50 fakte te rralla nga jeta e Sknderbeut

1. Gjergj Kastriot Sknderbeu lindi n Dibr, m 6 maj t vitit 1405. Vdiq n qytetin e Lezhs, m 17 janar t vitit 1468. Ai
jetoi 62 vjet, 9 muaj e 12 dit. Sknderbeu sht figura m e shquar n historin e Shqipris.
2. Gjergj Kastriot Sknderbeu mban titullin Hero Kombtar q nga viti 1965, titulli m i lart dhe i vetm q mban nj
shqiptar pr vlerat e larta t figurs s tij.
3. Gjergj Kastriot Sknderbeu ishte djali m i vogl i Gjon Kastriotit, princit t Shqipris s Veriut dhe i princeshs
malazeze, Vojsava. Gjergji ishte fmija i fundit midis 4 djemve dhe 5 vajzave.
4. Gjergj Kastriot Sknderbeu u martua me Donika Aranitin nga Kanina e Vlors dhe me t pati nj djal, Gjonin, emrin e t
cilit ia vuri pr nder t t atit. Pr nder t t atit, i biri i Gjonit mori emrin e Gjergj Kastriotit Sknderbeut.
5. Vlera m e lart kombtare e figurs s tij sht se pr 25 vjet ai mbajti larg Shqipris ushtrin turke, duke e thyer
pothuajse n do betej. Jan t shumta betejat e fituara nga Sknderbeu s bashku me ushtrin e tij.
6. Vlerat e figurs s Sknderbeut jan ndrkombtare, duke qen se ai u b prijsi i barriers ndaj ushtrive turke pr
pushtimin e Evrops dhe mosshtrirjes s fes islame n kontinentin evropian.
7. Gjergj Kastrioti Sknderbeu i prkiste fes s krishter. U shndrrua n mysliman, pasi shkoi n ushtrin turke dhe m
pas u kthye prsri i krishter. Kjo ishte feja m e prhapur n Evrop n at koh.
8. Nga personalitete t huaj, nga historin t huaj, ai ka marr epitete t tilla si Atlet i Krishtit dhe Ideatori i Aleancs s
Par Euroatlantike. Epitete kto q e ngren shum lart figurn e Heroit ton Kombtar.
9. Mendohet se Gjergj Kastriot Sknderbeu ishte shtatshkurtr, truplidhur dhe shum i fuqishm. Shpata t ciln prdori ai
ishte e vshtir pr ta prdorur nj njeri i zakonshm pr nga pesha e saj.
10. Sot n bot emrin e Gjergj Kastriot Sknderbeut e mbajn sheshe t shumta n kryeqytetet m t rndsishm t bots,
duke filluar q nga Tirana, Prishtina, Zyrihu, Parisi, Roma, ikago, Shkupi, etj.
11. Buste dhe shtatore t Sknderbeut ndodhen n Londr, Spanj, Buones Aires, Ne York, Kanada, Kosov, Tiran. N
t gjitha punimet artistike, Heroi Kombtar qndron hipur mbi kal duke simbolizuar lufttarin.
12. Prkrenarja me kokn e dhis q mbante Sknderbeu ishte nj simbol i huazuar nga legjendat e Pirros s Epirit dhe
Aleksandrit t Madh. Ajo sht me metal t bardh dhe me nj rrip (ruban) t lar me ar.
13. Jan dy shpata t Sknderbeut. E para i sht dhuruar nga Papa n Krishtlindjet e vitit 1466 dhe sht me trup t drejt,
e gjat 85.5 centimetra dhe e gjer 5.7, peshon 1.3 kg. E dyta sht model turk, sht 121 cm dhe peshon 3.2 kg.
14. Kali i Sknderbeut sht nj tjetr simbol q ka shoqruar heroin. Sipas Barletit, ai ishte i bardh, i nj race t zgjedhur.
Pas vdekjes s Sknderbeut, ai nuk pranoi ti hipte njeri tjetr dhe ngordhi.
15. N mosh t vogl s bashku me tre vllezrit e tij, Sknderbeu u mor peng nga Sulltan Murati II, si ndshkim pr luftn
q i shpalli Gjon Kastrioti, i ati i Sknderbeut, si dhe u vendos n Edrene t Turqis.
16. Pr trimrin dhe zotsin n artin ushtarak q tregoi gjat betejave me ushtrin osmane, gjat betejave n Azin e
Vogl, Sknderbeu mori nga Sulltani titullin e gjeneralit. Sknderbeu studioi n Stamboll artin ushtarak, njihte gjuhn
osmane, latine dhe shqip, si dhe shkruante dhe kishte oratori t lindur. Ballkani dhe Azia e Vogl ishin disa nga detyrat e tij
ushtarake pas mbarimit t shkolls, duke u dalluar pr trimri.
17. Familja e Kastriotve kishte nj principat t vogl n malet midis Matit dhe Dibrs, n kufirin verior, n zotrimet e
Topiajve. Kostandin Kastrioti e filloi sundimin e tij mbi kt principat n vitin 1383.

