TOPIK 1 MAKMAL SAINS DAN SUMBER PENGAJARAN

1.1

Makmal Sains

1.1.1

Tempat di mana pdp sains boleh dijalankan

Mempunyai radas dan bahan yang sesuai untuk membuat kajian sains dan eksperimen
Tiap-tiap makmal bio, kimia dan fizik mempunyai bahan dan radas yang berlainan mengikut
keperluannya. Fizik-cerobong vakum,litar elektrik/ Kimia-bnyk bhn kimia/ Bio-mikroskop dan pelbagai
spesimen awet
persamaan-ketiga2nya memiliki meja yg disambung terus dengan lantai, kerusi tanpa sandar, kabinet
penyimpanan alatan, sinki, paip gas dan soket elektrik
Biasanya setiap makmal sains mempunyai bilik persediaan yang
o
digunakan untuk sediakan bahan dan radas untuk pdp
o
membersihkan dan mengeringkan radas serta membuang bahan selepas pdp
o
menyimpan alatan dan radas dan bahan untuk digunakan semasa pdp
o
menyimpan bahan kimia dengan selamat
o
menyimpan alatan lain agar mudah diperolehi dan selamat
o
membolehkan juruteknik menjalankan tugas2 rutin seperti mengurus makmal dan
menyediakan permintaan guru
o
membolehkan pembaikan alatan yang rosak
Konsep makmal sains sekolah rendah
umur pelajar sek rendah lain daripada sek menengah
teknik pengajaran yang berbeza
kurikulum lebih ringkas
tak perlu radas yang sofiskated
selain membuat eksperimen ringkas perlu guna pelbagai cara untuk mengajar
tak perlu makmal dengan meja dan bangku yang dipasang tetap pada lantai
perlu meja dan kerusi yang boleh diubah supaya melakukan aktiviti atau simulasi
kelas biasa boleh diubahsuai untuk tujuan ini
kurang soket elektrik, sinki, kabinet dan pengudaraan yang lebih banyak

kelas di depan (pdp dan penerangan) dan ruang aktiviti di belakang (melakukan tugasan dan aktiviti)
susunan meja aktiviti mudah untuk jalankan aktiviti secara berkumpulan
kerusi dan meja aktiviti boleh dialih untuk aktiviti simulasi@permainan
meja demonstarsi mudah alih-mudah pindah ke kedudukan semua murid boleh nampak
ciri keselamatan-pancuran air dan tempat mencuci mata/ kebuk wasap
kabinet untuk pemerhatian eksperimen
papan buletin utk poster@lain2 yg sesuai

1.1.2

Kepentingan penggunaan makmal dalam pdp Sains

Shulman dan Tamir (Travers, 1973) menyenaraikan 5 kumpulan objektif untuk penggunaan makmal
sains
Kemahiran
manipulatif, inkuiri, menyiasat, organisasi dan berkomunikasi
Konsep-konsep
hipotesis, model teoritik, kategori taksonomi
Kebolehan kognitif
kemahiran berfikir kritis, penyelesaian masalah, aplikasi, analisis dan sintesis
Memahami fitrah sains
projek/enterprise saintifik, saintis dan cara kerja mereka, kewujudan pelbagai kaedah sains,
hubungan antara sains dan teknologi dan pelbagai cabang/disiplin sains
Sikap
kecenderungan, minat, risiko, keobjektifan, ketepatan, keyakinan, ketabahan, kepuasan, tanggung
jawab, kesepakatan, kolaborasi dan kesukaan sains

1.2 Sumber PdP

BBM, alatan, bahan sumber pdp, bahan mengajar dsb

Bahan pengajaran/ Sumber pengajaran

bahan yg digunakan semasa merancang pengajaran dan melaksanakan pengajaran - Buku teks,
website, video, handbook, modul, software (bantu cikgu faham konsep n tentukan kaedah/ teknik
strategi)
Bahan bantu mengajar
alat untuk membantu pelajar belajar cepat dan secara mendalam sekoman2 papan tulis hingga
sehebat2 komputer dsb.
1

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

 luahkan kesungguhan dan semangat (kongsi dgn audien)

elakkan monotone@membaca kandungan slaid
Berlatih membentang lebih awal
latihan sgt penting-kelancaran penyampaian mampu tarik perhatian
jgn baca dr kertas. gunakan persembahan untuk berhubung dgn audien

Self-check 1.1 (ms 8)

1.2.1

Jenis-jenis sumber pdp

buku panduan guru
rancangan mengajar pdp
CD pelajar
buku teks dan buku rujukan
pakej software
permainan papan dan permainan online
kit sains dan model-model sains
sumber hands on
laman-laman web

1.2.2 Ciri-ciri sumber PdP yang baik Rajah 1.4 (ms 10)
perkaitan terus dengan hasil pembelajaran yg akan diajar
digabungkan dengan pengetahuan sedia ada murid
konsep dan idea disampaikan secara efektif
cukup besar untuk dilihat oleh pelajar
menggalakkan penglibatan pelajar secara aktif dlm pembelajaran
membekalkan pengetahuan dan juga pembelajaran berpeingkat
melengkapi buku teks
menggalakkan pembelajaran secara kendiri sebagai tambahan apa yg dipelajari di dlm kelas
memudahkan perbincangan dan penyoalan
memotivasikan pelajar utk belajar
relevan dengan umur dan kebolehan pelajar
penting dlm membantu pengajaran tetapi xboleh ganti guru
1.2.3 Bagaimana menggunakan sumber pdp dengan berkesan
a. penyediaan slaid pembentangan

senang baca

kurang teks

font besar
b.penyampaian pdp melalui slaid ppt guna laman ini:
http://www.educatorstechnology.com/2013/03/10-dos-and-donts-in-powerpoint.html
Guna Prinsip CASPER
Contrast (Kontra) antara kandungan dgn latarbelakang (cerah lwn gelap)
Alignment (Jajaran) susunan yang sejajar dan lurus
Simplicity (Ringkas) ringkas, sesuai dan mudah difahami
Proximity (Berhampiran) jarak antara huruf dgn huruf/ teks dgn teks/ teks dgn imej
Emphasis (Penekanan) fokus kepada apa yg hendak disampaikan (elakkan terlalu bnyk efek)
Repetition (Pengulangan) sebaiknya guna jenis font dan warna yg sama (elak kerap tukar2 font dan warna)

Rujuk jadual 1.1 MS

Guna imej yang berkesan

buat-gambar yg mampu membangkitkan tindakbalas emosi
jangan-terlalu bnyk perkataan (perkataan dlm ucapan, bukan slaid)

Sampaikan emosi dalam suara

c. model sains

kerap digunakan
perwakilan idea, objek, peristiwa, proses atau sistem
bentuk 2 dimensi(rajah model) atau 3 dimensi(bahan maujud *miniatur-dikecilkan@ *dibesarkan/ model
berfungsi-dinamo)

Perkara yg perlu diingati oleh guru ketika menggunakan model:

bezakan antara situasi sebenar dan model tertentu

galak pelajar membuat model berbanding membelinya
sesi interaktif, soal-jawab semasa menggunakan model utk elak miskonsepsi

Kesimpulan
Sama ada sumber pdp berguna bergantung pada persediaan
Bukan semua sumber pdp berkesan setiap masa
Baiki keberkesanannya melalui pengalaman

