MENADMENT TURISTIKIH

DESTINACIJA
TURISTIKA DESTINACIJA

www.fms-tivat.me

UVOD U DESTINACIJSKI MENADMENT

Destinacijski menadment je od
konkurentnosti turistikih destinacija.

ogromnog

znaaja

za

postizanje

Upravljanje destinacijom zahtjeva koordinaciju razliitih subjekata;

Menadment znai: planirati, organizovati, komandovati, koordinirati,
kontrolisati; Menadment je sposobnost (vjetina) obavljanja posla
preko ljudi, ili krae: obavljanje poslova pomou drugih ljudi.
DMO (Destinacijske menadment organizacije) - predstavlja sistem za
upravljanje destinacijama.
DMO
ranijeodgovorne za destinacijski marketing
danasstrategijski lideri u razvoju destinacije
www.fms-tivat.me

UVOD U DESTINACIJSKI MENADMENT

Turistika destinacija je fiziki prostor u kom turista ostvari najmanje jedno noenje.

U razvoj lokalnih destinacija ukljueni su brojni stejkholderiudruuju se i stvaraju

makrodestinacije.

Destinacije postoje na vie nivoa:

1. Kontinent (Australija)
2. Region (Kosta Brava)

3. Ostrvo (Bali)
4. Selo, grad, tematski park (Diznilend)

Pojam stejkholderi potie od engleske rei stakeholder i odnosi se na svaku osobu,

grupu ili instituciju koja ima odreene veze sa projektom, koja realizacijom
projekta moe neto dobiti ili izgubiti.
Stejkholderi u projektu mogu biti: investitor, kupci, dobavljai, lanovi projektnog tima,
konkurenti, dravne institucije, nevladin sektor...
www.fms-tivat.me

POJAM TURISTIKE DESTINACIJE

Pojam turistike destinacije

Od latinske rei-destinatio=odredite, cilj
U anglosaksonskoj literaturi-resort
Odreena ua ili ira prostorna cjelina u kojoj se ostvaruje turistiki
promet, a to moe da bude mjesto koje raspolae odreenim
turistikim kapacitetima, ali i regija u kojoj je locirano vie turistikih
centara.
Pojam destinacija obuhvata razliite tipove prostornih cjelina u
kojima se odvija turistiki promet, najee lokalnog i
regionalnog, zatim nacionalnog, pa ak i kontinentalnog
karaktera (lokalitet, centar, regija, drave, grupa zemalja, pa ak i
kontinent).
www.fms-tivat.me

WTO DEFINICIJA TD
 WTO, koja za statistike svrhe definie destinaciju kao
znaajno mjesto posjeeno tokom putovanja, razlikuje:
1. udaljenu destinaciju najudaljenije mjesto u odnosu na
domicil
2. glavnu destinaciju - mjesto gdje je provedeno najvie
vremena
3. motivirajuu destinaciju mjesto koje posjetilac smatra
primarnim ciljem posjete.

www.fms-tivat.me

 Mogunosti turistikog djelovanja:

 interne mogunosti turistikog djelovanja (trgovine,
zabava, kulturni objekti, slika krajolika, suprastruktura,
infrastruktura,
objekti
za
smjetaj,
ljubaznost,
aglomeracija).
 eksterne mogunosti turistikog djelovanja (susjedne
lokacije i njihova ponuda, vezivni elementi sa drugim
destinacijama).

www.fms-tivat.me


Turistika destinacija je optimalna kombinacija fiksnih i

varijabilnih faktora, te mogunosti turistikog djelovanja u
skladu s preferencijama trita, neovisno o administrativnim
granicama.
Pri tome su:
1. Fiksni inioci su oni koji se ne mogu mijenjati ili se
dugorono mijenjaju; mogu se jo nazivati prostorom za
turistike aktivnosti; kao npr.:
- slike krajolika, znamenitosti, atraktivnosti i sl., te
- hoteli, kulturni objekti, turistiki uredi i sl.
2. Varijabilni inioci su turistike robe kao i ulaganja rada
potrebnog za odgovarajue povezivanje tih roba i njihovo
plasiranje na trite.
www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

Dinamika razvoja destinacije

1. Pre-turistika faza
2. Putnika faza
3. Razvoj masovnog turizma
4. Faza upravljanja turizmom

www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

Istraivanje - podrazumijeva iste i jo netaknute prirodne ljepote i mali broj

posjetilaca destinaciji. Ponuda je jo uvijek siromana. Ne postoji nikakav vid
komunikacija .Destinacija je na tom nivou utoliko privlana ukoliko jo nije
dola pod uticaj djelovanja turistike industrije.
Ukljuivanje - faza koja podrazumijeva postojanje inicijative za bogaenjem
turistike ponude destinacije. U prvom redu se odnosi na ugostiteljski dio
ponude.
Razvojna faza - podrazumijeva dolazak velikog broja turista. Na vrhuncu
sezone ima ih esto vie nego domicilnog stanovnitva. Kontrola daljnjeg
razvoja turizma prelazi lokalne okvire.
Konsolidacija - podrazumijeva smanjenje, jo uvijek prisutne, stope rasta
dolazaka.
Stagnacija - destinacija gubi na atraktivnosti. Vrlo esto se manifestuje
prisutnost znaajnih ekolokih, socijalnih, i ekonomskih problema.