18. Gjat gjith jets s tij, Gjergj Kastriot Sknderbeu zhvilloi 30 beteja, nga t cilat 29 prej tyre i fitoi dhe vetm nj humbi.
Betejat e udhhequra nga Sknderbeu kan qen nga m t fortat dhe m t prgjakshmet.
19. Dy jan uniformat q ka prdorur Gjergj Kastrioti Sknderbeu. E para ishte uniforma e lufts, me prkrenare dhe
parzmore. Ndrsa veshja tjetr q prmend Barleti sht ajo popullore me qeleshe dhe xhublet.
20. Eshtrat e Sknderbeut u zhvarrosn nga turqit pas rnies s Krujs, m 1480, 12 vjet pas vdekjes. Varri i tij, q ndodhej
n Kishn e Shn Nikut n Lezh, u dhunua dhe eshtrat u morn si hajmali nga ushtart turq.
21. Sknderbeu ka deklaruar se, un jam pasardhs i Pirros s Epirit. Marin Barleti n veprn e tij thot se Sknderbeu i
referohej shpesh origjins s Pirros.
22. Dy her Papa Piu II krkoi t vinte n Shqipri me qllim kurorzimin mbret t Sknderbeut. N arkivat e Vatikanit
ndodhet dokumenti q do t kurorzonte Sknderbeun, Mbret t Epirit.
23. Emrin e Sknderbeut e mbajn t paktn 10 objekte dhe institucione. Tri rrug n Tiran, Durrs e Kruj; nj muze n
Kruj, nj fshat n Librazhd, nj pije alkoolike konjak, nj skuadr futbolli e Kors, universiteti ushtarak, nj titull i lart,
Urdhri Gjergj Kastriot Sknderbeu dhe nj shesh n kryeqytet.
24. Emri i Sknderbeut u propozua nga Sami Frashri ti vendosej kryeqytetit t vendit. N 1889 n veprn e tij Shqipria
ka qen, sht e do t bhet, Frashri mendon q qyteti t ngrihej n fushn e Tirans.
25. Biografi i par i Sknderbeut ka qen Marin Barleti, n vitet 1504, me veprn Historia e jets dhe e bmave t
Sknderbeut, botuar n gjuhn latine. Ndrsa n gjuhn shqipe Fan Noli, Sabri Godo dhe historiani Kristo Frashri.
26. Familja e Kastriotve kishte nj principat t vogl n malet midis Matit dhe Dibrs, n kufirin verior, n zotrimet e
Topiajve. Kostandin Kastrioti e filloi sundimin e tij mbi kt principat n vitin 1383.
27. Rreth 60 kilometra katror dhe nj kshtjell iu dhuruan Sknderbeut nga Mbreti i Napolit, Alfonso, n shenj mirnjohjeje
pr ndihmn q i dha. Ky vend edhe sot sht pron e pasardhsve t Sknderbeut.
28. Lek Zaharia, Moisi Golemi, Hamza Kastrioti, Gjon Muzaka, Pal Engjlli, Gjergj Araniti, Andrea Topia, Vrana Konti, ishin
bashkpuntort m t afrt t Sknderbeut. Megjithse dy prej tyre e tradhtuan.
29. Fjalimi m i rndsishme dhe m i mbajtur mend, sht ai i mbrritjes n qytetin e Krujs. Fjalt lirin nuk ua solla un,
por e gjeta n mesin tuaj, kan vler letrare dhe mendimi edhe sot e ksaj dite.
30. Pr Gjergj Kastriot Sknderbeun shkrimtari Longfello ka shkruar poem, opera nga Franois Francoeur dhe Franois
Rebel dhe nj tjetr e shkruar nga Antanio Vivaldi, piktori i madh Rembrand ka br piktur portretin e tij.
31. Pr figurn e Sknderbeut dhe pr personazhin t tij jan shkruar n t gjith botn 600 libra, mes tyre romane, libra
historik dhe tregime, madje edhe legjenda, duke e ngritur n piedestal figurn e Sknderbeut.
32. Tri mbahen mend si tradhtit m t mdha ndaj Sknderbeut. Nipi i tij, Hamza Kastrioti, princi Moisi Golemi dhe tradhtia
n betejn e Beratit, betej kjo q sht konsideruar e vetmja e humbur nga ushtria e Sknderbeut. Ballaban Pasha ishte
gjenerali turk q u ndesh m tepr me Sknderbeun. Ballabani ishte shqiptar dhe pr portn e lart ishte i vetmi q e njihte
artin e lufts s Sknderbeut. N nj betej i vrau 8 komandant t lart Sknderbeut.
33. Tri her qyteti i Krujs, q ishte dhe qendra e Sknderbeut, u rrethua nga ushtrit osmane. Dy her nga sulltant dhe nj
her nga gjenerali m i lart turk, Evrenoz Pasha. Por nn mbrojtjen e Sknderbeut qyteti asnjher nuk ra.
34. Dy sulltan erdhn vet n Shqipri pr t ndshkuar Sknderbeun. Murati II, i cili thuhet se pas humbjes vdiq nga
hidhrimi gjat rrugs s kthimit, si dhe djali i tij, Mehmeti, i cili e la n mes rrethimin e Krujs.