TOPIK 2

KESELAMATAN DALAM MAKMAL SAINS

Hasil pembelajaran:

menyenaraikan undang-undang keselamatan dalam makmal sains

membincang cara untuk menangani bahan dalam makmal sains
menerangkan bagaimana radas sains disimpan dalam makmal sains

2.1.1 Menetapkan Undang-Undang Dan Peraturan Keselamatan

bimbing pelajar menyediakan sendiri peraturan dalam makmal

perlu dalam bentuk poster dan ditampal di pintu makmal
perturan makmal perlu dibincang sebelum memulakan sesi pdp yang pertama
peraturan tambahan perlu diberi sebelum memulakan aktiviti eksperimen dalam makmal

Contoh peraturan makmal dlm modul Rajah 2.2 (ms20)

terlalu banyak peraturan pun kurang baik

perlu minta pelajar tanda tangan kontrak untuk mengikuti peraturan makmal
biar pelajar menetapkan peraturan sendiri mengikut garis panduan

Contoh borang akujanji dlm modul Rajah 2.3 (ms21)

2
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

o
o
o
o
o
o
o

2.2 Mengendaliskan Bahan Sains Dan Bahan Kimia

2.2.1 Teknik menuang larutan kimia
a)

b)

c)

Mikrorganisme
RNA berkombinan (rRNA)
Sel-sel
Haiwan tisu hidup atau cecair biologi
Tumbuhan
Tisu manusia dan cecair bio manusia
Toksin mikrobio

Menuang larutan daripada botol reagen

Buka penutup botol reagen. Pegang penutup dengan dua jari semasa menuang. Jika ia rata, letak secara
terbalik di atas meja
tuangkan ke dalam bikar@tabung uji mengikut amaun yg diperlukan dan tutup semula botol
pindahkan ke dalam silinder penyukat utk mengukur dengan tepat sukatan yg diperlukan
lakukan proses ini di sinki
lap botol reagen dan letak semula di rak - Rajah dlm modul (ms 23)
Memindahkan cecair menggunakan penitis
tuangkan larutan ke dlm bikar seperti kaedah yg dijelaskan di (a)
ambil penitis yg bersih dan celupkan ke dlm bikar
picit dan lepaskan bahagian puting untuk mendapatkan larutan ke dlm penitis
dengan berhati2 letakkan hujung penitis ke bahagian mulut tabung uji dan picit puting utk
mengeluarkan larutan
jangan masukkan hujung penitis ke dlm mulut tabung uji - Rajah dlm modul (ms 24)

Menuang larutan melalui penggunaan rod kaca

Rujuk rajah 2.4 dalam modul (ms 25)

2.2.2 Mengendalikan bahan radioaktif

Tiada penggunaan bahan radiaktif di makmal sains rendah

Elakkan sentuhan tangan ke mulut apabila menyentuh bahan biologi

Kultur bakteria dan kulat perlu direndam dalam bahan nyahjangkitan sebelum dibuang

Pakai visor keselamatan apabila guna picagari yang mengandungi alkohol

Lap meja dan bangku dengan bahan nyahjangkitan selalu

Pakai kot keselamatan makmal serta sarung tangan pakai buang. Jgn pakai kot makmal di luar

Segala luka pada anggota badan perlu ditutup sebelum berkerja dengan haiwan

Buang bahan yang tercemar ke dalam beg autoklaf dua lapis

Selalu membasuh tangan sebelum meninggalkan makmal

Simbol2 Keselamatan Makmal

Pakai pakaian keselamatan

Masa pendedahan mesti ringkas dan pendek
Simpan bahan radioaktif dalam bekas bersadur plumbum
Tidak boleh kena pada kulit
Bekas kaca utknya perlu khas dan disimpan berasingan
Basuh mana2 bahagian badan dengan sabun dan air selepas mengendalikan bahan tersebut
Semua bahan radioaktif patut dibuang dengan cara yang teratur

2.2.3 Mengendalikan bahan biologi

Menghakis

Beracun

Mudah terbakar

Mudah meletup

Mengoksida

Berbahaya

2.2.4 Mengendalikan alatan elektrik

Bahan biologi termasuk

3

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

a)

Jangan tarik wayar bila nak tanggalkan plag dari soket

Jangan sentuh alatan yang bersambung dengan bekalan elektrik dengan tangan basah
Jangan cucuk soket atau plug dengan objek berlogam
Pastikan semua wayar berpenebat
Guna plag 3-pin yang disahkan
Buang wayar yang tidak berpenebat
Pastikan bateri dalam keadaan baik. Buang bateri yang rosak
Matikan suis sebelum memindah atau melaras alatan elektrik
Pastikan sambungan wayar betul sebelum eksperimen elektrik
Sambungan paip air tidak boleh bersentuhan dengan alatan elektrik

Mengendalikan voltmeter
jika voltmeter itu mempunyai kadar antara 0 V hingga 5V, gunakan terminal +5V
jika voltmeter itu mempunyai kadar antara 0 V hingga 15V, gunakan terminal +10V
sambungkan terminal kepada kutub yg betul
terminal (+) ke hujung (+) sumber
terminal (-) ke hujung (-) sumber

b)

Mengendalikan ammeter
jika voltmeter itu mempunyai kadar antara 0 A hingga 1A, gunakan terminal +1A
jika voltmeter itu mempunyai kadar antara 0 V hingga 5A, gunakan terminal +5A
sambungkan terminal kepada kutub yg betul
terminal (+) ke hujung (+) sumber
terminal (-) ke hujung (-) sumber

d)

e)

a)

kabinet pameran

e)

rak terbuka

d)

kabinet terbuka

c)

kabinet mikroskop

b)

kabinet penyimpanan dinding

Alatan yang sensitif perlu diletak dalam kabinet tertutup

Mikroskop perlu disimpan dalam tempat khas dengan suhu terkawal
Model dan kit sains boleh disimpan dalam laci display
Laci terbuka boleh memuatkan bikar, silinder penyukat, pembaris dsb.
Susn alatan mengikut abjad
Guna pendekatan bertema
Susun mengikut topik dalam kurikulum
Atau mana-mana kombinasi
terminal (+) ke hujung (+) sumber
Bagaiman dengan magnet, termometer, tabung uji dsb?
terminal (-) ke hujung (-) sumber
Guna bahan berkitar semula untuk menyusun alatan
Rujuk modul HBSC 2203 (ms 134-140)
TOPIK 3 RAWATAN KECEMASAN DAN PEMADAM API

Langkah2

keselamatan alat elektik

Jangan memasang banyak alatan kepada satu plug atau ekstensionnya
Pastikan semua wayar elektrik disusun atau diletak dengan kemas
Semua altan elektrik patut dilabelkan
Semua alatan elektrik perlu disenggarakan selalu
Memeriksa semua sambungan dan wayar sebelum menggunakannya. Baiki sebelum
menggunakannya
Adapter multi-plug perlu berfius atau mempunyai pemutus litar
Sentiasa guna alatan elektrik yang bertebat
Jangan baiki alatan elektrik yang kompleks- beri pada pakarnya
Jika sesiapa terkena kejutan elektrik jangan sentunya atau alatan, atau wayar. Matikan suis atau
tanggalkan plug dengan alat berunsur penebat

