Ciepomierze

ISO 9001

28

KARTEL PRESS SA (056) 654 85 08

LQM-III..., CQM-III-K, LEC5

W XXI WIEKU OSZCZDZA J Z NAMI

ISO 9001

LICZNIK CIEPA LQM-III

Zgodny z norm 1434
Zasilanie bateryjne umoliwiajce prac licznika przez 5
lat + 1 rok
Niekasowalna pami, umoliwiajca przechowywanie
informacji co najmniej z ostatnich 48 godzin, 60 dni, 24
miesicy i 12 lat, moliwo rozszerzenia pamici
Moliwo dowolnej konguracji rejestrw oraz
parametrw licznika zgodnie z przepisami GUM
Pomiar napicia baterii i sygnalizacja jej zuycia
Urednianie za dowolny okres przepywu, temperatur i
mocy
Programowanie progu mocy cieplnej, progu przepywu
oraz progu temperatury dla obliczenia zuycia energii
cieplnej nadprogowej
Wsppraca z czterema dodatkowymi
przepywomierzami, a w przypadku przyczenia
dodatkowej pary czujnikw temperatury moliwo
pomiaru energii cieplnej z drugiego obwodu
Zcze opto
Moduy komunikacyjne: M-Bus, RS232, RS485,
LonWorks
Wsppraca licznikw w sieci M-Bus z lokaln stacj
danych LSD
Zatwierdzenie typu GUM
Zasada dziaania
Pomiar iloci energii sprowadza si do pomiaru objtoci
przepywajcego czynnika grzewczego i rnicy temperatur. Wielko energii cieplnej stanowi cak ograniczon
objtociami z iloczynu wspczynnika cieplnego i rnicy
temperatur.
Pomiar temperatury dokonywany jest co 12 sekund, sumowanie objtoci odbywa si po kadym impulsie, cakowanie ciepa odbywa si (okres integracji) minimum co 30
sekund, ale tylko wtedy gdy w tym okresie wystpi przyrost objtoci.
Wspczynnik cieplny jest zaleny od t1 i t2 i jest wyznaczany w oparciu o algorytm opracowany przez konstruktorw przelicznika.
Przeliczniki LQM-III ... oparte s na technice mikroprocesorowej i wykonane w technologii montau powierzchniowego. Przelicznik wsppracuje z przetwornikami przepywu
montowanymi na przewodzie powrotnym lub zasilajcym
ukadu wymiany ciepa. Wskazania wielkoci mierzonych
odczytywane s na wywietlaczu ciekokrystalicznym, ponadto mog by odczytywane poprzez rne interfejsy
zdalnego odczytu (m.in. M-Bus, RS-232C, RS-485, LonWorks) wcznie ze zczem optycznym.
Do pomiaru objtoci czynnika grzewczego wykorzystywany jest przetwornik przepywu z wyjciem impulsowym.
W przeliczniku istnieje moliwo skongurowania dowolnej staej impulsowania.
Mierzone dane przechowywane s w nieulotnej pamici w
rejestrach archiwizacyjnych w czterech cyklach czasowych. W cyklu godzinnym dokonywane jest 48 rejestracji
danych, w cyklu dobowym 60 rejestracji, w cyklu miesicznym 24 rejestracje i w cyklu rocznym 12 rejestracji, dane
te mona odczyta z wywietlacza.
2

NOTATKI

Podstawowe dane techniczne przelicznika typu LQM-III...

Wielko

Symbol

Jednostka

Warto

Jednostka energii cieplnej

(liczydo gwne zawiera 8 cyfr)

Qe

GJ
mW

0,001 do 1
0,001 do 0,1

Jednostka objtoci nonika

Ve

m3

0,001 do 1

Zakres temperatury nonika

od 1 do 180

Zakres rnicy temperatur

od 3 do 160

Graniczny bd dopuszczalny

EI

(0,5+3/t)

Zakres mocy

Pp

kW
MW

1 999
0,01 99,99

Zakres przepywu

Qd

m3/h

0,001 1

Napicie zasilania

Uz

3,6

Czas pracy baterii

rok

Stopie ochrony IEC-529

IP

IP-54

Temperatura otoczenia

ta

od 5 do 55

Wilgotno wzgldna powietrza

< 90

Zgodno z normami:
PN-EN 1434 czci 1do 6
PN-EN 61107

Istnieje wersja przelicznika z dodatkow nieulotn pamici, ktr mona dowolnie skongurowa aby utworzy
wymagany rejestr danych, dla przykadu mona uzyska
dane: 500 rejestrw godzinowych, 700 rejestrw dobowych
i 1447 rejestry miesiczne lub np. 1200 rejestrw godzinowych, 1046 dobowych i 924 miesiczne. Dane z tych rejestrw s dostpne jedynie poprzez interfejsy szeregowe.
Do przelicznika mona podczy pi urzdze z wyjciami impulsowymi (rwnie prdowymi) o dowolnych staych
impulsowania(f<60 Hz).
27

Przelicznik LQM-III... moe by skongurowany jako LQM-III-D, to jest moe mierzy ciepo w dwch niezalenych
obwodach pomiaru ciepa. W takiej konguracji mierzone
s cztery temperatury, natomiast jedno z dodatkowych
wej impulsowych jest traktowane jako wejcie przetwornika przepywu drugiego obiegu pomiaru ciepa. Obydwa
obiegi cieplne maj identyczne waciwoci i mog by
kongurowane tak jak to opisano powyej. Wszystkie wielkoci pomiarowe, ktre s skojarzone z drugim obiegiem
pomiaru ciepa wywietlane s ze znaczkiem (prim) wywietlanym w lewym grnym rogu wywietlacza.
Zdalny odczyt danych
Przeliczniki LQM-III-... umoliwiaj zdalny odczyt danych
i kongurowanie przy uyciu odpowiednich urzdze z
oprogramowaniem, moliwe s dwa generalne sposoby elektronicznej obsugi odczytu i kongurowania. Przy
bezporednim dostpie do obudowy przelicznika mona
wykorzysta zcze typu opto, ktre zgodne jest z odpowiedni norm. Przy uyciu oprogramowania komputera
PC (lub PSION, lub inne) mona odczyta poprzez zcze opto nastpujcy zestaw danych aktualnych : suma
ciepa, suma ciepa drugiej taryfy, wszystkie objtoci i
wejcia impulsowe, temperatury zasilania i powrotu, moc i
przepyw, kod bdw, czas pracy, numer sieciowy, numer
uytkownika i numer fabryczny.
Poprzez opto mona kongurowa nastpujce parametry: progi do obliczania drugiej taryfy, okres do oblicze,
numer sieciowy, aktualny czas i data, parametry zapisu
danych do archiwum, prdko transmisji (M-BUS), numer
uytkownika.
Na obwodzie drukowanym listew zaciskowych umieszczone jest zcze pozwalajce docza do przelicznika
wszelkiego rodzaju interfejsy komunikacyjne, np. interfejsy
M-BUS, RS 232, RS485, LonWorks i inne. Moliwe jest
tworzenie zupenie nowych interfejsw transmisyjnych z
dowolnymi protokoami transmisji. Dostpne s rwnie
rne szczegowe opisy dotyczce poszczeglnych interfejsw i systemw zdalnego odczytu danych.
Poprzez zcze komunikacyjne moliwe jest odczytywanie
absolutnie wszystkich danych gromadzonych przez przelicznik LQM-III-... . Najpowszechniej stosowane s interfejsy M-BUS z protokoem transmisji wedug odpowiedniej
normy. Poprzez zcze komunikacyjne moliwa jest zmiana dowolnych konguracji przelicznika z wyjtkiem tych,
ktre wymagaj ponownej legalizacji.
Monta przelicznikw typu LQM-III-K ... (tzw. kompakt)
odbywa si na przetworniku przepywu, pozostae wersje powinny by mocowane do ciany lub specjalnych
wspornikw (szafek), kady przelicznik powinien by
wyposaony w dwa wkrty z kokami rozporowymi. Do
podczania czujnikw temperatury i innych urzdze
do przelicznika zastosowano rubowe listwy zaciskowe

umoliwiajce podczanie przewodw o maksymalnej

rednicy 2,5 mm2.
Ukad listew zaciskowych pokazano na rysunku.

