Giao Trinh TCDN He CDN

Gio trnh Ti chnh doanh nghip
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 1
TNG QUAN V TI CHNH DOANH NGHIP
1. Ti chnh doanh nghip
1.1. Hot ng ca doanh nghip v ti chnh
1.1.1. Hot ng ca doanh nghip
- Khi nim doanh nghip:
+ Di gc php l: Doanh nghip l t chc kinh t c tn ring, c
ti sn, c tr s giao dch n nh, c ng k kinh doanh theo quy nh ca
php lut nhm mc ch thc hin cc hot ng kinh doanh.
+ Xt v mt kinh t: Doanh nghip l mt t chc kinh t thc hin cc
hot ng sn xut, cung ng hng ha cho ngi tiu dng qua th trng nhm
mc ch sinh li.
- Hot ng doanh nghip: Hot ng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip l qu trnh kt hp cc yu t u vo to thnh yu t u ra l hng
ha v thng qua th trng bn cc hng ha thu li nhun.
- Trong kinh t th trng:
+ Tin cho cc hot ng ca doanh nghip mt lng vn tin t
nht nh.
+ Bng cch thc nht nh, doanh nghip to lp c s vn hay qu tin
t ban u.
- Qu trnh hot ng ca doanh nghip cng l qu trnh: To lp, phn
phi, s dng qu tin t Hp thnh hot ng ti chnh doanh nghip.
Qu trnh to lp, phn phi, s dng qu tin t cng l qu trnh pht sinh
cc dng tin:
+ Dng tin vo
+ Dng tin ra
S vn ng ca vn hay qu tin t
+ i vi doanh nghip sn xut: T - H ... SX...H- T

+ i vi doanh nghip thng mi: T - H T
1.1.2. Hot ng ca ti chnh doanh nghip
Qu trnh vn ng to lp, phn phi v s dng qu tin t cng l qu
trnh pht sinh cc quan h kinh t di hnh thc gi tr => Ny sinh cc quan
h ti chnh, bao hm:
Trang 1 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.1.2.1. Nhng quan h kinh t gia doanh nghip vi nh nc

- Tt c cc doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t phi thc hin cc
ngha v ti chnh i vi nh nc (Np thu cho ngn sch nh nc);
- Ngn sch nh nc cp vn cho doanh nghip nh nc v c th cp
vn vi cng ty lin doanh hoc c phn (mua c phiu) hoc cho vay (mua tri
phiu) tu theo mc ch yu cu qun l i vi ngnh kinh t m quyt nh t
l gp vn cho vay nhiu hay t.
1.1.2.2. Quan h gia doanh nghip vi cc ch th kinh t khc.
- T s a dng ho hnh thc s hu trong nn kinh t th trng to ra
cc mi quan h kinh t:
- Gia doanh nghip vi cc doanh nghip khc (doanh nghip c phn hay
t nhn) bao gm cc quan h thanh ton tin mua bn vt t, hng ho, ph bo
him, chi tr tin cng, c tc, tin li tri phiu;
- Gia doanh nghip vi cc nh u t, cho vay, vi bn hng v khch
hng thng qua vic hnh thnh v s dng cc qu tin t trong hot ng sn
xut - kinh doanh;
- Gia doanh nghip vi ngn hng, cc t chc tn dng pht sinh trong
qu trnh doanh nghip vay v hon tr vn, tr li cho ngn hng, cc t chc
tn dng.
Tr tin mua hng
Doanh
nghip
Nh cung cp thit b, vt
t, dch v
Thng, pht vt cht

Thu tin bn hng
Khch hng
S 1-1: Quan h gia doanh nghip vi cc ch th kinh t khc

1.1.2.3. Quan h trong ni b doanh nghip.
- Gm quan h kinh t gia doanh nghip vi cc phng ban, phn xng
v t i sn xut trong vic nhn tm ng, thanh ton ti sn, vn ling.
- Gm quan h kinh t gia doanh nghip vi cn b cng nhn vin trong
qu trnh phn phi thu nhp cho ngi lao ng di hnh thc tin lng, tin
thng, tin pht v li c phn.
Khi nim ti chnh doanh nghip:
Ti chnh doanh nghip l nhng quan h kinh t biu hin di hnh thc
gi tr pht sinh trong qu trnh hnh thnh v s dng cc qu tin t nhm
phc v cho qu trnh ti sn xut trong mi doanh nghip v gp phn tch lu
vn cho nh nc.
Trang 2 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.2. Ni dung ti chnh doanh nghip

1.2.1. Tham gia nh gi, la chn cc d n u t v k hoch kinh
doanh
Vic xy dng v la chn cc d n u t do nhiu b phn trong doanh
nghip cng hp tc thc hin. Trn gc ti chnh, iu ch yu l phi xem
xt, cn nhc gia chi ph b ra, nhng ri ro c th gp phi v kh nng thu li
nhun khi thc hin d n. Khi phn tch nh gi nhm la chn cc d n ti
u, cc d n c mc sinh li cao vn quan trng ca nh ti chnh l xem xt
vic s dng vn u t nh th no.
nh gi, la chn (Trn gc ti chnh)
D n u t hoc cc khon u t di hn khc
Nhu cu vn u t
Ri ro
Li ch do u t mang li
Quyt nh u t hay loi b (trn gc ti chnh)
S 1-2: nh gi, la chn cc d n u t v k hoch kinh doanh

1.2.2. Xc nh nhu cu vn, t chc huy ng vn p ng kp thi,
y cho cc hot ng ca doanh nghip.
Mi hot ng ca doanh nghip i hi phi c vn. Bc vo hot ng
kinh doanh, doanh nghip cn phi xc nh nhu cu vn cn thit cho mi hot
ng ca doanh nghip trong k v phi t chc huy ng ngun vn m bo
kp thi y cho cc hot ng ca doanh nghip.
Hot ng ca doanh nghip
- u t
- Sn xut kinh doanh
Nhu cu vn
Cn bao nhiu vn?
Ngun vn huy ng
Ly vn t u?
Ngun vn bn trong
Vn cn xem xt:
- C cu ngun vn
- Chi ph SD vn
- im li v bt li
- v.v.v
Ngun vn bn ngai
Hnh thc v phng
php huy ng vn
S 1-3: Xc nh nhu cu vn, t chc huy ng vn

Trang 3 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.2.3. T chc s dng c hiu qu s vn hin c; qun l cht ch

thu, chi vn bng tin, thng xuyn m bo kh nng thanh ton ca
doanh nghip.
Ti chnh doanh nghip phi tm ra cc bin php gp phn huy ng ti a
s vn hin c vo hot ng kinh doanh, gii phng cc khon vn cn b
ng. Theo di cht ch cc khon chi tiu pht sinh trong qu trnh hot ng
ca doanh nghip, tm cc bin php lp li cn bng gia thu v chi bng tin
m bo cho doanh nghip lun c kh nng thanh ton.
S vn hin c
- Gii phng kp thi s vn b ng
- Tng vng quay vn
Thu
- Huy ng ti a vo SXKD
- Cn nhc u t
Chi
Vn bng tin
Kh nng thanh ton
S 1-4: T chc s dng c hiu qu

1.2.4. Thc hin tt vic phn phi li nhun, trch lp v s dng cc
qu ca doanh nghip.
Li nhun l mc tiu hot ng ca doanh nghip, lin quan n s tn ti
pht trin m rng ca doanh nghip. Do doanh nghip thc hin vic phn
phi hp l li nhun sau thu cng nh trch lp v s dng tt cc qu ca
doanh nghip s gp phn quan trng vo vic pht trin doanh nghip v nng
cao i sng ngi lao ng trong doanh nghip.
Phn phi li nhun sau thu
Li ch ngn hn
- Tr cho ch s hu
- Ci thin i sng v khuyn
khch vt cht i vi ngi lao
ng, nh qun l
Li ch di hn
- D phng ti chnh
- Li nhun li ti u t
Ti a ho gi tr
S 1-5: Phn phi li nhun, trch lp v s dng cc qu ca DN
Trang 4 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.2.5. Kim sot thng xuyn tnh hnh hot ng ca doanh nghip
Thng qua tnh hnh thu chi tin t hng ngy, tnh hnh thc hin cc ch
tiu ti chnh cho php thng xuyn kim tra, kim sot tnh hnh hot ng
ca doanh nghip. Phn tch ti chnh nhm nh gi im mnh v im yu v
tnh hnh ti chnh v hot ng kinh doanh ca doanh nghip, thng qua c
th gip cho lnh o doanh nghip trong vic nh gi tng qut tnh hnh hot
ng ca doanh nghip, nhng im mnh cng nh im yu trong hot ng
kinh doanh cng nh kh nng thanh ton, tnh hnh lun chuyn vt t, tin
vn, hiu qu hot ng kinh doanh, t c th a ra cc quyt nh ng n
v sn xut v ti chnh, xy dng c mt k hoch ti chnh khoa hc, m
bo mi ti sn tin vn v mi ngun ti chnh ca doanh nghip c s dng
mt cch hiu qu nht.
Thu, chi tin tin t
hng ngy
Tnh hnh thc hin cc

ch tiu ti chnh
Phn tch
ti chnh
Kim sot hot ng ca DN

- Tng qut, ton din
- Thng xuyn
ra bin php:
Kp thi, thch ng
S 1-6: Kim sot hot ng ca doanh nghip

1.2.6. Thc hin d bo v k hoch ho ti chnh
Hot ng ti chnh
D bo
iu chnh
Lp k hoch
Gii php ch ng
S bin ng ca th trng v cc bin ng khc
S 1-7: D bo v k hoch ho ti chnh
Trang 5 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.3. Vai tr ca ti chnh doanh nghip

1.3.1. Huy ng v m bo y , kp thi vn cho hot ng kinh
doanh ca doanh nghip
S hot ng ca quy lut cung cu rt mnh m. u, lnh vc no c
nhu cu th s c ngun cung cp. V vy, khi cc doanh nghip c nhu cu
vn th tt yu th trng vn s c hnh thnh vi nhng hnh thc a dng
ca n. Vn l ch ngi qun l phi xc nh chnh xc nhu cu vn, cn
nhc la chn cc hnh thc, phng php thch hp khai thc thu ht vn, s
dng cc cng c n by kinh t nh li sut vay, c tc khi pht hnh tri
phiu, c phiu nhm khai thc huy ng vn, la chn phng n u t c
hiu qu, linh hot s dng cc ngun vn, m bo kh nng thanh ton chi
tr... chnh l vic khai thc cc chc nng phn phi v gim c ti chnh
nng cao vai tr ca ti chnh doanh nghip trong vic to lp, khai thc, huy
ng vn phc v cho cc mc tiu kinh doanh ca doanh nghip.
1.3.2. T chc s dng vn kinh doanh tit kim v hiu qu
Vic khai thc, huy ng vn, vic s dng vn tit kim v c hiu qu
c coi l iu kin tn ti v pht trin ca mi doanh nghip. t ra trc
mi doanh nghip nhng chun mc ht sc khe kht: sn xut khng th vi
bt k gi no, phi bn c nhng hng ho, dch v m th trng cn v
chp nhn c ch khng phi bn nhng ci g m mnh c. Trc sc p
nhiu mt ca th trng buc cc doanh nghip phi s dng vn mt cch
tit kim v c hiu qu.
iu lu y l cn c s phn bit gia ch tiu li nhun vi ch tiu
hiu qu kinh t. Ni chung, s gia tng hiu qu kinh t s bao hm c yu t
tng ch tiu li nhun. Song ngc li, c nhng trng hp tng ch tiu li
nhun nhng li khng c hiu qu. V th, hiu qu kinh t ch c th c c
khi vn c s dng tit kim m vn m bo mc gia tng li nhun.
1.3.3. Gim st, kim tra thng xuyn, cht ch cc mt hot ng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip
Tnh hnh ti chnh doanh nghip l tm gng phn nh trung thc mi
hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Thng qua cc s liu k
ton, cc ch tiu ti chnh nh h s k ton, hiu qu s dng vn, h s sinh
li, c cu cc ngun vn v c cu phn phi s dng vn...ngi qun l c
th d dng nhn bit thc trng tt xu trong cc khu ca qu trnh sn xut kinh doanh. Vi kh nng , ngi qun l c th kp thi pht hin cc khuyt
tt v cc nguyn nhn ca n iu chnh qu trnh kinh doanh nhm t cc
mc tiu c d nh.
s dng c hiu qu cng c kim tra ti chnh, i hi nh qun l cn
t chc tt cng tc hch ton k ton, hch ton thng k, xy dng h thng
cc ch tiu phn tch ti chnh v duy tr n np ch phn tch hot ng kinh
t ca doanh nghip.
Trang 6 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.4. Chc nng ti chnh doanh nghip

1.4.1. Chc nng phn phi
Chc nng phn phi ca ti chnh doanh nghip l qu trnh phn phi thu
nhp bng tin ca doanh nghip v qu trnh phn phi lun gn lin vi
nhng c im vn c ca hot ng kinh doanh v hnh thc s hu DN.
- Phn phi thu nhp bng tin: Thu nhp bng tin m doanh nghip t
c trc tin phi b p cc chi ph b ra trong qu trnh sn xut - kinh
doanh nh:
+ B p cc chi ph v t liu lao ng v i tng lao ng b ra;
+ Tr lng cho ngi lao ng tip tc chu k sn xut - kinh doanh
mi;
+ Tc hin ngha v vi nh nc;
+ Phn cn li doanh nghip s dng hnh thnh cc qu ca doanh
nghip, thc hin bo ton vn hoc tr li tc c phn (nu c).
- Phn phi ngun lc ti chnh: Phn phi vn cho cc khu cc n v
trc thuc n v.
1.4.2. Chc nng gim c ti chnh
Chc nng gim c l kh nng gim st, d bo tnh hiu qu ca qu
trnh phn phi. Nh kh nng gim c ti chnh, doanh nghip c th pht
hin thy nhng khuyt tt trong kinh doanh kp thi iu chnh nhm thc
hin cc mc tiu kinh doanh c hoch nh.
Ti chnh doanh nghip cn c vo tnh hnh thu chi tin t v cc ch tiu
phn nh bng tin kim sot tnh hnh m bo vn sn xut - kinh doanh,
tnh hnh sn xut - kinh doanh v hiu qu sn xut - kinh doanh. C th:
+ Qua t trng, c cu ngun huy ng, vic s dng ngun vn huy ng;
+ Vic tnh ton cc yu t chi ph vo gi thnh v chi ph lu thng;
+ Vic thanh ton cc khon cng n vi ngn sch, vi ngi bn, vi tn
dng ngn hng, vi cng nhn vin;
+ Kim tra vic chp hnh k lut ti chnh, k lut thanh ton, k lut tn
dng ca doanh nghip.
Trn c s gip cho ch th qun l pht hin nhng khu mt cn i,
nhng s h trong cng tc iu hnh, qun l kinh doanh c quyt nh
ngn chn kp thi cc kh nng tn tht c th xy ra nhm duy tr v nng cao
hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. c im ca chc nng gim c ti
chnh l ton din v thng xuyn sut qu trnh sn xut - kinh doanh ca
doanh nghip.
Trang 7 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.4.3. Mi quan h ca chc nng ti chnh doanh nghip

Hai chc nng trn c mi quan h mt thit, hu c vi nhau:
- Chc nng phn phi c tin hnh ng thi vi qu trnh thc hin
chc nng gim c.
- Chc nng gim c tin hnh tt l c s quan trng cho nhng nh
hng phn phi ti chnh ng n, m bo cc t l ph hp vi quy m sn
xut - kinh doanh, to iu kin cho sn xut - kinh doanh c tin hnh lin
tc.
- Vic phn phi tt s khai thng cho cc lung ti chnh, thu ht mi
ngun vn khc nhau p ng nhu cu vn cho cc doanh nghip v s dng
c hiu qu ng vn, to ra ngun ti chnh di do l iu kin thun li cho
vic thc hin chc nng gim c ca ti chnh doanh nghip.
2. Nhng nhn t ch yu nh hng n vic t chc ti chnh DN
2.1. Hnh thc php l t chc doanh nghip
Theo hnh thc php l t chc doanh nghip hin hnh, nc ta hin nay
c cc loi hnh doanh nghip ch yu sau y:
- Doanh nghip nh nc;
- Hp tc x;
- Cng ty c phn;
- Cng ty trch nhim hu hn t 2 thnh vin tr ln;
- Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin;
- Doanh nghip t nhn;
- Cng ty hp danh;
- Doanh nghip c vn u t nc ngoi.
Nhng c im ring v mc hnh thc php l t chc doanh nghip gia
cc doanh nghip trn c nh hng ln n vic t chc ti chnh ca doanh
nghip nh:
Nhng nh hng ch yu ca hnh thc
php l t chc DN
Cch thc to
lp v huy ng
vn
Quyn chuyn
nhng hay rt
vn khi doanh
nghip
Trch nhim ca ch
s hu i vi cc
khon n v ngha v
ti chnh khc ca DN
Phn chia li
nhun sau thu
So 1-8: Yu t nh hng hnh thc t chc doanh nghip

Trang 8 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.2. c im kinh t k thut ca ngnh kinh doanh

- Mi ngnh kinh doanh c c im ring v mt kinh t v k thut.
- c im kinh t - k thut nh hng rt ln n ti chnh v qun tr ti
chnh ca doanh nghip.
2.2.1. nh hng ca tnh cht ngnh kinh doanh
nh hng ny th hin trong thnh phn c cu vn kinh doanh ca doanh
nghip, nh hng ti quy m vn sn xut kinh doanh cng nh t l thch ng
hnh thnh v s dng chng, do nh hng ti tc lun chuyn vn,
nh hng ti phng php u t, th thc thanh ton chi tr.
Tnh cht
ngnh kinh doanh
C cu
ti sn
Ri ro
kinh doanh
C cu chi ph
SXKD
Tc
chu chuyn vn
C cu ngun vn
S 1-9: Tnh cht ngnh kinh doanh

2.2.2. nh hng ca tnh cht thi v v chu k sn xut kinh doanh
Tnh thi v v chu k sn xut kinh doanh c nh hng trc ht ti nhu
cu vn s dng v doanh thu tiu th sn phm.
- i vi nhng doanh nghip sn xut c chu k ngn th nhu cu vn lu
ng gia cc thi k trong nm thng khng c bin ng ln, doanh nghip
cng thng xuyn thu c tin bn hng, iu gip cho doanh nghip d
dng m bo s cn i gia thu v chi bng tin, cng nh vic t chc m
bo cho nhu cu vn kinh doanh.
- i vi nhng doanh nghip sn xut ra c chu k sn xut di hoc c
tnh thi v, phi ng ra mt lng vn lu ng tng i ln, vic thu tin
bn hng cng khng u, dn n tnh hnh thanh ton, chi tr cng thng gp
nhng kh khn, cho nn vic t chc m bo ngun vn cng nh m bo
cn bng gia thu v chi bng tin ca doanh nghip cng kh khn hn.
Tnh cht thi v v chu k sn xut kinh doanh
Nhu cu vn lu ng
gia cc thi k trong nm
S cn i thu v chi tin t

gia cc thi k trong nm
S 1-10: Tnh cht thi v v chu k sn xut kinh doanh

Trang 9 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.3. Mi trng kinh doanh

Mi trng kinh doanh bao gm tt c nhng iu kin bn ngoi nh
hung ti hot ng ca doanh nghip. Mi trng kinh doanh c tc ng
mnh m n mi hot ng ca doanh nghip, trong c hot ng ti chnh.
2.3.1. Mi trng kinh t
Hot ng kinh doanh ca doanh nghip lun din ra trong mt bi cnh
kinh t c th nh tc tng trng hay suy thoi ca nn kinh t, mc n
nh ca ng tin, li sut vay vn, t sut u t...Mi s thay i ca cc yu
t trn u c tc ng tch cc hay tiu cc n hot ng kinh doanh,hot
ng ti chnh ca doanh nghip. V vy, cn phi phn tch v d on xu
hng pht trin ca cc yu t t chc hot ng ta chnh ca doanh
nghip cho ph hp.
2.3.2. Mi trng php l
Mi trng php l l tng ho cc quy nh php lut lin quan n hot
ng doanh nghip. Mi trng lut php bnh ng thng thong, n nh,
ng b, va to iu kin kinh doanh thun li, va i hi cao i vi cc
doanh nghip l mt mi trng php l l tng i vi hot ng kinh doanh,
hot ng ti chnh ca doanh nghip. Ngc li s gy kh khn, thm ch c
th lm cho doanh nghip suy thoi, ph sn.
2.3.3. Mi trng k thut cng ngh, mi trng thng tin
Ngy nay khoa hc k thut tr thnh lc lng sn xut trc tip i
vi doanh nghip. Hm lng tri thc c khuynh hng chim t trng ngy
cng ln trong gi bn sn phm. Doanh nghip no nm bt v ng dng kp
thi cc thnh tu tin b khoa hc k thut s c iu kin thun li trong cnh
tranh. u t k thut cng ngh phi c mt s vn u t ln, iu ny i hi
doanh nghip phi c phng thc huy ng vn ph hp. Cch thc u t
cng phi mnh dn i tt, n u mi trnh nguy c tt hu v cng ngh v
k thut.
Kinh doanh trong nn kinh t th trng cng i hi doanh nghip phi
nhy bn, tip cn thng tin v x l cc thng tin trong kinh doanh kp thi.
iu ny cng i hi t chc hot ng ti chnh ca doanh nghip phi to
iu kin thun li doanh nghip c th tip cn, khai thc v x l thng tin
v th trng,v gi c sn xut, v kh nng nm bt cc c hi kinh doanh trn
th trng.
2.3.4. Mi trng hp tc, hi nhp kinh t quc t
Xu th hp tc, hi nhp kinh t quc t l xu th khch quan i vi tt c
cc nc trong iu kin hin nay. V vy ch ng hi nhp, hi nhp c hiu
qu l mt thi c v thch thc i vi cc doanh nghip.
Vic cc doanh nghip trong nc lin doanh vi cc nh u t nc
ngoi hoc u t ra nc ngoi di hnh thc u t trc tip hay gin tip
Trang 10 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
lm thay i v a dng ho cc quan h ti chnh din ra trong hot ng ti

chnh ca doanh nghip, iu i hi cng tc t chc hot ng ti chnh
cn c sa i hon thin cho ph hp.
2.3.5. Cc mi trng c th
Cc mi trng c th bao gm cc yu t tc ng mt cch trc tip v
r rt n hot ng kinh doanh v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip nh
khch hng, nh cung cp, cc hng cnh tranh, vn ho, mi trng sinh thi
v s kim tra gim st ca cc c quan qun l Nh nc i vi doanh nghip.
Tm li, cc nhn t nh hng trn y tc ng n t chc ti chnh
doanh nghip t nhiu gc khc nhau. S nhn bit y cc nh hng
tch cc hoc tiu cc ca cc nhn t c ci nh l mt iu kin tin
quyt t chc tt hot ng ti chnh trong cc doanh nghip.
Nhng
thch thc
Mi trng
kinh doanh
Nhng
c hi
Kh nng
thch ng
Doanh
nghip
Kh nng
chp c hi
S 1-11: Mi trng kinh doanh tc ng n doanh nghip
Trang 11 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 2
VN C NH TRONG DOANH NGHIP
1. Ti sn c nh v vn c nh trong doanh nghip
1.1. Ti sn c nh (TSC)
1.1.1. Khi nim v c im TSC
1.1.1.1. Khi nim
TSC hu hnh l nhng t liu lao ng ch yu c hnh thi vt cht
tho mn cc tiu chun ca ti sn c nh hu hnh, tham gia vo nhiu chu
k kinh doanh nhng vn gi nguyn hnh thi vt cht ban u.
T liu lao ng l nhng ti sn hu hnh nu tho mn ng thi c 03
tiu chun di y th c coi l ti sn c nh:
- Chc chn thu c li ch kinh t trong tng lai t vic s dng ti
sn ;
- C thi gian s dng trn 1 nm tr ln;
- Nguyn gi ti sn phi c xc nh mt cch tin cy v c gi tr t
30.000.000 ng tr ln.
Ch :
Trng hp mt h thng gm nhiu b phn ti sn ring l lin kt vi
nhau, trong mi b phn cu thnh c thi gian s dng khc nhau v nu
thiu mt b phn no m c h thng vn thc hin c chc nng hot
ng chnh ca n nhng do yu cu qun l, s dng ti sn c nh i hi
phi qun l ring tng b phn ti sn th mi b phn ti sn nu cng tho
mn ng thi ba tiu chun ca ti sn c nh c coi l mt ti sn c nh
hu hnh c lp.
i vi sc vt lm vic v/hoc cho sn phm, th tng con sc vt tho
mn ng thi ba tiu chun ca ti sn c nh c coi l mt TSC hu
hnh.
i vi vn cy lu nm th tng mnh vn cy, hoc cy tho mn
ng thi ba tiu chun ca TSC c coi l mt TSC hu hnh.
TSC v hnh l nhng ti sn khng c hnh thi vt cht, th hin mt
lng gi tr c u t tho mn cc tiu chun ca ti sn c nh v
hnh, tham gia vo nhiu chu k kinh doanh.
Mi khon chi ph thc t m doanh nghip chi ra tho mn ng thi
c 03 tiu chun ghi nhn TSC hu hnh, m khng hnh thnh TSC hu
hnh c coi l TSC v hnh.
Trang 12 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
TSC thu ti chnh l nhng TSC m doanh nghip thu ca cng ty

cho thu ti chnh. Khi kt thc thi hn thu, bn thu c quyn la chn
mua li ti sn thu hoc tip tc thu theo cc iu kin tha thun trong
hp ng thu ti chnh. Tng s tin thu mt loi ti sn quy nh ti hp
ng thu ti chnh t nht phi tng ng vi gi tr ca ti sn ti thi
im k hp ng.
Mi TSC i thu nu khng tho mn cc quy nh nu trn c coi l
ti sn c nh thu hot ng.
1.1.1.2. c im chung ca cc TSC trong doanh nghip
Ti sn c inh c c im nh sau:
+ TSC gi nguyn hnh thi biu hin khi tham gia vo hot ng kinh
doanh;
+ TSC tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh doanh;
+ Gi tr ca TSC dch chuyn dn vo gi tr sn phm di hnh thc
chi ph khu hao.
1.2. Phn loi v kt cu TSC
1.2.1. Phn loi TSC
1.2.1.1. Phn loi TSC theo hnh thi biu hin:
- TSC hu hnh, gm:
Loi 1: Nh ca, vt kin trc
Loi 2: My mc, thit b
Loi 3: Phng tin vn ti, thit b truyn dn
Loi 4: Thit b, dng c qun l: l nhng thit b, dng c dng trong
cng tc qun l hot ng kinh doanh ca doanh nghip nh my vi tnh phc
v qun l, thit b in t, thit b, dng c o lng, kim tra cht lng, my
ht m, ht bi, chng mi mt...
Loi 5: Vn cy lu nm, sc vt lm vic v/hoc cho sn phm: l cc
vn cy lu nm nh vn c ph, vn ch, vn cao su, vn cy n qu,
thm c, thm cy xanh...; sc vt lm vic v/ hoc cho sn phm nh n voi,
n nga, n tru, n b...
Loi 6: Cc loi TSC khc: Ton b cc TSC khc cha lit k vo
nm loi trn nh tranh nh, tc phm ngh thut...
- TSC v hnh, gm: Mt s chi ph lin quan trc tip ti t s dng;
chi ph v quyn pht hnh, bng pht minh, bng sng ch, bn quyn tc gi...
1.2.1.2. Phn loi TSC theo cng dng kinh t:
- TSC dng trong sn xut - kinh doanh: Nhng TSC hu hnh v v
hnh trc tip tham gia vo qua trnh sn xut - kinh doanh ca doanh nghip
Trang 13 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
gm: nh ca, vt kin trc, thit b ng lc, thit b truyn dn, my mc

thit b sn xut, phng tin vn ti... v nhng TSC khng c hnh thi vt
cht khc...
- TSC dng ngoi sn xut - kinh doanh: Nhng TSC dng cho phc
li cng cng, khng mang tnh cht sn xut - kinh doanh nh nh ca, phng
tin dng cho sinh hot vn ho, th dc th thao, nh v cc cng trnh phc
li tp th...
1.2.1.3. Phn loi TSC theo tnh hnh s dng:
- TSC ang s dng: Nhng TSC ca doanh nghip ang s dng cho
cc hot ng sn xut - kinh doanh hay cc hot ng khc ca doanh nghip
nh hot ng phc li, s nghip hay an ninh quc phng ca doanh nghip.
- TSC cha cn dng: Nhng TSC cn thit cho hot ng sn xut kinh doanh hay cc hot ng khc ca doanh nghip, song hin ti cha cn
dng, ang c d tr s dng sau ny.
- TSC khng cn dng v ch thanh l: Nhng TSC khng cn thit
hay khng ph hp vi nhim c sn xut - kinh doanh ca doanh nghip, cn
c thanh l, nhng bn thu hi vn u t b ra ban u.
1.2.1.4. Phn loi TSC theo quyn s hu:
- TSC t c: Nhng TSC thuc quyn s hu ca doanh nghip.
- TSC i thu: TSC thu hot ng v TSC thu ti chnh.
+ i vi TSC thu hot ng: Doanh nghip c trch nhim qun l, s
dng theo cc quy nh trong hp ng thu. Doanh nghip khng trch khu
hao i vi nhng TSC ny, chi ph thu TSC c hch ton vo chi ph
kinh doanh trong k.
+ i vi nhng TSC thu ti chnh: Doanh nghip phi theo di, qun
l, s dng v trch khu hao nh i vi TSC thuc s hu ca mnh v
phi thc hin y cc ngha v cam kt trong hp ng thu TSC.
1.2.2. Kt cu TSC
1.2.2.1. Khi nim
Kt cu TSC l t trng gia nguyn gi tng loi TSC trong tng
nguyn gi TSC ca doanh nghip trong mt thi im nht nh.
1.2.2.2. c im
Kt cu TSC gia cc doanh nghip trong cc ngnh sn xut khc nhau
hoc thm ch trong cng mt ngnh sn xut cng khng hon ton ging
nhau. S khc bit hoc bin ng ca kt cu TSC trong tng ngnh sn
xut v trong tng doanh nghip sn xut - kinh doanh trong cc thi k khc
nhau chu nh hng ca nhiu nhn t.
1.2.2.3. Cc nhn t nh hng n kt cu TSC:
Trang 14 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Kt cu TSC chu nh hng ca cc nhn sau y:

Tnh cht sn xut v c im quy trnh cng ngh:
- Ngnh cng nghip c kh ch to th t trng my mc, thit b thng
chim t trng cao.
- Ngnh cng nghip thc phm, cng nghip ch bin sa, du n, ch
bin hoa qu thng t trng my mc thit b thp hn....
Trnh trang b k thut v hiu qu vn u t xy dng c bn: i
vi doanh nghip c trnh sn xut cao th my mc thit b chim t trng
ln, nh ca thng chim t trng thp. Cn cc doanh nghip c trnh k
thut thp th ngc li.
Loi hnh t chc sn xut: Doanh nghip t chc sn xut theo li dy
chuyn th cng c vn chuyn ni b chim t trng thp, nhng kt cu v
my mc thit b li chim t trng cao. Ngc li i vi cc doanh nghip
khng t chc sn xut theo li dy chuyn th cng c vn chuyn chim t
trng cao, my mc thit b li chim t trng thp.
1.2. Vn c nh (VC)
1.2.1. Khi nim
VC l mt b phn ca vn u t ng trc hnh thnh TSC m c
c im l tham gia vo nhiu chu k sn xut v hon thnh mt vng lun
chuyn khi TSC ht thi hn s dng.
VC trong doanh nghip bao gm: Gi tr TSC, s tin u t ti chnh
di hn, chi ph xy dng c bn d dang, gi tr TSC th chp di hn...
1.2.2. c im ca vn c nh
- VC tham gia vo nhiu chu k sn xut
- VC lun chuyn dn tng phn vo gi tr sn phm
- VC hon thnh mt vng lun chuyn khi TSC ht thi hn s dng.
2. Khu hao TSC
2.1. Hao mn TSC v khu hao TSC
2.1.1. Hao mn TSC
Hao mn TSC l s gim dn gi tr s dng v gi tr ca ti sn c
nh do tham gia vo hot ng sn xut kinh doanh, do bo mn ca t nhin,
do tin b k thut... trong qu trnh hot ng ca ti sn c nh.
- Hao mn hu hnh l s st gim v gi tr s dng ca TSC ko theo
l s st gim v gi tr ca TSC.
- Hao mn v hnh l s st gim thun tu v gi tr cu TSC do tin b
khoa hc k thut gy ra.
Trang 15 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.1.2. Khu hao TSC

2.1.2.1. Khi nim, mc ch, nguyn tc v ngha khu hao
- Khu hao TSC l vic tnh ton v phn b mt cch c h thng
nguyn gi ca ti sn c nh vo chi ph sn xut, kinh doanh trong thi gian
trch khu hao ca ti sn c nh.
- Mc ch: Nhm thu hi vn c nh.
- Nguyn tc: Mc khu hao ph hp vi mc hao mn ca TSC.
- ngha trch khu hao:
+ Gip cho vic tnh gi thnh sn phm c tnh ng, tnh t li
nhun c xc nh chnh xc.
+ Gip ti sn xut gin n v ti sn sut m rng ra TSC.
2.1.2.2. Nguyn gi TSC (NGTSC)
Khi nim nguyn gi TSC l ton b cc chi ph m doanh nghip
phi b ra c TSC tnh n thi im a ti sn vo s dng.
Xc nh nguyn gi TSC
- TSC loi mua sm (mi hoc c):
NGTSC
Gi mua
Cc khon thu
= thc t phi +
+
(khng c hon li)
tr (ha n)
Chi ph khc lin

quan
trc tip trc khi
a vo s dng
- TSC mua tr chm, tr gp.

NGTSC
Gi mua
Chi ph khc
Cc khon thu
=
tr tin ngay
+
+ lin quan trc tip
(khng c hon li)
ti thi im mua
trc khi s dng
Phn li tr chm tr gp c hch ton chi ph ti chnh.

- TSC t xy dng, t ch:
Chi ph khc lin
Gi thnh thc t ca
Chi ph lp
+
NGTSC =
+ quan trc tip trc
TSC t xy dng, t ch
t, chy th
khi a vo s dng
Ch : Nhng chi ph chi ra khng hp l nh nguyn vt liu lng ph,
chi ph lao ng, chi ph khc s dng vt qu mc bnh thng trong qu
trnh t xy dng, t ch th khng c tnh vo nguyn gi TSC.
- TSC c cho, biu tng, nhn vn gp lin doanh
NGTSC =
Gi tr thc t do Hi
ng giao nhn nh gi
Chi ph bn nhn chi ra

trc khi a vo s dng
Trang 16 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- TSC l quyn s dng t:

NGTSC
Ton b khon
Cc chi ph cho n b gii phng mt bng, san
tin chi ra c lp mt bng, l ph trc b (khng gm cc chi
+
=
quyn s dng
ph chi ra xy dng cc cng trnh trn t)
t hp php
hoc l gi tr quyn s dng t nhn gp vn
Trng hp doanh nghip thu t th tin thu t c tnh vo chi ph

kinh doanh, khng ghi nhn l TSC v hnh.
- Nguyn gi TSC l cc chng trnh phn mm: Ton b cc chi ph
thc t m doanh nghip b ra c cc chng trnh phn mm.
2.2. Cc phng php tnh khu hao TSC
2.2.1. Phng php khu hao ng thng.
Ni dung ca phng php
- Xc nh mc trch khu hao trung bnh hng nm cho ti sn c nh
theo cng thc di y:
Mc trch khu hao trung bnh
hng nm ca TSC
Nguyn gi ca TSC
Thi gian trch khu hao
- Mc trch khu hao trung bnh hng thng bng s khu hao phi trch c
nm chia cho 12 thng.
Thay i thi gian trch khu hao hay nguyn gi ca TSC:
Mc trch khu hao trung
bnh hng nm ca TSC =
c xc nh li
Gi tr cn li
=
ca TSC
Gi tr cn li ca TSC
Thi gian trch khu hao xc nh li hoc
thi gian trch khu hao cn li ca TSC
Nguyn gi
S khu hao lu k
ca TSC
(Hoc gi tr hao mn lu k) ca TSC
Thi gian trch khu hao xc

Thi gian trch
Thi gian trch khu
nh li hoc thi gian trch =
khu hao ca
hao ng k
khu hao cn li
TSC
u, nhc im:
- u im: n gin, d tnh ton, to iu kin n nh gi thnh
- Nhc im: Thu hi vn chm, chu nh hng bt li ca hao mn v
hnh.
V d:
Cng ty A mua mt TSC (mi 100%) vi gi ghi trn ho n l 119
triu ng, chit khu mua hng l 5 triu ng, chi ph vn chuyn l 3 triu
Trang 17 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
ng, chi ph lp t, chy th l 3 triu ng.

- Bit rng TSC c tui th k thut l 12 nm, thi gian trch khu hao
ca TSC doanh nghip d kin l 10 nm (Ph hp vi quy nh ti Ph lc 1
ban hnh km theo Thng t s 45/2013/TT- BTC), ti sn c a vo s
dng vo ngy 1/1/2013.
Nguyn gi TSC = 119 triu - 5 triu + 3 triu + 3 triu = 120 triu ng
Mc trch khu hao trung bnh hng nm = 120 triu : 10 nm =12 triu
ng/nm.
Mc trch khu hao trung bnh hng thng = 12 triu ng: 12 thng = 1
triu ng/ thng
Hng nm, doanh nghip trch 12 triu ng chi ph trch khu hao TSC
vo chi ph kinh doanh.
- Sau 5 nm s dng, doanh nghip nng cp TSC vi tng chi ph l 30
triu ng, thi gian s dng c nh gi li l 6 nm (Tng 1 nm so vi thi
gian s dng ng k ban u), ngy hon thnh a vo s dng l
1/1/2018.
Nguyn gi TSC = 120 triu ng + 30 triu ng = 150 triu ng
S khu hao lu k trch = 12 triu ng (x) 5 nm = 60 triu ng
Gi tr cn li trn s k ton = 150 triu ng - 60 triu ng = 90 triu
ng
Mc trch khu hao trung bnh hng nm = 90 triu ng : 6 nm = 15 triu
ng/ nm
Mc trch khu hao trung bnh hng thng = 15.000.000 ng : 12 thng
=1.250.000 ng/ thng
T nm 2018 tr i, doanh nghip trch khu hao vo chi ph kinh doanh
mi thng 1.250.000 ng i vi TSC va c nng cp.
2.2.2. Phng php khu hao theo s d gim dn c iu chnh
Ni dung ca phng php
- Xc nh thi gian khu hao ca TSC: Doanh nghip xc nh thi gian
khu hao ca TSC theo quy nh ti Thng t s 45/2013/TT-BTC.
- Xc nh mc trch khu hao nm ca TSC trong cc nm u theo
cng thc di y:
Mc trch khu hao hng
nm ca TSC
Gi tr cn li ca
TSC
T l khu hao
nhanh
Trong :
T l khu hao nhanh xc nh theo cng thc sau:
Trang 18 / 197
T l khu khao
nhanh (%)
GV: Nguyn Vn Sang
T l khu hao TSC theo

phng php ng thng
H s iu
chnh
T l khu hao TSC theo phng php ng thng xc nh nh sau:

1
T l khu hao TSC theo
=
x 100
phng php ng thng (%)
Thi gian trch khu hao ca TSC
H s iu chnh xc nh theo thi gian trch khu hao ca TSC:
Thi gian trch khu hao ca TSC
n 4 nm ( t 4 nm)
H s iu chnh (ln)
1,5
2,0
Trn 4 n 6 nm (4 nm < t 6 nm)

Trn 6 nm (t > 6 nm)
2,5
Nhng nm cui, khi mc khu hao nm xc nh theo phng php s d

gim dn ni trn bng (hoc thp hn) mc khu hao tnh bnh qun gia gi tr
cn li v s nm s dng cn li ca TSC, th k t nm mc khu hao
c tnh bng gi tr cn li ca TSC chia cho s nm s dng cn li ca
TSC.
- Mc trch khu hao hng thng bng s khu hao phi trch c nm chia
cho 12 thng.
V d:
Cng ty A mua mt thit b sn xut cc linh kin in t mi vi nguyn
gi l 50 triu ng. Thi gian trch khu hao ca TSC xc nh theo quy nh
ti Ph lc 1 (Ban hnh km theo Thng t s 45/2013/TT-BTC) l 5 nm.
Xc nh mc khu hao hng nm nh sau:
- T l khu hao hng nm ca TSC theo phng php khu hao ng
thng l 20%.
- T l khu hao nhanh theo phng php s d gim dn bng 20% x 2
(H s iu chnh) = 40%
- Mc trch khu hao hng nm ca TSC c xc nh c th di y:
n v tnh: ng
Nm Gi tr cn Cch tnh s khu
Mc khu Mc khu hao Khu hao lu
th li ca TSC hao TSC hng nm hao hng nm hng thng k cui nm
1
2
3
4
50.000.000
30.000.000
18.000.000
10.800.000
50.000.000 x 40%
30.000.000 x 40%
18.000.000 x 40%
10.800.000 : 2
20.000.000
12.000.000
7.200.000
5.400.000
1.666.666
1.000.000
600.000
450.000
20.000.000
32.000.000
39.200.000
44.600.000
10.800.000
10.800.000 : 2
5.400.000
450.000
50.000.000
Trang 19 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Trong :
+ Mc khu hao TSC t nm th nht n ht nm th 3 c tnh bng
gi tr cn li ca TSC nhn vi t l khu hao nhanh (40%).
+ T nm th 4 tr i, mc khu hao hng nm bng gi tr cn li ca
TSC (u nm th 4) chia cho s nm s dng cn li ca TSC (10.800.000 :
2 = 5.400.000). [V ti nm th 4: mc khu hao theo phng php s d gim
dn (10.800.000 x 40%= 4.320.000) thp hn mc khu hao tnh bnh qun gia
gi tr cn li v s nm s dng cn li ca TSC (10.800.000 : 2 =
5.400.000)].
Lu
- Ch p dng i vi nhng TSC mi u t (cha qua s dng).
- TSC l my mc thit b, dng c o lng th nghim.
- c p dng i vi nhng doanh nghip thuc cc lnh vc c cng
ngh i hi phi thay i, pht trin nhanh.
2.2.3. Phng php khu hao theo sn lng khi lng sn phm:
Ni dung ca phng php:
- Cn c vo h s kinh t - k thut ca TSC, doanh nghip xc nh
tng s lng, khi lng sn phm sn xut theo cng sut thit k ca TSC,
gi tt l sn lng theo cng sut thit k.
- Cn c tnh hnh thc t sn xut, doanh nghip xc nh s lng, khi
lng sn phm thc t sn xut hng thng, hng nm ca TSC.
- Xc nh mc trch khu hao trong thng ca TSC theo cng:
Mc trch khu hao
S lng sn phm
Mc trch khu hao bnh
=
x
trong thng ca TSC
sn xut trong thng
qun tnh cho mt n v SP
Trong :
Mc trch khu hao bnh qun tnh
cho mt n v sn phm
Nguyn gi ca TSC
Sn lng theo cng sut thit k
- Mc trch khu hao nm ca TSC bng tng mc trch khu hao ca 12

thng trong nm, hoc tnh theo cng thc sau:
Mc trch khu hao
S lng sn phm
Mc trch khu hao bnh qun
=
x
nm ca TSC
sn xut trong nm
tnh cho mt n v sn phm
Trng hp cng sut thit k hoc nguyn gi ca TSC thay i, doanh
nghip phi xc nh li mc trch khu hao ca TSC.
V d
Cng ty A mua my i t (mi 100%) vi nguyn gi 450 triu ng.
Trang 20 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Cng sut thit k ca my i ny l 30m3/gi. Sn lng theo cng sut thit

k ca my i ny l 2.400.000 m3. Khi lng sn phm t c trong nm
th nht ca my i ny l:
Thng 1
Khi lng sn phm hon

thnh (m3)
14.000
Thng 7
Khi lng sn phm

hon thnh (m3)
15.000
Thng 2
Thng 3
Thng 4
15.000
18.000
16.000
Thng 8
Thng 9
Thng 10
14.000
16.000
16.000
Thng 5
Thng 6
15.000
14.000
Thng 11
Thng 12
18.000
18.000
Thng
Thng
Mc trch khu hao theo phng php khu hao theo s lng, khi lng
sn phm ca TSC ny c xc nh nh sau:
- Mc trch khu hao bnh qun tnh cho 1 m3 t i = 450 triu ng:
2.400.000 m3 = 187,5 /m3
- Mc trch khu hao ca my i c tnh theo bng sau:
Thng
1
Sn lng thc t thng (m3)

14.000
2
3
4
15.000
18.000
16.000
15.000 x 187,5 = 2.812.500

18.000 x 187,5 = 3.375.000
16.000 x 187,5 = 3.000.000
5
6
15.000
14.000
15.000 x 187,5 = 2.812.500

14.000 x 187,5 = 2.625.000
7
8
9
10
11
12
15.000
14.000
16.000
16.000
18.000
18.000
15.000 x 187,5 = 2.812.500

14.000 x 187,5 = 2.625.000
16.000 x 187,5 = 3.000.000
16.000 x 187,5 = 3.000.000
18.000 x 187,5 = 3.375.000
18.000 x 187,5 = 3.375.000
Tng cng c nm
Mc trch khu hao thng (ng)

14.000 x 187,5 = 2.625.000
35.437.500
2.3. Phm vi tnh khu hao

Tt c TSC hin c ca doanh nghip u phi trch khu hao, tr nhng
TSC sau y:
- TSC khu hao ht gi tr nhng vn ang s dng vo hot ng sn
xut kinh doanh.
- TSC khu hao cha ht b mt.
Trang 21 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- TSC khc do doanh nghip qun l m khng thuc quyn s hu ca

doanh nghip (tr TSC thu ti chnh).
- TSC khng c qun l, theo di, hch ton trong s sch k ton ca
doanh nghip.
- TSC s dng trong cc hot ng phc li phc v ngi lao ng ca
doanh nghip (tr cc TSC phc v cho ngi lao ng lm vic ti doanh
nghip nh: nh ngh gia ca, nh n gia ca, nh thay qun o, nh v sinh, b
cha nc sch, nh xe, phng hoc trm y t khm cha bnh, xe a
n ngi lao ng, c s o to, dy ngh, nh cho ngi lao ng do
doanh nghip u t xy dng).
- TSC t ngun vin tr khng hon li sau khi c c quan c thm
quyn bn giao cho doanh nghip phc v cng tc nghin cu khoa hc.
- TSC v hnh l quyn s dng t lu di c thu tin s dng t hoc
nhn chuyn nhng quyn s dng t lu di hp php.
Lu :
Doanh nghip cho thu TSC hot ng phi trch khu hao i vi TSC
cho thu.
Doanh nghip thu TSC theo hnh thc thu ti chnh phi trch khu hao
TSC i thu nh TSC thuc s hu ca doanh nghip.
Vic trch hoc thi trch khu hao TSC c thc hin bt u t ngy
(theo s ngy ca thng) m TSC tng hoc gim.
2.3.4. Xc nh thi gian s dng ti sn c nh
- i vi ti sn c nh cn mi (cha qua s dng), doanh nghip phi
cn c vo khung thi gian s dng ti sn c nh quy nh ti Ph lc 1 ban
hnh km theo Thng t 45/2013/TT-BTC.
- i vi ti sn c nh qua s dng, thi gian s dng ca ti sn c
nh c xc nh nh sau:
Gi tr hp l ca TSC
Thi gian s dng ca
Thi gian
TSC mi cng loi xc
trch khu = Gi bn ca TSC cng loi X
nh theo Ph lc 1 (Thng
mi 100% (hoc ca TSC
hao TSC
t 45/2013/TT-BTC)
tng ng trn th trng)
Trong :
Gi tr hp l ca TSC l gi mua hoc trao i thc t (trong trng hp
mua bn, trao i), gi tr cn li ca TSC hoc gi tr theo nh gi ca t
chc nh gi chuyn nghip nh gi (trong trng hp c cho, c biu,
c tng, c cp, c iu chuyn n) v cc trng hp khc.
Trang 22 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
KHUNG THI GIAN S DNG CC LOI TI SN C NH

(Thng t s 45/2013/TT-BTC ngy 25/04/2013 ca B Ti chnh)
Danh mc cc nhm ti sn c nh
A - My mc, thit b ng lc
1. My pht ng lc
2. My pht in, thu in, nhit in, phong in, hn hp kh.
3. My bin p v thit b ngun in
4. My mc, thit b ng lc khc
B - My mc, thit b cng tc
1. My cng c
2. My mc thit b dng trong ngnh khai khong
3. My ko
4. My dng cho nng, lm nghip
5. My bm nc v xng du
6. Thit b luyn kim, gia cng b mt chng g v n mn kim loi
7. Thit b chuyn dng sn xut cc loi ho cht
8. My mc, thit b chuyn dng sn xut vt liu xy dng, snh
s, thu tinh
9. Thit b chuyn dng sn xut cc linh kin v in t, quang hc,
c kh chnh xc
10. My mc, thit b dng trong cc ngnh sn xut da, in vn
phng phm v vn ho phm
11. My mc, thit b dng trong ngnh dt
12. My mc, thit b dng trong ngnh may mc
13. My mc, thit b dng trong ngnh giy
14. My mc, thit b sn xut, ch bin lng thc, thc phm
15. My mc, thit b in nh, y t
16. My mc, thit b vin thng, thng tin, in t, tin hc v truyn
hnh
17. My mc, thit b sn xut dc phm
18. My mc, thit b cng tc khc
19. My mc, thit b dng trong ngnh lc ho du
20. My mc, thit b dng trong thm d khai thc du kh.
21. My mc thit b xy dng
22. Cn cu
C - Dng c lm vic o lng, th nghim
1. Thit b o lng, th nghim cc i lng c hc, m hc v
nhit hc
Tsd min Tsd max

(nm) (nm)
8
7
7
6
15
20
15
15
7
5
6
6
6
7
6
15
15
15
15
15
15
15
10
20
15
15
10
5
5
7
6
15
10
15
15
15
15
6
5
10
7
8
10
10
12
20
10
15
20
10
Trang 23 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Danh mc cc nhm ti sn c nh
2. Thit b quang hc v quang ph
3. Thit b in v in t
4. Thit b o v phn tch l ho
5. Thit b v dng c o phng x
6. Thit b chuyn ngnh c bit
7. Cc thit b o lng, th nghim khc
8. Khun mu dng trong cng nghip c
D - Thit b v phng tin vn ti
1. Phng tin vn ti ng b
2. Phng tin vn ti ng st
3. Phng tin vn ti ng thu
4. Phng tin vn ti ng khng
5. Thit b vn chuyn ng ng
6. Phng tin bc d, nng hng
7. Thit b v phng tin vn ti khc
E - Dng c qun l
1. Thit b tnh ton, o lng
2. My mc, thit b thng tin, in t v phn mm tin hc phc v
qun l
3. Phng tin v dng c qun l khc
G - Nh ca, vt kin trc
1. Nh ca loi kin c.
2. Nh ngh gia ca, nh n gia ca, nh v sinh, nh thay qun o,
nh xe...
3. Nh ca khc.
4. Kho cha, b cha; cu, ng, ng bng sn bay; bi , sn
phi...
5. K, p, cng, knh, mng mng.
6. Bn cng, trin ...
7. Cc vt kin trc khc
H - Sc vt, vn cy lu nm
1. Cc loi sc vt
2. Vn cy cng nghip, vn cy n qu, vn cy lu nm.
3. Thm c, thm cy xanh.
I - Cc loi ti sn c nh hu hnh khc cha quy nh trong
cc nhm trn.
K - Ti sn c nh v hnh khc.
Tsd min Tsd max

(nm) (nm)
6
10
5
10
6
10
6
10
5
10
6
10
2
5
6
7
7
8
10
6
6
10
15
15
20
30
10
10
10
25
50
25
25
20
6
10
5
30
40
10
4
6
2
15
40
8
25
20
Trang 24 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.4. Ch tnh khu hao v lp k hoch khu hao TSC