2.3 Penyimpanan alatan/radas sains

Alatan tahan lebih lama jika disimpan dengan betul

Ada ruang atau alatan khas untuk menyimpannya

a)
b)
c)

Hasil pembelajaran:

Beri contoh-contoh luka yang mungkin berlaku dalam makmal sains

Mengenalpasti rawatan kecemasan yang sesuai untuk luka-luka tertentu
Mengenalpasti jenis-jenis kebakaran
Memadankan jenis-jenis pemadam api yang sesuai dengan kebakaran-kebakaran tertentu

3.1 Luka-Luka Dan Rawatan Kecemasan Yang Sesuai Di Makmal Sains

Biasanya kemalangan dan luka-luka yang ringan berlaku

Guru perlu beri rawatan kecemasan dahulu sebelum hantar ke hospital
Guru perlu simpan rekod jenis kemalangan supaya penambahabaikan boleh dilakukan

3.1.1 Jenis-jenis luka biasa dan bagaimana mengelakkannya

Kebakaran dan melecur

o
bakar disebabkan oleh api yang kering
o
melecur disebabkan oleh cecair yang panas
o
bakar kimia disebabkan oleh cecair kimia
o
bakar haba atau bakar termal disebabkan oleh api elektrik
o
akan bakar kulit atau menjadikan kulit merah dan sakit
Kebakaran kimia
o
bahan kimia tertumpah (radas bocor/ pemindahan)
4

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

o
pelajar bermain-main
o
radas yang mengandungi bahan kimia pecah
guru perlu buat demo penggunaanya
memastikan pelajar pakai kot, sarung tangan, gogal dsb.
basuh tangan selepas guna bahan kimia
pakaian yang sesuai semasa eksperimen(elak pakaian terlalu longgar)
rambut dan tudung perlu diawasi (ikat hujung tudung@masuk dlm baju)
Kebakaran haba atau kebakaran termal
o
disebabkan oleh radas panas, pemanas dan alat elektrik yang salah dikendali.
jangan sentuh radas panas dengan tangan tanpa sarung khas
pastikan semua paip gas, penunu bunsen tertutup selalu
ikut segala arahan dalam manual penggunaan sebarang alat elektrik
Luka-luka
o
terjadi apabila radas kaca pecah
o
tersalah guna pisau, pin dsb
o
boleh menyebabkan lumuran darah dan jangkitan bakteria jika tidak dijaga
o
bolah dielakkan melalui
ajar cara betul penggunaanya
bungkus semua pin dan bled pisau sebelum buangnya
jangan guna radas yang ada tanda-tanda retakan atau patah
buang kaca yang pecah ke dalam tong khas dan bukan ke dalam tong sampah biasa
Terhidu gas
o
menghidu gas yang bocor di makamal secara tidak sengaja adalah sesuatu kemalangan
dalam makmal
o
boleh pengsan atau menjadi rasa diri tak elok apabila bernafas gas seperti so2 atau nh3.
guna kebuk gas(fume chamber) untuk eksperimen dengan gas
buka semua tingkap dan kipas perlu dipasang suapaya gas bahaya boleh meresap ke luar
makmal
Kecederaan mata
o
tercucuk mata dengan objek tajam secara tak sengaja
o
hasil dari letupan gas atau bahan kimia menghakis
lindung mata dengan gogal semasa eksperimen
Renjatan elektrik
o
tenaga elektrik boleh mengalir melalui badan dan menyebabkan renjatan elektrik
o
renjata elektrik boleh bakar kulit sahaja atau membunuh jika sangat kuat
Pengsan
o
orang pengsan apabila otak tak terima bekalan darah dengan baik
o
biasanya pengsan sekejap sahaja
o
mungkin kerana

panik

sawan

tahap glukos dalam darah rendah

terlalu panas

terlalu sejuk

anemia

terhidu gas

3.1.2 Prosedur bantu mula

Bantu mula ialah rawatan pertama yang diberi apabila mangsa mengalami kecederaan
Prosedur asas yang ringkas ini perlu sebelum pakar perubatan datang mengambil alih
Pastikan mangsa tenang dan jauh dari kecederaan lanjut

Kecederaan/ Kemalangan

Prosedur Bantu Mula

Terbakar

Haba
rendam dlm air sejuk
jgn pecahkan gelembung
tutup dengan kain kasa yg disteril utk elakkan jangkitan
bawa ke hospital

Kimia
bahan, pakaian dan sumber pencemaran perlu ditanggalkan
alirkan air yg bnyk pd bahagian yg tercemar sekurang2nya 15 minit
dapatkan bantuan perubatan
Luka dan cedera

Luka kecil
bersihkan dengan air paip sekurang2nya 5 minit
tutup dgn pembalut luka
Luka parah
buangkan kaca dan kotoran dan basuh dgn air mengalir
tinggikan bahagian yg cedera utk perlahankan pendarahan
letakkan kain kasa yg kering dan bersih
tambahkan kain kasa jika darah menembusinya. kenakan tekanan utk
hentikan pendarahan
bawa ke hospital utk rawatan lanjut (jahitan@suntikan tetanus)

Terhidu gas

hentikan punca gas

buka semua tingkap dan pintu dan arahkan pelajar lain keluar
periksa keadaan mangsa-salur pernafasan, pernafasan dan denyutan nadi
tenangkan mangsa sehingga paramedik tiba

Kecederaan mata

basuh mata dengan air yg bnyk

jgn sentuh @gosok mata
jgn cuba keluarkan apa2 objek dari mata
tutup mata dgn cwn kertas@pelindung mata
bawa mangsa ke hospital

Kejutan elektrik

Pengsan

baringkan mangsa di tempat terbuka

longgarkan pakaian dan letakkan kepala diantara lutut sehingga muka
kemerahan
boleh gunakan garam hidu
apabila mangsa sedar, berikan air sejuk

tutup punca elektrik

alihkan mangsa dgn bahan penebat (kayu, plastik)
berdiri di atas bahan penebat ketika mengalihkan mangsa
letakkan mangsa dengan kepala lebih rendah dr badan (panas dan tenang)
pastikan laluan pernafasan mangsa terbuka. jika muntah, baringkan
mangsa atas sisinya dengan lehernya sedikit membengkok.
mulakan CPR dengan segera

5
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

 hubungi 999 jika mangsa masih tidak sedarkan diri selepas

seminit@mengalami masalah pernafasan

Kandungan kotak bantu mula

pembalut pelbagai saiz

tuala dan sabun

kain kasa disteril

botol pencuci mata

kapas

antiseptik

plaster luka

sepasang gunting bermuncung tumpul

aspirin

pin keselamatan dan forsep kecil

3.2 Jenis Kebakaran Dan Jenis Pemadam Api

Bahan Api

Bahan yang boleh bakar-pepejal, cecair, gas. Semuacecair & pepejal tukar kepada
gas sebelum bakar

Oksigen

Api boleh mula dengan hanya 16% oksigen dalam udara

Haba

Tenaga haba diperlukan untuk meningkatkan suhu supaya gas dibebaskan untuk
memulakan api

3.2.2 Jenis-jenis pemadam api dan penggunaanya

Agen kimia

Sebarang tiga kompenen ini jika dihapuskan akan memadm apai

Kimia kering

Jenis pemadam api

(dry powder)

Kimia kering pelbagai guna- mengandungi amonium fosfat (menghakis)

