Professional Documents
Culture Documents
Pili
Palas
Activity Book
CYNNWYS
CONTENTS
Tudalen Page
3-9
10 - 15
Llyfr Gweithgaredd
Hwyl a Dysgu
Fun and Learning
16 - 27
Hwyl a Dysgu
Fun and Learning
28 - 39
Glynnod Byw
Butterflies
40 - 43
Pili
Palas
Activity Book
C roeso W elcom e
RHAGARWEINIAD
Rydyn nin gobeithio y bydd y pecyn yman helpu
athrawon a rhieni i ddarganfod, gydau disgyblion au
INTRODUCTION
hynny yn amgylchedd yr
^ (ofa)
1. Wy
3. Chwiler (pupa)
2. Lindys (larva)
^
1. Wy/Egg
1. Egg (ovum)
3. Chrysalis (pupa)
2. Caterpillar (larva)
4. Butterfly (imago)
Bydd yr w
y yn cymryd tua 10 diwrnod
i ddeor.
3. Chwiler
Chrysalis
Enw'r Glyn
Iar Fach Amryliw
Y Peunog
Y Glyn Mawr Gwyn
Y Fantell Goch
Name of butterfly
Small Tortoiseshell
Peacock
Large White Butterfly
Red Admiral
Bwyd
Danadl Poethion
Danadl Poethion
Bresych
Danadl Poethion
Food
Nettles
Nettles
Cabbage
Nettles
1 Awyrgylch
(a) Tymheredd, lleithder.
(b) Gwahanol elfennau e.e.dwr, pridd a phlanhigion.
2
Patrymau
(a) Lliwiau'r glynnod.
(b) Siapiau.
(c) Lliwiau'r planhigion a'r cydberthynas rhyngddyn.
(ch) Gwarchodliw.
3
Twf
(a) Cylch bywyd.
(b) Planhigion.
4
Egni
(a) Bywd.
(b) Symud.
5
Cadwraeth
(a) Rhyddhau'r Glynnod.
(b) Planhigion e.e. coed, blodau.
(c) Ymchwil.
(d) Rheolau Biolegol.
1. Atmosphere
(a) Temperature, humidity.
(b) Different elements e.g. water, soil and plants.
2
Patterns
(a) Colours of the butterflies.
(b) Shapes.
(c) Colour of the plants and their interactions.
(d) Camouflage.
3. Growth
(a) Metamorphosis.
(b) Plants.
4. Energy
(a) Food.
(b) Movement.
5
Conservation
(a) Butterfly Release.
(b) Plants e.g. trees, flowers.
(c) Research.
(d) Biological Control.
Sgiliau
Skills
CYSYLLTIADAU R
CWRICWLWM CENEDLAETHOL
NATIONAL
CURRICULUM LINKS
Cyfnod Allweddol 1
Daearyddiaeth
Ymchwil a Sgiliau Daearyddol.
Lleoedd.
Thema.
Celf
Gwneud
Ymchwilio.
Geography
Geographical Enquiry and Skills.
Places.
Themes.
Celf
Making.
Investigating.
Mathemateg
Creu siart adnabod ar gyfer glynnod amrywiol.
Cynnal ymchwiliad i lynnod yn yr ardal leol gan
osod y canlyniadau ar ffurf tablau a graffiau.
Edrych ar gymesuredd y glynnod
a'r patrymau a welir.
Gwyddoniaeth
Edrych ar anifeiliaid
amrywiol
- eu cynefin.
- bwyd.
Magu lindys yn y dosbarth/
cartref a'u rhyddhau gan
arsylwi ar y newidiadau.
POSIBILIADAU TRAWS
GWRICWLAIDD
Dyma syniadau am dasgau y gellir eu
cyflawni cyn neu ar l ymweliad Pili Palas.
Hanes
Edrych ar anifeiliaid
sydd wedi diflannu dros y
blynyddoedd. Mae tri math o
lyn byw wedi diflannu
- pa rai?
- pam?
Daearyddiaeth
Mapio taith i Pili Palas o'r cartref/ysgol.
Lleoli rhai o'r gwledydd y mae'r glynnod
yn tarddu ohonynt.
Edrych ar sut mae'r ardal leol yn bwysig
i gadwraeth a sut gall y plant fod o
gymorth i gadwraeth.
Dilyn taith glynnod sydd yn
mudo e.e.