2.4.1. ngha lp k hoch khu hao
- Nhm xc nh s tin khu hao hng nm c tnh vo chi ph sn xut
kinh doanh gip doanh nghip qun l v nng cao hiu qu s dng vn c
nh.
- Gip doanh nghip bit c s vn c nh gim trong nm k hoch.
T m xc nh ngun ti chnh b p s vn c nh gim nhm ti sn
xut gin n ra TSC khi n b h hng.
- Xc s gp phn lp k hoch chi ph sn xut kinh doanh c chnh
xc, t m lp k hoch li nhun c chnh xc.
2.4.2. Trnh t lp k hoch khu hao
Vic lp k hoch khu hao TSC c tin hnh ln lt theo cc bc
sau:
Bc 1: Xc nh nguyn gi TSC u k k hoch phi tnh khu hao
(NG)
Trong tng nguyn gi TSC c n u k k hoch c th c mt s
TSC khng thuc phm vi tnh khu hao. V vy, s ti sn ny phi loi tr
khi tnh nguyn gi u k cn khu hao.
V lp k hoch khu hao TSC thng c tin hnh t u qu 4 nm
trc, nn vic xc nh nguyn gi u k cn khu hao c da vo ti liu
thc t n 30/9 nm bo co v d kin tnh hnh tng, gim TSC qu 4 nm
bo co xc nh:
NGTSC cn khu hao
NGTSC tng cn
NGTSC gim cn thi
NG = thc t n 30/9 nm + khu hao qu 4 nm + tnh khu hao qu 4
bo co (NGq4bc)
bo co (NGtq4bc)
nm bo co (NGgq4bc)
Bc 2: Xc nh nguyn gi tng bnh qun (NGbqt), nguyn gi gim
bnh qun (NGbqg) ca TSC cn tnh hoc thi tnh khu hao nm k hoch.
NGbqt
NGbqg
=
=
(NGti x Tsdi)
360 hoc 12
[NGgi x (360 hoc 12 Tsdi)]
360 hoc 12
Trong :
NGti, NGgi l nguyn gi TSC th i tng, gim cn tnh hoc thi tnh
khu hao.
Tsdi l s ngy hoc thng s dng ca TSC th i trong nm (nm k
hoch ly trn l 360 ngy). (360 - tsdi) l s ngy thi s dng TSC
Trang 25 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Lu :
Bc 3: Xc nh nguyn gi tng bnh qun TSC phi tnh khu hao
trong k (NGKH):
NGKH = NG + NGbqt - NGbqg
Bc 4: Xc nh s tin khu hao bnh qun nm k hoch.
MK = NGKH x TbqK
Bc 5: Phn nh kt qu tnh ton vo Bng k hoch khu hao TSC
V d 2-5: Ti mt doanh nghip Nh nc X c ti liu lin quan sau:
I - Ti liu nm bo co
1. Tng gi tr TSC n 30/9: 12.000.000.000
Trong : - Gi tr quyn s dng t lu di: 1.000.000.000
- Gi tr TSC khng cn khu hao: 500.000.000
2. D kin trong qu 4 nm bo co:
- Thng 11 mua mt s TSC dng cho sn xut kinh doanh vi nguyn
gi: 500.000.000.
- Thng 12 thanh l mt s TSC phn xng sn xut chnh nguyn
gi: 455.000.000 khu hao 450.000.000
II - Ti liu nm k hoch
Cn c vo k hoch xy dng, mua sm, thanh l d kin c tnh hnh
sau:
1. Ngy 19/02, a mt dy chuyn cng ngh mi vo hot ng, nguyn
gi: 120.000.000. TSC ny mua sm bng vn ngn sch cp.
2. Ngy 01/3, thanh l mt nh lm vic nguyn gi: 600.000.000 khu
hao , gi tr thanh l c tnh: 2.500.000.
3. Ngy 01/5, xy dng xong bn giao a vo s dng mt phn xng
sn xut, gi d ton c duyt 720.000.000, cng trnh ny c mua sm
bng ngun vn ngn sch cp.
4. Ngy 01/7, thanh l t vn ti b phn bn hng nguyn gi:
400.000.000 khu hao .
5. Ngy 01/11, mua mt thit b qun l dng cho vn phng doanh nghip
nguyn gi: 180.000.000, TSC ny mua sm bng vn vay di hn ngn
hng.
6. Ngy 19/12, nhng bn mt s dng c nh n ( tiu chun TSC)
nguyn gi: 20.000.000, khu hao 15.000.000 nay bn theo gi tr cn li.
7. T l khu hao tng hp bnh qun 10%.
Trang 26 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Yu cu:
Tnh v lp k hoch khu hao TSC
Bit rng:
- Nguyn gi TSC c n u nm k hoch cn khu hao u thuc
ngun vn ngn sch cp;
- Khu hao TSC thuc vn tn dng c dng tr n vay.
Bi gii: (vt: triu ng)
1. Nguyn gi TSC c n u nm k hoch l:
12.000 + 500 - 455 = 12.045
Trong :
NG = 12.045 - 1.500 = 10.545
2. Nguyn gi TSC tng trong nm k hoch: 120 + 720 + 180 = 1.020
Trong :
NGt = 1.020
NGbqt
(120 x 312) + (720 x 240) + (180 x 60)

360
614
700
3. Nguyn gi TSC gim nm k hoch:

600 + 400 + 20 = 1.020
Trong :
NGg = 600 + 400 = 1.000
NGbqg
(600 x 300) + ( 400 x 180)

360
4. Nguyn gi TSC c n cui nm k hoch l:

12.045 + 1.020 - 1.020 = 12.045
Trong :
NGc = 10.545 + 1.020 -1.000 = 10.565
NGbq = 10.545 + 614 700 = 10.459
5. Tnh s tin khu hao phi tch nm k hoch
MK = 10.459 x 10% = 1.045,9
Trong :
MK tr
n vay
180 x 60
360
10%
3700
MK li doanh nghip = 1.045,9 - 3 = 1042,9

Trang 27 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
BNG K HOCH KHU HAO TSC

Nm: ......................
STT
Nhm TSC
Ch tiu
I. Nguyn gi TSC
1. S d u k
2. S tng trong k
3. S gim trong k
4. S d cui k
II. NG TSC phi tnh khu hao
1. S d u k
2. S tng trong k
3. S gim trong k
4. S d cui k
III. Gi tr hao mn
1. S d u k
2. S khu hao trong k
3. S d cui k
IV. Gi tr cn li
1. S d u k
2. S d cui k
VT: ........
Nh ca, vt Phng
kin trc tin vn ti
Tng
3. Bo ton v nng cao hiu qu s dng VC

3.1. Bo ton VC
3.1.1. Khi nim
Bo ton VC tc l sau mi chu k sn xut kinh doanh, doanh nghip
phi m bo duy tr c gi tr thc ca VC.
3.1.2. S cn thit phi bo ton VC
- Do vn c nh thng chim t trng ln, quyt nh n kh nng tng
trng kinh t, cnh tranh ca doanh nghip.
- Do vng quay ca vn di nn ri ro ln do nhng nguyn nhn ch quan
khch quan gy ra.
- VC c b p tng phn nn d b tht thot vn.
3.1.3. Bo ton v nng cao hiu qu s dng VC
- Nguyn tc qun l v s dng VC l: phi bo ton v pht trin vn.
- Cc nguyn nhn khng bo ton vn c nh:
+ Nguyn nhn khch quan: S tin b ca khoa hc k thut, nn kinh t
trt gi v lm pht, s kt thc chu k sng ca sn phm, tai nn ri ro bt
thng xy ra trong qu trnh kinh doanh.
Trang 28 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Nguyn nhn ch quan: vic trch khu hao khng ph hp vi hao mn

thc t ca TSC, vic qun l TSC khng cht ch xy ra tnh trng mt mt,
tht lc TSC, h hng trc hn, vic la chn phng n u t mua sm
TSC khng ti u...
- Cc bin php bo ton v nng cao hiu qu s dng VC:
+ Lp, la chn v thc hin tt d n u t
+ Qun l cht ch, huy ng ti a TSC hin c vo hot ng
+ La chn phng php khu hao hp l
+ Nhng bn, thanh l kp thi
+ nh gi, iu chnh nguyn gi TSC
+ Thng xuyn sa cha, bo dng TSC
+ Mua bo him, phng nga ri ro
3.2. H thng ch tiu nh gi hiu qu s dng vn c nh
3.2.1. Hiu sut s dng TSC (HTSC)
HSTSC
Doanh thu thun (Gi tr sn lng)

NGbq
Doanh thu thun = Tng doanh thu - Cc khon gim tr doanh thu.
NGbq
NG + NGc
2
ngha:
Ch tiu ny cho bit c mt ng NG bnh qun TSC tham gia vo hot
ng kinh doanh th to ra bao nhiu ng doanh thu thun hoc gi tr sn
lng.
3.2.2. Hiu sut s dng vn c nh (HSV)
HSVCD
Doanh thu thun (Gi tr sn lng)

Vbqc
Trong :
Vbqc: VC bnh qun;
Vbqc
Vbqc = NG - khu hao lu k.

=
V + Vc
2
- V: VC u k;
V = NGTSC u k - Mc khu hao lu k u k
- Vc: VC cui k;
Vc = NGTSC cui k - Mc khu hao lu k cui k
Trang 29 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Mc khu hao
Mc khu hao
=
+
lu k cui k
lu k u k
Mc khu hao
Mc khu hao lu
trch trong k
k ca TSC gim
ngha:
Ch tiu ny phn nh c mt ng vn c nh bnh qun tham gia vo
sn xut kinh doanh th thu c bao nhiu ng doanh thu thun hay bao nhiu
ng gi tr tng sn lng.
3.2.3. Hiu qu s dng vn c nh (HQVCD) (Doanh li vn c nh)
HQVCD
Li nhun thc hin

Vc
ngha:
Ch tiu ny phn nh c mt ng vn c nh bnh qun tham gia vo
sn xut kinh doanh th thu c bao nhiu ng li nhun (li nhun trc thu
hoc sau thu).
3.2.4. H s hao mn (Hhm)
H s hao mn ca TSC th hin mc hao mn ca TSC ti thi
im nh gi so vi thi im u t ban u. H s ny cng cao chng t
TSC ca doanh nghip c k, lc hu doanh nghip khng ch trng nng
cao cht lng TSC.
Hhm
Khu hao mn lu k
NG
Hhm --> 1 chng t TSC ca doanh nghip c v lc hu.

Hhm --> 0 chng t TSC ca doanh nghip cn mi, hin i.
V d:
Ti mt doanh nghip c ti liu nh sau: (VT: Triu ng)
1. Tng NG TSC n u nm: 6.500, trong NG TSC phi tnh khu
hao l 6.000
2. S khu hao trch lu k n u nm :1.800
3. Trong nm c tnh hnh bin ng TSC nh sau:
- Thng 3, mua thm TSC dng cho sn xut NG:100
- Thng 4, nhng bn TSC, NG 150. khu hao 50
- Thng 6, mua thm 1 TSC dng cho qun l NG 50
- Thng 10, thanh l TSC , NG 60, khu hao
4. Doanh thu bn hng trong nm 12.000
5. Li nhun tiu th sn phm 1.200
Yu cu: Tnh cc ch tiu hiu qu s dng vn c nh ca doanh nghip
Trang 30 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
trong k bit t l khu hao bnh qun TSC ca doanh nghip trong nm KH l
10%, Hhm=0,5
Gii
1. VC u nm : 6.000 1.800= 4.200
2. Tng NGTSC phi tnh khu hao n cui nm:
6.000 + 100 - 150 + 50 - 60 = 5.940
NGbq = (6.000 + 5.940)/2 = 5.970
3. Mc khu hao TSC phi trch trong nm
NGt = [(100 x 9)/12 + (50 x 6)/12] = 100
NG = 5.940 +100 - 110 = 5.990
Mk= 5.990 x 10%= 599
Khu hao ly k n cui nm: 1.800 + 599 = 2.399
4. VC cui nm: 5.940 - (1.800 + 599 - 50 - 60) = 3.651
5. VC bnh qun ca doanh nghip = (4.200 + 3.651)/2= 3.925,5
6. Cc ch tiu hiu qu
- Hiu sut s dng TSC = 12.000/5.970 = 2,01
C mt ng vn u t ti sn c nh to ra 2,01 ng doanh thu
- Hiu sut s dng vn c nh = 12.000/3.925,5 = 3,057
C mt ng vn c nh s dng to ra 3,057 ng doanh thu
- Hiu sut s dng vn c nh = 1.200/3.925,5 = 0,306
C mt ng vn c nh s dng to ra 0,306 li nhun
- H s hao mn TSC = 2.399/5.940 =0,404
Hhm t 0,5--> 0,404 chng t TSC ca doanh nghip cn mi, hin i.
4. Thc hnh
Bi tp s 1
Cng ty mua mt TSC, gi nhp khu l 300tr, thu nhp khu l 8 %,
thu sut thu GTGT ca hng nhp khu l 10%, chi ph vn chuyn gi thanh
ton l 10,5tr vi thu sut thu GTGT l 5%, chi ph khc chi bng tin mt
cha c thu GTGT trc khi a TSC vo s dng l 30tr, thu GTGT l
3tr. Thi gian s dng ti sn l 10 nm.
Yu cu:
1. Hy xc nh nguyn gi TSC trong 2 trng hp tnh thu GTGT.
2. Hy tnh tin khu hao TSC trn bng cc phng php: (Tnh trong
trng hp cng typ dng tnh thu GTGT theo phng php khu tr)
Trang 31 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
a. ng thng.
b. S d gim dn c iu chnh.
3. Nu sau 7 nm s dng, sn phm do TSC ch to ra b li thi th
cng tynn chn phng php khu hao no. V sao?
4. Lp bng tnh tin phi tr cho ngn hng (bao gm c gc v li) cho
mi nm nu ton b gi tr ti sn trn c u t bng ngun vn vay vi li
sut 10%/nm. Tin li c tnh trn gi tr cn li ca mi nm. Tnh trong
trng hp cng ty tnh khu hao theo phng php ng thng.
Bi tp s 2
Cng ty ABC mua my i t (mi 100%) vi gi cha thu GTGT l
1.000tr, thu GTGT 10%, cc chi ph khc cng ty phi b ra trc khi a
my i vo s dng vi gi thanh ton l 55tr, trong thu GTGT l 5tr.
Cng sut thit k ca my i ny l 15m3/gi, mi ngy lm 8 gi, mt nm
lm 300 ngy v my s dng 10 nm. My a vo s dng vo ngy 1/1/N
vi khi lng sn phm t c trong nm nh sau:
Thng
Thng 1
Thng 2
Thng 3
Thng 4
Thng 5
Thng 6
Khi lng sn phm

hon thnh (m3)
3.000
3.200
3.300
2.400
2.800
3.000
Thng
Thng 7
Thng 8
Thng 9
Thng 10
Thng 11
Thng 12
Khi lng sn phm

hon thnh (m3)
3.500
3.200
2.000
1.800
2.500
3.200
Yu cu:
1. Hy xc nh nguyn gi TSC trong 2 trng hp tnh thu GTGT.
2. Trong trng hp cng ty tnh thu GTGT theo phng php khu tr,
hy tnh mc trch khu hao theo phng php khu hao theo s lng cho nm
N.
Bi tp s 3
1. Nm (n) c tnh hnh v TSC ca cng ty T&T nh sau:
- Nguyn gi v t l khu hao mi nm n ngy 31 thng 12/N nh sau:
Loi ti sn
1. Nh ca, vt kin trc
2. My mc, thit b
3. Phng tin vn ti
4. Thit b vn phng
5. TSC khc
Tng
Nguyn gi (tr)
1.000
2.000
550
500
150
4.200
T l khu hao mi nm (%)

5
15
12
10
8
Trang 32 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- S tin hao mn ly k n cui nm N: 800tr, trong khu hao trong

thng 12/N l 40tr
2. Trong nm (N+1), Cty c d kin tnh hnh bin ng TSC nh sau:
Ngy 3/2, cng ty mua mt xe vn ti v a vo vn chuyn hng ha ca
cng ty bng qu u t pht trin vi gi thanh ton l 340tr, cc chi ph khc
a ti sn vo s dng vi gi c thu GTGT l 8tr.
Ngy 1/3, cng ty thanh l mt s TSC khc ang phc v sn xut c
nguyn gi l 100tr, d kin gi tr thanh l c tnh l 4tr. Bit ti sn ny
c hnh thnh bng ngun vn c phn v khu hao 90%.
Ngy 17/6, cng ty vay ngn hng nhp khu mt my sy v a vo sn
xut c gi tnh thu nhp khu 200tr, thu sut thu nhp khu 30%, thu sut
thu GTGT 10%, chi ph vn chuyn, chy th vi gi cha thu GTGT l
3,5tr, thu GTGT l 0,5tr.
Ngy 19/9, cng ty a nh xng mi vo phc v sn xut c nguyn gi
200tr bng ngun vn t c ca cng ty.
Ngy 1/11, cng ty thanh l mt my cng c c nguyn gi 80tr, trch
95% khu hao. Gi tr thu hi ti sn ny l 5tr, chi ph thanh l 1tr. Ti sn
ny c hnh thnh t ngun vn t c ca cng ty.
Bit: Cng ty tnh thu GTGT theo phng php trc tip.
Yu cu: Hy lp k hoch khu hao ti sn c nh theo phng php trc
tip?
Bi tp s 4
Cng ty c s liu v tnh hnh TSC trong nm N v (N+1) nh sau:
1. Bng cn i k ton n ngy 31/12/N nh sau:
Ti sn
I. Ti sn ngn hn
II. Ti sn c nh
1. Nguyn gi
2. Hao mn lu k
Tng cng
S tin
2.000
6.000
7.500
1.500
8.000
Ngun vn
I. N phi tr
1. N ngn hn
2. N di hn
II. Ngun vn ch hu
Tng cng
VT: Tr
S tin
3.000
1.000
2.000
5.000
8.000
Trong , s ti sn khng trch khu hao c nguyn gi l 500tr.

2. T l khu hao bnh qun mi nhm TSC nh sau:
Nhm ti sn
1. Nh ca, vt kin trc
2. My mc, thit b
3. Phng tin vn ti
4. Thit b vn phng
Tng
Nguyn gi (tr)
1.500
4.000
500
1.000
7.000
T l khu hao mi nm(%)

5
12
10
15
Trang 33 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3. Mc khu hao trong thng 12/N: 50tr.

4. D kin tnh hnh bin ng TSC trong nm (N+1) nh sau:
+ Ngy 23/ 2, mua v a vo sn xut mt s thit b vn phng bng vn
t c vi gi cha thu GTGT l 500tr, thu GTGT l 50tr, cc chi ph khc
a TSC vo sn xut vi thanh ton l 21tr, trong thu GTGT l
1tr.
+ Ngy 1/4, khnh thnh v a vo s dng mt ca hng bng ngun vn
vay ngn hng, tng gi quyt ton cng trnh 220tr, trong c 20tr l thu
GTGT.
+ Ngy 15/6, cng ty em mt xe 16 ch gp lin doanh c nguyn gi l
180tr, gi tr khu hao 20tr. Ti sn ny c cc bn tham gia lin doanh
nh gi gi tr vn gp l 150tr.
+ Ngy 9/7, nhn vn gp lin doanh v a vo sn xut mt thit b mi
vi gi hp l 460tr, cc chi ph lin quan trc khi a ti sn vo hot
ng vi gi thanh ton l 22tr, thu sut thu GTGT l 10%.
+ Ngy 1/10, bn mt my phy c nguyn gi l 350tr, gi tr khu hao
lu k l 340tr. Gi tr thanh l c tnh 20tr. Bit ti sn ny c hnh thnh
bng ngun vn c phn.
+ Ngy 8/12, mua thm 1 xe ti v a vo vn chuyn hng ho c
nguyn gi l 180tr, ti sn ny hnh thnh bng ngun vn t c ca cng ty.
Bit: Cng ty tnh thu GTGT theo phng php khu tr.
Yu cu: Hy k hoch khu hao theo phng php trc tip
Bi tp s 5
Ti doanh nghip ABC c cc ti liu nh sau: (n v tnh: Triu ng)
A.Ti liu nm bo co:
1. Nguyn gi ti sn c nh n ngy 30 thng 9 l 43.570; trong ti
sn c nh dng
2. Thng 10 mua 1 thit b sn xut c nguyn gi 850, t l khu hao 10%.
3. Thng 11 thanh l mt ti sn c nh c nguyn gi l 370, khu hao
70%.
4. S ngy lun chuyn vn lu ng nm bo co l 100 ngy
5. S tin khu hao lu k n 31/12 nm bo co l 12.680.
B.Ti liu nm k hoch:
1. Ngy 2 thng 2 nhn 1 my mc thit b do n v khc iu chuyn n
c nguyn gi 650, khu hao 200
Trang 34 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2. Ngy 10/4 DN mua 1 TSC cho thu hot ng c nguyn gi 651, thu
trc b 10
3. Ngy 8/6 thanh l 1 TSC c nguyn gi 380, khu hao 80%.
4. Ngy 15/7 nhp khu 1 dy chuyn cng ngh dng cho sn xut. Theo
ha n thng mi: Gi nhp khu (CIF Hi Phng) 20.000 USD; t khai hi
quan v chng t nhp khu: thu nhp khu phi np 10%, thu GTGT 10%.
T gi thc t ngy 15/7: 18.000/USD.
5. Ngy 6/9 em 1 TSC ang dng b phn bn hng i gp vn vo c
s kinh doanh ng kim sot. Theo ti liu k ton ca n v nguyn gi ca
TSC: 540, khu hao 30%.
6. Ngy 20/10 mua 1 TSC theo gi ha n l 350, thu sut thu GTGT
l 10% v d tr cho k sau.
7. Ngy 30/11 iu chuyn 1 TSC cho n v khc c nguyn gi 450, t
l khu hao 10%, TSC s dng c 3 nm.
8. Ngy 1/12 nhn bn giao 1 nh xng vo hot ng c nguyn gi
1.000.
9. T l khu hao tng hp bnh qun l 10%
10. Doanh thu thun d kin nm k hoch l 85.760
11. Li nhun trc thu d kin nm k hoch l 8.000, thu sut thu thu
nhp doanh nghip l 25%.
12. D kin s ngy lun chuyn vn lu ng nm k hoch rt ngn 10
ngy so nm bo co.
Yu cu:
1. Xc nh s tin khu hao ca doanh nghip ABC nm k hoch.
2. nh gi hiu qu s dng vn c nh qua cc ch tiu:
a. Hiu qu s dng vn c nh
b. Hiu qu s dng TSC
c. Mc m nhim vn c nh
3. Tnh t sut li nhun vn kinh doanh ca doanh nghip.
Trang 35 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 3
VN LU NG TRONG DOANH NGHIP
1. Vn lu ng v cc nhn t nh hng kt cu vn lu ng
1.1. Vn lu ng (VL) ca doanh nghip
1.1.1. Khi nim v c im ca TSL, VL
1.1.1.1 Khi nim, c im ca ti sn lu ng (TSL)
Khi nim:
TSL l i tng lao ng thuc quyn s hu ca doanh nghip, m c
im ca chng l lun chuyn ton b gi tr ngay mt ln vo chi ph sn xut
kinh doanh.
c im ca TSL
- Tham gia vo mt chu k kinh doanh.
- Thay i hnh thi vt cht ban u cu to nn thc th sn phm.
- Gi tr lun chuyn mt ln vo gi thnh sn phm lm ra.
1.1.1.2. Khi nim, c im VL
Khi nim:
VL ca doanh nghip l s tin ng trc v ti sn lu ng sn xut v
ti sn lu ng lu thng nhm m bo cho qu trnh sn xut kinh doanh
ca doanh nghip c tin hnh thng xuyn v lin tc
c im ca VL
+ VL lun thay i hnh thi biu hin trong qu trnh sn xut kinh
doanh.
+ VL chu chuyn gi tr ton b mt ln vo gi tr sn phm
+ VL hon thnh mt vng tun hon sau mi chu k sn xut kinh
doanh.
1.1.2. Phn loi VL
1.1.2.1. Cn c vo vai tr ca vn lu ng
VL trong khu d tr sn xut (Vdt)
- Nguyn vt liu chnh hay bn thnh phm mua ngoi: l nhng loi
nguyn vt liu khi tham gia vo sn xut chng cu to nn thc th sn phm.
- Nguyn vt liu ph: l nhng loi vt liu gip cho vic hnh thnh sn
phm lm cho sn phm bn hn p hn.
Trang 36 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Nhin liu: l nhng loi d tr cho sn xut c tc dng cung cp nhit

lng cho qu trnh sn xut nh than, ci, xng du...
- Vn ph tng thay th: l gi tr ca nhng chi tit, ph tng, linh kin
my mc thit b d tr phc v cho vic sa cha hoc thay th nhng b phn
ca my mc thit b sn xut, phng tin vn ti ...
- Vn vt liu ng gi: l nhng vt liu dng ng gi trong qu trnh
sn xut nh bao ni lng, giy, hp....
- Cng c lao ng nh c th tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh
doanh v gi nguyn hnh thi vt cht nhng gi tr nh khng tiu chun
TSC.
VL trong qu trnh sn xut (Vsx)
Vn sn xut ang ch to (bn thnh phm) l gi tr khi lng sn
phm ang cn trong qu trnh ch to, ang nm trn dy chuyn cng ngh,
kt thc mt vi quy trnh ch bin nhng cn phi ch bin tip mi tr thnh
thnh phm.
Vn chi ph tr trc: l nhng chi ph thc t chi ra trong k, nhng
chi ph ny tng i ln nn phi phn b dn vo gi thnh sn phm nhm
m bo cho gi thnh n nh nh: chi ph sa cha ln, nghin cu ch th
sn phm, tin lng cng nhn ngh php, cng c xut dng...
VL trong qu trnh lu thng (Vlt)
- Vn thnh phm: Nhng thnh phm sn xut xong nhp kho c d tr
cho qu trnh tiu th.
- Vn hng ho: Nhng hng ho phi mua t bn ngoi.
- Vn hng gi bn: Gi tr ca hng ho, thnh phm xut gi cho
khch hng m cha c khch hng chp nhn thanh ton.
- Vn bng tin: Tin mt, tin gi ngn hng, tin ang chuyn.
- Vn trong thanh ton: l nhng khon phi thu tm ng pht sinh trong
qu trnh bn hng hoc thanh ton ni b.
- Vn u t chng khon ngn hn: Gi tr cc loi chng khon ngn
hn.
Qua cch phn loi trn ta bit kt cu ca vn lu ng t c bin php
qun l cht ch v s dng vn c hiu qu.
1.1.2.2. Phn loi theo hnh thi biu hin
Vn vt t hng ho: Gm vt liu, sn phm d dang, hng ho ...i
vi loi vn ny cn xc nh vn d tr hp l t xc nh nhu cu vn
lu ng m bo cho qu trnh sn xut v tiu th c lin tc.
Vn bng tin v vn trong thanh ton: Gm tin mt, tin gi ngn
Trang 37 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
hng, cc khon n phi thu, nhng khon vn ny d sy ra tht thot v b

chim dng vn nn cn qun l cht ch.
Vn tr trc ngn hn: Nh chi ph sa cha ln TSC, chi ph
nghin cu, ci tin k thut, chi ph v cng c dng c.
Qua cch phn loi ny gip doanh nghip c c s xc nh nhu cu VL
c ng n.
1.1.2.3. Cn c vo ngun hnh thnh
VL c hnh thnh t vn ch s hu gm:
- Vn ngn sch cp hoc c ngun gc t ngn sch cp.
- Vn c phn, lin doanh...
- Vn b sung t kt qu kinh doanh
Ngun vn vay: Gm vn vay ngn hn v cc khon n hp php nh
n thu, n cn b cng nhn vin, nh cung cp...
Qua cch phn loi ny gip doanh nghip la chn i tng huy ng
vn ti u c c s vn n nh p ng cho nhu cu sn xut kinh doanh.
1.1.2.4. Cn c vo kh nng chuyn ho thnh tin (Thanh khon)
- Vn bng tin
- Vn cc khon phi thu
- Hng tn kho
- Vn TSL khc: Tm ng, chi ph tr trc, th chp, k cc, k qu
ngn hn...
1.2. Kt cu vn lu ng v cc nhn t nh hng
1.2.1. Khi nim
Kt cu VL l t trng gia tng b phn VL trn tng s VL ca
doanh nghip.
Vic nghin cu kt cu VL gip ta thy c tnh hnh phn b VL v
t trng ca mi loi vn chim trong cc giai on lun chuyn, t xc nh
trng im qun l VL, ng thi tm mi bin php nng cao hiu qu s
dng VL.
1.2.2. Cc nhn t nh hng n kt cu VL
Nhn t v mt sn xut: Gm cc nhn t qui m sn xut, tnh cht
sn xut, trnh sn xut, qui trnh cng ngh, phc tp ca sn phm khc
nhau th t trng VL cc khu d tr - sn xut - lu thng cng khc nhau.
Nhn t v cung ng tiu th
Trong sn xut kinh doanh, cc doanh nghip thng cn rt nhiu vt t,
Trang 38 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
hng ho v do nhiu n v cung cp khc nhau. Nu n v cung ng vt t,

hng ho cng nhiu, cng gn th vn d tr cng t.
Trong iu kin tiu th sn phm cng c nh hng nht nh n kt
cu VL. Khi lng tiu th sn phm mi ln nhiu hay t, khong cch gia
doanh nghip vi n v mua hng di hay ngn u trc tip nh hng n kt
cu VL.
Nhn t v mt thanh ton
S dng th thc thanh ton khc nhau th vn chim dng trong qu trnh
thanh ton cng khc nhau. Do n nh hng n vic tng gim VL chim
dng khu ny.
2. Nhu cu VL v cc phng php xc nh nhu cu VL
2.1. S cn thit phi xc nh nhu cu VL (nh mc VL)
- Xc nh s vn chim dng cn thit, ti thiu trn cc gia on lun
chuyn vn nhm m bo cho qu trnh sn xut kinh doanh c tin hnh
bnh thng lin tc.
- L c s doanh nghip s dng vn hp l, tit kim.
- L cn c nh gi kt qu cng tc qun l vn ca doanh nghip,
nhm cng c ch hch ton kinh t.
- L cn c xc nh mi quan h thanh ton gia doanh nghip vi doanh
nghip khc v vi ngn hng.
2.2. Cc nguyn tc xc nh nhu cu VL
- Phi m bo vn cho sn xut kinh doanh mt cch hp l trnh tnh
trng ng vn hoc thiu vn gy nh hng n sn xut kinh doanh ca
doanh nghip.
- Phi qun trit nguyn tc tit kim.
- m bo cn i vi cc b phn k hoch trong doanh nghip.
2.3. Cc phng php xc nh nhu cu VL v lp k hoch VL
2.3.1. Phng php trc tip
2.3.1.1. nh mc vn trong khu d tr
nh mc VL i vi nguyn vt liu chnh (Vvlc)
Vvlc = Fn x Ndt
Trong :
- Fn l ph tn tiu hao nguyn vt liu chnh bnh qun mi ngy, m k
k hoch
- Ndt s ngy nh mc d tr k k hoch.
Trang 39 / 197
Fn
GV: Nguyn Vn Sang
F
n
Trong :
- F l tng ph tn tiu hao nguyn vt liu chnh k k hoch;
- n s ngy k k hoch (30, 90, 360).
S lng sn phm
nh mc tiu hao cho
n gi vt liu
F = sn xut k k hoch X mi n v sn phm X chnh k k hoch
(Qsx)
(MVLDV)
(GKH)
Trong :
- Qsx: S lng sn phm sn xut k k hoch c cn c vo k hoch
sn xut xc nh.
- nh mc tiu hao nguyn vt liu: cn c vo bng nh mc ca doanh
nghip hoc nh mc chung ca ngnh, ca doanh nghip khc tng ng
xc nh.
- n gi vt liu chnh k k hoch: c th c tnh hoc tnh theo n
gi bnh qun ca k trc.
Ch :
- nh mc vn phi xy dng ring cho tng loi nguyn vt liu chnh.
V vy tng ph tn tiu hao cng phi tnh ring tng loi vt liu chnh.
- Nu k k hoch c d kin dng nguyn vt liu chnh cho nhu cu khc
(sa cha ln, ch th sn phm mi..) th phi xc nh thm s vn cho nhu
cu ny.
Xc nh s ngy nh mc d tr (Ndt)
Xc nh s ngy nh mc d tr (Ndt)
Ndt: L s ngy k t khi doanh nghip b tin ra mua nguyn vt liu
chnh n lc a nguyn vt liu chnh vo sn xut gm:
- S ngy hng ang i ng (Nt): l s ngy k t lc doanh nghip tr
tin nguyn vt liu chnh n lc nguyn vt liu v n doanh nghip.
+ Nu nguyn vt liu n cng lc vi vic tr tin th s ngy bng 0.
+ Nu doanh nghip p dng th thc thnh ton nh ngn hng thu h th
ngy i ng c xc nh:
Nt = Nvc - (Nb + Nnh + Nnt)
Trong :
Nvc: S ngy vn chuyn
Nb: S ngy bu in chuyn chng t
Trang 40 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Nnh: S ngy lm th tc thanh ton hai ngn hng

Nnt: S ngy nhn tr tin
+ Nu doanh nghip p dng th thc thanh ton th tn dng th:
Nt = Nvc + (Nb + Nnh)
+ Trng hp c nhiu n v cng cung cp nguyn vt liu chnh th
trc ht: Xc nh s ngy hng i trn ng ring cho tng n v cung cp.
Sau cn c vo s lng cung cp ca mi n v tnh s ngy hng i
trn ng bnh qun.
n
(Qt x Nt)i
i =1
n
Qti
i =1
Nbqt =
Trong :
Qti: S lng nguyn vt liu i trn ng ca mi nh cung cp
Nti: S ngy i trn ng ca mi nh cung cp
- S ngy kim nhn nhp kho (Nkn): S ngy hng n n v lm th tc
kim nhn, nhp kho.
- S ngy cung cp cch nhau (Ncc): L khong cch gia hai ln nhp kho.
S ngy cung cp cch nhau cng ngn th s ln cung cp cng nhiu, nguyn
vt liu chnh d tr lun chuyn hng ngy t nn doanh nghip gim c
vn d tr tng tc lun chuyn vn.
- Cch xc nh ngy cung cp cch nhau:
Nu hp ng quy nh s ln cung cp th s ngy ny c tnh da trn
hp ng.
Trng hp hp ng khng quy nh th cn c vo s ngy cung cp
cch nhau k bo co tnh ngy cung cp cch nhau bnh qun k bo co.
Sau cn c tnh hnh thc hin k k hoch iu chnh cho k k hoch
theo cng thc sau:
Ncco
n
(Qcc x Ncc)i
i =1
Qcci
Trong :
- Qcci: S lng nguyn vt liu cung cp ln th i
- Ncci: S ngy cung cp cch nhau ln th i
Trang 41 / 197
Ncc
k k hoch
GV: Nguyn Vn Sang
Ncco
H s iu chnh s ngy cung

cp cch nhau k KH (Hxk)
- Nu cng mt loi nguyn vt liu nhng do nhiu n v khc nhau

cung cp v s ngy cung cp cch nhau ca mi n v khng ging nhau, th
trc ht xc nh s ngy cung cp cch nhau ring cho mi n v cung cp.
Sau tnh s ngy cung cp cch nhau bnh qun bng phng php bnh qun
gia quyn.
- Do doanh nghip s dng nhiu loi nguyn vt liu khc nhau nn pht
sinh kh nng s dng vn xen k gia cc vt liu, khi tnh s ngy cung cp
cch nhau thng c iu chnh bng h s xen k, h s ny c xc nh
nh sau:
Hxk
S vn chim dng bnh qun v nguyn vt liu mi ngy

S vn d tr cao nht
Vy s ngy cung cp cch nhau k k hoch c tnh:

Ncc
Ncco
Hxk
- S ngy chun b s dng (Ncb): S ngy cn thit chnh l v chun b

NVL theo yu cu v mt k thut trc khi a vo s dng (ct sng, si ra
trc khi b tng)
- S ngy bo him (Nbh): l s ngy d tr phng bt trc sy ra khi
thc hin hp ng (cung cp nguyn vt liu khng ph hp vi hp ng,
cung cp sai hn...)
Tng hp li ta c s ngy nh mc d tr nguyn vt liu:
Ndt = Nt + Nkn + Ncc + Ncb + Nbh
nh mc vn vt liu ph khc (Vvlk)
+ i vi loi vt t s dng nhiu v thng xuyn th c th p dng
theo phng php tnh nh i vi NVL chnh.
+ i vi loi gi tr thp, s lng tiu hao khng nhiu th c xc
nh nh sau:
Vnlk
Mnlk
T%
Trong :
+ Vnlk : Nhu cu vn d tr ca mt loi vt t khc nm k hoch.
+ Mnlk : Tng mc lun chuyn ca loi vt t nm k hoch.
+ T%: T l nhu cu so vi tng mc lun chuyn ca loi vt t nm
bo co.
V d: Cty X sn xut hng cng nghip s dng nguyn vt liu chnh A
sn xut 2 sn phm A v B:
Trang 42 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
A. S liu nm bo co nh sau:
1. Mc tiu hao cho mt sn phm
Tn vt t
Sn phm A
Sn phm B
n v
kg
kg
n gi (ng/kg)
36.000
36.000
Mc tiu hao/1 sp
50
100
2. S lng sn phm sn xut nm bo co: SP A: 3000sp, SPB: 2000sp.

3. Tnh hnh cung cp 9 thng u nm bo co:
Ln cung
cp
1
2
3
4
Sn lng
cung cp (tn)
50
90
70
90
Ngy tr tin
25/1
20/3
15/6
21/8
Ngy hng
n DN
27/1
23/3
19/6
22/8
Ngy nhp
kho
28/1
26/3
22/6
24/8
Ln nhp kho cui cng nm trc nm bo co ngy 25/11

4. H s xen k vn (h s cung cp cch nhau) 80%.
B. D kin k hoch
1. S lng sn phm sn xut tng 10%.
2. Vn doanh nghip c cung cp nguyn vt liu A nhng nm k hoch
s ngy cung cp cch nhau bnh qun gim 02 ngy, cc ngy khc vn gi
nguyn. Doanh nghip tnh thm 2 ngy chun b v 4 ngy bo him.
3. H s xen k vn gi nguyn.
Yu cu: Xc nh nhu cu vn lu ng d tr nguyn vt liu A.
Gii:
Tnh nhu cu vn d tr NVL A
1. Ph tn bnh qun ngy
Fn =
[(50 3000 + 100 2000) 110%] 36000 = 38.500.000

360
2. S ngy d tr hp l
Gi s thng 2 l 28 ngy cc thng cn li 30 ngy
Ln cung
cp
1
2
3
4
Cng
Lng cung
cp (tn)
50
90
70
90
300
Ngy trn
ng
2
3
4
1
Ngy kim
nhn
1
3
3
2
Ngy CC cch
nhau
63
56
86
62
Trang 43 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
a. Ngy hng trn ng

Nt =
50 2 + 90 3 + 70 4 + 90 1
= 2,47 ngy
300
b. Ngy kim nhn
Nkn =
50 1 + 90 3 + 70 3 + 90 2
= 2,37 ngy
300
c. Ngy cung cp cch nhau

Ngy cung cp cch nhau bnh qun nm bo co
Ncccnbq =
50 63 + 90 56 + 70 86 + 90 62
= 65,97 ngy
300
Ngy cung cp cch nhau bnh qun nm k hoch:

Ncccnbq = Ncccnbq bo co 2 = 65,97 2 = 63, 97 ngy
Ngy cung cp cch nhau:
Ncccn = Ncccnbq x H = 63,97 x 80% = 51,2 ngy
d. Ngy chun b:
Ncb = 2 ngy
e. Ngy bo him:
Nbh = 4 ngy
f. S ngy d tr hp l
Nvl = Nt + Nkn + Ncccn + Ncb + Nbh = 2,47 + 2,37 + 51,2 + 2 + 4 = 62 ngy
3. Nhu cu vn d tr nguyn vt liu chnh
Vvl = Fn x Nvl = 38.500.000 x 62 ngy = 2.387.000.000 ng
2.3.1.2. nh mc vn trong khu sn xut (Vsx)
nh mc vn sn phm ang ch to (Vdd) (Bn thnh phm)
Vdd = Pn x Ck x Hs
Pn: Ph tn sn xut bnh qun mi ngy k k hoch
Ck: Chu k sn xut sn phm
Hs: H s sn phm ang ch to.
Pn
P
N
Gi thnh sn xut n v sn phm x Qsx

360
Ck l khong cch thi gian k t lc a nguyn vt liu vo sn xut n

khi sn phm c ch to xong qua kim nghim nhp kho.
+ Nu nhng sn phm sn xut lin tc hoc sn xut hng lot:
Ck =
S lng sn phm ang ch to kt d bnh qun nm bo co

S lng sn phm sn xut bnh qun mi ngy k bo co
+ Nu sn phm c NLV chnh b vo qu trnh sn xut mt ln ngay t

u:
Trang 44 / 197
Ck
GV: Nguyn Vn Sang
CPNVL chnh nm trong CPSX thuc sn phm ang ch to kt d

bnh qun nm bo co
=
CPNVL chnh nm trong Zsx ca sn phm sn xut bnh qun mi
ngy k bo co
Hs: H s sn phm ang ch to: l t l phn trm gia gi thnh bnh

qun ca sn phm ang ch to v Zsx ca sn phm
+ Nu ph tn sn xut b dn mi ngy trong chu k sn xut:
Hs =
TPlk
TPn x Ck
100%
TPlk: Tng ph tn lu k pht sinh mi ngy trong chu k sn xut ca sn

phm ang ch to.
TPn: Tng ph tn sn xut b vo mi ngy trong chu k sn xut.
V d 3-2: sn xut ra mt sn phm ngnh c kh cn tri qua qu
trnh sn xut gm nhiu giai on.
- Giai on 1: Tin hnh trong 3 ngy, chi ph NVL chnh b vo lc u
1.000.000 ng, cc chi ph b vo tip theo: 200.000 ng.
2.000.000 ng, cc chi ph b vo tip theo: 500.000 ng.
500.000 ng, cc chi ph b vo tip theo: 80.000 ng.
- Giai on 4: Tin hnh trong 2 ngy, giai on ny khng c chi ph NVL
chnh m ch c cc chi ph ph b dn tip theo l 200.000 ng.
Tng gi thnh sn xut d kin k k hoch l: 16.269.840.000 ng.
Yu cu: Xc nh nhu cu vn sn phm d dang k k hoch
Gii:
Nhu cu vn sn phm d dang
1. Phi tn bnh qun k k hoch Pn =
16.269.840.000
= 45.194.000 ng
360
2. Tnh h s sn phm ang ch to

Bng chi ph b vo trong chu k
Giai
on
1
2
3
4
Cng
NVL chnh
1.000.000
2.000.000
500.000
-
Chi ph
Khc
200.000
500.000
80.000
200.000
Cng
1.200.000
2.500.000
580.000
200.000
4.480.000
Gi thnh
ly k
1.200.000
3.700.000
4.280.000
4.480.000
Chu k
3
5
7
2
17
Trang 45 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ H s sn phm ang ch to giai on 1

Hs1 =
200.000
2
100% 92%
1.200.000
1.000.000 +

Hs2 =
1.200.000 + 2.000.000 +
3.700.000
500.000
2
100% 93%

Hs3 =
3.700.000 + 500.000 +
4.280.000
80.000
2 100% 99%

Hs4 =
200.000
2
100% 98%
4.480.000
4.280.000 +
+ H s ca ton b chu k
HS =
H S 1 CK1 Z1 + ... + H Sn CK n Z n
=
CK Z
92% 3 1.200.000 + 93% 5 3.700.000 + 99% 7 4.280.000 + 98% 2 4.480.000

77%
17 4.480.000
3. Chu k sn xut:
CK = 17 ngy
4. Nhu cu vn sn phm d dang

Vdd = Hs x CK x Pn = 77% x 17 x 45.194.000 = 591.589.460 ng
nh mc vn chi ph tr trc (Vtt)
Vtt = D + Sps - Spb
D: S d chi ph tr trc u k k hoch.
Sps: Chi ph tr trc pht sinh trong k k hoch.
Spb: Chi ph tr trc s phn b trong k k hoch.
2.3.1.3. nh mc vn thnh phm trong khu lu thng (Vtp)
Vtp = Zn x Ntp
Zn: L gi thnh sn xut ca sn phm tiu th bnh qun mi ngy k k
hoch.
Ntp: S ngy d tr thnh phm k k hoch.
Zn
Zsx ca sn phm tiu th k k hoch

S ngy k k hoch
Trang 46 / 197
Zn
GV: Nguyn Vn Sang
S lng sn phm tiu th x Zsx n v sn phm

(30, 90, 360)
Ntp: s ngy d tr thnh phm gm ba loi ngy sau:

+ S ngy d tr thnh phm trong kho (Ntk): l s ngy k t lc sn
phm nhp kho cho n khi thnh phm xut khi kho ca doanh nghip.
- Nu hp ng quy nh khong cch gia hai ln giao hng th s ngy
d tr thnh phm ti kho l thi gian cch nhau (ly khong cch ln nht).
- Nu hp ng ch quy nh s lng hng xut giao mi ln th s ngy
d tr thnh phm ti kho c xc nh bng s ngy tch lu thnh l.
S lng sn phm hng ho xut giao mi ln
S ngy tch
=
lu thnh l
S lng SP hng ho sn xut bnh qun mi ngy k KH
S lng sn phm sn xut c nm
S lng sn phm hng ho sn xut
=
bnh qun mi ngy k k hoch
360 ngy
Ch :
S ngy d tr thnh phm trong kho lun bin ng t thp nht n cao
nht nn s ngy ny cng c iu chnh bng h s xen k vn thnh phm
tng t nh vt liu.
+ S ngy xut vn (Nxv): l s ngy cn thit a hng t kho n a
im giao hng. S ngy ny cn c vo khong cch t kho ca doanh nghip
n a im giao hng v phng tin vn chuyn hng xc nh. Nu hp
ng quy nh a im giao hng ti kho th s ngy ny = 0.
+ S ngy thanh ton (Ntt): l s ngy k t lc nhn c chng t vn
chuyn cho n lc thu c tin hng, s ngy ny tu thuc vo thi gian lm
th tc thanh ton xc nh.
Sau khi xc nh c cc ngy trn, ta xc nh c s ngy lun chuyn
vn thnh phm: Ntp = (Ntk x Hxk) + Nxv + Ntt
V d 3-3: Mt doanh nghip sn xut xe gn my, gi thnh sn xut bnh
qun mt ngy 150.000.000 ng, c 7 ngy doanh nghip giao hng mt ln, s
ngy xut vn l 2 ngy, s ngy thanh ton l 3 ngy. Xc nh nhu cu vn
thnh phm.
Gii:
S ngy lun chuyn thnh phm phm gm: ngy d tr trong kho, ngy
xut vn, ngy thanh ton.
Nhu cu vn thnh phm = 150.000.000 x (7 + 2 + 3)= 1.800.000.000 ng
V d 3-4: Cn c vo ti liu sau y. Hy xc nh nh mc vn thnh
phm cho x nghip gch ngi.
Trang 47 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1) Nm bo co sn lng sn xut v gi thnh sn xut thc t n v sn

phm:
Tn sn phm
Gch
Ngi
S lng (1.000vin)
18.000
27.000
Zsx thc t n v (1.000)

4
2
2) Nm k hoch nhim v sn xut tng nn sn lng tng hn nm bo

co 20% cho mi loi, ng thi do ci tin k thut v hp l ho sn xut nn
Zsx n v sn phm gim 5%.
3) Nm k hoch doanh nghip xut giao gch, ngi cho nhiu khch hng
khc nhau, nhng khch hng mua nhiu nht mi ln v gch khng qu
240.000 vin, v ngi khng qu 540.000 vin, thi gian xut vn v thi gian
thanh ton ca c gch, ngi u l 1 v 3 ngy.
4) S d bnh qun v vn thnh phm tn kho l: 231.500.000, v tn
kho cao nht l: 461.000.000.
Bi gii
1) Tnh Vtp gch:
Zn gch
18.000 x 1,2 x 4 x 0,95

360
S gch sn xut bnh qun

mi ngy
= 228 (triu ng/ngy)
18.000 x 1,2
360
60 (ngn vin/ngy)
240
6
40 ngy
231.500
463.000
0,5
S ngy tch lu thnh l =

Hxk vn thnh phm
Vtp gch = (4 x 0,5 + 1 + 3) x 228 = 1.368 (triu ng)

2) Tnh Vtp ngi: (cch lm tng t nh gch)
+ Zn ngi = 171 (triu ng/ngy)
+ Ntk ngi = 6 ngy
Vtp ngi = (6 x 0,5 +1 +3) x 171 =1.197 (triu ng/ngy)
Vy, Vtp = 1.368 + 1.197 = 2.565 (triu ng)
2.3.1.4. D kin cc khon n phi thu
Cch xc nh: NPT = KPT x Dn
Trong :
+ NPT: N phi thu d kin k k hoch.
Trang 48 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ KPT: Thi hn trung bnh cho khch hng n (K thu tin bnh qun).
+ Dn: Doanh thu bn hng bnh qun mt ngy k k hoch.
2.3.1.5. D kin cc khon n phi tr
K tr tin
Gi tr NVL, hng ha mua vo bnh qun
N phi tr
x
=
nh cung cp
trung bnh
mt ngy trong k KH (loi mua chu)
Ngoi cc khon phi tr nh cung cp, doanh nghip cn c th tnh ton
khon lng phi tr, BHXH phi np, cc khon np NSNN ty theo trnh
ngi qun l
Tm li: Xc nh nhu cu VL ca doanh nghip
Nhu cu
Mc d tr
Khon phi thu
Khon phi tr
=
+
VL
hng tn kho
t khch hng
nh cung cp
2.3.2. Phng php gin tip
Phng php ny cn c vo s d bnh qun VL v doanh thu tiu th
k bo co, ng thi xem xt tnh hnh thay i quy m sn xut kinh doanh
nm k hoch xc nh nhu cu VL cho tng khu d tr - sn xut - lu
thng nm k hoch.
Vvlc
= Vvlco
Vdd
= Vddo
Vtp
= Vtpo
Vm
= Vbqo
F1
F0
P1
P0
Z1
Z0
M1
M0
(1- t%)
(1- t%)
(1- t%)
(1- t%)
Vbqo: S d bnh qun ca ton b VL nm bo co.

M1, Mo: Tng mc lun chuyn VL nm k hoch, nm bo co (DTT).
t%: T l tng tc lun chuyn vn k k hoch so vi k bo co.
T%
K0 - K1
K0
100%
Sau cn c vo t trng ca tng khon vn xc nh VL trong mi

khu.
V d 3-5: Ti doanh nghip X c tnh hnh sau: (vt: 1.000 )
DN sn xut mt hng thuc i tng chu thu tiu th c bit
Trang 49 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
I. Ti liu nm bo co
1) Cn c vo ti liu k ton th s d v VL 3 qu u nm bo co:
- u qu I: 840.000
- Cui qu II: 860.000
- Cui qu I: 850.000
- Cui qu III: 870.000
2) Doanh thu tiu th sn phm thc t 3 qu u nm bo co 3.605.000

3) Thu tiu th c bit np 3 qu u nm 380.000
4) D kin qu IV nm bo co c tnh hnh:
- S lng sn phm hng ho tiu th c qu: Sn phm A: 2.000 ci;
Sn phm B: 3.000 ci; Sn phm C: 1.000 ci.
- VL kt d cui qu IV: 880.000
- Thu tiu th c bit phi np qu IV: 125.000
II - Ti liu nm k hoch
1) Cn c vo k hoch SX th s lng sn phm hng ho SX c nm:
Sn phm A: 20.000 ci; Sn phm B: 15.000 ci; Sn phm C: 4.000 ci.
2) Gi bn n v sn phm A v C nm k hoch nh nm bo co v
bng: Sn phm A: 150.000/ ci; Sn phm C: 300.000/ ci.
- Ring sn phm B t ngy 01/01 nm k hoch gim gi bn t
200.000/ ci nm bo co xung cn 180.000/ ci nm k hoch.
3) D kin s lng sn phm hng ho kt d cui nm k hochca c 3
mt hng A, B, C u = 10% so vi s lng sn phm hng ho sn xut c
nm.
4) S ngy lun chuyn mt vng quay VL nm k hoch rt ngn c
7,2 ngy so vi nm bo co.
5) Thu tiu th c bit d kin c nm: 620.000.
6) Cn c vo tnh hnh s dng VL qua cc nm th VL khu d tr
chim 40%; Khu sn xut 35%; Khu lu thng 25%.
Yu cu: Xc nh nhu cu VL cn thit cho tng khu: d tr, sn xut,
lu thng.
Bi gii:
Xc nh nhu cu VL qua cc khu: d tr, sn xut, lu thng:
Vbqo
840/2 + 850 + 860 + 870 + 880/2

4
860 (triu)
- DTq4 = (2 x 150) + (3 x 200) + (1 x 300) = 1.200 (triu)

- Mo = 3.605 + 1.200 - (380 + 125) = 4.300 (triu)
- Tnh doanh thu tiu th sn phm nm k hoch: (DTKH)
Trang 50 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ QtA = 20.000 x 0.9 = 18.000 ci

+ QtB = 15.000 x 0.9 = 13.500 ci
+ QtC = 4.000 x 0.9 = 3.600 ci
DTKH = (18 x 150) + (13,5 x 180) + (3,6 x 300) = 6.210 (triu)
- M1 = 6.210 - 620 = 5.590 (triu)
- Tnh t%:
Vm
L0
4.300
860
5 vng/nm
K0
360
5
72 vng/nm
T%
7,2
72
= 860
5.590
4.300
100%
(1 - 10%)
= 10%
=
1.006,2 (triu)
- Vdt = 1.006,2 x 40% = 402,48 (triu)

- Vsx = 1.006,2 x 35% = 352,17 (triu)
- Vlt= 1.006,2 x 25% = 201,24 (triu)
2.4. Xc nh cc ngun VL
Phn 1: nh mc VL:
Phn ny phn nh tng khon VL nh mc v tnh hnh lun chuyn
VL nm k hoch, nm bo co.
- Cn c vo kt qu xc nh VL nh mc cho tng khu.
- Ngoi ra cn tnh tng mc lun chuyn, k lun chuyn bnh qun, s
ln lun chuyn trong nm k hoch, nm bo co.
4.2.2. Phn 2: Ngun VL nh mc:
Phn ny so snh gia nhu cu VL xc nh c phn I vi kh
nng ngun VL c k hoch ho c tnh cht bn vng v thuc quyn
s hu ca doanh nghip xc nh s VL thiu, tha t m c nh
hng gii quyt.
Vtt = (Vtc Nm) - Vm
Trong :
Vtt: VL tha, thiu nm k hoch.

