UNIVERSITETI I PRISHTINS

FAKULTETI JURIDIK

Rr. Agim Ramadani, Nr. 60 Prishtin 10 000 Kosov

Tel.: ++381 (0)38 229 063 Fax: ++381 (0) 38 229 744

____________________________________________________________________________________________

Silabusi pr lndn:

E DREJTA KUSHTETUESE

Msimdhnsi:

Prof. Dr. Arsim Bajrami

Prof. Dr. Asoc. Visar Morina

Asistent

Arta Rama, MA
Fortuna Haxhikadria, MA
Florent Muqaj, MA
Luz Balaj, MA

Viti akademik:

2014/2015

Qllimi

Kjo lnd ka pr qllim q t familjarizoj studentt e studimeve bachelor me pjesn

teorike t s drejts kushtetuese si deg e veant e s drejts. N veanti, studentt do t
analizojn konceptet themelore kushtetuese, sistemet dhe institucionet kushtetuese,
burime e s drejts kushtetuese, natyrn dhe llojet e kushtetutave, aspektin kushtetues t
sundimit t s drejts dhe mbrojtjen e t drejtave dhe lirive kushtetuese. Nj vmendje e
veant do ti kushtohet sistemit kushtetues t Republiks s Kosovs, parimeve dhe
strukturs kushtetuese n Kosov prfshir ktu organizimin dhe fushveprimin e
organeve kushtetuese t Republiks s Kosovs.
N prfundim t lnds, studentt duhet t jen t aft t:

kuptojn dhe njohin institucionet themelore juridike dhe politike t sistemit

kushtetues;
aplikojn prvojat e fituara nga e drejta kushtetuese;
zbatojn njohurit e tyre lidhur me t drejtat kushtetuese dhe qytetare dhe
respektimin e tyre n jetn e prditshme;
prcjellin t arriturat shkencore juridike dhe politike lidhur me
kushtetutshmrin dhe t drejtat qytetare.

(Java 1)
Kuptimi i s drejts kushtetuese
1.
2.
3.
4.

E drejta kushtetuese (rndsia, aktualiteti, atributet)

Zhvillimi historik i s drejts kushtetuese
Raporti i s drejts kushtetuese me degt tjera t s drejts
E drejta kushtetuese (rndsia, aktualiteti, atributet)
(Java 2)
Lindja dhe zhvillimi i s drejts kushtetuese

1)
2)
3)
4)

E drejta kushtetuese (rndsia, aktualiteti, atributet)

Zhvillimi historik i s drejts kushtetuese
Raporti i s drejts kushtetuese me degt tjera t s drejts
E drejta kushtetuese (rndsia, aktualiteti, atributet)
(Java 3)
Kuptimi, prmbajtja dhe modelet e kushtetutave

1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Programi

sht kushtetuta?
Prmbajtja e kushtetuts
Struktura e kushtetuts
Kushtetutat e forta (rigjide) dhe t buta (fleksibile)
Kushtetutat e shkruara dhe t pashkruara
Kushtetuta reale dhe fiktive
Format e miratimit dhe ndryshimit t kushtetutave
(Java 4)
Kushtetutat n krahasim

1)
2)
3)
4)
5)
6)

Kushtetuta e SHBA-ve (1787)

Rasti i Britanis s Madhe nj kushtetut e pashkruar
Kushtetuta e Francs (1958)
Ligji Themelor i Gjermanis (1949)
Kushtetuta e Shqipris (1998)
Kushtetuta e Zvicrs (2000)
(Java 5)
Burimet e s drejts kushtetuese n Kosov

1)
2)
3)
4)

Deklarata e Pavarsis (2008)

Kushtetuta e Kosovs (2008)
E drejta ndrkombtare
Vendimet e Gjykats Kushtetuese

(Java 6)
Hyrje n Kushtetutn e Kosovs
1.
2.
3.
4.
5.

Preambula
Parimet themelore
Ndarja dhe kontrolli i pushtetit
Eprsia e Kushtetuts
E drejta ndrkombtare dhe zbatimi i saj
(Java 7)
Lirit dhe t drejtat e garantuara me Kushtetutn e Kosovs

1) Konstitucionalizimi i akteve ndrkombtare pr t drejtat e njeriut

2) T drejtat individuale
a) E drejta n jet,
b) E drejta n dinjitet
c) E drejta e liris dhe siguris
d) E drejta pr gjykim t drejt
e) Liria e lvizjes
f) E drejta e privatsis
g) E drejta e besimit
h) Liria e shprehjes
Programi

