Brief Uit de Rijn - Maas - Schelde-Delta September - 2014a

Brief
uit de Rijn-, Maas-, Schelde-delta
Uitgave van de Werkgemeenschap De Lage Landen
Brief uit de Rijn-, Maas-, Schelde-delta

nummer 6/2014
September 2014
Een uitgave van de Werkgemeenschap De Lage Landen
Elektronische voortzetting van het maandblad Delta,
50ste jaargang
Verschijnt als het past
Elke auteur is verantwoordelijk voor zijn bijdrage

Het eerste woord
Belgi en overigens gans Europa wordt dit jaar overrompeld door allerhande herdenkingen van het begin
op 27 augustus 1914, honderd jaar geleden, van de Eerste Wereldoorlog, waarbij Duitsland op 4 augustus
1914 het neutrale Belgi, dit is: de Zuidelijke Nederlanden binnenviel.
Zonder aan deze herdenkingsrage te willen meedoen, rekenen wij het als Zuid-Nederlanders toch tot onze
plicht er enkele piteitsvolle woorden te moeten aan besteden. Wij zijn het aan een vorige generatie,
meermaals familie, die dit alles aan den lijve beleefd heeft verplicht.
Meestal gaat, en dat is normaal, de meeste aandacht naar de vier jaar durende strijd in de gore vlakten van
de IJzer en de slachting rond het tot puin geschoten Ieper. Ook het beleg van de fortengordel rond Luik en
Namen krijgt voldoende aandacht. Onze voorkeur ging dan ook uit naar een minder bekend, zeg maar:
onbekend verhaal. Omdat het zich elders afspeelde, want ook op andere plaatsen in ons land werd
verwoed gevochten.
Na de gevechten rond Tienen waarbij ons leger tegen een Duitse overmacht van 10 tot 18 augustus de
zogenaamde Gete-stelling verdedigd had, trokken onze troepen, uitgeput maar niet verslagen, zich terug
op Leuven en Duffel en uiteindelijk op de vesting Antwerpen. Wij veronderstellen dat deze gang van zaken
voldoende gekend is.
En dan ons eigenlijk herdenkingsverhaal.
De compagnien 3 en 4 van het derde Linie kregen de opdracht de lijn: Den Dries, Willebringen, heuveltop
98 t. W. van Kumtich, kilometerpaal 40 op de weg naar Leuven te Breisem, het oude geodetisch signaal op
heuveltop 84 op 1500 meter t. N. van Kumtich en de brug over het riviertje de Velpe, een bijrivier van de
Gete, op de baan Tienen-Binkom te verdedigen. Tevens werd opdracht gegeven een kantonnement te
Boutersem in te richten opdat de vermoeide troepen zouden kunnen overnachten.
Wie zulks wenst kan het op een stafkaart gemakkelijk nakijken, het is nog altijd goed te herkennen.
Nummer 2014-6
Pagina 1


De troepbewegingen werden erg gehinderd door de duisternis, terwijl het bevel niet volledig uit te voeren
was aangezien Kumtich al door de vijand bezet was. Alleen de hemel boven het brandende Tienen was
vuurrood
De derde compagnie van het derde linie kreeg vervolgens de opdracht de brug over de Velpe te Vertrijk te
bewaken. Majoor De Bel verzamelde zijn manschappen in Roosbeek, t. W van Vissenaken, om er de
bruggen over dit riviertje te verdedigen. Het was al 5 uur en tegen het ochtendgloren aan als hij bevel kreeg
om zich terug te trekken op Leuven en Duffel. Dit bevel bereikte de 3de en 4de compagnies echter niet, daar
de boodschapper die het moest overbrengen .. per fiets (!) in de duisternis verdwaalde.
Het gevolg was dat in het gehucht Butsel, op een plaats de Oude Vijvers genaamd, deze twee
compagnien werden omsingeld. Bij de gevechten die daarbij uitbraken - de Belgen onder aanvoering van
commandant Louis, herkomstig uit Frameries, verdedigden zich hardnekkig - sneuvelden 21 Belgische
soldaten, onder wie hun commandant, vielen bovendien vele gekwetsten en werden er ook nog een aantal
krijgsgevangenen gemaakt. Haast alle soldaten waren afkomstig uit West-Vlaanderen. Men schat het
aantal dode Duitsers tussen de 60 en 100. De lokale bevolking verklaarde later eensgezind dat de Duitse
Ulanen nadien bijzonder woest tekeer gingen. De nederlaag bij Halen de slag der zilveren helmen, weet
ge nog? en de onverwacht taaie weerstand bij Grimde lag hen waarschijnlijk zwaar op de maag (1).
Brankardier Herv de Gruben, brancardier van het St. Thomashospitaal in Leuven, heeft deze feiten
uitvoerig beschreven in zijn boek Les Allemands Louvain, terwijl ook de West-Vlaamse schrijver Ren
Vermandere er heeft over geschreven.
Brankardier de Gruben vermeldt in zijn boek dat bij een soldaat die zwaar verminkt in het hospitaal in
Leuven werd binnen gebracht en die er overleed, in zijn soldatenvest een met zijn bloed besmeurde brief
werd gevonden van zijn moeder, die zij besloot met de woorden:
Mijn jongen, doe goed uw plicht, verdedig uw land
Dit is de hoofdreden waarom wij juist dit verhaal uitkozen als herdenking.
(1) Mijn grootvader die in Boutersem woonde, nauwelijks 500 m. in vogelvlucht van de gevechten, werd de dag nadien
gedwongen, een Duitse revolver op de borst, zijn boerderij te laten doorzoeken naar ondergedoken Belgische soldaten.
Die er gelukkig niet waren. Mijn moeder heeft dit alles als kind meegemaakt.
Einde 2013 hebben wij t.g.v. deze naderende honderdste verjaardag de aandacht van het gemeentebestuur gevestigd op
de erg verwaarloosde toestand van het monument voor deze gesneuvelden op het kerkhof. Wij hebben daarop een
positief antwoord gekregen en werden zelfs uitgenodigd op de herdenkingsplechtigheid op 19 augustus 2014.
V.E.
Nummer 2014-6
Pagina 2


Feiten en Beschouwingen 1
Ons bereikte volgende tekst van Russische zijde. Uiteraard bewijst dit niet dat hij waar is, maar evenmin
dat hij niet met de waarheid strookt. Wie weet die? Wij delen hem ter kennisgeving in elk geval mee. Een
accident waarbij zoveel volksgenoten om het leven kwamen, verdient een nauwkeurig en neutraal
onderzoek aan beide zijden.
10 more questions Russian military pose to Ukraine, US over MH17 crash
Get short URL
Head of General Staff of the Armed Forces Lt. Gen. Andrey Kartopolov ( left) and chief of the Air For-ce
Main Staff Lt. Gen. Igor Makushev (right) at a media conference in Moscow, July 21 (RIA Novosti / Vadim
Savitsky)
Russia has released military monitoring data which shows Kiev military jets tracking the MH17 plane shortly
before the crash and posed yet another set of questions to Ukraine and the US over the circumstances of
the tragedy. Military officials , chief of General Staff of the Armed Forces Lt. Gen. Andrey Kartopolov and
chief of the Air Force Main Staff Lt. Gen. Igor Makushev posed a number of questions to Kiev and
Nummer 2014-6
Pagina 3


Washington concerning the possible causes of the catastrophe in Eastern Ukraine that killed almost 300
people last Thursday.
1. Why did the MH17 plane leave the international corridor?