Listwy zaciskowe s montowane lub nie w zalenoci od

typu przelicznika, listwy J1 do J7, J14 i J15 uywane s
we wszystkich wykonaniach. Dla wszystkich wersji przelicznika oprcz LQM-III-K... montowana jest listwa J10, dla
wersji LQM-III-D... montowane s listwy J8 i J9. Listwa J14
suy do podczania interfejsw komunikacyjnych, ktre
dodatkowo powinny by montowane ze wspornikiem dystansowym w miejscu Dys1.
Szczegowy opis listew zaciskowych.
J1 czujnik temperatury zasilania pierwszego obiegu
pomiaru ciepa,
J2 wejcie impulsowe 1 albo przetwornik przepywu
drugiego obiegu pomiaru ciepa (wywietlane ze
znakiem T1),
J3 wejcie impulsowe 2 (wywietlane ze znakiem T2),
J4 wejcie impulsowe 3 (wywietlane ze znakiem T3),
J6 wejcie impulsowe 4 (wywietlane ze znakami
T1T3),
J7 czujnik temperatury powrotu pierwszego obiegu pomiaru ciepa,
J8 czujnik temperatury zasilania drugiego obiegu pomiaru ciepa,
J9 czujnik temperatury powrotu drugiego obiegu pomiaru ciepa,
J10 przetwornik przepywu pierwszego obiegu pomiaru
ciepa,
J14 zcze dla interfejsw komunikacyjnych.
Do zcz J1,J7,J8,J9 podcza mona przewody czujnikw Pt500 bez zwracania uwagi na polaryzacj, podobnie
w przypadku gdy zastosowano bezpotencjaowe impulsa-

tory (kontaktronowe lub inne stykowe) mona przewody

podcza w dowolny sposb. W przypadku stosowania impulsatorw typu otwarty kolektor lub aktywnych sygnaw
elektrycznych naley pamita o waciwej biegunowoci.
W zczach J1-J4 poszczeglne zaciski oznaczono w nastpujcy sposb :
S wejcie sygnau,
M masa ukadu.
W zczu J10 oznakowano nastpujco:
M masa ukadu,
S wejcie sygnau,
+ + baterii.
Przyczanie interfejsw komunikacyjnych do zcza J14
jest moliwe tylko w jeden sposb, opis wyprowadze interfejsw naley szuka w instrukcjach tych urzdze.
Przy montau wszystkich przewodw, rwnie tych do interfejsw, naley stosowa odpowiednie przepusty izolacyjne, ktre s dostarczane wraz z interfejsami lub zamontowane w otworach obudowy przelicznika.
Rodzaje danych i obsuga ich wywietlania.
Dane pomiarowe, obliczeniowe i archiwizowane s
umieszczone i wywietlane w strukturze, ktrej blokowy
schemat przedstawiono na rysunku 1.
Mierzone i wyliczane dane mona podzieli na dane aktualne, dane za pewien okres (ustawialny przez uytkownika), dane archiwizowane i dane konguracyjne
(serwisowe).
Na rysunku 1 przedstawiono szczegowo rozrysowany schemat rozmieszczenia danych dla wersji LQM-III

... ( nie D) z zaznaczonym symbolicznie blokiem danych dla wersji LQM-III-D.

Rozmieszczenie danych, w wersji LQM-III-D ... jest identyczne, tyle e grupy danych GJ i FL1 do FL7 s powielone
i wywietlane ze znakiem prim . Dane aktualne (chwilowe
wartoci) wywietlane s w grupie danych oznaczonych
na rysunku 1 jako blok GJ (lub GJ) . W grupie FL1 (FL1)
umieszczono dane wyliczane za pewien okres (patrz punkt
6.3 niniejszego opisu), s to dane rednie, maksymalne i
minimalne przepywu, mocy cieplnej i mierzonych temperatur w danym okresie. W grupie FL2 (FL2) s rozmieszczone dane konguracyjne zwizane z konkretnym obiegiem pomiaru ciepa, podczas gdy w grupie FLo znajduj
si dane konguracyjne dotyczce caego urzdzenia.
Grupy FL3 do FL6 zawieraj dane rejestrowane w cyklach
godzinowym, dobowym, miesicznym i rocznym. Bloczki
FL0 i FL7 nie zawieraj adnych danych, su uatwieniu
obsugi wywietlania. Blok danych rozpoczynajcy si od
gwnego rejestru pierwszego obiegu ciepa jest wywietlany jako stan podstawowy, pozostawienie wywietlania
innej wielkoci spowoduje samoczynny powrt po siedmiu
minutach do stanu podstawowego.
Wywietlanie sumy energii cieplnej dla LQM-III-D...
Przelicznik w stanie podstawowym wywietla sum energii
pierwszego obiegu ciepa (po okoo siedmiu minutach bez
wciskania przycisku przelicznik samoczynnie powrci do
wywietlania tej wielkoci). Zgodnie z opisem w punkcie
(6.6) trzymanie przycisku powoduje zmian grupy wywietlanych danych, w celu przejcia do danych podstawowych
drugiego obiegu ciepa naley postpi wedug poniszego schematu.

Rysunek 1

CIEPOMIERZ KOMPAKTOWY CQM-III-K

Kompaktowa wersja ciepomierzy typu CQM-III-K posiada
zespolony w jednej obudowie licznik ciepa LQM-III-K oraz
przepywomierz wirnikowy z wyjciem impulsowym, do
ktrych doczona jest komputerowo dobrana para czujnikw temperatury typu Pt 500. Wersja ta umoliwia montowanie ciepomierzy kompaktowych zarwno na zasilaniu
jak i powrocie ukadu cieplnego. Ciepomierze kompaktowe s przeznaczone gwnie do pomiaru energii cieplnej
w domkach jednorodzinnych, a take w budownictwie wielorodzinnym wyposaonym w poziom instalacj centralnego ogrzewania. Instalujc dodatkowy przepywomierz
i par czujnikw temperatury mona dokona pomiaru
energii cieplnej z drugiego obwodu. Po podczeniu dodatkowych czterech przepywomierzy moliwy bdzie take
pomiar iloci zuycia zimnej jak i ciepej wody uytkowej.
Na yczenie odbiorcy oferujemy wyposaenie uzupeniajce do ciepomierzy kompaktowych, takie jak zawory, ltry
i elementy przyczeniowe.

Podstawowe dane techniczne licznika LQM-III

Wielko

Symbol

Jednostka

Warto

Najmniejsza zliczana jednostka

energii cieplnej:

Qe

GJ

0,001

Najmniejsza zliczana jednostka

objtoci nonika:

Ve

m3

0,001

Moc maksymalna:

Pd

kW

0,01-99,99

oC

1-180

Zakres rnicy temperatur:

oC

3-160

Graniczny bd dopuszczalny
(wyliczony wedug wzoru)

Ei

(0,5+3/t)

Moc progowa

Pp

kW

0,01-99,99

Przepyw progowy

qp

m3/h

0,001- 9,9999

Napicie zasilania

Uz

3,6

Czas pracy baterii

rok

Stopie ochrony IEC-529

IP

IP-54

Temperatura otoczenia

ta

oC

od 5 do 55

Wilgotno wzgldna powietrza

< 90

Zakres temperatury nonika:

Pomiar iloci zuytej energii cieplnej sprowadza si do

pomiaru objtoci przepywajcego czynnika grzewczego i rnicy temperatur. Wielko energii cieplnej stanowi
cak ograniczon objtociami z iloczynu wspczynnika
cieplnego i rnicy temperatur.
Do pomiaru objtoci przepywajcego czynnika grzewczego wykorzystywany jest przepywomierz wirnikowy
z wyjciem impulsowym lub przepywomierz ultradwikowy z nadajnikiem impulsw typu otwarty kolektor. Pomiar
temperatury czynnika grzewczego jest zsynchronizowany
z impulsami przepywomierza, a nastpnie obliczana jest
energia cieplna.
6

Wspczynnik cieplny k jest zaleny od t1 i t2 i miejsca

zamocowania przepywomierza. Wyznaczany jest w oparciu o algorytm opracowany przez konstruktorw licznika.
Zawarto rejestrw RAM przepisuje si do nieulotnej pamici EEPROM co godzin, w momencie wywoania przez
uytkownika funkcji transmisji do czytnika. Obliczenia energii cieplnej s pomijane w przypadku gdy t1 - t2 < 0.
Przyrosty objtoci z kolejnych okresw integracji stanowi sum objtoci nonika ciepa, a poszczeglne przyrosty wyznaczane s jako iloczyny staej przetwornika i liczby impulsw zliczonych w tym okresie.
Wykorzystujc czujniki temperatury Pt 500 licznik energii cieplnej LQM-III wyznacza wartoci temperatury na zasilaniu (t1) i powrocie (t2) nonika ciepa z dokadnoci
0,010C. Dane te przechowywane s w rejestrze pamici
RAM. Analogicznie wyznaczana jest rnica temperatur.
Moc chwilowa jest wyznaczana po zakoczeniu okresu integracji, gdy rnica temperatur jest wiksza od zera i obliczana jako iloraz przyrostu energii cieplnej przez dugo
okresu integracji. Okres integracji wyznaczany jest przez
impulsy pochodzce z wodomierza. Impulsy s zliczane
i w chwili gdy ich ilo zrwna si z pewn sta liczb
(tzw. podziaem) koczy si jeden okres integracji a zaczyna drugi. Jeeli od pocztku okresu integracji minie minuta, a zliczana ilo impulsw jest mniejsza od podziau, to
pierwszy pojawiajcy si impuls spowoduje zakoczenie
okresu integracji. Warto mocy chwilowej za okres jednej
godziny stanowi moc maksymaln.
Przepyw chwilowy i maksymalny obliczany jest analogicznie jak odpowiednia moc.