- Ir Fawr America
- Y Fantell Goch
Celf
Creu pamffled am Pili Palas
neu pamffled i gyflwyno
anifail o Pili Palas.
Creu poster yn nodi
pwysigrwydd cadwraeth.
Cynllunio glynnod cymesur ar gyfer
eu harddangos.
Dylunio a Thechnoleg
Dylunio a gwneud cynhwysydd
addas ar gyfer y lindys.
Dylunio a gwneud glyn symudol.
Llunio cadwyn fwyd yn cynnwys
rhai o anifeiliaid Pili Palas e.e.
hadau
llygod
nadroedd
Language
Write a soliloquy about one of the
animals which can be seen at Pili Palas.
Write a letter to someone about the visit.
Create a description of an animal from Pili Palas,
describing its main features.
DRAMA - Create a dialogue between animals.
Mathematics
Create a chart about the
features of various butterflies.
Conduct research into butterflies in the local area,
placing the results in the form of a graph or table.
Look at the symmetry of butterflies
and the patterns that can be seen.
Science
Look at various animals
- their habitat.
- food.
Breed caterpillars in the
classroom/ home and then
release them observing the
changes which occur.
CROSS CURRICULAR
LINKS
Here are some ideas for tasks which can be
completed before or after a visit to Pili Palas.
History
Look at the animals
which have been extinct over the
years. Three different kinds of
butterflies have become extinct
- which ones?
- why?
Geography
Map the journey to Pili
Palas from the school or home.
Locate some of the countries where the
butterflies originate from.
Look at how the local area is important
in terms of conservation and how the
children can help conservation.
Follow the journey of migrating
butterflies e.g. - Monarch
- Red Admiral
Art
Create a pamphlet about Pili
Palas or a pamphlet introducing
an animal from Pili Palas.
Create a poster noting the
importance of conservation.
Design symmetrical butterflies to
be put on display.
Ffeindiwch yr anifeiliaid
Lliwiwch y llun ich helpu.
12
H w yl i B lant B ach
Sawl un?
Faint or rhain fedrwch chi
eu gweld yn y lindysyn?
Malwod?
Sgorpion?
Pry Cop?
Glyn Byw?
Aderyn?
Lindysyn?
Neidr?
13
How Many?
How many of these can you
find in the caterpillar?
Snails?
Scorpions?
Spiders?
Butterflies?
Birds?
Caterpillars?
Snakes?
14
H w yl i B lant B ach
Gwnewch luniau
or glynnod hyn...
Draw pictures of
these butterflies...
15
16
H w yl a D ysg u
prydferth
braf
lliwgar
hwyl
dwl
cyffrous
Fu n and Learning
17
18
H w yl a D ysg u
CWESTIYNAU
IW HATEB 1
Mae angen i chwi sylwin fanwl ar
gyfer ateb y cwestiynau yma.
Yn y Ty Gwydr
1 Beth yw lliwiau'r
glynnod byw?
Fu n and Learning
QUESTIONS
TO ANSWER 1
Its important to look carefully
to answer these questions.
19
20
H w yl a D ysg u
CWESTIYNAU IW HATEB 2
Yn y Ty Adar
6. Beth y mae'r adar yn ei fwyta?
Yn y Guddfan
Drofannol
11. Sawl coes sydd gan y tarantiwla?
Fu n and Learning
21
QUESTIONS TO ANSWER 2
In the Bird House
22
H w yl a D ysg u
GEIRIAU COLL
1. Rhowch y geiriau coll i mewn
Mae gan y glyn byw
o goesau.
ar y dail.
Ar l i'r
ddeor mae'n
nhw'n bwyta drwy'r dydd a'r nos.
Pan fydd y lindysyn yn dew, dew bydd
yn troi yn
.
Allan o'r chwiler bydd y
yn dod allan.
chwech glyn byw dail
trychfilyn lindys wyau chwiler
3. Gwnewch lun or wyau
y lindysyn
y chwiler
ar glyn byw.
Fu n and Learning
23
MISSING WORDS
1. Fill in the missing words
The butterfly has
The female lays
legs.
on the leaves.
The butterfly is an
After the
hatch, they
eat all day and all night.
When the caterpillar is very, very
fat it turns into a
The
the chrysalis.
comes out of
the caterpillar
the chrysalis
24
Hwyl a Dysgu
DOSBARTHU
Gellwch ddosbarthu creaduriaid mewn sawl ffordd
Oes gan yr anifeiliaid yma adenydd?