Please note that the plane stayed within the corridor until it reached Donetsk but then it deviated from the
route to the north, said Kartopolov.
2. Was MH17 leaving the route a navigation mistake or was the crew following instructions by
Ukrainian air traffic controllers in Dnepropetrovsk?
The maximum deviation from the left border of the corridor was 14 km. Following that we can see the plane
maneuvering to return to the corridor, yet the Malaysian crew did not get a chance to complete the
maneuver. At 17.20, the plane began to lose speed, and at 17.23 it disappeared from Russian radars.
3. Why was a large group of air defense systems deployed to the militia-held area if the self-defense
forces have no planes?
As far as we know the Ukrainian military had 3 or 4 air defense battalions equipped with Buk-M1 SAM
systems deployed in the vicinity of Donetsk on the day of the crash. This system is capable of hitting
targets within the range of 35 km at the altitude of up to 22 km.
Buk missile defense units in Donetsk Region, 5km north of Donetsk city, on July 14, 2014. (RIA Novosti)
4. Why did Kiev deploy Buk missile system right next to the militia-controlled area straight ahead of
the tragedy?
Nummer 2014-6
Pagina 4


We have satellite photos of the places where Ukraine had its air defense units deployed in the southeastern parts of the country. The first 3 photos were made on July 14. The first photo shows Buk launchers
8 km northwest of Lugansk. You can clearly see a TELAR and two TELs. The second photo shows radars
5 km north of Donetsk. You can see 2 TARs along with other equipment and technical structures. The third
photo shows air defense systems north of Donetsk. You can clearly see a TELAR launcher and about 60
military and auxiliary vehicles, tents for vehicles and other structures. Heres a photo of the same area
made on July 17. Please note that the launcher has disappeared. The fifth photo shows a battery of Buk
missiles at the village of Zaroshchenskoye 50 km east of Donetsk and 8 km south of Shakhtyorsk on the
morning of the same day. The sixth photo shows the same area on July 18. As you can see, the battery
has left.
No Buk missile defense units in Donetsk Region, 5km north of Donetsk city, on July 17, 2014. (RIA Novosti)
5. On the day of the crash Kiev increased activity on its Kupol-M1 9S18 radars, which are components of the Buk system in the area. Why?
Also, July 17 saw increased activity on the part of Ukraines Kupol-M1 9S18 radars, which are part of the
Buk system. Here on this chart you see that there were 7 radars operating on July 15, 8 radars operating
on July 16, and 9 radars operating on July 17 in the area. Then, starting with July 18, the intensity of radar
activities radically decreased, and now there are no more than 2 or 3 radars opera-ting a day. The reason
behind this is yet to be found.
6. What was a military plane doing on the route intended for civilian flights?
There were 3 civilian planes in the area performing their regular flights at this time. There was a flight from
Copenhagen to Singapore at 17:17, there was a flight from Paris to Taipei at 17:24 and then there was the
flight from Amsterdam to Kuala Lumpur. Also, Russian monitoring systems registered that there was a
Ukrainian Air Force jet, probably Su-25, climbing and approaching the Malaysian Boeing. The Su-25 was 3Nummer 2014-6
Pagina 5


5 km away from the Malaysian plane. Su-25 is capable of climbing to the al-titude of 10,000 meters for a
short period of time. Its standard armament includes R60 air-to-air mis-siles, which are capable of locking
and hitting targets from 12 km and which are guaranteed to hit the target from the distance of 5 km.
(RIA Novosti / Vadim Savitsky)

7. Why was the military jet flying at almost the same time and the same altitude with a passenger
plane?
At 17:2135, with [the Boeings] velocity having dropped to 200 kilometers per hour, a new mark de-tecting
an airborne object appears at the spot of the Boeings destruction. This new airborne object was
continuously detected for the duration of four minutes by the radar stations Ust-Donetsk and Buturinskaya.
An air traffic controller requested the characteristics of the new airborne object but was unable to get any
readings on its parameters - most likely due to the fact that the new aircraft was not equipped with a
secondary surveillance radar transponder, which is a distinctive feature of military aircraft, said
Makushev. Detecting the new aircraft became possible as it started to ascend. Further changes in the
airborne objects coordinates suggest that it was hovering above the Boeing 777s crash site, monitoring of
the situation. Ukrainian officials earlier claimed that there were no Ukrainian military aircraft in the area of
the crash that day. As you can see, that is not true.
8. Where did the launcher - from the video circulated by Western media and showing a Buk system
being moved allegedly from Ukraine to Russia - come from? As the video was made on the terri-tory
controlled by Kiev, where was the launcher being transported?
Id like to say that the information we have presented here is based on objective and reliable data from
various technical systems unlike the groundless accusations made against Russia, said Karto-polov. For
Nummer 2014-6
Pagina 6


example, media circulated a video supposedly showing a Buk system being moved from Ukraine to Russia.
This is clearly a fabrication. This video was made in the town of Krasnoarmeisk, as evidenced by the
billboard you see in the background, advertising a car dealership at 34 Dnepro-petrovsk Street.
Krasnoarmeysk has been controlled by the Ukrainian military since May 11.
9. Where is it right now? Why are some of the missiles missing on the launcher? When was the last
time a missile was launched from it?
Nummer 2014-6
Pagina 7

Screenshot from video posted on Ukraines Ministry of Interior account, showing a Buk system sup-posedly
being moved from Ukraine to Russia with two out of 3 missiles.
10. Why havent US officials revealed the evidence supporting claims that the MH17 was shot down
by a missile launched by the militia?
US officials claim they have satellite photographs proving the Malaysian airliner was shot down by a missile
launched by the militia. But no one has seen these photographs so far. As far as we know, there was
indeed a US satellite flying over southeastern Ukraine on July 17 from 17:06 to 17:21 Moscow time. This
satellite is part of an experimental system designed to track and monitor the launches of missiles of various
ranges. If our US colleagues have imagery from this satellite, they should relea-se it for the international
community to examine it in detail. This may be a coincidence, but the US satellite flew over Ukraine at
exactly the same time when the Malaysian airliner crashed.
Nummer 2014-6
Pagina 8

Buk missile defense units in Zaroschinskoe, 50km south of Donetsk city and 8km south of Shakh-tyorsk, on
July 17, 2014. Photo courtesy of the Russian Defense Ministry. This is not the first time Russia brings up
questions on the plane crash. No explanations have followed with Kiev insisting they have full evidence of
Russia being behind the attack, but so far only releasing tapes. The USA, putting the blame on the selfdefense forces, has yet refused to release any intelligence material. On Mon-day State Department Deputy
Spokesperson Marie Harf described Russias statements as propagan-da and misinformation - but when
reporters asked her whether Washington would be releasing their intelligence and satellite data, Harf only
replied may be. So far the US has been backing its state-ments by social media and common sense.

Sinds de Amerikaanse invasie in 2008 in Irak op zoek naar massavernietigingswapens die er niet
gevonden werden, is het nooit meer rustig geweest in Irak en in het ganse Midden-Oosten. Zou het dan
toch waar zijn wat Paus Joannes-Paulus destijds zegde: de toekomst van de mensheid (speciaal dan van
Europa en het Westen) staat op het spel? Het was inderdaad ongelooflijk uiterst naef van George W. Bush
te denken dat de dictatoriale regimes in die regio zo maar in een handomdraai konden veranderd worden in
voorbeeldige democratien. Dat het volstond om Sadam Hoessein te verjagen om van het Midden-Oosten
een nieuw Westen te maken. En de aarzelende politiek van Barack Obama maakt het er niet beter op.
Amerika draagt hier een zware verantwoordelijkheid.
Intussen zijn Irak en Syri, een broeinest geworden van terrorisme, waar niets ontziende
moordenaarsbenden de plak zwaaien met gebeurtenissen ten gevolge die slechts te omschrijven zijn met
n woord: Satanisch. En het einde is, vrezen wij, nog lang niet in het zicht, nergens in het Midden-Oosten
Nummer 2014-6
Pagina 9