Vtc: VL thc c n u k k hoch
Nm: N nh mc
Trang 51 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Nu tha vn: Doanh nghip xem xt kh nng m rng kinh doanh

hoc u t mua c phiu, tri phiu nhm kim li.
- Nu thiu vn:
+ Huy ng vn t ni b doanh nghip (t li nhun b sung, t qu u
t pht trin, t cc khon n hp php...).
+ Huy ng vn t bn ngoi qua hnh thc lin doanh lin kt, pht hnh
c phiu v tri phiu, vay trong v ngoi nc...
3. Ngun ti tr ngn hn ca doanh nghip
Sau khi quyt nh u t, mt trong nhng quyt nh quan trng k
tip l quyt nh ti tr cho nhu cu vn u t .
3.1. Cc m hnh ti tr VL ca doanh nghip
Nhu
cu
vn
TSNH tm thi
TSNH thng xuyn

Ti sn c nh
Ngun vn tm thi
Ngun vn
thng xuyn
Thi gian
Ti sn thng xuyn: Gm c TSC v mt phn TSL lun tn ti trong

sut chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
TSL tm thi: l nhng loi ti sn lc c lc khng
3.1.1. M hnh ti tr 1
Ton b TSC v ti sn ngn hn thng xuyn c m bo bng
ngun vn thng xuyn, ton b ti sn ngn hn tm thi c m bo bng
ngun vn tm thi. M hnh ny c biu th qua th sau:
Tin
TSNH tm thi
Ti sn NH thng xuyn
Ti sn c nh
Ngun vn tm thi
Ngun vn
thng xuyn
Thi gian
- u im:
+ Gim bt c chi ph trong vic s dng vn
Trang 52 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Hn ch c ri ro thanh ton, mc an ton cao hn do to c s

cn bng v mt thi gian gia ngun vn huy ng v nhu cu s dng.
- Nhc im: Cha to ra tnh linh hot trong vic t chc v s dng vn
Ton b TSC v ti sn ngn hn thng xuyn v mt b phn ti sn
ngn hn tm thi c hnh thnh bi ngun vn thng xuyn, phn ti sn
ngn hn tm thi cn li c m bo bng ngun vn tm thi. M hnh ny
c biu th qua th sau:
Tin
Ngun vn tm thi
TSNH tm thi
Ti sn NH thng xuyn
Ti sn c nh
Ngun vn
thng xuyn
Thi gian
- u im: Kh nng thanh ton v an ton cao

- Nhc im: Chi ph s dng vn cao v tn ti mt b phn vn khng
s dng n
Ton b ti sn c nh v mt phn ti sn ngn hn thng xuyn c
m bo bng ngun vn thng xuyn, phn ti sn ngn hn thng xuyn
cn li v ton b ti sn ngn hn tm thi c m bo bng ngun vn tm
thi. M hnh ny c biu th qua th sau:
Tin
TSNH tm thi
Ngun vn tm thi
Ti sn NH
thng xuyn
Ti sn c nh
Ngun vn
thng xuyn
Thi gian
- u im: H thp chi ph s dng vn v vic s dng vn linh hot hn.

- Nhc im:
+ Kh nng gp ri ro l cao do khng c s ph hp v mt thi gian gia
nhu cu vn v ngun ti tr
+ p lc n cao
Trang 53 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3.2. Cc ngun ti tr ngn hn

3.2.1. N tch ly
- N tch ly l cc khon phi tr, phi np ca doanh nghip nhng cha
n k hn phi tr, phi np
- N tch ly bao gm cc khon:
+ Tin lng, tin cng tr cho ngi lao ng nhng cha n k tr
+ Cc khon thu, BHXH phi np nhng cha n k np
+ Cc khon tin tm ng trc ca khch hng
3.2.2. Tn dng nh cung cp
- Ngun vn tn dng thng mi c hnh thnh khi doanh nghip nhn
c ti sn, dch v ca nh cung cp song cha phi tr tin ngay.
- Quy m ngun vn tn dng thng mi ph thuc vo s lng hng
ho, dch v mua chu v thi hn mua chu ca khch hng.
- Li ch ca tn dng thng mi:
+ Cung cp tn dng cho doanh nghip hot ng
+ m phn t nguyn gia doanh nghip v nh cung cp.
+ Kt qu nhanh v nh cung cp bit r doanh nghip v kh nng thanh
ton, mc tn nhim, ri ro c th gnh chu.
- Chi ph ca ngun vn tn dng thng mi chnh l gi tr ca khon
chit khu m doanh nghip b mt i khi khng mua hng trong thi hn c
hng chit khu.
T l chit khu (%)
Chi ph
=
x
ca TDTM
1 - T l chit khu (%)
S ngy
mua chu
360
Thi gian hng
chit khu
V d: Nh cung cp ng bn chu cho doanh nghip tr gi l hng l

100 triu ng vi quy nh thanh ton l 3/10 net 45
3%
360
= 31,8%
100% 3% 45 10
Chi ph ca tn dng thng mi =
Cu hi: Doanh nghip nn i vay hay l s dng tn dng t nh cung cp

Nu doanh nghip i vay vi i = 12%/nm
0,12
PV100 = 100 1 +
= 98,85 trd
360 / 35
Chi ph thay th khon tn dng thng mi bng vn vay l

100 triu ng - 98,85 triu ng = 1,15 triu ng
Li ch khi ly chit khu l 3 triu ng
Trang 54 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Trong trng hp ny, doanh nghip nn i vay ngn hng tr cho nh

cung cp, thay v s dng khon tn dng thng mi trong thi hn 35 ngy.
3.2.3. Tn dng ngn hng
- Hn mc tn dng (thu chi)
- Tha thun tn dng tun hon
- Ti tr theo hp ng
Thi hn cho vay c th ca tng doanh nghip c xc nh ph hp vi
chu k sn xut, kh nng tr n ca doanh nghip.
Li sut cho vay l li sut tha thun theo th trng
3.2.4. Chit khu thng phiu
Thng phiu l chng ch c gi tr nhn lnh yu cu thanh ton hoc
cam kt thanh ton khng iu kin mt s tin xc nh trong mt thi gian
nht nh.
S tin thu c khi em chit khu thng phiu:
P = F
F r n
360
3.2.5. Bn n
Doanh nghip bn cc khon n phi thu t khch hng cho t chc mua
bn n nh ngn hng thng mi hay Cng ty mua bn n.
Gi bn cc khon n phi thu l gi thng lng.
Tuy nhin, chi ph huy ng vn theo hnh thc ny l kh cao.
3.2.6. im li, bt li khi s dng ngun vn tn dng ngn hn
- im li:
+ Vic huy ng d dng v thun tin
+ Chi ph s dng vn thng thp hn
+ Gip doanh nghip d dng, linh hot trong iu chnh c cu ngun vn
ca doanh nghip.
- im bt:
+ Doanh nghip phi chu ri ro v li sut cao hn
+ Ri ro v n mc cao hn.
3.3. T chc m bo nhu cu VL thng xuyn cn thit
3.3.1. Khi nim
T chc m bo (Bo ton) VL l m bo duy tr c gi tr thc ca
VL thi im hin ti so vi lng vn ban u.
Trang 55 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Do c im ca VL l lun chuyn nhanh, chuyn dch ton b mt ln

vo gi tr sn phm nn ni dung bo ton vn ch yu l bo ton v mt gi
tr.
3.3.2. S cn thit phi t chc m bo VL.
- Hng ho ng km, mt phm cht khng ph hp th hiu nn khng
tiu th c hoc bn gi nh hn gi thnh.
- S ri ro bt thng xy ra trong kinh doanh, thua l ko di dn n
khng b p chi ph.
- Nn kinh t c lm pht, gi c tng nhanh nn sau mi vng lun
chuyn, VL ca doanh nghip b mt dn do tc trt gi.
- VL trong thanh ton b chim dng ln nhau, ko di vi s lng ln
khi ng tin dn dn b mt gi.
- Bo ton VL thc cht l bo m cho s vn cui k mua mt
lng vt t, hng ho tng ng vi u k khi gi c tng.
3.3.3. Bin php t chc m bo VL
- nh k phi tin hnh kim k nh gi v nh gi li vt t hng ho,
vn bng tin, vn thanh ton xc nh vn hin c ca doanh nghip theo
gi tr hin ti. Trn c s kim k, nh gi vt t hng ho m i chiu vi s
liu s sch k ton iu chnh cho hp l.
- Cc doanh nghip phi t iu chnh, bo ton vn ngay trong qu trnh
kinh doanh trn c s c s thay i v gi do nh nc quyt nh iu chnh
(doanh nghip nh nc).
- Gii quyt nhng vt t ng km, mt phm cht, theo ch ti
chnh hin hnh (gn vi trch nhim vt cht).
- C bin php tch cc thu hi n nhm tng tc lun chuyn VL.
- Dnh mt phn li nhun b p trt gi trnh b mt vn.
4. Cc ch tiu nh gi hiu qu s dng VL
4.1. Tc lun chuyn VL
4.1.1. ngha ca vic tng tc lun chuyn VL
- Tc l rt ngn thi gian VL nm trong lnh vc d tr sn xut, sn
xut v lu thng, t m gim bt s lng VL chim dng, tit kim VL
trong lun chuyn.
- C th gim bt s VL chim dng nhng vn m bo c nhim v
sn xut kinh doanh bnh thng, vi s vn nh ban u doanh nghip c th
m rng c quy m sn xut kinh doanh m khng cn tng thm vn.
- nh hng tch cc n vic h gi thnh v gim chi ph lu thng.
Trang 56 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
4.1.2. Phng hng tng tc lun chuyn VL

- Trong khu d tr sn xut: Chn im cung cp hp l rt ngn s
ngy hng i trn ng, s ngy cung cp khc nhau; cn c vo nhu cu VL
xc nh v tnh hnh cung cp vt t thc hin vic t chc hp l vic mua
sm, d tr vt t nhm rt bt s lng d tr lun chuyn hng ngy.
- Bng cch p dng cng ngh hin i rt ngn chu k sn xut, tit
kim chi ph sn xut h gi thnh sn phm.
- khu lu thng: Nng cao cht lng sn phm sn xut, lm tt cng
tc tip th tng doanh thu tiu th. ng thi theo di tnh hnh thanh ton
nhm rt ngn s ngy xut vn v thanh ton thu tin hng kp thi, tng
nhanh tc lun chuyn VL khu ny.
- Kp thi pht hin v gii quyt nhng vt t, hng ho ng trong qu
trnh sn xut kinh doanh do nhiu nguyn nhn dn n tnh trng vt t hng
ho ng
4.2. Mc tit kim VL do tng tc lun chuyn
Mc tit kim VL: nu doanh nghip tng c tc lun chuyn vn
lu ng s tit kim tuyt i hoc tng i VL
4.2.1. Tit kim tuyt i VL
Tit kim tuyt i VL l tng tc lun chuyn vn lu ng s tit
kim c mt lng vn lu ng c th rt ra ngoi lun chuyn dng vo
vic khc mc d qui m kinh doanh khng i.
V TKTD
M0
M 0
=
x K 1 V qb0 =
x (K 1 K
360
360
Trong :- VTKTD: Mc VL tit kim tuyt i

- M0: Tng mc lun chuyn nm bo co
- K0, K1: K ln lun chuyn VL nm bo co v nm KH
- Vbq0, Vbq1 l VL bnh qun k bo co v k k hoch.
4.2.2. Tit kim tng i VL
S VL tit kim tng i chnh l s VL khng cn t thm.
M
V TKTGD = 1 x (K 1 K 0 )
360
Trong :
- VTKTGD: Mc VL tit kim tng i

- M1: Tng mc lun chuyn nm k hoch
4.3. Hiu sut s dng VL

Vic s dng hp l tit kim vn lu ng c biu hin trc ht tc
lun chuyn VL ca doanh nghip. VL lun chuyn cng nhanh th hiu
Trang 57 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
sut s dng VL ca doanh nghip cng cao v ngc li.

Tc lun chuyn VL c th o bng hai ch tiu l s ln lun chuyn
(S vng quay vn) v k lun chuyn vn (s ngy ca mt vng quay vn).
4.3.1. S vng (ln) lun chuyn VL (L):
S ln lun chuyn VL phn nh s vng quay vn c thc hin trong
mt thi k nht nh, thng tnh trong mt nm.
L
M (Doanh thu thun)

VbqVLD (Vm)
Trong :
- M: l tng mc lun chuyn vn (Doanh thu thun)
- VbqVLD: VL chim dng bnh qun trong k (s d bnh qun v VL).
- Vm: VL dnh mc k k hoch
Ch : Nu tnh s ln lun chuyn VL cho nm KH th s dng Vm
ngha:
- Ch tiu ny ni ln trong mt k no VL ca doanh nghip thc
hin c my vng tun hon.
- Vng quay vn cng nhanh th k lun chuyn vn cng c rt ngn v
chng to vn lu ng cng c s dng c hiu qu.
S vn lu ng bnh qun trong k c tnh theo phng php bnh qun
s vn lu ng trong k qu hoc thng.
VbqVLD =
Vq1 + Vq2 + Vq3 + Vq4

4
Vdq1
Hoc VbqVLD = 2
+ Vcq1 + Vcq2 + Vcq3 +
Vcq4
2
Trong :
- VbqVLD l vn lu ng bnh qun trong k.
- Vq1, Vq2, Vq3, Vq4 l vn lu ng bnh qun cc qu 1, 2, 3,4.
- Vdq1 l vn lu ng u qu 1.
- Vcq1, Vcq2, Vcq3, Vcq4 l vn lu ng cui qu 1, 2, 3, 4.
Hoc
VbqVLD =
V + Vc
2
Trong : V,Vc l VL u v cui k.

Trang 58 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
4.3.2. K lun chuyn bnh qun: (K)

K lun chuyn vn phn nh s ngy thc hin mt vng quay VL.
K
n
L
Hoc
K=
VbqVLD x n
M
n: l s ngy trong k (30, 90, 360)

ngha: ch tiu nay cho bit s ngy cn thit thc hin mt vng
tun hon ca VL.
V d 3-7: Doanh nghip X c ti liu nm N nh sau:
1. Tng doanh thu thun tiu th sn phm 3 qu u nm l: 9.600 tr.
2. S vn lu ng 3 qu u nm:
- u qu I: 4.200 triu ng
- Cui qu I: 3.800 triu ng
- Cui qu II: 3.820 triu ng
- Cui qu III: 3.600 triu ng
3. D kin tnh hnh sn xut kinh doanh trong qu 4 nh sau:

- Vn lu ng cui nm: 4.440 triu ng
- Doanh thu thun tiu th sn phm: 4.188 triu ng
Yu cu: Xc nh ln lun chuyn vn lu ng v k lun chuyn vn
lu ng ca nm N?
Bi gii:
1. Doanh thu thun nm N l: 9.600 + 4.440 = 14. 040 triu ng
2. Vn lu ng bnh qun nm N l
(4200/2 + 3.800 + 4.100 + 3.600 + 4000/2)/4 = 3.900 triu ng
3. S ln lun chuyn vn lu ng
Ln lun chuyn vn lu ng = Doanh thu thun/vn lu ng bnh qun
L
= 13788/3900 = 3,6
4. K lun chuyn vn lu ng
K lun chuyn vn lu ng = S ngy trong k / s ln lun chuyn
K = 360/3,6 = 100 ngy.
V d
Nm 201X mt doanh nghip bu chnh vin thng c tnh hnh nh sau:
Vn lu ng cc qu (Triu ng):
Ngy
01/01/201X 31/03/201X 30/06/201X 30/09/201X 31/12/201X
Vn lu ng
500
600
850
650
500
Doanh thu thun nm 201X t: 3900 triu ng

Trang 59 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Nm 201X+1: Doanh thu t 5040 triu ng, k lun chuyn VL rt

ngn 10 ngy so vi nm 201X.
Vi s liu trn, cc ch tiu trn c xc nh nh sau:
- VL bnh qun nm 201X:
VBQ 201X =
500 / 2 + 600 + 850 + 650 + 500 / 2

= 650 triu ng
4
- S vng quay VL nm 201X:

L201 X =
M 201 X
3900
=
= 6 vng
650
V LD 201 X
- K lun chuyn VL nm 201X:

K201X = 360 / L201X = 360 ngy/6 vng = 60 ngy
- Nm 201X+1 k lun chuyn VL gim 10 ngy:
K201X+1 = 60 -10 = 50 ngy.
- Vng quay VL nm 201X+1 l:
L201X+1 = 360/ K201X+1 = 360 /50 = 7,2 vng
- VL qun nm 201X+1:
VLD 201X+1 = (K201X+1 x M201X+1 )/ 360
= (50 ngy x 5040 triu )/360 ngy = 700 triu ng.
- Do tng tc lun chuyn VL t 6 vng nm 201X ln 7,2 vng nm
201X+1, cng ty tit kim c mt lng VL nh sau:
+ Mc tit kim tuyt i:
Vtktd = (M0/360) x (K1 K0) = (3900/ 360) x (50 60)= - 108,33 triu
Nh vy, do tng tc lun chuyn VL, doanh nghip tit kim c
mt lng tuyt i VL l 108,33 triu . t c mc doanh thu nh
nm 201X, doanh nghip ch cn mt lng VL bnh qun l 541,67 triu
ng(650 triu ng- 108,33 triu ng).
4.4. Hm lng VL
Ch tiu ny phn nh thc hin 1 vng lun chuyn, doanh nghip phi
s dng ht my ng VL.
HLVL
Vbqvl
M (Doanh thu thun)
4.5. Mc doanh li VL (T sut li nhun VL)

HQVL
Li nhun thc hin

Vbqvl
Trang 60 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
ngha: Ch tiu ny phn nh mt ng vn lu ng c th to ra bao

nhiu ng li nhun trc thu hoc sau thu thu nhp. Mc doanh li vn lu
ng cng cao th chng t hiu qu s dng VL cng cao.
5. Thc hnh
Bi tp s 1
Doanh nghip A c ti liu nh sau: (vt: 1.000.000)
I. Ti liu nm bo co:
1. Doanh thu thun tiu th sn phm trong nm 15.000
2. Gi thnh ton b sn phm tiu th trong k: 12.100
3. S d VL ti cc thi im trong nm nh sau:
Qu 1: 1.116
Qu 2: 1.290
Qu 3: 1.350
Qu 4: 1.440
4. Ngy 31/12: Tng nguyn gi TSC dng trong SXKD l 22.800, s

khu hao lu k l 1.560
II. Ti liu nm k hoch:
1. Doanh thu thun tiu th SP d kin tng 25% so k bo co.
2. Gi thnh ton b sn phm tiu th trong k gim 4% so k bo co.
3. Tc chu chuyn VL tng 25% so k bo co.
4. Tnh hnh TSC d kin trong nm:
- Thng 6 cho thu hot ng 1 TSC ang s dng c nguyn gi 670.
- Thng 8 mua 1 my mc thit b bao gm thu GTGT l 1800, thu sut
thu GTGT l 10%, ph trc b l 5%.
- Thng 9 thanh l 1 TSC c nguyn gi 640 khu hao ht nhng vn
tip tc s dng.
- Thng 11 nhn vn gp lin doanh 1 TSC c nguyn gi 450
5. Mc trch khu hao TSC trong nm: 4000
Yu cu:
1. Xc nh vng quay VL, k lun chuyn VL nm k hoch
2. Tnh mc tit kim tng i do tng tc chu chuyn vn lu ng.
3. Tnh t sut li nhun vn kinh doanh k k hoch.
(Bit rng doanh nghip tnh thu theo phng php khu tr)
Trang 61 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bi tp s 2
Doanh nghip An Bnh c tnh hnh kinh doanh nh sau:
I. Ti liu nm bo co:
1. S VL s dng trong nm:
- u qu 1: 120 triu ng; Cui qu 1: 140 triu ng;
- Cui qu 2: 150 triu ng; Cui qu 3: 120 triu ng; Cui qu 4: 140
triu ng
2. Doanh thu thun tiu th cc loi sn phm: 1.620 triu ng
3. Nguyn gi TSC phi tnh khu hao n 31/12 l 1.200 triu ng, s
khu hao lu k n 31/12 l 200 triu ng
4. Sn phm A tn kho cui nm l 3.000 sn phm.
5. Gi thnh sn phm A sn xut trong nm l 60.000ng/sn phm.
1. Cc thng tin v sn phm A:
- S sn phm A d kin sn xut trong nm: 20.000 sn phm
- S sn phm tn kho cui nm bng 10% s sn phm sn xut trong nm
- Gi thnh sn xut sn phm A d kin h 5% so vi nm bo co. Chi
ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip phn b cho sn phm A d kin
bng 10% gi thnh sn xut ca sn phm A tiu th trong nm.
- Gi bn cha c thu GTGT ca sn phm l 100.000ng/sn phm
2. Thng tin v cc sn phm khc:
- Doanh thu thun tiu th cc sn phm khc trong nm l 600 triu ng
- Gi thnh ton b tiu th sn phm khc l 475 triu ng
3. K lun chuyn vn lu ng rt ngn 10 ngy so vi nm bo co
6. Tnh hnh TSC sn xut d kin thay i nh sau:
- S TSC tng (theo nguyn gi) l 760 triu ng
- S TSC gim (theo nguyn gi) l 180 triu ng, s TSC ny khu
hao 80% nguyn gi
7. Doanh nghip hch ton hng tn kho theo phng php nhp trc xut
trc.
8. Mc trch khu hao TSC trong nm: 300 triu ng
9. Doanh nghip phi np thu thu nhp vi thu sut 25%.
Yu cu:
1. Xc nh nhu cu vn lu ng bnh qun s dng nm k hoch.
Trang 62 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2. nh gi hiu qu s dng vn lu ng nm k hoch qua cc ch tiu

s vng quay, k lun chuyn v s vn lu ng tit kim c do tng tc
chu chuyn vn lu ng so vi nm bo co.
3. Xc nh t sut li nhun sau thu trn vn kinh doanh nm k hoch
ca doanh nghip.
Bi tp s 3
C ti liu ca doanh nghip sn xut Hong Anh nh sau:
I. Ti liu nm bo co:
1. S d vn lu ng bnh qun trong 3 qu nh sau:
- Qu 1: 1200 triu ng - Qu 2: 1310 tri ng - Qu 3: 1350 triu ng
2. Doanh thu tiu th sn phm 3 qu u nm l 3150 triu ng (bao
gm c thu gi tr gia tng), s thu gi tr gia tng (GTGT) phi np t sn
phm tiu th l 650 triu ng
3. D tnh tnh hnh qu 4 nm bo co nh sau:
- S vn lu ng bnh qun trong qu 4 l: 1400 triu ng
- Doanh thu tiu th sn phm trong qu 4 d kin l 1.675 triu ng (bao
gm c thu gi tr gia tng), s thu GTGT phi np trong qu l 230 triu ng
4. Nguyn gi ti sn c nh dng cho sn xut kinh doanh n ngy 30/9
l 5.300 triu ng, d kin trong thng 11 mua mt t c nguyn gi 600 tr,
t l khu hao 5%/nm, trong thng 12 DN thanh l mt s my mc thit b lc
hu khng cn s dng c na c nguyn gi 300 tr khu hao 80%.
5. S tin khu hao lu k n ngy 31/12 l 1.650 triu ng
II. Ti liu nm k hoch
1. Doanh thu tiu th sn phm nm k hoch tng 50% so nm bo co
2. S thu GTGT phi np c nm d kin l 1.150 triu ng, s gim gi
cho khch hng d kin l 45 triu ng
3. K lun chuyn vn lu ng bnh qun nm k hoch d kin rt ngn
20 ngy so nm bo co
4. Li nhun nm k hoch d kin bng 30% doanh thu thun nm k
hoch, thu sut thu thu nhp doanh nghip l 25%.
5. D kin trong nm k hoch doanh nghip mua sm thm 1 s ti sn c
nguyn gi 450 triu ng v nhng bn mt s ti sn c nguyn gi 500 triu
ng khu hao 50%
6. S tin khu hao ti sn c nh trch trong nm k hoch l 165 triu
ng
Trang 63 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Yu cu:
1. Xc nh nhu cu vn lu ng thng xuyn cn thit nm k hoch.
2. nh gi hiu qu s dng vn lu ng qua cc ch tiu s ln lun
chuyn, k lun chuyn vn lu ng
3. Tnh mc tit kim tng i do tng tc chu chuyn vn lu ng.
4. Tnh t sut li nhun sau thu vn sn xut nm k hoch bit doanh
nghip np thu GTGT theo phng php khu tr.
Trang 64 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 4
CHI PH SN XUT KINH DOANH V GI THNH
SN PHM CA DOANH NGHIP
1. Chi ph kinh doanh ca doanh nghip
1.1. Khi nim v c im chi ph kinh doanh
1.1.1. Khi nim
Chi ph sn xut kinh doanh ca doanh nghip l biu hin bng tin
ca ton b hao ph v vt cht, sc lao ng v cc khon chi ph bng tin
khc lin quan phc v trc tip hoc gin tip cho qu trnh kinh doanh ca
doanh nghip thc hin cc mc tiu ca doanh nghip trong thi k nht
nh.
1.1.2. c im
Cc chi ph phi c o lng v tnh ton bng tin trong mt khong
thi gian xc nh (c th l, thng, qu, nm hoc k k ton tm thi).
ln ca chi ph ph thuc vo hai yu t:
- Khi lng lao ng v t liu sn xut tiu hao trong mt thi k
nht nh.
- Gi c t liu sn xut tiu hao v tin lng hao ph.
1.2. Ni dung chi ph kinh doanh ca doanh nghip
1.2.1. Chi ph hot ng kinh doanh
Chi ph hot ng kinh doanh bao gm cc chi ph lin quan n hot ng
kinh doanh ca doanh nghip, gm:
- Chi ph nguyn liu, vt liu
- Chi ph khu hao TSC
- Tin lng v cc khon chi ph c tnh cht lng
- Chi ph dch v mua ngoi
- Chi ph bng tin khc
1.2.2. Chi ph hot ng ti chnh
Chi ph hot ng ti chnh l cc khon chi ph u t ti chnh ra ngoi
doanh nghip nhm mc ch s dng hp l cc ngun vn, tng thm thu nhp
v nng cao hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Bao gm:
- Chi ph lin doanh, lin kt
Trang 65 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Chi ph cho thu ti sn

- Chi ph mua bn tri phiu, c phiu
- Khon d phng gim gi u t chng khon
- Chi ph tr li vay cho s vn huy ng trong k
- Chi ph hot ng ti chnh khc
1.2.3. Chi ph khc
Chi ph khc l nhng chi ph xy ra khng thng xuyn trong doanh
nghip, gm:
- Chi ph lin quan n thanh l, nhng bn TSC
- Chi ph tin pht do vi phm hp ng kinh t
- Chi ph thu tin pht
- Chi ph cho vic thu hi cc khon n xa s k ton
- Chi ph bt thng khc
2. Chi ph sn xut kinh doanh v gi thnh sn phm
2.1. Phn loi chi ph sn xut kinh doanh
2.1.1. Cn c vo ni dung chi ph
Yu t 1: Chi ph nguyn vt liu mua ngoi: gm ton b nguyn vt
liu chnh, vt liu ph, nhin liu, ng lc...
Yu t 2: Chi ph khu hao TSC l ton b s tin khu hao TSC
dng cho sn xut kinh doanh.
Yu t 3: Chi ph nhn cng bao gm:
- Chi ph tin lng, ph cp c tnh cht tin lng, k c tin n ca phi
tr cho ngi lao ng tham gia vo hot ng kinh doanh ca doanh nghip.
- BHXH, BHYT, KPC, BHTN l cc khon c tnh trn c s qu
lng ca doanh nghip theo ch hin hnh ca nh nc.
Yu t 4: Chi ph dch v mua ngoi: gm cc khon chi m doanh
nghip thu, mua t bn ngoi nh chi ph sa cha TSC thu ngoi, chi ph
tin in nc, tin hoa hng i l, mi gii, tin u thc xut nhp khu, thu
kim ton, t vn v cc dch v khc.
Yu t 5: Chi ph khc bng tin l cc khon chi ph ngoi cc chi ph
qui nh trn nh: thu mn bi, thu s dng t, tin thu s dng t,
thu ti nguyn; Chi tip tn, qung co, tip th, chi ph hi ngh, chi tr li vay
vn (c vn ho) chi qu d phng tr cp mt vic lm, chi thng tng
nng xut, thng sng kin ci tin k thut, thng tit kim vt t; Chi o
to bi dng nng cao tay ngh, nng lc qun l, chi cho c s y t, cc khon
h tr gio dc, chi bo v mi trng v cc khon chi khc bng tin.
Trang 66 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.1.2. Cn c vo cng dng kinh t v a im pht sinh

Khon mc 1: Chi ph NVLTT gm nguyn vt liu, nhin liu, ng lc
dng trc tip cho sn xut sn phm.
Khon mc 2: Chi ph nhn cng trc tip bao gm cc khon tr cho
cng nhn sn xut sn phm (tin lng, tin cng, BHXH, BHYT, KPC,
BHTN... tin n ca) ca cng nhn sn xut sn phm.
Khon mc 3: Chi ph sn xut chung gm cc khon chi ph theo yu t
pht sinh ti cc phn xng sn xut (chi ph nhn vin phn xng, chi ph vt
liu, dng c phn xng sn xut, chi ph khu hao, chi ph dch v mua
ngoi, chi ph khc bng tin pht sinh ti phn xng).
Lu : Cng 3 khon mc trn thnh tng chi ph sn xut sn phm hay
dch v.
Khon mc 4: Chi ph bn hng l ton b chi ph lin quan n tiu th
sn phm hng ho dch v gm:
- Chi ph trc tip tiu th sn phm
- Chi ph tip th l chi ph iu tra nghin cu th trng, qung co gii
thiu sn phm, chi ph bo hnh sn phm...
Khon mc 5: Chi ph qun l doanh nghip gm:
- Chi ph qun l kinh doanh
- Chi ph qun l hnh chnh
- Chi ph chung khc lin quan n hot ng kinh doanh ca ton doanh
nghip nh tin lng v cc khon ph cp, cc khon trch theo lng; chi n
gia ca, chi ph vt liu, khu hao TSC phc v b my qun l v iu hnh
doang nghip; cc khon thu, ph, l ph; cc chi ph khc bng tin pht sinh
doanh nghip nh chi ph tip tn, giao dch, tr cp thi vic cho ngi lao
ng chi nghin cu khoa hc, i mi cng ngh, chi sng kin, tin thng
tng nng xut lao ng, d phng phi thu kh i, chi bo v mi trng v
cc khon chi ph khc.
Lu : Cng 5 khon mc trn l tng chi ph sn xut v tiu th sn
phm hay dch v.
2.1.3. Cn c vo lnh vc hot ng trong doanh nghip
- Chi ph hot ng kinh doanh gm tt c cc chi ph lin quan n hot
ng kinh doanh ca doanh nghip
- Chi ph khc l nhng chi ph ca cc hot ng ngoi cc hot ng sn
xut kinh doanh
2.1.4. Cn c vo quan h tnh chi ph vo gi thnh sn phm
Chi ph trc tip l chi ph c quan h trc tip n vic sn xut sn phm
Trang 67 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
gm chi ph NVLTT, chi ph nhn cng trc tip.

Chi ph gin tip l nhng chi ph khng lin quan trc tip n vic ch
to sn phm, m c quan h n hot ng sn xut chung ca phn xng, ca
doanh nghip, nn c tnh vo gi thnh sn phm mt cch gin tip phi
phn b theo nhng tiu chun thch hp gm: chi ph sn xut chung, chi ph
bn hng, chi ph qun l doanh nghip.
2.1.5. Cn c vo mc ph thuc ca chi ph vo sn lng v
doanh thu, chi ph sn xut kinh doanh
Chi ph c nh l nhng chi ph khng b bin i hoc t b bin i theo
s bin i ca sn lng, doanh thu gm chi ph khu hao, tin thu t, chi ph
qun l, li vay, thu: thu mn bi, thu ti chnh, ph bo him...
Chi ph bin i l chi ph thay i theo s thay i ca sn lng, doanh
thu nh chi ph vt t trc tip, chi ph nhn cng trc tip...
2.2. Gi thnh v h gi thnh sn phm ca doanh nghip
2.2.1. Gi thnh sn phm ca doanh nghip
2.2.1.1. Khi nim
Gi thnh sn phm l biu hin bng tin ton b hao ph v lao ng
sng v lao ng vt ho hon thnh vic sn xut v tiu th sn phm.
2.2.1.2. Phn bit chi ph sn xut v gi thnh sn phm
- im ging: u l biu hin bng tin ca nhng hao ph lao ng sng
v lao ng vt ho v nhng hao ph khc m doanh nghip chi ra trong qu
trnh sn xut
- im khc nhau: C nhng im khc nhau c v lng v v cht
+ Cht: Gi thnh l chi ph SX tnh cho mi i tng hon thnh,
CPSX l nhng chi ph chi ra lin quan n khi lng SP hon thnh v
khi lng sn phm cha hon thnh.
+ Lng: CPSX lin quan n sn phm hon thnh, sn phm d dang v
sn phm hng cn gi thnh sn phm khng lin quan n sn phm d dang
cui k v sn phm hng nhng li lin quan n chi ph sn phm d dang ca
k trc chuyn sang
- Mi quan h gia CPSX v GTSP c th biu hin qua phng trnh sau
CPSX SP d
dang u k
CPSX chi
Gi thnh SP
CPSX SP d
=
+
ra trong k
trong k
dang cui k
2.2.3. Phn loi gi thnh

2.2.3.1. Cn c vo phm vi tnh ton v ni pht sinh chi ph
Gi thnh sn xut (Zsx) l ton b chi ph ca doanh nghip b ra hon
thnh sn xut sn phm hay dch v:
Trang 68 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Zsx = CPNVLTT + CPNCTT + CPSXC

Gi thnh tiu th (Ztt) hay gi thnh ton b gm ton b chi ph m
doanh nghip b ra hon thnh sn xut cng nh tiu th sn phm.
Ztt = Zsx + CPBH + CPQLDN
2.2.3.2. Cn c vo c s s liu tnh
Gi thnh k hoch (Zkh) c tnh trc khi bt u sn xut kinh doanh
ca k k hoch, c xy dng trn c s nh mc kinh t, k thut trung bnh
tin tin v d ton chi ph sn xut ca k k hoch.
Gi thnh nh mc (Zm) c tnh trc khi tin hnh sn xut kinh
doanh v xy dng trn c s nh mc ti thi im nht nh trong k k
hoch. Zm lun thay i cho ph hp vi qu trnh thc hin k hoch.
Gi thnh thc t (Ztt) l chi ph thc t pht sinh m doanh nghip b ra
hon thnh vic sn xut v tiu th sn phm trong k nht nh.
2.2.2. H gi thnh sn phm ca doanh nghip
2.2.2.1. Tnh mc h gi thnh ca sn phm so snh c (Mz)
n
MZ = [(Q1 x Z1) - (Q1 x Z0)]i
i=1
MZ : Mc gim gi thnh k so snh
Q1, Q0 s lng sn phm k so snh, k gc
Z1, Z0 gi thnh n v sn phm k so snh, k gc
n: Loi sn phm so snh c
2.2.2.2. T l h gi thnh sn phm.
TZ%
MZ
N
(Q1 x Q0)i
i=1
Sau khi tnh t l h gi thnh sn phm so snh c t tnh mc tit

kim chi ph trong k do h gi thnh sn phm.
2.2.2.3. ngha h gi thnh sn phm
- Trong iu kin gi c n nh, gi thnh sn phm cng h th tch lu
tin t cng tng, do ngun vn m rng ti sn xut cng nhiu.
- Lm cho li nhun ca doanh nghip tng, to iu kin m rng sn
xut v nng cao i sng cho ngi lao ng trong doanh nghip.
- Lm gim bt VL chim dng v tit kim vn c nh, VL trong mt
n v sn phm.
Trang 69 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- L cn c doanh nghip h gi bn sn phm to li th cho doanh

nghip cnh tranh ng vng trn th trng.
2.4.2. Bin php h thp gi thnh sn phm
- Nng cao nng sut lao ng
- Tit kim nguyn vt liu tiu hao
- Tn dng cng sut my mc thit b
- Gim bt chi ph thit hi trong sn xut
- Tit kim chi ph qun l hnh chnh
2.3. Lp k hoch gi thnh sn phm - dch v trong doanh nghip
2.3.1. Tnh v lp k hoch gi thnh sn phm
2.3.1.1. Xc nh gi thnh sn xut sn phm (Zsx)
Phng php gin n: Bng vic xc nh 3 khon mc gi thnh sn
xut n v sn phm nh sau:
o Khon mc chi ph nguyn vt liu trc tip (NVLTT)
Chi ph NVLTT cho
mi n v sn phm
nh mc tiu hao cho mi

n v sn phm NVL
x n gi NVL
nh mc nguyn vt liu: cn c vo nh mc do cp c thm quyn ban

hnh v tnh hnh c th ca doanh nghip xy dng h thng nh mc tiu
hao vt t cho ph hp. Trong qu trnh sn xut nu c th thu hi c ph
liu th cn phi loi tr gi tr ph liu ra khi chi ph.
o Khon mc chi ph nhn cng trc tip (NCTT)
Chi ph tin lng cho
mi n v sn phm
nh mc gi cng cho
x
mi n v sn phm
n gi mt
gi cng
Chi ph BHXH, BHYT, KPC, BHTN tnh theo ch hin hnh (nm
2012) 23%/tin lng vo chi ph. Trong : Chi ph BHXH: 17%; Chi ph
BHYT: 3%; Chi ph KPC: 2%; Chi ph BHTN: 1%.
o Khon mc chi ph sn xut chung (SXC)
Chi ph sn xut chung c tp hp chung cho tng phn xng, sau
cn c vo tiu chun thch hp phn b cho mi n v sn phm sn xut
trong k theo tiu chun thch hp nh tin lng, gi cng, gi my chy...
theo cng thc sau:
Tng Chi ph SXC cn phn b
Chi ph SXC phn b
Tiu thc (chun) phn
X
=
cho sn phm A
b ca sn phm A
Tng tiu thc (chun) phn b
Sau khi xc nh tng khon mc, tng hp 3 khon mc trn ta c

Chi ph sn xut sn phm trong k.
Trang 70 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
o Cc trng hp tnh Zsx theo chi ph nguyn vt liu chnh

(NVLC):
Trng hp t khi a NVLC vo quy trnh sn xut cho n khi
to ra sn phm l mt quy trnh khp kn, kt thc quy trnh sn xut to ra mt
loi sn phm. (Cn gi trng hp ny Chi ph NVLC b vo 1 ln)
Zsx
Chi ph sn xut
Tng chi ph sn
Chi ph sn xut
sn phm d
=
+ xut sn phm trong - sn phm d dang
dang u k
k (CTK)
cui k (DCK)
(DK)
Lu : Chi ph sn xut sn phm d dang cui k c th c nh gi

theo chi ph NVLTT hoc theo sn lng hon thnh tng ng.
V d: Doanh nghip sn xut sn phm C, c ti liu sau:
1.000)
Khon mc chi ph
- Chi ph NVLTT
- Chi ph NCTT
- Chi ph sn xut chung
Cng
DK
45.500
9.500
12.000
67.000
(n v:
CTK
334.000
85.000
103.500
522.500
- Kt qu sn xut: Hon thnh nhp kho 190 sn phm, cn 40 sn phm

d mc ch bin hon thnh 50%.
nh gi sn phm d dang:
+ Chi ph NVLTT =
+ Chi ph NCTT
+ Chi ph SXC
45.500 + 334.000
190 + 40
9.500 + 85.000
190 + (40 x 50%)
12.000 + 103.500
190 + (40 x 50%)
x 40 = 66.000
x (40 x 50%) = 9.000
x (40 x 50%) = 11.000
Bng tnh gi thnh sn phm C

Sn lng: 190
Khon mc chi ph
- Chi ph VLTT
- Chi ph NCTT
- Chi ph SXC
Cng
DK
CTK
45.500 334.000
9.500 85.000
12.000 103.500
67.000 522.500
DCK
Zsx
66.000 313.500
9.000 85.500
11.000 104.500
86.000 503.500
Zsxv
1.650
450
550
2.650
Tnh gi thnh sn phm i vi doanh nghip c quy trnh cng

ngh sn xut phc tp kiu ch bin lin tc (Cn gi trng hp ny Chi ph
NVLC b nhiu ln)
Trang 71 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Trng hp i tng tnh gi thnh l cc na thnh phm v thnh phm

th tnh gi thnh theo phng php phn bc c tnh gi thnh na thnh
phm. Trng hp i tng tnh gi thnh ch l thnh phm cui cng th tnh
gi thnh theo phng php phn bc khng tnh gi thnh na thnh phm.
(1) Tnh gi thnh phn bc c tnh gi thnh na thnh phm
Gi s mt quy trnh sn xut ch bin lin tc gm n giai on, c th m
t qu trnh kt chuyn chi ph theo s :
Giai on 1
NLVL chnh
Giai on 2
Z N1
chuyn sang
Giai on n
Z N11
chuyn sang
Chi ph ch bin
giai on 1
Chi ph ch bin
giai on 2
Chi ph ch bin
giai on n
Z N1
ZN2
Trnh t tnh gi thnh : (
Z Ni
ZTP
l gi thnh na thnh phm giai on i).
- Giai on 1:
Z N1 = DK+ C1 - DCK1
Na thnh phm giai on 1 c s dng ch yu l chuyn giai on 2

tip tc ch bin, ngoi ra c th bn na thnh phm ra ngoi hay nhp kho na
thnh phm.
- Giai on 2: Nhn na thnh phm giai on 1 chuyn sang tip tc
ch bin to ra na thnh phm giai on 2, v:
Z N2 = D K 2 + Z N1
chuyn sang + C2 - DCK2
Trong : C2 l chi ph ch bin ca giai on 2.

Mi sn phm ca giai on 2 c kt tinh gm 2 b phn chi ph :
+ Chi ph giai on trc chuyn sang (gi thnh NTP giai on trc
chuyn sang): y l b phn chi ph b vo t u quy trnh ca tng giai on
cng ngh.
+ Chi ph ch bin ca giai on 2: y l b phn chi ph b vo theo mc
gia cng ch bin.
Tun t nh vy cho n giai on cui cng, s tnh c gi thnh thnh
phm:
Trang 72 / 197
Z TP = D K n + Z N n 1
GV: Nguyn Vn Sang
chuyn sang + Cn - DCKn
Chi ph giai on trc kt chuyn mt cch tun t sang giai on sau, c

th kt chuyn tun t tng khon mc, hoc kt chuyn tun t tng hp.
qun l, phn tch chi ph ngi ta thng thc hin kt chuyn tun t tng
khon mc chi ph. V vy phng php tnh gi thnh phn bc c tnh gi
thnh na thnh phm cn c gi l phng php kt chuyn tun t chi ph.
(2) Tnh gi thnh phn bc khng tnh gi thnh na thnh phm c
th m t qu trnh kt chuyn chi ph theo s :
Giai on 1
Giai on 2
Giai on n
NLVL chnh
+
Chi ph ch bin
giai on 1
Chi ph ch bin
giai on 2
C1TP (theo khon

mc chi ph)
C2TP (theo khon

mc chi ph)
...
Chi ph ch bin
giai on n
CnTP (theo Khon

mc chi ph)
ZTP (Chi tit theo khon mc chi ph)
Phng php ny i hi trc ht phi xc nh c chi ph sn xut

ca tng giai on nm trong gi thnh thnh phm cui cng theo tng khon
mc chi ph, sau tng cng song song tng khon mc chi ph sn xut ca
tng giai on nm trong gi thnh thnh phm s c gi thnh ca thnh
phm. Phng php ny cn c gi l phng php kt chuyn chi ph song
song.
Trnh t tnh ton:
CItp =
DKi + Ci
x QItp
Qi
Trong :
+ CiTP: L chi ph giai on cng ngh i tnh trong gi thnh thnh phm.
+ Dki, Ci: Chi ph d dang u k v chi ph pht sinh trong k ca giai
on cng ngh i
+ Qi: l khi lng sn phm m giai on i u t chi ph
+ QiTP: Khi lng thnh phm quy i v na thnh phm giai on i.
QiTP= QTP x Hi
Trang 73 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Hi: l h s s dng sn phm giai on i:

n
Z TP = Ci TP
ZTP
zTP = Q
TP
i =1
V d 4-1: Doanh nghip Xun H sn xut sn phm A tri qua 2 phn

xng ch bin lin tc: phn xng 1 v phn xng 2. Trch mt s ti liu
trong thng 3/N:
Chi ph sn xut sn phm pht sinh trong k: (n v tnh: ng)
Chi ph VNLTT
374.000.000
-
Phn xng 1
Phn xng 2
Chi ph NCTT
90.000.000
60.000.000
Chi ph SXC
105.000.000
72.000.000
- Kt qu sn xut trong thng: Phn xng 1 sn xut hon thnh 1.200

na thnh phm A chuyn ht cho phn xng 2 tip tc ch bin, cn li 500
sn phm lm d mc ch bin hon thnh 60%. Phn xng 2 nhn 1.200
na thnh phm phn xng 1 chuyn sang tip tc ch bin hon thnh nhp
kho 800 thnh phm, cn 400 sn phm ang ch d mc hon thnh 50%.
Yu cu:
1) Tnh gi thnh na thnh phm v thnh phm theo phng php tnh
gi thnh phn bc c tnh gi thnh na thnh phm.
2) Tnh gi thnh thnh phm theo phng php tnh gi thnh phn bc
khng tnh gi thnh na thnh phm.
Li gii yu cu 1:
- nh gi sn phm d dang phn xng 1:
+ Chi ph
VLTT
+ Chi ph
NCTT
+ Chi ph SXC =
374.000.000
1.200 + 500
x 500
90.000.000
1.200 + (500 x 60%)
105.000.000
1.200 + (500 x
60%)
110.000.000
(500 x
60%)
(500 x
60%)
= 18.000.000
=
21.000.00
0
Bng tnh gi thnh na thnh phm phn xng 1

Sn lng: 1.200
Khon mc chi ph
Chi ph VLTT
Chi ph NCTT
Chi ph SXC
Cng
DK
CTK
DCK
ZSX
374.000.000 110.000.000 264.000.000
90.000.000 18.000.000 72.000.000
105.000.000 21.000.000 84.000.000
569.000.000 149.000.000 420.000.000
Zsxv
220.000
60.000
70.000
350.000
Trang 74 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- nh gi sn phm lm d giai on 2:
Chi ph VLTT
CPNCTT =
CPSXC =
72.000.000
800 + 400
84.000.000
800 + 400
264.000.000
800 + 400
x 400 +
x 400 +
x 400
= 88.000.000
60.000.000
800 + (400 x 50%)
72.000.000
x (400 x 50%) = 36.000.000
x (400 x 50%) = 42.400.000
800 + (400 x 50%)
Bng tnh gi thnh thnh phm A
Sn lng : 800
Chi ph sn xut trong k

Khon mc
DK
DCK
Zsx
Zsxv
chi ph
Giai on trc Giai on ny
CPVLTT
264.000.000
88.000.000 176.000.000 220.000
CPNCTT
72.000.000
60.000.000 36.000.000 96.000.000 120.000
CPSXC
84.000.000
72.000.000 42.400.000 113.600.000 142.000
Cng
420.000.000 132.000.000 166.400.000 385.600.000 482.000
Li gii yu cu 2:
- Chi ph giai on 1 trong gi thnh thnh phm:
+ Chi ph VLTT
+ Chi ph NCTT
+ Chi ph SXC
374.000.000
1.200 + 500
x 800 = 176.000.000
90.000.000
x 800 = 48.000.000
1.200 + (500 x 60%)

105.000.000
1.200 + (500 x 60%)
x 800 = 56.000.000

+ Chi ph NCTT
60.000.000
x 800 = 48.000.000
1.200 + (400 x 50%)
+ Chi ph SXC
72.000.000
x 800 = 57.600.000
800 + (400 x 50%)

Khon mc
chi ph
CP VLTT
CP NCTT
CP SXC
Cng
Chi ph sn xut tng giai on

trong ZTP
PX1
PX2
176.000.000
48.000.000
48.000.000
56.000.000
57.600.000
280.000.000
105.600.000
Sn lng: 800
Zsx
176.000.000
96.000.000
113.600.000
385.600.000
Zsxv
220.000
120.000
142.000
482.000
Trang 75 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Trng hp nh gi sn phm d dang theo chi ph vt liu trc tip

hoc na thnh phm bc trc chuyn sang, giai on 1 ch tnh cho sn
phm d dang phn chi ph vt liu trc tip (hoc chi ph vt liu chnh trc
tip), cn giai on sau ch tnh cho sn phm d dang phn gi thnh na thnh
phm bc trc chuyn sang trong sn phm d.
V d: Doanh nghip H Xun sn xut sn phm A tri qua 2 phn
trong thng 3/N:
- Khng c sn phm sn xut d dang u k v khng c thnh phm
tn kho u k.
- Chi ph sn xut sn phm pht sinh trong k: (n v tnh: ng)
Chi ph VLTT Chi ph NCTT Chi ph SXC
495.000.000
55.000.000
60.500.000
22.500.000
24.750.000
Phn xng 1
Phn xng 2

sn phm lm d. Phn xng 2 nhn 5.000 na thnh phm phn xng 1
chuyn sang tip tc ch bin hon thnh nhp kho 4.500 thnh phm A, cn
500 sn phm ang ch d.
Yu cu:
1) Tnh gi thnh na thnh phm v thnh phm theo phng php tnh
gi thnh phn bc c tnh gi thnh na thnh phm
2) Tnh gi thnh thnh phm theo phng php tnh gi thnh phn bc
khng tnh gi thnh na thnh phm
Li gii yu cu 1:
* nh gi sn phm d dang phn xng 1:
CPVLTT
495.000.000
5.000 + 500
x 500 = 45.000.000
Bng tnh gi thnh na thnh phm A

Sn lng: 5.000
Khon mc chi ph
CPVLTT
CPNCTT
CPSXC
Cng
DK
CTK
DCK
Zsx
495.000.000 45.000.000 450.000.000
55.000.000
55.000.000
60.500.000
60.500.000
610.500.000 45.000.000 565.500.000
Zsxv
90.000
11.000
12.100
113.100
* nh gi sn phm d dang phn xng 2:

CPVLTT
= 90.000 x 500 = 45.000.000

Trang 76 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CPNCTT
= 11.000 x 500 = 5.500.000
CPSXC
= 12.100 x 500 = 6.050.000

Cng:
56.550.000

Sn lng: 4.500
KMCP
CPVLTT
CPNCTT
CP SXC
Cng
DK
CPSX trong k
DCK
Zsx
G trc
G ny
450.000.000
- 45.000.000 405.000.000
55.000.000 22.500.000 5.500.000 72.000.000
60.500.000 24.750.000 6.050.000 79.200.000
565.500.000 47.250.000 56.550.000 556.200.000
Zsxv
90.000
16.000
17.600
123.600
Li gii yu cu 2:
+ Chi ph VLTT
+ Chi ph NCTT
+ Chi ph SXC
495.000.000
x 4.500 = 405.000.000
5.000 + 500
55.000.000
5.000
x 4.500 = 49.500.000
60.500.000
x 4.500 = 54.450.000
5.000
- Chi ph giai on 2 trong gi thnh thnh phm: l ton b chi ph pht

sinh ca giai on 2
Sn lng: 4.500
Khon mc chi
ph
Chi ph VLTT
Chi ph NCTT
Chi ph SXC
Cng
Chi ph sn xut tng giai

on trong ZTP
Zsx
PX1
PX2
405.000.000
- 405.000.000
49.500.000 22.500.000 72.000.000
54.450.000 24.750.000 79.200.000
508.950.000 47.250.000 556.200.000
Zsxv
90.000
16.000
17.600
123.600
Trong trng hp c h s ch bin sn phm gia cc giai on cn phi

quy i theo h s s dng sn phm:
V d: Doanh nghip Xun H sn xut sn phm A tri qua 2 phn
trong thng 3/N:
- Chi ph sn xut sn phm pht sinh trong k: (n v tnh: ng)
Trang 77 / 197
Chi ph VLTT
374.000.000
-
Phn xng 1
Phn xng 2
GV: Nguyn Vn Sang
Chi ph NCTT
90.000.000
60.000.000
Chi ph SXC
105.000.000
72.000.000

sn phm lm d mc ch bin hon thnh 60%. Phn xng 2 nhn 1200
na thnh phm phn xng 1 tip tc ch bin hon thnh 400 thnh phm
nhp kho, 200 sn phm d mc ch bin hon thnh 50%.
Chi ph sn xut phn xng 1 trong gi thnh thnh phm
CPNVLTT
374.000.000
1.200 + 500
CPNCTT
CPSX chung
90.000.000
1.200 + (500 x 60%)
105.000.000
1.200 + (500 x 60%)
x (400 x 2) = 176.000.000
x (400 x 2) =
48.000.000
x (400 x 2) =
56.000.000
Cng: 280.000.000
Chi ph sn xut phn xng 2 trong gi thnh thnh phm:
CPNCTT
60.000.000
400 + (200 x 50%)
x 400 = 48.000.000
CPSX
chung
72.000.000
400 + (200 x 50%)
x 400 = 57.600.000
Bng tnh gi thnh thnh phm

KMCP
CPVLTT
CPNCTT
CPSX chung
Cng
CPSX tng PX trong Ztp

Phn xng 1
Phn xng 2
176.000.000
48.000.000
48.000.000
56.000.000
57.600.000
280.000.000
105.600.000
Sn lng: 400
Zsx
Zsxv
176.000.000
96.000.000
113.600.000
385.600.000
440.000
240.000
284.000
964.000
Phng php h s
Trng hp mt quy trnh cng ngh, cng s dng mt loi nguyn vt
liu nhng thu c nhiu loi sn phm khc nhau. Trnh t tnh gi thnh
c p dng theo phng php h s.Theo phng php ny, trc ht:
- Xc nh h s tnh gi thnh cho tng loi sn phm thng thng do b
phn k thut xc nh.
- Quy i sn lng sn xut ca mi loi theo h s gi thnh lm tiu
chun phn b.
Trang 78 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
n
- Tnh tng sn lng quy i = (QSX x HZ)i
i =1
- Tnh h s phn b gi thnh cho tng loi sn phm
H s gi
thnh (Hz)
S lng quy i thuc loi sn phm th i (QSXi)

Sn lng quy i (QSX)
- Tnh Zsx ca tng loi sn phm

Zsx ca loi sn phm th i = Zsx trong k x Hz phn b Z sn phm th i
V d 4-4:
Mt doanh nghip sn xut trong cng mt quy trnh cng ngh ng thi
thu c ba loi sn phm A, B, C vi s liu ca nm k hoch nh sau:
1/ K hoch sn xut:
Sn phm A: 15.000 tn; Sn phm B: 20.000 tn; Sn phm C: 10.000 tn
2/ D ton chi ph sn xut nh sau:
a) Chi ph vt t tiu hao :
Khon mc
Nguyn vt liu chnh
Nng lng
Vt t ng gi
n gi (nghn ng)
3.200
0,7
2,0
Tng mc tiu hao vt t

40.000 tn
1.000.000 kg
150.000 kg
b) n gi tin lng tr cho mi tn sn phm:

- Sn phm A: 1.000.000 ng
- Sn phm B: 1.500.000 ng
- Sn phm C: 900.000 ng
BHXH, BHYT, KPC, BTTN trch theo quy nh hin hnh.
3/ D ton chi ph sn xut chung: 6.740.000.000 ng.
4/ H s gi thnh sn xut tnh cho sn phm A: 1; sn phm B: 1,2; sn
phm C: 0,9.
5/ D ton chi ph qun l doanh nghip l: 52.800 triu ng v chi ph
bn hng 30.500 triu ng. Cc chi ph ny phn b theo s lng sn phm
tiu th trong k.
Bit rng: Khng c hng tn kho u k.
Yu cu: Tnh gi thnh sn xut cho mi tn sn phm A, B, C.
Bi gii:
1/ Tnh tng chi ph vt t: (vt: triu ng)
Trang 79 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3.200 x 40 + 0,7 x 1.000 + 2 x 150 = 129.000

2/ Tng chi ph nhn cng trc tip: = 64.260
+ Tin lng:
15 x 1.000 + 20 x 1.500 + 10 x 900 = 54.000
+ BHXH, BHYT, KPC, BTTN: 54.000 x 20% = 10.800
3/ Chi ph SXC: = 6.740
Tng gi thnh sn xut ca sn phm trong nm:
129.000 + 64.800 + 6.740 = 200.740
Tng tiu chun phn b:
15.000 x 1 + 20.000 x 1,2 + 10.000 x 0,9 = 48.000
Zsx 1 tn sn phm tiu chun: = 200.740/ 48.000 = 4,182/tn
- Tnh h s phn b gi thnh
HzA =
HzB =
HzC =
15.000
48.000
= 0,3125
24.000
= 0,5
48.000
9.000
48.000
= 0,1875
ZSXA = 200.000 x 0,3125 = 62.500

ZSXB = 200.000 x 0,5 = 100.000
ZSXC= 200.000 x 0,1875 = 37.500
HzA =
HzB =
HzC =
Z1tn SPA =
Z1tn SPB =
Z1tnSPC =
15.000
48.000
= 0,3125
24.000
= 0,5
48.000
9.000
48.000
= 0,1875
62.500
15.000
100.000
20.000
37.500
10.000
= 4,167
=5
= 3,75
Trang 80 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.3.1.2. Xc nh gi thnh tiu th (hay gi thnh ton b).