35. N t tri rrethimet e Krujs Sknderbeut iu desh t prballej me nj ushtri shum her m t madhe n numr. 100 mij
me Sulltan Muratin dhe po kaq me Sulltan Mehmetin dhe gjeneralt.

36. Titulli Sknderbej Iskander Bej ose Aleksandr i Madh, iu dha nga Sulltan Murati II, pas fitoreve t betejave n Azi.
Gjithashtu iu dha dhe titulli Sanxhakbej pr zonn e Shqipris n vitet 1437-1438.
37. Rreth pes mij t vrar mendohet se sht numri m i madh i ushtarve q ka humbur Sknderbeu n nj betej.
Historiant turq thon se beteja e Beratit ishte dshtimi m i madh i Sknderbeut.
38. Nj her Sknderbeu vendosi paqe t prkohshme me Sulltan Mehmetin pas disfatave t ushtris turke. Historiant
kan mendime t ndryshme, por Barleti thot se osmanve u duhej t linin pak koh Sknderbeun dhe t merreshin me
luftrat n Bosnj dhe Azi.
39. M 1443 Sknderbeu braktisi ushtrin turke. I drguar nga Sulltani pr tu ndeshur me hungarezt e drejtuar nga Janosh
Huniadit, Sknderbeu me ushtart e tij besnik largohet nga beteja dhe drejtohet pr n Shqipri.
40. M 28 Nntor t vitit 1443 u shpall rimkmbja e principats s Kastriotve. Kjo ndodhi pasi Gjergj Kastrioti me nj sr
masash ushtarake shtiu n dor qytetin e Krujs dhe atje ngriti flamurin kuq e zi.
41. Lufta e kalorsis ishte nj nga mjeshtrit e Sknderbeut. Kalorsia e pajisur me arm t lehta ishte nj nga m t
prdorshmet, duke br q t sulmonte radht e armikut dhe t trhiqej shpejt.
42. Pas 25 vitesh luft, n janar t vitit 1468 Sknderbeu thirri nj tjetr kuvend me princat shqiptar. Barleti thot se ato dit
Sknderbeu u smur rnd nga ethet dhe shndeti i tij nuk u prmirsua m.
43. Pr vdekjen Sknderbeut ka pasur disa hipoteza. N veprn e Barletit thuhet se ai vdiq n moshn 62-vjeare pa asnj
shkak natyror. Vitet e fundit studiuesi Aurel Plasari hedh tezn se Sknderbeu mund t jet helmuar.
44. Lidhja e Lezhs sht i pari bashkim i princrve shqiptar pr t kundrshtuar pushtimin osman. Gjergj Kastriot
Sknderbeu ishte organizator i ksaj lidhjeje historike nga ku nisi dhe qndresa e arbrit.
45. Gjoni, djali i vetm i Sknderbeut, u largua n Napoli pas vdekjes s t atit, ku mori titullin Duk dhe Kont. U martua
me Irena Brankovi Paleologu, pasardhsja e fundit e familjes perandorake t Bizantit dhe patn shum fmij. Pasardhsit
u shprnguln n Lee, n vitin 1700.
46. Gjyshi i Gjergj Kastriot Sknderbeut, Gjoni, vendosi sundimin e tij n Kruj n vitin 1439, por msohet se Venediku e
shpalli armik dhe i preu kokn n Durrs, n vitin 1402. Pas atij erdhi i biri, Gjoni, babai i Sknderbeut, i cili e mori Krujn
prsri dhe gradualisht e shtriu sundimin e tij mbi Tirann, Matin, Dibrn dhe Mirditn, nga Prizreni n lindje, deri n detin
Adriatik n perndim.
47. Nga viti 1407 deri m 1430, Gjoni luftoi periodikisht me turqit, u mund 3 her dhe u detyrua t pranonte kushte t rnda
paqeje. Pas humbjes n vitin 1421, ai mbante nj kontroll t kufizuar n principatn e tij.
48. Pas Kuvendit t vitit 1443, Sknderbeu m 2 mars t vitit 1444, mbajti Kuvendin pasues n Katedralen e Shn Kollit t
qytetit t Lezhs. Ky ishte i pari Kuvend Kombtar i princrve dhe i fisnikve shqiptar t shek. XV.
49. Portreti m i hershm i Gjergj Kastriot Sknderbeut daton n vitin 1466. Gentile Bellini, n vitin 1466 kur Heroi vizitoi
qytetin e Lagunovs n Itali, e pikturoi at me urdhr t autoriteteve venedikase, sipas autorit Friedrich Kenner, mendohet
se portreti ka qen me profil majtas.
50. Nj fakt tjetr n jetn e Sknderbeut sht edhe iniciativa papnore enciklike pr nderimin botror t Gjergj Kastriotit. Me
iniciativn e tij papa i romes mendoi ti jepte kt titull t lart Heroit ton Kombtar, i cili sht nj nga vlersimet m t
mdha n at koh