Licznik energii cieplnej LQM-III posiada moliwo pomiaru energii nadprogowej. W tym celu powinien by ustawiony
prg mocy, przepywu lub temperatury powyej ktrego ma
zosta naliczana energia nadprogowa. Licznik nalicza energi nadprogow tylko z jednego ustanowionego progu.

Oznaczenie Typ

JS 90-0,6-NE

JS 90-1,0-NE

JS 90-1,5-NE

JS 90-1,5-G1-NE

JS 90-2,5-NE

rednica nominalna

DN

mm

15

15

15

20

20

Przepyw nominalny

qp

m3/h

0,6

1,0

1,5

1,5

2,5

Przepyw maksymalny

qi

m3/h

1,2

2,0

3,0

3,0

5,0

Przepyw minimalny pozycja zabudowy pozioma H

qi

dm3/h

12

20

30

30

50

Przepyw minimalny pozycja zabudowy pionowa V

qi

dm3/h

24

40

50

60

100

Prg rozruchu

dm3/h

3,5

15

Bd wzgldny

EPd

Stan przetwarzania impulsw

Vi

imp/dm3

60,000

34,892

Dopuszczalna strata cinienia

MPa

0,1

Cinienie nominalne

MPa

1,5

Temperatura maksymalna

90

Pozycja zabudowy

p/q

124,780

85,334

60,000

pozioma H / pionowa V

Masa (bez elementw przyczeniowych)

Weight

EPd = (3 + 0,05 q

G 3/4

G 3/4

G 3/4

G1

G1

110

110

110

130

130

0,45

0,45

mm

mm

68

mm

73

kg

0,4

0,4

0,4

LQM-III, CQM-III-K MODUY KOMUNIKACYJNE

Moliwo instalowania w pracujcych ciepomierzach
Moliwo wykorzystania w systemach zdalnego odczytu, monitoringu i sterowania budynkw
dua ilo udostpnionych wartoci wskaza ciepomierza

OPIS

Przelicznik wyposaony jest w zcze umozliwiajce doczenie wymiennych moduw komunikacyjnych.

MODU M-BUS

Modu zosta opracowany zgodnie z wymaganiami normy

EN1434-3
Przesyane dane:

Numer uytkownika
Kod bdu
Numer fabryczny
Energia
Objto
Moc
Przepyw
Temperatura wysza
Temperatura nisza

MODU LON WORKS

Dane techniczne:
Zasilanie: 24V AC/DC 30%
Pobr prdu: 30 mA
Transmisja danych: 78 kBit/s
Transceiver: FTT-10A
Zalecany kabel: 2 yowa skrtka Belden 85102 2 x 1,3
Dugo segmentu: 500 - 2700 m, w zalenoci od architektury
Temperatura otoczenia: 0 - 55 0C
26 standartowych typw zmiennych sieciowych SNVT.
Interfejs LonWorks spenia wymogi standardu LonMark.
SNVT dostpne na ycznie.

Ronica temperatur
Energia taryfowa
Czas pracy
Czas pracy z bdem
Czas i data zegara przelicznika
Dodatkowe wodomierze (objto)
rednia temperatura wysza z ostatniej doby
rednia temperatura nisza z ostatniej doby
rednie natenie przepywu z ostatniej doby

KOMPLEKSOWY SYSTEM OPOMIAROWANIA MIESZKA

FLAT
APATOR-KFAP Sp.z o. o. oferuje kompleksowy system
opomiarowania mieszka FLAT, pozwalajcy na centralny odczyt danych z licznikw, ktre mierz zuycie dostarczanych mediw. System pracuje w oparciu o sie M-BUS
i skada si z nastpujcych elementw:
1. Wzw sieci (maksymalnie 250 wzw):
przelicznik ciepa typu LQM III-K,
gazomierz z wyjciem impulsowym,
licznik energii elektrycznej z wyjciem impulsowym,
do czterech wodomierzy z wyjciami impulsowymi,
interfejs sieciowy M-BUS.
2. Koncentratora sieci:
Lokalna Stacja Danych (LSD),
Gniazdo Zdalnego Odczytu (GZO).
3. Podsystemu odczytu (do wyboru):
przenony komputer odczytowy typu PSION wraz
z oprogramowaniem,
modu radiowy i przenony komputer odczytowy typu
PSION wraz z oprogramowaniem,
komputer centralny typu IBM PC wraz z oprogramowaniem,
modemy telefonii komrkowej GSM i komputer centralny typu IBM PC wraz z oprogramowaniem,
modemy telekomunikacyjne i komputer centralny
typu IBM PC wraz z oprogramowaniem,
cze internetowe i komputer centralny typu IBM PC
wraz z oprogramowaniem.
4. Dodatkowo w skad systemu wchodz elementy pomocnicze:
ogranicznik przepiciowy,
puszka rozgana,
wzmacniacz sieciowy M-BUS.

Sie M-BUS

Sie M-BUS jest sieci lokaln pozwalajc na integracj

przyrzdw pomiarowych. Wzy sieci czone s dwuprzewodowym kablem magistralnym. Interfejsy sieciowe zasilane s z linii magistralnej. Kady z elementw sieci posiada
swj unikalny numer sieciowy, ustawiany w trakcie uruchamiania instalacji. Odczyt danych z sieci moliwy jest w wybranym punkcie poprzez urzdzenie koncentrujce.

INSTALACJA SIECI

Kabel magistralny
Proponuje si wykorzystanie nastpujcych typw kabli:
I-Y(St)Y: 2x2x0.8
YCYM: 2x2x0.8
Wyej wymienione kable s kablami dwuparowymi. Do poczenia sieci
M-BUS wykorzystuje si pojedyncz par. Dodatkowe
dwie yy s yami rezerwowymi i mog by wykorzystane np. do automatyki budynkowej, dystrybucji napicia pomocniczego 24V itp.
Naley zaznaczy, e jako kabel magistralny moe by
wykorzystywana praktycznie dowolna skrtka jedna lub
wieloparowa. Ostateczny wybr typu kabla jest uzaleniony od projektanta.

Lokalna Stacja Danych (LSD)

czenie kabla magistralnego

Projektant sieci powinien ustali sposb rozgaziania kabla magistralnego. Najlepszym rozwizaniem jest stosowanie specjalnych puszek rozganych M-BUS. W zalenoci od warunkw, naley stosowa jeden rozganik
na kilka przelicznikw ciepa lub wykorzysta konguracj
typu puszka rozgana przelicznik. Moliwe jest rozgazianie kabla magistralnego bezporednio na listwie zaciskowej interfejsu M-BUS.
Lokalna Stacja Danych
Lokalna Stacja Danych (LSD) jest podstawowym elementem sieci M-BUS. Urzdzenie to pozwala na koncentracj
poszczeglnych wzw sieciowych (interfejsw M-BUS
w przelicznikach ciepa). Odczyt danych z LSD umoliwia szeregowy interfejs asynchroniczny zgodny ze standardem RS-232C. Urzdzenie jest zasilane z sieci ~220V
i przystosowane do pracy cigej.
Transmisja danych
Z Lokalnej Stacji Danych moliwa jest transmisja danych
za pomoc:
modemw telefonii komrkowej GSM,
modemw telekomunikacyjnych,
moduu radiowego,
zcza internetowego.
9

LICZNIK CIEPA LEC 5

Zasilanie bateryjne 5 lat + 1 rok.