www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

Propadanje - karakterie nepovratno gubljenje posjetilaca. Destinacija postaje

izrazito zavisna o manjim lokalitetima, dnevnim izletima, vikend posjetiocima
itd.
Podmlaivanje - ukljuuje nove atraktivnosti, novi kvalitet, nova trita, nove
distribucijske kanale. Najee su to novo proizvedene atraktivnosti, uvoenje
novih prirodnih resursa, alternativnih oblika turizma i sl.
Novi razvoj proizvoda destinacije podrazumijeva angaovanje svih
podsistema destinacije s ciljem postizanja zakonitosti ciklus reciklus.
Poziciju turistikog proizvoda turist ocjenjuje s obzirom na odreeni, manji broj
kljunih atributa koji mogu biti opipljivi ili neopipljivi.

Turistiki proizvod destinacije sloeni je proizvod jer mora zadovoljiti zaista
razliite potrebe gosta u posjeti destinaciji. Sve te usluge i proizvode jednim
imenom nazivamo turistiki proizvod. Koncept cjelokupnog turistikog
proizvoda centralan je za razumijevanje znaenja i prakse u upravljanju
turistikom destinacijom.
www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

Turistiko mjesto

predstavlja mjesto na kojem je prostorno koncentrisana

odgovarajua turistika ponuda. Ono mora da posjeduje jedan ili vie atraktivnih
faktora koji motiviu i usmjeravaju kretanje turista ka tom mjestu.
Turistiko mjesto mora da ispunjava uslove za dolazak i prihvat turista, smjetaj,
ishranu i objekte za zadovoljenje drugih potreba


1.
2.
3.
4.

Turistika mjesta se mogu podjeliti na:

Banjska mjesta
Primorska mjesta
Planinska mjesta
Ostala turistika mjesta koja posjeduju jedan ili vie atraktivnih faktora za turistika
kretanja (gradska naselja, saobraajni centri, klima itd.).
5. Ostala mjesta koja se ne mogu svrstati u neku od navedenih vrsta ali ostvaruju
turistiki promet na osnovu od nekih naprijed nepobrojanih motiva.
www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

www.fms-tivat.me

DINAMIKA RAZVOJA DESTINACIJE

Turistiki centar s prostornog gledita isto je i to i turistiko
mjesto. Ono po emu se razlikuje od turistikog mjesta jesu funkcije
turistikog centra. Pored turistikih funkcija koje ima turistiko mjesto
ima i brojne druge funkcije koje mora imati centar zone ili regije
(administrativna, prometna,trgovaka,bankarska, kulturna, zdrastvena
itd.).

Turistiki lokalitet

najmanja i osnovna prostorna jedinica u

unutranjoj prostornoj strukturi regije i dio prostora turistikog mjesta.
To su homogene monofunkcionalne prostorne jedinice.

Turistiko naselje prua usluge smjetaja, prehrane i druge

usluge u vie manjih objekata, po pravilu od trajnijeg materijala, koji
raspolae sa najmanje 50 soba za smjetaj. Objekti za smjetaj mogu
pripadati razliitim tipovima: vilama, bungalovima i dr.
www.fms-tivat.me

TURISTIKA DESTINACIJA VS
TURISTIKO MJESTO

Prostorna distribucija pojedinanih uslova odreuje njihovu zajedniku vrijednost.

U zavisnosti od faktora turistikih atraktivnosti stvaraju se meu njima razliiti odnosi u
prostoru. To sve pripada irem, turistiki atraktivnom prostoru u koji su inkorporirani
dostatni fiksni faktori koji stvaraju razliite mogunosti turistikog djelovanja.
Rezultat je prostorna, turistiki atraktivna cjelina koja se moe uobliiti kao turistiki
lokalitet (destinacija), turistiko mjesto (destinacija), turistika regija (destinacija),
turistika drava (destinacija).