en Noord-Afrika. Egypte is opnieuw een militaire dictatuur geworden, Libanon staat aan de rand van een
burgeroorlog, evenals Jemen, Libi verzinkt in chaos en dan hebben wij het niet eens over de
eeuwigdurende oorlog tussen Israel en de Palestijnen. Met onnoembaar menselijk leed en lijden tot gevolg.
De kans bestaat wel dat de V.S. en hun bondgenoten andermaal dreigen meegesleurd te worden in een
nieuw militair conflict. Want wij zijn geen militaire specialisten, ver van, maar wij geloven niet dat dit gevaar
in te dijken is met louter luchtbombardementen. Daar zullen o.i. grondtroepen dienen aan te pas te komen
(zelfs het Vaticaan sluit dit niet meer uit als redmiddel). Wat enorme financile middelen zal kosten. Als wij
de christenen aldaar (de oudste christelijke bakermat!) willen beschermen (maar willen wij dat wel?) is een
permanente militaire aanwezigheid een noodzaak. Wij lazen de hartverscheurende noodoproep van
patriarch Louis Raphael Sako, voorzitter van de Chaldesch-katholieke bisschoppenconferentie in Irak. Bij
ons weten was het enige dagblad in West-Europa dat die gepubliceerd heeft de Sddeutsche Zeitung van
27 augustus in haar themanummer Die Vermessung des Horrors, waarin zij de gebeurtenissen in het
Midden-Oosten een tafereel uit de hel van Hieronymus Bosch noemt. Hebt u n Europees politicus
daarover horen spreken?
En dan hebben wij nog niet eens de vraag gesteld: welke kant zal Rusland kiezen?
Laten wij ophouden met de vinger steeds naar de V.S. te wijzen, laten wij dat aan de beroeps antiAmerikanisten over. Hun argumenten kunnen zeer valabel en juist zijn, maar doen momenteel niets ter
zake. Er zijn tienduizenden, zo al niet honderdduizenden mensen in levensgevaar waaronder kinderen,
vrouwen, grijsaards - en dr gaat het nu om.
Ook Europa moet zijn (militaire) verantwoordelijkheid nemen. Al valt er van een EU, die weigerde in haar
ontwerp voor Grondwet het aandeel van het christendom bij het tot stand komen van onze beschaving op
te nemen, weinig te verwachten. Een vraag aan de komende Belgische federale regering om het militaire
budget te verhogen wordt luchthartig weggewuifd met een vragen staat vrij van een (christelijk!) politicus
die klaarblijkelijk meer denkt aan zijn eigen ambities. En dan krijgt op onze televisie een snotneus, die nog
niets heeft meegemaakt in het leven, de gelegenheid om namens de vredesbeweging (wie is dat, wat
stelt die voor?) zich tegen die verhoging te komen verzetten en openlijk te pleiten om van ons leger een
nieuw Rode Kruis te maken, maar in elk geval geen strijdmacht. Krijgen wij ook de kans om onze stem te
laten horen? Overigens, klagen over het gevaar van een z.g. Islamitische overheersing in de toekomst
heeft geen zin. Die overheersing is er al. Welke Europese politicus durft nog een maatregel nemen die, al
zij het maar in schijn, anti-islamitisch is? Nu reeds stelt de Islam dus de wet.
Europa is in werkelijkheid laf en zwak geworden. Een beschaving wordt ook door soldaten gevestigd, een
vergeten les: ein Holzschwert mit Mut, schtzt dich und dein Gut, besser wie eine Kanone ohne!
En wij durven er ons hand niet eens voor in het vuur steken dat de wapens van de jihadisten niet van ons
continent komen. Alleen weten wij dat de Verenigde Arabische Emiraten, met hulp van Egypte, de
islamitische strijders in Libi gebombardeerd hebben. Is dat het beeld van de komende crisisbeheersing in
deze regio? Rijke Golf-arabieren die hun luchtmacht inzetten om zich hun al te ijverige geloofsbroeders van
de hals te houden? Niemand wil van een nieuwe oorlog tegen de terreur weten. En vooral: niemand wil
hem voeren. Maar wat is het alternatief? Wij zullen deze oorlog met veel middelen moeten winnen:
politieke, diplomatieke, economische, humanitaire, maar ook militaire. Wat wapenleveringen aan de
Koerden zullen daartoe niet volstaan. En wie durft verzekeren dat wat daar nu gebeurt voor Europa geen
bedreiging wordt als aan zijn Zuid-en Oostflank een terreurkalifaat tot stand komt? Of als enkele ISstrijders, die dikwijls een EU-paspoort bezitten, bij ons opduiken? Moet er eerst een ramp gebeuren voor
onze ogen open gaan?
Nummer 2014-6
Pagina 10


En al het gezever over het bestaan van een radicaal (slecht) islamisme en een gematigde (goede) vorm
kan ons niet overtuigen. Waar blijven de betogingen nu van die gematigden?
(28/08/2014)

MINDER SUBSIDIES? WAT EEN VERRIJKING!
Men hoort steen en been klagen over het terugschroeven (er is nergens sprake van afschaffen) van
subsidies aan jeugdgroepen. Wij, leden van jeugdgroepen uit de na-oorlogse jaren, hebben daar onze
bedenkingen bij.
Uiteraard werden wij nooit geholpen door officile instanties. Bij de meerderheid van onze leden waren ook
de ouders niet in staat om te helpen. Als ze al vrijgelaten waren was hen in ieder geval het werk en het
inkomen ontnomen!
Wat wij destijds zonder steun, maar met veel inzet en wilskracht bereikten, heeft van ons sterke en fiere
mensen gemaakt, die geen hulp behoefden. Ook al kon niet iedereen zich thuis een ontbijt permitteren, wij
deelden s zondags na de mis onze boterhammen, en wie kon delen voelde zich rijk.
Natuurlijk is het fijn als de gemeente helpt om tenten naar de kampplaats te brengen. Ook bij de bouw of
vernieuwing van lokalen, of bij het betalen van wettelijk verplichte verzekeringen, is hulp van buitenaf
welgekomen. Maar daar mag het wat ons betreft bij stoppen. Je kan een jeugdbeweging geen slechtere
dienst bewijzen dan het hen gemakkelijk te maken. Jonge mensen subsidiren om liggend in oude
clubzetels blikjes bier te ledigen, terwijl ze zich afvragen hoe ze in Gods naam die dag hun tijd gaan
besteden, is een fout signaal. Zogenaamd vergaderen bij blockbusters die elke communicatie onmogelijk
maken is geen verrijking, en geen reden tot financile steun. Wij willen dergelijke toestanden niet
veralgemenen, maar ze bestaan wel.
Niets stimuleert de creativiteit beter dan met niets beginnen en er, zonder hulp van buitenaf, zelf iets van
maken. Dat stimuleert de wilskracht en het gevoel van eigenwaarde.
Uiteraard wensen wij niemand de noodsituaties die onze eigen jeugd kenmerkten. Wel wensen wij alle
huidige jeugdgroepen de nodige soberheid. Wij wensen hen veel fantasie, inventiviteit en
doorzettingsvermogen, om spannende vergaderingen en onvergetelijke tochten te organiseren, met een zo
beperkt mogelijke interventie van buiten uit. Daar zijn wij, oude knarren, toen stukken beter van geworden!
H.W.
Vik Eggermont, Cor Verresen, Paul Vigoureux, oud-leden St.Arnout.
Frieda Buyck, oud-lid Beatrijs, oud-verbondsleidster V.V.M.
Maurits Cailliau, Stuurgroep oud-A.D.J.V.
Herman Wauters, oud-lid St.Arnout en A.D.J.V.