Xc nh gi thnh sn xut sn phm tiu th (Gi vn hng bn).
Gi vn hng bn = Qtt x Zsx n v sn phm.
- Nu tnh gi hng xut kho theo phng php nhp trc - xut trc
(FIFO): Sn phm no Nhp vo trc th khi xut s c xut trc.
- Nu tnh gi hng xut kho theo phng php nhp sau - xut trc
(LIFO): Sn phm no Nhp vo sau th khi xut s c xut trc..
- Nu tnh gi hng xut kho theo phng php bnh qun gia quyn.
Gi thc t sn phm xut kho = Qxut kho x Pbnh qun
n gi
bnh qun
Ga tr hng tn u k + Ga tr hng nhp trong k

S lng hng tn tn u k + S lng hng nhp trong k
- Nu tnh gi hng xut kho theo phng php gi thc t ch danh.

Xc nh chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip tnh cho
sn phm tiu th
Chi ph bn hng - chi ph qun l doanh nghip c tp hp phn b cho
sn phm tiu th tng t chi ph sn xut chung.
Ztb = Zsx + chi ph bn hng + chi ph qun l doanh nghip
V d: B sung thm ti liu sau:
Nu h s tiu th sn phm A: 1; Sn phm B: 0,9 v sn phm C: 0,8
Yu cu:
Tnh gi thnh tiu th tnh cho mi tn sn phm A, B, C l bao nhiu?
Bi gii:
+ Quy i sn lng sn xut ca mi loi theo h s gi thnh lm tiu
chun phn b:
Q quy i = 15.000 x1 + 20.000 x 0.9 +10.000 x 0.8 = 41.000 tn.
+ Xc nh h s phn b gi thnh cho tng loi sn phm:
HA
HB
HC
15.000
41.000
18.000
41.000
8.000
41.000
0,37
0,44
0,19
- Chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip phn b cho mt n

v sn phm tiu th:
Trang 81 / 197
SPA
SPB
SPC
GV: Nguyn Vn Sang
83.300 x 0,37
15.000
83.300 x 0,44
18.000
83.300 x 0,19
8.000
2,055/tn
2,036/tn
1,978/tn
- Ztb n v SPA = 4,167 + 2,055 = 6,222/tn

- Ztb n v SP B = 5,000 + 2,036 = 7,0364/tn
- Ztb n v SP C = 3,750 + 1,978 = 5,7283/tn
3. Cc loi thu ch yu i vi hot ng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip
3.1. Thu gi tr gia tng
3.1.1. Ni dung thu gi tr gia tng
- Thu gi tr gia tng l thu tnh trn khon gi tr tng thm ca hng
ha, dch v pht sinh trong qu trnh t sn xut, lu thng n tiu dng.
- i tng np thu gi tr gia tng (GTGT) l cc t chc c nhn sn
xut, kinh doanh hng ha, dch v chu thu v t chc, c nhn khc nhp
khu hng ha chu thu, l i tng np thu GTGT.
- i tng chu thu GTGT l hng ha, dch v dng cho sn xut kinh
doanh v tiu dng Vit Nam (tr nhng i tng khng thuc din chu thu
GTGT).
- i tng khng thuc din chu thu GTGT bao gm nhiu loi nh
hng ha, dch v thuc sn phm trng trt, chn nui, thy sn, hi sn nui
trng, nh bt cha ch bin hoc ch s ch, nhng sn phm l ging vt
nui, ging cy trng, sn phm mui, nh thuc s hu Nh nc do Nh
nc bn cho ngi ang thu; chuyn quyn s dng t; dch v y t, dch v
tn dng, qu u t, hot ng kinh doanh chng khon, bo him nhn th, bo
him hc sinh, bo him cy trng, cc loi bo him khng nhm mc ch
kinh doanh; dy hc, dy ngh v.v.
- Cn c tnh thu GTGT l gi tnh thu v thu sut.
Thu GTGT = Gi tnh thu x Thu sut thu GTGT.
Gi tnh thu GTGT c qui nh c th cho tng loi hng ha, dch v,
hng ha nhp khu tiu dng ni b, hng ha dng trao i
+ i vi hng ha, dch v l gi bn cha c thu GTGT.
+ i vi hng ha nhp khu l gi nhp ti ca khu cng thu nhp
khu.
Trang 82 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Hng ha, dch v dng trao i, s dng ni b, biu, tng l gi

tnh thu GTGT ca hng ha dch v cng loi tng ng ti thi im pht
sinh cc hot ng ny.
+ Hot ng cho thu ti sn th gi tnh thu l s tin thu thu tng k.
+ i vi hng ha bn theo phng thc tr gp l gi bn ca hng ha
tnh theo gi bn tr mt ln, khng tnh theo s tin tr tng k v.v
- Mc thu sut thu GTGT c qui nh cho tng nhm hng, loi sn
phm hng ha, dch v m Nh nc cn y mnh khuyn khch pht trin
nh mc thu sut thp nht (0%) c p dng i vi hng ha, dch v xut
khu; mc trung bnh (5%) p dng i vi hng ha, dch v thit yu cho nhu
cu, i sng ca con ngi nh sn xut nc sch cho sn xut v sinh hot
ca dn c, phn bn, thuc tr su, dng c y t, gio c phc v ging dy v
hc tp v mc cao nht (10%) p dng i vi hot ng khai thc, ha cht,
m phm, khch sn, du lch, n ung, xy dng, lp t v.v.
3.1.2. c im
- Thu GTGT l thu tiu dng nh trn nhiu giai on v tng s thu
thu c cc giai on ng bng s thu tnh trn gi bn cho ngi tiu
dng cui cng.
- Thu GTGT thuc loi thu gin thu, c cu thnh vo gi thanh ton
ca hng ho, dch v, ngi chu thu l ngi tiu dng cui cng, ngi np
thu l ngi sn xut kinh doanh cc giai on lun chuyn ca hng ho,
dch v.
- Thu GTGT c tnh trung lp kinh t cao th hin:
+ S thu GTGT khng b nh hng bi s phn chia cc giai on ca
qu trnh sn xut, kinh doanh.
+ S thu GTGT khng nh hng trc tip n kt qu ca hot ng sn
xut kinh doanh.
- Thu GTGT c tnh cht lu thoi so vi thu nhp
- Thu GTGT c tnh lnh th r rt.
3.1.3. Phng php tnh thu GTGT
Thu GTGT phi np c tnh theo phng php khu tr thu hoc
phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng.
* Phng php khu tr thu:
Thu GTGT
phi np
Thu GTGT
=
u ra
Thu GTGT
u ra
Thu GTGT u vo
c khu tr
Gi tnh thu ca hng ha dch

v bn ra cha c thu GTGT
Thu sut
thu GTGT
Trang 83 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
* Phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng:

Thu GTGT
phi np
GTGT ca hng ha
dch v chu thu
Thu sut thu GTGT

ca hng ha dch v
GTGT ca hng
Gi thanh ton ca
Gi thanh ton ca hng ha
=
ha dch v
hng ha dch v bn ra
dch v mua vo tng ng
Phng php tnh trc tip trn GTGT ch p dng cho cc c nhn sn
xut, kinh doanh v t chc, c nhn nc ngoi kinh doanh Vit Nam khng
thuc cc hnh thc u t theo Lut u t nc ngoi ti Vit Nam cha thc
hin y cc iu kin v k ton, ha n, chng t lm cc cn c tnh
thu theo phng php khu tr thu; cc c s kinh doanh mua, bn vng, bc,
qu v ngoi t.
3.2. Thu tiu th c bit (TTB)
- Khi nim thu TTB:
Thu TTB l sc thu tiu dng (gin thu) nh vo mt s hng ho dch
v c bit nm trong danh mc Nh nc quy nh.
- i tng chu thu: L nhng hng ho, dch v thuc din chu thu
TTB
+ L thu nh vo mt s hng ho dch v c bit: hng ho, dch v
c bit c quy nh bi mi quc gia, tu thuc vo phong tc, tp qun, thu
nhp bnh qun ca quc gia .
+ Hng ho c bit l nhng hng ho dch v c tnh cht vt trn nhu
cu ph thng ca i sng x hi, hng khng c li cho sc kho, nh hng
mi trng, lng ph v c th nh hng n tiu c ca i sng x hi.
- i tng np thu: L cc t chc, c nhn c hot ng sn xut, nhp
khu hng ho, kinh doanh dch v thuc i tng np thu TTB.
- Phng php xc nh thu TTB.
Thu
TTB
Sn lng HH, DV
bn ra (nhp khu)
Gi tnh
x
thu TTB
Thu sut
thu TTB
+ Vi hng ha sn xut trong nc:

Gi tnh thu
Gi bn cha c thu GTGT c TTB

1 + Thu sut thu TTB
+ Vi hng ha nhp khu:

Gi tnh thu = Gi nhp khu + Thu nhp khu
i vi hng ho thuc din chu thu TTB vn phi chu thu GTGT.
- c im:
Trang 84 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ L thu gin thu mt giai on: Thu c thu mt ln vo khu sn

xut, nhp khu hoc kinh doanh hng ho dch v. L thu thu mt giai on
nn khng gy trng lp: cc mt hng sn xut t vt liu u vo chu thu
TTB khi bn ra bn vi gi c thu v c khu tr s thu TTB u vo
ca s thu trong s vt liu ca hng bn ra tng ng.
+ Thu TTB thng c mc ng vin cao. Thu TTB thng c thu
trn gi tr hoc trn c s o lng khc v thng c thu vi mc thu sut
cao hn cc loi thu thng thng khc. Xt trn kha cnh qun l, vic sn
xut v cung ng cc mt hng c bit khng ch lin quan n vn kinh t,
phn b ngun lc m cn lin quan n cc vn x hi. Mt ny cn l cng
c iu tit hng dn sn xut v tiu dng nhng mt hng c tnh cht xa
x. Xt trn kha cnh phn phi thu nhp, i tng tiu dng nhng hng ho
ny thng l cc i tng c thu nhp cao. V vy mc ng vin cao cn
nhm iu tit thu nhp ca ngi c thu nhp cao nhm m bo cng bng x
hi.
+ Danh mc hng ho chu thu TTB thng khng nhiu thay i ph
thuc vo iu kin pht trin kinh t x hi v mc sng dn c.
3.3. Thu xut khu, thu nhp khu
3.3.1. Ni dung thu xut khu, nhp khu ca doanh nghip
- Khi nim:
Thu XNK l sc thu nh vo hng ho xut khu hoc nhp khu trong
quan h thng mi quc t
- i tng chu thu: L hng ha xut, nhp khu qua cc ca khu, bin
gii Vit Nam; hng ha c a t th trng trong nc vo khu phi thu
quan v t khu phi thu quan v th trng trong nc.
- i tng khng chu thu:
+ L cc hng ha vn chuyn qu cnh hoc mn ng qua ca khu,
bin gii Vit Nam, hng ha chuyn khu theo qui nh ca Chnh ph.
+ Hng ha vin tr nhn o, hng ha vin tr khng hon li.
+ Hng ha t khu phi thu quan xut khu ra nc ngoi; hng ha t
nc ngoi vo khu phi thu quan v ch s dng trong khu phi thu quan, hng
ha a t t khu phi thu quan ny sang khi phi thu quan khc; hng ha l
phn du kh thuc thu ti nguyn ca Nh nc khi xut khu.
- i tng np thu: L cc t chc, c nhn c hng ha xut, nhp khu
thuc i tng chu thu xut, nhp khu l i tng np thu xut, nhp
khu.
- Cn c tnh thu xut, nhp khu l s lng n v tng mt hng thc
t xut, nhp khu ghi trong t khai hi quan, gi tnh thu, thu sut.
Trang 85 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3.3.2. Phng php tnh thu XNK

Thu xut nhp
S lng hng
Gi tnh thu
Thu sut
=
x
x
khu phi np
ha thc t XNK
n v hng ha
thu XNK
Nu p dng thu tuyt i s ly s lng n v tng mt hng XNK
nhn (x) vi mc thu tuyt i ca chng. Gi tnh thu i vi hng ha xut
khu l gi bn ti ca khu theo hp ng.
Gi tnh thu i vi hng ha nhp khu l gi thc t phi tr tnh n
ca khu nhp u tin theo hp ng, ph hp vi cc cam kt quc t. Thu
sut i vi hng ha xut khu s c quy nh cho tng mt hng ti biu
thu xut khu.
Thu sut i vi hng ha nhp khu gm c thu sut u i, thu sut
u i c bit v thu sut thng thng.
Thu sut u i c bit p dng cho hng ha nhp khu t nc thc
hin u i c bit v thu nhp khu vi nc ta.
Thu sut thng thng p dng cho hng ha nhp khu t nc khng
thc hin i x ti hu quc, khng thc hin u i c bit v thu nhp
khu vi Vit Nam
V d 4-7: Xc nh thu xut khu, nhp khu ca cng ty Z bit trong k
kinh doanh c cc nghip v pht sinh nh sau:
1. Nhp khu 12.000 sn phm N theo gi CIF qui ra ng Vit Nam l
50.000/sp. Theo bin bn gim nh ca cc c quan chc nng c 2.000 sn
phm b hng hon ton do thin tai trong qu trnh vn chuyn.
2. Nhp khu 3.000 sn phm M theo gi CIF l 3 USD/sp. Qua kim tra
hi quan xc nh thiu 300 sn phm. T gi tnh thu l 20.870/USD
3. Xut khu 200 tn sn phm P, gi xut bn ti kho l 4.000.000/tn,
chi ph vn chuyn t kho n cng l 200.000/tn.
Bit rng:
- Thu nhp khu sn phm N l 10%, sn phm M l 15%
- Thu xut khu sn phm P l 2%
- Tr gi tnh thu nhp khu c xc nh l gi CIF
Gii:
- Nhp khu 12.000 sn phm N:
Thu nhp khu = (12.000 2.000) x 50.000 x10% = 50.000.000
- Nhp khu 3.000 sn phm M
Thu nhp khu = (3.000 300) x 3 x 20.870 x15% = 25.357.050
Trang 86 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Xut khu 20 tn sn phm P

Thu xut khu = 200 x (4.000.000 + 200.000) x2% =16.800.000
Vy cng ty Z phi np:
+ Thu nhp khu = 50.000.000 + 25.357.050 = 75.357.050
+ Thu xut khu = 16.800.000
3.4. Thu ti nguyn
- Khi nim:
Thu ti nguyn l loi thu c p dng cho cc doanh nghip c khai
thc ti nguyn nh u kh, khai thc lm sn, khai thc thu sn, khong sn
kim loi ...
- i tng chu thu ti nguyn: Cc loi ti nguyn thin nhin c
khai thc nc ta nh sn phm rng t nhin, nc dng cho sn xut thu
in, than, khong sn, kim loi mu, du m kh t, hi sn...
- Phng php tnh thu
Thu ti nguyn phi np
Sn lng
khai thc
n gi
tnh thu
x Thu sut
+ Sn lng ti nguyn khai thc tnh thu l s lng, trng lng, hay
khi lng ca tng loi ti nguyn khai thc trong k, khng phn bit mc
ch s dng (bn ra, tiu dng hay d tr).
+ Gi tnh thu ti nguyn l gi bn thc t bnh qun ti nguyn khai thc
thi im tnh thu tr i chi ph tuyn chn, vn chuyn nu ti nguyn khai
thc phi qua tuyn chn mi bn ra.
+ Thu sut thu ti nguyn thp nht l 1% v cao nht l 40%.
3.5. Thu thu nhp doanh nghip
- Khi nim:
Thu TNDN l sc thu tnh trn thu nhp chu thu ca doanh nghip
trong k tnh thu
- i tng np thu: T chc, c nhn sn xut kinh doanh hng ho, dch
v c thu nhp chu thu.
- i tng chu thu: Bao gm thu nhp chu thu ca cc hot ng sn
xut kinh doanh, dch v v thu nhp chu thu khc.
- Cch xc nh:
Thu thu nhp doanh nghip
Thu nhp chu thu
= Thu nhp chu thu x Thu sut
Thu nhp t HSXKD
Thu nhp khc

Trang 87 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3.6. Cc khon thu v l ph khc

3.6.1. Thu nh t
3.6.1.1. Khi nim:
Thu nh, t l khon thu m ngi s dng t phi np hng nm khi
s dng t lm nh , xy dng cng trnh.
Thu nh, t ni chung v thu t ni ring thuc loi thu ti sn v c
tnh cht trc thu.
3.6.1.2. i tng chu thu nh, t
Lut thu s dng t phi nng nghip qui nh i tng chu thu, gm:
- t ti nng thn, t ti th.
- t sn xut, kinh doanh phi nng nghip bao gm: t xy dng khu
cng nghip; t lm mt bng xy dng c s sn xut, kinh doanh; t khai
thc, ch bin khong sn; t sn xut vt liu xy dng, lm gm.
- t phi nng nghip thuc din khng chu thu, nhng s dng vo mc
ch kinh doanh.
3.6.1.3. Ngi np thu nh, t
Ngi ch s hu nh v ngi s dng t l ngi np thu nh, t v
cng chnh l ngi chu khon thu ny.
3.6.1.4. Cn c tnh thu l gi tnh thu v thu sut:
Gi tnh thu i vi t
= Din tch t tnh thu x
Gi ca 1m2 t
Thu sut theo 3 mc:

- 0,03 vi din tch trong hn mc;
- 0,07 vi din tch vt khng qu 3 ln;
- 0,15 nu vt qu 3 ln hn mc
3.6.2. Thu mn bi
3.6.2.1. Khi nim:
Thu mn bi l mt khon thu c tnh cht l ph thu hng nm vo cc c
s hot ng sn xut kinh doanh thuc mi thnh phn kinh t.
3.6.2.2. i tng no phi np thu mn bi
Tt c cc t chc, c nhn c hot ng sn xut kinh doanh khng phn
bit hch ton c lp, hch ton ph thuc hay hch ton bo s u l i
tng np thu mn bi. Nu c nhiu c ca hng, quy hng, ca hiu cng
ng trn a bn mt qun, huyn th ch np thu mn bi ti c s chnh.
Trang 88 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3.6.2.3. Cn c tnh thu, biu thu

Cn c vo vn
Bc thu mn bi
Bc 1
Bc 2
Bc 3
Bc 4
Vn ng k
Trn 10 t
T 5 t n 10 t
T 2 t n di 5 t
Di 2 t
Mc thu mn bi c nm (ng)
3.000.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
Cn c vo thu nhp thng:

Bc thu
1
2
3
4
5
6
Thu nhp 1 thng

Trn 1.500.000
Trn 1.000.000 n 1.500.000
Trn 750.000 n 1.000.000
Trn 500.000 n 750.000
Trn 300.000 n 500.000
Bng hoc thp hn 300.000
Mc thu c nm (ng)
1.000.000
750.000
500.000
300.000
100.000
50.000
Ch : Mt s trng hp sau:
- Tnh thu mn bi cn c vo vn c p dng cho cc doanh nghip.
- Tnh thu mn bi theo thu nhp bnh qun thng c p dng cho h
kinh doanh v c nhn kinh doanh (khng c vn ng k).
- i vi doanh nghip ang hot ng: Thu mn bi c tnh cn c
vo Vn kinh doanh nm trc lin k vi nm tnh thu.
- i vi doanh nghip mi c thnh lp: Thu mn bi c tnh cn c
vo vn kinh doanh ghi trong Giy ng k kinh doanh. Nu doanh nghip mi
thnh lp trong thi gian su thng cui nm thu mn bi c gim 50% so
vi mc phi np c nm.
- Cc doanh nghip c cc Chi nhnh (hch ton ph thuc) ti cc qun,
huyn, th x v cc im kinh doanh khc th phi np thu mn bi cho cc chi
nhnh ny mi chi nhnh l 1.000.000 ng/nm.
3.6.3. L ph trc b
3.6.3.1. Khi nim
L ph trc b l khon thu mang tnh cht l ph ca Nh nc i vi
cc t chc, c nhn khi ng k quyn s hu, hoc quyn s dng mt s loi
ti sn thuc i tng chu l ph trc b.
3.6.3.2. Mc thu l ph trc b.
Mc thu l ph trc b c xc nh theo t l (%) trn gi tr ti sn tnh
l ph trc b, c th nh sau:
Trang 89 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Nh, t: 0,5%; Phng tin vn ti c gii ng thu, phng tin nh

bt v vn chuyn thu sn: 1%; ring tu nh c xa b: 0,5%; Sng sn, sng
th thao: 2%.
- Xe my mc thu: Ti cc thnh ph trc thuc TW, thnh ph thuc tnh
v th x ni UBND tnh ng tr s nh sau: Mua ln u: 5%; Mua ln th 2
tr i: 1%; Ti cc a bn khc: Mua ln u: 2%; Mua ln th 2 tr i: 1%.
- Xe t ch ngi di 10 ch ngi t 10% n 15%; Xe t (k c r
moc, s mi r moc) khc: 2%.
3.6.3.3. Xc nh s tin l ph trc b phi np.
Xc nh s tin l ph trc b i vi mt ti sn cn c vo gi tr ti sn
trc b v mc thu l ph trc b nh sau:
S tin l ph
trc b
Gi tr ti sn tnh
l ph trc b
Mc thu l ph
trc b (%)
S tin l ph trc b phi np ngn sch nh nc 01 ln/mt ti sn

khng qu nm trm (500) triu ng (tr xe t ch ngi di 10 ch ngi)
4. Thc hnh
Bi tp s 1: C ti liu d kin v tnh hnh sn xut v tiu th sn phm
ca Cng ty Sn xut hng tiu dng trong nm k hoch nh sau:
1. Tnh hnh sn xut: Cng ty sn xut 3 loi sn phm A, B, C v sn
lng sn xut c nm ca sn phm A l 50.000 hp, sn phm B l 60.000 ci,
sn phm C l 30.000 chic.
2. nh mc tiu hao vt t v lao ng cho mi sn phm nh sau:
Khon mc
Nguyn liu chnh
Vt liu ph
Gi cng sn xut
n gi
(1000 )
40
6
20
nh mc tiu hao cho mi sn phm

A
B
C
2,5kg
1,9kg
3,0kg
0,9kg
0,5kg
0,3kg
3gi
4gi
6gi
3. D ton chi ph sn xut chung cho tng phn xng v chi ph qun l
doanh nghip nh sau: (VT: Tr)
Khon mc
1. Vt liu ph
2. Nhin liu
3. Tin lng
4. BHXH, BHYT, KPC, BHTN
5. Khu hao TSC
6. Chi ph dch v mua ngoi
7. Chi ph khc bng tin
Chi ph sn xut chung

SP A
SP B
SP C
32
30
15
6
15
17
200
150
130
xx
xx
xx
200
340
190
190
220
210
165
154
90
Chi ph
QLDN
34
280
Xx
170
390
780
Trang 90 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
4. S d chi ph sn xut sn phm d dang (Gi tr SPDD) nh sau:

(VT: Tr)
Tn sn phm
Sn phm A
Sn phm B
Sn phm C
S d u nm
15
67
25
S d cui nm
28
34
54
5. Chi ph bn hng tnh bng 30% chi ph qun l doanh nghip.

6. D tnh tng ph liu thu hi t nguyn liu chnh c nm ca phn
xng A l 16 tr, phn xng B l 4 tr, phn xng C l 5 triu ng.
7. Tnh hnh tn kho thnh phm u nm, cui nm k hoch v gi thnh
sn xut trong nm bo co nh sau:
Tn sn phm
Sn phm A (hp)
Sn phm B (ci)
Sn phm C (chic)
S lng SP tn kho nm k hoch

u nm
Cui nm
3.000
2.000
1.000
1.900
2.700
3.000
Gi thnh sn xut n
v nm bo co (tr)
0,2
0,12
0,25
Ti liu b sung
- Cc phn xng sn xut c lp nhau v ton b chi ph sn xut chung
phn b ht cho sn phm sn xut trong nm.
- BHXH, BHYT, KPC, BHTN trch theo ch trn tng qu lng.
- Chi ph bn hng phn b theo s lng sn phm tiu th.
- Chi ph qun l doanh nghip phn b theo gi vn ca sn phm tiu
th.
Yu cu
- Hy tnh v lp bng gi thnh sn xut cho mi loi sn phm trong nm
k hoch?
- Hy tnh v lp bng gi thnh tiu th cho nm k hoch trong cc
trng hp sau:
+ Cng ty hch ton hng tn kho theo phng php nhp sau xut trc.
+ Cng ty hch ton hng tn kho theo phng php nhp trc xut trc.
+ Cng ty hch ton hng tn kho theo phng php bnh qun gia quyn.
Bi tp s 2
C ti liu nm k hoch nh sau.
1. Nm k hoch sn xut sn phm A: 20.000 ci v sn phm B l 19.000
ci.
2. nh mc tiu hao vt t v gi cng cho mi sn phm nh sau:
Trang 91 / 197
Khon mc
1. Nguyn liu chnh
Trng lng ng.liu tinh
2. Vt liu ph
3. Gi cng sn xut
GV: Nguyn Vn Sang
nh mc tiu hao cho mi sn phm

A
B
6kg
2kg
5kg
1,5
0,2
0,3
10 gi
8 gi
n gi
(1000 )
30
60
40
3. Ph liu thu c t nguyn vt liu chnh c 50%, n gi 1 kg ph

liu c tnh l 5.000 ng.
4. D ton chi ph sn xut chung (Chi ph ny c phn b theo tin
lng ca cng nhn sn xut), chi ph qun l bn hng v chi ph qun l
doanh nghip nh sau.
VT: Triu ng
Khon mc
1. Vt liu ph
2. Nhin liu
3. Tin lng
4. BHXH, BHYT, KPC, BHTN
5. Khu hao TSC
6. Chi ph d.v mua ngoi
7. Chi ph khc bng tin
CPSXC
100
600
560
xx
638
480
410
CPBH
50
200
450
xx
350
165
360
CPQLDN
500
820
xx
124
350
690
5. S d chi ph sn xut sn phm d dang ca sn phm A, B u nm v

cui nm k hoch nh sau: (VT: Triu ng)
Chi ph sn xut d dang
- Sn phm A
- Sn phm B
S d u nm
50
35
S d cui nm
76
65
6. Tnh hnh tn kho thnh phm n u nm k hoch v gi thnh sn

xut trong nm bo co nh sau:
Tn sn phm
Sn phm A
Sn phm B
S lng SP tn kho n
u nm k hoch (ci)
2.500
600
Gi thnh sn xut n v
nm bo co (tr)
1,9
2,5
Ti liu b sung
BHXH, BHYT, KPC, BHTN c tnh theo ch trn tng qu lng.
D kin sn phm tn kho n cui nm k hoch l 10% cho mi loi sn
phm.
Chi ph bn hng v chi ph qun l cng ty phn b theo gi vn ca sn
phm tiu th.
Cng ty nh gi hng xut kho theo phng php bnh qun gia quyn.
Trang 92 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Yu cu
- Tnh v lp bng gi thnh sn xut cho mi loi sn phm trong k k
hoch.
- Tnh v lp bng gi thnh tiu th cho mi loi sn phm trong k k
hoch.
Bi tp s 3
Mt cng ty sn xut trong cng qui trnh cng ngh ng thi thu c ba
loi sn phm A, B, C vi s liu ca nm k hoch cho nh sau.
1. K hoch sn xut: Sn phm A: 8.000 tn, sn phm B: 12.000 tn v
sn phm C: 5.000 tn.
2. D ton chi ph sn xut nh sau:
Khon mc
1. Nguyn liu chnh
2. Nng lng
3. Vt t ng gi
n gi (1.000)
60.000
2
5
Tng mc tiu hao vt t

40.000 tn
1.000.000 KW
150.000 kg
b. n gi tin lng tr cho mi tn sn phm:

Sn phm A: 1,5 tr; sn phm B: 1,4 tr v sn phm C: 0,9 tr.
BHXH, BHYT, KPC c trch theo ch hin hnh.
3. D ton chi ph sn xut chung: 9.000tr.
4. Chi ph sn xut d dang: u nm l 62tr, cui nm l 40tr.
5. H s gi thnh sn xut qui nh cho sn phm A: 1; Sn phm B: 1,2
v sn phm C: 0,9
6. D ton chi ph qun l cng ty: 22.800tr v chi ph bn hng:
10.500tr. Cc chi ph ny c phn b theo s lng sn phm tiu th trong
k.
Ti liu b sung
Sn phm tn kho n u nm ca sn phm A: 2.000tn vi gi thnh
sn xut mi tn sn phm bng 95% vi gi thnh sn xut nm k hoch; sn
phm B khng c hng tn kho; sn phm C cn tn kho 1.000 tn sn phm vi
gi thnh mi tn 4,2tr.
Cng ty hch ton hng tn kho theo phng php nhp trc xut trc.
H s tiu th sn phm trong nm k hoch ca sn phm A l 0,95; sn
phm B l 1,0 v sn phm C l 0,9.
Yu cu
1. Tnh v lp bng gi thnh sn xut cho mi tn sn phm A, B, C.
2. Hy tnh v lp bng gi thnh tiu th cho mi tn sn phm A, B, C.
Trang 93 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 5
DOANH THU V LI NHUN CA DOANH NGHIP
1. Tiu th sn phm v doanh thu tiu th sn phm
1.1. Tiu th sn phm ca doanh nghip
Tiu th sn phm ca doanh nghip c coi l hot ng xut bn sn
phm cho n v mua nhn c s tin v sn phm .
Nh vy, vic chn thi im xc nh qu trnh tiu th sn phm hon
thnh l mt trong nhng khu quan trng lin quan n rt nhiu vn khc
trong hot ng qun l ti chnh doanh nghip nh: cng tc qun l thu thu,
qun l tin mt, qun l khon phi thu v.v...
Qu trnh tiu th sn phm ca doanh nghip c coi l hon thnh khi
doanh nghip nhn c hoc chp nhn tr tin ca bn mua hng.
Vic chn thi im ny, mt mt, gip cng tc qun l thu thu ca c
quan thu c d dng, tin li v mt khc, cng thc y cc doanh nghip
nhanh chng hon thnh vic thu tin m bo vn cho chu k kinh doanh tip
theo.
1.2. Doanh thu tiu th sn phm hng ho dch v
1.2.1. Khi nim, ni dung ca doanh thu v thu nhp
1.2.1.1. Khi nim doanh thu
Doanh thu l tng gi tr cc li ch kinh t doanh nghip thu c trong
k pht sinh t hot ng sn xut kinh doanh thng thng ca doanh nghip
gp phn lm tng vn ch s hu.
Doanh thu ch bao gm tng gi tr cc li ch kinh t doanh nghip thu
c hoc s thu c trong k (tc c khch hng chp nhn, thanh ton).
Cc khon thu h bn th 3 khng phi l ngun li ch kinh t, khng lm
tng vn ch s hu ca doanh nghip khng c coi l doanh thu.
Chng hn i l thu h tin bn hng cho n v ch hng khng c coi
l doanh thu m doanh thu ch tnh l tin hoa hng c hng.
Cc khon vn gp ca c ng, ca ch s hu lm tng vn ch s hu
nhng khng tnh doanh thu.
Ch :
- i vi doanh nghip np thu GTGT khu tr th doanh thu khng bao
gm thu GTGT u ra.
- i vi doanh nghip np thu GTGT theo phng php trc tip th
Trang 94 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
doanh thu gm c thu GTGT (tng gi thanh ton).

- i vi mt hng chu thu tiu th c bit khi tiu th trong nc th
doanh thu bao gm c thu tiu th c bit (gi thanh ton).
1.2.1.2. Ni dung doanh thu ca doanh nghip.
Doanh thu bn hng l ton b s tin thu c xc nh theo gi tr
hp l ca cc khon thu hoc s thu c t bn sn phm hng ha sau khi
tr i cc khon gim gi hng bn, chit khu thng mi, gi tr hng bn b
tr li.
ghi nhn oanh thu bn hng phi tha mn ng thi 5 iu kin sau:
- Doanh nghip chuyn giao phn ln ri ro v li ch gn lin vi
quyn s hu sn phm hoc hng ha cho ngi mua;
- Doanh nghip khng cn nm gi quyn qun l hng ha nh ngi s
hu hng ha hoc quyn kim sot hng ha;
- Doanh thu c xc nh tng i chc chn;
- Doanh nghip thu c hoc s thu c li ch kinh t t giao dch
bn hng;
- Xc nh c chi ph lin quan n giao dch bn hng.
Doanh thu cung cp dch v l ton b s tin thu c hoc s thu
c t cc giao dch cung cp dch v cho khch hng.
ghi nhn oanh thu bn hng phi tha mn ng thi 4 iu kin sau:
+ Doanh thu c xc nh tng i chc chn;
+ C kh nng thu c li ch kinh t t giao dch cung cp dch v ;
+ Xc nh c phn cng vic hon thnh vo ngy lp Bng CKT;
+ Xc nh c chi ph pht sinh cho giao dch v chi ph hon thnh
giao dch cung cp dch v .
Doanh thu hot ng ti chnh t tin li, tin bn quyn, c tc v li
nhun c chia ca doanh nghip c ghi nhn khi tha mn ng thi 2 iu
kin sau:
+ C kh nng thu c li ch kinh t t giao dch ;
+ Doanh thu c xc nh tng i chc chn.
Thu nhp khc l cc khon thu t cc hot ng sy ra khng thng
xuyn ca doanh nghip ngoi cc hot ng to ra doanh thu, gm:
- Thu v thanh l TSC, nhng bn TSC;
- Thu tin pht khch hng do vi phm hp ng;
- Thu tin bo him c bi thng;
Trang 95 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Thu c cc khon n phi thu xa s tnh vo chi ph k trc;

- Khon n phi tr nay mt ch c ghi tng thu nhp;
- Thu cc khon thu c gim, c hon li;
- Cc khon thu khc.
1.2.1.3. ngha ca doanh thu
- Doanh thu ln hay nh phn nh quy m ca qu trnh ti sn xut trong
doanh nghip.
- Doanh thu l c s b p chi ph sn xut tiu hao trong sn xut
v thc hin np cc khon thu cho Nh nc.
- Doanh thu c thc hin l kt thc giao on cui cng ca qu trnh
lun chuyn vn to iu kin thc hin qu trnh ti sn xut tip theo.
1.2.1.4. Cc nhn t nh hng n doanh thu
- Khi lng sn phm sn xut, tiu th hoc lao v dch v cung ng
- Kt cu mt hng kinh doanh
- Cht lng sn phm
- Gi bn sn phm
- Cng tc tiu th v phng thc thanh ton
- Cng tc tip th, nghin cu th trng, qung co gii thiu sn phm...
1.2.2. Phng php xc nh doanh thu
1.2.2.1. Tng doanh thu (DT)
DT =
Khi lng
tiu th (Qtt)
Gi bn
Ph thu, tr gi v ph thu thm
+
(P)
ngoi gi bn (F) (nu c)
1.2.2. Doanh thu bn hng thun (DTT)

DTT = DT - Cc khon gim tr
Cc khon gim tr gm:
- Chit khu thng mi: Khon doanh nghip gim gi bn nim yt cho
khch hng khi mua hng vi khi lng ln.
- Gim gi hng bn: Khon gim tr cho ngi mua do hng ho cung cp
km phm cht, sai quy cch lc hu th hiu...
- Gi tr hng bn b tr li: Gi tr khi lng hng bn xc nh l tiu
th b khch hng tr li v t chi thanh ton.
- VAT phi np i vi doanh nghip p dng phng php tnh VAT trc
tip.
- Thu tiu th c bit v thu xut khu phi np.
Trang 96 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1.2.3. Lp k hoch doanh thu bn hng (Doanh nghip sn xut).

n
DT = Qtti x Pi + Fi
i =1
Fi: Ph thu, ph thu thm ngoi gi bn ca sn phm th i.
n: S loi sn phm tiu th
1.2.3.1. Xc nh khi lng sn phm tiu th ca tng loi trong k.
Qtti = Qi + Qxi Qci
- Qti, Qci l s lng sn phm kt d u, cui k k hoch
- Qxi: S lng sn phm sn xut trong k k hoch
Qi = Qc30/9 + Qxq4 Qtq4
Qc30/9: Sn phm kt d n 30/9 nm bo co
Qxq4: S lng sn phm sn xut qi 4 nm bo co
Qtq4: S lng sn phm tiu th qu 4 nm bo co
Qxi: S lng sn phm sn xut k k hoch
Qci: S lng sn phm kt d cui k gm: Thnh phm tn kho v thnh
phm gi bn c th:
Qci = Qtk31/12 + Qgb31/12
Qtk31/12: S lng thnh phm kt d n 31/12 nm k hoch
Qtk31/12: S lng thnh phm gi bn kt d n 31/12 nm k hoch
+ Qtk31/12 k k hoch c tnh theo nh mc vn thnh phm cui qu 4
k k hoch.
Qgb31/12
Khi lng sn phm gi bn bnh qun

Qsx bnh qun
qu 3 k bo co
= mi ngy qu X
Khi lng sn phm sn xut bnh qun
4 k k hoch
mi ngy qu 3 k bo co
V d 5-1: Cn c vo ti liu di y; Hy tnh s lng sn phm kt

d u, cui nm k hoch v s lng sn phm tiu th trong nm k hoch
1. S lng sn phm sn xut qu 3 v s sn phm gi bn ca cc thng
trong qu 3 nm bo co nh sau: (VT: Ci)
Tn
SP
A
B
C
S sp
SX Q3
270
810
450
S sn phm xut gi bn qu 3
30/ 6
31/ 7
31/ 8
30/ 9
7
5
8
12
18
10
18
50
12
3
6
8
S sn phm tn kho n
30/ 9
5
60
6
Trang 97 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2. K hoch sn xut v tiu th qu 4 nm bo co:

Tn sn phm
A
B
C
SL sn phm sn xut
300
900
600
VT: Ci
SL sn phm tiu th
303
910
595
3. K hoch sn xut v nh mc thnh phm tn kho nm k hoch:

VT: Ci
Tn sn
phm
A
B
C
D
S lng sn phm
sn xut c nm
1.500
4.000
900
400
S lng sn phm
sn xut qu IV
360
1.080
270
180
nh mc thnh phm tn
kho 31/12
2
12
12
2
4. Gi thit iu kin sn xut v tiu th nm k hoch so vi nm bo co

cha c g thay i. S lng sn phm D xut ra cha chp nhn tiu th cui
qu 4 nm k hoch d kin bng s lng sn phm C cha chp nhn tiu th
cui qu 4.
Bi gii
- Tnh s lng sn phm kt d u nm k hoch
QA = (12+5) + 300 - 303 = 14 ci
QB = (50+60) + 900 - 910 = 100ci
QC = (8 + 6) + 600 - 595 = 19 ci
- Tnh s lng sn phm tn kho n 31/12 nm k hoch: (cn c vo ti
liu cho)
- Tnh s lng SP sn xut bnh qun mi ngy qu 4 nm k hoch:
SP A =360 : 90 = 4 ci/ngy;
SP B = 1.080 : 90 = 12 ci/ngy
SP C = 270 : 90 = 3 ci/ngy;
SP D = 180 : 90 = 2 ci/ngy
- Tnh s lng sn phm gi bn bnh qun qu 3 nm bo co:

SP A = (7/2 + 5 + 8 + 12/2) : 3 = 7,5 ci/qu
SP B = (18/2 + 10 + 18 + 50/2) : 3 = 20,7 ci/qu
SP C = (12/2 + 3 + 6 + 8/2) : 3 = 6,3 ci/qu
- Tnh s lng sn phm sn xut bnh qun mi ngy qu 3 nm bo co:
SP A = 270 : 90 = 3 ci/ ngy;
SP B = 810 : 90 = 9 ci/ ngy
SP C = 450 : 90 = 5 ci /ngy
- QGB 31/12 nm k hoch:
SP A = 4 x (7,5 : 3) = 10 ci;
SP B = 12 x ( 20,7 : 9) = 27,6 ci
Trang 98 / 197
SP C = 3 x (6,3 : 5) = 3,8 ci;
GV: Nguyn Vn Sang
SP D = 3,8 ci
- S lng sn phm kt d cui nm k hoch: QcA = 2 +10 = 12 ci

QcB = 12 + 27,6 = 39,6 ci
QcC = 12 + 3,8 = 15,8 ci
QcA = 2 + 3,8 = 5,8 ci

- S lng sn phm tiu th nm k hoch:
QttA = 14 + 1.500 - 12 = 1.502 ci QttB = 100 + 4.000 - 39,6 = 4.060,4 ci
QttC = 19 + 900 - 15,8 = 903,2 ci QttD = 400 - 5,8 = 394,2 ci
1.2.3.2. Xc nh gi bn n v sn phm, dch v cung ng ca tng
loi (Pi)
- i vi nhng mt hng Nh nc qun l gi th gi bn s do Nh nc
quy nh c th nh gi xng du, in, cc vn chuyn, gi cc mt hng c
tnh cht chin lc ca nn kinh t...
- i vi nhng mt hng Nh nc khng qun l gi: do doanh nghip t
quyt nh trn c s gi tho thun gia ngi mua v ngi bn theo hp
ng kinh t v lut php quy nh.
1.2.3.3. Xc nh ph thu v ph thu thm ngoi gi bn (nu c) m
doanh nghip c hng (ph xng du, ph thu gi in, ph bo v mi
trng...)
Cc khon ny thng c n nh bng s tuyt i hoc t l % trn
doanh thu...
V d 5-2: Cn c vo ti liu di y; Hy tnh doanh thu tiu th nm
k hoch ca cng ty TNHH Hong Gia, bit doanh nghip tnh thu GTGT
theo phng php khu tr.
I - Nm bo co
1. Theo ti liu trn s k ton th s lng thnh phm tn kho v s sn
phm xut ra cha tiu th ca cc thng qu 3 nm bo co: VT: Ci
Tn
SP
A
B
S SP sn
xut qu 3
4.000
4.800
S sn phm xut gi bn
30/ 6 31/ 7 31/ 8 30/ 9
200
150
120
100
160
220
200
S SP tn kho
n ngy 30/ 9
424
625
2. K hoch sn xut v tiu th qu 4 nm bo co: (VT: Ci)

Tn SP
A
B
S lng sn xut
4.800
5.600
S lng tiu th
5.400
6.300
n gi bn (1000 )
500
800
Cn c vo tnh hnh hon thnh k hoch tiu th ca 3 qu u nm, d

kin qu 4 nh sau:
Trang 99 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Hon thnh vt mc k hoch sn xut:

+ Sn phm A vt 10% so vi k hoch sn xut trong qu.
+ Sn phm B vt 5% so vi k hoch sn xut trong qu.
- V tnh hnh tiu th:
+ Sn phm A vt 5% so vi k hoch tiu th trong qu.
+ Sn phm B vt 3% so vi k hoch tiu th trong qu.
II - Nm k hoch
1. Sn lng hng ho sn xut tng qu nh sau:
Tn SP
A
B
Qy 1
6.000
7.000
Qy 2
5.300
6.800
Qy 3
5.600
7.400
VT: Ci
Qy 4
5.400
8.100
2. nh mc thnh phm tn kho cui nm k hoch: sn phm A l: 432

ci, sn phm B l: 685 ci.
3. n gi bn nm k hoch ca sn phm A vn gi nguyn nh qu 4
nm bo co, sn phm B d tnh s tng 5% so vi qu 4 nm bo co do nng
cao cht lng sn phm.
Bit rng:
- Trong qu 3 nm bo co doanh nghip phi ngng sn xut mt 10 ngy
v in b hng nng t xut.
- Bit gi bn sn phm tiu th l gi cha c thu GTGT. Thu sut thu
GTGT ca hai mt hng ny u l 10%.
- Ton b sn phm kt d n u nm k hoch u l sn phm tn kho.
Bi gii:
- Tnh s lng sn phm thc t sn xut qu 4 nm bo co:
SP A = 4.800 x 1,1 = 5.280 ci
SP B = 5.600 x 1,05 = 5.880 ci
- Tnh s lng sn phm thc t tiu th qu 4 nm bo co:

SP A = 5.400 x 1,05 = 5.670 ci
SP B = 6.300 x 1,03 = 6.489 ci
- Tnh s lng sn phm kt d n u nm k hoch:

SP A = (100 + 424) + 5.280 - 5.670 = 134 ci
SP B = (200 + 625) + 5.880 - 6.489 = 216 ci
- Tnh s lng SP sn xut bnh qun mi ngy qu 4 nm k hoch:
SP A = 5.400: 90 = 60 ci/ ngy;
SP B = 8.100 : 90 = 90 ci/ ngy
- Tnh s lng sn phm gi bn bnh qun qu 3 nm bo co:

SP A = (200/2 + 150 + 120 + 100/2) : 3 = 140 ci/qu
Trang 100 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
SP B = (0 +160 + 220 + 200/2) : 3 = 160 ci/ qu

- Tnh s lng sn phm sn xut bnh qun mi ngy qu 3 nmbo co
SP A = 4.000:(90 -10)=50 ci/ngy; SP B = 4.800 : (90 -10)= 60 ci/ngy
- Tnh s lng sn phm gi bn n 31/12 nm k hoch:
SP A = 60 x (140 : 50) = 168 ci;
SP B = 90 x (160 : 60) = 240 ci
- Tnh s lng sn phm tiu th nm k hoch:

SP A = 134 + 22.300 - (168 + 432) = 21.834 ci
SP B = 216 + 29.300 - (685 + 240) = 28.591 ci
- Tnh doanh thu tiu th sn phm nm k hoch:
- DTA = 21.834 x 500.000 = 10.917.000.000 ng
- DTB = 28.591 x 800.000 x 1,05 = 24.016.440.000 ng
2. im ho vn v n by kinh doanh
2.1. im ho vn
2.2.1. Khi nim:
im ho vn l im m ti doanh thu bn hng bng vi chi ph b ra.
Doanh nghip khng c li v cng khng b l.
+ im ha vn kinh t: L im biu th doanh thu bng vi chi ph sn
xut kinh doanh gm tng chi ph bin i v tng chi ph c nh (cha bao
gm li vay vn kinh doanh phi tr) Li nhun trc li vay v thu bng 0.
+ im ha vn ti chnh: L im biu th doanh thu bng vi tng chi ph
sn xut kinh doanh v li vay vn kinh doanh phi tr. Li nhun trc thu
bng 0.
2.2.2. Phng php xc nh im ho vn
2.2.2.1. Sn lng ha vn
Li nhun = Doanh thu - Tng bin ph - Tng nh ph
Ti im ha vn, doanh nghip khng c li v l, cho nn:
Doanh thu - Tng bin ph - Tng nh ph = 0
(1)
Trong :
- P l gi bn n v;
- Q l s lng sn phm tiu th ti im ha vn;
- VC l bin ph n v sn phm tiu th;
- TFC l tng nh ph.
- TVC l Tng bin ph = VC x Q
Trang 101 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Phng trnh (1) c th vit li nh sau:

P x Q - VC x Q - TFC = 0
Vy: Sn lng ha vn c tnh theo cng thc sau:
Qhv
TFC
P - VC
2.2.2.2. Doanh thu ha vn (Sh)