Kimia kering biasa yang mengandungi natrium bikarbonat (tak toksik)

Karbon dioksida

Mengandungi CO2 dalam bentuk cecair-akan menjadi gas-tiada

mendakan, mesra alam

Air

Mengandungi air, murah dan mesra alam

Kimia basah
(foam)

Agen yang digunakan ialah kalium asetat. Bahan yang dikeluarkan bentuk
semburan halus yang tidak mengotorkan permukaan lain

3.2.1 Kelas-kelas kebakaran

o
o
o

Kebakaran dikelaskan mengikut jenis bahan yang bakar

Cara untuk memadam kebakaran bergantung pada kelasnya
Ada 5 kelas- Kelas A, B, C, D, E

6
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Perlu semak dan menyenggara pemadam api yang ada di makmal oleh pihak bomba supaya boleh
digunakan semasa kebakaran
TOPIK 4 MENGURUS MAKMAL SAINS

Hasil pembelajaran:

Membentuk carta organisasi untuk jawatan kuasa sains

Menyenaraikan tugas setaiap ahli jawatan kuasa sains
Merancang dan menganggarkan bajet untuk makmal sains
Menerangkan prosedur untuk memesan dan membeli bekalan sains
Membincang tentang pengurusan stok makmal sains
Menyatakan prosedur untuk melupus dan hapus kira stok

4.1 Struktur Organisasi Jawatan Kuasa Mengurus Makmal

JK mengurus makmal sains sekolah rendah terdiri:

o
Guru besar
o
Guru kanan sains
o
Guru-guru sains
JK mengurus makmal sains sekolah menengah terdiri:
Pengetua
Ketua jabatan sains

3.2.3 Bagaimana menggunakan pemadam api

Guru harus tahu cara menggnakan pemadam api

Guru kanan Fizik

Guru kanan Biologi

Guru kanan Kimia

Guru-guru Fizik

Guru-guru biologi

Guru-guru Kimia

Pembantu makmal Fizik

Pembantu makmal biologi

Pembantu makmal Kimia

4.2 Tanggungjawab dan Tugas Staf Sains

Ahli

Tanggung jawab
7

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Guru Besar/

Pengetua

Ketua jabatan sains

Guru kanan subjek sains

Pemantauan keseluruhan pengurusan & penyenggaraan

makmal
Membuat keputusan ttg segala hal berkenanan dengan
makmal
Berkonsultasi kerap dengan guru kanan sains
Mengurus semua staf yg bekerja di makmal sains
Memberi nasihat kepada Guru Besar ttg semua keputusan
yang dibuat olehnya
Mempunyai kepakaran ttg semua hal berkenaan dengan
makmal sains
Memastikan semua arahan dan undang-undang diikuti
oleh semua staf makmal
Menyediakan bajet tahunan untuk makmal dengan
bantuan Jknya
Menyediakan jadual penggunaan makmal
Menyemak stok dan lupus atau hapus kira stok jika perlu
Menyediakan perkembangan profesional untuk semua
guru sains
Membantu pembantu makmal dalam menjalankan tugas
mereka

Ditugaskan untuk mengawasi setiap jenis makmal sains

masing-masing
Membantu KJ Sains atau GK Sains
Mengawasi perjalanan makmal sains masing-masing

Guru sains/guru subjeksubjek sains

Memaklumkan segala keperluan makmal sains kepada GKS

Dipantau secara langsung oleh GKS
Menyediakan bahan pdp untuk sains

Pembantu makmal dan

atenden

Menjaga kebersihan am makmal

Membekal dan memasang radas untuk eksperimen
Melaporkan kepada GKS
Membantu menyemak stok selalu
Menyenggara radas sains

4.3 Membajet, Memesan dan Membeli Alatan/Radas Dan Bahan Sains

Perbelanjaan untuk makmal sains didapati dari bajet yang diberi oleh KPM
KJ atau Guru kanan sains akan menyediakan bajet tahuanan 3 bulan sebelum tahun berakhir
o
Bajet

Dana untuk beli item kecil, item mudah hapus organisme hidup untuk aktiviti
pdp

Dana untuk beli radas sains baru atau menggantikan yang lama/lapuk/rosak

Program perkembangan staf sains seperti kurus, ceramah dsb.

Penyenggaraan alatan sains berkala

Projek khas untuk pelajar seperti kem sains, kem motivasi dsb.

Garis panduan untuk memperoleh bahan dan radas sains

o
Semak stok sedia ada dalam makmal
o
Kenalpasti bahan yang diperlukan tahun hadapan
o
Buat projeksi bilangan pelajar untuk tahun hadapan
o
Semak semua bekalan spt air, gas, elektrik, perabot dsb
o
Semak kos terkini setiap item dan buat projeksi untuk tahun hadapan
o
Sediakan senarai bahan/radas yang diperlukan termasuk jenis, model, kuantiti dan
harga
bahan pakai habis
bahan tak luak
bahan kaca plastik dan logam
spesimen biologi dan slaid
bekalan gas, air dan elektrik
peralatan pejabat dan perabot
alatulis
bekalan bengkel
o
Aturkan mesyuarat dengan guru besar dan guru sains lain untuk mengesahkan
senarai barangan
o
Jika bahan boleh didapati dari Kontrak Pusat, boleh memesan terus pada mereka
o
Jika tidak, boleh memesan daripada pembekal yang didaftarkan dengan
Perbendaharaan Kerajaan
o
Jika pembekal tidak didaftarkan dapatakan quotation dari sekuarang-kurang 5
pembekal dan bincang dalam mesyuarat JK dan putuskan pembekal yang perlu
dipilih
o
Perlu rujuk kepada semua surat pekeliling dari Perbendaharan dan Jabatan
Perkhidmatan Awam

8
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

4.5 Prosedur Untuk Pelupusan dan Hapuskira

4.5.1 Prosedur untuk pelupusan

Untuk harta kerajaan yang hilang kerana dicuri,penipuan atau kecuaian staf. Perlu ikut prosedur
dalan arahan perbendaharaan
o
Buat laporan polis
o
Guna KEW-PA-28 bersama repot polis dan hantar kepada i.
Ketua Setiausaha
KPM(bahagian kewangan)
ii. Ketua Setiauaha K Kewangan M
(bahagian pentadbiran)
o
Hantar salinan kepada

Akauntan negara

Ketua audit negara dan wakil tempatan

Pejabat audit sekolah

Pegawai pendidikan daerah

Jabatan pendidikan negeri

Bahagian sekolah/ jabatan pendidikan teknikal

o
Jalankan siasatan dan sediakan repot akhir melalui borang KEW-PA-30
o
Hantar laporan akhir kepada semua bahagian tersebut
o
Dapatkan kelulusan dari KSKPM untuk barang < RM 50000 atau dari KSPM untuk barang
>RM 50 000

4.5.2 Prosedur untuk hapuskira

4.4 Pengurusan Stok

Stok ialah bekalan barangan dalam tangan iaitu semua aset dalam makmal
Perlu rujuk kepada surat Pekeliling Perbendaharaan (PP) Bil. 5 Tahun 2007- Tatacara
Pengurusan Aset Alih Kerajaan (TPA).
Perlu guna buku stok untuk mengesan pergerakan stok