Precyzyjny pomiar wg normy EN1434
4 dodatkowe wejcia sygnaw impulsowych
Pomiar energii taryfowej
Rejestracja wynikw pomiaru w nieulotnej pamici
EEPROM w rejestrach miesicznych oraz rejestrach
wartoci rednich dobowych, godzinowych
Moduy komunikacyjne: ASI, M-Bus, LON, RS232,
RS485, radiowy (z separacj galwaniczn)
Zcze opto (opcja)
Zcze jack (opcja)
procedury samotestujce i autokalibracja
Zatwierdzanie typu GUM

OPIS

LEC5 jest ciepomierzem przeznaczonym do pomiaru i rozlicze energii cieplnej w wodnych sieciach grzewczych, zarwno w obiektach przemysowych jak i do rozlicze z indywidualnymi odbiorcami ciepa.
Opracowany zosta z wykorzystaniem najnowoczeniejszych rozwiza technicznych.
W skad ukadu pomiarowego ciepomierza wchodz:

mikroprocesorowy przelicznik wskazujcy LEC-5

przetwornik przepywu:
wirnikowy GWF: UNICO, MTWH, MTH, WSH,
WPD; POWOGAZ: JS, WS WP, MW; METRON: JS,
WS; Hydrometer
ultradwikowy Sono 2500CT (typ 087); Sharky;
Ultraow

para czujnikw temperatury Pt 100, Pt 500:

kablowe TOPE41, TOPE42, TOP1068
gowicowe TOP146.1, TOPGN12
Licznik LEC5 umoliwia dokadny pomiar temperatury zasilania i powrotu, oraz strumienia objtoci czynnika grzewczego, precyzyjnie wyznaczajc energi ciepln. Licznik umoliwia pomiar energii taryfowej. Moliwe jest ustawienie jednego z progw energii taryfowej: przepywu, mocy, temperatury
zasilania, temperatury powrotu, rnicy temperatur lub zliczania w rejestrzeenergii nadprogowej energii chodzenia (niezalenie od zliczania energii ogrzewania). Integrator wsppracuje z mechanicznymi lub ultradwikowymi przetwornikami
przepywu oraz z parowanymi czujnikami temperatury. Parowane czujniki temperatury proponujemy w wykonaniu kablowym lub gowicowym z zastosowaniem rezystorw Pt100 lub
Pt500. Ciepomierz naszej produkcji moe by wyposaony
w moduy komunikacyjne bez koniecznoci powtrnej legalizacji. Licznik LEC5 posiada moliwo, niezalenie od ukadu pomiarowego ciepomierza, podczenia i zliczania objtoci z czterech dodatkowych wodomierzy (np. ciepa i zimna
woda uytkowa).

10

Ciepomierz LEC5 wyposaony jest w nieulotn pami

EEPROM, w ktrej przechowuje dane z ostatnich 12 - tu miesicy, takie jak: wskazania energii, energii taryfowej, objtoci,
maksymalnej mocy, maksymalnego przepywu i stanw awaryjnych. Dua pojemno pamici rednich dobowych i godzinowych (temperatur, mocy, przepywu) umoliwia dokadn analiz i nadzr nad parametrami pracy wzw cieplnych.
W systemach rozliczania i akwizycji danych z licznikiem energii cieplnej wsppracuje czytnik inkasencki, umoliwiajc odczyt i gromadzenie danych a nastpnie przenoszenie ich do
bazy komputerowej. Dane odczytowe z licznika energii cieplnej mog by bezporednio przesyane do bazy komputerowej, przy zastosowaniu komputerw przenonych typu LAPTOP. Ciepomierze wsppracuj w systemie odczytu i monitoringu INKAL, ktry suy do rozliczania energii cieplnej, ciepej i zimnej wody uytkowej oraz pozostaych mediw w budynkach i osiedlach budynkw jedno i wielorodzinnych. System umoliwia midzy innymi: prowadzenie ewidencji ciepomierzy, wodomierzy, rozliczanie, generowanie raportw, zestawie i wystawiania faktur za zuyt energi ciepln, kongurowanie licznika (w trybie serwisowym m.in. ustawienie progu energii taryfowej, ustawienie adresu sieciowego, numeru
uytkownika, ustawienie dodatkowych wej impulsowych).

WSKAZANIA PRZELICZNIKA
Podstawowe:
Energia cieplna [GJ]
Energia cieplna taryfowa [GJ]
Objto [m3]
Temperatura zasilania-powrotu [0C]
Przepyw [m3/h]
Moc [MW]
Objto dodatkowych czterech wodomierzy W1-W4
Sygnalizacja bdu

Serwisowe:
Test wywietlacza
Kolejne cyfry wskazania energii
Temperatura zasilania [0C]
Temperatura powrotu [0C]
Rnica temperatur [0C]
Wspczynnik cieplny k [MJ/(m3K)]
Czas pracy [h]
Czas trwania bdw [h]
Prg energii taryfowej
Konguracja licznika
Ustawienia
Wartoci rednie [wg. staej uredniania 15 lub 30
lub 60 min]
Wartoci rednie dobowe
Wagi impulsw dodatkowych wodomierzy
Wskazania testowe
Numer fabryczny przelicznika /indywidualny klienta

Pamici miesiczne:
Aktualna data i czas
Kod stanu awaryjnego z dat i czasem trwania
Maksymalny przepyw z dat wystpienia
Maksymalna moc z dat wystpienia
Energia cieplna cakowita na pierwszy dzie miesica
Energia cieplna taryfowa na pierwszy dzie miesica*
Objto na pierwszy dzie miesica
Objto dodatkowych wodomierzy na pierwszy dzie
miesica*
*wskazania pojawiaj si przy zaprogramowaniu dodatkowych wodomierzy oraz progu taryfowego

PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE LICZNIKA LEC-5:

Parametr

Dane

Jednostka wskaza

GJ

Zakres temp. nonika

2...1800C

Zakres rnicy temp.

3...1500C

Dokadno przelicznika

ELd=(0,5+tmin/t)%

Rejestry wartoci rednich dobowych i godzinowych

standardowo 300, dostepne wersje 700 i 1500

Rejestry miesiczne

standardowo 12

Czujniki temperatury

Pt100 lub Pt500 do 3m

Przetwornik przepywu

V0(w litrach na 1 impuls) 0,1 do 2500

Czstotliwo max 5Hz
Czas impulsu stan niski min 80ms, stan wysoki
min 100ms

Wyjcia wsppracujce z przelicznikiem

kontaktronowe, typu otwarty kolektor, aktywny nadajnik impulsw

Oporno zestyku kontraktronu

Oporno zestyku zwartego 5k

Oporno zestyku otwartego 50k

Poziom impulsw aktywnego nadajnika impulsw

Napicie stanu niskiego od: -0,5V do 1,0V

Napicie stanu wysokiego: od 2,5V do 4V

Temperatura otoczenia

5...550C

Wilgotno otoczenia

< 93 %

Stopie ochrony

IP54

Wymiary gabarytowe

150 x 104 x 38mm

Zasilanie

3,6 VDC, trwao 6 lat

Standardowy protok transmisji

ASI/M-BUS 2400

Zastosowane normy

PN EN 1434

kv (w impulsach na 1 litr) 0,1 do 1000

Czstotliwo max 200Hz
Czas impulsu stan niski min 1ms, stan wysoki
min 1ms

EMC :
PN EN 61000 6 1
PN EN 61000 6 3
Oznakowanie
Zatwierdzenie typu

RP T 01 183

11

LEC 5 MODUY KOMUNIKACYJNE

Moliwo instalowania w pracujcych ciepomierzach

Moliwo wykorzystania w systemach zdalnego odczytu, monitoringu i systemach sterowania budynkw
Dua ilo udostpnionych wartoci wskaza ciepomierza

OPIS

Przelicznik wyposaony jest w zcza: J1, J2 umoliwiajce

doczenie wymiennych moduw komunikacyjnych: ASI,
M-Bus, LonWorks, RS232, RS485 lub moduu radiowego
Monta lub wymiana moduw komunikacyjnych moliwa
jest w czasie pracy przelicznika. Przelicznik obsuguje dwa
rodzaje protokow: ASI i M-Bus. Rodzaj wybranego protokou widoczny jest we wskazaniu S9. Standardowo jest
to ASI + M-Bus 2400 baud (jednoczesna obsuga protokow ASI i M-Bus). Stosowanie moduw komunikacyjnych
M-Bus, ASI, LON, RS232 nie powoduje skrcenia deklarowanego czasu pracy baterii.

MODU ASI

Standard ASI zosta opracowany w KFAP S.A. przy wprowadzanych na rynek pierwszych polskich ciepomierzach
i jest stosowany w ciepomierzach LEC. Umoliwia odczytywanie z przelicznika LEC5 wszystkich przechowywanych w nim danych, w tym wskaza miesicznych, rejestrw godzinowych i dobowych. Firma posiada w ofercie
konwertery ASI/RS232 przeznaczone do odczytu pojedynczego przelicznika (typ SM-1) lub caych sieci ciepomierzy (SM-84).
Moliwe jest te udostpnienie protokou dla wasnych potrzeb uytkownikw ciepomierzy. Modu ASI zapewnia separacje galwaniczn pomidzy sieci odczytow a ukadami przelicznika.