- Nu doanh nghip sn xut v tiu th 1 loi sn phm:
Sh = P x Qhv =
TFC
VC
1
P
- Nu doanh nghip sn xut v tiu th nhiu loi sn phm:

Sh = P x Qhv =
TFC
TVC
1
TDT
2.2.2.3. Xc nh cng sut ha vn

Sn lng ha vn c th cung cp thng tin b sung cho nh qun tr v
cng sut ha vn. Ch tiu ny c th xc nh nh sau:
Cng sut ha vn
Hoc
H % =
Q hv
Sn lng ha vn
Sn lng cng sut nh xng
TFC
100
x ( P VC )
Khong cch an ton v cng sut: k% = 1 h%

Tc l mun khng b l, cn huy ng t nht h% cng sut hin c v
khong cch an ton cn li l k%.
2.2.2.4. Thi gian ha vn
- Khi doanh nghip lp k hach hng nm, nu doanh thu cc thng tng
i u n th thi gian ha vn c tnh:
Thi gian ha
vn (n thng)
Sn lng ha vn
Sn lng tiu th bnh qun thng theo k hoch
Hoc
Thi gian ha
vn (n thng)
12 x Qhv
Doanh thu tiu th (S)
- Tc l vi Qhv, S cho th doanh nghip cn n thi gian sn xut mi

sn lng ha vn.
- ngha im ha vn:
Trang 102 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Xem xt mi qun h gia chi ph, doanh thu v li nhun t la

chn phng n sn xut c hiu qu nht
+ Tr li cu hi cn sn xut bao nhiu th ha vn?
2.2.2.5. th im ho vn
S;
TC
im ho vn
TC
Li
TVC
Sh
M
0
TFC
x
Qhv
V d 5-3: minh ha v phn tch im ha vn, hy xem xt s liu

Cng ty ha m phm bt u hot ng nm X3.
Bo co li l - Cng ty A . Nm X3 (VT: 1.000)
Tng s
%
1. Doanh thu (8.000sp x 50)
400.000
100
2. Bin ph
- Bin ph ca gi vn hng bn
240.000
60
- Bin ph bn hng v QL doanh nghip
40.000
10
3. S d m ph
120.000
30
4. nh ph
- nh ph SXC
110.000
27,5
- nh ph bn hng v QLDN
40.000
10
5. L
(30.000)
(7,5)
Da vo bo co li l theo cch ng x chi ph, nm X3, cng ty hot
ng di mc doanh thu ha vn v chu l 30 triu ng.
Vy cng ty phi hot ng vi mc doanh s no no ha vn?
Theo s liu ca bo co li l, cc thng tin c lin quan n cch ng x
chi ph c tp hp nh sau:
Tng nh ph: 150.000.000 ng
Bin ph n v: 280.000.000 : 8.000 (sp) = 35.000 ng/sn phm
T l bin ph trn doanh thu: (280.000.000 : 400.000.000) x 100 = 70%
Nu tnh sn lng ha vn, gi Q l sn lng ha vn th sn lng ha
vn tnh nh sau:
Trang 103 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
50.000 x Q = 150.000.000 + 35.000 x Q

15.000 x Q = 150.000.000
Q = 10.000 (sp)
Nu tnh doanh thu ha vn, gi S l doanh thu ti im ha vn
Ta c: S = 150.000.000 + 0,7 x S 0,3 S = 150.000.000
S = 150.000.000 : 0,3 = 500.000.000 ng
Nh vy trong nm X4, cng ty mun kinh doanh c li th phi tng mc
doanh s t nht (10.000 - 8.000) = 2.000 sn phm hay tng 25 % mc bn.
2.2. n by kinh doanh
n by kinh doanh l mt ch tiu o lng nh hng ca nhng thay
i doanh thu i vi li nhun kinh doanh ca ca doanh nghip.
ln ca n by kinh doanh c xc nh nh sau:
T l bin i li nhun kinh doanh (EBIT%)
ln n by kinh doanh
=
(DOL)
T l bin i doanh thu
ln n by kinh doanh =
Tng s d m ph
Li nhun kinh doanh
Khi :
DOLQ
Q(P VC)
Q
=
=
Q(P - VC) - TFC
Q - Qhv
EBIT + TFC
EBIT
V d 5-4: minh ha ng dng ca n by kinh doanh, hy xem xt

trng hp cng ty thng mi c doanh thu l 1,5 t ng, li nhun thun l
225 triu ng qua bo co li l sau
(vt: 1.000)
Bo co li l
Doanh thu
Bin ph
S d m ph
nh ph
Li nhun thun
1.500.000
825.000
675.000
475.000
225.000
Ti mc doanh s l 1.500 triu ng, ln n by kinh doanh l:

ln ca n by kinh doanh = 675.000 225.000 = 3
ln n by kinh doanh bng 3 c ngha 1 % thay i v doanh thu s
dn n 3% thay i v li nhun kinh doanh. Hay ni cch khc, nu doanh
thu ca cng ty tng 20 % th li nhun thun ca cng ty tng 60 %, ng vi
mc tng 135 triu ng (225 tr.ng x 60 %). C th minh ha iu ny qua
bo co li l ng vi hai mc doanh s nh sau:
Trang 104 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
(vt: ng.ng)
Doanh thu
Bin ph
S d m ph
nh ph
Li nhun thun
1.500.000
825.000
675.000
475.000
225.000
1.800.000
990.000
810.000
450.000
360.000
+/+ 300.000
+ 165.000
+ 135.000
0
+ 135.000
+/- (%)
+ 20%
+ 20%
+ 20%
0%
+ 60%
Khi doanh thu chuyn sang mc mi th ln n by kinh doanh cng

thay i. Chng hn nu doanh thu ca cng ty trn tng n 1,8 t ng nh
trn th ln n by kinh doanh:
ln n by kinh doanh = 810.000 360.000 = 2,25
Nh vy khi doanh nghip cng tng doanh s v hot ng mc cng xa
im ha vn th ln ca n by kinh doanh cng gim. Khi doanh nghip
hot ng gn im ha vn th ln n by kinh doanh cng cao. iu
cng c ngha hot ng gn im ha vn s chu ri ro cao hn hot ng xa
im ha vn.
3. Li nhun v phn phi li nhun
3.1. Khi nim
Li nhun l kt qu cui cng v hot ng kinh doanh ca doanh nghip
trong 1 k nht nh gm li nhun kinh doanh v li nhun khc.
3.2. Ni dung
3.2.1. Li nhun hot ng kinh doanh (LNKD)
Li nhun hot ng kinh doanh bao gm:
- Chnh lch gia doanh thu t vic bn sn phm hng ho, cung cp dch
v vi tng gi thnh ton b sn phm, hng ho tiu th hoc chi ph dch v
tiu th trong k;
- Chnh lch gia doanh thu t hot ng ti chnh vi chi ph hot ng
ti chnh pht sinh trong k.
3.2.2. Li nhun hot ng khc (LNK)
Li nhun hot ng khc l chnh lch gia thu nhp t hot ng khc
vi chi ph hot ng khc pht sinh trong k.
3.1.3. ngha ca ch tiu li nhun
- L mc tiu, ng lc, iu kin tn ti ca doanh nghip
- L ngun ti chnh quan trng m bo cho s tng trng ca doanh
nghip
- L ngun ti chnh ch yu ci thin i sng, vt cht, tinh thn ca
ngi lao ng
Trang 105 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- L ch tiu cht lng phn nh hiu qu kinh doanh cui cng ca hot
ng kinh doanh trong doanh nghip.
3.3. Cc ch tiu v li nhun
3.3.1. T sut li nhun trn vn kinh doanh (Tsv) (Doanh li vn kinh
doanh)
TSVKD
Li nhun thc hin (LN)

Vn kinh doanh bnh qun hoc vn ch s hu (Vkdbq)
Trong :
P l li nhun thc hin trc thu hoc sau thu
Vkdbq = Vcbq + Vlbq;
Vcbq/lbq = (Vck/lbq + Vcck/lbq)/2
Ch tiu ny cho bit mt ng vn kinh doanh tham gia vo sn xut kinh

doanh to ra bao nhiu ng li nhun thun trc thu hoc sau thu.
3.3.2. T sut li nhun gi thnh (Tsz) (Doanh li gi thnh)
Li nhun thc hin (LN)
Ztb
Tsz =
Ch tiu ny cho bit hiu qu ca chi ph b vo sn xut v tiu th sn

phm trong k kinh doanh.
3.3.3. T sut li nhun doanh thu: (Tsdt) (Doanh li doanh thu)
Li nhun thc hin
Doanh thu thun (DTT)
Tsdt =
Ch tiu ny phn nh c mt ng doanh thu thun thc hin trong k th

c bao nhiu ng li nhun.
3.4. K hoch ho li nhun
K hoch li nhun gip cho cc nh qun tr doanh nghip bit trc c
quy m s li m doanh nghip s to ra, t gip cho doanh nghip tm cc
gii php phn u thc hin.
3.4.1. Phng php trc tip
Theo phng php ny li nhun ca DN c xc nh bng tng li
nhun hot ng sn xut kinh doanh v li nhun cc hot ng khc.
- Li nhun hot ng sn xut kinh doanh bao gm li nhun hot ng
sn xut kinh doanh thng thng v li nhun hot ng ti chnh:
LNKD = DTT -
Gi vn hng bn
Chi ph bn
(GVHB)
hng (CPBH)
Li nhun hot ng
ti chnh (LNTC)
Doanh thu hot ng

ti chnh (DTTC)
Chi ph qun L
DN (CPQLDN)
Chi ph hot ng
ti chnh (CPTC)
Trang 106 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Li nhun hot ng khc c xc nh:

LNK
= Thu nhp khc (TNK)
Chi ph khc (CPK)
- Li nhun trc thu c xc nh:

Li nhun trc thu thu nhp DN (LNTT) = LNKD
+ LNTC + LNK
- Li nhun sau thu c xc nh:

Li nhun sau
thu thu nhp DN (LNST)
= LNTT -
Thu thu nhp phi np

trong k
Hoc:
LNST
= LNTT x (1 - Thu sut thu thu nhp)
3.4.2. Phng php sn lng ho vn

Theo phng php ny li nhun ca doanh nghip c xc nh cn c
vo vic tnh sn lng ho vn v mi quan h gia doanh thu, chi ph v li
nhun. Phng php xc nh nh sau:
Nu gi li nhun trc thu v li vay t c trong nm l EBIT. Ti
sn lng ho vn Qhv, doanh nghip c tng doanh thu bng tng chi ph,
doanh nghip ho vn, li nhun bng khng .
P x Qhv = Qhv x (P VC) TFC = 0
Tuy nhin, mc ch kinh doanh ca doanh nghip khng phi ch thu
hi vn m phi c li (EBIT > 0). Mun vy doanh nghip phi sn xut v tiu
th s lng sn phm hng ho dch v ln hn sn lng ho vn (Q >
Qhv).Vy s lng sn phm cn sn xut v tiu th t c li nhun
tng ng l:
P x Qhv = Q x (P VC) TFC
Suy ra:
Q =
(TFC + P x Qhv )
(P VC)
iu c ngha l t c li nhun trong nm l P x Q th doanh

nghip phi sn xut v tiu th s lng sn phm tng ng l Q.
Ngc li, nu cc yu t Q, VC l cc i lng c xc nh trc,
doanh nghip c th d dng xc nh c s li nhun trc thu v li vay:
EBIT = Q x (P VC) TFC = Qx P (Qx VC + TFC)
iu c ngha l li nhun t c trong nm l phn chnh lch gia
tng doanh thu vi tng chi ph c nh v chi ph bin i m doanh nghip b
ra trong nm.
Phng php ny gip doanh nghip thy c mi quan h gia li nhun
t c trong k vi qui m kinh doanh v chi ph kinh doanh ca doanh
nghip. iu ny c ngha ln cho vic la chn qui m kinh doanh hp l
ti a ho li nhun doanh nghip.
Trang 107 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
3.5. Phn phi li nhun ca doanh nghip

3.5.1. Cc nguyn tc phn chia li nhun
- Gii quyt hi ho mi quan h gia li ch Nh nc, doanh nghip v
ngi lao ng, trc ht cn phi hon thnh ngha v ti chnh vi Nh nc
(np thu TNDN) mt cch y , kp thi, trnh vic trn thu hoc lu thu.
- Doanh nghip phi dnh phn li nhun thch ng gii quyt cc nhu
cu sn xut kinh doanh, ng thi ch trng m bo li ch ca cc thnh vin
trong DN; m bo hi ho gia li ch trc mt v li ch lu di.
3.5.2. Phn phi li nhun
3.5.2.1. Cng ty nh nc
- Li nhun thc hin sau khi b p l nm trc v np thu thu nhp
doanh nghip c phn phi nh sau:
+ Chia li cho cc thnh vin gp vn lin doanh lin kt theo (nu c);
+ B p khon l ca cc nm trc ht thi hn c tr vo li
nhun trc thu;
+ Trch 10% vo qu d phng ti chnh; khi s d qu bng 25% vn iu
l th khng trch na;
+ Trch lp cc qu c bit t li nhun sau thu theo t l c nh
nc quy nh i vi cng ty c th m php lut quy nh phi trch lp;
+ S cn li sau khi lp cc qu quy nh ti cc im nu trn khon ny
c phn phi theo t l gia vn nh nc u t ti cng ty v vn cng ty
t huy ng bnh qun trong nm.
Vn do cng ty t huy ng do pht hnh tri phiu, tn phiu, vay ca cc
t chc, c nhn trong v ngoi nc, cng ty t chu trch nhim hon tr c
gc v li cho ngi cho vay theo cam kt, tr cc khon vay c bo lnh ca
Chnh ph, B Ti chnh, cc khon vay c h tr li sut.
- Phn li nhun c chia theo vn nh nc u t c dng ti u
t b sung vn nh nc ti cng ty nh nc. Trng hp khng cn thit b
sung vn nh nc ti cng ty nh nc, i din ch s hu quyt nh iu
ng v qu tp trung u t vo cc cng ty khc. Th tng Chnh ph
quyt nh thnh lp qu ny.
- Li nhun c chia theo vn t huy ng c phn phi nh sau:
+ Trch ti thiu 30% vo qu u t pht trin ca cng ty;
+ Trch ti a 5% lp qu thng Ban qun l iu hnh cng ty. Mc trch
mt nm khng vt qu 500 triu ng (i vi cng ty c Hi ng qun tr),
200 triu ng (i vi cng ty khng c Hi ng qun tr) vi iu kin t
sut li nhun thc hin trc thu trn vn nh nc ti cng ty phi bng hoc
ln hn t sut li nhun k hoch;
Trang 108 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ S li nhun cn li c phn phi vo qu khen thng, phc li ca

cng ty. Mc trch vo mi qu do Hi ng qun tr hoc Gim c cng ty
(khng c Hi ng qun tr) quyt nh sau khi tham kho kin ca Ban Chp
hnh Cng on cng ty.
3.5.2.2. Cng ty TNHH MTV nh nc s hu 100% vn iu l
Li nhun thc hin sau khi b p l nm trc v np thu thu nhp
doanh nghip c phn phi nh sau:
+ Qu khen thng, phc li trch ti a mi qu bng 10% li nhun sau
thu sau khi trch lp qu d phng ti chnh v qu c bit nu c;
+ Qu thng ban qun l iu hnh trch ti a 5%, mc c th do ch s
hu quyt nh;
+ Qu u t pht trin ti thiu 65% li nhun sau thu sau khi trch lp
qu d phng ti chnh v qu c bit nu c.
3.5.2.3. i vi cc loi hnh doanh nghip khc:
V c bn, vic phn phi li nhun nh sau:
- i vi doanh nghip t nhn: Sau khi thc hin ngha v i vi ngn
sch Nh nc, doanh nghip s tin hnh tr cc chi ph bt hp l chi ra
trong k, s cn li ton quyn quyt nh ca ch doanh nghip.
- i vi cc loi hnh Cng ty (Cng ty c phn, Cng ty trch nhim hu
hn, Cng ty hp danh): Sau khi thc hin ngha v i vi ngn sch Nh nc
v b p cc khon chi ph chi ra trong k, phn li nhun sau thu s tin
hnh phn phi theo iu l ca Cty v i hi c ng hng nm, gm:
+ Trch lp qu d tr bt buc l 5%, s d qu ny bng 10% vn iu l
ca Cng ty th Cng ty khng trch na.
+ Trch lp cc qu tch lu ti u t.
+ Chia c tc cho c ng, cc thnh vin gp vn.
Nh vy, chnh sch c tc quyt nh mc phn phi c tc cho cc c
ng v phn phi li nhun d tr. Nu c tc cao cng c ngha l li nhun
li ti u t thp. V vy, trong qu trnh phn phi li nhun phi xc lp t
l phn phi li nhun hp l nhm khng ngng nng cao gi tr ca doanh
nghip. T l trch lp cc qu do ch tch hi ng qun tr quyt nh da trn
iu l hot ng ca Cng ty.
3.6. Bin php tng li nhun
3.6.1. Tng doanh thu
- Nng cao cht lng sn phm
- Thng xuyn thay i mu m, hnh thc ph hp vi th hiu khch
hng.
Trang 109 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- C cc dch v h tr trong bn hng v sau bn hng

- C cc hnh thc khuyn mi, chit khu bn hng, gim gi hng bn khi
cn thit
- Thc hin qung co, tip th ...
3.6.2. Gim chi ph sn xut
- H gi thnh sn phm.
- Tit kim chi ph
- Tng hiu qu s dng vn c nh, VL nhm gim chi ph trong gi
thnh sn phm.
3.7. Cc qu ca doanh nghip
3.7.1 Qu d phng ti chnh
- B p nhng tn tht, thit hi v ti sn, cng n khng i c xy ra
trong qu trnh kinh doanh;
- B p khon l ca cng ty theo quyt nh ca Hi ng qun tr hoc
i din ch s hu.
3.7.2. Qu u t pht trin: Qu ny c dng b sung vn iu l
cho cng ty.
3.7.3. Qu khen thng c
- Thng cui nm hoc thng k trn c s nng sut lao ng v thnh
tch cng tc ca mi cn b, cng nhn vin trong cng ty;
- Thng t xut cho nhng c nhn, tp th trong cng ty;
- Thng cho nhng c nhn v n v ngoi cng ty c ng gp nhiu
cho hot ng kinh doanh, cng tc qun l ca cng ty.
3.7.4. Qu phc li
- u t xy dng hoc sa cha cc cng trnh phc li ca cng ty;
- Chi cho cc hot ng phc li cng cng ca tp th cng nhn vin
cng ty, phc li x hi;
- Gp mt phn vn u t xy dng cc cng trnh phc li chung
trong ngnh, hoc vi cc n v khc theo hp ng;
- Ngoi ra c th s dng mt phn qu phc li tr cp kh khn t
xut cho nhng ngi lao ng k c trng hp v hu, v mt sc, lm vo
hon cnh kh khn, khng ni nng ta, hoc lm cng tc t thin x hi.
3.7.5. Qu thng Ban iu hnh doanh nghip
c s dng thng cho Hi ng qun tr, Ban Gim c doanh
nghip. Mc thng do i din ch s hu quyt nh gn vi hiu qu hot
Trang 110 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
ng kinh doanh ca doanh nghip, trn c s ngh ca Ch tch Hi ng

qun tr hoc Gim c doanh nghip i vi doanh nghip khng c Hi ng
qun tr.
Doanh nghip ch c chi cc qu khen thng, phc li, qu thng Ban
qun l iu hnh doanh nghip sau khi thanh ton cc khon n v cc
ngha v ti sn khc n hn phi tr.
4. Thc hnh
Bi tp s 1:
C ti liu v tnh hnh kinh doanh ca cng ty nm N nh sau.
I. Tnh hnh sn xut v nhp kho thnh phm: 100.000sp.
II. Tnh hnh tiu th hng ho nh sau: (Gi bn l gi cha c thu
GTGT).
- Su thng u nm: Bn cho cng ty thng mi 13.000sp, gi bn
12.000/sp. Tiu th qua i l bn l 18.000sp, gi bn ca i l theo hp
ng vi cng ty 13.000/sp. U thc xut khu qua cng ty xut nhp khu
12.000sp vi gi FOB quy ra tin Vit Nam 14.000/sp.
- Su thng cui nm:
+ Bn cho cng ty thng mi 15.000sp, gi bn 12.000/sp. Gi i l
23.000sp, gi bn ca i l theo hp ng vi cng ty 13.000/sp, n cui
nm cn tn kho ti i l l 3.000sp. Bn l 5.000sp, gi bn l 13.600/sp.
Xut khu trc tip 10.000sp, gi FOB quy ra tin VN l 13.500/sp.
+ Xut tiu th ni b phc v kinh doanh 1.000 sp. Xut i hng ly
vt t khc khng tng t l 2.000sp. Gi hp l cho cc hng ho trao i
c xc nh theo gi sn phm tiu th cng thi k trn th trng l
13.00/sp.
III. Chi ph kinh doanh pht sinh trong nm
1. Chi ph vt t trc tip
+ Vt liu chnh: xut dng thc t 121.500kg, nh mc tiu hao 1,2kg/sp,
gi thc t bnh qun xut kho l 5.500/kg.
+ Vt liu ph: 32tr, s cn d nhp kho tr gi 2tr.
2. Chi ph nhn cng trc tip: Bao gm tin lng cng nhn sn xut
chnh 80tr, tin lng cng nhn ph tnh bng 60% tin lng cng nhn
chnh. BHXH, BHYT, KPC, BHTN tnh theo ch qui nh.
3. Chi ph sn xut chung
+ Chi ph sn xut chung c nh: 100tr (Bit cng sut sn xut bnh
thng l 95.000sp)
+ Chi ph nhn vin phn xng: 50tr;
Trang 111 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Cng c dng c xut dng trong nm: 20tr, chi ph ny c phn b

trong nm nay l 50%.
+ Chi ph dch v mua ngoi, vn phng phm, v chi ph khc ...: 15,68tr.
4. Chi ph bn hng
+ Chi ph hoa hng 5% trn gi bn cha thu cho i l bn hng;
+ Chi ph vn chuyn, gii thiu sn phm hng ho l 12tr;
+ Chi ch lu kho: 8,5tr;
+ Chi ph hoa hng u thc xut khu cho cng ty xut nhp khu l 3%
trn gi tr hng u thc;
+ Chi ph nhn vin bn hng 28tr;
+ Cc chi ph khc bng tin 15tr.
5. Chi ph qun l doanh nghip
+ Khu hao TSC 40tr;
+ Chi ph nhn vin qun l doanh nghip: 90tr;
+ Thu mn bi, thu nh t v cc khon l ph phi np l 8tr;
+ Cc khon chi ph v sa cha ln TSC pht sinh 20tr, trong nm
hch ton chi ph ny vo chi ph qun l cng tyl 50%;
+ Chi ph vt liu, dng c dng vn phng, chi ph hi ngh tip khch
v cc chi ph khc bng tin 120tr, trong chi khng c chng t hp l
2tr.
IV. Doanh thu hot ng ti chnh v thu nhp khc
+ Thu li tin gi 7tr; Li u t chng khon 5tr.
+ Li c chia t hot ng lin doanh 20tr ( np thu TNDN).
+ Thu tin pht hp ng kinh t: 5tr v thu t bn TSC 44tr (gi cha
c thu GTGT).
V. Cc khon chi ph ti chnh v chi ph khc
+ B pht do vi phm hp ng thanh ton tin hng 9tr.
+ Chi ph giao dch bn chng khon: 3tr.
+ Chi ph nhng bn TSC: 2tr, gi tr cn li ca TSC nhng bn
34tr
+ B pht do tr hn np thu l 0,6tr. Chi ph ti chnh khc 2tr.
+ Hao ht vt t trong qu trnh vn chuyn do li c nhn gy ra l 5tr.
+ Chi ng h cho a phng nhn cc ngy l 2tr (Bng qu phc li
doanh nghip)
Trang 112 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Ti liu b sung:
Thu GTGT hp l c khu tr 70tr, thu sut thu GTGT u ra l 0%
v 10%. Cng ty tnh thu GTGT theo phng php khu tr.
Thu sut thu xut khu l 2%, thu thu nhp doanh nghip l 25%.
Gi tr SP d dang u k 15tr; cui k c 300 sn phm d dang cng ty
nh gi gi tr sn phm d dang cui k theo chi ph nguyn vt liu trc tip
Hng tn kho c u nm l 5.000 sn phm vi gi thnh sn xut
9.500/sn phm v hch ton hng tn kho theo phng php bnh qun gia
quyn c nh cui nm.
Vn kinh doanh bnh qun l 850tr, vn ch s hu bnh qun 460tr.
Yu cu
- Tnh gi thnh sn phm sn xut trong nm ca doanh nghip
- Xc nh kt qu kinh doanh trong nm ca doanh nghip v lp bo co
kt qu hot ng kinh doanh ca doanh nghip.
- Xc nh tng s thu cng ty phi np trong nm.
- nh gi hiu qu kinh doanh thng qua cc ch tiu doanh li?
Bi tp s 2
C ti liu ca Cng ty sn xut hng tiu dng trong nm N cho nh sau.
I. Tn kho thnh phm u k: 20.000sp, gi thnh sn phm l 550tr.
II. Tnh hnh sn xut: cng ty sn xut 100.000sp.
III. Tnh hnh tiu th: Sn lng tiu th th hin qua s liu sau.
* Xut bn trong nm: (Gi bn l gi cha c thu GTGT).
Qu I: Bn cho cng ty thng nghip 20.000sp, gi bn l 36000/sp;
xut khu trc tip 20.000sp, gi bn l 36.000/sp.
Qu II: U thc xut khu qua cng ty XNK l 10.000sp, gi CIF quy i
ra tin Vit Nam l 38.500/sp. Xut khu trc tip l 20.000sp, gi CIF quy i
ra tin Vit Nam l 38.000/sp.
Qu III: Bn l trc tip 5.000sp, gi bn l 37.000/sp. Tiu th qua i
l bn l l 15.000sp, gi bn ca i l theo hp ng l 37.000/sp.
Qu IV: Bn cho Cng ty thng mi l 14.000sp, gi bn l 36.000/sp.
Tiu th qua i l bn l l 8.000sp, gi bn ca i l theo hp ng l
37.000/sp.
* Xut biu tng 1.000sp cho CBCNV v xut i ly vt t hng ho khc
khng tng t l 4.000sn phm. Gi hp l cho hng ho trao i trong k
c xc nh theo gi sn phm tiu th cng thi k l 36.000/sp.
Trang 113 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
IV. Chi ph sn xut kinh doanh pht sinh trong nm (cha k cc loi thu
pht sinh trong qu trnh tiu th sn phm).
1. Chi ph nguyn vt liu cho sn xut sn phm
+ Vt liu chnh: xut dng thc t 149.000kg, nh mc tiu hao 1,5kg/sp,
+ Vt liu ph: 60tr, s cn d nhp kho tr gi 5tr. Nhin liu 20tr
2. Chi ph nhn cng trc tip: 600tr.
3. Chi ph sn xut chung
+ Chi ph sn xut chung c nh: 90tr (Bit cng sut sn xut bnh
thng l 110.000sn phm/nm);
+ Chi ph dch v mua ngoi pht sinh 20tr.
+ Chi ph nhn vin phn xng: 60tr.
+ Chi ph vt liu, CC, DC sn xut v chi ph khc bng tin: 30tr.
4. Chi ph bn hng
+ Chi ph tr tin u thc xut khu cho cng ty xut nhp khu l
2.500/sn phm, trong chi ph vn chuyn, bo him quc t 1.500/sp tnh
cho c l hng u thc.
+ Chi tr tin hoa hng: 5% trn gi bn cha thu cho i l bn hng.
+ Chi ph vn chuyn v bo him quc t i vi hng ho trc tip xut
khu 2.000/sp.
+ Chi ph ng gi vn chuyn gii thiu sn phm hng ho l 12tr.
+ Cc chi ph vt liu, dng c, dng phc v cho bn hng l 2tr, khu
hao TSC l 2tr;
+ Chi ph sa cha ln TSC l 12tr, trong 2tr l bt hp l.
+ Chi ph nhn vin bn hng 24tr.
5. Chi ph qun l doanh nghip
+ Chi ph nhn vin QLDN: 60tr;
+ Thu mn bi, thu nh t v cc khon l ph ... np l 3tr, bit
rng s phi np l 5tr; Chi ph sa cha ln TSC c phn b trong nm:
15tr.
+ Khu hao TSC 70tr.
+ Chi ph dch v mua ngoi, vt liu, dng c dng vn phng, chi ph
hi ngh tip khch... 95tr, trong c 3tr chi khng c chng t.
IV. Doanh thu hot ng ti chnh, thu nhp khc, chi ph ti chnh v chi
ph khc
Trang 114 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Li t hot ng lin doanh l 70tr.

+ Thu nhp t qu biu:10tr;
+ Li t kinh doanh chng khon:7tr
+ Li tin gi l 5tr. Thu tin pht vi phm hp ng thanh ton 20tr.
+ Nhng bn 1 TSC gi bn cha thu GTGT 200tr, ti sn ny c
nguyn gi 320tr, hao mn 110tr, chi ph nhng bn 12tr
+ B pht do vi phm hp ng thanh ton tin hng 12tr.
+ B pht do tr hn np thu l 5tr.
+ B pht do vi phm lut mi trng: 2tr.
+ Hao ht vt t trong kho do li c nhn gy ra l 2tr.
+ L do t gi hi oi gim: 4tr.
+ Chi tr li vay ngn hng 8tr
+ Hon nhp d phng gim gi u t chng khon 12tr
Ti liu b sung
- Ton b chi ph nhn cng v nhn vin tnh BHXH, BHYT, KPC,
BHTN.
Thu GTGT u vo hp l c khu tr 120tr. Thu sut thu GTGT
ca mt hng ny l 0% v 10%. Cng ty p dng tnh thu GTGT theo phng
php khu tr.
Thu xut khu l 3%, thu thu nhp doanh nghip l 25%.
Gi tr sn phm d dang u k 45tr, cui k c 500 sn phm d dang,
nh gi sn phm d dang cui k theo chi ph nguyn vt liu trc tip
Cng ty hch ton hng tn kho theo phng php nhp trc xut trc.
Yu cu:
- Gi thnh sn xut cho mi sn phm?
- Li nhun trong nm, lp bo co kt qu hot ng kinh doanh.
- Tng s thu cng ty phi np trong nm.
- nh gi hiu qu kinh doanh thng qua cc ch tiu doanh li?
Bi tp s 3
C ti liu v tnh hnh kinh doanh ca cng ty C phn sn xut vt liu
xy dng trong nm N cho nh sau.
I. Tnh hnh sn xut: Sn xut 100.000 sn phm A v 80.000 sn phm B.
II. Tnh hnh xut bn trong nm: (Gi bn l gi cha thu GTGT).
Trang 115 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Qu I: Bn cho cng ty thng nghip 10.000sp B, gi bn l 40.000/sp.

Bn cho cng ty xut nhp khu theo hp ng xut khu l 30.000sp A, gi
bn l 32.000/sp.
Qu II: Bn cho ca hng thng nghip 30.000sp A, gi bn 33.000/sp.
Bn cho Cng ty thng nghip 15.000sp B, gi bn 42.000/sp. Bn cho cng
ty XNK theo hp ng xut khu l 20.000sp B, gi bn l 43.000/sp.
Qu III: Xut khu trc tip 20.000sp A, gi CIF qui ra tin VN
34.000/sp. Gi i l bn l l 20.000sp B, gi bn cho i l theo hp ng l
45.000/sp, n cui nm kim k cn tn kho 4.000sp.
Qu IV: Tiu th qua i l bn l l 6.000sp B, gi bn cho i l theo
hp ng l 45.000/sp. U thc xut khu qua Cng ty XNK 10.000sp A, gi
CIF qui ra tin VN l 35.000/sp.
* Xut i ly vt t hng ho khc khng tng t l 3.000sp B, vi gi
trao i hp l c xc nh l 44.000/sp.
III. Chi ph sn xut kinh doanh pht sinh trong nm
1. Chi ph vt t cho sn xut sn phm:
- Vt liu chnh:
+ Sn phm A: xut dng thc t 39.800 kg, nh mc tiu hao 0,4kg/sp,
+ Sn phm B: xut dng thc t 36.800 kg, nh mc tiu hao 0,45kg/sp,
- Vt liu ph xut dng sn xut sn phm A: 200tr, sn phm B: 264tr.
- Ph liu thu hi t sn phm A tr gi 6tr, sn phm B tr gi 14tr
2. Chi ph nhn cng trc tip: Sn phm A: 200tr, sn phm B: 300tr.
3. Chi ph sn xut chung: (Phn b theo chi ph nhn CNTTSX).
+ Chi ph nhn vin phn xng: 60tr.
+ Chi ph sn xut chung c nh 375tr (Bit cng sut sn xut bnh
thng c 2 loi sn phm l 200.000 sp).
+ Chi ph in, nc, in thoi, sa cha TSC... 180tr.
+ Chi ph khc c hch ton vo chi ph sn xut chung l 40tr, trong
chi ph vt liu, cng c, dng c xut dng 20tr.
4. Chi ph bn hng
+ Chi ph tr tin hoa hng: 5% trn gi bn cha thu cho i l bn hng.
+ Ph vn ti v bo him quc t i vi hng xut khu trc tip:
2.000/sp.
Trang 116 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Chi ph tr tin u thc xut khu cho cng ty XNK l 3.000/sp (trong
chi ph vn chuyn, bo him quc t l 1.800/sp).
+ Chi ph lu kho l 12tr.
+ Chi ph qung co, gii thiu sn phm l 120tr.
+ Chi ph nhn vin bn hng 64tr.
+ Chi ph dng c, dng cho bn hng l 2tr, khu hao TSC l 54tr.
+ Chi ph dch v mua ngoi v chi ph khc bng tin l 28,5tr
5. Chi ph qun l doanh nghip, chi ph ti chnh v chi ph hot ng khc
+ Chi ph nhn vin QLDN 180 tr; Chi xy dng c bn: 150tr.
+ Khu hao TSC v sa cha thng xuyn TSC 120tr.
+ Thu mn bi, thu nh t v cc khon l ph phi np l 8tr.
+ Np tin vi phm hp ng 20tr.
+ Chi ph vt liu, dng c, dng vn phng l 30tr.
+ Chi ph hi ngh tip khch...360tr, trong 5tr chi khng c chng t.
+ Chi ng h qu khuyn hc ti a phng 5tr.
+ Chi tin pht vi phm hnh chnh 5tr.
+ Thanh l TSC vi chi ph 2tr, gi tr cn li ca ti sn ny 4tr.
+ Chi ph ti chnh 5tr.
6. Doanh thu hot ng ti chnh v thu nhp khc
+ Thu li tin gi: 8tr; Thu tin t bn TSC 5tr;
+ Thu tin pht hp ng kinh t: 10tr;
+ Thu li t chnh lch u t chng khon: 4tr;
+ C tc c phn c chia 20tr;
+ Hng chit khu thanh ton: 2tr.
Ti liu b sung
+ Tt c chi ph nhn cng tnh BHXH, BHYT, KPC, BHTN v ph
cp.
+ Cng ty tnh thu GTGT theo phng php khu tr.
+ Thu GTGT u vo hp l c khu tr 185tr.
+ Thu sut thu GTGT ca 2 mt hng ny l 0% v 10%.
+ Thu xut khu l 4%.
+ Thu thu nhp doanh nghip l 25%.
Trang 117 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Cng ty khng c thnh phm tn kho u nm.

+ Gi tr sn phm d dang u nm: SP A: 23tr;
SP B: 43tr
+ S lng SPDDCK: SP A 400SP; SP B 320SP. nh gi SPDDCK theo

chi ph vt liu chnh
+ Vn kinh doanh bnh qun 4.000tr v vn ch s hu bnh qun l
3.000tr.
Yu cu
1. Tnh gi thnh sn xut cho mi sn phm?
2. Xc nh li nhun trong nm ca doanh nghip, lp bng bo co kt
qu kinh doanh trong nm
3. Tnh tng s thu cng ty phi np trong nm.
4. nh gi hiu qu kinh doanh ca cng ty qua cc ch tiu doanh li?
(Cc t s ny tnh theo li nhun sau thu)
Bi tp s 4
Doanh nghip A s dng vn ch s hu chuyn SX 1 loi sn phm, c
s liu v tnh hnh sn xut kinh doanh nh sau:
1. Chi ph sn xut v tiu th:
- Khu hao thit b: 240 triu ng/nm; Chi ph vt t: 0,6 triu ng/sp;
Tin thu nh xng: 170 triu ng/nm; chi ph nhn cng trc tip: 0,15 triu
ng/sp; Chi ph bng tin khc: 0,05 triu ng/sp; Chi ph c nh khc: 90
triu ng/nm.
2. Gi bn cha c thu GTGT: 1 triu ng/sp
3. Cng sut thit k: 3000 sp/nm
4. Thu sut thu thu nhp DN l 25%
Yu cu:
1. Xc nh sn lng ho vn, doanh thu ho vn, cng sut ho vn, thi
gian ho vn? V th im ho vn
2. Xc nh gi thnh ton b n v sn phm hng ho sn xut v tiu
th ti cc mc sn lng: 1500sp; 2000sp; 2500sp; 3000sp.
3. Trong nm nu doanh nghip d kin phi t c li nhun sau thu l
34 triu th phi sn xut v tiu th bao nhiu sn phm.
4. Gi s khi bt u sn xut gi trn th trng ch cn 0,9 triu ng/sp.
Vy doanh nghip c tip tc sn xut hay ngng SX? Bit rng doanh nghip
khng th chuyn ngay sang SX loi sn phm khc trong nm
Trang 118 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
5. Nu c 1 n v khc c nh thu li c s ca DN vi gi thu 320

triu ng/nm th DN c nn ng cho thu khng.
Bi tp s 5
Ti mt doanh nghip c ti liu sau:
I/ Ti liu nm bo co
1, Tnh hnh sn xut v tiu th
Loi sn phm
SPA
SPB
Tn u k
(SP)
20
18
Sn xut
(SP)
450
370
Tiu th
(SP)
445
373
Gi thnh n v
(/SP)
3.009.440
2.342.550
II/ Ti liu nm k hoch.

1, D kin tnh hnh sn xut, tiu th nm k hoch.
Loi sn phm
SPA
SPB
Tn u k
(SP)
?
?
Sn xut
(SP)
460
350
Tn cui k
(SP)
35
65
Tiu th
(SP)
?
?
2, nh mc hao ph vt t lao ng nm k hoch.

TT
1,
2,
3,
4,
Khon mc
NVL Chnh
Vt liu ph
Gi cng ch to SP
BHXH ca CNSX
n gi
9.500/kg
1.500/kg
15.000/gi
nh mc tiu hao/1SP
SPA
SPB
120 kg
90 kg
10 kg
12 kg
40 gi
35 gi
3, D ton Chi ph sn xut chung v chi ph qun l doanh nghip nm k

hoch nh sau:
n v: 1.000 ng
TT
1
2
3
4
5
6
Khon mc
Tin lng cn b nhn vin qun l
BHXH CBNV qun l
Nhin liu ng lc
Vt liu, dng c
Khu hao TSC
Cc chi ph khc bng tin
Tng cng
Chi ph SX chung Chi ph QLDN

15.000
8.000
3.000
1.600
16.000
24.000
32.000
48.000
65.200
112.000
45.000
52.000
176.200
245.600
4, D kin li nhun tiu th ca c 2 loi sn phm trn nm k hoch l:

212.028.000 ng.
- Chi ph tiu th sn phm nm k hoch d kin bnh qun cho SPA tiu
th l: 220.000 /1SP; cho sn phm B tiu th l: 210.000 /1 SP.
Yu cu:
Trang 119 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
1, Tnh s lng sn phm tiu th nm k hoch.

2, Xc nh chi ph sn xut chung, chi ph QLDN phn b cho cc loi sn
phm; bit rng cc chi ph trn phn b theo tin lng ca cng nhn trc tip
v ch phn b cho s lng sn phm tiu th.
3, Lp bng tnh gi thnh ton b cho 1 n v sn phm cho s lng sn
phm A, B nm k hoch.
Bi sp s 6
DN K chuyn kinh doanh mt loi sn phm c tnh hnh nh sau:
I. Ti liu nm bo co:
1. S lng sn phm sn xut v tiu th trong nm: 5.000 sn phm
2. Gi bn cha c thu GTGT: 1.000.000/sp
3. Chi ph sn xut v tiu th trong nm:
- Chi ph vt t: 160.000/sp;
- Tin thu nh xng: 150 tr/nm
- Chi ph nhn cng trc tip: 150.000/sp;

- Chi ph bng tin khc: 110tr/nm
4. Li vay vn phi tr trong nm: 200 tr
5. Trch bng cn i k ton ngy 31/12:
n v: triu ng
S
S
Ti sn
u cui
Ngun vn
nm
k
A. TSL ngn hn
1.600 2.100 A. N phi tr
1. Tin v tng ng tin 250 250 1. N ngn hn
2. Cc khon phi thu
500 800 - Vay ngn hn
3. Hng tn kho
700 950 - Phi tr ngi bn
4. TS ngn hn khc
150 100 - Phi tr CNV
- Thu v cc khon phi np
B. TSC di hn
1.400 2.200 2. Vay di hn
1. TSC (nguyn gi)
1.300 2.440 B. Vn ch s hu
2. Gi tr hao mn lu k
(200) (440) 1. Vn u t ca VCSH
3. u t ti chnh di hn
300 200 2. Qu u t pht trin
Tng
3.000 4.300
Tng
S
u
nm
1.800
1.200
700
300
50
150
600
1.200
900
300
3.000
S
cui
k
2.800
2.100
1.600
200
100
200
700
1.500
900
600
4.300

Theo k hoch, u nm doanh nghip s u t 300 tr cho vic i mi
dy truyn cng ngh nng cp TSC (thi gian thc hin vic u t ny l
khng ng k). Do vic u t ny dn n:
- S khu hao trch trong nm tng thm 50 tr.
- DN c th gim bt c chi ph bin i l 20.000/sp.
Trang 120 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- DN c th tng thm sn lng sn xut v tiu th 40% so vi nm bo

co vi gi bn khng i so vi nm bo co.
- S vn c nh bnh qun s dng trong nm l 2.000 tr.
- Li vay vn kinh doanh phi tr trong nm: 256 tr.
Yu cu:
1. Hy xem xt sn lng ho vn sau li vay nm k hoch c thay i
nh th no so vi nm bo co.
2. Xc nh nhu cu vn lu ng ca DN nm k hoch.
3. Xc nh t sut li nhun sau thu vn kinh doanh nm bo co v nm
k hoch? Nm k hoch, DN cn sn xut v tiu th bao nhiu sn phm
t c t sut li nhun sau thu trn vn kinh doanh l 15%.
Bit rng: DN np thu thu nhp vi thu sut 25%.
Bi tp s 7
I. Ti mt cng ty sn xut Z, trong nm sn xut c 280.000 sn phm
v tiu th nh sau:
1. Trc tip bn l 40.000 sp, gi bn gm c thu GTGT: 71.500 ng/sp.
2. Bn cho cc Cng ty thng mi trong nc 90.000 sp, gi bn gm c
thu GTGT: 68.200 ng/sp.
3. Bn cho siu th 20.000 sp, gi bn cha c thu GTGT: 63.000/sp.
4. Bn cho doanh nghip ch xut 30.000 sn phm, gi bn cha c thu
68.000 ng/sp.
5. Xut cho i l bn l 40.000 sp, gi bn theo hp ng i l gm c
thu GTGT: 72.600 ng/sp. Cui nm i l cn tn kho 10.000 sp.
6. Bn cho Cng ty xut nhp khu 30.000 sp, gi bn cha thu GTGT l
64.000 ng/sp. Trong c 1.000 sp khng ph hp quy cch so vi hp ng,
doanh nghip phi gim gi bn 10%.
7. Trc tip xut khu ra nc ngoi 20.000 sp, gi bn theo iu kin CIF
l 75.000 ng/sp, ph vn chuyn v bo him 2.000 ng/sn phm.
II. Chi ph sn xut kinh doanh pht sinh trong nm (cha tnh cc khon
thu):
1. Nguyn vt liu chnh: Xut kho sn xut sn phm 20.400 kg, gi
xut kho: 200.000 ng/kg.
2. Nguyn vt liu ph v nhin liu khc: 1.520 triu ng.
3. Tin lng:
- B phn trc tip sn xut: nh mc tin lng: 1,5 triu ng/lao
ng/thng, nh mc sn xut: 150 sn phm/lao ng/thng.
Trang 121 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- B phn qun l: 352 triu ng

- B phn bn hang: 106 triu ng
- B phn phc v sn xut: 200 triu ng
4. Khu hao ti sn c nh: TSC thuc b phn sn xut: 2.130 triu
ng, b phn qun l: 1.012 triu ng, b phn bn hng: 604 triu ng.
5. Cc chi ph khc:
- Chi np thu xut khu
- Ph bo hin v vn chuyn quc t
- Chi ng phc cho cng nhn sn xut: 200 triu
- Tr tin quy hng thuc b phn bn hng: 105 triu ng
- Tr tin vay ngn hng: 105 triu ng
- Cc chi ph khc cn li:
+ Thuc b phn sn xut: 920 triu ng, trong chi v nghin cu
chng nhim mi trng bng ngun vn ca c quan ch qun cp trn: 90
triu ng.
+ Thuc b phn qun l: 210 triu ng, trong np pht do vi phm
hnh chnh v thu: 3 triu ng.
- Dch v mua vo s dng cho b phn qun l: 126,5 triu ng
- Thuc b phn bn hng: 132 triu ng
Bit rng:
- Thu sut thu xut khu: 2%, TNDN: 25%, thu GTGT i vi sn
phm 10%, thu mn bi phi np c nm: 3 triu ng.
- Thu GTGT u vo c khu tr cho c nm l 524 triu ng
- Thu nhp chu thu khc: 12,6 triu ng
- Khon l c kt chuyn vo thu nhp nm nay l: 200 triu ng
Yu cu:
1. Hy vit cc cng thc tnh thu GTGT, thu nhp khu, xut khu? thu
TNDN? Nu cn c tnh thu GTGT.
2. Tnh cc loi thu pht sinh tng khu tiu th ni trn.
3. Tnh thu xut khu Cng ty sn xut Z phi np trong nm.
4. Tnh thu GTGT Cng ty sn xut Z phi np trong nm.
5. Tnh thu TNDN Cng ty sn xut Z phi np trong nm.
6. Tnh doanh thu, doanh thu thun.
7. Tnh gi vn hng bn khu tiu th.
Trang 122 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bi tp s 8
Doanh nghip Savico chuyn sn xut 1 loi sn phm duy nht. S liu
kinh doanh nm N c cho nh sau:
Lng cng nhn trc tip sn xut: 40.000ng/SP
Khu hao TSC: 70 triu ng/nm
Gi tr vt liu s dng: 15.000ng/SP
Tng vn kinh doanh l 500 triu ng, trong vn vay l 200 triu ng,
li sut tin vay 10%/ nm.
Tin thu nh t: 60 triu ng/nm
Chi ph bng tin khc: 5.000ng/SP
Chi ph qung co: 10 triu ng/nm
Gi bn hin hnh: 100.000 ng/SP
Chi ph c nh khc: 20 triu ng/nm
Cng sut ti a: 7.000 SP/nm
Thu sut thu TNDN: 25%
Yu cu:
Tnh sn lng ha vn, doanh thu ha vn (trc v sau li vay)? V
th minh ho.
Xc nh mc tc ng ln ca n by kinh doanh mc li nhun
sau thu l 45 triu ng.
S dng phn tch Doupont phn tch cc nhn t nh hng ti t sut
li nhun sau thu trn vn ch s hu ca doanh nghip ti mc sn lng t
c cu 2.
Gi s khi ang sn xut n t hng c vi s lng 4.200 sn phm vi
gi bn l 100.000 ng/SP th doanh nghip nhn c mt n t hng mi
vi s lng l 6000 sn phm, nhng ch tr gi l 90.000ng/SP. Hi doanh
nghip c nn nhn n t hng mi hay khng? Gii thch.
Trang 123 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 6
K HOCH HO TI CHNH
1. Phn tch ti chnh - tin ca k hoch ho ti chnh
1.1. Phn tch cc h s ti chnh ca doanh nghip
1.1.1. Phn tch c cu n ngn hn.
C cu cng n ngn hn th hin quan h cn cn thanh ton v tnh trng
chim dng hay b chim dng vn ngn hn ca doanh nghip trong qu trnh
hot ng sn xut kinh doanh.
C cu n ngn hn c th hin qua bng cn i sau:
N phi thu ngn hn
N phi tr ngn hn
- Phi thu khch hng
- N di hn n hn tr
- Tr trc ngi bn
- Vay ngn hn
- Thu GTGT c khu tr
- Phi tr ngi bn
- Phi thu ni b
- Ngi mua tr trc
- Phi thu khc
- Cc khon phi np NSNN
- Tm ng
- Phi tr cng nhn vin
- Chi ph tr trc, chi ph ch kt - Phi tr ni b

chuyn
- Cc khon phi tr khc
- Ti sn thiu ch x l
- Chi ph phi tr
- Th chp k qu, k cc
- Ti sn tha ch x l
- D phng phi thu n kh i
Tng n phi thu ngn hn
Tng n phi tr ngn hn
Mi quan h cn i gia n phi thu vi n phi tr th hin nh sau:

=
N phi tr
ngn hn
C cu n ngn hn cn bng, khon vn doanh

nghip b chim dng bng khon vn doanh
nghip i chim dng
N phi thu
ngn hn
>
N phi tr
ngn hn
C cu n ngn hn mt cn bng, doanh nghip

b chim dng vn nhiu hn
N phi thu
ngn hn
<
N phi tr
ngn hn
C cu n ngn hn mt cn bng, doanh nghip

chim dng vn nhiu hn.
N phi thu
ngn hn
Ngoi ra, chng ta c th kho st c cu chi tit sau:

Trang 124 / 197
N phi thu
N phi thu xc nh thi hn
N phi thu cha xc nh thi hn
N phi thu kh i
GV: Nguyn Vn Sang
N phi thu tr ngn hn

N phi tr xc nh thi hn
N phi tr cha xc nh thi hn
N phi tr vng ch
Mi quan h chi tit trn gip cho ngi phn tch nhn thc tt hn c cu
n ngn hn. Trc ht, quan st tng n phi thu ngn hn vi tng n phi tr
ngn hn, chng ta ch nhn thc c tnh hnh n ngn hn doanh nghip
ang chim dng nhiu hn hay b chim dng nhiu hn.
V vy, khi kt hp xem xt c cu chi tit gip ngi phn tch nhn thc
c tnh ch ng hay b ng trong c cu n ngn hn. Nu quan h cn i
gia n phi thu ngn hn vi n phi tr ngn hn nh hng ch yu bi quan
h cn i gia n phi thu ngn hn xc nh thi hn vi n phi tr ngn hn
xc nh thi hn th y l mt c cu n ch ng, doanh nghip c th tnh,
xc nh, iu chnh c c cu n. Nu quan h cn i gia n phi thu ngn
hn vi n phi tr ngn hn nh hng ch yu bi quan h cn i gia n
phi thu kh i vi n phi tr vng ch th y l c cu n o n khng ni
ln c g v c cu n ti doanh nghip.
Bn cnh , khi phn tch c cu n ca doanh nghip cn ch n
nhng chuyn bin, chiu hng thay i cc khon n ngn hn n quan h
chim dng hay b chim dng v tnh ch ng, th ng hay tng tnh o ca
c cu n doanh nghip tm thy nhng du hiu tch cc hoc nhng nguy
c nh hng n c cu n ca doanh nghip.
V d 6-1: Theo s liu Cty c phn ABC nm X1, c c cu n nh sau:
Phi thu khch hng 1.030
Tr trc cho ngi bn 386
Thu gi tr gia tng khu tr
Phi thu ni b
Phi thu khc 210
Tm ng
33
Chi ph tr trc
90
Ti sn thiu ch x l
Th chp k qu, k cc
5
D phng phi thu n kh i (120)
Tng n phi thu ngn hn thun 1.634
40
516
800
114
106
20
302
100
105
2.103
N di hn n hn tr
Vay ngn hn
Phi tr ngi bn
Ngi mua tr trc
Cc khon phi np NSNN
Phi tr cng nhn vin
Phi tr ni b
Cc khon phi tr khc
Chi ph phi tr
Ti sn tha ch x l
Tng n phi tr ngn hn
Theo ti liu chi tit, c cu n phi thu khch hng trong s xc nh

thi hn 600 triu, khng xc nh r thi hn 310 triu, kh i l 120 triu; vi
khon phi thu khc trong 160 triu xc nh thi hn, 50 triu khng xc
nh thi hn; trong n phi tr ngi bn 550 triu xc nh thi hn, 240 triu
khng xc nh thi hn v 10 triu vng ch; trong khon phi tr khc c 250
triu xc nh thi hn, 52 triu khng xc nh thi hn v ti sn ch x l s
gii quyt trong nm. Nu xem xt theo mi quan h sau:
Trang 125 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
N phi thu xc nh thi hn

