Rozdzia 1:

Wstp do komputera
osobistego

IT Essentials: PC Hardware and Software v4.0

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

Technologia informacyjna (IT)

Projektowanie, rozwj, implementacja, wsparcie i
zarzdzanie sprztem i oprogramowaniem

Profesjonalista IT musi posiada wiedz o systemach

komputerowych i systemach operacyjnych
Rozdzia ten przedstawia komponenty komputera oraz
certyfikacj zwizan z IT

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

Technik IT
Posiada wiedz i umiejtnoci do instalowania,
utrzymywania i naprawy komputerw
Komputery takie jak: desktop, laptop, PDA

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

Edukacja i certyfikacja
Profesjonalny technik IT ma wiedz i dowiadczenie w
nastpujcych obszarach:
Komputery osobiste, drukarki,
skanery laptopy
Procedury laboratoryjne
Rozwizywanie problemw
Systemy operacyjne
Sieci
Bezpieczestwo
Zdolnoci komunikacyjne

Certyfikaty przemysowe:
CompTIA A+
EUCIP IT Administrator Certification (Modules 1 3)
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

CompTIA A*
Aby uzyska certyfikat CompTIA A+ trzeba zda dwa
egzaminy:
1. CompTIA A+ Essentials (220-601)
Podstawy budowy, rozbudowy, naprawy konfiguracji,
rozwizywania problemw, diagnozowania komputerw
osobistych i systemw operacyjnych

2. Drugi egzamin zaley od wybranej cieki certyfikacji:

IT Technician (220-602)
Remote Support Technician (220-603)
Depot Technician (220-604)
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

EUCIP IT Administrator
Obejmuje standardy opracowane przez Council of
European Professional Informatics Societies (CEPIS)
Skada si z 5 egzaminw:
Modu 1: Sprzt komputerowy
Modu 2: Systemy operacyjne
Modu 3: Sieci LAN
Modu 4: Zaawansowane
wykorzystanie sieci
Modu 5: Bezpieczestwo IT

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

EUCIP IT Administrator
Kurs ITE obejmuje trzy moduy certyfikacji EUCIP

Modu 1: Sprzt komputerowy

Obejmuje funkcje komponentw komputera osobistego,
diagnostyk i napraw problemw sprztowych, wybr
odpowiednich elementw sprztowych

Modu 2: Systemy operacyjne

Obejmuje instalowanie i aktualizowanie popularnych systemw
operacyjnych i aplikacji uytkowych oraz wykorzystanie
narzdzi systemowych do rozwizywania problemw z
systemami operacyjnymi

Modu 3: Sieci LAN

ITE PC v4.0
Chapter 1

Obejmuje instalowanie utrzymanie sieci lokalnych, dodawanie i

usuwanie urzdze oraz wspdzielenie zasobw poprzez
sieci
2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

Podstawy systemw komputerowych

System komputerowy skada si ze sprztu oraz
oprogramowania
Sprzt to wyposaenie fizyczne takie jak obudowa,
napd dyskowy, klawiatura, okablowanie, monitor itd..
Oprogramowanie to system
operacyjny i programy
System operacyjny instruuje
komputer jak ma dziaa
Programy lub aplikacje
wykonuj rne zadane
funkcje
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

Obudowa oraz zasilacz

Obudowa komputerowa
Zapewnia ochron oraz oparcie komponentw
wewntrznych komputera
Musi by wytrzymaa, atwa do montau oraz demontau
oraz wystarczajco pojemna, aby pomieci wymagany
sprzt
Zasilacz

Konwertuje prd zmienny na stay

Musi zapewni wystarczajc moc do
zasilenia komponentw
wewntrznych
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

Obudowy komputerowe
S ram, na ktrej opieraj
si komponenty wewntrzne
Wykonana z plastiku, stali lub
aluminium
Dostpna w wielu stylach
Rozmiar oraz ukad jest
nazywany wspczynnikiem
ksztatu
Projektowana pod ktem
waciwego chodzenia
Chroni przed eklektycznoci
statyczn
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

10

Wybr obudowy
Kryterium

Do rozwaenia

Model

Dwa podstawowe typy obudw to: desktop oraz tower. Typ pyty
gwnej determinuje typ obudowy. Rozmiar i ksztat musz
pasowa dokadnie do obudowy.