MODU M-BUS

Modu M-Bus do przelicznika LEC5 zosta opracowany

zgodnie z wymaganiami normy europejskiej EN 1434-3.
Przeznaczony jest do instalowania w przelicznikach LEC5
z programem w wersji 1.1 lub wyszej (wskazanie S8
w trybie serwisowym). Modu ma posta pytki ze zczem
rubowym Z1 przeznaczonym do podczenia linii M-Bus.
Operacje instalowania moduu mona wykonywa w trakcie pracy ciepomierza. Protok wymiany danych zaley od ustawie przelicznika - wskazanie S9 w trybie serwisowym, 4 pozycja od prawej. Symbol "A" oznacza protok ASI, "B" - M-Bus 300 baud, "C" - M-Bus 2400 baud,
"E" - ASI+M-Bus 2400 baud. Adres przelicznika wsplny
dla protokou ASI i M-Bus, wywietlany jest na ostatnich
cyfrach wskazania S9. Programowalny numer uytkownika wykorzystywany w protokole M-Bus wywietlany jest w
pozycji "Sr" na zmian z numerem fabrycznym (oznaczenie "Snr"). Parametry przelicznika: protok, nr uytkownika, adres mona zmienia za pomoc programu serwisowego. Modu separuje galwanicznie ukad integratora od
sieci odczytowej.
12

Przesyane dane:
1. Numer uytkownika (identykation number)
2. Status (informacja o bdzie)
3. Numer fabryczny
4. Energia
5. Objto
6. Moc
7. Przepyw
8. Temperatura wysza (na zasilaniu)
9. Temperatura nisza (na powrocie)
10. Czas pracy
11. Czas pracy w bdzie
12. Energia taryfowa
13. Czas i data zegara przelicznika
14. Rnica temperatur
15. Maksymalne wskazanie mocy w biecym miesicu
16. Maksymalne wskazanie przepywu w biecym miesicu
17. Dodatkowy wodomierz W1 (volume, Unit 1)
18. Dodatkowy wodomierz W2 (volume, Unit 2)
19. Dodatkowy wodomierz W3 (volume, Unit 3)
20. Dodatkowy wodomierz W4 (volume, Unit 4)
Obcialno

1 unit (UL)

Dostpna prdko transmisji

2400, 300 band

Tryb adresacji

Pierwotna

Obsugiwane komunikaty

SND-NKE/$E5, REQ-UD2/RSP_UD

MODU LONWORKS

Modu LON jest opcjonalnym interfejsem komunikacyjnym do przelicznika LEC5. Jest wyposaony w Neuron
Chip 3150 oraz transceiver typu FTT10A. Umoliwia instalacj ciepomierza LEC5 jako wza w sieci LON. Modu
jest przeznaczony do przelicznikw LEC5 o wersji programu 1.2 lub wyszej. Modu moe by instalowany w trakcie
pracy przelicznika. Pytka moduu posiada dwie pary zaciskw: Z1 - do podczenia skrtki linii sieci LON, Z2 - do
podczenia napicia zasilania.

Przycisk "service pin" oznaczony jest S1. Modu jest separowany galwanicznie od ukadu elektronicznego przelicznika, a jego praca nie powoduje dodatkowego zuycia baterii zasilajcej przelicznik. Przy fabrycznych wartociach
zmiennych konguracyjnych (nciMinSendT=0, nciMaxSendT=0), zmienne sieciowe s uaktualniane co 6s, jednoczenie ze zmianami na wywietlaczu przelicznika.
Przesyane dane:
1. Energia cieplna
2. Energia nadprogowa (taryfowa)
3. Objto
4. Wskazanie dodatkowego wodomierza W1
5. Wskazanie dodatkowego wodomierza W2
6. Temperatura wysza (na zasilaniu)
7. Temperatura nisza (na powrocie)
8. Moc (nie uredniona)
9. Przepyw (nie uredniony)
10. String ASCII- opis konguracji przelicznika
11. Data i czas zegara przelicznika
12. Kod bdu
13. Czas pracy
14. Czas pracy z bdem
Napicie zasilania

10...25 VDC/9...24 VAC

Typ tranceivera

FTT - 10A

MODU RADIOWY AKFAP 1111; 1011 (wersja

do LEC5-Opto)

AKFAP jest elementem Systemu Telemetrycznego zapewniajcym transmisj parametrw pomiarw z ciepomierza
LEC5. Przetwornik AKFAP instalowany jest w ciepomierzu LEC5 w celu odczytu dostpnych parametrw pomiarowych dotyczcych sieci ciepowniczej. Pomiary dokonywane s okresowo i wysyane w oparciu o lokaln komunikacj radiow. Do transmisji danych pomiarowych AKFAP
wykorzystuje lokaln komunikacj radiow, ktra ma charakter jednokierunkowy. Wszystkie aktualne wartoci pomiarowe odczytane z ciepomierza s wysyane co ok. 60
s. Parametry radiowej transmisji danych pozwalaj zastosowa przetwornik AKFAP do objazdowego systemu akwizycji danych, wykorzystujc urzdzenie ARANGE 3051 lub
do stacjonarnego systemu monitoringu za pomoc urzdze telemetrycznych serii OKO. Kady przetwornik posiada swj unikalny numer identykacyjny pozwalajcy na
jednoznaczne jego przyporzdkowanie do instalacji i ciepomierza. Ponadto funkcja ta umoliwia rwnoczesny
monta wielu przetwornikw AKFAP w granicach ich wzajemnego zasigu. Konstrukcja przetwornika AKFAP umoliwia instalacj wewntrz ciepomierza LEC5 jako wkadki
opcjonalnej na przewidzianych do tego zczach. Instalacja ogranicza si do zdjcia pokrywy obudowy i osadzenia
przetwornika AKFAP na zczach szpilkowych moduw
opcjonalnych. Instalacja AKFAP nie narusza parametrw
pracy ciepomierza a w szczeglnoci parametrw szczelnoci i odpornoci na warunki zewntrzne, ktre zapewnia

producent. Po prawidowej instalacji przetwornika AKFAP

w ciepomierzu jest on gotowy do natychmiastowej pracy.

MODU RADIOWY ARANGE 3051

Wymiary

60 x 80 x 16 mm

Temperatura pracy

-25C...+60C

Zasilanie

... 3,6 VDC (6 lat)

....radiowy

Lokalna komunikacja radiowa IS 433,92 MHz

Moc ...

Poniej 10 mW

Zasig

150 m

Dane pomiarowe

zuycie energii cieplnej, przepyw chwilowy,

objto wody sieciowej, chwilowa warto
temperatury zasilania, chwilowa warto temperatury powrotu, chwilowa warto rnicy
temperatur, chwilowa warto mocy cieplnej,
kod bdu, numer klienta, objto dodatkowych
wodomierzy

Format danych

cyfrowy

Czstotliwo odczytu

co ok. 5 minuty

Czstotliwo transmisji danych co ok. 60 sekund

ARANGE 301 jest elementem Systemu Telemetrycznego

zapewniajcym odbir danych pomiarowych z przetwornikw w ramach lokalnej komunikacji radiowej i ich retransmisj do urzdzenia WORKABOUT rmy PSION. ARANGE 3051 wykorzystuje lokaln komunikacj radiow, do odbioru danych pomiarowych ze wszystkich typw zdalnych
przetwornikw. Urzdzenie obsuguje odbir danych z przetwornikw znajdujcych si aktualnie w zasigu. ARANGE
3051 jest dedykowany do obsugi objazdowego odczytu
przetwornikw oraz do wykonania specjalizowanych funkcji
serwisowania monitorowanych obiektw. Ponadto jego wykorzystanie staje si celowe podczas instalacji elementw
Systemu Telemetrycznego na obiekcie. ARANGE 3051 instalowany jest jako nakadka na urzdzenie WORKABOUT
w celu retransmisji odebranych danych pomiarowych do
dziaajcej aplikacji programowej. Transmisja odbywa si
bezzwocznie po odebraniu danych z przetwornikw. Pen funkcjonalno ARRANGE 3051 uzyskuje w zalenoci
od aktualnie dziaajcego w WORKABOUT programu. Cechy takiej aplikacji stanowi o uytkowaniu ARANGE 301
jako moduu do zdalnego odczytu przetwornikw i akwizycji
tych danych w ramach objazdowego systemu monitoringu
lub w celach instalacyjno-serwisowych. Konstrukcja przetwornika ARANGE 3051 umoliwia jego instalacj jako nakadki na urzdzenie WORKABOUT rmy PSION. Instalacja ogranicza si do osadzania ARANGE 3051 na zczach
rozszerzajcych umieszczonych w grnej czci WORKABOUT oraz przykrceniu urzdzenia dwoma rubami. Po
prawidowej instalacji urzdzenia, ARANGE 3051 jest natychmiast gotowy do wsppracy z uruchomion aplikacj
programu WORKABOUT np. rmy KomBit.
Wymiary

265 (90) x 68 x 19 mm

Stopnie ochrony

IP 50

Mocowania

do zcz rozszerzajcych WORKABOUT

Temperatura pracy

-25C...+60C

.... radiowy

ISM 433,92 MHz

Moc

Poniej 10 mW

Zasig

150 m

13

SYSTEM INKAL

Komputerowy odczyt danych z sieci ciepomierzy

Rozliczanie zuycia mediw: ciepa, ciepej i zimnej
wody uytkowej (lub innych mediw np. prdu, gazu)
Wizualizacja zgromadzonych danych w postaci tabel,
formularzy i wykresw
Przygotowanie i drukowanie faktur (opcja)