1.274 1.801 N phi tr xc nh thi hn
N phi thu khng xc nh thi hn 360 292 N phi tr cha xc nh thi hn
N phi thu kh i
120
10 N phi tr vng ch
Tng n phi thu
1.754 2.103
Tng n phi tr
Nh vy vi c cu n phi tr ngn hn trn ca cng ty chi phi bi

quan h cn i ch yu gia n phi thu xc nh thi hn vi n phi tr xc
nh thi hn. iu ny cng ni ln c c cu n ca cng ty l c cu n
ch ng, cng ty c th xc nh iu chnh c cu n, t nht l k k ton k
tip.
Quan st chi tit tnh hnh bin ng tng khon mc n ngn hn ca cng
ty c phn ABC qu bng sau:
PHN TCH N PHI THU, PHI TR NGN HN
Ch tiu
Phi thu khch hng
Tr trc cho ngi bn
Phi thu khc
Tm ng
Chi ph tr trc
Ti sn thiu ch x l
Th chp k qu, k cc
D phng phi thu n kh i
Tng n phi thu ngn hn thun
N di hn n hn tr
Vay ngn hn
Phi tr ngi bn
Ngi mua tr trc
Cc khon phi np NSNN
Phi tr cng nhn vin
Cc khon phi tr khc
Chi ph phi tr
Ti sn tha ch x l
Tng n phi tr ngn hn
Nm X1 Nm X0 Mc tng
T l
1.030
830
200
24,10%
386
428
-42
-9,81%
210
260
-50 -19,23%
33
50
-17 -34,00%
90
82
8
9,76%
8
-8 -100,00%
5
2
3 150,00%
-120
-110
-10
9,09%
1.634
1.550
84
5,42%
40
24
16
66,67%
516
560
-44
-7,86%
800
900
-100 -11,11%
114
186
-72 -38,71%
106
110
-4
-3,64%
20
29
-9 -31,03%
302
410
-108 -26,34%
100
60
40
66,67%
105
70
35
50,00%
2.103
2.349
-246 -10,47%
Quan st cc khon n phi thu, phi tr ngn hn qua 2 nm chng ta nhn

thy rng cc khon n phi thu ngn hn tng 84 triu, tt c cc khon n phi
thu cn li c xu hng gim ngoi tr n phi thu khch hng tng 200 triu,
d phng phi thu kh i tng 10 triu v cc khon n phi tr ngn hn gim
246 triu. Trong tt c cc khon n phi tr c xu hng gim ngoi tr cc
khon n di hn n hn tr tng 16 triu, chi ph phi tr tng 40 triu, ti sn
tha x l tng 35 triu.
Nh vy vi c cu n ngn hn hin ti ca cng ty i chim dng nhiu
hn b chim dng v mang tnh ch ng cao. Mc d trong qu kh cng ty
Trang 126 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
ch ng iu chnh tng n phi thu, gim n chim dng cng cho thy xu
hng ch ng thay i c cu n ca cng ty gi cn bng, m bo cho
cn cn c cu n.
1.1.2. Phn tch cc t l thanh ton.
Cc t l thanh ton cung cp cho ngi phn tch v kh nng thanh ton
ca doanh nghip mt thi k, ng thi khi xem xt cc t l thanh ton cng
gip cho ngi phn tch nhn thc c qu kh v chiu hng trong kh
nng thanh ton doanh nghip. phn tch kh nng thanh ton ca doanh
nghip cc nh phn tch thng kho st cc t l thanh ton sau:
- T l thanh ton ngn hn
T l thanh ton ngn hn =
Ti sn lu ng & u t ngn hn
N phi tr ngn hn
T l thanh ton ngn hn cho bit doanh nghip c bao nhiu ng ti sn

lu ng v u t ngn hn m bo cho mt ng n ngn hn. T l thanh
ton ngn hn cng cao th kh nng thanh ton ca doanh nghip cng c tin
tng v ngc li t l thanh ton cng thp th kh nng thanh ton kh m tin
tng c. T l thanh ton ngn hn thng thng c chp nhn xp x l
2,0.
Kho st t l thanh ton ngn hn ca cng ty c phn ABC.
Ch tiu
Ti sn lu ng (triu)
N ngn hn (triu)
T l thanh ton ngn hn
Nm X1
4.200
1.898
2,21
Nm X0
5.000
2.219
2,25
Chnh lch
-800
-321
-0,04
T l thanh ton ngn hn nm X1 l 2,21 cao hn mc bnh qun thng

thng. iu ny ch ra kh nng thanh ton ca cng ty trong nm X1 ng tin
cy. Tuy nhin y cng l t l thanh ton cao v vy cng ty d b ng vn
v b chim dng vn. T l thanh ton ngn hn c xu hng gim. y l iu
hp l bi l n ph hp vi gii php va m bo kh nng thanh ton va
ph hp vi vic hn ch kh nng b chim dng vn.
- T l thanh ton nhanh
T l thanh ton nhanh =
Tin v khon tng ng tin

N phi tr ngn hn
T l thanh ton nhanh cho bit doanh nghip c bao nhiu ng vn bng
tin v cc khon tng ng tin thanh ton ngay cho mt ng n ngn
hn. T l thanh ton nhanh cng cao th kh nng thanh ton ca doanh nghip
cng cao v ngc li, t l thanh ton cng thp th kh nng thanh nhanh ca
doanh nghip ton kh m tin tng c. Thng thng, t l thanh ton nhanh
chp nhn xp x l 1.
Kho st t l thanh ton nhanh ca cng ty c phn ABC.
Trang 127 / 197
Ch tiu
Vn bng tin (triu)
Khon tng ng tin (triu)
N ngn hn (triu)
T l thanh ton nhanh
GV: Nguyn Vn Sang
Nm X1
320
1.566
1.898
0,99
Nm X0
442
2.138
2.219
1,16
Chnh lch
-122
-572
-321
-0,17
Trong nm X1, cng ty c 0,99 ng tin v cc khon tng ng tin

m bo thanh ton nhanh cho 1 ng n. Trong qu kh, t l thanh ton nhanh
ca cng ty cao, th hin b ng vn bng tin nn cng ty iu chnh
gim t l thanh ton nhanh va m bo kh nng thanh ton nhanh va hn
ch ng vn. V vy, t l thanh ton hin ti v tnh hnh thay i t l thanh
ton nhanh trn l hp l.
- T l thanh ton bng tin.
T l thanh ton bng tin =
Vn bng tin
N phi tr ngn hn
T l thanh ton bng tin cho bit doanh nghip c bao nhiu ng vn
bng tin sn sng thanh ton cho mt ng n ngn hn. T l thanh ton
bng tin cng cao th kh nng thanh ton ca doanh nghip cng c tin
tng v ngc li t l thanh ton cng thp th kh nng thanh ton ca doanh
nghip kh m tin tng c. T l thanh ton bng tin thng c chp
nhn xp x 0,5.
Kho st t l thanh ton bng tin ca cng ty c phn ABC.
Ch tiu
Vn bng tin (triu)
N ngn hn (triu)
T l thanh ton nhanh
Nm X1
320
1.898
0,17
Nm X0
442
2.219
0,20
Chnh lch
-122
-321
-0,03
T l thanh ton bng tin cng ty nm X1 l 0,17 kh thp. Xem xt qu

kh, t l thanh ton bng tin mt cng kh thp v xu hng gim. Nu tnh
hnh kinh t ti chnh lc by gi n nh th c th chp nhn c nu khng
s dn n nguy c cng ty khng m bo tin cho thanh ton. V vy cng ty
cn ci thin vn bng tin p ng cho nhu cu thanh ton.
- T l thanh ton li vay.
H s thanh ton li n vay =
Li nhun trc thu + Li n vay

Li n vay
H s thanh ton li n vay cho bit kh nng m bo chi tr li n vay

ca doanh nghip. ng thi ch tiu ti chnh ny cng ch ra kh nng ti
chnh m doanh nghip to ra trang tri cho chi ph vay vn trong sn xut
kinh doanh. H s thanh ton li vay cng ln, thng thng ln hn 2 th kh
nng thanh ton li n vay ca doanh nghip tch cc hn v ngc li h s
thanh ton li vay cng thp th kh nng thanh ton li n vay ca doanh
nghip thp.
Trang 128 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Cn c vo s liu Cty c phn ABC h s thanh ton li n vay nh sau:

Ch tiu
Li nhun trc thu (triu)
Li n vay (triu)
Tng cng (triu)
H s thanh ton li n vay
Nm X1
1.010
215
1.225
5,70
Nm X0
880
205
1.085
5,29
Kh nng thanh ton li vay ca cng ty qua cc nm rt cao. ng thi,

kt qu vi thng tin trn bo co lu chuyn tin t th hot ng sn xut kinh
doanh ca cng ty cng to nn cc dng tin kh tt. V vy, iu ny chng
minh mt kh nng thanh ton li n vay kh tch cc ti cng ty.
1.1.3. Phn tch kh nng lun chuyn vn.
Tnh hnh ti chnh ca doanh nghip cn th hin qua kh nng lun
chuyn vn ca doanh nghip. Kh nng lun chuyn vn cha th hin c
ton din tnh hnh, kt qu, hiu qu ca hot ng sn xut kinh doanh, tnh
hnh s dng vn ti doanh nghip nhng th hin c kh nng chuyn i ti
sn, vn thnh thu nhp v ngc li t thu nhp to iu kin ti chnh cho vic
b p chi ph, to vn, tch lu vn phc v cho hot ng sn xut kinh doanh.
C nhiu ch tiu o lng v nh gi kh nng lun chuyn vn ca
doanh nghip nhng vic phn tch kh nng lun chuyn vn thng tp trung
vo lun chuyn ca nhng ti sn v vn sau:
- Lun chuyn hng tn kho:
Hng tn kho l mt b phn ti sn d tr ngn hn m bo cho qu
trnh sn xut kinh doanh din ra lin tc.
Tc lun chuyn hng tn kho c th hin qua mt trong 2 ch tiu
sau:
S vng quay hng tn kho =
Gi vn hng tn kho
bnh qun trong k
Tng gi vn hng bn trong k

Gi vn hng tn kho bnh qun trong k
Gi vn hng tn kho K + Gi vn hng tn kho CK

2
S ngy trong k (360 ngy)

S ngy ca mt vng
=
quay hng tn kho
S vng quay hng tn kho
S vng quay hng tn kho cng ln hoc s ngy mt vng quay hng tn
kho cng nh th tc lun chuyn hng tn kho cnh nhanh, hng tn kho
tham gia vo lun chuyn c nhiu vng hn v ngc li. S lun chuyn
hng tn kho cng nhanh th s gip doanh nghip c th gim bt c vn d
tr nhng vn m bo vn cho nhu cu sn xut kinh doanh, nng cao hiu qu
s vn tt hn v ngc li s lun chuyn vn chm th doanh nghip s phi
mt nhiu vn d tr hn cho nhu cu sn xut kinh doanh.
Trang 129 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Kho st tnh hnh lun chuyn hng tn kho ca cng ty ABC, cho bit gi
tr hng tn kho u nm X0 l 1.920 triu.
Ch tiu
Gi vn hng bn (triu)
Hng tn kho u k (triu)
Hng tn kho cui k (triu)
S vng quay hng tn kho (vng)
S ngy 1 vng quay hng tn kho
Nm X1
18.770
2.278
2.186
8,41
43 ngy
Nm X0
15.040
1.920
2.278
7,17
50 ngy
Chnh lch
3.730
358
-92
1,24
-7 ngy
Nm X1, tc lun chuyn hng tn kho ca cng ty t 8,41 vng, mi

vng vi thi gian 43 ngy. Tc lun chuyn hng tn kho nm sau nhanh
hn nm trc 1,24 vng v gim ngy lun chuyn mi vng l 7 ngy. Vi s
thay i nhanh tc lun chuyn hng tn kho nh vy th hin cng ty tit
kim tng i vn d tr hng tn kho, gii phng vn d tr xoay vng
vn nhanh to iu kin thun li v vn m rng sn xut kinh doanh gp
phn tng li nhun khi ang hot ng c li.
Ngoi ra, i vi n v sn xut, nguyn vt liu l mt b phn hng tn
kho ln nht nh hng quyt nh n lun chuyn hng tn kho. V vy,
nh gi tt hn kh nng lun chuyn hng tn kho c th tnh thm ch tiu
lun chuyn vn nguyn vt liu qua cng thc sau:
S vng quay
nguyn vt liu
Gi vn nguyn vt liu xut dng

Gi vn nguyn vt liu d tr bnh qun
S ngy ca mt vng
quay nguyn vt liu

S vng quay nguyn vt liu
- Lun chuyn n phi thu

Tc lun chuyn n phi thu va th hin kh nng lun chuyn vn kh nng thu hi n v dng tin dng thanh ton.
S vng quay n phi thu =
S ngy ca mt vng
quay n phi thu
Tng doanh bn chu trong k

S d n phi thu bnh qun trong k
S vng quay n phi thu
S vng quay n phi thu cng ln v s ngy mt vng quay cng nh th

hin tc lun chuyn n phi thu cng nhanh, kh nng thu hi n nhanh, hn
ch bt vn b chim dng a vo hot ng sn xut kinh doanh v doanh
nghip c c thun li hn v ngun tin trong thanh ton. Ngc li s vng
quay n phi thu cng nh v s ngy mt vng quay cng ln th tc lun
chuyn n phi thu chm, kh nng thu hi vn chm, gy kh khn hn trong
thanh ton ca doanh nghip v n cng c th dn n nhng ri ro cao hn v
kh nng khng thu hi c n.
Trang 130 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Theo s liu cng ty c phn ABC cho bit n phi thu u nm X0 l

1.620 triu v t l n phi thu k hoch hng nm l 7% trn doanh thu.
Ch tiu
Doanh thu bn chu (triu)
N phi thu u k (triu)
N phi thu cui k (triu)
S vng quay n phi thu (vng)
S ngy 1 vng quay n phi thu
Nm X1
24.567
1.408
1.506
16,86
21 ngy
Nm X0
19.817
1.620
1.408
13,09
28 ngy
Chnh lch
4.750
-212
98
3,74
-7 ngy
Trong nm X1, mc n phi thu ca cng ty c chp nhn l nh hn

1.719,69 triu nhng mc n phi thu ca cng ty nh hn, m bo mc n
phi thu cho php, tc lun chuyn n phi thu trong nm X1 l 16,80 vng
v mi vng l 21 ngy so vi nm X0 tc lun chuyn vn tng 3,74 vng
v mi vng gim 7 ngy. iu ny chng t kh nng thu hi n ca cng ty
tng dn t to iu kin hn ch tn ng vn trong thanh ton, vn b
chim dng v phn no gp phn tch cc trong thanh ton n ca cng ty.
Nht l cng ty ang trong giai on u t m rng khan him tin mt trong
u t.
1.1.4. Phn tch kh nng sinh li.
i vi doanh nghip mc tiu cui cng l li nhun. Li nhun l mt
ch tiu ti chnh tng hp phn nh hiu qu ca ton b qu trnh u t, sn
xut, tiu th v nhng gii php k thut, qun l kinh t ti doanh nghip.
nhn thc ng n v li nhun th khng phi ch quan tm n tng mc li
nhun m cn phi t li nhun trong mi quan h vi vn, ti sn, ngun lc
kinh t ti chnh m doanh nghip s dng to ra li nhun trong tng
phm vi, trch nhim c th. iu c th hin qua nhng ch tiu ti chnh
sau:
- T sut li nhun trn doanh thu
T sut li nhun
trn doanh thu
Li nhun trc thu thu nhp doanh nghip

Doanh thu
T sut li nhun trn doanh thu c th tnh cho hot ng sn xut kinh
doanh hoc cng c th tnh cho ton b hot ng ti doanh nghip. Ch tiu
ny cho bit vi mt ng doanh thu s to ra bao nhiu ng li nhun. N ch
ra mi quan h gia doanh thu v li nhun. y l 2 yu t lin quan rt mt
thit, doanh thu ch ra vai tr, v tr doanh nghip trn thng trng v li
nhun li th hin cht lng, hiu qu cui cng ca doanh nghip. Nh vy, t
sut li nhun trn doanh thu l ch tiu th hin vai tr v hiu qu ca doanh
nghip. Tng mc doanh thu, tng mc li nhun v t sut li nhun trn
doanh thu cng ln th vai tr, hiu qu hot ng ca doanh nghip cng tt
hn.
Theo s liu Cty ABC cc t sut li nhun trn doanh thu nh sau:
Trang 131 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Ch tiu
Li nhun trc thu (triu)
Doanh thu (triu)
T sut li nhun trn doanh thu
Nm X1
1.010
24.567
4,11%
Nm X0
880
19.817
4,44%
Chnh lch
130
4.750
-0,33%
Trong nm X1, t sut li nhun trn doanh thu ca cng ty l 4,11% gim
so vi nm X0 l 0,33%, mt mc gim khng ng k. Tuy nhin, c doanh thu
v li nhun u gia tng y l iu hp l. Chng t hiu qu sinh li trn
doanh thu ca cng ty cng kh tch cc.
- T sut li nhun trn ti sn ngn hn.
T sut li nhun
=
trn ti sn ngn hn
Li nhun sau thu thu nhp doanh nghip

Gi vn ti sn ngn hn bnh qun trong k
T sut li nhun trn ti sn ngn hn cho bit mt ng ti sn ngn hn

doanh nghip s dng to ra bao nhiu ng li nhun, th hin hiu qu s
dng ti sn ngn hn ti doanh nghip. T sut li nhun trn ti sn ngn hn
cng cao th trnh s dng ti sn ngn hn ca doanh nghip cng cao v
ngc li. Thng thng, ngoi tr nhng chin lc kinh doanh c bit th t
sut li nhun trn ti sn ngn hn c xem l hp l khi t nht phi ln hn
hoc bng li sut cho vay ngn hn trn th trng trong k.
Theo s liu cng ty c phn ABC v li sut cho vay ngn hn trong 2
nm X1 v X0 l 6% nm.
Ch tiu
Li nhun sau thu (triu)
Ti sn ngn hn u k (triu)
Ti sn ngn hn cui k (triu)
T sut li nhun trn ti sn ngn hn
Nm X1
606
5.000
4.200
13,17%
Nm X0
528
4.640
5.000
10,95%
Chnh lch
78
360
-800
2,22%
Trong nm X1, t sut li nhun trn ti sn ngn hn l 13,17%, ln hn

li sut cho vay ngn hn trn th trng 6% ng thi tng so vi nm X0 l
2,22%. Mt khc, quy m li nhun cng gia tng. iu ny chng t hiu qu
s dng ti sn ngn hn cng ty c kt qu v xu hng kh tt.
- T sut li nhun trn vn c nh.
T sut li nhun
trn vn c nh

Vn c nh s dng bnh qun trong k
T sut li nhun trn vn c nh cho bit mt ng vn c nh doanh

nghip s dng to ra bao nhiu ng li nhun, th hin hiu qu s dng vn
c nh ti doanh nghip. T sut li nhun trn vn c nh cng cao th trnh
s dng vn c nh ca doanh nghip cng cao v ngc li. Thng thng,
ngoi tr nhng chin lc kinh doanh c bit th t sut li nhun trn vn c
nh c xem l hp l khi t nht phi ln hn hoc bng li sut cho vay di
Trang 132 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
hn trn th trng trong k hoc t sut li nhun cam kt trong d n u

t ti sn c nh.
Theo s liu Cty ABC v li sut cho vay v di hn trn th trng 10%.
Ch tiu
Vn c nh u k (triu)
Vn c nh cui k (triu)
T sut li nhun trn vn c nh
Nm X1
606
2.096
3.600
21,28%
Nm X0
528
2.500
2.096
22,98%
Chnh lch
78
-404
1.504
-1,70%
Trong nm X1, t sut li nhun trn vn c nh l 21,28%, ln hn rt

nhiu so vi li sut cho vay di hn trn th trng l 10% ng thi gim so
vi nm X0 l 1,70%. Mt khc v quy m, li nhun cng gia tng v c bit
l cng ty ang a vo hot ng mt s ti sn c nh mi iu ny chng t
hiu qu s dng vn c nh cng ty c gim nhng vn m bo tt hn mc
li th trng nn y cng l du hiu s dng vn c nh kh hiu qu v xu
hng kh tt.
- T sut li nhun trn tng ti sn.
T sut li nhun
trn tng ti sn

Gi tr ti sn s dng bnh qun trong k
T sut li nhun trn ti sn cho bit mt ng ti sn doanh nghip s

dng trong hot ng to ra bao nhiu ng li nhun, th hin hiu qu s dng
ti sn chung ton doanh nghip. T sut li nhun trn ti sn cng cao th trnh
s dng ti sn ca doanh nghip cng cao v ngc li. Ngoi tr nhng
chin lc kinh doanh c bit th t sut li nhun trn vn s hu c xem l
hp l khi t nht phi ln hn hoc bng li sut cho vay vn di hn trn th
trng trong k hoc t c tiu chun mong mun ca ch s hu vn.
Theo s liu cng ty c phn ABC v li sut cho vay di hn l 10%.
Ch tiu
Vn s hu u k (triu)
Vn s hu cui k (triu)
T sut li nhun trn vn s hu
Nm X1
606
5.765
5.854
10,43%
Nm X0
528
5.200
5.765
9,63%
Chnh lch
78
565
89
0,80%
Trong nm X1, t sut li nhun cng ty ln hn mc bnh qun trn th

trng 10% v gia tng so vi nm X0 l 0,80%. Nh vy chng t hiu qu s
dng vn s hu cng ty va t hiu qu cao va c xu hng tng. y l mt
du hiu tch cc.
- Cc ch tiu nh gi kh nng sinh li khc.
Trang 133 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Ngoi nhng t sut sinh li trn, trong cc cng ty c phn nh gi

kh nng sinh li ca doanh nghip cc nh phn tch cn thng kt hp xem
xt nhng ch tiu sau:
Thu nhp ca mi
c phiu thng

S c phiu thng ang lu hnh
Hoc
Li nhun sau thu TNDN - C tc c phiu u i
Thu nhp ca mi
=
c phiu thng
ng thi, c cch nhn ng n hn v thu nhp mi c phiu cc ch
tiu trn c tnh mt cch chi tit hn qua ch tiu thu nhp mi c phiu
trc nhng khon thu nhp, chi ph bt thng nh thin tai, ho hon
Thu nhp ca mi c
phiu thng trc nhng
thay i bt thng
Thu nhp ca mi c phiu

thng sau thay i bt thng
Li nhun sau thu thu

Chi ph khc
+
nhp doanh nghip
Li nhun sau thu TNDN
C tc ca mi
c phiu thng
Li nhun c chia cho c phiu

T sut tr c tc ca mi
c phiu thng
C tc ca mi c phiu thng
Thu nhp ca mi c phiu thng
Gi tr th trng mi c phiu
T sut sinh li c phiu
Theo s liu chi tit ca Cty ABC, ta c cc thng tin bng nh sau:
Ch tiu
Nm X0 Nm X1
1. Gi vn c phiu u i 5% mnh gi 40.000 ang lu

hnh 50.000 c phiu (triu)
2.000
2.000
2. Gi vn c phiu mnh gi 20.000 ang lu hnh (triu)
3.600
3.674
165
180
4. Vn s hu (triu)
5.765
5.854
5. Gi tr th trng mi c phiu (ng/CP)
25.000
28.000
- Nm X0: 180.000 c phiu

- Nm X1: 183.700 c phiu
3. Li nhun li (triu)
Trang 134 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bo co chi tit v li li nh sau:

Ch tiu
1. S d ngy 1 thng 1 (triu)
2. Li nhun sau thu (triu)
3. Tng cng (triu)
4. Tr i
a. Li c phn c phiu u i (triu)
b. Li c phn c phiu thng (triu)
5. S d ngy 31/12 (triu)
Nm X0
137
528
665
Nm X1
165
606
771
100
400
165
100
491
180
Vi s liu trn tnh hnh c phiu ca cng ty c th hin nh sau:

Ch tiu
Nm X0
Nm X1
Chnh lch
Thu nhp mi c phiu thng
3.299
2.933
366
Thu nhp mi c phiu sau c phiu u i
2.754
2.378
376
2.673
2.222
451
T sut tr c tc ca mi c phiu thng

T sut sinh li c phiu
97,06%
9,84%
93,44%
9,51%
3,62
0,33%
Theo s liu trn, cc ch tiu t sut sinh li ca c phiu u cao v c xu

hng gia tng, c bit l t sut sinh li c phiu ca cng ty cao hn mc li
bnh qun trn th trng, nh vy nu u t vo cng ty s to cho chng ta
mt hi vng sinh li cao hn.
1.1.5. Phn tch kh nng sinh li qua ch s DUPONT
Ngoi vic nh gi ring bit kh nng lun chuyn vn v kh nng sinh
li, c th kt hp nh gi tng hp kh nng sinh li ca doanh nghip qua ch
s DUPONT:
Tng li nhun
T sut sinh li
=
x
trn vn s hu
Doanh thu
T sut sinh li
=
trn vn s hu
T sut li nhun
trn doanh thu
Doanh thu
x
Tng ti sn
x
Tng ti sn
Vn s hu
1
S vng
x
quay ti sn
T l vn s hu
Xem xt qua ch s DUPONT tng t sut li nhun trn vn s hu th

doanh nghip cn phi:
- Tng t sut li nhun trn doanh thu: Doanh nghip phi tit kim chi
ph, tng doanh thu tng tng mc li nhun v t tc tng li nhun tt
hn tc tng doanh thu.
- Tng tc lun chuyn ti sn: Doanh nghip phi tng doanh thu v
u t, d tr ti sn hp l.
Trang 135 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Gim t l vn s hu: Doanh nghip phi m bo tc tng vn s

hu thp hn tc tng ti sn.
Nhng du hiu trn cng ch ra rng tng t sut li nhun trn vn s
hu doanh nghip phi tng t sut li nhun trn doanh thu, tng lun chuyn
ti sn v gim t l vn ch s hu. ng thi, qua phn tch ch s dupont, c
ng s c li hn khi gim t l vn s hu v ngc li .
Theo s liu cng ty c phn ABC.
Ch tiu
Nm X0
Nm X1
Chnh lch
T sut li nhun trn doanh thu
2,47%
2,66%
-0,19%
S vng quay ti sn
2,74%
2,34%
0,40
T l vn s hu trn ti sn
64,85%
64,67%
0,18%
T sut li nhun trn vn s hu
10,43%
9,63%
0,80%
Chnh lch t sut li nhun trn vn s hu: 0,80%

nh hng thay i ca t sut li nhun trn doanh thu:
(2,47% - 2,66%) x 2,34 x (1/64,67%) = -0,69%
nh hng thay i ca s vng quay ti sn:
2,47% (2,74 - 2,34) (1/64,67%) = + 1,52%
nh hng thay i t l vn s hu trn ti sn:
2,47% x 2,74 x [1/(64,85%) - 1/(64,67%)] = -0,03%
Nh vy, so vi nm X0 t sut li nhun trn vn s hu tng 0,80%,
trong do gim t sut li nhun trn doanh thu lm gim t sut li nhun
trn vn s hu 0,69%, do tng vng quay lun chuyn ti sn lm tng t sut
li nhun trn vn s hu 1,52%, do gim t l vn ch s hu lm gim t sut
li nhun xung 0,03%.
Mc du t sut li nhun trn vn s ch hu c gia tng nhng xu hng
ny khng tt i vi ch s hu vn do t l vn s hu trn ti sn tng dn
nn c th lm gim mc sinh li trn vn c ng.
1.2. Phn tch din bin ngun vn v s dng vn
1.2.1 Phn tch bin bin c cu ngun vn
Phn tch c cu ngun vn l vic xem xt t trng tng loi ngun vn
trong tng s ngun vn cng nh xu hng bin ng ca tng ngun vn c
th. Qua , nh gi c chnh sch ti chnh ca doanh nghip, kh nng t
m bo v mt ti chnh cng nh mc c lp v mt ti chnh ca doanh
nghip. Nu t trng ngun vn ca ch s hu cng nh chng t s c lp v
ti chnh ca doanh nghip cng thp v ngc li.
Trang 136 / 197
TI SN
I. Ti sn ngn hn
Bt k
+ Tin mt ti qu
+ u t ti chnh ngn hn s thay
i no
+ Phi thu ca khch hng
ca ti
+ Hng tn kho
sn
+ Ti sn lu ng khc
II. Ti sn di hn
+ TSC
+ Cc khon u t ti chnh di hn
+ Chi ph xy dng c bn d dang
+ Cc khon k qu k cc di hn
GV: Nguyn Vn Sang
NGUN VN
I. N phi tr
S tng ln hay
1. N ngn hn
gim i ca ngun
+ Vay ngn hn
vn
+ Phi tr cho ngi bn
+ Thu v cc khon phi np nh nc
+ Phi tr cng nhn vin
+ N di hn
II. Ngun vn ch s hu
+ Li nhun khng phn chia
+ Vn gp ca c ng
+ Pht hnh c phiu thng, c phiu u i
1.2.2. Phn tch tnh hnh s dng ngun ti tr

1.2.2.1. Bng k din bin ngun vn v s dng vn
lp c bng k din bin ngun vn v s dng vn, ngi ta cn c
vo bng cn i k ton vi nhng khon mc c thay i gia cc k bo
co. Vi mi thay i trn tng khon mc trong bng cn i k ton u c
xp vo ct ngun vn hay ct s dng vn theo cch thc sau:
- Nu cc khon mc bn phn ti sn tng hoc cc khon mc bn phn
ngun vn gim th chnh l vic s dng vn trong k nn ghi c vo ct
s dng vn.
- Nu cc khon mc bn phn ti sn gim hoc cc khon mc bn phn
ngun vn tng th chnh l din bin ngun vn trong k nn c xp vo
ct ngun vn.
V d 6-2: T s liu trong Bng cn i k ton ca mt cng ty, nh
phn tch ti chnh lp c Bng k ngun vn v s dng vn nh sau:
Bng k ngun vn v s dng vn nm N
VT: 1.000
NI DUNG
TI SN
1. Tin v cc khon tng ng tin
2. Cc khon u t ti chnh NH
3. Cc khon phi thu
4. Hng tn kho
5. Ti sn ngn hn khc
6. Cc khon phi thu di hn
7. TSC
- Nguyn gi
- Gi tr hao mn lu k
S K
S CK
5.693.966
715
18.557.410
9.960
2.175.152
215
2.844.311
4.539.412
-1.695.101
5.810.085
945
22.824.622
7.400
2.465.764
300
4.004.952
6.068.366
-2.063.414
Ngun vn S dng vn
116.119
230
4.267.212
2.560
290.612
85
1.528.954
368.313
Trang 137 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
NI DUNG
S K
S CK Ngun vn S dng vn
8. Bt ng sn u t
13.780
30.723
- Nguyn gi
31.683
59.236
27.553
- Gi tr hao mn lu k
-17.903
-28.513
10.610
9. Cc khon u t ti chnh di hn
366.775
725.210 358.435
10. Ti sn di hn khc
0
525.323 525.323
TNG CNG TI SN
29.662.284 36.395.324 1.265.241 6.230.765
NGUN VN
1. Vay v n ngn hn
387.612
436.771
49.159
2. Phi tr ngi bn
1.654.576
191.091
1.463.485
3. Ngi mua tr tin trc
177.895
192.564
14.669
4. Cc khon phi tr, phi np khc
5.490.163 7.365.768 1.875.605
5. Vay v n di hn
902.791
459.637
443.154
6. Vn u t ca ch s hu
9.889.600 9.889.600
7. Thng d vn c phn
4.646.266 4.721.018
74.752
8. Qu u t pht trin
646.269
721.023
74.754
9. Qu d phng ti chnh
592.035
894.911 302.876
10. Qu khc thuc vn ch s hu
248.094
478.382 230.288
11. Li nhun cha phn phi
4.830.661 11.029.519 6.198.858
12. Ngun kinh ph v qu khc
196.322
15.040
181.282
TNG CNG NGUN VN
29.662.284 36.395.324 9.202.444 9.202.444
1.2.2.2. Bng phn tch din bin ngun vn v s dng vn

Sau khi hon thnh bng k ngun vn v s dng vn, ta c th tin
hnh lp bng phn tch ngun vn v s dng vn lm r din bin ngun
vn c s dng vo nhng trng tm no, ngun hnh thnh vn trong k ch
yu t u.
Cu trc ca bng phn tch th hin r s tin cng nh t trng ca tng
khon mc thay i so vi tng s, hnh thc nh sau:
Bng phn tch din bin ngun vn v s dng vn
VT: 1.000 ng
NI DUNG
Din bin ngun vn
Gim hng tn kho
Trch khu hao TSC
Trch khu hao bt ng sn u t
Tng vay v n ngn hn
Tng s tin ngi mua tr trc
Tng cc khon phi tr phi np khc
Tng thng d vn c phn
S TIN
2.560
368.313
10.610
49.159
14.669
1.875.605
74.752
T TRNG
0,03%
4,00%
0,12%
0,53%
0,16%
20,38%
0,81%
Trang 138 / 197
NI DUNG
Trch thm qu u t pht trin
Tng qu d phng ti chnh
Trch thm qu khc
Tng li nhun cha phn phi
Tng cng
S dng vn
Tng d tr tin v cc khon tng ng tin
Tng cc khon u t ti chnh ngn hn
Tng cc khon phi thu
Tng ti sn ngn hn khc
Tng cc khon phi thu di hn
Tng u t vo TSC
Tng gi tr bt ng sn u t
Tng cc khon u t ti chnh di hn
Tng ti sn di hn khc
Gim cc khon phi tr cho ngi bn
Thanh ton bt vay v n di hn
Gim ngun kinh ph v qu khc
Tng cng
GV: Nguyn Vn Sang
S TIN
74.754
302.876
230.288
6.198.858
9.202.444
T TRNG
0,81%
3,29%
2,50%
67,36%
100%
116.119
230
4.267.212
290.612
85
1.528.954
27.553
358.435
525.323
1.463.485
443.154
181.282
9.202.444
1,26%
0,00%
46,37%
3,16%
0,00%
16,61%
0,30%
3,89%
5,71%
15,90%
4,82%
1,97%
100%
2. K hoch ti chnh
2.1. Tm quan trng v ni dung k hoch ti chnh
2.1.1. Tm quan trng k hoch ti chnh
- ng vai tr quan trng, then cht trong vic lp k hoch v kim sot
ca cc doanh nghip.
- Xc nh mc tiu v nhng hnh ng cn thc hin t c mc
tiu.
- D dng lng ha cc mc tiu, c th ha, v tng hp vic s dng cc
ngun lc.
- K hoch ti chnh ca ton t chc v em li cho t chc nhiu li ch,
c th bao gm:
+ Thc y cc nh qun tr lp k hoch,
+ Cung cp ngun thng tin ci thin vic ra quyt nh,
+ Gip ch cho vic s dng cc ngun lc v qun l nhn s thng qua
vic thit lp tiu chun nh gi hiu sut,
+ Ci thin vn truyn thng v hp tc.
Trang 139 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.1.2. Ni dung k hoch ti chnh

K hoch u t v ti tr l mt d tnh v vic s dng vn v khai thc
cc ngun vn theo tng nm ti kha trong phm vi t 3 n 5 nm. K hoch
u t v ti tr l tng hp cc chng trnh d kin ca cng ty.
Mc ch: Bo m duy tr s cn i ti chnh.
Ni dung ca k hoch: Gm 2 phn chnh l nhu cu vn v ngun vn.
2.1.2.1. Nhu cu vn
Nhu cu vn l tng hp tt c cc nhu cu u t vo cc ti sn ca cc
chng trnh kinh doanh, pht trin, th hin trn c s bin i rng gia cc
nm trn cc bo co ti chnh vi cc ni dung sau y:
- Nhu cu u t vo TSC, th hin bng s tng ln ca nguyn gi
TSC trong bng cn i k ton,
- Tng vn lun chuyn rng: l tng phn ti sn ngn hn c ti tr
bng ngun vn thng xuyn,
- Tng u t vo ti sn ti chnh,
- Tng u t vo ti sn v hnh.
2.1.2.2. Ngun vn
Ngun vn thng c sp xp theo th t u tin khai thc nh sau:
- Ngun vn c rt ra t vic gim vn lun chuyn rng,
- Ngun t ti tr: gm khu hao v li nhun cha phn phi ti u t,
- Nhn hon vn vay: l cc khon n do ngi vay di hn ca cng ty
hon tr.
- Vay trung v di hn: Vay t ngn hng u t v cc trung gian ti chnh
khc.
- Tng vn: Vic pht hnh c phiu u i v vn u t ca ch s hu.
Trong k hoch u t v ti tr, cng ty cn phi duy tr mt s cn i
gia ngun vn v nhu cu vn. Khi c s thiu ht v ngun vn, th t u tin
trc ht l rt vn ra t vn lun chuyn rng, sau l s dng cc bin php
ti tr t bn ngoi nh tng vn bng pht hnh c phiu v vay n. Vic s
dng ngun bn ngoi phi da trn s cn nhc vi nng lc i vay, nng lc
tr n v iu kin ti chnh hin ti ca cng ty v nhng iu kin v hiu sut
ti chnh nh hng rt ln n nng lc thng lng v chi ph ti tr. Tt
nhin, cc bin php ti tr phi nm trong khun kh cc chnh sch ti chnh
c vch ra.
Vn quan trng t ra i vi nhim v phi tr ca k hoch u t v
ti tr l iu tit ngun v s dng ngun theo thi gian m bo s cn i
Trang 140 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
v hiu qu. Trong trng hp c s mt cn i nghim trng, cn phi xem

xt li cc chng trnh d kin trc .
2.2. Trnh t v cn c lp k hoch ti chnh
2.2.1. Trnh t lp k hoch ti chnh
Qu trnh lp k hoch ti chnh c th chia thnh 3 giai on: Giai on
chun b, giai on son tho k hoch, giai on hon chnh k hoch.
- Giai on chun b lp k hoch
Cng vic ch yu ca giai on ny l thu nhp v phn tch thng tin.
Hot ng kinh doanh trong nn kinh t th trng, thng tin l mt vn
sng cn ca doanh nghip. C c nhng thng tin ng v kp thi l c s
cho nh kinh doanh ra quyt nh ng. Ngc li, nu thiu thng tin hoc
thng tin sai lch d dng dn n quyt nh sai lm. Cht lng lp k hoch
kinh doanh ni chung cng nh k hoch ti chnh ph thuc rt ln vo vic
thu nhp v x l phn tch thng tin.
lp k hoch, doanh nghip cn rt nhiu thng tin trong cc lnh vc
khc nhau. Lng thng tin cn thu thp cng ty thuc vo quy m hot ng
ca doanh nghip.
Nhng thng tin cn thu thp c th chia lm hai loi:
+ Thng tin v cc nhn t bn ngoi doanh nghip.
+ Thng tin v cc nhn t bn trong doanh nghip.
+ Thng tin sau khi thu thp cn phi tin hnh x l, phn tch t rt
ra nhng im mnh, im yu v tim nng cn khai thc, nhng c hi cho
doanh nghip trong kinh doanh v ti chnh.
- Giai on son tho k hoch
Trn c s mc tiu v k hoch hot ng thc hin vin son tho k
hoch nhm xc nh nhu cu vn thc hin cc k hoch hot ng, cc ngun
vn cn huy ng, cc bin php m bo kh nng thanh ton v d tnh kt
qu ti chnh hot ng kinh doanh ca doanh nghip.
- Giai on hon chnh k hoch
Sau khi k hoch c d tho cn xem xt tng kt k hoch.
+ Cn nhc tnh kh thi ca k hoch.
+ Xem xt kt qu ti chnh d tnh vi mc tiu ban u.
+ Xem xt mc hp l ca nhng gi thit kinh t c dng d
on, pht hin nhng sai st trong nhng thng tin hoc nhng khim quyt
trong cc hot ng.
Trn c s b sung k hoch c hon thin hn (bao hm c v
xem xt iu chnh cc k hoch hot ng mt cch ph hp hn).
Trang 141 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.2.2. Cn c lp k hoch ti chnh

- Cc k hoch sn xut k thut (k hoch hot ng)
Lp k hoch ti chnh cng l qu trnh lng ha bng tin cc nhu cu
v chi ph thc hin cc k hoch sn xut k thut v hiu qu ca cc k
hoch ny a li, ng thi xc nh v huy ng cc ngun vn p ng
cc nhu cu .
V vy, mc xc thc ca k hoch ti chnh ty thuc rt ln vo cht
lng ca cc k hoch sn xut k thut. Tuy vy, cng cn thy vic lp k
hoch ti chnh khng ch n thun l vic tnh ton chuyn i thnh tin m
thng qua vic lp k hoch ti chnh cn kim tra tnh hp l v hiu qu ca
cc b phn k hoch khc.
- Kt qu phn tch nh gi tnh hnh ti chnh k trc
Nhng kin rt ra qua phn tch nh gi tnh hnh v kt qu ti chnh
k trc cho th nhng im mnh v nhng im yu trong hot ng ti chnh
ca doanh nghip, t gi ln phng hng v bin php nhm khai thc th
mnh, tim nng v iu chnh khc phc nhng im yu v ti chnh ca
doanh nghip trong k k hoch.
- Cc chin lc hay nh hng ti chnh
K hoch ti chnh l vic c th ha ti chnh ca doanh nghip. Do vy,
khi lp ti chnh hng nm cn phi trn c s xem xt cc chin lc ti chnh
ca doanh nghip nh: Chin lc u t, chin lc huy ng vn, chin lc
v c tc v.v.
- Cc chnh sch, ch ti chnh ca Nh nc i vi doanh nghip. V
nhng vn lin quan trc tip n mi trng kinh doanh ca doanh nghip.
Cn nm vng cc chnh sch khuyn khch u t ca Nh nc, cc lut
thu, ch khu hao ti sn c nh, cc th l v quy ch vay vn V nhng
xu hng din bin thay i trong mi trng kinh doanh m trc tip l mi
trng ti chnh nh s hnh thnh th trng chng khon, s pht trin ca cc
Cng ty cho thu ti chnh Nhng yu t trn u lin quan n vic d kin
ti chnh ca doanh nghip.
2.2.3. ngha ca lp k hoch ti chnh
- Vic lp k hoch ti chnh gip cho ngi lnh o, ngi qun l xc
nh r mc tiu ti chnh cn t ti trong mt khong thi gian nht nh. T
, cn nhc xem xt tnh kh thi, tnh hiu qu ca cc quyt nh u t, ti
tr.
- K hoch ti chnh l cng c gip cho ngi lnh o, qun l doanh
nghip thc hin tt hn vic iu hnh hot ng kinh doanh, hot ng ti
chnh v hn th na l ch ng ng ph vi nhng bin ng trong kinh
Trang 142 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
doanh so vi d kin, t iu chnh kp thi cc hot ng t c mc

tiu ra.
- K hoch ti chnh l cn c quan trng vay vn hay thu ht cc nh
u t khc b vn u t vo doanh nghip.
2.3. K hoch lu chuyn tin t
- D on dng tin vo:
+ Dng tin vo t hot ng kinh doanh
+ Dng tin vo t hot ng u t
+ Dng tin vo t hot ng ti chnh
- D on dng tin ra
+ Dng tin ra t hot ng kinh doanh
+ Dng tin ra t hot ng u t
+ Dng tin ra t hot ng ti chnh
- So snh dng tin vo v dng tin ra, tm bin php cn bng gia
thu v chi vn bng tin.
V d 6-3
Doanh nghip X c ti liu nh sau:
+ Theo ti liu thng k kinh nghip, sau khi bn hng th c 20% s tin
hng thu c trong vng 30 ngy; 70% c tr trong thng th 2; v 10% tr
trong thng th 3.
+ Chi ph mua vt liu ph tng ca thng ny bng 70% doanh thu tiu th
ca thng tip theo. ng thi vic tr tin mua ph tng l theo quy nh tr
sau 1 thng.
+ S d vn bng tin cui thng 6 l 6 triu ng.
+ D kin doanh thu bn hng v nhu cu chi tiu tin mt 6 thng cui
nm 20X1 nh sau:
Ch tiu
1. DT tiu th SP
T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T1/X+1

10 10 20 30 40 20 20 10
10
2. Chi ph vt liu
3. Chi tr lng, BHXH
7
0
14
0
21
1.5
28
2.5
14
2.5
14
1.5
7
1.5
7
1
0
0
4. Tr tin thu vn phng

5. Chi khc bng tin
0
0
0
0
0.5
0.2
0.5
0.3
0.5
0.4
0.5
0.2
0.5
0.2
0.5
0.1
0
0
6. Np thu
0 0.36 0.63 0.93 1.05 0.66 0.54
8. Tr tin mua thit b
Trang 143 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Lp k hoch lu chuyn tin t

Bc 1: Chun b s liu
Ch tiu
I. DT tiu th SP
1. Thu tin bn hng
a. T 1 30 ngy
b. T 31 60 ngy
c. T 61 90 ngy
II. Chi tin mua vt liu
1. Tr tin mua vt liu
T5
10
0
2
0
0
7
0
T6
10
0
2
7
0
14
7
T7
20
12
4
7
1
21
14
T8
30
21
6
14
1
28
21
T9 T10 T11 T12 T1/X+1

40
20
20
10
10
31
35
22
18
11
8
4
4
2
2
21
28
14
14
7
2
3
4
2
2
14
14
7
7
0
28
14
14
7
7
Bc 2: Lp bng d tr k hoch lu chuyn tin t

Ch tiu
A. TNG THU
1. Thu tin bn hng
2. Thu khc
B. TNG CHI
1. Tr tin mua vt liu
2. Chi tr lng, BHXH
3. Tr tin thu vn phng
4. Chi khc bng tin
5. Np thu
6. Tr tin mua thit b
C. THU - CHI
d. S d vn bng tin u thng
e. S d vn bng tin cui thng
f. Mc d vn bng tin mong i
g. vn bng tin tha, thiu (e-f)
T7
12
12
T8
21
21
T9
T10
T11
T12
31
35
22
18
31
35
22
18
16.56
14
1.5
0.5
0.2
0.36
0
-4.56
6
1.44
3
-1.56
24.93 37.33 17.25

21
28
14
2.5
2.5
1.5
0.5
0.5
0.5
0.3
0.4
0.2
0.63
0.93
1.05
0
5
0
-3.93 -6.33 17.75
1.44 -2.49 -8.82
-2.49 -8.82
8.93
3
3
3
-5.49 -11.82
5.93
16.86
14
1.5
0.5
0.2
0.66
0
5.14
8.93
14.07
3
11.07
14.14
7
1
0.5
0.1
0.54
5
3.86
14.07
17.93
3
14.93
3. D kin bng cn i ti sn theo cc ch tiu ti chnh c trng

- Vi quy m doanh thu d kin trc
- Cc ch tiu ti chnh c trng trung bnh ca doanh nghip cng ngnh
T , d kin mt Bng cn i ti sn cho chnh doanh nghip
V d 6-4
Doanh nghip Mai Giang d kin nm N quy m doanh thu thun s t 10
t ng.
Da trn cc h s ti chnh ca cc doanh nghip trong cng ngnh ngh
kinh doanh. doanh nghip xy dng cc h s ti chnh nm N nh sau:
Trang 144 / 197
H s n
Vng quay ton b vn
Vng quay VL
GV: Nguyn Vn Sang
40%
2 vng
5 vng
H s thanh ton hin thi

Vng quay hng tn kho
K thu tin bnh qun
2,5
8 vng
18 ngy
Hy xy dng Bng CKT mu cho doanh nghip Mai Giang

Vi d liu cho ta c:
1. Vng quay ton b vn = DTT/VKDbq = 2
Suy ra: VKD = 10 t / 2 = 5 t
2. H s n = N phi tr / VKD = 0,4
Suy ra: N phi tr = VKD x 0,4 = 5 t x 0,4 = 2 t
3. Tng ti sn = N phi tr + Vn ch s hu
Suy ra: Vn ch s hu = 5 t - 2 t = 3 t
4. Vng quay VL = DTT / VLbq = 5 vng
Suy ra: VL = DTT / 5 = 10 t / 5 = 2 t
5. Tng ti sn = TSL + TSC
Suy ra: TSC = Tng TS - TSL = 5 t - 2 t = 3 t
6. H s thanh ton hin thi = TSL / N ngn hn = 2,5
Suy ra: N ngn hn = TSL / Hht = 2 t / 2,5 = 0,8 t
7. N phi tr = N ngn hn + N di hn
Suy ra: N di hn = 2 t - 0,8 t = 1,2 t
8. Vng quay HTK = DTT / HTKbq = 8 vng
Suy ra: HTK = 10 t / 8 = 1,25 t
9. K thu tin bq = Cc khon phi thu bq/ DTTbq 1 ngy
Suy ra: Cc khon phi thu = Kpt x DTTbq ngy = 0,5 t
10. TSL = Vn bng tin + Khon phi thu + HTK
Suy ra: Vn bng tin = 2 t - 0,5 t - 1,25 t = 0,25 t
Da vo kt qu trn, ta c Bng CKT mu sau cho doanh nghip:
Bng Cn i K ton Doanh nghip Mai Giang
Ti sn
A. Ti sn lu ng
1. Vn bng tin
2. Cc khon phi thu
3. Hng tn kho
B. TSC (Gi tr cn li)
Tng ti sn
Tin
2.000
250
500
1.250
3.000
5.000
Ngun vn
A. N phi tr
1. N ngn hn
2. N di hn
B. Vn ch s hu
Tng ngun vn
nm N
Tin
2.000
800
1.200
3.000
5.000
Trang 145 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
4. Thc hnh
Bi tp s 1
Hy hon thin bng cn i k ton vi cc thng s c cho di y:
N di hn/Vn u t ch s hu:
0,5
Vng quay ti sn
2,5X
K thu tin bnh qun
18 ngy
Vng quay tn kho
9 ln
Li nhun hot ng bin
10%
Kh nng thanh ton nhanh
Gi s nm c 360 ngy.
Tin mt
Phi tr ngi bn v n ngn hn
100
Phi thu khch hng
N di hn
Hng tn kho
Vn u t ca ch s hu
100
Ti sn c nh
Li nhun sau thu cha phn phi
100
Tng ti sn
Tng ngun vn
Bi tp s 2
Ti mt DN c ti liu sau:
1. Bng cn i k ton ca Cty ABC ngy 31/12/N
Ti sn
A,TSL & T ngn hn
1,Tin
u
k
Cui
k
Ngun vn
n v: Tr
u
k
Cui
k
600
750 A,N phi tr
700
930
50
130 I, N ngn hn
400
510
2, u t T C ngn hn
120
125 1,Vay ngn hn NH
200
320
3, Cc khon phi thu
100
150 2, Phi tr ngi bn
50
40
4, Hng tn kho
320
310 3, Phi np NS
120
80
30
70
300
420
1.350 B, Ngun vn ch s hu
1.400
1.570
1.400
1.570
5,TSL khc
B,TSC&TTC di hn
I, TSC
10
1.500
930
35 4, Phi thanh ton CNVC

1.750 II, N di hn
1, Nguyn gi TSC
1.350
1.830 I, Ngun vn qu
2, Hao mn ly k
(420)
(480) 1, Ngun vn kinh doanh
720
720
II, T TC di hn
120
150 2,Qu u t pht trin
470
650
III, Chi ph XDCB d dang
310
170 3, Li cha phn phi
70
40
IV, K qu di hn
140
140
160
2.100
2.500
Tng ti sn
2.100
80 4, Ngun vn TXDCB
2.500 Tng ngun vn
Trang 146 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2. Bo co kt qu kinh doanh ca cng ty ABC nm N

TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Ch tiu
Tng doanh thu
Cc khon khu tr
Gi vn hng bn
Chi ph bn hng
Chi ph QLDN
Li nhun trc thu& li vay
Li vay phi tr
Thu thu nhp
Li nhun sau thu
Nm N-1
4.450,00
210,00
3.432,32
184,40
199,28
424,00
84,00
85,00
255,00
(VT: Tr.)
Nm N
6.130,00
180,00
4.700,50
232,05
297,50
719,95
121,95
149,50
448,50
3. Cho cc ch tiu c trng ti chnh c tnh cht trung bnh ngnh nhng
nm gn y.
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ch tiu
Kh nng thanh ton tng qut
Kh nng thanh ton hin thi
Kh nng thanh ton nhanh
Kh nng thanh ton la vay
H s n
T sut t ti tr
Vng quay VL
Hiu sut VC
Vng quay toang b vn
T sut li nhun VKD
T sut li nhun vn ch s hu
T sut li nhun VC
Chun mc ngnh
2,5
1,4
0,9
5,3
0,4
0,6
8,0
3,8
2,5
25%
3,5%
28%
Yu cu:
1. Tnh cc ch tiu c trng ti chnh ca cng ty ABC nm N.
2. nh gi tnh hnh hot ng ti chnh ca doanh nghip nm N so vi
chun mc ca ngnh
Bi tp s 3
C ti liu ca mt doanh nghip nh sau:
BNG CN I K TON CA CNG TY ABC
Ti sn
A/TSNH
I, Tin
II, T TCNH
III, Phi thu
IV, Vt t HH
V, TSL khc
01/01/N 31/12/N
Ngun vn
1.620.000 2.192.450 A/ N phi tr
450.000 908.300 I/ N ngn hn
100.000 150.000 1, Vay ngn hn
350.000 577.600 2, Phi tr ngi bn
650.000 496.550 3, Phi np NS
70.000
60.000 4, Phi np khc
(n v : Tr)
01/01/N
31/12/N
1.040.000 880.000
560.000 480.000
80.000
15.000
360.000 380.000
50.000
24.000
70.000
61.600
Trang 147 / 197