TURISTIKA DESTINACIJA VS TURISTIKO MJESTO

bolje koritenje prostora

bolje mogunosti u stvaranju turistikog identiteta
bolja ekonomska valorizacije svih, pa i manje kvalitetnih turistikih atrakcija
bolje mogunosti i precizniji plasman takve prostorne jedinice na turistikom tritu
kompleksnija ponuda za potencijalne turiste
vea prostorna jedinica je jamstvo turistima da e u njoj nai sadrajni boravak
www.fms-tivat.me

OSNOVNI ELEMENTI TURISTIKE

DESTINACIJE
Na turistiku destinaciju e u budunosti uticati mnogo faktora, a
najvie:
1. Razvoj tehnologije
2. Zahtjevi turista
Turistika destinacija se sastoji od velikog broja elemenataprivlae
turiste u destinaciju i zadovoljavaju njihove potrebe poslje dolaska.
Podjela elemenata:
1. Osnovne atrakcije
2. Ostali elementi

www.fms-tivat.me

OSNOVNI ELEMENTI TURISTIKE

DESTINACIJE
Elementi turistike destinacije

www.fms-tivat.me

OSNOVNI ELEMENTI TURISTIKE

DESTINACIJE
 ATRAKCIJE
Fokus panje posjetilaca i razlog posjete destinaciji.
Klasifikacija:
- prirodne
- izgraene
- kulturne
 USLUGE
irok spektar usluga i pogodnosti koje boravak posjetilaca ine prijatnim:
- osnovna infrastruktura
- ketering
- javni prevoz
- smetaj
- informacije
- rekreativne mogunosti

- oping
- vodii

www.fms-tivat.me

 PRISTUPANOST
- Fizika: putevi, avio saobraaj, eljeznica, brodski prevoz
- Politika: viza
 IMID
Od krucijalne vanosti za destinaciju
Imid destinacije ukljuuje jedinstvenost, znamenitosti, pejzae, kvalitet ivotne sredine, nivo
usluga i ljubaznost ljudi.
Razni naini postoje da se promovie imid destinacije (npr. marketing i brending, mediji, emarketing).
 CIJENA
- Vaan faktor destinacijske konkurentnosti
- Cijena zavisi od mnogo aspekata
 LJUDSKI RESURSI
- Dobro edukovani turistiki radnici
- Saradnja sa lokalnom zajednicom

www.fms-tivat.me

KONCEPTI TURISTIKIH
DESTINACIJA

Osnovni tipovi turistickih destinacija: (PEARCE)
1) GLAVNI GRADOVI (Vaniji gradovi privlae posjetioce iz
turistikih, poslovnih porodinih i drugih razloga).

2) RAZVIJENI TRADICIONALNI CENTRI (Seosko naselje

predstavlja focus razvoja turizma. Turistiki sadraji sada dominiraju
ovom oblau).

3) TURING

CENTRI

(Gradovi sa velikom koncentracijom

sekundarnih tur. objekata i dobrim saobraajnim vezama).

4) NAMJENSKI IZGRAENE DESTINACIJE (graevine su

savremene, arhitektonski stil uglavnom nije u skladu sa okolinom).

www.fms-tivat.me

1.Glavni gradovi- Atina

www.fms-tivat.me

Razvijeni tradicionalni centriKuadasi

www.fms-tivat.me

Turing centri- Salcburg

www.fms-tivat.me

Namjenski izgraene destinacijeDiznilend

www.fms-tivat.me


Lundberg razlikuje etiri opta tipa tur. destinacija:

Veliki gradovi
Periferne urbane destinacije
Periferne ruralne destinacije
Prirodne atrakcije

www.fms-tivat.me

TRADICIONALNI KONCEPT
TURISTIKE DESTINACIJE
Turistike destinacije se identifikuju sa mestima i
oblastima odreenim administrativnim granicama, na ije
formiranje su uticali vlasniki odnosi, nain korienja
zemljita, geoloke i morfoloke karakteristike datog
prostora, kao i vani politiki dogaaji.

www.fms-tivat.me

SAVREMENI KONCEPT TURISTIKE

DESTINACIJE
Savremeni pristup turistikoj destinaciji polazi od
destinacije kao prostorne oblasti koju posjeuju i koriste
turisti, nezavisno od njenih administrativnih granica.
Granice turistike destinacije treba da odredi trite, jer
granice su rezultat trine prihvaenosti i valorizacije
odreene destinacije.

www.fms-tivat.me


TURISTI
DESTINACIJA
PODRAZUMIJEVA
TURISTIKA
TR INO PRILAGOENU PROSTORNU OBLAST SA
OPTIMALNO USKLAENIM (U MJERI U KOJOJ JE TO
OBJEKTIVNO MOGU
MOGUE) SISTEMOM ELEMENATA
(PRIMARNI I SEKUNDARNI) I FUNKCIJA (EKONOMSKA,
EKOLO
SOCIOEDUKATIVNA,
EKOLOKA,
SOCIO-KULTURNA,
ETI
ETIKA I SL.), KOJA RAZVOJEM VA NIH I
DOMINANTNIH SPOSOBNOSTI SVJESNO STVARA
USLOVE PUTEM KOJIH E, U ODNOSU NA
KONKURENCIJU, DUGORO
DUGORONO POSTIZATI DOBRE
TURISTI
TURISTIKE REZULTATE.
REZULTATE..

www.fms-tivat.me

www.fms-tivat.me