Jenis buku stok

Tujuan

Daftar harta

Daftar semua harta modal > RM 1000 dan yang

memerlukan penyenggaraan

Inventori

Daftar aset berharga < RM 1000 termasuk perabot,

tirai dsb

TOPIK 5 TEKNIK ASAS MAKMAL

Hasil pembelajaran:

Daftar bekalan pejabat

Daftar semua aset yang digunakan dalam pejabatstationeri kurang bernilai

Daftar inventori dan harta yang bergerak

Merekod pergerakan aset yang dipindahkan dari stor

asal ke tempat lain

Buku pemecahan

Merekod alatan yang pecah atau patah

Rekod pelupusan radas sains

Merekod radas yang telah dilupuskan

Aktiviti 4.3 & Self-ckeck 4.2

MS 62

Alatan/radas dan bahan perlu dihapuskira bila jadi lapuk, pecah, rosak atau kondem. Perlu ikut
tatacara tertentu.
Perlu dilakukan melalui lembaga pemeriksa atau tidak melalui lembaga pemeriksa
o
Melalui lembaga pemeriksa- untuk barang > RM 10 000. Melibatakan 2 pegawai kanan
yang tidak berkaitan dengan pengurusan stok sains. Perlu buat laporan melalui KEW-PA-17
o
Tidak melalui lembaga pemeriksa- untuk barang > RM 50 000per unit. Perlu kelulusan dari
Perbendaharaan
Apabila dapat kelulusan, boleh lupus barang melalui penghadiahan, jual-beli atau tukar milik dari
persekutuan kepada negeri. Perlu ada saksi semasa pelupusan.
Perlu ada sijil pelupusan aset alih kerajaan (KEW-PA-19)

5.1

Menerangkan bagaimana mengawet spesimen biologi

Menerangkan bagaimana menyediakan larutan
Menerangkan teknik untuk memotong kaca
Mengawet spesimen biologi

Spesimen boleh terdiri daripada sebahagian atau seluruh organisme haiwan atau tumbuhan atau
batu atau tanah-tanih
Spesimen awet boleh menggantikan sebagai sampel spesimen sebenar bila spesimen hidup tidak
dapat diperoleh
Boleh digunakan sebagai rujukan dalam kajian

- Borang KEW-PA
9

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

5.2 Kaedah Pengawetan

Ada 2 cara
o
Kaedah kering

Menekan bunga- herbarium atau juga mengawet kulit haiwan-taxidermy

Spesimen dikeringkan melalui tekanan

Lebih murah tetapi boleh diserang oleh kulat atau perosak serangga
o
Kaedah basah

Mengawet dengan meremdam dalam spirit/alkohol/formalin

Perlu pilih kaedah yang sesuai supaya ciri-ciri spesimen dan warnanya
hampir kekal seperti asal

Boleh guna bekas kaca/plastik dengan penutup ketat dan

formalim/alkohol

Spesimen bebas daripada kulat atau perosak lain

Kelemahan: spesimen tidak dapat dikaji secara dalaman

Mengeringkan
Boleh keringkan dalam cahaya matahari
Boleh guna kipas panas untuk mencepatkan proses pengeringan
Menyusun dan memasang
Apabila sudah kering letak spesimen atas kertas keras putih dan lekat secara kemas
dengan menggunakan glu atu ikat dengan benang atau flos gigi
Pastikan spesimen dalam keadaan terbuka dengan semua ciri luar jelas dilihat
Masukkan kertas keras dengan spesimen yang dipasang dalam satu sarung plastik

5.2.1 Mengawet spesimen tumbuhan

Pengawetan kering
o
Dipanggil herbarium terdiri dpd tumbuhan lengkap, benih, kayu, biji debunga, slaid
mikroskop, DNA beku, buah-buahan atau bunga terisi cecair.
o
Proses mengawet kering untuk tumbuhan

Mengumpul

masuk spesimen dalam beg plastik, perhatikan habitat dan ciri-cirinya, ambil gambar
dan beri nombor rujukan

Menekan

Letak spesimen di antara lapisan surat khabar dan kadbod dan letak barang berat
atasnya

Boleh guna alat tekan jika ada

10
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

o
o
o
o
o
o

Melabelkan
Setiap herbarium perlu label lengkap di bawah dengan butir berikut:
Nama biasa dan nama saintifik
Nama pengumpul
Tarikh
Tempat/lokasi
Habitat
Pemandangan luar tumbuhan

Pengawetan basah tumbuhan

o
Untuk spesimen berisi atau delicate seperti alga, orkid atau herba kecil
o
Masuk dalam bekas tertutup kalis udara berisi dengan campuran, formaldehid, asid
asetik dan alkohol (FAA)-formalin ini toksik
o
Kini larutan 70% etanol dan 30% air digunakan. 1% gliserol dicampurkan untuk
mengelakkan perapuhan spesimen

Self-check 5.2 MS 74
5.2.2 Pengawetan spesimen haiwan

Pengawetan kering
o
Serangga dan haiwan vertebrata
o
Taksidermi- kaedah untuk merawat, mengisi dan memasang kulit haiwan vertebrata
untuk pameran

Merawat kulit(skinning)- mengasingkan kulit daripada isi dan organ

dalaman dan menggunakan bahan kimiabuntuk awetnya

Mengisi bahan seperti wul/kapas dan wayar dalam kulit dan menjahit
balik. Mata kaca dimasukkan dalam soket mata dengan plastisin

Melabelkan butir-butir tertentu dan relevan tentang haiwan pada kad

o

Menyimpan
Simpan spesimen awet ini di tempat kering.
Pembekuan dalam peti ais akan membunuh semua serangga yang telah menyerang
spesimen

Pengawetan serangga lain daripada vertebrata

Mengumpul

Guna jaring/penyekat dari kedai

Membunuh

Alas bawah bekas dengan bahan penyerap.

Guna etil asetat untuk menghasilkan wap untuk
bunuh serangga

Menyerakkan

Taburkan serangga yang dibunuh atad papan

stirofom untuk kering, buka sayap dan kaki

Menjarum dan melabel

Jarum serangga dicucuk pada bahagian kanan

toraks sehingga 3/8 inci daripada jarum sahaja
terdedah atas badan serangga.Letak label di tepi
spesimen
11

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Pengawetan basah spesimen haiwan

o
Teknik bergantung pada jenis haiwan
o
Bersihkan haiwan dan suntik dengan formalin
o
Masukkan dalam bekas berisi penuh dengan larutan pengawet. guna penutup bukan
logam
o
Larutan pengawet perlu ditukar berkala kerana akan jadi keruh
o
Labelkan spesimen seperti dahulu
o
Kaedah pengawetan haiwan seperti berikut:

Jenis haiwan

Kaedah pengawetan

Mamalia kecil

Bunuh dengan kloroform dan awet dalam formaldehid (3%)

Katak

Bunuh dengan beg plastik dan awet dalam formaldehid (3%)

Ular

Suntik setiap 5 cm dengan formaldehid (5%) dan awet dalam formaldehid

(3%)

Ikan

Awet dalam formaldehid (2%) dan etanol (70%)

Larva serangga

Awet dalam etanol (75 80%)

Ketam dan udang

Awet dalam formaldehid (2%) atau etanol (70%)

Siput babi

Bunuh dalam larutan cair asid etanoik dahulu sebelum rendam dalam
formaldehid selama beberapa saat. Awet dalam etanol (70%)