(Java 8)
Lirit dhe t drejtat e garantuara me Kushtetutn e Kosovs
1) T drejtat politike
a) E drejta e tubimit
b) Liria e medieve
c) Liria e asocimit
d) E drejta zgjedhore
2) T drejtat sociale, ekonomike dhe kulturore
a) E drejta e prons
b) E drejta pr arsim
c) Liria e artit dhe shkencs
d) E drejta e puns
(Java 9)
Mbrojtja kushtetuese e lirive dhe t drejtave t njeriut
1) Ankesa Individuale Kushtetuese
2) Afatet kohore
3) Procedura para Gjykats Kushtetuese

1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

Struktura e Kuvendit
Kompetencat e Kuvendit
Mandati i deputetve
Imuniteti i deputetve
Procesi i miratimit t ligjeve
Shprndarja e Kuvendit
Rast Studimi

(Java 10)
Kuvendi i Kosovs

(Java 11)
Presidenti i Kosovs

Programi

1)
2)
3)
4)
5)
6)

Pozita kushtetuese
Kompetencat presidenciale
Zgjedhja dhe mungesa e prkohshme
Imuniteti
Prgjegjsia kushtetuese
Rast Studimi
(Java 12)
Qeveria e Kosovs

1)
2)
3)
4)

Pozita kushtetuese
Kompetencat
Zgjedhja
Prgjegjsia politike ndaj parlamentit (mocioni i votbesimit)
(Java 13)
Sistemi i drejtsis

1)
2)
3)
4)
5)
6)

Parimet e prgjithshme
Organizimi i gjykatave
Emrimi dhe shkarkimi i gjyqtarve
Kshilli Gjyqsor i Kosovs
Kshilli Prokurorial i Kosovs
Avokatura
(Java 14)
Gjykata Kushtetuese

1) Organizimi dhe prbrja e Gjykats Kushtetuese

2) Kompetencat e Gjykats Kushtetuese
3) Efekti juridik i vendimeve t Gjykats Kushtetuese

Ligjrimi i lnds do t bhet me metodat bashkkohore dhe kombinim t ligjrimit

interaktiv, debatues dhe kreativ me pjesmarrje aktive te studentve n ligjrata dhe me
shprehjen e mendimit te tyre te lire dhe kritik ndaj fenomeneve dhe proceseve
kushtetuese.
T gjitha ligjratat t prcillen me prezantimet e slajdeve n Power- Point dhe n
paraqitjet tjera dokumentare.
Arritshmria

Puna ekipore dhe praktike prmes rasteve kushtetuese do t stimulohet duke gjetur
aplikueshmri konsistente.
Forma t tjera t puns praktike me student n t elaboruarit e materies do t
afirmohen.

Literatura
(obligative)

Arsim Bajrami. Sistemi Kushtetues i Kosovs. Prishtin, 2011.

Visar Morina. Gjyqsia Kushtetuese. Prishtin, 2013.

(opsionale)

Literatura

Rosenfeld, Michel, and Andrs Saj, eds. The Oxford handbook of comparative
constitutional law. Oxford University Press, 2012.
Marko, Joseph. "The new Kosovo constitution in a regional comparative
perspective." Review of Central and East European Law 33.4 (2008): 437-450.
De Visser, Maartje. Constitutional review in Europe: a comparative analysis. A&C
Black, 2014.
Jackson, Vicki. Constitutional Engagement in a Transnational Era. Oxford
University Press, 2013.

Kushtetuta dhe ligje

Kushtetuta e Republiks s Kosovs, me amendamtet kushtetuese (2008)

Rregullorja e Puns s Kuvendit t Kosovs (2010)
Ligji pr Gjykatn Kushtetuese t Kosovs
Ligji pr Presidentin
Ligji pr Policin e Kosovs
Ligji pr Forcn e Siguris s Kosovs
Konventa Evropiane pr t Drejtat e Njeriut
Ligji pr Gjykatat

Ligji pr Kshillin Gjyqsor t Kosovs

Ligji pr Kshillin Prokurorial t Kosovs

Vlersimi i njohurive t studentve bhet gjat tr semestrit, duke prfshir

pjesmarrjen dhe aktivitetin e tyre gjat ligjratave, ushtrimeve, si dhe gjat prezantimeve
dhe diskutimeve n klas. Provimi mbahet me test me shkrim ose me goj.
Vlersimi

Pjesmarrja: 10%
Angazhimet n ort e ushtrimeve: 10%
Punimet individuale: 10%
Testi preliminar: 20%
Provimi: 50%
Gjithsej: 100 pik.