MOLIWOCI

Odczyty danych z ciepomierzy LEC-5 wyposaonych

w tanie moduy komunikacyjne ASI, indywidualnie lub
poczonych w sie.
Moliwy zdalny odczyt przez Internet.
Rozliczanie, generowanie raportw, zestawie i wystawianie faktur za zuyte ciepo ciep i zimn wod
uytkow (lub inne media)
Prowadzenie ewidencji ciepomierzy, wodomierzy, lokali, klientw
Kongurowanie przelicznikw (m.in. wpisywanie progw energii taryfowej, ustawianie adresu sieciowego,
numeru uytkownika, kongurowanie dodatkowych
wej wodomierzowych)
Odczyt wskaza miesicznych, rejestrw rednich
dobowych i godzinowych
Odczyt danych z sieci ciepomierzy doczonych do
stacjonarnych komputerw lub z gniazd odczytowych
przez przenone komputery

OPIS:

Dane odczytywane z ciepomierzy przez stacjonarne komputery, laptopy, traaj do bazy danych. Nastpnie s wykorzystywane do rozliczania zuycia mediw. Program
umoliwia tworzenie zestawie, generowanie raportw i
wystawianie faktur za zuyte ciepo, ciep i zimn wod
uytkow (lub inne media).
Dane gromadzone w bazie s dostpne i mog by wykorzystywane przez inne programy. Cz serwisowa programu pozwala na: ustawianie typu i wpisywanie wartoci progw energii taryfowej, ustawianie adresu sieciowego, numeru uytkownika, zaczanie i kongurowanie dodatkowych wej wodomierzowych, zmian wartoci staej
uredniania, przeczanie i zmian parametrw protokow komunikacyjnych, korekcj czasu i daty zegara przelicznika.
Program posiada funkcj odczytw okresowych pozwalajc na dokadny nadzr istotnych parametrw wzw
cieplnych. W systemie INKAL wykorzystywane s adaptery serii SM 84 konwertujce sygna RS232 i ASI.
Uzupenieniem systemu INKAL s zdalne odczyty radiowe
ciepomierzy oraz moliwo pracy ciepomierzy w systemach automatyki budynkowej opartej na technologii LonWorks.
14

Odczyty radiowe:

Ciepomierze LEC-5 mog by wyposaane w wewntrzne radiowe moduy komunikacyjne. Dane przekazywane
s do przystawek instalowanych do czytnikw Psion, z ktrych nastpnie mog by przekazywane do programu Inkal lub do powszechnie stosowanych w PEC-ach programw rmy KomBit.
Tego typu komunikacja stosowana jest w tzw odczytach
objazdowych w pobliu zainstalowanych ciepomierzy z moduami radiowymi (zasig w otwartym terenie do
150m).

Praca w systemach LonWorks:

W systemach automatyki budynkowej opartych na technologii LonWorks, moliwe jest doczenie pojedynczych
ciepomierzy za pomoc moduw komunikacyjnych LonWorks lub caych sieci ciepomierzy poprzez konwertery
ASI/LON podczane do sterownika magistrali SM-84.

Informacje z moduw radiowych wewntrznych mog

by przekazywane do koncentratora usytuowanego w ich
zasigu, a z niego przesyane dalej przez komunikacj
GSM.

STEROWNIK MAGISTRALI SM-84, SM-84/I

Sterownik SM-84 suy do dwustronnej konwersji sygnaw interfejsu RS232 na standard magistrali ciepomierzowej ASI oraz do zasilania moduw ASI w ciepomierzach
podczonych do magistrali. Umoliwia odczyt danych z
ciepomierzy produkcji KFAP typu LEC4 i LEC5 wyposaonych w moduy komunikacyjne ASI. Do odczytu niezbdny jest komputer z czem szeregowym RS 232 oraz oprogramowaniem wykorzystujcym protok ASI np. komputer
PC z programem INKAL.
Wersja SM-84/I umoliwia komunikacj komputera z sieci ciepomierzy przez Internet.
Sterownik posiada wyprowadzone nastpujce zcza:
gniazdo RS232 ( DB9 mskie )

gniazdo zasilania DC 24V ( M8 2,1mm)

kabelek ASI ( Jack 3,5 mm )

DANE TECHNICZNE:
Maksymalna ilo podczonych ciepomierzy
Temperatura otoczenia
Stopie ochrony obudowy

250
5-50oC
IP 54

15

OBSUGA LICZNIKA LQM-III

Odczyt szerokiego zakresu danych moliwy jest z wywietlacza LCD.
W stanie podstawowym wywietlana jest aktualna suma
energii pierwszego obiegu ciepa, poprzez przyciskanie,
trzymanie i puszczanie wcinitego przycisku mona wywietli kad wielko, po siedmiu minutach bez przyciskania wywietlanie powrci zawsze do stanu podstawowego.
Generalnie obowizuj nastpujce reguy: kolejne przycinicia su do zmiany wywietlanej wielkoci wewntrz
kadej grupy danych, trzymanie (okoo 4s) i puszczanie
przycisku suy do zmiany grupy danych.

FL1 dane za pewien ustalony okres

FL2 dane konguracyjne
FL3 obsuga danych rejestrw godzinowych
FL4 obsuga danych rejestrw dobowych
(analogicznie do FL3)
FL5 obsuga danych rejestrw miesicznych (analogicznie do FL3)
FL6 obsuga danych rejestrw rocznych
(analogicznie do FL3)

16

FLo dane konguracyjne caego urzdzenia:

Test wywietlacza
Objto nonika ciepa
Dane wejcia impulsowego nr 1
Dane wejcia impulsowego nr 2
Dane wejcia impulsowego nr 3
Dane wejcia impulsowego nr 4
Czas pracy przelicznika
Staa impulsowania przepywomierza gwnego
Staa impulsowania wejcia nr 1
Staa impulsowania wejcia nr 2
Staa impulsowania wejcia nr 3
Staa impulsowania wejcia nr 4
Aktualny czas godz.min
Aktualna data rok.mies.dzie
Godzina zapisu danych do pamici
Dzie zapisu danych do pamici
Miesic zapisu danych do pamici
Prdko transmisji M-Bus
Numer uytkownika
Napicie baterii
Numer wersji programu
Numer fabryczny

OBSUGA LICZNIKA LEC-5

Odczyt szerokiego zakresu danych dostpny jest w trybach: uytkownika, serwisowym i pamici miesicznych.
Podstawowym trybem na wywietlaczu jest tryb uytkownika.
Wskazaniem stabilnym jest warto energii cieplnej cakowitej lub w przypadku wystpienia awarii nr bdu.
Przejcie do nastpnej informacji nastpuje po przyciniciu przycisku.
Przejcie do nastpnego trybu nastpuje po przytrzymaniu przycisku przez 4 s.

* Wskazania opcjonalne pokazuj si

przy wczeniu opcjonalnej funkcji
** Wskazania pojawiaj si w trakcie
trwania bdw:
Error1 brak przepywu
Error2 ujemna rnica temperatur
Error3 uszkodzenie czujnika temperatury wyszej
Error4 uszkodzenie czujnika temperatury niszej
Error7 bd ukadu elektroniki
***Progi energii taryfowej:
P0 brak ustawionego progu
P1 prg przepywu
P2 prg mocy
P3 prg temperatury niszej
P4 prg rnicy temperatur
P5 prg temperatury wyszej
P6 zliczanie energii chodzenia
17

CZUJNIKI TEMPERATURY TYPU TOPE 41, TOPE 42

Czujniki kablowe
Komputerowy dobr par czujnikw
Temperatura pracy 0 ... 1500C
Zatwierdzenie Typu GUM

OPIS

Czujniki rezystancyjne typu TOPE 41, TOPE 42 przeznaczone s do pomiaru temperatury mediw ciekych, gwnie jako czujniki parowane do ciepomierzy. Czujniki pomiarowe wykonane s w oparciu o platynowy rezystor
Pt100 lub Pt500. Czujniki dostarczane s w parach. Czujniki mog by montowane w gniedzie trjnika lub zaworu.
Czujniki TOPE 41 wykonanie z kablem prostym
Czujniki TOPE 42 wykonanie z kablem spiralnym.

DANE TECHNICZNE

Zakres temperatur:
Zakres rnicy temperatur:
Rezystor termometryczny:
Maksymalne cinienie stosowania:
Dugo zanurzeniowa:
Materia osony zewntrznej:
Staa czasowa czujnika:
DLA TOPE 41:
Przewd przyczeniowy:
Dugo przewodw:

DLA TOPE 42:

Przewd przyczeniowy:
Dugo przewodw:

18

0...150C
3...150C
Pt100 lub Pt500
PN-EN60751+A2
1.6MPa
28mm
1H18N9T
T0,54s
linka 2x0.25mm2, oplot
izolacja silikonowa
Pt100, Pt500:
1...3m co 0.5m
dodatkowo Pt500:
4...15m co 1m

spiralny 2x0.25mm2, oplot

izolacja poliuretanowa
2m

WYMIARY
TOPE 41

TOPE 42

CZUJNIKI TEMPERATURY TYPU TOP 1068

Czujniki kablowe
Komputerowy dobr par czujnikw
Temperatura pracy 0 ... 1500C
Zatwierdzenie Typu GUM

OPIS

Czujniki rezystancyjne typu TOP 1068 przeznaczone s do

pomiaru temperatury mediw ciekych, gwnie jako czujniki parowane do ciepomierzy. Czujniki pomiarowe wykonane s w oparciu o platynowy rezystor Pt100 lub Pt500.
Czujniki dostarczane s w parach. Kada para czujnikw
wyposaona jest w osony zewntrzne z mosidzu M63
lub stali 1H18N9T.