Nummer 2014-6
Pagina 11

Koning Willem I
Na de Franse overheersing keerde de zoon van de stadhouder Willem V in 1813 terug naar Nederland. Hij
werd niet, zoals zijn vader, stadhouder in alle gewesten maar koning van een eenheidsstaat. Dat was een
duidelijke breuk met het verleden. Twee jaar later, na het congres van Wenen, werden de voormalige
Oostenrijkse Nederlanden (het huidige Belgi) en het grondgebied van de Oude Republiek verenigd als
buffer tegen het verslagen Frankrijk. Zo ontstond het Verenigd Koninkrijk, voor Europese begrippen een
middelgroot land met een groot koloniaal bezit.
De energieke Willem (de koning-koopman) probeerde de vroegere economische bloei te herstellen door in
de drie delen van zijn land (het noorden, zuiden en Indi) de sterke kanten van de economie te stimuleren.
Het zuiden, waar al vroeg een Industrile Revolutie had plaatsgevonden, moest zich richten op de
productie van consumptiegoederen, de handelaren uit het noorden moesten die vervolgens de wereld
overbrengen en de inwoners van de kolonin konden kostbare tropische goederen leveren. Om het vervoer
van de goederen te vergemakkelijken liet de koning tussen Noord en Zuid kanalen en wegen aanleggen.
Zelf trad hij ook op als investeerder. Voor de handel met Nederlands-Indi richtte hij in 1824 de
Nederlandsche Handelmaatschappij op. In Indi werd het cultuurstelsel ingevoerd. Dat verplichtte de
inlandse bevolking een deel van het jaar op het land te werken voor het koloniale bewind. De producten
werden door De Nederlandsche Handelmaatschappij verkocht.
Ondanks zijn economische inspanningen viel Willem I bij de Belgen niet in de smaak. De liberalen zagen in
hem een vorst die uit was op de absolute macht en niet bereid was meer inspraak van de ontwikkelde elite
te dulden. De katholieken maakten bezwaar tegen de inmenging van de protestantse koning in de opleiding
van priesterstudenten. In 1830 lieten de Brusselaars zich door de aria Amour sacr de la patrie uit de
opera De Stomme van Portici die in de Muntschouwburg werd opgevoerd, inspireren tot een opstand.
Willem I stuurde er vergeefs een leger op af. Belgi verkreeg zijn onafhankelijkheid. Niettemin hield Willem
I het leger nog negen jaar op de been, tegen hoge kosten, wat zijn reputatie in Nederland ernstig
beschadigde. In 1839 erkende hij eindelijk de Belgische onafhankelijkheid en een jaar later deed hij
gedesillusioneerd afstand van de troon.
Nummer 2014-6
Pagina 12

Non-fictie
Carla van Baalen, Hans Goslinga, Alexander van Kessel, Jan Ramakers, Hilde Reiding, Jouke
Turpijn (redactie), De Republiek van Oranje, 1813-2013
Amsterdam : Boom, 2013.
ISBN: 978-90-8953-129-2.
Artikelen en overzichten met betrekking tot de parlementaire geschiedenis, voorafgegaan door kritische
artikelen over de spanningen tussen het koningschap, de regering en volksvertegenwoordiging sedert
1813.
Jan Bank en Marita Mathijsen (redactie), Nederland in de negentiende eeuw
Amsterdam : Bert Bakker, 2006.
ISBN: 90-351-2950-4.
Dit derde deel van Plaatsen van herinnering bevat van Jeroen van Zanten de bijdrage Het strand van
Scheveningen : de aankomst van koning Willem I op 30 november 1813'.
Marcel van der Beek, De muntslag ten tijde van Koning Willem II : ontwerp en productie van de
Nederlandse munten 1839-1849
Utrecht : Het Nederlands Muntmuseum, 1999. (Een nieuwe vorst, een nieuwe munt ; 2).
ISBN: 90-73465-07-9.
Geschiedenis van de productie van Nederlandse munten onder Willem II en overzicht van de collectie van
het Nederlands Muntmuseum.
Nummer 2014-6
Pagina 13


Arnout van Cruyningen, Prinses Marianne : de biografie van een vrijgevochten Oranjeprinses
Kampen : Omniboek, 2010.
ISBN: 978-90-5977-527-5.
Biografie waarin prinses Marianne (1810-1883), de jongste dochter van Willem I, wordt geschetst als een
religieus bevlogen en sociaal betrokken vrouw, met een opvallend grote belangstelling voor het leger.
Michel Didier, De ridder en de grootvorstin : kunst en leven van Willem II en Anna Paulowna
Schoorl : Conserve, 2009.
ISBN: 978-90-5429-278-4.
Biografie van koning Willem II (1792-1849) en zijn echtgenote Anna Paulowna (1795-1865), met speciale
aandacht voor de kunst in die tijd.
Rolf Falter, 1830 : de scheiding van Nederland, Belgi en Luxemburg

Tielt : Lannoo, 2005.
ISBN: 90-209-5836-4.
Genuanceerd en gedetailleerd verslag van de gebeurtenissen rond de Belgische opstand van 1830 die
leidde tot het ontstaan van de onafhankelijke staat Belgi.
Nummer 2014-6
Pagina 14

Ido de Haan, Paul den Hoed en Henk te Velde (redactie), Een nieuwe staat : het begin van het
Koninkrijk der Nederlanden
Amsterdam : Prometheus / Bert Bakker, 2013.
ISBN: 978-90-351-4067-7.
Rijk gellustreerd boek, met veel onbekend beeldmateriaal, waarin vooraanstaande historici beschrijven
hoe na de ineenstorting van het Franse bewind in 1813 de nieuwe Nederlandse staat met vallen en
opstaan gestalte kreeg. Het boek is tot stand gekomen in opdracht van het Nationaal Comit 200 jaar
Koninkrijk der Nederlanden.
Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra (samenstelling), Voor de troon wordt men niet ongestraft
geboren : ooggetuigen van de koningen van Nederland, 1813-1890
Amsterdam : Bert Bakker, 2010. 9e dr. 1ste dr.: 2008.
ISBN: 978-90-351-3590-1.
Beeld van de levens van de koningen Willem I, II en III, vooral op basis van getuigenissen van tijdgenoten.
Maartje Janse, De geest van Jan Salie : Nederland in verval?

Hilversum : Verloren, 2002. (Verloren verleden ; 17).
ISBN: 90-6550-458-3.
Schets van de ontwikkeling van de term Jan Salie als verpersoonlijking van het verval van Nederland
sedert de Gouden Eeuw.
Nummer 2014-6
Pagina 15


Guy Janssens en Kris Steyaert, Het onderwijs van het Nederlands in de Waalse provincies en
Luxemburg onder koning Willem I (1814-1830) : niets meer dan een boon in een brouwketel?
Brussel : VUBPRESS, 2008.
ISBN: 978-90-5487-456-0.
Verhandeling over de taal- en onderwijspolitiek die Willem I voerde in Walloni en Luxemburg ten einde op
basis van het Nederlands als gemeenschappelijke taal een eenheidsgevoel tot stand te brengen.
Jeroen Janssens, De helden van 1830 : alle feiten en mythes

Amsterdam [etc.] : Meulenhoff [etc.], 2005.
ISBN: 90-8542-017-2.
Na een samenvatting van de gebeurtenissen in 1830 en 1831, toen Belgi zich afscheidde van het
Nederland van Willem I, volgt een beschrijving van de uiteenlopende herdenkingen ervan die sindsdien zijn
gehouden.
Frank Judo en Stijn Van de Perre (redactie), De prijs van de Scheiding : het uiteenvallen van het
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1830-1839)
Kapellen : Pelckmans, 2007.
ISBN: 978-90-289-4431-2.
In bijdragen van Nederlandse en Belgische historici wordt nagegaan wat de gevolgen waren van de
scheiding van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, die zich voltrok van 1830 tot 1839.
J.G. Kikkert, De drie Oranje Koningen : Willem I, Willem II, Willem III
Soesterberg : Aspekt, 2010.
ISBN: 978-90-5911-910-9.
In grote lijnen worden de belangrijkste feiten tijdens het bewind van Willem I, II en III op een rij gezet,
waarbij Willem I geldt als autoritair en geldbelust.
J.G. Kikkert, Geld, macht & eer : Willem I, koning der Nederlanders en Belgen, 1772-1843
Utrecht : Scheffers, 1995.
ISBN: 90-5546-004-4.
Levensschets van Willem Frederik van Oranje-Nassau, oudste zoon van de laatste stadhouder (Willem V)
en eerste koning van Nederland.
Nummer 2014-6
Pagina 16

Jeroen Koch, Koning Willem I : 1772-1843

ISBN: 978-94-6105-184-4.
In deze eerste in een set van drie koningsbiografien wordt het leven van Willem I beschreven in al zijn
complexiteit. Jeugd en hofleven, verering en verguizing, liefdes en ruzies, talent en onvermogen: een leven
waarin succes en tragiek elkaar afwisselden.
Kees van der Leer en Tiny de Liefde-van Brakel, Prinses Marianne : een leven van liefde en kunst
Zwolle [etc.] : Waanders [etc.], 2010.
ISBN: 978-90-400-7678-7.
Biografie van prinses Marianne, met speciale aandacht voor haar belangstelling voor beeldende kunst en
de door haar aangelegde verzameling kunstwerken.
Nummer 2014-6
Pagina 17