Ti sn
01/01/N
B/TS Di hn
I, TSC
1,TSC hu hnh
- Nguyn gi
- Hao mn ly k
2,TSC v hnh
- Nguyn gi
- Hao mn ly k
3, CP XDCB d dang
II, T bt ng sn
- Nguyn gi
- Hao mn ly k
III,T TC di hn
Cng ti sn
3.800.000
3.550.000
2.750.000
3.330.000
580.000
410.000
650.000
240.000
390.000
GV: Nguyn Vn Sang

31/12/N
Ngun vn
01/01/N
31/12/N
II/ Vay di hn
480.000 400.000
B/ vn Ch SH
4.380.000 5.312.850
I, Vn ch SH
4.220.000 5.137.850
1, Vn c phn
3.420.000 4.221.800
2, Qu TPT
305.000 440.000
3, Qu d phng TC
95.000 140.000
4, Li nhun
50.000 136.050
5,Ngun vn TXDCB
350.000 200.000
II, Ngun kinh ph khc
160.000 175.000
4.001.000
3.297.000
2.837.000
3.670.000
833.000
360.000
650.000
290.000
100.000
354.000
360.000
6.000
250.000 350.000
5.420.000 6.193.450 Cng ngun vn
5.420.000 6.193.450
Yu cu:
1. Tnh cc h s v kh nng thanh ton, cc h s v c cu ti chnh v
tnh hnh u t.
2. Hy phn tch din bin ngun vn v s dng vn ca cng ty sau mt
nm hot ng.
Trang 148 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 7
U T DI HN CA DOANH NGHIP
1. Tng quan v u t di hn ca doanh nghip
1.1. Khi nim u t di hn
1.1.1. Khi nim
u t di hn ca doanh nghip chnh l hot ng b vn mua sm,
xy dng hnh thnh cc ti sn c nh hu hnh v ti sn c nh v hnh,
hnh thnh lng ti sn lu ng thng xuyn cn thit ph hp vi mt qui
m kinh doanh nht nh hoc gp vn lin doanh di hn hoc mua c
phiu, tri phiu ca n v khc nhm thu li nhun.
1.1.2. c trng c bn u t di hn ca doanh nghip
- Vn u t ban u b ra ln, c huy ng t nhiu ngun khc nhau.
- Thi gian thu hi vn di
- Ri ro trong u t di hn cao
- Nhm t hiu qu kinh t cao - ti a ho li nhun ca doanh nghip.
1.2. Cc loi u t di hn ca doanh nghip
1.2.1. Xt trn phng din hiu qu kinh t x hi tm v m
- u t tng trng thun tu: l loi u t m mc ch ca n ch
l nhm gia tng li nhun rng ca bn thn nh u t m khng lm tng gi
tr rng cho x hi. Kt qu ca qu trnh u t ny l s dch chuyn n
thun gi tr gia cc nh u t, v vy loi u t ny cn c gi l u t
dch chuyn.
V d: u t mua bn t, u t mua bn c phiu
- u t pht trin: L loi u t m kt qu ca n khng ch lm gia
tng li nhun rng cho nh u t m cn lm gia tng gi tr cho x hi. Loi
u t ny cn bao hm c cc hot ng u t m trong li ch x hi c
t ln hng u v d nh: u t cho y t, u t cho gio dc, u t cho bo
v mi trng, u t cho xo i gim ngho, u t cho pht trin trn c s
h tng x hi
1.2.2. Phn theo ni dung kinh t
u t di hn ca mt doanh nghip bt k c chia lm 03 loi:
- u t vo lc lng lao ng: y l hnh thc u t nhm gia tng s
lng, cht lng ngun lao ng ca mt doanh nghip thng qua cc chng
trnh nhn s.
Trang 149 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- u t vo ti sn c nh: y l loi u t nhm mc ch m rng

quy m hot ng, nng cao trnh ca cc loi ti sn c nh thng qua cc
hot ng mua sm, xy dng c bn.
- u t vo ti sn lu ng: y l loi u t nhm gia tng ngun vn
hot ng thng qua vic s dng mt phn vn di hn b sung v m rng
quy m vn lu ng rng (NWC) cho doanh nghip.
1.2.3. Phn loi theo mc tiu u t
- u t mi: L hnh thc u t m trong ton b vn u t ca ch
u t c s dng xy dng mt c s kinh doanh hon ton mi c t
cch php nhn ring.
- u t b sung thay th: L hnh thc u t m vn u t c dng
trang b thm hoc thay th cho nhng ti sn c nh hin c ca mt doanh
nghip ang hot ng m khng lm hnh thnh nn mt doanh nghip mi c
lp vi doanh nghip c.
- u t chin lc: l loi u t m trong vn u t c s
dng to ra nhng thay i c bn i vi qu trnh sn xut kinh doanh ca
doanh nghip nh: Thay i hoc ci tin sn phm, pht trin mt th trng
mi
- u t ra bn ngoi: L hnh thc u t m trong mt phn ti sn
ca doanh nghip c dng tham gia u t vo mt i tng u t khc
khng thuc quyn qun l ca doanh nghip ban u.
1.2.4. Phn theo mi quan h gia cc qu trnh u t
- u t c lp: L hot ng u t m vic c thc hin u t hay
khng cng khng c nh hng g n hiu qu hot ng ca mt qu trnh
u t khc.
- u t ph thuc: L loi u t m i tng u t c chp nhn u
t hay khng s c nh hng tc ng trc tip n hiu qu hot ng ca mt
qu trnh u t khc. Trong thc t loi u t ny thng l loi u t l
thuc nhau v mt kinh t.
- u t loi b: L loi u t m khi mt i tng u t ny c chp
nhn th ng nhin mt i tng u t khc phi b loi b.
1.2.5. Phn loi theo mc tham gia qun l ca ch u t vo i
tng u t
- u t trc tip: L hnh thc u t trong ngi b vn v ngi trc
tip qun l iu hnh khai thc i tng u t l mt.
- u t gin tip: L hnh thc u t m ngi b vn v ngi qun l
iu hnh khai thc khng phi l mt.
Trang 150 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- u t cho vay: Thc cht l mt dng ca u t gin tip trong ch

u t ch thc hin chc nng n thun l ngi ti tr vn. Ch u t khng
tham gia qun l i tng u t, khng chu bt c ri ro no ca d n u t
m ch hng mt khon tin li c nh trn c s ngun vn cho vay.
1.2.6. Phn theo ngun gc ca vn
- u t trong nc: L loi u t m trong ngun vn u t c
huy ng trong nc v ch u t l ngi Vit Nam hoc t chc c php
nhn Vit Nam. Loi u t ny c iu chnh bi Lut khuyn khch u t
trong nc.
- u t nc ngoi: L loi hnh u t m trong c s tham gia gp
vn ca ch u t ngi nc ngoi. Loi u t ny chu s iu chnh ca
Lut khuyn khch u t nc ngoi ti Vit Nam.
1.3. Cc yu t tc ng n quyt nh u t di hn
- Chnh sch kinh t ca Nh nc trong vic pht trin nn kinh t
Thng qua chnh sch kinh t, php lut v bin php kinh t, Nh nc
to mi trng v hnh lang cho cc doanh nghip pht trin sn xut kinh
doanh, i theo qu o ca k hoch v m
Nh nc nh hng u t pht trin kinh doanh, khuyn khch cc
doanh nghip u t vo nhng ngnh ngh c li cho quc k, dn sinh
Bi th, i quyt nh u t, trc tin cc doanh nghip cn phi xem
xt n chnh sch kinh t ca nh nc cng nh chnh sch khuyn khch u
t, chnh sch thu
- Th trng v s cnh tranh
Trong sn xut hng ha, th trng tiu th sn phm l mt cn c ht
sc quan trng doanh nghip quyt nh u t. Vn t ra cho doanh
nghip l phi u t sn xut ra nhng loi sn phm m ngi tiu dng
cn, tc l phi cn c vo nhu cu sn phm trn th trng hin ti v tng
lai xem xt vn u t. Th trng tiu th sn phm l cn c quan trng
doanh nghip quyt nh u t.
Trong u t khi xem xt th trng th khng th b qua yu t cnh
tranh. Trong u t, doanh nghip phi cn c vo tnh hnh hin ti ca doanh
nghip, tnh hnh cnh tranh gia cc doanh nghip trn th trng v d on
tnh hnh trong tng lai c phng thc u t thch hp
- Li sut v thu trong kinh doanh: y l yu t nh hng ti chi ph
u t ca doanh nghip. Thng thng thc hin u t ngoi vn t c,
doanh nghip phi vay v ng nhin phi tr khon li tin vay. Li sut chnh
l chi ph v vn u t trong kinh doanh, do vy nh hng ti chi ph u t
ca doanh nghip. Do vy, doanh nghip khng th khng tnh n yu t li
sut tin vay trong quyt nh u t.
Trang 151 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Thu l cng c rt quan trng ca Nh nc iu tit v hng dn

cc doanh nghip u t kinh doanh. Thu nh hng ti doanh thu tiu th v
li nhun ca doanh nghip.
- S tin b ca khoa hc cng ngh: C th l c hi hoc cng c th l
nguy c e do i vi s u t ca doanh nghip.
- Doanh nghip phi chp nhn mo him trong u t pht trin sn phm
mi
- Nu doanh nghip khng tip cn vi s tin b ca khoa hc cng ngh
s dn ti lm n thua l do khng cn ph hp vi nhu cu th trng
- Mc ri ro ca u t
Trong sn xut hng ha vi c ch th trng, mi quyt nh u t u c th
gn lin vi ri ro nht nh do s bin ng trong tng lai v sn xut v v th trng
v..v
Cn nh gi mc ri ro v t sut sinh li xem xt quyt nh u t
- Kh nng ti chnh ca doanh nghip
Mi doanh nghip c ngun ti chnh u t gii hn nht nh bao
gm ngun vn t c v ngun vn c kh nng huy ng
Doanh nghip khng th quyt nh u t thc hin d n vt xa kh
nng ti chnh ca mnh
1.4. Trnh t ra quyt nh u t di hn
Qu trnh u t c phn thnh 3 giai on ln nh sau:
1.4.1. Giai on chun b u t:
Giai on ny cn gii quyt cc cng vic:
- Nghin cu s cn thit phi u t v quy m u t.
- Tin hnh tip xc, thm d th trng trong nc, ngoi nc xc
nh ngun tiu th, kh nng cnh tranh ca sn phm, tm ngun cung ng vt
t, thit b, vt t cho sn xut.
- Xem xt kh nng v ngun vn u t v la chn hnh thc u t.
- Tin hnh iu tra, kho st v la chn a im.
- Lp d n u t.
- Thm nh d n u t.
Giai on ny kt thc khi nhn c vn bn Quyt nh u t nu y l
u t ca Nh nc hoc vn bn Giy php u t nu y l ca cc thnh
phn kinh t khc.
1.4.2. Giai on thc hin u t:
Trang 152 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Giai on ny gm cc cng vic:

- Xin giao t hoc thu t (i vi d n c s dng t); Xin giy php
xy dng nu yu cu phi c giy php xy dng v giy php khai thc ti
nguyn (nu c khai thc ti nguyn);
- Chun b mt bng xy dng: Thc hin n b gii phng mt bng ,
thc hin k hoch ti nh c v phc hi (i vi d n c yu cu ti nh c
v phc hi), chun b mt bng xy dng.
- Chn thu t vn kho st thit k.
- Thm nh thit k.
- u thu mua sm thit b, cng ngh;
- Thm nh, ph duyt thit k v tng d ton, d ton cng trnh.
- K cc loi hp ng thc hin d n.
- Tin hnh thi cng cng trnh.
- Lp t thit b.
- Tng nghim thu cng trnh.
1.4.3. Giai on kt thc xy dng a d n vo khai thc s dng:
Giai on ny gm cc cng vic:
- Nghim thu, bn giao cng trnh;
- Thc hin vic kt thc xy dng cng trnh;
- Vn hnh cng trnh v hng dn s dng cng trnh;
- Bo hnh cng trnh;
- Quyt ton vn u t; Ph duyt quyt ton.
- a cng trnh vo sn xut kinh doanh
TNG U T
Giai on I: GIAI ON TIN U T
Nghin cu c
Nghin cu tin
Nghin cu kh thi
Thm nh v ra
hi u t
kh thi
quyt nh u t
Giai on II: GIAI ON THC HIN U T
m phn k kt Thit k v xy
Lp t v hiu chnh
Vn hnh th,
cc hp ng dng cc cng trnh
cc loi my mc
nghim thu
thit b
cng trnh
Giai on III: GIAI ON VN HNH KHAI THC D N
2. Xc nh dng tin ca d n
2.1. Cc nguyn tc c bn khi xc nh dng tin ca d n
- nh gi d n phi da vo dng tin ch khng da vo li nhun.
Trang 153 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- nh gi d n phi da vo dng tin tng thm

- nh gi d n phi da vo dng tin sau thu
- Khng c tnh chi ph chm vo dng tin tng thm
- Phi tnh chi ph c hi vo dng tin tng thm
- Phi tnh n yu t lm pht khi xem xt dng tin.
2.2. Xc nh dng tin ca d n u t
u t di hn cng c ngha l b tin ra hin ti hy vng trong
tng lai s thu c cc khon thu nhp nhiu hn. Do vy, trn gc ti
chnh, u t l mt qu trnh pht sinh cc dng tin chi ra v dng tin thu
vo. Mt d n u t cng c th c m t v nh lng c di dng
cc dng tin, chng hn mt d n u t A b vn u t ngay mt ln l CF0
v d kin thu c cc khon tin cc nm trong tng lai CF1, CF2, CF3
CFn-1, CFn. D n c th c m t di dng sau:
Dng tin ca d n
0
- CF0
1
CF1
2
CF2
Nm
4
CF3
......
......
n-1
CFn-1
n
CFn
Nh vy, trong qu trnh u t s xut hin dng tin chi ra v dng tin
thu vo:
Dng tin chi ra (hay dng tin ra) l dng tin xut ra thc
hin u t c th gi l dng tin m.
Dng tin thu vo (hay dng tin vo) l dng tin nhp vo t thu
nhp do u t a li c th gi l dng tin dng S lng v thi im
pht sinh cc khon chi, thu tin trong qu trnh thc hin u t l nhng thng
s ht sc quan trng lin quan n vic nh gi hiu qu kinh t v la chn
vic u t.
Vic xc nh dng tin ra v dng tin vo ca u t l vn kh khn
v phc tp, nht l vic xc nh dng tin vo. chnh xc ca vic xc nh
dng tin nh hng rt ln n vic quyt nh u t.
Dng tin thun vn hnh c xc nh l s chnh lch gia
lng tin thu c (dng tin vo) v lng tin chi ra (dng tin ra) pht sinh
t hot ng thng xuyn trong k khi d n c a vo vn hnh (a vo
hot ng kinh doanh). i vi d n u t trong kinh doanh to ra doanh thu
tiu th sn phm hoc lao v th thu nhp t hot ng hng nm hay dng tin
thun vn hnh ca d n c th c xc nh bng doanh thu thun tr i chi
ph hot ng thng xuyn ( khng k khu hao TSC) v thu thu nhp
doanh nghip. iu cng c, ngha l thu nhp t hot ng hay dng tin
thun hng nm ca d n c th xc nh bng cng thc sau:
Trang 154 / 197
Dng tin thun vn hnh

hng nm ca d n u t
GV: Nguyn Vn Sang
Li nhun sau
thu hng nm
S khu hao ti sn
c nh hng nm
nh hng ca khu hao n dng tin ca d n u t

Cn thy rng, mc d khu hao ti sn c nh c tnh l chi ph kinh
doanh trong nm nhng n khng l khon chi tiu bng tin trong nm . Mt
khc, trn gc u t, khu hao l phng php thu hi dn vn u t.
Chnh v th, s tin khu hao c coi l mt khon thu nhp ca d n u t.
+ Gi tr thu hi t thanh l ti TSC khi kt thc d n u t (nu c).
+ Thu hi s vn lu ng ng ra: nh trn nu, mc d s vn lu
ng chu chuyn nhanh, nhng qu trnh kinh doanh din ra lin tc. V th,
thng xuyn c mt lng vn lu ng nm trong qu trnh kinh doanh.
Tng ng vi quy m kinh doanh v trong iu kin mua sm, d tr vt t v
tiu th sn phm nht nh phi ng ra mt lng vn u t vo ti sn lu
ng thng xuyn. S vn ny c th c thu hi mt phn trong qu trnh
vn hnh ca d n mt khi quy m ca d n thu hp li v n c thu hi li
ton b nm cui lc thanh l d n.
T nhng vn nu trn c th thy, chi ph v thu nhp ca mt d n
u t to thnh dng tin ra v dng tin vo ca d n, s chnh lch gia
dng tin vo v dng tin ra hp thnh dng tin thun ca d n u t v c
th xc nh bng cng thc sau:
Dng tin thun
ca d n u t
Dng tin
vo ca d n
Dng tin ra
ca d n
thun tin cho vic tnh ton thng thng ngi ta s dng mt s gi
nh sau:
- Thi im b khon vn u t u tin c xc nh l thi im 0.
- Dng tin vo hoc dng tin ra ca mt d n trong mt k c xc
nh thi im cui ca k .
3. Yu t li sut v gi tr thi gian ca tin trong cc quyt nh u
t di hn ca doanh nghip
3.1. Yu t li sut
thy nhn t li sut c nh hng nh th no i vi quyt nh ti
chnh, trc ht chng ta hy cp n khi nim gi tr tin t theo thi gian.
Khi nim hm ni rng Tin t c ga tr theo thi gian c ngha l mt
ng tin nhn c ngy hm nay c gi tr hn mt ng nhn c trong
tng lai. Ni cch khc, mt ng nhn c trong tng lai c gi tr t hn
mt ng nhn c ngy hm nay. Nguyn l ny c tm quan trng rt ln
n quyt nh u t ni ring v cc quyt nh ti chnh.
Trang 155 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Thc tin hot ng ti chnh ch r: Mt ng ngy hm nay c gi tr

hn mt ng trong tng lai, bi 3 l do sau:
+ Th nht: Do lm pht lm cho ng tin b mt gi
+ Th hai: Do ri ro trong i sng kinh t x hi hng ngy
+ Th ba: Do c hi u t lm cho mt ng ngy hm nay nu ti
ngy mai, ngoi tin gc cn c tin li do chnh n sinh ra, cn mt ng
tng lai vn ch l mt ng m thi.
=> Thc t ny cho thy tin t c gi tr thi gian (time value). Li sut
chnh l s o lng gi tr thi gian ca tin t.
hiu r c ch vn hnh gi tr thi gian ca tin t, cn nm c k
thut tnh ton gi tr hin ti v gi tr tng lai ca tin t.
3.2. Gi tr thi gian ca tin
Bi v ng tin c gi tr theo thi gian nn vi mi c nhn hay t chc
u cn thit phi xc nh r cc khon thu nhp hay chi tiu bng tin ca h
tng thi im c th.
Mt khon tin l mt khon thu nhp hoc mt khon chi ph pht sinh
vo bt k mt thi im c th trn trc thi gian.
Dng tin t l chui cc khon thu nhp hoc chi tr xy ra qua mt s
thi k nht nh. Dng tin c nhiu hnh thc khc nhau nhng nhn chung c
th phn chia thnh 2 loi:
- Dng tin u l dng tin bao gm cc khon tin bng nhau c phn
b u n theo thi gian. Gm cc dng tin u nh sau:
+ Dng tin u thng thng xy ra vo cui k;
+ Dng tin u u k - xy ra vo u k;
+ Dng tin u vnh cu - xy ra vo cui k v khng bao gi chm dt.
- Dng tin hn tp l dng tin t bao gm cc khon tin khng bng
nhau pht sinh qua mt s thi k nht nh.
3.2.1 Gi tr tng lai ca tin
3.2.1.1. Li n
- L s tin li c xc nh da trn s vn gc (vn u t ban u) vi
1 li sut nht nh.
- c im: Ch c vn sinh li cn li khng sinh li
- p dng trong cc nghip v ti chnh ngn hn
- Cng thc tnh li n:
Fn = V0 + V0 x i.n Fn = V0 (1 + i.n)
Trang 156 / 197
Trong :
GV: Nguyn Vn Sang
Fn: Gi tr tng lai (Gi tr n) ti thi im cui k th n

V0: S vn gc (vn u t ban u)
i: Li sut/k (k: Thng, qu, 6 thng, nm)

n: S k tnh li
V d 7-1: Mt ngi gi 10 triu ng vo ti khon nh k tnh li n
vi li sut 8%/nm. Sau 10 nm s tin gc v li ngi thu c l 10 + 10
x 0,08 x 10 = 18 triu ng.
3.2.1.2. Li kp
- L s tin li c xc nh da trn c s s tin li ca cc thi k
trc c gp vo vn gc lm cn c tnh tin li cho cc thi k tip
theo.
- c im: Chng nhng vn sinh ra li m li cng sinh ra li (li m
li con)
- p dng trong cc nghip v ti chnh di hn.
- Cng thc tnh li kp:
Nu ta xem xt vn u t ban u l V0 u t trong vng n k hn vi li
sut mi k l i, sau 1 k ta s c:
FV1 = V0 + i.V0 = V0 (1+ i )
Li c nhp gc tnh li cho k sau, cui k th hai ta s c:
FV2 = V1 + i.V1 = V1(1+ i )= V0(1+ i )2
Mt cch tng qut
FVn = V0 (1+i)n
Trong :
FVn : Gi tr kp nhn c ti thi im cui k th n

V0, i, n nh trn
Trong v d 7-1 trn s tin ngi nhn c sau 10 nm l:

FV10 = V0(1+ i)n = 10 x (1+ 0,08)10 = 21,589 triu ng
3.2.1.3. Gi tr tng lai ca mt khon tin
Gi tr tng lai ca mt khon tin hin ti l gi tr ca s tin ny thi
im hin ti cng vi s tin li m n c th sinh ra trong khong thi gian t
thi im hin ti n mt thi im trong tng lai.
Vn dng khi nim li kp, chng ta c cng thc tm gi tr tng lai ca
mt khon tin gi vo cui nm th n:
FVn = PV (1 + i)n
Trang 157 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Gi tr tng lai (FV): l gi tr ca khon tin hin ti (PV) c quy

i v tng lai trong khong thi gian n vi chi ph c hi vn i.
Trong :
PV: Gi tr ca mt khon tin thi im hin ti
i: Chi ph c hi ca tin t
n: S thi k
3.2.1.4. Gi tr tng lai ca mt chui tin t
Gi tr tng lai ca dng tin c xc nh bng cch ghp li tng
khon tin v thi im cui cng ca dng tin v sau , cng tt c cc gi tr
tng lai ny li. Cng thc chung tm gi tr tng lai ca mt dng tin l:
Gi tr tng lai ca dng tin cui k (thng thng)
Khi dng tin pht sinh cui mi thi k l : CF1, CF2 , ..., CFn . Gi tr
tng lai cui thi hn FVn s c xc nh nh sau:
=
FVn
n
CFt x (1 + i)n - t
t =1
V d: Ta c dng tin sau:
60
60
50
50
100
Chng ta xem v d tm gi tr tng lai vo cui nm th 5 ca mt dng

tin nhn c 50 triu ng vo cui nm th nht v nm th hai, sau nhn
c 60 triu ng vo cui nm th ba v nm th t, 100 triu ng vo cui
nm th 5, tt c c ghp vi li sut 5%/nm.
Khi :
FV5 = 50(1 + 0,05)4 + 50(1 + 0,05)3 + 60(1 + 0,05)2 + 60(1 + 0,05)1 + 100
FV5 = 347,806 triu ng.
Gi tr tng lai ca dng tin u
- Dng tin u thng thng
Chng ta gi thit c mt dng cc khon tin u nhau PMT pht sinh
vo cui mi nm trong n nm vi ph tn k, chng ta c bao nhiu tin trong ti
khon vo cui nm th n?
V d: C mt dng tin pht sinh vo cui nm th nht 10 triu, cui nm
th hai 10 triu, cui nm th ba 10 triu. Nh vy, cui nm th ba th trong ti
khon c bao nhiu tin vi li sut 8%/nm?
Trang 158 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
10tr
10tr
Ghp li 1 nm
Ghp li 2 nm
10tr
10tr
10,8tr
11,66tr
Gi tr tng lai ca mt dng tin u trong vng 3 nm vi li sut

8%/nm
FVA3 = 32,46 triu ng.
Tng qut: FVAn l gi tr tng lai ca mt dng tin u, PMT l khon
tin nhn (tr) mi nm, n l di ca dng tin th cng thc tnh FVAn l:
FVAn = PMT (1 + i)n-1 + PMT (1 + i)n-2 + ... + PMT (1 + i)1 + PMT (1 + i)0
Hay
FVAn
(1 + i)n - 1
PMT x (
)
i
- Dng tin u u k
Ngc li vi dng tin u thng thng, cc khon tin nhn (tr) xy ra
vo cui mi thi k, dng tin u u k l mt chui cc khon tin u nhau
xy ra vo u mi thi k.
FVAD3
10 x (
(1 + 0,08)3 -1
) x (1 + 0,08) = 32,46 (1,08) = 35,06
0,08
Gi tr tng lai ca mt dng tin u u k vi li sut 8%/nm trong 3

nm.
Cn lu rng gi tr tng lai ca dng tin u u k trong 3 nm n
gin bng gi tr tng lai ca mt dng tin u thng thng ba nm c a
v tng lai thm mt nm na. V th, gi tr tng lai ca mt dng tin u
u k vi chi ph c hi vn k trong n nm c xc nh l:
FVADn
PMT x (
(1 + i)n - 1
i
) x (1 + i)
3.2.2. Gi tr hin ti chui tin

Chng ta u bit rng mt ng ngy hm nay ng gi hn mt ng sau
mt, hai hay ba nm na. Tnh gi tr hin ti ca dng ngn qu cho php
Trang 159 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
chng ta a tt c ngn qu v thi im hin ti so snh theo gi tr ng

tin ngy hm nay. Ni cch khc, chng ta cn bit c s tin trong tng
lai th phi b ra bao nhiu thi im hin ti. y chnh l gi tr hin ti ca
cc khon tin trong tng lai.
3.2.2.1. Gi tr hin ti ca mt khon tin
Gi s bn c hai khon tin: 100 triu ng vo hm nay v 200 triu
ng sau 10 nm na; hai khon tin ny u chc chn v c chi ph c hi vn
l 8%/nm. Gi tr hin ti ca 100 triu ng hm nay th r cn 200 triu
ng nhn c sau 10 nm ng gi bao nhiu thi im hin ti. Nh vy,
cn bao nhiu tin vo hm nay tng ln thnh 200 triu ng sau 10 nm
na vi li sut 8%/nm. S tin ny chnh l gi tr hin ti ca 200 triu ng
sau 10 nm na c chit khu vi li sut 8%/nm. Trong nhng bi ton gi
tr hin ti nh vy, li sut cn c gi l t sut chit khu.
Qu trnh tm gi tr hin ti l qu trnh ngc ca qu trnh ghp li. V
th, cng thc tnh gi tr hin ti c suy ra t cng thc tnh gi tr tng lai
ca mt khon tin nh sau:
PV
FVn
(1 + i)n
3.2.2.2. Gi tr hin ti ca mt dng tin

Gi tr hin ti ca mt dng tin l tng gi tr hin ti ca cc khon tin
pht sinh thi im tng lai. Cng thc chung c th nh sau:
PV
CFn
(1 + i)n
V d: Gi tr hin ti ca dng tin trn c biu din nh sau:

PV =
50
(1+0,05)1
50
(1+0,05)2
60
(1+0,05)3
60
(1+0,05)4
100
(1+0,05)5
= 272,5155 triu ng
Gi tr hin ti ca mt dng tin u cui k
Tr li v d v gi tr tng lai ca dng tin u cui k. By gi, chng
ta xc nh xem phi gi bao nhiu tin thi im hin ti c th rt cui
mi nm 10 triu ng trong 3 nm, li sut 8%/nm. Ta c th s dng cng
thc sau tm gi tr hin ti ca dng tin u n nm.
1PVAn = CF x [
1
(1 + i)n
]]
i
Trang 160 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Gi tr hin ti ca mt dng tin u u k

- Gi tr hin ti ca mt dng tin u vnh cu
i khi, chng ta gp dng tin u ko di khng xc nh. Dng tin u
c tnh cht nh vy l dng tin u vnh cu. Kh nng xc nh gi tr hin
ti ca dng tin u c bit cn thit cho vic nh gi tri phiu vnh cu v
c phiu u i. Cch xc nh hin gi ca dng tin u vnh cu nh sau:
PVA
CF
i
3.2.3. Xc nh li sut
Cc khon u t cho vay c th em li thu nhp khc nhau ph thuc vo
thi k ghp li. Li sut phi c cng b y bao gm li sut danh ngha
v thi k ghp li.
Li sut danh ngha l li sut pht biu gn vi mt thi k ghp li nht
nh.
V d: Bn vay 10 triu ng, li sut 10%/nm. S tin bn s hon li
vo cui nm l:
P1 = 10 (1 + 10%)1 = 11 triu ng.
Nu thay v tr li cui nm, ngn hng yu cu bn tr li 6 thng mt ln
cng vi li sut 10%/nm, s tin cui nm bn phi tr l:
P1 = 10 (1 + 10%/2)2 = 11,025 triu ng.
Nu thi hn ghp li theo qu, s tin cui nm s phi tr l:
P1 = 10 (1 + 10%/4)4 = 11,038 triu ng.
Nh vy, li sut thc l li sut sau khi iu chnh thi hn ghp li
ng nht vi thi hn pht biu li sut.
Gi s trong thi hn pht biu li sut c m ln ghp li, gi r l li sut
thc, khi :
1+r
= (1 +
i m
)
m
Hay
(1 +
i
m
)m - 1
4. Cc phng php ch yu nh gi v la chn d n u

Cn c vo mi quan h gia cc d n: d n u t chia thnh 2 loi
- D n u t c lp: L loi d n u t c lp ring cho tng i
tng u t. Do vy, vic chp thun hay loi b d n ny khng nh hng
ti d n khc
- D n u t xung khc: L cc d n u t cng c lp cho mt i
tng u t. Chn d n ny th d n khc s b loi b.
4.1. Phng php t sut li nhun bnh qun ca vn u t (ROI)
Trang 161 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Ni dung: Xc nh T sut LNbq ca tng d n, sau so snh gia

chng vi nhau.
- Cch xc nh:
ROI =
Pr
100
V
Pri
Trong :
Pr =
i =1
V=
i =1
+ Pri: Li nhun sau thu bnh qun hng nm d kin do u t mang li

nm th I
+ Vi: Vn u t nm th i
+ T: Thi gian u t (Vng i ca d n u t)
+ T = Thi gian thi cng
+ Thi gian thc hin sn xut kinh doanh
- nh gi v la chn d n:
+ i vi d n c lp: D n c TSLNVTbq > 0 th u c th c
la chn.
+ i vi d n xung khc: D n no c TSLNVTbq ln hn th s l
d n tt hn.
V d 7-7: C hai d n A v B u cng vi s vn u t l 120 triu
ng. Trong , 100 triu ng u t vo TSC v 20 triu ng u t vo
TSL. Ta c:
Ch tiu
D n A
Vn T LNST
S KH
I. Thi gian thi cng

- Nm th I
- Nm th II
- Nm th III
Cng
II. Thi gian sn xut
- Nm th 1
- Nm th 2
- Nm th 3
- Nm th 4
- Nm th 5
Cng
20
50
50
120
0
0
0
11
14
17
11
9
62
D n B
Vn T LNST S KH
50
70
120
20
20
20
20
20
100
0
0
12
13
16
11
8
60
20
20
20
20
20
100
i vi d n A:
LN rng bq = (0 + 0 + 0 + 11 + 14 + 17 + 11 + 9) / 8 = 7,75 triu ng
Trang 162 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
S VT hng nm = (20 + 70 + 120 + 120 + 100 + 80 + 60 + 40)/8 = 76.25

triu ng
T sut LNbq VT = 7,75 / 76,25 = 0,1016 (tc 10,16%)
i vi d n B:
LN rng bq = (0 + 0 + 12 + 13 + 16 + 11 + 8) / 7 = 8,57 triu ng
S VT hng nm = (50 + 120 + 120 + 100 + 80 + 60 + 40) / 7 = 81,42
Tr.ng
T sut LNbq VT = 8,57 / 81,42 = 0,1053 (tc 10,53%)
Nh vy, la chn d n B
4.2. Phng php thi gian hon vn u t (PP)
4.2.1. Phng php thi gian hon vn u t (PP)
- Ni dung:
+ Da vo ch tiu thi gian hon vn la chn d n.
+ Thi gian hon vn u t l khong thi gian cn thit m d n u t
to ra dng tin thun ng bng s vn u t thc hin d n.
+ Ch tiu PP cng ngn th d n u t cng hp dn
- Cch xc nh:
Trng hp 1: Nu d n u t to ra chui tin t thu nhp u n hng
nm.
Thi gian thu hi
=
VT (nm)
Tng VT ban u
Dng tin thun hng nm ca u t
+ Khi s VT cn phi thu hi cui nm t nh hn dng tin thun ca

u t nm t+1. Cn xc nh thu hi nt VT nm tip theo.
S VT cha thu hi cui nm (t-1)
S thng thu hi VT
=
trong nm t
Dng tin thun ca nm t
+ Thi gian hon vn ca d n (PP) = Tng hp s nm v s thng thu
hi VT chnh.
V d 7-8:
C hai d n u t A v B, s vn u t ca mi d n u l 100 triu
ng. Khon thu nhp d kin (Pr + K) cc nm trong tng lai nh sau:
D n A
D n B
Trang 163 / 197
Nm
Thu nhp
d kin
50
40
30
20
15
155
1
2
3
4
5
6
Cng
GV: Nguyn Vn Sang
S VT cn
phi thu hi
100 50 = 50
50 40 = 10
Thu nhp
d kin
18
20
25
27
24
51
165
S VT cn
phi thu hi
100 18 = 82
82 20 = 62
62 25 = 37
37 27 = 10
Thi gian thu hi vn ca d n A:

2 + 10tr / (30tr x 12 thng) = 2 nm v 4 thng
Thi gian thu hi vn ca d n B:
4 + 10tr / (24tr x 12 thng) = 4 nm v 5 thng
Nh vy, la chn d n A
- Cch xc nh 2:
n
NCF
PP = n +
t =0
NCFn +1
NCF
n +1
<0
NCF
> 0
t=0
t =0
4.2.2. Phng php thi gian hon vn u t (PP) c chit khu

n
PP = n +
NCFt
(1 + r)
t =0
NCFn +1
(1 + r )n +1
V d 7-9: Xc nh thi gian hon vn ca d n c dng tin nh sau:
Nm
NCF
0
- 100
1
50
2
40
3
30
4
20
5
15
Thi gian hon vn

PP = 2 + (- 100 + 50 + 40 / 30) = 2,333 (nm).
Tc 2 nm 4 thng.
Cng vi v d trn, nhng gi s t l chit khu l 12%, ta tnh c gi
tr hin ti ca dng tin nh sau:
Nm
NCF
0
- 100
1
44,64
2
31,88
3
21,36
4
12,72
5
8,51
Trang 164 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Thi gian hon vn c chit khu: PP = 2 + (- 100 + 49,11 + 31,88 / 21,36 )

= 2,89 (nm). Tc 2 nm 10,68 thng.
4.3. Phng php gi tr hin ti thun (NPV)
- Ni dung: NPV l s chnh lch gia gi tr hin ti ca cc khon thu do
u t mang li trong tng lai vi gi tr hin ti ca cc khon chi ra thc
hin d n u t.
n
n
CFt
ICt
NPV =
- Cng thc xc nh:

t
t
t = 0 (1 + r )
t = 0 (1 + r )
- nh gi v la chn d n:
+ Nu NPV < 0: D n b loi b
+ Nu NPV = 0: Tu thuc vo tnh hnh c th ca d n m doanh nghip
c th quyt nh chp thun hoc loi b.
+ Nu NVP > 0: Chng t d n c li
Trng hp 1: Cc d n c lp th u c th chp thun
Trng hp 2: Cc d n xung khc th d no c NPVmax th c chp
thun
V d 7-10: Hai d n A v B u i hi vn u t ban u l 100trd v
d kin ko di trong 3 nm. Theo tnh ton cc khon thu nhp rng em li
qua cc nm ca tng d n nh sau:
D n A
D n B
VT
Triu ng
Triu ng
Nm 1
10
70
Nm 2
60
50
Nm 3
80
20
Chi ph s dng vn bnh qun m nh u t phi chu l 10%

Hy cho bit:
- Nu hai d n c lp, chn d n no?
- Nu hai d n xung khc, chn d n no?
Tr li: quyt nh la chn d n no ta tnh NPV ca tng d n, sau
so snh chng vi nhau.
NPVA =
V
NPVB =
10
60
80
+
+
100 = 18,78trd
1
2
(1 + 10% ) (1 + 10% ) (1 + 10% )3
70
50
20
+
+
100 = 19,95trd
1
2
(1 + 10% ) (1 + 10% ) (1 + 10% )3
Kt lun:
- Nu hai d n c lp, chn c 2 d n
- Nu hai d n xung khc, chn d n B
Trang 165 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
4.4. Phng php t sut doanh li ni b (IRR)

- Ni dung: IRR l mt li sut chit khu NPV ca d n bng 0.
- Cng thc xc nh:
n
NPV =
t =0
n
CFt
ICt
=0
t
(1 + IRR) t =0 (1 + IRR) t
- Xc nh IRR:
+ Phng php th v x l sai s
+ Phng php ni suy
IRR = r1 +
NPV 1 ( r2 r1 )
NPV 1 + NPV 2
- nh gi v la chn d n theo IRR:

+ Nu IRR < chi ph s dng vn (r): Loi b d n
+ Nu IRR = r: Tu thuc vo tnh hnh c th ca d n m doanh nghip
c th quyt nh chp thun hoc loi b
+ Nu IRR > r:
Trng hp 1: Nu d n c lp th d n c chp thun
Trng hp 2: Nu d n xung khc th chn d n c IRRmax
Vn v d 7-10: Hy cho chit t sut doanh li ni b ca tng d n
NPVA =
10
60
80
+
+
100 = 0
2
(1 + IRR ) (1 + IRR ) (1 + IRR )3
Chn r1 = 18%: NPV1 = 0,26 trd

Chn r2= 19%: NPV2 = - 1,75trd
0,26 (19% 18% )

= 18,1258%
0,26 + 1,75
Tng t: IRRB = 23,5641%
IRR A = 18% +
4.5. Phng php ch s sinh li (PI)

- Ni dung: PI c xc nh bng t l gia PV ca cc khon thu nhp t
d n v PV ca cc khon chi ph u t vo d n.
- Cng thc xc nh:
PI =
CF t
(1 + r )
t=0
n
IC
(1 + r )
t=0
- nh gi v la chn d n theo PI:
+ Khi PI > 1 : Chng t cc d n u t c li.

Trang 166 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Nu cc d n thuc loi d n c lp: u c th chp thun.

Nu cc d n thuc loi d n xung khc: d n c PImax s c la chn.
+ Khi PI = 1 :Tu theo tnh cht quan trng, c th chp thun hay t b.
+ Khi PI < 1 : Chng t d n b th l. D n b loi b.
Vn v d 4.5: Hy nh gi v la chn thng qua PI
PVACF = NPVA + 100 = 118,78trd
PIA = 118,78/100=1,1878
PVBCF = NPVB+100 = 119,95trd
PIB = 119,95/100=1,1995
Nh vy:
+ Nu d n c lp: Hai d n u c th chp thun
+ Nu d n xung khc: la chn d n B
6. Thc hnh
Bi tp s 1
ng A vay th chp ngn hng mt khon tin 500 triu ng vi mc li
sut l 12%/nm. Nu hp ng vay qui nh tr dn mi nm 1 ln trong thi
hn 5 nm (bt u sau 1 nm k t ngy vay vn) th s tin phi thanh ton
hng nm u n l bao nhiu?
Bi tp s 2
Cng ty H mua mt thit b sn xut v phi tr tin mt ln vo cui nm
th 5 k t ngy mua vi s tin thanh ton l 520 triu ng. Nu bn bn cho
php cng ty tr u vo u mi nm vi s tin (c gc v li) mi ln bng
nhau trong vng 10 nm (ln tr u tin ngay sau khi nhn thit b) th s tin
thanh ton mi ln l bao nhiu?
Bit rng: li sut chit khu n nh l 10%/nm.
Bi tp s 3
Mt ngn hng a ra mc li sut huy ng tin gi 10%/nm v thc
hin tnh li 6 thng mt ln theo phng thc li nhp vn. Mt khch hng gi
s tin 10 triu ng trong mt nm. Hy tnh li sut thc v gi tr tng lai
ca khon tin trn.
Bi tp s 4
Vo ngy 1/1/20X1 mt ngi gi tit kim 150 triu ng vo ngn hng
v c hng li sut 9%/1 nm
1. Nu ngn hng tnh li kp hng nm, ngi s c c bao nhiu
trong ti khon vo ngy 1/1/20X4
Trang 167 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2. Gi s ngi gi s tin thnh 4 ln, mi ln gi 30tr vo

ngy1/1 ca cc nm 20X1, 20X2, 20X3, 20X4. Nu ngn hng tr li kp hng
nm vi li sut 9% th ngi s nhn c s tin bao nhiu vo ngy
1/1/20X4
3. nhn c s tin l 175,9tr vo ngy 1/1/20X4 th bn phi gi cc
khon tin bng nhau l bao nhiu vo u nm nh trong cu 2.
Bi tp s 5
Doanh nghip X hin ang c thng tin v 3 d n u t thuc loi xung
khc nh sau:
D n
A
B
C
Nm 0
-100
-100
-100
Nm 1
30
50
50
Nm 2
40
50
60
Nm 3
60
50
40
Nm 4
70
50
50
Nm 5
60
50
30
Yu cu:
1. La chn d n tiu chun thi gian hon vn gin n
2. Nu li sut chit khu l 10%, hy la chn d n tiu chun thi gian
hon vn c chit khu
3. Nu chi ph s dng vn bnh qun ca d n l 10%, theo tiu chun
NPV th d n no c th c chp nhn
Bi tp s 6
Cng ty X mun mua 1 h thng thit b ton b ca Nht. Cng ty nhn
c cc n cho hng nh sau:
n cho hng 1: Cho hng gi CIF cng Si Gn, tng s tin thanh ton
l 100.000 USD. Phng thc thanh ton l 1 nm sau khi giao hng thanh ton
20%, 2 nm sau ngy giao hng tr 30%, 3 nm sau ngy giao hng tr 50%.
n cho hng 2: Cho hng gi CIF cng Si Gn 100.000USD. Thanh
ton trong 4 nm mi nm thanh ton 25%, ln thanh ton u tin l 1 nm sau
khi giao hng
n cho hng 3: Cho hng gi CIF cng Si Gn 100.000 USD. Thanh
ton u trong 5 ln, mi nm thanh ton 20%, ln thanh ton u tin l ngay
khi giao hng
n cho hng 4: Cho hng gi CIF cng Si Gn 87.000 USD. Thanh
ton ngay khi giao hng
Hy gip cng ty la chn n cho hng no c li nht? Bit rng li
sut ngn hng l 13% v h thng thit b ca 4 nh cung cp l hon ton
ging nhau.
Trang 168 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bi tp s 7
Cng ty TNHH Ngc Thanh ang d tnh m rng quy m sn xut kinh
doanh v tm kim cc thit b sn xut mi. C 3 doanh nghip cung cp thit
b cho gi nh sau:
1. D n A: Doanh nghip Nam An cho bn mt thit b mi vi tng chi
ph l 250 triu ng, dng trong 5 nm. Sau 5 nm hot ng, gi tr thanh l
ca thit b d kin l 8 triu ng. Thit b ny mang li li nhun trc thu l
60 triu ng/nm.
2. D n B: Doanh nghip Thu Trang cho bn mt thit b mi vi tng
chi ph l 280 triu ng. Nu s dng thit b ny trong 5 nm s thu c 110
triu ng doanh thu mi nm tng ng vi tng chi ph kinh doanh (cha k
khu hao) l 48 triu ng. Sau 5 nm, gi tr thanh l ca thit b d kin l 10
triu ng.
3. D n C: Doanh nghip Thi Ho cho bn mt thit b mi vi tng chi
ph l 220 triu ng. Sau 5 nm hot ng, gi tr thanh l ca thit b d kin
l khng ng k. Thit b ny mang li li nhun sau thu l 40 triu ng/nm.
C ba thit b trn u i hi vn lu ng u t ban u l 50 triu
ng. S vn ny s c thu hi ton b khi d n u t kt thc sau 5 nm
hot ng.
Bit rng cng ty np thu TNDN vi thu sut 25% v p dng phng
php khu hao theo ng thng.
Chi ph s dng vn ca doanh nghip l 12%.
Doanh nghip khng b gii hn v ngun vn u t.
Yu cu:
1. Tnh NPV ca 3 d n trn? Cho bit cng ty Ngc Thanh nn mua my
mi hay vn tip tc s dng my c nu:
- Cc d n c lp nhau
- Cc d n loi tr nhau
2. S dng phng php IRR gip cng ty la chn d n u t.
Trang 169 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 8
NGUN TI TR DI HN CA DOANH NGHIP
1. Ngun ti tr bn trong
1.1. Khi nim
Ngun vn huy ng bn trong l ngun vn c th huy ng c vo u
t t chnh hot ng ca bn thn doanh nghip ngoi s vn ch s hu b ra
ban u.
1.2. Ngun vn bn trong doanh nghip thng bao gm:
- Li nhun gi li ti u t;
- Khon khu hao TSC;
- Tin nhng bn ti sn, vt t khng cn dng;
- Thu nhp rng v thanh l TSC;
2. C phiu thng
2.1. C phiu thng v huy ng vn bng c phiu thng
2.1.1. Khi nim
C phiu thng l chng ch xc nhn quyn s hu trong cng ty c
phn v cho php ngi s hu n c quyn hng cc quyn li thng
thng trong Cng ty c phn.
2.1.2. Cc quyn li thng thng bao gm:
- Quyn trong qun l v kim sot cng ty: C ng thng c quyn
tham gia b phiu v ng c vo hi ng qun tr; c tham gia quyt nh
cc vn quan trng i vi hot ng cng ty.
- Quyn i vi ti sn ca cng ty: C ng thng c quyn nhn
phn li nhun ca cng ty chia cho c ng hng nm di hnh thc li tc c
phn. Khi cng ty b gii th hoc ph sn c ng thng c quyn nhn mt
phn gi tr cn li ca cng ty sau khi thanh ton cc khon n, cc khon
chi ph v thanh ton cho cc c ng u i.
- Quyn chuyn nhng quyn s hu c phn: C ng thng khng
c quyn rt vn trc tip ra khi cng ty, nhng c quyn chuyn nhng
quyn s hu c phn cho ngi khc di hnh thc bn li c phiu hoc
li cho ngi tha k.
- Ngoi cc quyn ch yu k trn, c ng thng c th c hng cc
quyn khc nh quyn c u tin mua trc cc c phn mi do Cng ty pht
hnh, quyn c xem xt, tra cu, trch lc hoc sao chp iu l cng ty, s
Trang 170 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
bin bn hp i hi c ng, cc ngh quyt ca i hi c ng, kim tra s

sch k ton vv theo qui nh c th trong iu l ca cng ty.
2.1.3. Cc hnh thc pht hnh c phiu thng huy ng vn:
- Pht hnh c phiu mi c dnh quyn u tin mua cho cc c ng hin
hnh;
- Pht hnh rng ri c phiu mi ra cng chng;
- Pht hnh c phiu mi bng cch cho bn cho ngi th ba;
2.2. Quyn u tin mua c phiu mi ca cc c ng
2.2.1. Quyn u tin mua c phiu thng mi ca c ng
Nhm bo v quyn li ca c ng hin hnh, c th:
- Bo v s kim sot ca c ng hin hnh vi cng ty
- Bo v cho c ng trnh s thit hi v st gi ca c phiu trn th
trng khi cng ty pht hnh c phiu thng mi.
V d: Cty c phn Z c 1.500.000 c phiu ang lu hnh vi gi
14.000/cp. Cty d kin pht hnh thm 500.000 c phiu vi gi 12.000/cp.
- Trc khi pht hnh:
+ Tng gi tr th trng = 21.000 triu ng
+ Gi tr l thuyt ca 1 c phiu = 14.000
- Sau khi pht hnh thm c phiu thng mi:
+ Tng gi tr th trng = 21.000 + 6.000 = 27.000 triu ng
+ Gi tr l thuyt ca 1 c phiu thng = 13.500
Gi ca quyn mua c xc nh theo cng thc sau:
Vr = P0 P1 = P0
n . P0 + m . F
n+ m
Hoc
Vr =
P1 F
P F
= 0
N
N +1
2.2.2. im li pht hnh CPT mi dnh quyn u tin mua

- Cng ty m rng c hot ng kinh doanh m vn bo v c quyn
li ca cc c ng hin hnh (quyn kim sot, quyn li kinh t)
- Huy ng tng v kinh doanh c thc hin d dng
- Tit kim chi ph pht hnh c phiu thng so vi trng hp pht hnh
rng ri ra cng chng.
- Trnh c p lc ca c ng do s gim gi c phiu.
Trang 171 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
2.2.3. im hn ch pht hnh CPT mi dnh quyn u tin mua