DANE TECHNICZNE

WYMIARY

Zakres temperatur:
Zakres rnicy temperatur:
Rezystor termometryczny:

0...150C
3...150C
Pt100 lub Pt500
PN-EN60751+A2
Maksymalne cinienie stosowania:
1.6MPa
Dugo zanurzeniowa:
42...160mm
Materia osony zewntrznej:
M63 lub 1H18N9T
Staa czasowa czujnika:
T0,5 4s
Przewd przyczeniowy:
linka 2x0.25mm2, oplot
izolacja silikonowa
Rezystancja przewodu [/m]:
0.15
Dugo przewodw:
Pt100: ...3m co 0.5m
Pt500: 1...15m co 0.5m

19

CZUJNIKI TEMPERATURY TYPU TOP146.1

Czujniki gowicowe
Komputerowy dobr par czujnikw
Temperatura pracy 0 ... 1500C
Zatwierdzenie Typu GUM

OPIS

Czujniki rezystancyjne typu TOP146.1 przeznaczone s do

pomiaru temperatury mediw ciekych, gwnie jako czujniki parowane do ciepomierzy. Czujniki pomiarowe wykonane s w oparciu o platynowy rezystor Pt100 lub Pt500.
Czujniki dostarczane s w parach. Kada para czujnikw
wyposaona jest w osony zewntrzne z stali 1H18N9T.

DANE TECHNICZNE

Zakres temperatur:
Zakres rnicy temperatur:
Rezystor termometryczny:
Maksymalne cinienie stosowania:
Dugo zanurzeniowa:
Materia osony zewntrznej:
Staa czasowa czujnika:
Max. temp. pracy gowicy:
Stopie ochrony obudowy:

20

0...150C
3...150C
Pt100 lub Pt500
PN-EN60751+A2
1.6MPa
85...210mm co 5mm
1H18N9T
T0,9 6s
100C
IP54

WYMIARY

CZUJNIKI TEMPERATURY TYPU TOPGN12/C

Czujniki gowicowe
Komputerowy dobr par czujnikw
Temperatura pracy 0 ... 1500C
Zatwierdzenie Typu GUM

OPIS

Czujniki rezystancyjne typu TOPGN12/C przeznaczone s do pomiaru temperatury mediw ciekych, gwnie
jako czujniki parowane do ciepomierzy. Czujniki pomiarowe wykonane s w oparciu o platynowy rezystor Pt100 lub
Pt500. Czujniki dostarczane s w parach. Czujniki przewidziane s do montau bezporednio w rurocigu.

DANE TECHNICZNE

Zakres temperatur:
Zakres rnicy temperatur:
Rezystor termometryczny:
Maksymalne cisnienie stosowania:
Dugo zamurzeniowa:
Materia osony zewnetrznej:
Staa czasowa czujnika:
Max. temp. pracy gowicy:
Stopie ochrony obudowy:

0...150C
3...150C
Pt100 lub Pt500
PN-EN60751+A2
4,9MPa
160, 250, 400mm
1H18N9T
T0,56s
100C
IP65

WYMIARY

21

PRZEPYWOMIERZE
Przepywomierze wirnikowe GWF
Typ przepywomierza
Unico
Unico
Unico
Unico
MTWH
MTWH
MTWH ko.
MTWH
MTWH
MTWH ko.
MTWH
MTWH ko.
MTWH
MTWH ko.
MTWH
MTWH ko.
MTWH
MTWH
MTWH ko.
MTWH
MTWH ko.
MTH
MTH
MTH
MTH ko.
MTH
MTH ko.
MTH
MTH
MTH ko.
MTH
MTH ko.
MTH
MTH ko.
WSDH ko.
WSDH ko.
WSDH ko.
WSDH ko.
WSDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.
WPDH ko.

22

DN
[mm]
15
15
15
20
15
20
20
15
20
20
20
20
25
25
25
32
32
40
40
50
50
15
20
20
20
25
25
25
32
32
40
40
50
50
50
65
80
100
150
50
65
80
100
125
150
200
250
300

Qn
[m3/h]
0,6
1
1,5
2,5
1
1
1
1,5
1,5
1,5
2,5
2,5
3,5
3,5
6
6
6
10
10
15
15
1,5
1,5
2,5
2,5
3,5
3,5
6
6
6
10
10
15
15
15
25
40
60
150
15
25
45
60
100
150
250
500
600

Przepywomierze wirnikowe Powogaz

Tmax [C]
Poz.pracy
110 / H,V
110 / H,V
110 / H,V
110 / H,V
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
110 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V

Typ przepywomierza
JS 90 0,6 NC
JS 90 1 NC
JS 90 1,5 NC
JS 90 2,5 NC
JS 130 3,5 NC
JS 130 6 NC
JS 130 10 NC
WS 120 1 NC
WS 120 1,5 NC
WS 120 1,5 G1-NC
WS 120 2,5 NC
WS 120 3,5 NC
WS 120 6 G1 NC
WS 120 6 NC
WS 120v10 NC
MP 40 NC
MP 50 NC
MP 65 NC
MP 80 NC
MP 100 NC
MW 50 NC
MW 65 NC
MW 80 NC
MW 100 NC
MW 125 NC
MW 150 NC
MW 200 NC
MW 250 NC

DN
[mm]
15
15
15
20
25
32
40
15
15
20
20
25
25
32
40
40
50
65
80
100
50
65
80
100
125
150
200
250

Qn
[m3/h]
0,6
1
1,5
2,5
3,5
6
10
1
1,5
1,5
2,5
3,5
6
6
10
10
15
25
40
60
15
25
40
60
100
150
250
400

Tmax [C]
Poz.pracy
90 / H, V
90 / H, V
90 / H, V
90 / H, V
130 / H
130 / H
130 / H
120 / H
120 / H
120 / H
120 / H
120 / H
120 / H
120 / H
120 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V
130 / H, V

Przepywomierze ultradwikowe Sonix

Typ przepywomierza

DN

Zalecany Qn

SONIX 10D ko.

SONIX 10D ko.
SONIX 10D ko.
SONIX 10D ko.
SONIX 10D ko.
SONIX 10D ko.
SONIX 10D ko.

50
65
80
100
125
150
200

520
8..40
1360
1885
25130
40180
80350

Tmax [C]
Poz.pracy
150 / H,V
150 / H,V
150 / H,V
150 / H,V
150 / H,V
150 / H,V
150 / H,V

AKCESORIA INSTALACYJNE
Trjniki i krce instalacyjne do czujnikw temperatury

Trjnik instalacyjny
Trjniki instalacyjne umoliwiaj instalowanie w rurocigach czujnikw temperatury typu TOPE. Dostpne rednice DN15, DN20
Krce instalacyjne su do montau czujnikw (np. typu
TOP1068 i TOP146.1) w rurocigach.
Optymalne dugoci krcw w zalenoci od rednicy rurocigu, dugoci montaowej L przedstawia tabela:
Nominalny strumie ob-

Zalecana rednica ru-

jtoci Qn wodomierza

rocigu (nominalna/

[m3/h]

zewn.) [mm]
0,6 ; 1
1 ; 1,5
1,5 ; 2,5
2,5 ; 3,5
6 ; 10
15
25
40
60
150

25 / 33,7
32 / 42,4
40 / 48,3
50 / 60,3
65 / 76,1
80 / 88,9
100 / 114,3
125 / 133
150 / 159
200 / 219,1

Krce instalacyjne

prostopadle
L osony
P krca
[mm]
55
55
55
70
70
90
110
110
110
160

[mm]
30
25/30
25
35
25
40
40
35
25
40

Sposb montau czujnika

ukonie
L osony
K krca
[mm]
70
70
70
90
90
110
110
160
160
---

[mm]
40
35
35
40
35
40
35
60
40
---

w kolanie
L osony
K krca
[mm]
90
90
110
110
160
160
---------

[mm]
35
35
40
35
40
35
---------

czniki do przepywomierzy

W zalenoci od rednicy nominalnej przepywomierza

stosowane s odpowiednie komplety cznikw. Komplet
obejmuje: cznik, nakrtk i uszczelk.