Ceffyl Glyn Byw Cath Pry Cop Neidr Aderyn
OES
NAC OES
ADENYDD
Ceffyl
Cath
Neidr
PryCop
Aderyn
Glyn Byw
0 coes
Fu n and Learning
25
SORTING
Butterfly
Cat
Spider
Snake
Bird
YES
NO
WINGS
Horse
Cat
Snake
Spider
Bird
Butterfly
Cat Elephant
2 legs
4 legs
6 legs
26
Hwyl a Dysgu
LABELU
Dyma forgrugyn. Fedrwch chi labelu'r
morgrugyn efo'r geiriau cywir?
Pen
Pen l
Corff
Coes
Teimlydd
Llygaid
Fu n and Learning
LABELLING
Here is an ant. Can you label the ant
with the correct words?
Head
Abdomen
Body
Leg
Antenna
Eye
27
28
The Butterflies.
The Birds.
The Snakes.
The Stick
Insects.
5 The Lizards.
6 The Tropical
Hide.
7 The Shop.
8 The Pets
Corner.
9 The Caf.
10 The Play
Area.
How about using some of these words!
Hot Humid Interesting Tropical
Quiet Warm Noisy Colourful
Different Beautiful
Can you think of any other words?
29
CWESTIYNAU IW HATEB
QUESTIONS TO ANSWER
Yny T y Gwydr
1. Pam mae d
wr yn bwysig yn y pili palas?
c
6. Draw two of the
butterflies which
you have enjoyed
seeing.
30
CWESTIYNAU IW HATEB 2
QUESTIONS TO ANSWER 2
Yn y T y Adar
8. Gwnewch restr o
rai o'r lliwiau a
welwch chi
ym mhlu'r adar
Yn y Guddfan Drofannol
12. Sawl tarantiwla sydd yna i gyd?
31
32
GEIRIAU COLL
MISSING WORDS
33
LABELU
LABELLING
Coes
34
CHWILAIR
WORD SEARCH
Ceisiwch ddarganfod y
geiriau hyn yn y chwilair!
p i
dw
ep
og
rd
tm
l c
i s
fc
rh
dw
i i
ec
nu
l
l
a
o
i
o
i
a
r
h
d
c
h
n
i
n
u
i
e
c
r
a
w
h
w
u
w
p
p
o
n
t
n
h
p
c
b
t
h
i
i
h
a
i
y
o
e
y
y
h
a
r
c
n
l
c
l
p
r
n
g
n
r
o
n
i
n
i
e
o
a
r
e
g
n
c
p
p
d
b
n
d
r
g
g
o
d
l
i
w
u
a
w
o
d
n
i
l
w
g
a
l
n
t
i
l
r
f
b
a
f
o
i
s
c
a
w
a
o
l
y
l
f
y
a
b
b
l
h
f
c
d
w
l
h
g
f
p
t
a
f
f
w
d
i
d
s
f
r
f
y
t
w
g
h
o
i
a
h
w
y
a
d
e
n
y
s
o
d
g
l
m
w
r
r
s
o
i
p
a
l
r
r
o
t
a
r
a
n
t
i
w
l
a
a
b
pf
dw
ep
og
rd
ed
l s
i b
fd
rh
dw
l e
fc
su
i
l
a
o
i
e
i
u
r
h
d
o
h
n
r
n
u
i
e
p
l
t
i
h
w
p
a
p
e
o
n
t
t
i
a
t
b
g
h
a
l
h
b
i
y
m
c
l
s
e
a
u
c
r
u
c
e
p
r
o
e
l
y
r
n
i
n
d
t
s
l
d
e
u
s
i
r
f
d
n
n
g
n
n
l
u
d
s
n
m
h
l
k
e
d
e
a
a
i
c
r
e
i
t
c
y
c
a
b
c
r
k
e
k
a
a
k
a
o
l
o
p
f
k
a
e
d
l
b
f
c
d
w
l
c
i
f
o
t
a
t
f
b
d
i
d
s
f
a
g
y
t
w
g
o
o
i
a
t
w
y
a
e
e
n
y
s
o
a
g
t
m
s
c
o
r
p
i
o
n
l
r
d
o
t
e
r
r
a
p
i
n
l
a
a
b
35
5. Faint o deimlyddion?
How many antennae?
a) 8
b) 12 c) 2
2. Faint o adenydd?
How many wings?
a) 2
b) 8
c) 4
3. Sawl rhan i'w gorff?
How many parts to
the body?
a) 1
b) 3
c) 6
36
Atebion Answers
1 c, 2 c, 3 b, 4 c, 5 c, 6 c, 7 b, 8 b, 9 a, 10 b, 11 a, 12 a, 13 c, 14 b
37
PA LINDYSYN?