Rozmiar
Dostpne
miejsce

Jeli komputer posiada wiele komponentw musz one

posiada wokoo wolne przestrzenie do ich chodzenia.
Obudowy desktop pozwalaj oszczdza miejsce poprzez
ciasne umieszczenie komponentw. Mona na nich umieszcza
take monitor.

Zasilacz

Trzeba dostosowa moc zasilacza oraz typy zczy do

wybranych komponentw oraz pyty gwnej.

Wygld

Musi pasowa do otoczenia komputera lub gustu uytkownika.

Wywietlacz

Kontrolki i wywietlacze zamontowane na przodzie obudowy

mog wywietla informacje o stanie i temperaturze systemu
komputerowego.

Wentylatory

Wszystkie obudowy posiadaj wentylator w zasilaczy. Mog

jednak posiada dodatkowe wentylatory na cianie przedniej
lub tylnej.

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

11

Zasilacze
Zamieniaj prd zmienny (AC) pochodzcy z sieci
elektrycznej na prd stay (DC) niszego napicia
zasilajcy komponenty komputera.
Prd stay jest wymagany przez wszystkie elementy
wewntrzne komputera.
Okablowanie, zcza s
zaprojektowane tak, aby
idealnie pasowa. Nigdy nie
wymagaj duej siy podczas
podczania.

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

12

Typowe parametry elektryczne

Napicie (U) jest jednostk wskazujc jak dua sia jest
potrzebna do ruchu elektronw poprzez obwd. Napicie
mierzymy w Voltach. Zasilacz wytwarza kilka rodzajw
napicia.

Natenie (I) jest jednostk przedstawiajc ilo

elektronw przechodzc przez obwd. Natenie
mierzymy w Amperach. Zasilacz zapewnia rne poziomy
natenia zalenie od napicia i poczenia.
Moc (P) to iloczyn napicia i natenia. Moc mierzymy w
Wattach.
Opr (R) stosunek napicia do natenia. Jednostk miary
jest Ohm. Im mniejszy opr tym wicej elektronw moe
przepyn przez obwd.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

13

Zasilacze
UWAGA: Nigdy nie naley
samodzielnie otwiera
zasilacza

Kondensatory wewntrz
zasilacza mog zawiera
wysokie adunki
elektryczne nawet przez
dugi czas.

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

14

Komponenty wewntrzne

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

15

Pyty gwne
Gwny obwd komputera
Zawiera magistrale. Pozwalaj
one na przepyw danych midzy
rnymi komponentami.
Stanowi miejsce montau
CPU, RAM, kart rozszerze,
zestaww chodzcych, zczy,
portw itd..

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

16

Ksztaty pyt gwnych

Wspczynnik ksztatu okrela ksztat i rozmiar pyty
gwnej.

Opisuje take rozmieszczenie komponentw na pytce

drukowanej pyty gwnej.
Rne ksztaty pyt gwnych:
AT Advanced Technology
ATX Advanced Technology Extended
Mini-ATX Smaller footprint of ATX
Micro-ATX Smaller footprint of ATX
LPX Low-profile Extended
NLX New Low-profile Extended
BTX Balanced Technology Extended
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

17

Central Processing Unit (CPU)

Nazywany take mzgiem komputera lub procesorem.
Najwaniejszy element systemu komputerowego.
Wykonuje programy jako cigi instrukcji.
Dwie podstawowe architektury procesorw:
Reduced Instruction Set Computer (RISC)
Complex Instruction Set Computer (CISC)

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

18

Central Processing Unit (CPU)