Edwin van Meerkerk, De gebroeders Van Hogendorp : botsende idealen in de kraamkamer van het
Koninkrijk
Amsterdam [etc.] : Atlas Contact, 2013.
ISBN: 978-90-450-1933-8.
Dubbelbiografie over de gebroeders Gijsbert Karel van Hogendorp (1762-1834) en Dirk van Hogendorp
(1761-1822), die door hun uiteenlopende visie op het verwezenlijken van het democratische ideaal elkaars
tegenpolen waren. Gijsbert Karel, die meeschreef aan de Grondwet en Willem I naar Nederland haalde,
koos voor de lijnen der geleidelijkheid, Dirk voor de revolutionaire aanpak.
Edwin van Meerkerk, Willem V en Wilhelmina van Pruisen : de laatste stadhouders
Amsterdam : Atlas, 2009.
ISBN: 978-90-450-0153-1.
Dubbelbiografie van Willem V (1748-1806), de laatste stadhouder van de Republiek, en zijn echtgenote
Wilhelmina van Pruisen (1751-1820), wier oudste zoon tot koning Willem I werd gekroond.
Eilert Meeter, Willem I, Willem II : kranten, kerkers en koningen
Soesterberg : Aspekt, 2002. Vertaling van Holland : Its Institutions, Its Press, Kings and Prisons (1857).
Vertaling door C. Beerepoot e.a.
ISBN: 90-5911-051-X.
Memoires van de Groningse journalist en krantenuitgever (1818-1862) die als republikein meer dan eens in
aanraking kwam met het gerecht wegens het belasteren van Koning Willem I.
Dik van der Meulen, Koning Willem III : 1817-1890

ISBN: 978-94-6105-186-8.
In deze laatste in een set met drie koningsbiografien komt Willem III tot leven als een tragische vorst
wiens woedeaanvallen vaak werden gevolgd door spijtbetuigingen. Een opvliegende, weinig succesvolle
koning aan wie niets menselijks vreemd was en die ook postuum zijn bijnaam Koning Gorilla bleef
behouden.
Nummer 2014-6
Pagina 18


W. Nys, A.-M. Claessens-Per en A.-M. ten Bokum (redactie), Joseph Germain Dutalis, 1780-1852 :
edelsmid van Koning Willem I
Antwerpen : Zilvermuseum Sterckshof Provincie Antwerpen, 2004.
ISBN: 90-6625-053-4.
Leven en werk van de Brusselse zilversmid, die tussen 1815 en 1830 een belangrijk leverancier was van
zilveren serviesgoed aan koning Willem I.
Peter Rietbergen en Tom Verschaffel, Broedertwist : Belgi en Nederland en de erfenis van 1830
Zwolle [etc.] ; Waanders [etc.], 2005.
ISBN: 90-400-9113-7.
Catalogus van de gelijknamige tentoonstelling in onder meer het Noord-Brabants Museum in Den Bosch
(24 september 2005 t/m 8 januari 2006) over de Belgische opstand in 1830 en de nawerking ervan.
Peter Rietbergen en Tom Verschaffel (redactie), De erfenis van 1830
Leuven : Acco, 2006.
ISBN: 90-334-6122-6.
Visies van Nederlandse en Belgische historici op de Belgische Opstand van 1830, op de Belgische en
Nederlandse geschiedschrijving daarover en op de Nederlandse en Belgische collectieve identiteiten.
Frits Rovers, Dan liever de lucht in! : Jan van Spek en de Belgische Opstand
Hilversum : Verloren, 2000.
ISBN: 90-6550-453-2.
Beschrijving van leven en tijd van Jan van Speijk die op 5 februari 1831 zichzelf in n klap onsterfelijk
maakte door als commandant van een Nederlandse kanonneerboot op de Schelde zelf de lont in het
kruitvat te steken.
Nummer 2014-6
Pagina 19


Frank Schlingmann, Koning Willem I : vadertje, koopman en verlicht despoot
ISBN: 978-94-6153-189-6.
Historische studie over de rol van koning Willem I bij de gebeurtenissen die leidden tot de afscheiding van
Belgi in 1830 en de Afscheiding in de hervormde kerk in 1834.
Diederick Slijkerman, Wonderjaren : Gijsbert Karel van Hogendorp wegbereider van Nederland
Amsterdam : Bert Bakker, 2013.
ISBN: 978-90-351-3799-8.
Biografie van de Nederlandse liberale staatsman (1762-1834), die zowel een ambitieuze patriot was die na
de aftocht van de Fransen het landsbestuur overnam en voorzag van een moderne grondwet als een
prinsgezinde regentenzoon die van Nederland een monarchie maakte met een koning aan het hoofd.
L.A. Struik, Oranje in ballingschap, 1795-1813 : een odyssee
Amsterdam : De Bataafsche Leeuw, 2006.
ISBN: 90-6707-606-6.
Geschiedenis van de ruim achttienjarige ballingschap van stadhouder Willem V en zijn gezin, nadat ze voor
het oprukkende Franse leger in 1795 naar Engeland waren gevlucht. Daar kwam het vaak tot een conflict
over de te volgen strategie met zijn oudste zoon, de latere koning Willem I.
Karim Van Overmeire, Het verloren vaderland

Brussel : Egmont, 2005.
ISBN: 90-809910-3-1.
Geschiedenis van de opkomst en ondergang van het Verenigd Koninkrijk van Nederland en Belgi onder
koning Willem I (1815-1830).
Coen Verbraak, De ziel van Oranje : gesprekken met Jutta Chorus, Cees Fasseur, Maarten van
Rossem, Paul Schnabel, Jolande Withuis en Annejet van der Zijl over tweehonderd jaar Koninkrijk
Amsterdam : Stichting CPNB, 2013.
ISBN: 978-90-5965-218-7.
Interviews met kenners en biografen over de betekenis van tweehonderd jaar Koninkrijk der Nederlanden.
Nummer 2014-6
Pagina 20

Janneke Weijermars, Stiefbroeders : Zuid-Nederlandse letteren en natievorming onder Willem I,

1814-1834
Hilversum : Verloren, 2012.
ISBN: 978-90-8704-310-0.
De literatuur was een van de middelen waarmee Willem I probeerde noordelijk en zuidelijk Nederland
nader tot elkaar te brengen. Onder zuidelijke literatoren leidde dat tot ruzies en polemieken.
Els Witte, Het verloren koninkrijk : het harde verzet van de Belgische orangisten tegen de revolutie
1828-1850
Antwerpen : De Bezige Bij Antwerpen, 2014.
ISBN: 978-90-8542-550-2.
In de jaren dertig van de negentiende eeuw stelde de beweging van Oranjegezinden uit de elite in
Vlaanderen, Brussel en Walloni alles in het werk om weer aansluiting te bewerkstelligen bij het
Nederlandse koninkrijk.
Jeroen van Zanten, Koning Willem II : 1792-1849

ISBN: 978-94-6105-185-1.
In deze tweede in een set van drie koningbiografien wordt Willem II tegen de achtergrond van een woelig
Europa beschreven als een vorst vol tegenstrijdigheden, een charismatisch militair en een wankelmoedige
koning, die bovenal een romanticus was. Door in 1848 toestemming te geven de grondwet ingrijpend te
veranderen stond hij aan de basis van de democratie die Nederland nu is.
Nummer 2014-6
Pagina 21

