personelu w dziaalnoci B+R posiadao co najmniej stopie naukowy doktora.
Udzia personelu B+R w liczbie pracujcych3 ogem w 2012 r. wynosi 0,89%.

Na podstawie Badania Aktywnoci Ekonomicznej Ludnoci (BAEL) w IV kwartale w 2012 r.