Cacing

Bunuh dalam larutan magnesium sulfat dahulu sebelum rendam dalam

formaldehid (2%). Awet dalam etanol (70%)

Pacat

Bunuh dalam formaldehid (45%). Awet dalam etanol (70%)

Obor-obor

Bunuh dalam larutan magnesium sulfat dahulu sebelum awet dalam

formaldehid (2%) atau etanol (70%)

12
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Timbang pepejal dalam bekas timbang

Masuk pepejal yang ditambang dalam bikar dan larut dalam sedikit
pelarut

Pindah larutan ke dalam kelalang volumetrik. Basuh dalam bikar

dengan sedikit pelarut beberapa kali dan pindah semua ke dalam
kelalang tersebut
Self-check 5.3 MS 78
5.3

Menyediakan larutan

Perlu alat timbang kimia yang jitu

Ada 3 cara untuk menyediakan larutan piawai
o
Pepejal yang diketahui jisimnya dilarut dalam pelarut yang sesuai
o
Cecair yang diketahui jisimnya dilarut dalan pelarut yang sesuai
o
Mencairkan larutan daripada kepekatan yang diketahui

Dengan menggunakan pipet tambah pelarut sehingga meniskus

menyentuh tanda pada leher kelalang volumetrik.

Tutup kelelang dengan penutup dan goncang kelalang beberapa kali

untuk mencampurkan larutan dengan baik.

13
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

5.4 Kerja Kaca

Ikut cara berikut:

5.4.1 Memotong sekeping kaca

Guna pemotong kaca

Lindungi tempat kerja dengan lapisan surat khabar

Kaca yang dipotong boleh dipisahkan dengan cara berikut:

5.4.3

Membengkok tiub kaca

Kemahiran ini perlu ada pada guru sains supaya dapat memasang radas untuk eksperimen
o
Dapatkan nyala biru pada penunu bunsen dengan membuka lubang udara
o
Gerakkan tiub kaca pada nyala api dengan memegangnya dengan dua belah
tangan
o
Gerakkan tiub ke pada bahagian biru nyala api
o
Pusingkan tiub hingga ia jadi merah berbara dan menjadi lembut
o
Keluarkan dari nyala api dan bengkokkanya dengan perlahan
o
Pegang tiub hingga ia mula sejuk
o
Letak pada kasa dawai untuk menyejukkannya

5.4.2 Memotong rod kaca dan tiub kaca

14
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

6.1.2 Carta

Lukisan
Poster
Graf
Gambarajah
o
Perlu ringkas dan jelas
o
Tidak padat
o
Buat dalam kelas
o
Carta pameran dalam kelas perlu ditukar-tukar

6.1.3 Transparensi
TOPIK 6 PENGENALAN KEPADA RESOS DALAM PENGAJARAN SAINS
Hasil pembelajaran:

Mengenalpasti resos asas dan resos ICT dalam pdp sains

Memberi contoh penggunaan berkesan resos asas dan resos ICT dalam pdp sains
Memilih, menyedia dan mengubahsuai resos untuk memantapkan pdp

6.1 Resos Asas

Model
o
Model pepejal
o
Model keratan rentas
o
Model bergerak
o
Model bangunan

OHP- perlu ditayangkan

Senang untu kendalikan
Takmperlu bilik gelap
Guna pen transparensi
Boleh diwarnakan
Boleh difotostatkan untuk edaran
Tulisan perlu jelas
Guna untuk gambarajah
Jangan padat sangat dengan bahan

6.1.4 Edaran (handout)

Berasaskan kertas, perlu menarik

Untuk menyokong pdp
Perlu ada aktiviti interatif dalamnya
Boleh daripada slaid PPt
Maklumat tambahan mengenai topik
Bahan rujukan
Perlu padat dan tepat
Ada ruang untuk catatan dan nota tambahan

15
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Aktiviti 6.4 MS 95

6.1.5 Memilih, menyedia dan mengubahsuai resos

Prebiu resos
o
Kesesuaian dari segi kandungan, OP, HP & kefahaman pelajar
Penyediaan resos
o
Sedia atau mengubahsuai untuk kegunaan
o
Guru mementukan langkah-langkah penggunaannya
Penyediaan suasana pembelajatan
o
Guru menentukan tempat penggunaannya spt kelas, makmal, bilik AV atau luar
kelas
Penyediaan pelajar
o
Susunan pelajar mengikut jenis resos
o
Penggnaan optimum dalam kumpulan
o
Manfaat yang paling maksimum
Implementasi pengalaman belajar melalui penggunaan resos terplilh
o
Disampaikan oleh guru sebagai fasilitator
o
Interaksi antara guru-murid untuk mengukuhkan kefahaman berdasarkan resos

Tips untuk guna resos

Perlu berasaskan aktiviti
Kerja kumpulan dan juga perkembangan individu
Aktiviti hands on
Dorong pemikiran,mereflek, bertindak,mengambil keputusan dan
kemahiran KBKK
Ada pilihan dan fleksibiliti untuk menampung pelbagai gaya pembelajaran
dan kecerdasan pelbagai (MI) dan minat

Self check 6.1

MS 97

6.2 Resos ICT

ICT mengubah cara pdp sains kini

Pelajar boleh meneroka bahan pdp sendiri
Tapi ICT hanya boleh memantapkan pdp sains dan tidak boleh mengganti peranan guru
Kandungan didgital membolehkan pelajar melihat dan mengalami sendiri bahan pembelajaran
Guru boleh demonstrasi konsep sukar melalui ICT
Pelajar dapat memahami lebih cepat sebanyak 40-60%
Pelajar dapat menyimpan fakta dalam ingatan 2 kali lebih jika ICT diintegerasikan dalam pdp sains

6.2.1 Slaid

Projektor slaid teknologi lama tapi masih digunakan

Kini diganti dengan slaid PPt yang menggunakan MS software dan LCD serta komputer atau
smartboard/interaktif whiteboard
Kebaikan slaid PPt ialah
o
Lebih jelas secara visual
o
Banyak benda spt gambar dan animasi boleh ditunjuk
o
Mudah mengawal
o
Lebih profesynal dan berkesan
o
Slaid boleh ditambah, dikurangkan atau diedit dengan mudah dan cepat
o
Simpan lama dalam format digital
o
Boleh masukkan video dan lagu dsb

Self-check 6.2 MS 99
6.2.2 Video

Senarai semak untuk resos pdp

Medium yang menggunakan pelbagai pancainder

Pelajar seronok mengalami pengalaman menonton video
Pelajar boleh belajar lebih banyak melalui video
Video disimpan dalam format VCD, DVD, Blu-Ray dan Hard Disk
16

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Terdapat pelbagai sesawang untuk dapat pelbagai video pendidikan

Ada dalam program TV, Astro dan Hypp TV
Sebagai guru and perlu kendali sesi video mengikut garis panduan tertentu
o
Prebiu (pra-) video untuk menyediakan pelajar untuk mempelajari sesuatu
o
Menonton- visual dan audio mesti jelas, kedudukan pelajat sesuai, boleh di-pause untuk membincang
o
Pos-menonton perbincangan, tulis laporan, main peranan dan aktiviti pdp lain