Romans
Atte Jongstra, De heldeninspecteur : roman

Amsterdam : De Arbeiderspers, 2010.
ISBN: 978-90-295-7221-7.
Tijdens de Tiendaagse Veldtocht in 1831 krijgt een gewone Hollander, door toeval betrokken bij de tocht,
de opdracht te beoordelen wie een held is. Als heldeninspecteur ontmoet hij regelmatig Willem I en diens
zoon, de latere koning Willem II, en is hij aan boord bij Van Speijk als die zijn boot opblaast.
Nanning G. Keizer, De heldendood tegen de Belgen : historische roman
ISBN: 90-5911-144-3.
Bewerking van het journaal van een Nederlandse luitenant, een negentiende-eeuws familielid van de
auteur, die vrijwillig meevocht in de Tiendaagse Veldtocht en een uitgesproken negatieve visie had op
Willem I en II.
Dieuwke Winsemius, Prinses Marianne : verguisd, bemind
Kampen : Kok, 1991.
ISBN: 90-242-1840-3.
Het leven van de eigenzinnige prinses Marianne (1810-1883), dochter van koning Willem I der
Nederlanden.
Nummer 2014-6
Pagina 22

DVD
Erik de Bruyn (regie), De troon : vaders en zonen van Oranje

Amsterdam : A-Film, 2010. 2 dvd's (300 min.).
Op het boek Voor de troon wordt men niet ongestraft geboren van Dorine Hermans en Daniela
Hooghiemstra gebaseerde zesdelige televisieserie over de drie negentiende-eeuwse Nederlandse
koningen Willem I, II en III, beginnend in 1795, eindigend in 1890.
CDs
Het Nederlandse koningshuis : van Willem I tot Willem IV

Utrecht : Veen Magazines, 2012.
ISBN: 978-90-8571-090-5.
Jeroen Koch, Jeroen van Zanten, Dik van der Meulen, Coen Tamse, Jan Bank, Jutta Chorus, Jan
Hoedeman en Remco Meijer belichten de opeenvolgende leden van het Nederlandse koningshuis.
Bernard Woelderink, Het Koninklijk Huis : een hoorcollege over de geschiedenis van het Huis
Oranje-Nassau
Den Haag : Home Academy Publishers, 2005. 2 cds (120 min.).
ISBN: 90-8530-009-6.
De geschiedenis van het Huis Oranje-Nassau in vogelvlucht, met in het bijzonder aandacht voor de eerste
stadhouders en koning Willem I.

Nummer 2014-6
Pagina 23

Die Librije
Omtrent Groen van Prinsterer
Met een titel als Europese lessen van Groen dreigt de auteur de zeker de Vlaamse lezer van dit essay op het verkeerde been te zetten. Dat groen slaat helemaal niet op
de naam van een politieke partij (met of zonder uitroepteken)! Wel op de Nederlandse
antirevolutionaire staatsman en historicus Guillaume Groen van Prinsterer (18011876).
Het geschrift ontstond als debatbijdrage tot de recente Europese verkiezingen, maar
overstijgt gelukkig dat momentum, mede door zijn ondertitel Geschiedenisonderwijs
voor eurofielen en eurosceptici.
In kort bestek wordt een kijk geboden op Groens Europabeeld, zoals dit verwoord werd
in diens antirevolutionaire studies. Daarbij komt evenzeer zijn anti-bonapartisch als zijn anti-bismarckiaans
perspectief aan bod. Als antirevolutionair kon hij geen vrede nemen met de revolutionaire tendensen rond
1830 en de daaropvolgende decennia in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en elders
in Europa. Ook legde hij een rechtstreeks verband tussen de revolutionaire ontwikkelingen in Europa en de
afval van het christelijk geloof. Met zijn Ierse evenknie Edmund Burke (1729-1797) zag hij in de Franse
revolutie van 1789 het begin van een politiek en maatschappelijk ontbindingsproces dat het gebinte van het
christelijk Europa aantastte.
In een tweede luik confronteert de auteur Groens Europabeeld met de Europese actualiteit, zoals deze
vertolkt wordt door eurofielen als Guy Verhofstadt en eurocritici als Thierry Baudet. Zijn conclusie kan
allicht lapidair samengevat worden in de vaststelling dat ze allemaal het ongelijk hebben hun gelijk te
overdrijven.
De grootste verdienste van dit essay situeert zich uiteraard niet op het vlak van stemadvies bij de
verkiezingen. Veelmeer op het terrein van het weer onder de aandacht brengen van de ideen van een
politiek denker van eigen huis, in een tijdsgewricht waarin het geschiedenisonderwijs praktisch
onbestaande geworden is.
____________
N.a.v. Jelle Bijl, Europese lessen van Groen Geschiedenisonderwijs voor eurofielen en eurosceptici.
Aspekt/Soesterberg, 2014, 74 pp. ISBN 9 789461 535221.
Van stroom tot stroom tot aan de zee

PICARDI
Eindelijk bereikt ons ietwat beter nieuws over het Canal Seine-Nord dat dwars door Picardi de
verbinding te water moet maken tussen het Seine-bekken en Noord-Europa, in eerste instantie: de Lage
Landen. De Franse minister van Transport heeft goede vooruitzichten, dank zij de door de EU beloofde
subsidies (40%). Eens dit project werkelijkheid geworden (het dateert al van 1993!) zou dit heel wat
Nummer 2014-6
Pagina 24


werkgelegenheid meebrengen voor onze streek. Weliswaar wordt het originele plan herzien (het kanaal
wordt o.a. met 10 km. ingekort door gebruik te maken van het oude al bestaande Canal du Nord, de sluizen
zouden minder hoog zijn, enz). Toch zou het project nog ruim 7 miljard bedragen i.p.v. de oorspronkelijk
voorziene 4,4 miljard. Het kanaal zal 106 km. lang worden.
Op hoop van zegen dan maar!
BRABANT
Voortbouwende op ons Eerste Woord hier boven
Op 19 augustus j.l. greep er in Boutersem een herdenking met militaire eer plaats van die vernoemde slag
bij de Oude Vijvers waarop wij de eer hadden uitgenodigd te worden. Waar wij aanvankelijk gevreesd
hadden dat dit een erg patriottische in de negatieve zin van dat woord bedoening zou worden met veel
pathos en bombast, werden wij aangenaam verrast door de diep menselijke en serene toon van de
toespraken voor de 21 gesneuvelden, haast allemaal prille twintigers uit West-Vlaanderen. In werkelijkheid
kaderde dit gevecht in de achterhoedegevechten van de slag in Grimde (aan de Gete), toen een dorpje, nu
een stadsdeel van Tienen, waarbij wij niet minder dan 900 doden te betreuren hadden. Wij hebben er een
aantal ons tot nog toe onbekende feiten vernomen, o.a. dat naast de 21 gesneuvelde soldaten er ook nog
drie burgers in koelen bloede, onder de ogen van hun echtgenote en kinderen, vermoord werden en dat in
dit kleine dorp alleen al 19 huizen in brand werden gestoken en leeggeplunderd. De latere Eerste-Minister
Paul Van Zeeland werd er krijgsgevangen genomen.
Hoe zegde Ernst Jnger het weer?
Ein Schlachten wars, nicht ein Schlacht zu nennen.
OVERIJSSEL
In het Rijksmuseum Twenthe in Enschede loopt nog tot 28 september een tentoonstelling Rubens, Van
Dijck, Jordaens de Vlaamse barok.
Adres: Lasondersingel 129 Enschede.
Aanbevolen!
HENEGOUWEN
Wij betreuren het natuurlijk dat wij niet in staat waren op voorhand te weten hoe de uitzending ging
uitvallen over de herdenkingsplechtigheid in Saint-Symphorien nabij Mons (Bergen), waar op het militaire
kerkhof n Britse n Duitse soldaten zij aan zij begraven liggen. Wellicht uniek in de wereld.
Jammer, wij kunnen bijgevolg alleen maar hopen dat u die avond naar Canvas gekeken hebt (of andere
zenders de plechtigheid hebben uitgezonden weten wij niet, maar wij hopen het), want het was een mooie
en aangrijpende reportage Het kan alleen maar onze hoop verstevigen dat er nog een toekomst voor
Europa is. En als de Europese beschaving dan toch teniet zou gaan, laten wij dan hopen dat wij tenminste
de blauwdruk ervan hebben kunnen redden en doorgeven aan de komende generaties.
Nummer 2014-6
Pagina 25