WHICH CATERPILLAR?
Lindys 1
Caterpillar 1
Lindys 2
Caterpillar 2
Lindys 3
Caterpillar 3
Lindys 4
Caterpillar 4
38
I LYN
O WY
FROM AN EGG TO A BUTTERFLY
Gorffen!
Finish!
Tywydd
yn cynhesu
Weather
warms up
71
44
Tywydd
Oer
Cold
Weather
Dechrau!
Start!
Anodd
bwrwi groen
Difficult
to moult
63
Lindys yn
bwyta
Caterpillar
eating
Dodwy w
y
Lay egg
18
39
Dechrau
hedfan
Prepares
to fly
97
99
Glaw
mawr
Heavy
rain
Bwrwi
groen
Moults
49
84
Eirar
gwanwyn
Snow in
spring
24
w
y yn
deor
Egg
hatches
29
Aderyn yn
bwytar wy
Bird eats
the egg
27
63
Llygoden
yn bwytar
chwiler
Mouse eats
pupa
Glyn yn
ymagor
Butterfly
emerges
ail ddodwy
lays again
40
COLIADINAE
"Y MELYNION"
Y Felen Welw
Pale Clouded Yellow) .
Ir Felen Berger
Berger's Clouded Yellow
Ir Fach Felen
Clouded Yellow
Melyn y Rhafnwydd
Brimstone
PAPILIONOIDEA
PAPILIONIDAE
Gloyn Cynffon Wennol
The Swallow-tail)
PIERINAE
Y GWYNION
Ir Wen Wythien Ddu
Black-veined White
Ir Wen Fawr
Large White
Ir Wen Fach
Small White
Ir Wen Wythiennog
Green-veined White
Ir Wen Frech
Bath White
Boneddiges y Wig
Orange Tip
PIERIDAE
DISMORPHIINAE
Iar Wen y Coed
Wood White
LYCAENIDAE THECLINAE
"Y BRITHRIBINAU"
Brithribin Werdd
Green Hairstreak
PYRGINAE
Y Gwibiwr Llwyd
Dingy Skipper).
Y Gwibiwr Brith
Grizzled Skipper
Brithribin Frown
Brown Hairstreak
Brithribin Borffor
Purple Hairstreak).
Brithribin Wen
White-letter Hairstreak
Brithribin Ddu
Black Hairstreak)
LYCAENINAE
Copor Bach
Small Copper
Copor Mawr
Large Copper
Y Glesyn Gynffon Hir
Long-tailed Blue
Glesyn Bach
Small Blue
Y Glesyn Gynffon Fer
Short-tailed Blue
Glesyn Serennog
Silver-studded Blue
Y Gwrmyn Glas
Brown Argus
Glesyn Cyffredin
Common Blue
Glesyn y Calchfaen
Chalkhill Blue
Glesyn Adonis
Adonis Blue
41
42
Ir Fawr America
Monarch
Danaus plexippus
Morpho Glas
Blue Morpho
Morpho pleides
Y Fflam
Flame
Dryas julia
Glyn Cynffon-wennol
European Swallowtail
Papilio machaon
Glyn Llygeidiog
Blue Morpho
Morpho pleides
Papilio palinurus
Gwyfyn Atlas
Atlas Moth
Attacus atlas
Y Fflam Felen
Zebra
Heliconius charitonius
43
Ymyl Felen
Golden Piper
Hypolimnas bolina
Eurytela dryope
Glyn Vindula
Cruiser
Vindula dejone
Glyn Melyn-du
Giant Swallowtail
Pala Gwyrdd
Tailed Jay
Papilio cresphontes
Graphium agamemnon
Glyn Cynffon-las
Blue Peacock
Papilio polymnestor
Pili Palas
Butterfly Palace
Ffordd Penmynydd
Porthaethwy
Ynys Mn LL59 5RP
Ffn/Tel: 01248 712474
Ffacs/Fax: 01248 716518
Ebost/Email:
gloyn@pilipalas.co.uk
Gwefan/Web: www.pilipalas.co.uk