6.2.3 Perisian pembelajaran (teaching courseware)

Courseware ialah bahan pendidikan untuk membantu guru atau jurulatih mengajar sesuatu kursus atau
tutorial
Courseware multimedia boleh mengatasi masalah pembelajaran dalam kalangan pelajar
Kekuatannya courseware ialah kualiti dan melingungki pelbagai jenis dan tajuk
Tutorial bentuk multimedia guna HTML dan broswer web untuk mengayakan pengalaman
pembelajaran
Courseware sains boleh menambah interaksi antara pelajar-pelajar dan pelajar-guru jika diintegerasi
dengan baik dalam pdp
Guru perlu kreatif dan inovatif dalam menjadikan penggunaan coseware lebih memusat pada pelajar

6.3 Memilih, Menyedia dan Mengubahsuai Resos

Mengubahsuai bermaksud menggunakan resos alternatif untuk memfasilitasi pembelajaran

Guru berinovatif boleh guna bahan bahan lebih murah atau resos tempatan untuk membina model dan
bahan eksperimen
Magnet boleh didapati dari alat elektronik yang rosak, model molekul organik melalui plastercine dan
pencungkil gigi atau sel ellektrokimia melalui buah-buahan dan elektrod dsb.
Kaji dahulu sebelum berinovasi sesuatu- pelbagai idea boleh didapati daripada laman web sains
Pengubahsuaian boleh berlaku mengikut aliran ini:

Istilah yang penting dalam Inovasi

Analisis kos dan pulangan

Kos untuk menghasilkan inovasi mesti berbaloi dengan manfaatnya jika banding
dengan barang komersial

Alat-alat yang diperlukan

Perlu sedar samada cukup alat sedia ada untuk menginovasi

Kemahiran yang diperlukan

Perlu kemhiran-kemahiran seperti kerja kayu, logam dan elektrik

Bahan pembinaan

Tujuan utama ialah untuk mengurangkan kos. Bahan kitar semula atau buangan
boleh digunakan

Proses membina

Tujuan utama ialah barang yang boleh berfungsi. Lepas itu pemurnian boleh
dibuat melalui ujian pada prototaip ini

Guru perlu didorong untuk menggunakan resos yang sedia ada sebelum membeli barang baru
Sekolah perlu mengadakan bengkel, demonstrasi atau kongsi pengalaman untuk mengoptimumkan
penggunaan sumber-sumber yanga ada dalam sekolah

17
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

TOPIK 7 RADAS DAN PERALATAN UNTUK PDP SAINS

Hasil pembelajaran:

Mengenalpasti radas dan peralatan untuk pengajaran dan pempelajaran sains

Meneroka bagaimana pengubahsuaian, penyediaan dalam penggunaan dan pemilihan bahan sumber
yang sesuai untuk memperkasa pdp sains sekolah rendah

7.1 Radas dan Peralatan

Radas dan peralatan sains digunakan untuk perkembangan pdp sains

Radas termasuk peralatan kaca dan peralatan pepejal lain

7.1.1 Bikar, tabung uji, lensa/kanta, corong turas dan kanta pembesar

Bikar- terbuka, pelbagai sais, bentuk silinder, mulut untuk tuang,

dibuat daripada kaca khas, boleh diguna untuk ukur isipadu cecair dan
boleh dipanaskan.

Boleh menjadi mahal jika eksperimen sulit

Peralatan dan radas boleh diubhsuai melalui kreativiti dan inovasi.
Ini boleh meningkatkan minat pelajar terhadap sains
Dapat menjimat duit, masa dan tenaga.
Perlu bertimbang faktor berikut:
o
Penggunaan yang ringkas dan praktikal
o
Kadar penggunaanya
o
Interaksi bahan untuk mencapai HP pdp
o
Murah atau berbaloi dengan kos membuatnya
o
Boleh baiki atau menyenggara dengan mudah
Radas dan peralatan boleh dibuat daripada bahan buangan dan kitar semula
o
Membuat silinder penyukat
o
Membuat tabung uji
o
Mendapat pelbagai kanta
o
Membuat corong
o
Membuat kanta pembesar

Tabung uji
-bentuk silinder tertup pada satu hujung, pelbagai sais, untuk
memanaskan bahan kimia, untuk memerhati tindakbalas kimia yang
berlaku
Kanta
-untuk membias dan menyerak cahaya, pelbagai ketebalan, jenis
konveks dan konkev, terdapat dalam pelbgai alatan optical

Corong- untuk memindah cecair tanpa cicir, buat dpd kaca atau plastik,
pelbagai sais, batang corong pendek atau panjang

Mempunyai satu kanta untuk membesarkan sesuatu, ada rangka dan

pemegang untuk pegang, kanta cembung, kuasa pembesaran 2-6 kali

Aktiviti 7.2 MS 110

7.1.2 Memilih, menyediakan dan mengubahsuai sumber

Radas dan peralatan sains perlu untuk mengsahkan teori sains melalui ikatan
18

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

19
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

Kemahiran berfikir

Kemahiran komunikasi

Kemahiran penyelesaian masalah

Kemahiran ICT

Kemahiran berpasukan

Perkembangan jati diri

Kanak-kanak perlu banyak peluang untuk meneroka / menyiasat, meramal dan menguji hipotesisi
atau teori mereka

Aktiviti 8.1 MS 120

Kebaikan / kelebihan pembelajaran luar

Mengembang estim diri, tanggung jawab diri, bekerjasama dan menghormati keperluan orang
lain
Memperluas pandangan diri melalui menghargai dan memahami dunia dan masyarakat di
sekeliling mereka
Memahami keperluan perhubungan mapan antara manusia dan persekitaran
Memperkasa penyelesaian masalah secara praktik dan berkerja berpasukan
Mempromosi respons positif tehadap tanggung jawab kesihatan dan kebajikan diri sendiri

8.1.1 Taman sains

Aktiviti 7.3 MS 116

Self-check 7.1

TOPIK 8 PERSEKITARAN LUAR UNTUK PDP SAINS

Hasil pembelajaran:

Melibatkan pelajar dalam aktiviti luar sains seperti taman sains, zoo mini, kolam dan pusat sains
Mengwujudkan taman sains, zoo mini dan kolam
Menggunakan sumber tersebut untuk pdp sains
Merancang dan mengendalikan karvinal/pesta sains dalam pdp sains

Pengenalan

Persekitaran luar memberi pelbagai peluang untuk pembelajaran sains

Mempunyai potensi besar untuk memperkasa pembelajaran sains, perkembangan kognitif serta
menyumbang kepada pertumbuhan fizikal, mental dan sosial pelajar (Rickinson et al, 2004)
Persekitaran luar membolehkan aktiviti yang bermotivasi, berlainan, relevan dan mudah dicapai
dikendalikan dari peringkat pra-sekolah hingga ke kolej
Pembelajaran di luar kelas boleh jadi seronok, kreatif, mencabar dan berunsur meneroka
Pelajar muda belajar melalui pengalaman dan akan menghargai warisan asli dan kebudayaan negara