Dla systemu operacyjnego, jeden procesor z technologi
hyperthreading jest widziany jako dwa procesory.
Im wiksza szyna danych procesora, tym jego moc jest wiksza.
Wspczesne procesory posiadaj szyn danych 32-bit lub 64-bit.
Overclocking jest technik uywan do zmuszenia procesora do
pracy z wysz wydajnoci ni oryginalna specyfikacja.
Procesory z technologi MMX posiadaj wbudowane wsparcie dla
multimediw.
Najnowsze procesory posiadaj zintegrowane dwa rdzenie
procesorw w jednym chipie.
Single core CPU oraz Dual core CPU

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

19

Systemy chodzenia
Elementy elektroniczne zawsze
generuj ciepo. Zbyt wiele ciepa
uszkadza komponenty.

Wentylator obudowy
Wentylator
CPU

Wentylator obudowy zapewnia

wiksz wydajno caego
procesu chodzenia.
Zestaw chodzcy procesor
odbiera ciepo od rdzenia
procesora i emituje je do wntrza
obudowy.
Dodatkowe wentylatory - (GPU).

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

20

Pami (ROM)
Podstawowe instrukcje uruchamiania i adowania systemu
operacyjnego s zapisane w pamici nieulotnej ROM.
Typ

Nazwa

Opis

ROM

Read-only memory chips

Informacja zapisana do pamici podczas

produkcji. Nie mona jej skasowa ani
zmodyfikowa.

PROM

Programmable read-only
memory

Informacja jest zapisana po wyprodukowaniu.

Nie mona jej skasowa ani zmodyfikowa.

EPROM

Erasable programmable
read-only memory

Informacja jest zapisana po wyprodukowaniu.

Chip moe by programowany i kasowany
wiatem UV (wzmagany specjalny sprzt).

Electrically erasable
EEPROM programmable read-only
memory
ITE PC v4.0
Chapter 1

Informacja jest zapisana po wyprodukowaniu.

EEPROM jest nazywany take Flash ROM.
Mona go programowa bez wyjmowania z
komputera.
2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

21

Random-access Memory (RAM)

Tymczasowo przechowuje dane programw, ktre s aktualnie
przetwarzane przez procesor.

Pami ulotna, jej zawarto jest tracona podczas wyczenia

komputera.
Wicej pamici RAM oznacza, e wicej programw moe by
aktualnie przetwarzanych bez spadku wydajnoci.
Typy pamici RAM:
Dynamic Random Access Memory (DRAM)
Static Random Access Memory (SRAM)
Fast Page Mode DRAM (FPM Memory)
Extended Data Out RAM (EDO Memory)
Synchronous DRAM (SDRAM)
Double Data Rate SDRAM (DDR SDRAM)
Double Data Rate 2 SDRAM (DDR2 SDRAM)
RAMBus DRAM (RDRAM)
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

22

Moduy pamici
Dual Inline Package (DIP) jest pojedynczym chipem pamici.
DIP posiada dwa rowki do montowania na pcie gwnej.

Single Inline Memory Module (SIMM) jest to may obwd

drukowany zawierajcy wiele chipw pamici. Moduy SIMM
maj 30 lub 72-piny.
Dual Inline Memory Module (DIMM) jest obwodem
drukowanym zawierajcym chipy SDRAM, DDR SDRAM,
oraz DDR2 SDRAM. Wystpuj moduy 168-pin SDRAM
DIMM, 184-pin DDR DIMM oraz 240-pin DDR2 DIMM.
RAM Bus Inline Memory Module (RIMM) jest obwodem
zawierajcym chipy RDRAM. Typowy modu RIMM posiada
184-piny.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

23

Cache i sprawdzanie bdw

Cache
SRAM jest uywana jako pami cache do
przechowywania czsto uywanych danych.