OOST-VLAANDEREN
Tussen 1850 en 1930 verlieten duizenden om materile redenen (zeg maar: miserie) hun streek om de
oversteek te maken naar de V.S. en Canada. Het hardst getroffen door de crisis was Oost-Vlaanderen,
inzonderheid het Meetjesland. Zij leidden in hun nieuw vaderland een hard bestaan, soms in een bar
klimaat, te midden mensen die hun taal niet spraken en met andere gewoonten. En in veel gevallen: vol
heimwee. Vooral de Midwest en de Canadese provincie Manitoba waren hun bestemmingen, waar ze
elkaar indien mogelijk opzochten.
Aan hun wedervaren is een interessante tentoonstelling gewijd (nog tot 14 september) in het Provinciaal
Museum, Caermerklooster, Vrouweboersstraat, 6 in Gent.
Aanbevolen!
HOLLAND
Wij vernamen het overlijden te Amsterdam op 79-jarige leeftijd van de bekende blokfluitspeler en dirigent
Frans Brggen, oprichter van het Orkest van de 18de eeuw dat ook herhaaldelijk in het Zuiden optrad. Hij
genoot een internationale faam en geldt als gangmaker van de authentieke uitvoeringsstijl.
OOST (NEDERLANDS)- LIMBURG
Naar aanleiding van de viering 200 Jaar Koninkrijk op 30 augustus waren in Maastricht tal van
hoogwaardigheidsbekleders uit Nederland, Belgi en Luxemburg, alsmede uit de Duitse Bondsrepubliek
(Nordrhein-Westfalen) aanwezig. In eerste instantie vermelden wij de drie vorstenhuizen van onze Lage
Landen.
Wij vonden het dan ook jammer dat voor deze belangrijke gebeurtenis niet op voorhand meer propaganda
bij onze wederzijdse bevolkingen gevoerd werd. Het programma werd op voorhand niet eens
gepresenteerd op radio en TV.
Als aanvulling daarop werd door Prof. Dr. Luc Soete, rector magnificus van de universiteit van Maastricht,
de h. Geert van Istendael en Prof. Dr. Joep Leersen een Burgermanifest geschreven met aanbevelingen
voor verdergaande euregionale samenwerking, genitieerd door burgers uit de euregio Maas-Rijn. Aan dit
initiatief werd meegewerkt door leden van het ons bekende Comit Nieuwe Benelux, niet het minst door
de heer F. Jadoul, honorair consul van Luxemburg.
Dit Burgermanifest werd de dag nadien, op 31 augustus dus, overhandigd aan o.a. de Gouverneur van
Nederlands-Limburg, drs. Theo Boven, tijdens een bijeenkomst in Maastricht met bovengenoemde auteurs
als sprekers. Mr dan 100 organisaties, verenigingen en personen uit de euregio gaven hier acte de
prsence.
Via de euregio Maas-Rijn is dit een bijzondere gelegenheid voor (Oost-) Limburg, in sterke verbondenheid
met de overige Benelux-partners en de Duitse buren, om actief mee te werken aan het centrale thema van
de dag tevoren: global world. Het Burgermanifest versterkt ongetwijfeld de economische en sociale
zeggingskracht van de euregio. Het recente rapport Atlas van kansen voor Zuid-Limburg, Tongeren,
Luik en Aken haalt elke twijfel daarover weg.
PLUS EST EN VOUS

Nummer 2014-6
Pagina 26

De boom van goed en kwaad

*Te laat! De Belgische overheden zijn zeer traag in het betalen van hun facturen (als ze al betalen).
De gemeentebesturen spannen daarin de kroon. Het gevolg daarvan is dat in 2013 niet minder dan
5.000 werknemers hun betrekking verloren omdat hun werkgever hen moest ontslagen (of omdat
het bedrijf failliet ging). Advocaten raden bedrijven zelfs aan nooit de wettelijk voorziene interesten
voor wanbetaling aan te rekenen. Zij kunnen er dan op rekenen in de toekomst voor nieuwe
opdrachten uit de boot te vallen.
*Voor en na de verkiezingen. Open VLD had in verband met het Antwerps verkeersprobleem aan
haar kiezers beloofd dat ze zich blijvend zou verzetten tegen het BAM-trac en de uitvoering van
het z.g. Ringland zou eisen. Omwille van enkele ministerpostjes en vooral met de perspectieven
voor ogen die dit op federaal niveau oplevert (de liberale familie wordt de grootste politieke familie
in de zogenoemde Zweedse formule) heeft ze haar kiezers schaamteloos bedrogen. Inderdaad: wie
gelooft die mensen nog? Op 29 april verklaarde Didier Reynders dat er geen spraak van was om
samen te werken met het separatistische N-VA., Charles Michel van zijn kant verklaarde voor Bel
RTL juist hetzelfde. En wat zien wij nu? Het is haast hallucinant! Zoals wij ook zouden denken dat
iemand die 314.650 voorkeurstemmen behaalt, daaraan gevolg geeft en dus zijn
verantwoordelijkheid op nationaal vlak opneemt. Dat zullen zijn kiezers toch verwacht hebben, of
niet soms? Kris Peeters van zijn kant verklaarde dan weer vr de verkiezingen dat hij een overstap
naar het federale niveau als een degradatie (!) zou beschouwen, wat hem niet belet thans de rol
van formateur op zich te nemen. Aan Waalse kant is het geen zier beter. Paul Magnette,
partijvoorzitter n Minister-President van het Waalse gewest verklaarde dat hij hoe dan ook
burgemeester van Charleroi zou blijven, wat niet belet dat hij zich nu laat vervangen door schepen
Franoise Daspremont. Rudy Demotte, burgemeester van Doornik, deed het hem na en werd
Minister-president van de Franstalige gemeenschap. De CdH-er Maxime Prvot, burgemeester van
Namen wordt dan weer vice-president. Twee minister-presidenten dus. Wie sprak er weer over
besparingen? Bovendien had men zowel aan Waalse als aan Vlaamse kant verzekerd dat men
geen regionale regeringen zou vormen vooraleer er een federale regering zou zijn. Wat zien wij?
Wij zouden zo nog heel wat kromme logica kunnen vermelden Het is duidelijk dat de politiek van
N-VA er op gericht is Belgi te vernietigen, het tegengestelde zou onlogisch zijn. De partijen die nu
met deze partij in het huwelijksbootje stappen, riskeren een zwaar oordeel van de geschiedenis. In
n zin: de gewone politique politicienne!
Arm volk, pauvre peuple, dat zijn toekomst toevertrouwd ziet aan dergelijke politieke bende. En dat
verloren loopt in een politieke moeras. En dit in een tijdsgewricht en op een historisch moment dat
de Lage Landen een bijzondere rol zouden kunnen spelen binnen Europa. De Zwijger wist het al:
ayez piti .
*La grande Rgion. Onlangs dook het voorstel op om een minister te benoemen, speciaal voor La
Grande Rgion. U weet wel, dat is het economisch en cultureel organisme dat de samenwerking
wilt bevorderen tussen de gewesten die bevloeid worden door Maas, Moezel, Sauer en Saar (in het
kasteel van Habay-la-Neuve vindt men er alle nodige informatie over). In principe is daar inderdaad
wat voor te zeggen (al heeft die organisatie weliswaar haar zetel in Luxemburg-stad). Maar alles
nader beschouwd denken wij dat het toch maar beter is dat dit een (semi-) priv initiatief blijft. Het
gevaar voor verpolitisering wordt anders te groot. Als je nuttig werk wilt verrichten hou er dan de
politieke partijen buiten!
Nummer 2014-6
Pagina 27


