Ukraina jest najwikszym, po Rosji, krajem w Europie.

Niezwykle istotne
jest rwnie jej pooenie strategiczne. W tym kraju rozegra si najwaniejsza
cz batalii o przyszo rosyjskiego imperializmu. Jeeli Rosji nie uda si
podporzdkowa sobie Ukrainy, to przystosuje swoje cele strategiczne do nowej
sytuacji geostrategicznej. W innym wypadku bdziemy nadal mieli do czynienia
z Rosj imperialn, skonfliktowan z Europ.
Jeeli mwi odnonie o pierwszych kontaktach polsko - ukraiskich
naley zacz od rozpadu struktur pastwowych ZSRR oraz tendencje
dezintegracyjne, jakie wystpiy w drugiej poowie lat osiemdziesitych w bloku
sowieckim, stworzyy nowe moliwoci kontaktw midzy opozycyjnymi
rodkami Polski i Ukrainy. Jest to czas eksplozji ukraiskiego odrodzenia
narodowego, prb podejmowania przez ukraiskie spoeczestwo oporu
przeciwko systemowi oraz odbudow orodkw ukraiskiej myli spoecznej i
politycznej.
Proklamowanie niepodegoci Ukrainy 24 sierpnia 1991 roku
powitay dwie uchway polskiego parlamentu: Senatu z 30 sierpnia 1991
roku oraz Sejmu z 31 sierpnia 1991 roku. Wyraono w nich zadowolenie z
powstania niepodlegego pastwa ukraiskiego i wezwano do wzajemnego
poszanowania praw mniejszoci narodowych polskiej i ukraiskiej.
Jednoczenie we wrzeniu 1991 roku przyjto polsko-ukraisk deklaracj
o wymianie przez rzdy Polski i Ukrainy specjalnych wysannikw.
W dniach 4-5 padziernika 1991 roku robocz wizyt w Polsce zoy
premier Ukrainy Witold Fokin- podpisano wwczas dwustronn umow o
wsppracy gospodarczej i handlowej. Polski Sejm i Senat stosownymi
uchwaami popary deklaracj niepodlegoci ogoszon przez ukraiski
parlament 24 sierpnia 1991 roku, za 2 grudnia rzd Polski, jako
pierwszego pastwa na wiecie, uzna niepodlego Ukrainy zaledwie dzie
po referendum niepodlegociowym w tym kraju.
Najwaniejszym wydarzeniem we wczesnym okresie stosunkw
polsko-ukraiskich byo podpisanie 18 maja 1992 roku w Warszawie przez
prezydentw Lecha Was i Leonida Krawczuka traktatu o dobrym ssiedztwie,
przyjaznych stosunkach i wsppracy, w ktrym m.in. potwierdzono
nienaruszalno istniejcej granicy i brak roszcze terytorialnych, wyrzeczono
si siy w stosunkach wzajemnych oraz zadeklarowano wol wsppracy na
rzecz bezpieczestwa i stabilnoci w Europie.

W dniach 12-13 stycznia 1993 roku wizyt na Ukrainie zoya premier

Hanna Suchocka, a kolejnym szczeglnie znaczcym krokiem bya rewizyta
prezydenta Lecha Wasy na Ukrainie w dniach 24-26 maja 1993 roku,
podczas ktrej m.in. zainaugurowano komitet konsultacyjny prezydentw
obu pastw.
Po wizycie Wasy rozwj stosunkw polsko-ukraiskich na duszy czas
uleg wyranemu spowolnieniu, co najczciej przypisuje si takim czynnikom
jak: niestabilno wewntrzna i zapa gospodarcza Ukrainy, ukierunkowanie
polskiej polityki zagranicznej na czonkostwo w NATO, zabiegi o popraw
stosunkw polsko-rosyjskich i unikanie przez Warszaw wcigania jej w liczne
spory ukraisko-rosyjskie. Jedynym godnym odnotowania wydarzeniem w
tym okresie byo podpisanie 21 marca 1994 roku w Warszawie podczas
wizyty szefa ukraiskiej dyplomacji Anatolija Zenki deklaracji o zasadach
ksztatowania polsko-ukraiskiego partnerstwa. Dopiero po wyborze
Aleksandra Kwaniewskiego na prezydenta Polski w listopadzie 1995 roku
polskie wadze zaczy wykazywa wiksze zainteresowanie wschodnim
ssiadem, w zwizku z czym szybko doszo do intensyfikacji kontaktw polskoukraiskich. Na specjalne zaproszenie Kwaniewskiego prezydent Ukrainy
Leonid Kuczma wzi udzia w spotkaniu prezydentw pastw tworzcych
Inicjatyw rodkowoeuropejsk w acucie w dniach 7-8 czerwca 1996 roku;
nastpnie w dniach 23-26 czerwca Kuczma zoy oficjaln wizyt w Polsce.
W kolejnych latach spotkania prezydentw Polski i Ukrainy odbyway si po
kilka razy rocznie. 21 maja 1997 roku obaj prezydenci podpisali w Kijowie
owiadczenie o porozumieniu i pojednaniu odnoszce si do tak bolesnych
epizodw jak masakry Polakw na Woyniu czy akcja Wisa, 27 czerwca
1998 roku wzili udzia w uroczystoci rozpoczcia budowy cmentarza ofiar
totalitaryzmu (upamitniajcego rwnie 4 tysice polskich onierzy) w
Piatichatkach pod Charkowem, a 13 maja 1999 roku zoyli wiece
zarwno na mogile strzelcw siczowych na Cmentarzu yczakowskim jak i
na mogile nieznanego onierza pod ukiem Chway na Cmentarzu Orlt
Lwowskich. 29 padziernika 1998 roku w Kijowie podpisano owiadczenie
w sprawie Inicjatywy Wsppracy Polsko-Amerykasko-Ukraiskiej
(PAUCI).