SRAM zapewnia szybszy dostp przez procesor ni

pami DRAM czy pami gwna.
Sprawdzanie bdw

Bdy pamici wystpuj kiedy dane nie s zapisywane

prawidowo.
Komputer uywa rnych metod wykrywania i naprawy
bdw pamici.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

24

Karty rozszerze
Mona zwiksza funkcjonalno komputera poprzez
dodawanie kontrolerw lub urzdze.
Przykady kart rozszerze
Karta muzyczna lub video
Kontrolery USB lub portw szeregowych
Kontrolery RAID lub SCSI
Karty sieciowe (NIC)

Typy kart
Industry Standard Architecture (ISA)
Extended Industry Standard Architecture (EISA)
Microchannel Architecture (MCA)
Peripheral Component Interconnect (PCI)
Advanced Graphics Port (AGP)
PCI-Express
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

25

Napdy dyskw oraz dyskietek

Czytaj i zapisuj informacje na medium optycznym lub
magnetycznym
Mog by stae lub wymienne
Dysk twardy (HDD) jest urzdzeniem
magnetycznym instalowanym we
wntrzu obudowy. Pojemno
mierzona jest w GB lub TB.
Napd dyskietek (FDD) jest
urzdzeniem uywajcym wymiennych
dyskietekis 3.5 cala pojemnoci 1.44
MB.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

26

Napdy optyczne oraz Flash

Napd optyczny wykorzystuje promie lasera do
odczytu danych z medium optycznego. Dwa
podstawowe typy to CD oraz DVD.

Napd flash jest uprzdzeniem wymiennym i

przenonym podczanym do portu USB.
Pami flash wykorzystuje moduy pamici, ktre nie
wymagaj napicia do utrzymania danych.
Typy interfejsw:
Integrated Drive Electronics (IDE)
Enhanced Integrated Drive Electronics (EIDE)

Parallel ATA (PATA)

Serial ATA (SATA)
ITE PC v4.0
Chapter 1

Small Computer System Interface (SCSI)

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

27

Okablowanie wewntrzne
Kable danych cz napdy z kontrolerami na pycie
gwnej lub karcie rozszerze.
FDD
PATA (IDE)
PATA (EIDE)

SATA
SCSI

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

28

Porty szeregowe
Port szeregowy moe by
zarwno DB-9 (ilustracja) lub
mski DB-25.
Porty szeregowe przesyaj
jeden bit danych w jednym
momencie.
Maksymalna dugo kabla
szeregowego to 50 stp (15.2
m).

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

29

Porty i kable USB

USB jest standardowym interfejsem
dla urzdze peryferyjnych.
Urzdzenia USB s typu hot-swap.

Porty USB znajdujemy w wielu

urzdzeniach (najbardziej obecnie
popularny interfejs)
Pojedynczy port USB moe obsuy do 127 urzdze
z wykorzystaniem hubw USB.
Niektre urzdzenia mona zasila poprzez cze USB.

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

30

Porty i kable FireWire

FireWire jest szybkim interfejsem typu
hot-swap.
Jeden port FireWire obsuguje
do 63 urzdze jednoczenie.
Niektre urzdzenia mona zasila
poprzez FireWire.

Standard IEEE 1394a wspiera poziom transferu do 400

Mbps i kable dugoci 15 stp (4.5 m). Zcza 4 lub 6pinowe.
Standard IEEE 1394b wspiera prdkoci do 800 Mbps.
Zcza 9-pinowe.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

31

Porty i kable rwnolege

Porty rwnolege mog
przesya do 8 bitw w danej
chwili (IEEE 1284).
Kabel rwnolegy ma
maksymalnie 15 stp (4.5 m).

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

32

Porty i kable SCSI

Port SCSI moe transmitowa dane
z prdkoci do 320 Mb/s i wspiera do
15 urzdze.