Odmiany cznikw:
rednica nom
DN[mm]
15
20
25
32
40
50

d[mm]
15
19
25
32
28
50

cznik
D
G
G
G1
G1
G1
G2

L[mm]
41
50
60
60
70
80

D1
G 3/4
G1
G1 1/4
G1 1/2
G2
G2 3/8

Nakrtka
S[mm]
32
41
50
55
65
75

l[mm]
17
19
22
23
25
28

Uszczelka
D2 x D3 x H
17 x 23 x 2
24 x 30 x 1,5
30,5 x 36 x 2
36,5 x 44 x 1
45 x 55 x 2
56 x 66 x 2
23

GNIAZDO WYJCIA DANYCH

Liczniki ciepa LQM-III, LQM-III-K i LQM-III-U posiadaj nastpujce gniazda wyjcia danych;

wyjcie impulsowe energii lub objtoci,

wyjcie do czytnika danych,

interfejs (opcjonalnie) RS232, RS485, M-Bus lub

LonWorks.

Protok transmisji danych zgodny jest z EN 1434-3

i LonTalk.

GNIAZDO ZDALNEGO ODCZYTU GZO

Gniazdo GZO umoliwia odczyt danych z licznika z odlegoci do 200 m, posiada stopie ochrony IP 65, jest odporne na dziaanie czynnikw atmosferycznych i zabezpieczone przed ingerencj osb postronnych.

CZYTNIK DANYCH TYPU PSION

Odczyt informacji z licznika ciepa LQM-III w systemie lokalnym umoliwia czytnik oparty o uniwersalny komputer
typu PSION. Jest on wyposaony w specjalistyczne oprogramowanie i okablowanie (konwerter), co umoliwia atwy
i szybki odczyt oraz obrbk danych. Czytnik wraz z podrczn drukark stanowi doskonay zestaw inkasencki.

24

SPOSB ZAMAWIANIA
Przy zamawianiu naley poda rodzaj ciepomierza (np.
LQM-II, LQM-III-U, CQM-III-, LEC-5, LEC-5 opto), miejsce
montau przetwornika przepywu (zasilanie, powrt), typ
przetwornika przepywu ze rednic nominaln DN, przepywem nominalnym Qn i dodatkowym wyposaeniem, typ
czujnikw temperatury z wielkoci trjnika montaowego
lub dugoci osony.
W przypadku zamawiania moduw komunikacyjnych poda
typ moduu, wyposaenie w gniazdo jack (opcja dla LEC-5)
Przy korzystaniu z energii taryfowej poda parametry dla
energii taryfowej.

W przypadku zamawiania ciepomierza wsppracujcego z dodatkowymi wodomierzami naley poda wartoci

wag impulsw.
Na specjalne yczenie LEC-5 mona zamwi z niestandardow iloci rejestrw wartoci rednich dobowych
i godzinowych np. 700 lub 1500 (standardowo 300 wartoci rednich dobowych); i niestandardow iloci rejestrw wartoci miesicznych np. 24 lub 36 rejestrw
wartoci miesicznych (standardowo 12).

Sposb zamawiania ciepomierzy

Typ ciepomierza (np. LQM-III, LEC-5)

Miejsce montau (zasilanie, powrt)
Typ przepywomierza
rednica nominalna
Przepyw nominalny
Wyposaenie
Typ czujnikw temperatury
Wielko trjnika montaowego lub dugo osony czujnika
Wyposaenie dodatkowe:
(rodzaj moduu komunikacyjnego, gniazdo jack, ilo rejestrw wartoci rednich godzinowych, dobowych, miesicznych)
Ustawienia dodatkowe:
(prg energii taryfowej, wagi impulsw dla dodatkowych wodomierzy)

PRZYKAD

LEC-5 Opto, powrt / Unico DN15, Qn 1,5+ prubunki/TOPE 41, trjniki DN15
Modu ASI / gniazdo jack / 700 rejestrw dobowych, 24 miesicznych
Wagi impulsw dodatkowych wodomierzy: W1=W2=W3=W4=1l/imp

Na wszystkie ciepomierze udzielamy 24-miesicznej gwarancji.

Zapewniamy serwis gwarancyjny i pogwarancyjny oraz legalizacj wtrn ciepomierzy.

25

NOTATKI

26

LICZNIK CIEPA LQM-III

Zgodny z norm 1434
Zasilanie bateryjne umoliwiajce prac licznika przez 5
lat + 1 rok
Niekasowalna pami, umoliwiajca przechowywanie
informacji co najmniej z ostatnich 48 godzin, 60 dni, 24
miesicy i 12 lat, moliwo rozszerzenia pamici
Moliwo dowolnej konguracji rejestrw oraz
parametrw licznika zgodnie z przepisami GUM
Pomiar napicia baterii i sygnalizacja jej zuycia
Urednianie za dowolny okres przepywu, temperatur i
mocy
Programowanie progu mocy cieplnej, progu przepywu
oraz progu temperatury dla obliczenia zuycia energii
cieplnej nadprogowej
Wsppraca z czterema dodatkowymi
przepywomierzami, a w przypadku przyczenia
dodatkowej pary czujnikw temperatury moliwo
pomiaru energii cieplnej z drugiego obwodu
Zcze opto
Moduy komunikacyjne: M-Bus, RS232, RS485,
LonWorks
Wsppraca licznikw w sieci M-Bus z lokaln stacj
danych LSD
Zatwierdzenie typu GUM
Zasada dziaania
Pomiar iloci energii sprowadza si do pomiaru objtoci
przepywajcego czynnika grzewczego i rnicy temperatur. Wielko energii cieplnej stanowi cak ograniczon
objtociami z iloczynu wspczynnika cieplnego i rnicy
temperatur.
Pomiar temperatury dokonywany jest co 12 sekund, sumowanie objtoci odbywa si po kadym impulsie, cakowanie ciepa odbywa si (okres integracji) minimum co 30
sekund, ale tylko wtedy gdy w tym okresie wystpi przyrost objtoci.
Wspczynnik cieplny jest zaleny od t1 i t2 i jest wyznaczany w oparciu o algorytm opracowany przez konstruktorw przelicznika.
Przeliczniki LQM-III ... oparte s na technice mikroprocesorowej i wykonane w technologii montau powierzchniowego. Przelicznik wsppracuje z przetwornikami przepywu
montowanymi na przewodzie powrotnym lub zasilajcym
ukadu wymiany ciepa. Wskazania wielkoci mierzonych
odczytywane s na wywietlaczu ciekokrystalicznym, ponadto mog by odczytywane poprzez rne interfejsy
zdalnego odczytu (m.in. M-Bus, RS-232C, RS-485, LonWorks) wcznie ze zczem optycznym.
Do pomiaru objtoci czynnika grzewczego wykorzystywany jest przetwornik przepywu z wyjciem impulsowym.
W przeliczniku istnieje moliwo skongurowania dowolnej staej impulsowania.
Mierzone dane przechowywane s w nieulotnej pamici w
rejestrach archiwizacyjnych w czterech cyklach czasowych. W cyklu godzinnym dokonywane jest 48 rejestracji
danych, w cyklu dobowym 60 rejestracji, w cyklu miesicznym 24 rejestracje i w cyklu rocznym 12 rejestracji, dane
te mona odczyta z wywietlacza.
2

NOTATKI

Podstawowe dane techniczne przelicznika typu LQM-III...

Wielko

Symbol

Jednostka

Warto

Jednostka energii cieplnej

(liczydo gwne zawiera 8 cyfr)

Qe

GJ
mW

0,001 do 1
0,001 do 0,1

Jednostka objtoci nonika

Ve

m3

0,001 do 1

Zakres temperatury nonika

od 1 do 180

Zakres rnicy temperatur

od 3 do 160

Graniczny bd dopuszczalny

EI

(0,5+3/t)

Zakres mocy

Pp

kW
MW

1 999
0,01 99,99

Zakres przepywu

Qd

m3/h

0,001 1

Napicie zasilania

Uz

3,6

Czas pracy baterii

rok

Stopie ochrony IEC-529

IP

IP-54

Temperatura otoczenia

ta

od 5 do 55

Wilgotno wzgldna powietrza

< 90

Zgodno z normami:
PN-EN 1434 czci 1do 6
PN-EN 61107

Istnieje wersja przelicznika z dodatkow nieulotn pamici, ktr mona dowolnie skongurowa aby utworzy
wymagany rejestr danych, dla przykadu mona uzyska
dane: 500 rejestrw godzinowych, 700 rejestrw dobowych
i 1447 rejestry miesiczne lub np. 1200 rejestrw godzinowych, 1046 dobowych i 924 miesiczne. Dane z tych rejestrw s dostpne jedynie poprzez interfejsy szeregowe.
Do przelicznika mona podczy pi urzdze z wyjciami impulsowymi (rwnie prdowymi) o dowolnych staych
impulsowania(f<60 Hz).
27

Ciepomierze

ISO 9001

28

KARTEL PRESS SA (056) 654 85 08

LQM-III..., CQM-III-K, LEC5

W XXI WIEKU OSZCZDZA J Z NAMI

ISO 9001