Do ponownego ochodzenia stosunkw polsko-ukraiskich doszo pod

koniec 2000 roku. 13 lutego 2003 roku Kwaniewski i Kuczma spotkali si
nieopodal Iwano-Frankowska i ustalili, e po 1 lipca tego roku Polska
zastosuje wobec Ukraicw moliwie najbardziej liberalny reim wizowy
zgodny z wymaganiami UE, obejmujcy bezpatno wiz, za Ukraina nie
bdzie wymaga wiz od Polakw; obaj przywdcy uzgodnili te zasady
obchodw upamitniajcych 60-lecie tragicznych wydarze na Woyniu w 1943
roku, okrelonych przez Kuczm zbrodniami przeciwko ludzkoci, ktre nie
mog by usprawiedliwione. Uroczystoci te odbyy si z udziaem obu
przywdcw 11 lipca 2003 roku w Pawliwce .Dzie wczeniej parlamenty
Polski i Ukrainy, po burzliwej debacie, uchwaliy jednobrzmice deklaracje
uznajce masakry na Woyniu za tragedi obu narodw.
Rok 2004, ktry Kwaniewski i Kuczma 30 marca w Kijowie
oficjalnie ogosili Rokiem Polski na Ukrainie, by szczeglnie istotny ze
wzgldu na 2 bardzo istotne wydarzenia: wejcie Polski do UE, ale przede
wszystkim tzw. pomaraczow rewolucj - powany kryzys na Ukrainie
zwizany z ingerencj Rosji i sfaszowaniem listopadowych wyborw
prezydenckich. Zwycistwo prozachodniego Wiktora Juszczenki w
powtrzonym gosowaniu 26 grudnia stanowio wielki sukces Polski w jej
deniach do odcignicia Ukrainy od Rosji i wprowadzenia na ciek
integracji ze strukturami zachodnimi oraz stworzyo podstawy do ponownej
poprawy stosunkw dwustronnych. 24 czerwca 2005 roku w obecnoci
Kwaniewskiego i Juszczenki uroczycie otworzono odbudowany Cmentarz
Orlt Lwowskich (cz lwowskiego Cmentarza yczakowskiego), a 13
maja 2006 roku prezydenci Juszczenko i Lech Kaczyski spotkali si w
podkarpackiej wsi Pawokoma, biorc udzia w ceremonii odsonicia pomnika
upamitniajcego Ukraicw zamordowanych przez polskie oddziay
partyzanckie w 1945 roku. W tym okresie postpowaa ju jednak dezintegracja
obozu pomaraczowego na Ukrainie, a Moskwa wywieraa ostre naciski
poprzez kwesti dostaw gazu ziemnego, co spowodowao wytracenie dynamiki
stosunkw polsko-ukraiskich. Now szans na pogbienie wzajemnych
powiza stworzyo natomiast ogoszenie 18 kwietnia 2007 roku przez
UEFA, e to Polsce i Ukrainie przyznano prawo do organizacji pikarskich
mistrzostw Europy EURO 2012.

Polska konsekwentnie wspieraa Ukrain w jej deniach do czonkostwa w

NATO, ktre zyskay wwczas mocne poparcie prezydenta USA Georgea W.
Busha; mwio o tym m.in. owiadczenie wydane w Kijowie 6 grudnia 2007
roku przez prezydentw Kaczyskiego i Juszczenk. Starania te zakoczyy
si jednak niepowodzeniem, gwnie za spraw sprzeciwu Niemiec i
Francji. 28 marca 2008 roku premier Donald Tusk podczas wizyty w
Kijowie i spotkania z ukraisk premier Juli Tymoszenko da do zrozumienia,
e Ukraina nie otrzyma zaproszenia do rozpoczcia procesu akcesji do NATO na
szczycie w Bukareszcie w dniach 2-4 kwietnia; 23 kwietnia zoona z Polski,
Czech, Sowacji i Wgier Grupa Wyszehradzka wydaa w Pradze
owiadczenie jeszcze raz popierajce starania Ukrainy o czonkostwo w NATO,
ale tematyka ta, nie majc realnych perspektyw na doczekanie si realizacji,
zesza na dalszy plan w kolejnych latach, w ktrych dialog polsko-ukraiski w
duej mierze koncentrowa si na przygotowaniach do EURO 2012. W maju
2008 roku Polska wsplnie ze Szwecj wystpia z inicjatyw tzw. Partnerstwa
Wschodniego zacienienia wsppracy i budowy bliszych powiza midzy
UE a jej ssiadami ze wschodu, w tym Ukrain; szczyt inaugurujcy
Partnerstwo odby si w Pradze 7 maja 2009 roku z udziaem premiera
Tuska i prezydenta Juszczenki.