Trzy rne porty SCSI:

DB-25
Zcze wysokiej gstoci 50-pin
Zcze wysokiej gstoci 68-pin

UWAGA: Urzdzenia SCSI musz by zakoczone na

kocach acucha. Naley sprawdzi instrukcj obsugi.
UWAGA: Niektre zcza SCSI przypominaj cza
rwnolege. Napicie portu SCSI moe zniszczy
interfejs rwnolegy.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

33

Porty i kable sieciowe

Port sieciowe zakoczony zczem RJ-45 czy
komputer z sieci.
Standard Ethernet moe przesya do 10 Mbps.
Fast Ethernet moe przesya do 100 Mbps.
Gigabit Ethernet moe przesya do 1000 Mbps.
Maksymalna dugo kabla to 328 stp (100 m).

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

34

Porty PS/2 i audio

Porty PS/2 cz klawiatur lub mysz do
komputera.
Port PS/2 posiada 6-pinowe zcze mini-DIN.

Line In czy urzdzenie zewntrzne.

Microphone czy mikrofon.
Line Out czy goniki lub suchawki

Gameport/MIDI czy
joystick lub urzdzenie
MIDI.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

35

Porty video
Port video czy kabel
monitora i komputer.
Video Graphics Array (VGA)
Digital Visual Interface (DVI)

High-Definition Multimedia
Interface (HDMi)
S-Video

Component/RGB

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

36

Skaner linii
papilarnych

Urzdzenia wejciowe
Urzdzenia wejciowe su do
wprowadzania danych do komputera.
Klawiatura i mysz
Aparat cyfrowy lub kamera

Urzdzenia biometryczne do
uwierzytelniania

Aparat cyfrowy

Ekran dotykowy

Skaner

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

37

Monitory i projektory
Najbardziej znaczca rnica midzy
typami monitorw to sposb w jaki jest
tworzony obraz:
Monitor Cathode-ray tube (CRT) jest
klasycznym monitorem
kineskopowym.
Monitor Liquid crystal display (LCD)
wystpuje w dwch typach, matrycy
aktywnej i pasywnej.

Digital light processing (DLP) jest

technologi uywan w projektorach.
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

38

Urzdzenia wyjciowe
Drukarki i faksy Drukarki tworz
papierowe kopie dokumentw
komputerowych. Wystpuj te jako
urzdzenia wielofunkcyjne.
Goniki i suchawki s
urzdzeniami wyjciowymi sygnaw
audio.
Wikszo komputerw ma wbudowane w
pyt gwn wsparcie dla dwiku lub
dodatkow kart dwikow.

Headphones
Speakers
ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

39

Zasoby systemowe
Zasoby systemowe s wykorzystywane do komunikacji
midzy CPU a pozostaymi komponentami komputera.
Wystpuj trzy podstawowe typy zasobw systemowych:
Przerwania (IRQ)
Adresy portw Wejscia/Wyjscia (I/O)

Direct Memory Access (DMA)

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

40

Przerwania (IRQ)
Przerwania IRQ s uywane przez
komponenty komputera do dania
informacji od CPU.
Kiedy procesor otrzymuje przerwanie,
okrela jak ma je obsuy.
Priorytet przerwania jest okrelany poprzez
jego numer.
Obecnie wikszo numerw przerwa jest
przypisywana automatycznie poprzez
technik plug and play (PnP).

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

41

Adresy portw Wejcia/Wyjcia

S uywane do komunikacji midzy
urzdzeniami a oprogramowaniem.
Uywane do otrzymywania i wysyania
danych do komponentu.

Kady komponent ma swj unikalny

numer portu I/O.
Jest 65,535 portw I/O.

S oznaczane liczbami
szesnastkowymi od 0000h do FFFFh.

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

42

Direct Memory Access (DMA)

Kanay DMA s uywane przez
szybkie urzdzenia do
bezporedniego dostpu do pamici.

Kanay pozwalaj na ominicie

udziau CPU w zapisaniu lub
pobraniu informacji z pamici.
Tylko wane urzdzenia mog mie
przypisany kana DMA np. kontrolery
SCSI.
Nowe komputery posiadaj 8
kanaw DMA.

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

43

ITE PC v4.0
Chapter 1

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

Cisco Public

44