Taman sains ialah satu penanaman pelbagai jenis tumbuh-tumbuhan yang berlabel nama saintifik
Satu alat inovatif untuk mengajar yang merangkumi pelbagai strategi hands on dan antara disiplin
Taman sains menghasilkan persekitaran dinamik untuk memerhati, menyiasat, bereksperimen dan
belajar
Pengalaman luar secara langsung dann bukan dari buku teks
Pelajar dapat kefahaman tentang ekosistem, asal-usul makanan, nutrisi tumbuhan, kitaran hidup
tumbuhan dan haiwan dan kemahairan berkebun
Boleh guna taman sains untuk mengajar sains, matematik, seni, kesihatan, pendidikan jasmani dan
sains sosial serta tanggung jawab kendiri dan tanggung jawab sosial
Penggunaan kemahiran seperti berinkuiri, berkomunikasi dan menggunakan pancaindera untuk
mengenali persekitaran akan meningkatkan sikap sains
Konsep-konsep sains boleh dikaji di taman sains melalui penggunaan kemahiran proses sains asas dan
bersepadu
Taman sains adalah tempat di mana
o
Boleh main, kerja dan belajar
o
Boleh menjalankan projek-projek sains
o
Boleh betemu dengan pelbagai lapisan komuniti sekolah
o
Boleh menganjurkan acara seperti pesta jualan, drama, demonstrasi dsb.
o
Boleh pamerkan hasil kerja pelajar
o
Boleh belajar perkara baru bagi pelawat dan guru
Memulakan taman sains di sekolah

8.1 Persekitaran Luar untuk Pembelajaran Sains

Pelbagai pengalaman di persekitaran luar memberi peluang untuk perkembangan dalam

Kemahiran belajar

Dapatkan bantuan dari rakan sekerja atau ibu bapa atau ahli komuniti tempatan yang arif
dalam cucuk tanam
Buat penilaian atas tapak yang dipilih
o
Terdapat minima 6 jam cahaya matahari?
o
Akses kepada sumber air mudah?
o
Dekat kepada bilik darjah?
o
Selamat daripada haiwan perosak?
Uji komposisi tanah, salirannya dsb.
Rancang dan rekabentuk taman berdasarkan keadaan tapak dan matalamat
mengadakannya
20

Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake

o
Plot terasing atau plot tinggi untuk kelas berlainan?
o
Perlu plot untuk komuniti lain sekolah?
o
Perlu pusat kompos (humus)?
o
Perlu pondok peralatan taman?
o
Perlu bangsal berteduh untuk sesi kelas?
Pilih tema untuk taman dan menikmati keseronokan yang dicapai daripadanya
Galakkan pelajar menyimpan jurnal semasa membangunkan dan bekerja dalam taman
sains mereka

8.1.4 Pusat sains

o
o
o
o
o
o
o

Aktiviti 8.2 MS 124

8.1.2 Zoo mini

Bunyi kicauan burung dan haruman bunga berwarna warni akan menjadikan suasana aman dan
santai
Boleh meningkatkan rasa cinta kepada alam
Zoo mini boleh jadi bilik darjah luar
Tak perlu tapak yang besar
Adakan bahagian untuk menarik rama-rama, burung, serangga lain dan tupai
Sangkar burung boleh dibina untuk menjaganya
Haiwan seperti, kura-kura, iguana, arnab dsb. boleh dibela
Pelajar boleh diberi tugas untuk jaga haiwan tersebut- boleh bersihkan, memberi makanan dan main
dengan haiwan-haiwan yang selamat

Aktiviti 8.3

8.2 Menggunakan Pesta Sains dalam Pdp Sains

MS 126

8.1.3 Kolam

Kolam dalam kawasan sekolah boleh

o
Menjimatkan masa, kos dana masalah pengangkutan untuk bawa pelajar ke luar
o
Meningkatkan rasa cinta alam dan menghargainya
Mengwujudkan kolam dalam sekolah tak sestinya mahal
Guna kreativiti untuk menghiaskanya.
Akan menarik pelbagai haiwan dan tumbuhan untuk hidup dalmnya
Kolam boleh jadi sumber untuk mengajar pelbagai konsep sains
Perlu diwujudkan di kawasan yang terbuka, menerima cahaya matahari dan bukan terlindung di
bawah pokok
Kolam boleh jadi tempat pembiakan untuk katak, kodok dan siput serta pelbagai jenis serangga
Bahagian cetek kolam boleh jadi tempat mandian untuk burung
Pelajar perlu diberi peluang untuk membina kolam sendiri dengan bimbingan
Bentuk kolam perlu hampir seperti alam sebenar
Bagaimana membina sebuah kolam?
o
Kenalpasti tapak dan tandakan ruangnya
o
Korek mulai dari tengah ke luar
o
Guna tanah atau rumput untuk tempat lain
o
Tepi kolam perlu mempunyai tepi yang tidak begitu cerun
o
Keluarkan batu-batu yang besar dari dalamnya
o
Isi bawah dan tepi-tepi dengan alas dan tanah yang sesuai
o
Isi dengan air hujan. Air paip perlu disimpan untuk keluarkan klorin sebelum masuk
dalamnya
o
Mula-mula alga akan bentuk tetapi perlu masukan siput untuk memakannya
o
Perlu masa untuk keadaan menjadi stabil
o
Air mungkin akan tukar menjadi hijau tetapi akan pulih balik selepas beberapa minggu

Pusat sains ialah museum yang menekankan pendekatan hands on dengan bhan interaktif yang
merangsangkan pelawat meneroka, mengeksperimen mencuba.
Ada juga pameran statik seperti sejarah asal, palentologi, geologi, perindustrian dan
kejuruteraan dsb
Pusat sains berasaskan teknologi, kadang-kadang dipanggil pusat dapatan (discovery)
Pelawat terdiri daripada kanank-kanak semata-matanya
Tujuannya untuk mempromosi kesedaran, minat dan kefahaman terhadap sains dan teknologi
Untuk menghubungkait alam sekitar dengan sains dan ugama dan segala aspek hidup
Pusat Sains Negara dan Singapore Science Centre contoh yang baik untuk tujuan tersebut

Tempat untuk pelajar mempamerkan hasil kajian atau penyiasatan sains mereka
Bianya jenis pertandingan dalaman atau juga antara bangsa
Melibatkan pelbagai tahap persekolahan
Terdiri daripada pameran, syarahan, demonstrasi dsb.
Manfaat pesta sains ialah
o
Memfokus kepada pengalaman sains di sekolah
o
Merangsankan minat terhadap sains
o
Merangsangkan minat terhadap penyiasatan sains
o
Merangsangkan minat terhadap hobi-hobi sains
o
Memberi peluang untuk menunjukkan bakat dalam sains
o
Untuk mengesahkan, mengecam dan memuji bakat muda dalam sains
o
Memberi cadangan konstruktif untuk guru dan murid
Boleh menjadikan aktivi sains untuk menganjurkan pesta/karvinal sains
o
Bawa pelajar ke pesta-pesta sains anjuran sekolah lain sebagai contoh dan penanda aras
o
Beri banyak rangsangan, galakan dan sokongan untuk menjalankan projek-projek sains
o
Beri pengikthtirafan, komendasi dan hadiah bagi kerja cemerlang
o
Bawa saintis teragung untuk ceramah, memberi rangsangan atau beri petua kepada
pelajar
o
Menyedarkan pelajar tentang perkembangan sains di dunia sebenar

Self-check 8.1

MS 132

Aktiviti 8.4 MS 129

21
Disediakan oleh: En. Abraham Joseph Michael Disusun oleh: azwanazali GOOD LUCK FOR OUR FINAL SEMESTER!!! OUM March 2011 Intake