- t lm tng tnh hon t ca c phiu cng ty
- Quy m vn huy ng thp hn so vi hnh thc cho bn cng khai.
2.3. Pht hnh c phiu ra cng chng
im li:
- Gip cng ty tng c vn u t di hn nhng cng ty khng c ngha
v bt buc phi tr li tc c nh nh s dng vn vay. Khi cng ty huy ng
vn theo cch ny m rng kinh doanh nu ch thu c t li nhun hoc b
l th cng ty c th tuyn b khng phn chia li tc c phn cho cc c ng
thng cho n khi cng ty thu c li nhun v c kh nng tr li tc c
phn. iu ny gip cng ty gim c nguy c phi t chc li hoc b ph
sn. Mt khc, vic huy ng vn bng cch pht hnh c phiu thng ra cng
chng l mt phng php huy ng vn t bn ngoi, nhng cng ty khng
phi hon tr vn gc theo k hn c nh. iu ny gip cng ty ch ng s
dng vn linh hot trong kinh doanh m khng phi lo gnh nng n nn nh s
dng n vay.
- Vic pht hnh thm c phiu thng ra cng chng lm tng thm vn
ch s hu ca cng ty, t lm gim h s n v tng thm mc vng
chc v ti chnh ca cng ty, t lm gim h s n v tng thm mc
vng chc v ti chnh ca cng ty, trn c s cng lm tng thm kh nng
vay vn v mc tn nhim cho doanh nghip.
- Trong mt s trng hp c phiu thng c bn ra d dng hn so
vi c phiu u i v tri phiu di hn. C phiu thng c th hp dn mt
s nhm cc nh u t mc li tc cao (khng b gii hn) hn so vi c
phiu u i v tri phiu. Mt khc i vi nh u t th c phiu thng cn
to ra ro chn chng tc hi ca lm pht tt hn so vi c phiu u i v tri
phiu. Bi v c phiu thng i biu cho quyn s hu cho cng ty, u t
vo c phiu thng l u t vo mt lng ti sn thc trong cng ty. Do vy
thng thng trong thi k lm pht th c phiu thng khng b mt gi nh
tri phiu.
im bt li:
- Vic pht hnh c phiu thng ra cng chng lm tng thm c ng
mi t phi phn chia quyn biu quyt, quyn kim sot ca cng ty cng
nh quyn phn phi thu nhp cao cho cc c ng mi.
- Chi ph pht hnh c phiu thng nh hoa hng cho ngi bo lnh, chi
ph qung co ...ni chung cao hn so vi chi ph pht hnh c phiu u i v
tri phiu.
- Li tc c phn khng c tnh vo thu nhp chu thu trong khi li
tc tri phiu hay li tc tin vay c tnh tr vo thu nhp chu thu ca
Trang 172 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
doanh nghip. iu ny lm cho chi ph s dng c phiu thng cao hn nhiu

so vi chi ph s dng tri phiu.
Cn lu i n quyt nh pht hnh thm c phiu thng p ng
nhu cu tng vn di hn cho kinh doanh, bn cnh vic xem xt cc im li v
bt li cn phi xem xt, cn nhc thm cc yu t sau y:
- Yu t doanh thu v li nhun ca cng ty: Nu tnh hnh kinh doanh ca
cng ty cha n nh th hin qua s thay i bt thng v doanh thu v li
nhun; trong trng hp ny vic tng vn bng cch pht hnh c phiu thng
l hp l hn so vi vay vn. Bi nu vay vn th mc ri ro ca vic huy
ng vn do phi tr li tc c nh l rt cao.
- Tnh hnh ti chnh hin ti ca cng ty: Yu t quan trng cn phi cn
nhc, trong kt cu ngun vn l vn ht sc quan trng. Nu h s n ca
cng ty mc cao so vi cc doanh nghip khc hot ng trong cng ngnh
th vic huy ng vn bng pht hnh c phiu thng l c th chp nhn c.
- Quyn kim sot cng ty cng l yu t c nhiu cng ty ch . Nu cc
c ng coi trng vn gi nguyn quyn kim sot cng ty th vic huy ng
vn bng pht hnh thm c phiu thng khng c tnh n.
- Chi ph pht hnh c phiu thng: Yu t cn c cn nhc k trong
vic tm kim cc phng tin huy ng vn. Tuy nhin, trong nhiu trng hp
vi nhng bi cnh nht nh, vic huy ng vn bng c phiu thng c nhiu
u th ni tri hn so vi cc cng c khc th vic chp nhn pht hnh c
phiu thng vi chi ph pht hnh kh cao vn l quyt nh ng n.
3. C phiu u i
3.1. Nhng c trng ca c phiu u i
- Quyn u tin v c tc v thanh ton khi thanh l cng ty: C phiu u
i mang li cho ngi nm gi n c hng mt khon li tc c phn c
nh v c xc nh trc, khng ph thuc vo kt qu hot ng ca
Cng ty. Mt khc c phiu u i cn nhn c cc c tc trc cc c ng
thng. Ngoi ra khi cng ty b thanh l hoc gii th th c ng u i cn
c thanh ton gi tr c phiu ca h trc cc c ng thng.
- S tch ly c tc: Nu trong mt nm no cng ty gp kh khn trong
kinh doanh th c th tuyn b hon tr n li tc c phn u i. S c tc
c tch ly li tc l c cng dn li v c chuyn sang k k tip.
- Khng c hng quyn b phiu biu quyt cc vn quan trng ca
cng ty.
- Qu thanh ton: Mt s cng ty pht hnh c phiu u i c iu khon
lp qu thanh ton nhm mi nm mua li v gii phng mt s lng c phiu
u i theo mt t l nht nh.
Trang 173 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Thi hn: C phiu u i ni chung khng c thi hn thanh ton vn

gc. Trong nhng nm gn y, mt s Cng ty c phn pht hnh c phiu u
i vi vic lp qu thanh ton, do vy vi loi c phiu u i ny c thi hn
thanh ton.
3.2. Nhng im li v bt li ca vic huy ng vn bng pht hnh
c phiu u i
im li
- Khng bt buc phi tr li tc c nh ng hn
- C kh nng lm tng li tc c phn thng
- Trnh c vic chia s quyn qun l v kim sot cho cc c ng mi.
- Khng phi cm c, th chp ti sn, cng nh vic phi lp qu thanh
ton vn gc.
im bt li
- Li tc c phiu u i cao hn li tc tri phiu
- Li tc c phiu u i khng c tr vo thu nhp chu thu
- Li tc c phiu u i l c nh, y coi nh l gnh nng ti chnh cho
cc c ng thng
4. Vay di hn
4.1. Vay di hn NHTM, cc t chc ti chnh-tn dng khc
4.1.1. Khi nim
Vay di hn l mt tha c tn dng di dng hp ng gia ngi vay
v ngi cho vay, theo ngi vay c ngha v hon tr khon tin vay theo
lch trnh nh.
Thng thng:
- Thi gian vay t 3 nm tr ln gi l vay di hn
- Thi gian vay t 1 3 nm gi l vay trung hn
- Thi gian vay di 1 nm gi l vay ngn hn
4.1.2. Li th ca vay di hn:
- Chi ph ti tr thp v tnh linh hot cao
+ Ch phi chu khon chi ph nh cho cc th tc ti tr
+ Thit lp lch tr n ph hp vi dng tin thu nhp ca ngi vay.
- Li sut ca cc khon vay di hn c th c nh hoc th ni ty theo s
thng lng gia hai bn
4.1.3. Hn ch ca vay di hn:
Trang 174 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Hn ch v iu kin tn dng v s kim sot ca ngn hng thng mi

i vi vic huy ng vn v s dng tin vay.
- Vic huy ng vn di hnh thc vay di hn ch c mt gii hn nht
nh.
4.2. Tri phiu doanh nghip
4.2.1. Khi nim
Tri phiu doanh nghip l chng ch vay vn do doanh nghip pht hnh
th hin ngha v v s cam kt ca doanh nghip thanh ton li tc v tin vay
vo nhng thi im xc nh cho ngi nm gi tri phiu.
4.2.2. c trng ca tri phiu:
- Tri phiu l chng khon n, vic pht hnh tri phiu huy ng vn
trung v di hn.
- Tri phiu lun c k hn thanh ton v c xc nh trc.
- Li tc ca tri phiu c xc nh trc khng ph thuc vo kt qu
kinh doanh ca doanh nghip.
- Ngi mua tri phiu l ch n ca Cng ty.
4.2.3. im li v bt li ca vic pht hnh tri phiu huy ng vn
im li
- Li tc tri phiu c tr vo thu nhp chu thu khi tnh thu thu nhp
doanh nghip.
- Li tc tri phiu c gii hn mc nht nh.
- Chi ph pht hnh tri phiu thp hn so c phiu thng v c phiu u i.
- Ch s hu doanh nghip khng b chia s quyn qun l v kim sot
doanh nghip cho cc tri ch.
- Gip doanh nghip ch ng iu chnh c cu vn mt cch linh hot.
im bt
- Buc phi tr li tc c nh ng hn.
- Lm tng h s n ca doanh nghip.
- Phi tr n gc ng k hn.
- S dng tri phiu di hn l vic s dng n trong thi gian di: Tc
ng ny mang tnh hai mt:
+ Tri phiu ng vai tr n by thc y s pht trin ca doanh nghip;
+ Tri phiu li tr thnh nguy c e da s tn ti v pht trin ca doanh
nghip.
Trang 175 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Vic s dng tri phiu ti tr nhu cu tng vn ca doanh nghip

cng c gii hn nht nh.
4.2.4. Quyt nh pht hnh tri phiu ti tr nhu cu vn th cn ch
cc nhn t sau:
- Mc n nh ca doanh thu v li nhun trong tng lai
- H s n hin ti ca doanh nghip
- S bin ng ca li sut th trng trong tng lai.
- Yu cu gia nguyn quyn qun l, kim sot ca ch s hu hin ti.
5. Thu ti sn
5.1. Khi nim v li ch thu ti sn
5.1.1. Khi nim
Thu ti sn l mt hp ng tho thun gia hai bn, trong ngi
thu c quyn s dng ti sn v phi tr tin thu theo thi hn hai bn tho
thun; ngi cho thu l ngi s hu v nhn c tin thu.
5.1.2. Li ch ca vic thu ti sn:
- Trnh c nhng ri ro do s hu ti sn
- Tnh linh hot hay c quyn hu b hp ng thu ti sn
- Li ch v thu
- Tnh kp thi
- Gim c nhng hn ch tn dng
- Gip trnh n cc th tc phc tp ca quy trnh mua ti sn
5.2. Thu vn hnh
- Khi nim: Thu vn hnh l thu ti sn c nu ni dung hp ng
thu ti sn khng c s chuyn giao phn ln ri ro v li ch gn lin vi
quyn s hu ti sn.
Ngi cho
thu
(Lessor)
Quyn s dng ti sn
+ Dch v
Ngi thu
(Lessee)
Tr tin thu
- c trng ca hnh thc thu vn hnh:

+ Thi hn thu rt ngn so vi i sng hu ch ca ti sn
+ Ngi cho thu phi chu mi chi ph vn hnh ca ti sn v c
hng tin thu v nhng quyn li do quyn s hu ti sn mang li
+ Ngi thu c quyn hu ngang hp ng.
Trang 176 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
+ Khi hp ng ht hn, ngi cho thu c th bn ti sn , hoc gia hn

hp ng cho thu, hoc tm khch hng khc.
+ S tin thu tr mi ln thp hn nhiu so vi gi tr ti sn thu v c
hch ton nh mi chi ph bnh thng khc
5.3. Thu ti chnh
5.3.1. Khi nim
Thu ti chnh l thu ti sn m bn cho thu c s chuyn giao phn ln
ri ro v li ch kinh t gn lin vi quyn s hu ti sn cho bn thu.
Nh cung cp thit b
Ngi cho thu
Ngi i thu
S 17: Thu ti chnh

TSC thu ti chnh l nhng TSC doanh nghip thu ca cng ty cho
thu ti chnh, nu hp ng thu tho mn t nht 1 trong 4 iu kin sau
y:
- Khi kt thc thi hn cho thu theo hp ng, bn thu c chuyn
quyn s hu ti sn thu hoc c tip tc thu theo s tho thun ca hai
bn.
- Ni dung hp ng thu c quy nh: khi kt thc thi hn thu, bn thu
c quyn la chn mua ti sn thu theo gi danh ngha thp hn gi tr thc
t ca ti sn thu ti thi im mua li.
- Thi hn cho thu mt loi ti sn t nht phi bng 60% thi gian cn
thit khu hao ti sn thu.
- Tng s tin thu mt loi ti sn quy nh ti hp ng thu, t nht phi
tng ng vi gi ca ti sn trn th trng vo thi im k hp ng.
Mi hp ng thu TSC nu khng tho mn bt k iu kin no
trong 4 iu kin trn c coi l TSC thu hot ng (vn hnh).
5.3.2. c trng ca hnh thc thu ti chnh
- Thi hn thu di
- Ngi thu chu mi chi ph vn hnh, bo dng, sa cha ti sn thu
trong thi gian thu.
- Ngi thu khng c hy ngang hp ng
- Bn thu c chuyn giao quyn s hu, mua li hoc tip tc thu theo
tha thun khi kt thc thi hn thu.
- Tng s tin thu m ngi thu tr thng b p gi gc ca ti sn.
Trang 177 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
5.3.3. im li v im bt li ca vic s dng thu ti chnh.

im li
- L mt cng c ti chnh gip cho doanh nghip c th tng vn kinh
doanh trung hn v di hn p ng nhu cu m rng kinh doanh.
+ S dng thu ti chnh gip cho doanh nghip huy ng nhanh chng
mt lng vn ln di dng ti sn c nh. Nh vy, vi s vn hn ch
doanh nghip vn c th m rng hot ng kinh doanh.
+ S dng hnh thc bn v ti thu c th gip cho doanh nghip c thm
vn kinh doanh nht l tng thm vn lu ng m quyn s dng i vi cc
loi TSC ca doanh nghip vn gi nguyn.
+ S dng phng thc thu ti chnh s gip cho doanh nghip d dng
hn trong vic huy ng v s dng vn vay so vi cc hnh thc vay khc.
- S dng thu ti chnh gip cho doanh nghip c th thc hin nhanh
chng d n u t, chp c kp thi c hi kinh doanh. Bi l: Ngi i thu
c quyn la chn cc ti sn thit b v tho thun trc v hp ng thit b
vi nh cung cp. Sau mi yu cu Cng ty cho thu ti chnh ti tr. Do vy,
c th rt ngn c thi gian tin hnh u t vo ti sn thit b.
im bt
- Bn thu phi chu chi ph s dng vn tng i cao so vi tn dng
thng thng.
- Bn thu c th gnh chu nhiu ri ro nh ri ro ti chnh, ri ro v ti
sn v s bin ng ca c ch chnh sch.
6. Tri phiu chuyn i
6.1. Khi nim v c im tri phiu chuyn i
- Khi nim: Tri phiu chuyn i l tri phiu c th chuyn thnh c
phiu thng vo mt thi im c xc nh trc trong tng lai.
- c im:
+ Li sut c nh v tng i thp so vi cc loi tri phiu khc.
+ Ha hn em li cho nh u t li nhun ln hn khi chuyn i thnh
loi c phiu thng ca cng ty v y cng chnh l im hp dn ca tri
phiu chuyn i.
6.2. u, nhc im ca tri phiu chuyn i
6.2.1. i vi cng ty pht hnh
u im:
- Chi ph pht hnh v li sut phi tr thp hn so vi pht hnh tri phiu
thng thng cng nh so vi li sut ngn hng v iu ny ng ngha vi
vic gim ri ro i vi t chc pht hnh.
Trang 178 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Tng vn c phn trong tng lai khi chuyn t tri phiu n thnh vn
c phn.
- Gi c phiu thng khng b st gim do trnh c tnh trng tng s
lng c phiu mt cch nhanh chng trn th trng.
- Trc khi tri phiu c chuyn i s khng lm gim thu nhp ca cc
c ng hin hu so vi pht hnh c phiu.
- D dng hn trong vic huy ng vn do tnh hp dn ca vic c th
chuyn i t tri phiu sang c phiu.
Nhc im:
- Do c ng thng tham gia vo vic qun l cng ty nn khi chuyn i
c th gy ra mt s thay i trong vic kim sot cng ty.
- Khi tri phiu c chuyn i, vn ch s hu b "pha long" do tng s
c phiu lu hnh nn mi c phn khi i din cho mt t l thp hn ca
quyn s hu trong cng ty.
- Kt qu chuyn i s lm gim chi ph tr li, tc l lm tng thu nhp
chu thu ca cng ty. Do , cng ty phi tr thu nhiu hn khi chuyn i.
6.2.2. i vi nh u t
u im:
- Tri phiu chuyn i cng ging tri phiu thng, tc l cng c
thanh ton tin li vi mt li sut c nh v s c mua li vi gi bng mnh
gi vo lc o hn. Thu nhp t li sut tri phiu thng cao hn v chc chn
hn thu nhp t c tc trn c phiu.
- Ngi nm gi tri phiu chuyn i c quyn u tin hn cc c ng
nm gi c phiu khi cng ty ph sn v b thanh l.
- Gi th trng ca tri phiu chuyn i c chiu hng n nh hn gi
c phiu trong thi k th trng sa st. Gi tr ca tri phiu chuyn i trn th
trng s c h tr bi cc li sut hin hnh ca nhng tri phiu cnh tranh
khc.
- V tri phiu chuyn i c th c chuyn thnh c phiu nn gi tr th
trng ca chng s c chiu hng tng nu gi c phiu tng.
- Nh u t c quyn la chn. H s khng b l nng khi gi c phiu
st gim xung di gi chuyn i (h s khng thc hin quyn chuyn i)
m vn c li khi gi c phiu tng mnh (h s thc hin quyn chuyn i ri
bn c phiu sau khi chuyn i).
Nhc im:
- Nh u t c hng mc li sut thp hn so vi cc loi tri phiu
khc.
Trang 179 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Thi gian chuyn i thng di nn tim n nhiu yu t ri ro.

- Nu cng ty phi ngng hot ng bi nhng tnh hung nh sp nhp,
hp nht hay gii th th nhng ngi nm gi tri phiu chuyn i s b mt
c quyn chuyn i.
7. Thc hnh
Bi tp s 1
Tnh th gi ca mt c phiu sau khi pht hnh c phiu mi ca Cng ty
c phn Thin Long c tnh hnh nh sau:
- S lng c phiu ang lu hnh l 155.000 c phiu.
- Gi c phiu hin hnh trn th trng l: 20.000 /cp.
Bi tp s 2
Cng ty c phn N c tnh hnh nh sau:
1. S c phiu thng ang lu hnh: 100.000 c phiu. Gi th trng hin
hnh 50.000 ng/c phiu.
2. Cng ty d kin huy ng thm mt lng vn 880 triu ng bng vic
pht hnh thm c phiu mi v ginh quyn u tin mua cho cc c ng hin
hnh. Gi ghi bn mt c phiu mi d kin: 44.000 ng/ c phiu.
3. Cng ty d kin dnh 60% li nhun sau thu chi tr li tc c phn.
4. Thu sut thu thu nhp doanh nghip l 25%.
Yu cu:
1. Hy xc nh gi tr ca mt quyn mua c phiu mi dnh cho c ng?
L c ng hin ang nm gi 1.200 c phiu ca cng ty, vy ng A s c
quyn mua bao nhiu c phiu mi?
2. Cng ty d kin dng li nhun t c trong nm tr li tc c
phn vi mc 1.400 ng/c phiu. Vy, thc hin iu , trong nm cng
ty cn phn u t c bao nhiu li nhun trc thu?
Bi tp s 3
Cng ty CTTC cho DNA thu ti sn tr gi 40.000 USD; thi gian cho
thu6e 3 nm, li sut cho thu 10% nm; tin thu tr vo u mi nm. Tin
thu nm sau bng 1,1 ln tin thu nm trc; gi bn ti sn cui hp ng
thu 13.310 USD. Hy tnh tin thu ca tng nm v lp bng phn tch hch
ton vi li tnh trn ti sn n cn li.
Trang 180 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
CHNG 9
D BO CC BO CO TI CHNH DOANH NGHIP
1. Cc giai on ca d bo bo co ti chnh
1.1. Khi nim v d bo bo co ti chnh
D bo l qu trnh xem xt thi k qua, nhn nhn hin ti v c nh
tnh hnh ca i tng no tng lai t trong mt vin cnh nht nh.
D bo bo co ti chnh l d bo cc ch tiu trn bo co ti chnh v
xc nh nhu cu vn b sung cho hot ng kinh doanh.
1.2. Mc tiu d bo bo co ti chnh doanh nghip
D bo bo co ti chnh phn nh tng qut v tnh hnh ti chnh, kt qu
kinh doanh, v dng tin lu chuyn ca doanh nghip.
D bo bo co ti chnh p ng nhu cu thng tin cho s ng nhng
ngi s dng trong vic a ra cc quyt nh kinh t.
D bo bo co ti chnh l nhn trc v tng lai ca doanh nghip, ch
ng trong k hoch ti chnh (Tm ngun huy ng vn, tm a ch s dng
vn)
1.3. Cc giai on ca d bo bo co ti chnh doanh nghip
D bo bo co ti chnh ca doanh nghip phi xut pht t nhu cu hoch
nh cc chin lc ti chnh ca doanh nghip v da vo kh nng, trnh
thu thp, x l cc thng tin nh hng n tnh hnh ti chnh ca doanh
nghip. Cng tc d bo bo co ti chnh c th do b phn chuyn trch m
nhim, hoc c th do chnh k ton doanh nghip thc hin, c tin hnh qua
bn giai on ch yu sau y:
Giai on 1: Xc nh h thng ch tiu ch yu trong cc bo co ti
chnh cn d bo hoc b phn c giao trch nhim chnh trong cng tc d
bo da trn kinh nghim lm cng tc d bo, nm vng nhng mc tiu kinh
doanh ca doanh nghip, xc lp mi quan h gia cc mc tiu kinh doanh vi
cc ch tiu trong bo co ti chnh ca doanh nghip la chn cc ch tiu
ch yu trong bo co ti chnh cn phi d bo.
Giai on 2: Su tm ti liu, la chn thng tin, s dng cc phng
php d bo thch hp, x l cc thng tin, ti liu thu thp c a ra
d tho c th v nh lng ca tng ch tiu trong h thng ch tiu d bo.
Giai on 3: H thng ch tiu d tho c gi cho cc b phn lin quan
n vic thc hin cc ch tiu bo co ti chnh ch yu, kin nh gi ca
Trang 181 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
cc b phn c lin quan v tnh khoa hc v kh thi ca cc ch tiu d bo, cc

nhn t c th tc ng n tng ch tiu d bo.
Giai on 4: B phn lp d bo co ti chnh tng hp kin nh gi
ca cc b phn c lin quan, hon chnh h thng ch tiu d bo trong cc bo
co ti chnh, trnh duyt h thng d bo co ti chnh doanh nghip.
2. Phng php d bo bo co ti chnh
2.1. Cc phng php d bo bo co ti chnh doanh nghip
2.1.1. Phng php t l % doanh thu
Bc 1: Xc nh cc ch tiu bin i theo doanh thu
Da vo bo co ti chnh ca cc k trc.
V d: N phi thu khch hng c t l trung bnh khong 10% doanh thu
Cc ch tiu khng bin i theo doanh thu cn c d bo bng cc
phng php khc. Nh gi tr ti sn c nh.
V d: Cng ty ABC c s liu nh sau: Nm 20X5 cng ty d nh u t
TSC mi vi chi ph 43 triu ng. Chi ph khu hao TSC nm 20X5 d
kin l 50 triu ng. Trong s vn vay di hn c 100 triu ng n hn tr
nm 20X5. Chnh sch chi tr c tc l 50% li nhun sau thu.
Bng cn i k ton - Ti ngy 31.12
TI SN
Ti sn ngn hn
Tin
Phi thu khch hng
Hng tn kho
TSNH khc
Ti sn di hn
TSC hu hnh
Tng ti sn
NGUN VN
N phi tr
N ngn hn
Vay ngn hn
Phi tr ngi bn
N di hn n hn tr
Phi tr CNV
N di hn
Vay di hn
Vn ch s hu
Vn c phn
LN cha phn phi
Tng ngun vn
(VT: Triu ng)
20X1
3.147
671
1.343
1.119
14
128
128
3.275
20X2
3.728
551
1.789
1.376
12
124
124
3.852
20X3
4.685
644
2.094
1.932
15
295
295
4.980
20X4
5.583
412
2.886
2.267
18
287
287
5.870
1.122
50
1.007
60
5
960
960
1.550
50
1.443
50
7
910
910
2.536
50
2.426
50
10
860
860
3.380
50
3.212
100
18
760
760
150
1.043
3.275
150
1.242
3.852
150
1.434
4.980
150
1.580
5.870
Trang 182 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bo co kt qu kinh doanh - Ti ngy 31.12 (VT: Triu ng)

Ch tiu
Doanh thu thun
Gi vn hng bn
Li nhun gp
Chi ph li vay
CPBH & QLDN
Li nhun trc thu
Thu TNDN
Li nhun sau thu
20X1
11.190
9.400
1.790
100
1.019
671
302
369
20X2
13.764
11.699
2.065
103
1.239
723
325
398
20X3
16.104
13.688
2.416
110
1.610
696
313
383
20X4
20.613
17.727
2.886
90
2.267
529
238
291
T l % so vi doanh thu
Ch tiu
Gi vn hng bn
CPBH & QLDN
Tin
Phi thu khch hng
Hng tn kho
Phi tr ngi bn
20X1
84,00
9,11
6,00
12,00
10,00
9,00
20X2
85,00
9,00
4,00
13,00
10,00
10,48
20X3
85,00
10,00
4,00
13,00
12,00
15,06
20X4
86,00
11,00
2,00
14,00
11,00
15,58
Bc 2: D bo doanh thu
- L c s c c cc ch tiu ti chnh d bo hp l
- Cn c vo nghin cu th trng, k hoch hot ng ca doanh nghip
V d: Cng ty ABC
20X2
23%
T l % tng doanh thu

20X3
20X4
17%
28%
20X5
Bc 3: D bo cc ch tiu c th trn bo co ti chnh

Doanh thu nm 20X5 cng ty XYZ d kin t 10 t ng
N phi thu khch hng chim t l 10% doanh thu
N phi thu khch hng trn Bng cn i k ton 31/12/20X5 cng ty
XYZ c d bo l 1 t ng (10 t x 10%)
Nhng im cn lu
- Nhng khon mc chim t trng rt nh, khng cn d bo chnh xc (v
d: TSNH khc)
- Vay ngn hn khi im s d bo = 0, sau cn c vo vic xc nh
nhu cu vn b sung xc nh mc vn vay hp l.
Trang 183 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- Chi ph li vay khng th d bo chnh xc trc khi xc nh nhu cu

vn b sung >< Nhu cu vn b sung c xc nh da vo ch ph li vay.
Bc 4: Xc nh nhu cu vn b sung
Nhu cu vn
=
b sung
Tng ti sn
d bo
- (
Tng n Vn ch s hu
+
)
d bo
d bo
iu chnh bo co ti chnh d bo
Nu nhu cu vn b sung qu ln, cng ty khng mun vay nhiu qu
- Cn:
+ Tht cht chnh sch qun l n phi thu
+ Tr hon tr n cho nh cung cp
- nh hng ti:
+ Mc doanh thu d bo
+ Chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip
2.1.2. Phng php da vo h s ti chnh c trng
Theo phng php ny, ngi ta s da vo cc h s ti chnh c trng v
quy m kinh doanh d kin d bo nhu cu ti chnh cho doanh nghip.
Kt qu ca phng php ny l xy dng c bng cn i k ton mu.
Qua bng cn i k ton mu s gip tr li c cc cu hi:
- Vi quy m kinh doanh d kin th cn bao nhiu vn?
- Vn c huy ng t u?
- Vn c s dng nh th no?
Yu cu:
- Phi c c cc ch tiu ti chnh c trng, hoc s liu trung bnh
ngnh hoc s liu ca doanh nghip in hnh hoc t xy dng.
- Phi d kin c quy m kinh doanh.
- Phi am hiu ni dung ca cc ch tiu ti chnh.
2.1.3. Phng php da vo chu k vn ng ca tin
Bc 1: Xc nh s ngy vn ng ca tin
S ngy vn
=
ng ca tin
K lun chuyn
hng tn kho
K thu tin
trung bnh
K tr tin
trung bnh
Trong :
K lun chuyn
hng tn kho
Hng tn kho bnh qun

Gi vn hng bn bnh qun mt ngy
Trang 184 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
K thu tin
trung bnh
N phi thu bnh qun

Doanh thu bn chu bnh qun mi ngy
K tr tin
trung bnh
N phi tr nh cung cp bnh qun

Tn dng mua chu bnh qun mi ngy
Bc 2: Xc nh nhu cu VL ca doanh nghip

Gi tr nguyn vt liu
S lng sn phm
S ngy
Nhu cu
= v lao ng bnh qun x sn xut bnh qun x vn ng
vn lu ng
cho mt sn phm
mi ngy
ca tin
2.1.4. Phng php d bo nhu cu vn bng tin
Bc 1: D bo dng tin vo v dng tin ra trong k.
C s: Da vo thng k trong qu kh tm quy lut
Bc 2: Xc nh s d tin mt cui k
S d cui k = S d u k + S pht sinh tng - S pht sinh gim
Bc 3: Cn c vo s d tin mt cn thit xc nh s tin mt
tha/thiu
Bc 4: Trang tri hoc s dng s tin tha thiu
2.2. Mi quan h gia cc bo co ti chnh doanh nghip
Bng cn i k ton
(31/12/201X)
Bng cn i k ton
(31/12/201X+1)
Bo co kt qu kinh doanh
Bo co lu chuyn tin t
Mc ch u tin ca Bo co lu chuyn tin t l gii thch s thay i

trong tn qu tin mt gia u k v cui k trn Bng cn i k ton, gy ra
do 3 hot ng.
Trong bng Bng Bo co kt qu kinh doanh, khon mc li nhun sau
thu l mt b phn trong ngun vn ch s hu. Do , trn Bng cn i k
ton th li nhun cha phn phi s tng ln hoc gim xung mt khong ng
bng vi kt qu li nhun sau thu trn Bng Bo co kt qu kinh doanh.
3. D bo bo co ti chnh doanh nghip
3.1. D bo bo co kt qu hot ng kinh doanh
Bc 1: D kin t l cc chi ph trn doanh
Xc nh t l chi ph trn doanh thu ca k trc, t c th iu chnh
thch hp d kin cho k ny.
Trang 185 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bc 2: Xut pht t chnh sch c tc ca cng ty d kin c

Tc 1 c phn k ny v s li nhun sau thu dnh tr c tc.
Bc 3: Trn c s xc nh cc yu t trn, d kin s b Bng kt qu
kinh doanh.
Th d v cng ty X
Bo co kt qu kinh doanh ca cng ty X
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Ch tiu
Nm N0
S tin (Triu USD)
Doanh thu
Tng chi ph cha k khu hao
Chi ph khu hao
Tng chi ph sn xut kinh doanh
EBIT
Li vay (I)
Li nhun trc thu (EBT)
Thu thu nhp (40%)
Li nhun sau thu
C tc u i
Li nhun sau thu thuc c ng ph thng
C tc cho c ng ph thng
Li nhun li
Bng cn i k ton ca cng ty X

Ch tiu
Tin mt
N phi thu
Hng tn kho
- Tng TSL
- Tng TSC(Gi tr rng)
A- Tng ti sn
N phi tr nh cung cp
Vay ngn hn
N phi tr khc(c tnh chu k)
- Tng n ngn hn
Vay di hn
- Tng s n
C phiu u i
C phiu thng
Li nhun gi li
- Tng vn ch s hu
- Tng n v vn ch s hu
3.000
2.616
100
2.716
284
88
196
78
118
4
114
58
56
nm N0
S tin (Triu USD)

10
375
615
1.000
1.000
2.000
60
110
140
310
754
1.064
40
130
766
896
2.000
Trang 186 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
-T trng chi ph so vi doanh thu

STT
Ch tiu
Nm N0
S d d bo
87,20%
87,20%
Khu hao TSC
10%
10%
- D kin c tc.
+ Li tc c phn nm trc l 1,15 USD/c phn.
+ Theo chnh sch c tc, d kin c tc nm N+1 l 1,25 USD/c phn.
+ Tng s c phn ang lu hnh ca cng ty l 50 triu c phn. Nh vy,
li nhun sau thu d kin s b dnh tr c tc l: 1,25 x 50.000.000 = 62,5
triu USD v lm trn l 63 triu USD.
D kin s b Bo co kt qu kinh doanh ca cng ty X nm N+1
TT
Ch tiu
Nm bo co T l d bo D kin
(Nm N0)
(%)
ln 1
1 Doanh thu
2 Tng chi ph cha k khu hao
3 Chi ph khu hao
4 Tng chi ph sn xut kinh doanh
3.000
Tng trng
10%
3.300
2.616
87,2% so
vi doanh
thu
2.878
100
33% so vi
doanh thu
110
2.716
2.988
284
312
88
88
196
224
78
89
118
135
114
131
12 C tc cho c ng ph thng
58
63
13 Li nhun li
56
6186
5 EBIT
6 Li vay (I)
7 Li nhun trc thu (EBT)
8 Thu thu nhp (40%)
9 Li nhun sau thu trc c tc u i
10 C tc u i
11 Li nhun sau thu thuc c ng ph thng
3.2. D bo bng cn i k ton

Bc 1: D kin nhu cu ti sn tng thm
Phng php d bo Bng cn i k ton theo t l phn trm trn doanh
thu da trn c s nguyn l mi lin h gia doanh thu v ti sn:
Trang 187 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- tng doanh thu i hi phi gia tng ti sn tng ng to ra nn tng

cho vic tng doanh thu.
+ Ti sn lu ng nhn chung thay i tng ng vi doanh thu: Khi c s
bin ng v doanh thu th thng thng lp tc ko theo s bin ng vn bng
tin, khon phi thu v hng tn kho.
+ TSC s khng nht thit phi thay i tng ng vi tc tng doanh
thu (c bit l khi cng ty hot ng cha huy ng ti a cng sut nng lc
sn xut hin c)
Bc 2: D bo v ngun ti tr v cn i vi nhu cu
Khi ti sn tng ln th n v vn ch s hu cng tng ln. S ti sn tng
thm s c ti tr bng nhng phng thc nht nh.
* Trc ht, s vn thiu ht s c b p bi cc khon phi tr nh
cung cp v cc khon n phi tr khc pht sinh t ng c tnh cht chu k.
Li nhun li s tng nhng khng cng t l tng nh doanh thu: Mi
mt mc mi ca li nhun li s c tr thnh mc c cng vi mc tng
thm ca li nhun li, v mc mi li nhun li phi c tnh ton
thng qua bo co kt qu kinh doanh
Nu vn cha , s vn thiu ht s c ti tr t ngun vn bn
ngoi bng cch vay vn hoc pht hnh thm c phiu thng bn ra cng
chng ty thuc vo cc chin lc ti tr ca doanh nghip
Th d v cng ty X (tip tc):
- D kin tc tng ti sn cng vi tc tng doanh thu l 10%
Gi tr TS tng thm: 2.000 tr 2.000 tr x 110% = 200 triu ng
- Khon phi tr ngi bn v khon n phi tr c tnh cht chu k c
d bo tng ln cng vi tc tng trng ca doanh thu l 10%:
+ Khon phi tr ngi bn tng thm: 60 tr x 10% = 6 triu ng
+ Khon n phi tr c tnh cht chu k tng thm: 140tr x 10% = 14 triu
ng
+ Cc khon vay ngn hn, vay di hn v c phiu u i, c phiu thng
l ty thuc vo quyt nh ca nh cc qun l cng ty.
i vi cng ty X, cc khon ny theo nh d bo ban u l duy tr mc
nh nm bo co
+ S li nhun gi li ca nm d bo t li nhun sau thu nh d bo
phn trn l: 68 triu ng
Trang 188 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Nm bo co
(Nm N0)
Ch tiu
Tin mt
N phi thu
Hng tn kho
- Tng TSL
- Tng TSC
A-Tng ti sn
N phi tr nh cung cp
Vay ngn hn
N phi tr khc (c tnh chu k)
Tng n ngn hn
Vay di hn
- Tng s n
C phiu u i
C phiu thng
Li nhun gi li
- Tng s vn ch s hu
B-Tng n v vn ch s hu
Nhu cu vn cn b sung *
10
375
615
1.000
1.000
2.000
60
110
140
310
754
1.064
40
130
766
896
2.000
T l d
bo (%)
110
110
110
110
110
110
110
D kin
ln 1
11
412
677
1.100
1.100
2.200
66
110
154
330
754
1.084
40
130
834
961
2.088
Khi xut hin du hiu nhu cu vn tng thm, i n quyt nh ti tr,

nh qun l ti chnh cn phi xem xt mt s nhng yu t nht nh nh:
- C cu ngun vn mc tiu ca doanh nghip.
- S tc ng ca cc khon vay ngn hn n h s thanh ton hin thi.
- Tnh hnh ca th trng vn v th trng tin t.
- Nhng rng buc bi cc ch n hin hnh. ..
Trn c s cn nhc ton b cc yu t s quyt nh cch thc huy
ng ngun ti tr p ng nhu cu s vn tng thm.
i vi cng ty X, p ng nhu cu vn tng thm l 112 triu ng, gi
s nh qun l phi hp cc ngun ti tr nh sau:
Cc ngun ti tr
Vay ngn hn
Vay di hn
C phiu thng
Tng cng
Tng s ngun vn mi
T l %
S tin
Li sut (%)
25
28
8
25
28
10
50
56
100
112
Nh vy, d bo: Gi tr ti tr bng vay ngn hn: 110 triu + 28 triu =

138 triu USD Vay di hn: 754 triu + 28 triu = 782 triu USD
Trang 189 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
C phiu thng: 130 triu + 56 triu = 186 triu USD

D bo bng cn i k ton ln 2
VT: Triu USD
Nm d bo (Nm N6+1)
Nm
T l
Ch tiu
bo co d bo D kin Nhu cu vn D kin
(Nm N5) (%)
tng thm
ln 2
ln 1
Tin mt
10
110
11
11
N phi thu
375
110
412
412
Hng tn kho
615
110
677
677
- Tng TSL
1.000
110
1.100
1.100
- Tng TSC
1.000
110
1.100
1.100
A- Tng ti sn
2.000
2.200
2.200
N phi tr nh cung cp
60
110
66
66
Vay ngn hn
110
110
+28
138
N phi tr khc(c tnh chu k)
140
110
154
154
Tng n ngn hn
310
330
358
Vay di hn
754
754
+28
782
Tng s n
1.064
1.084
1.140
C phiu u i
40
40
40
C phiu thng
130
130
+56
186
Li nhun gi li
766
834
834
Tng vn ch s hu
896
961
1.060
Tng n v vn ch s hu
2.000
2.088
+112 2.200
112
3.3. iu chnh nhng khon c lin quan bi nh hng ca vic b

xung ngun ti tr v hon thin vic d bo.
Khi s dng ngun ti tr b xung t bn ngoi p ng nhu cu vn
cho vic tng thm ti sn mi.
Cn tnh n tc ng ca n n cc khon c lin quan, t c s iu
chnh thch hp i vi Bng kt qu kinh doanh v Bng cn i k ton.
- Nhng iu chnh c th xy ra:
Tng thm
vn vay
Pht hnh thm

c phiu bn ra
Tng li vay
phi tr
Li nhun
trc thu
Thu TNDN
Pht hnh thm

c phiu bn ra
Li nhun
sau thu
Pht hnh thm

c phiu bn ra
Trang 190 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- iu chnh li Bng kt qu kinh doanh v Bng cn i k ton

Tip tc xem xt cng ty X:
- Nhng nh hng t vic tng thm vn vay.
+ Chi ph li tin vay tng thm do tng khon vay ngn hn
+ Khon li tc tri phiu phi tr tng thm:
Tng chi ph li vay tng thm.
Tng chi ph li vay.
S thu thu nhp gim i.
Tip tc xem xt cng ty X:
- Nhng nh hng t vic vic pht hnh thm c phiu thng mi:
+ Gi c phiu cui nm bo co l 23 USD/c phn v d kin gi
pht hnh 1 c phiu mi cng l 23 USD
+ Vy s c phiu mi cn pht hnh
+ S c tc tng thm
=> Tng s tin tr c tc s l S tin ny cn phi c phn nh iu
chnh d bo ln hai.
nh hng ca vic iu chnh ti tr n kt qu kinh doanh dn n phi
tip tc gim s li nhun li l: 68 triu - 62 triu = 6 triu USD.
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
T l
Nm
d
D
Ch tiu
bo co
bo
kin
(Nm N5)
(%) ln 1
Doanh thu
3.000 110 3.300
2.616 110 2.878
Chi ph khu hao
100 110
110
Tng chi ph sn xut kinh doanh
2.716
2.988
EBIT
284
312
Li vay (I)
88
88
Li nhun trc thu
(EBT)
196
224
Thu thu nhp (40%)
78
89
Li nhun sau thu
118
135
C tc u i
4
4
Li nhun sau thu dnh cho c
114
131
ng ph thng
C tc cho c ng ph thng
58
63
Li nhun li
56
68
Nm d bo
Cc
D
D kin
iu kin
ln cui
chnh ln 2
0 3.300
3.300
0 2.878
2.878
0
110
110
0 2.988
2.988
0
312
312
5
93
93
0
-2
3
-6
219
87
132
4
219
87
132
4
128
128
66
62
66
2862
Trang 191 / 197
Ch tiu
Tin mt
N phi thu
Hng tn kho
- Tng TSL
- Tng TSC
A- Tng ti sn
N phi tr ngi bn
Vay ngn hn
N phi tr khc (c tnh CK)
Tng n ngn hn
Vay di hn
- Tng s n
C phiu u i
C phiu thng
Li nhun gi li
- Tng s vn ch s hu
B-Tng n v vn ch s hu
GV: Nguyn Vn Sang
Nm
T l
bo co
d
(Nm
bo
N5)
(%)
10 110
375 110
615 110
1.000 110
1.000 110
2.000
60 110
110
140 110
310
754
1.064
40
130
766
896
2.000
Nm d bo (Nm N6-)
D
Nhu cu
kin
D
D kin
vn tng
ln 1
kin ln ln cui
thm
11
11
11
412
412
412
677
677
677
1.100
1.100
1.100
1.100
1.100
1.100
2.200
2.200
2.200
66
66
66
110
138
140
154
154
154
330
358
360
754
782
783
1.084
1.140
1.143
40
40
40
130
186
189
834
828
828
961
1.014
1.057
2.088
2.194
2.200
Phn tch d bo
- Sau khi hon thnh c bn d tho cc bo co ti chnh, cn tin hnh
phn tch nh gi cc H s ti chnh quan trng nhm xem xt vic d bo c
p ng c cc mc tiu ti chnh ra hay khng.
- Nu cha tht ph hp th cn phi thay i mt s yu t ca bn d bo
iu chnh sao cho t c cc mc tiu ra mt cch ph hp, nh:
+ Xem xt kh nng gim chi ph sn xut kinh doanh.
+ Xem xt k hn vic cung cp tn dng thng mi cho khch hng t
c th rt ngn k thu tin
+ Kh nng tng thm vng quay hng tn kho
+ v.v.
T , cn phi xem xt tc ng ca nhng thay i n Bng d bo v
bo co ti chnh
a thm kch bn
- Cn a ra nhng kch bn vi tc tng trng doanh thu khc nhau v
phn tch nh gi xem xt n nh hng nh th no n tnh hnh ti chnh
ca cng ty.
Trang 192 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
- M hnh d bo s c thay th bng nhng bin s khc nhau, t

xem xt nh hng ca n n k hoch hot ng la chn cng nh tnh
hnh ti chnh ca cng ty nh th no nh: nh gi nh hng ca n n
chnh sch c tc v c cu ngun vn ca cng ty.
- Nhng kt qu trn s c xem xt iu chnh d bo mt cch hp
l hn.
4. Thc hnh
Ti Cng ty ABC c s liu:
- Nm 20X5 cng ty d nh u t TSC mi vi chi ph 43 triu ng.
- Chi ph khu hao TSC nm 20X5 d kin l 50 triu ng.
- Trong s vn vay di hn c 80 triu ng n hn tr nm 20X5.
- Chnh sch chi tr c tc l 50% li nhun sau thu.
- Doanh thu nm 20X5 cng ty XYZ d kin t 10 t ng
- N phi thu khch hng chim t l 10% doanh thu
- N phi thu khch hng trn BCKT 31/12/20X5 cng ty XYZ c
d bo l 1 t ng (10 t x 10%)
Bng cn i k ton ngy 31.12
TI SN
Ti sn ngn hn
Tin
Phi thu khch hng
Hng tn kho
TSNH khc
Ti sn di hn
TSC hu hnh
Tng ti sn
NGUN VN
N phi tr
N ngn hn
Vay ngn hn
Phi tr ngi bn
N di hn n hn tr
Phi tr CNV
N di hn
Vay di hn
Vn ch s hu
Vn c phn
LN cha phn phi
Tng ngun vn
(vt: Triu ng)

20X1
3.147
671
1.343
1.119
14
128
128
3.275
20X2
3.728
551
1.789
1.376
12
124
124
3.852
20X3
4.685
644
2.094
1.932
15
295
295
4.980
20X4
5.583
412
2.886
2.267
18
287
287
5.870
1.122
50
1.007
60
5
960
960
1.550
50
1.443
50
7
910
910
2.536
50
2.426
50
10
860
860
3.380
50
3.212
100
18
760
760
150
1.043
3.275
150
1.242
3.852
150
1.434
4.980
150
1.580
5.870
Trang 193 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bo co kt qu kinh doanh
Cho nm ti chnh kt thc ngy 31.12
Ch tiu
Doanh thu thun
Gi vn hng bn
Li nhun gp
Chi ph li vay
Chi ph BH & QLDN
Li nhun trc thu
Thu TNDN
Li nhun sau thu
20X1
11.190
9.400
1.790
100
1.019
671
302
369
(vt: Triu ng)
20X2
13.764
11.699
2.065
103
1.239
723
325
398
20X3
16.104
13.688
2.416
110
1.610
696
313
383
20X4
20.613
17.727
2.886
90
2.267
529
238
291
T l % so vi doanh thu
Ch tiu
Gi vn hng bn
CPBH&QLDN
Tin
Phi thu khch hng
Hng tn kho
Phi tr ngi bn
20X1
84,00
9,11
6,00
12,00
10,00
9,00
20X2
85,00
9,00
4,00
13,00
10,00
10,48
20X3
85,00
10,00
4,00
13,00
12,00
15,06
20X4
86,00
11,00
2,00
14,00
11,00
15,58
20X5
T l tng doanh thu

20X2
20X3
20X4
23%
17%
28%
Bo co kt qu kinh doanh d bo
Ch tiu
T l %
20X5
Nm 20X5
Triu ng
1. Doanh thu
2. Gi vn hng bn
3. Li nhun gp
4. Chi ph li vay
5. Chi ph bn hng & QLDN
6. Li nhun trc thu
7. Thu TNDN
8. Li nhun sau thu
Trang 194 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
Bng cn i k ton d bo ti
TI SN
A. Ti sn ngn hn
1. Tin
2. Phi thu khch hng
3. Hng tn kho
4. TSNH khc
B. Ti sn di hn
1. TSC hu hnh
TNG TI SN
%
Doanh Triu ng
thu
Ti ngy 31/12/20X5
%
Doanh Triu ng
thu
NGUN VN
A. N phi tr
I. N ngn hn
1. Phi tr ngi bn
2. N di hn n hn tr
3. Phi tr CNV
II. N di hn
1. Vay di hn
B. Vn ch s hu
1. Vn c phn
2. Li nhun cha phn phi
Tng n phi tr & VCSH
Nhu cu vn b sung
TNG NGUN VN
Bo co lu chuyn tin d bo
I. Lu chuyn tin t HKD
1. Li nhun trc thu
2. iu chnh cho cc khon:
- Khu hao TSC
- CP li vay
- Bin ng N phi thu KH
- Bin ng HTK
- Bin ng TSNH khc
- Bin ng phi tr ngi bn
- Bin ng phi tr CNV
3. Chi np thu TNDN
4. Chi tr li vay
Lu chuyn tin thun t HKD
II. Lu chuyn tin t H u t
1. Chi mua TSC mi
Lu chuyn tin thun t H T
III. Lu chuyn tin t H Ti chnh
1. Tin thu t i vay
2. Tin chi tr c tc
Lu chuyn tin thun t H TC
IV. Tng lu chuyn tin thun trong k
V. Tin tn u k
VI. Tin tn cui k
Nm 20X5
Triu ng
Trang 195 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
TI LIU THAM KHO
- Hc vin ti chnh, Gio trnh qun tr ti chnh doanh nghip, NXB Ti

chnh, 1999.
- B Ti Chnh, Gio trnh ti chnh doanh nghip (Dng trong cc trng
c o to bc trung hc kinh t, k ton, ti chnh), NXB Ti chnh, 2000.
- Trng i hc kinh t quc dn, Gio trnh ti chnh doanh nghip,
NXB Thng k, 2005.
- Hc vin ti chnh, Gio trnh phn tch ti chnh doanh nghip, NXB Ti
chnh, 2005.
- Ngn hng cu hi trc nghim k ton ti chnh doanh nghip - NXB Ti
chnh, 2005.
- Hc vin ti chnh, Gio trnh ti chnh doanh nghip, NXB Ti chnh,
2007.
- Cc lut thu v vn bn hng dn thc hin
- Cc qui nh v ch ti chnh cc doanh nghip
- Thng tin trn cc tp ch chuyn ngnh nh: Tp ch nghin cu ti
chnh, Thi bo kinh t, Thi bo ti chnh
- Thng tin trn mng internet: Cc trang web:www.vietnam.gov.vn :
Chnh Ph Vit Nam; www.mof.gov.vn: B Ti Chnh.
Trang 196 / 197
GV: Nguyn Vn Sang
MC LC
CHNG 1 TNG QUAN V TI CHNH DOANH NGHIP ........................................... 1
1. Ti chnh doanh nghip ...................................................................................................... 1
2. Nhng nhn t ch yu nh hng n vic t chc ti chnh DN ................................... 8
CHNG 2 VN C NH TRONG DOANH NGHIP.................................................... 12
1. Ti sn c nh v vn c nh trong doanh nghip......................................................... 12
2. Khu hao TSC ............................................................................................................... 15
3. Bo ton v nng cao hiu qu s dng VC.................................................................. 28
4. Thc hnh ......................................................................................................................... 31
CHNG 3 VN LU NG TRONG DOANH NGHIP ................................................ 36
1. Vn lu ng v cc nhn t nh hng kt cu vn lu ng ....................................... 36
2. Nhu cu VL v cc phng php xc nh nhu cu VL............................................. 39
3. Ngun ti tr ngn hn ca doanh nghip ........................................................................ 52
4. Cc ch tiu nh gi hiu qu s dng VL .................................................................. 56
5. Thc hnh ......................................................................................................................... 61
CHNG 4 CHI PH SN XUT KINH DOANH V GI THNH SN PHM CA
DOANH NGHIP .................................................................................................................... 65
1. Chi ph kinh doanh ca doanh nghip .............................................................................. 65
2. Chi ph sn xut kinh doanh v gi thnh sn phm ........................................................ 66
3. Cc loi thu ch yu i vi hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip ............ 82
4. Thc hnh ......................................................................................................................... 90
CHNG 5 DOANH THU V LI NHUN CA DOANH NGHIP ............................... 94
1. Tiu th sn phm v doanh thu tiu th sn phm ......................................................... 94
2. im ho vn v n by kinh doanh ............................................................................ 101
3. Li nhun v phn phi li nhun.................................................................................. 105
4. Thc hnh ....................................................................................................................... 111
CHNG 6 K HOCH HO TI CHNH ...................................................................... 124
1. Phn tch ti chnh - tin ca k hoch ho ti chnh ................................................ 124
2. K hoch ti chnh .......................................................................................................... 139
3. D kin bng cn i ti sn theo cc ch tiu ti chnh c trng ................................ 144
4. Thc hnh ....................................................................................................................... 146
CHNG 7 U T DI HN CA DOANH NGHIP ................................................ 149
1. Tng quan v u t di hn ca doanh nghip ............................................................. 149
2. Xc nh dng tin ca d n ......................................................................................... 153
4. Cc phng php ch yu nh gi v la chn d n u ........................................... 161
6. Thc hnh ....................................................................................................................... 167
CHNG 8 NGUN TI TR DI HN CA DOANH NGHIP ................................ 170
1. Ngun ti tr bn trong .................................................................................................. 170
2. C phiu thng ............................................................................................................. 170
3. C phiu u i .............................................................................................................. 173
4. Vay di hn..................................................................................................................... 174
5. Thu ti sn .................................................................................................................... 176
6. Tri phiu chuyn i ..................................................................................................... 178
7. Thc hnh ....................................................................................................................... 180
CHNG 9 D BO CC BO CO TI CHNH DOANH NGHIP ..................... 181
1. Cc giai on ca d bo bo co ti chnh ................................................................... 181
2. Phng php d bo bo co ti chnh .......................................................................... 182
3. D bo bo co ti chnh doanh nghip ......................................................................... 185
4. Thc hnh ....................................................................................................................... 193
Trang 197 / 197

Giao Trinh TCDN He CDN

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giao Trinh TCDN He CDN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

+ i vi doanh nghip sn xut: T - H ... SX...H- T

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

1.1.2.1. Nhng quan h kinh t gia doanh nghip vi nh nc

Thng, pht vt cht

S 1-1: Quan h gia doanh nghip vi cc ch th kinh t khc

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

1.2. Ni dung ti chnh doanh nghip

Quyt nh u t hay loi b (trn gc ti chnh)

S 1-2: nh gi, la chn cc d n u t v k hoch kinh doanh

S 1-3: Xc nh nhu cu vn, t chc huy ng vn

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

1.2.3. T chc s dng c hiu qu s vn hin c; qun l cht ch

Kh nng thanh ton

S 1-4: T chc s dng c hiu qu

S 1-5: Phn phi li nhun, trch lp v s dng cc qu ca DN

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

Tnh hnh thc hin cc

Kim sot hot ng ca DN

S 1-6: Kim sot hot ng ca doanh nghip

S 1-7: D bo v k hoch ho ti chnh

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

1.3. Vai tr ca ti chnh doanh nghip

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

1.4. Chc nng ti chnh doanh nghip

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

1.4.3. Mi quan h ca chc nng ti chnh doanh nghip

So 1-8: Yu t nh hng hnh thc t chc doanh nghip

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

2.2. c im kinh t k thut ca ngnh kinh doanh

S 1-9: Tnh cht ngnh kinh doanh

S cn i thu v chi tin t

S 1-10: Tnh cht thi v v chu k sn xut kinh doanh

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

2.3. Mi trng kinh doanh

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

lm thay i v a dng ho cc quan h ti chnh din ra trong hot ng ti

S 1-11: Mi trng kinh doanh tc ng n doanh nghip

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

TSC thu ti chnh l nhng TSC m doanh nghip thu ca cng ty

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

gm: nh ca, vt kin trc, thit b ng lc, thit b truyn dn, my mc

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

Kt cu TSC chu nh hng ca cc nhn sau y:

Gio trnh Ti chnh doanh nghip

GV: Nguyn Vn Sang

2.1.2. Khu hao TSC

Chi ph khc lin