* De barbaarsheid terug (van nooit weggeweest?). Het is moeilijk om passende woorden te vinden
voor de barbarij van de islamitische terreur van IS. En dat hier bij ons daar niet meer protest tegen
te horen is, ook van Moslimzijde, geeft te denken, o.a. over het welslagen van de integratie van
islamitische minderheden in onze gewesten. Wij vrezen dat Europa de rekening aangeboden wordt
voor de manier van leven die wij ons de laatste eeuw hebben aangemeten. Voor onze hebzucht,
ons individualisme, ons materialisme, ons gemis aan nederigheid en vroomheid Als de
Amerikaanse minister van defensie Chuck Hagel publiek toegeeft dat IS een onmiddellijk gevaar is
en dit vooral voor Europa, dan weet die man waarover hij praat. Vergeten wij niet dat het van Irak
nauwelijks enkele uren vliegen is naar het Vaticaan in Rome en dat IS klaarblijkelijk over hoog
ontwikkelde wapens beschikt! Een oude, trouwe, jammer genoeg overleden vriend van onze
werkgemeenschap, die als ex-diplomaat verduiveld goed wist waarover hij sprak zegde ooit over
Europa: het verdient gekastijd te worden. Gelijk had hij.
*De heilige Karel de Grote. Ons werd gevraagd of Karel de Grote nu al dan niet heilig verklaard
werd. Zonder specialist ter zake te zijn, menen wij van wel. Als onder keizer Frederik Barbarossa
(1122-1190) het Oost-Frankische rijk in het Sacrum Imperium verandert, lag het voor de hand de
grondlegger van dat rijk, Karel de Grote, maar meteen tot heilige te verheffen. Dit gebeurde op 29
december 1165 op initiatief van de keizer door de aartsbisschop van Keulen Rainald von Dassel
(1114/20-1167), daarin bijgestaan door bisschop Alexander van Luik (+ 1167) en dit in
aanwezigheid van de keizer en zijn gemalin Beatrix bij een hofdag in Aken. De toenmalige
Tegenpaus Pascalis lll (1164-1168) keurde deze heiligverklaring goed. In het jaar daarop krijgt Aken
van Frederik Barbarossa stadsrechten en talrijke privilegin, waardoor de groei van de stad
verzekerd werd. Sedert zijn heiligverklaring is naast de Moeder Gods Karel de Grote de tweede
patroon van de stad. Wij menen te weten dat de huidige Kerk wel ietwat voorzichtiger is geworden
met het aanroepen van zijn naam. Wie er meer over weet, hij steke de vinger op!
*Het Energieprobleem. Hoe is het mogelijk dat men dit niet voorzien heeft? Men wist toch dat men
langs de rand van een afgrond liep en dat er bij het minste dat er misliep een ramp dreigde.
Bovendien waren en zijn alle deskundigen het erover eens dat er weliswaar alternatieven moeten
komen en liefst zo snel mogelijk, maar dat dit anderzijds dit niet van vandaag op morgen kan
gebeuren. En dat hoogstens 25% daarvan te verwachten valt. Dit is een realistische inschatting alle
optimistische voorspellingen van de Groenen ten spijt. Voor de overige 75% zullen wij nog steeds
afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Nu al een voorraad aanleggen van aardolie en gas uit
Noorwegen en Rusland lijkt ons dan ook geboden Of blijven wij liever achter de feiten aanhollen?
Deskundigen voorspellen dat een verandering van de huidige situatie niet te verwachten valt binnen
een termijn van 50 jaar.
ET ALORS, NOUS TIENDRONS DANS UNE MAIN DE FER LA CLEF DE LEUROPE

(Joris van Severen)

Nummer 2014-6
Pagina 28

Ter overweging
En laissant crotre inconsidrment les dpenses publiques au-del de 50% du PIB en France et en
Belgique, nous sommes en effet passs graduellement d'une socit librale une socit collectiviste de
type sovitique. Des fonctionnaires dcident dsormais arbitrairement la place des individus de ce qui est
bon ou mauvais pour eux, la coercition systmatique remplace petit petit le principe fondamental de
libert individuelle. On ne parle plus que de "changer les mentalits", "changer les comportements", etc. La
dictature de la pense unique fait son chemin, l'esprit critique se dissout dans la passivit gnrale. Nos
anctres se sont battus pour garantir nos liberts et voici que, anesthsis par de vaines promesses
lectorales, les citoyens en viennent choisir eux-mmes d'tre enchans. Alexis de Tocqueville prdisait
dj, il y a plus de 150 ans, l'mergence de ce phnomne, inquitant drapage par lequel la dmocratie
dgnre en dictature, o l'galitarisme forcen amne la perscution impitoyable de toute diffrence et
de toute pense originale, et o toute ralisation un tant soit peu audacieuse est tue dans l'oeuf par le
sacro-saint principe de prcaution paralysant toute vellit de progrs. Je crains que fort que nous allions
tout droit vers un monde o tout sera bientt interdit, l'exclusion de ce qui sera obligatoire. Mourez, l'tat
se chargera du reste, voil ce que seront nos vies si l'on n'y prend pas garde !
Walter Simonson

Over de zending der Nederlanden.

Vraag 13 :
Hoe komt de schepping van een nieuwe levensstijl en van een nieuw levensritme ten slotte tot uiting?

De nieuwe levensbeschouwing zal tenslotte tot uiting komen in de literatuur en in de kunst spiegels van
een tijd door de ontdekking van een nieuw CLASSICISME, dat een einde zal maken aan de smakeloze
nabootsing van de Gotiek, van de Romaanse kunst, van de Louis XV-stijl, van de Romantiek van de 19de
eeuw, van het onechte classisisme.

Vraag 14 :
Moeten dan alle uit het verleden overgerfde waarden verdwijnen ?

Geenszins ! De nieuwe beschaving moet bepaalde essentile waarden uit het verleden veilig bewaren en
in de nieuwe synthese doen opgaan.

Nummer 2014-6
Pagina 29


Vraag 15 :
Welk zijn die essentile waarden ?

Die essntile waarden zijn :
1) De waarden die het Christendom aan de wereld geschonken heeft.

2) De waarden ons nagelaten door de Helleense geest.
3) De waarden die sproten uit de Keltische-Germaanse, of Noordse geest.
Vraag 16 :
Welk,zijn, kort samengevat, de waarden die het Christendom aan Europa schonk of er deed herleven?

Die essentile waarden zijn: de HUNKERING NAAR HET ONEINDIGE, TEGENGEWICHT VOOR DE
VERDORVEN MATERIE- EN REDE-CULTUS, de GEEST VAN NAASTENLIEFDE, wiens zachtheid de
buitensporigheden en de kille hardheid van het etatisme tegenwerkt; de ONKREUKBARE EERBIED VOOR
DE RECHTEN VAN DE MENSELIJKE PERSOONLIJKHEID; de ZIN VOOR EN HET BESEF VAN HET
UNIVERSELE, antipode van de bekrompen zelfzucht.

Vraag 17 :
Welk zijn de voornaamste waarden die de Helleense geest aan het Europese bewustzijn schonk?

Die voornaamste waarden zijn: de zin voor de waarden MENS en UNIVERSUM; de zin voor ORDE en voor
de RANGORDE der waarden; het bezadigde vertrouwen in de MENSELIJKE REDE; de zin voor de
EVENWICHTIGE HARMONISCHE SCHOONHEID.

Vraag 18 :
Wat hebben wij aan de Noordse geest te danken ?

Van de Noordse geest hebben wij gerfd: de VRIJHEIDSZIN, de drang naar de DAAD, het geloof in de
menselijke werkkracht en de ZIN VOOR VEROVERING EN AVONTUUR, die verhindert dat de beschaving
zou verstarren in buitensporige vormelijkheid.

Louis Gueuning

Nummer 2014-6
Pagina 30


Hebt u nog een vriend of kennis die onze Brief niet krijgt en wenst u dat dit zou gebeuren?
Deel ons dan zijn e-mailadres mee.
Niet tevreden over onze Brief? U wenst hem niet langer te ontvangen?
Dan kunt u ten allen tijde op eenvoudige vraag uw naam laten verwijderen.
Nummer 2014-6
Pagina 31

Brief Uit de Rijn - Maas - Schelde-Delta September - 2014a

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Brief Uit de Rijn - Maas - Schelde-Delta September - 2014a

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Brief

uit de Rijn-, Maas-, Schelde-delta

Uitgave van de Werkgemeenschap De Lage Landen