You are on page 1of 3

1.

1Laantropologasociocultural:concepto
ymbitodeestudio
VolveralTema1

Laantropologahacereferenciaaunvastocampodeestudioque,tomandocomoreferencia
alserhumano,tratadeacercarseasteensucomplejarealidadbiolgicaycultural.Lapropia
denominacindeestaciencia,compuestaporunprefijoyunsufijogriegos,loest
sugiriendo.Nohaydudadeque,conestadenominacin,laantropologacumpleconel
requisitodeposeerunobjetodeestudioconcretoybiendefinido:elserhumano.Sin
embargo,setratadeunobjetotanamplioqueresultarainabordable.Asseexplicaque
existandistintossectoresdentrodelaantropologageneral,cadaunodeloscualesadjetivado
demaneradiferente.
Cuandonosreferimosalaantropologasociocultural,asadjetivada,estamosaludiendoalser
humanoestudiadocomomiembrodeungruposocialycomointegrantedeunacultura.En
realidad,estamoshaciendomencinderealidadessimilarespuestoque,comoveremosenel
desarrollodelostemasquesiguen,losgruposhumanosposeenunaculturaqueles
proporcionaunaimageno,sisequiere,unaidentidad,graciasalaculturaqueloscaracteriza.
Puededecirse,portanto,quelaantropologasocioculturalestudialassociedadesylasculturas
humanas,tratandodedescubrir,prioritariamente,loselementoscompartidosylas
diferencias,conunaestrategiaholista,estoes,enfocadaalaglobalidad.Paralograrlo,sevale
deunametodologasistemticamentecomparativa.Portanto,noesunacienciadeloextico
ydelosingular.

Nativosamericanos
Nordiskfamiljebok(1904).Licencia:DominioPblico

"Antropologacultural"hasidoladenominacinalusoenlosEstadosUnidosdesdelapoca
deFranzBoas.Dehecho,lysusdiscpulossonclasificadoscomoculturalistas.Elhecho
dequealgunosdesusdiscpulosconcedieranalaculturauncarctersuperorgnico(A.L.
KroeberyE.Sapir,especialmente),hizoquestefueraeladjetivocaractersticodela
antropologanorteamericana.EnelReinoUnidoladenominacinhabitualdesdelapocade
A.R.RadcliffeBrownhasidoladeantropologasocial.
Mientrasqueenlaprimeradenominacinseenfatizaelhechoproductivodelserhumano,la
cultura,enelcasodelaantropologainglesasehacelopropioconelhechodequeelser
humanointegreunasociedad.Ntesequeladenominacinnorteamericanaconcedeala
antropologaunamplsimocampodeestudio.Dehecho,lamisma,tambindesdelapocade
Boas,integrensusenoalaantropologafsica,laarqueologa,lalingsticaylaantropologa
sociocultural.
Porelcontrario,laantropologainglesaatribuyastauncampomslimitadoy
especializadodeestudio,aunquesinnegarelestrechoparentescodeestaantropologacon
otrascienciassocialesyhumanas.Dehecho,tambinenlaantropologanorteamericanaes
frecuentelaespecializacinenlaantropologasocial.Lomsimportante,yseacomofuere,
esque,llmeseantropologasocialoantropologacultural,unayotracompartenunmismo
tipodeproblemas,depreocupaciones,demtodosydeorientacionestericas.Estehecho
justificaqueestaasignaturasedenomineAntropologasociocultural.
EnlaEuropacontinentalesbiensabidoquehanexistidootrasdenominacionescomo
etnologa,etnografa,etc.AmediadosdelsigloXX,ClaudeLviStraussseesforzen
hacerclebreunaunificacinconceptualquereservaaladescripcindeunaculturael
nombredeetnografa,alafasecomparativaeldeetnologa,yalaelaboracintericafinalel
deantropologa,queenestecasosersociocultural.LapropuestadeLviStrauss,admitida

plenamente,formahoypartedelaesenciadelaantropologa.
Nohacefaltaaadirquelaantropologafsicatambinestpresenteenlasuniversidades
europeasdesdeelsigloXIX,compartiendosudenominacinconeldeantropologabiolgica
posteriormente,ysiemprededicadaaestudiaralserhumanocomoorganismofsico
biolgico.Msantiguaesanladenominacindeantropologafilosfica,dedicadaa
reflexionaracercadelserhumanoencuantopsiqueoespritupensante.
Laantropologasocialoculturalseencuadraenlascienciassociales(cuandoseadjetivacomo
social,loespordefinicin),yesunacienciaempricaqueformuladeduccionesverificables
acercadelassociedadesydelasculturasdelossereshumanos,apartir,nodelas
suposicionesabstractas,sinodelasobservacionessistemticasllevadasacaboentrelas
sociedadesdetodoelmundo,valindoseparaellodemtodosytcnicasespecficos.
Laantropologasocialoculturalnacidelanecesidaddeestudiarlasculturashumanasde
formadirecta,superandolasespeculacionesacercadelasmismas,conunametodologa
caractersticamentecualitativa.Elrepertoriodesociedadesoculturasestudiadasentodoel
mundodesdemediadosdelsigloXIXesmuyamplio,yellohapermitidoaestacienciaafinar
progresivamentelacomparacinintercultural.
Lasaportacionescientficasdelaantropologasocioculturalhanabocadoalconocimientode
conceptosquehoyresultaindispensablesencualquieranlisis:etnocentrismo,relativismo
cultural,identidadcultural,conflictointertnico,etc.Algunostemasfundamentalesde
nuestrotiemponacieronaltiempoquesedesarrollabalaantropologa.Pensemoseneldelos
estudiosdegneroyMargaretMead,eneldeladistincinentremagiayreliginapropsito
delaobradeBronislawMalinowski,oeneldelaprohibicindelincestoyClaudeLvi
Strauss,porponeralgunossencillosejemplos.
Laposicinqueseadoptaaldenominaraestadisciplinaantropologasocioculturalconcuerda
conlasdosdenominacionesmsextendidas(antropologasocialyantropologacultural)y,
sobretodo,remiteaunaelaboracintericaymetodolgicaqueescomn.Unayotra,la
socialylacultural,coincidenenbuenapartedesuobjetoyremitenaproblemasya
solucionesquepertenecentantoaunacomoaotra.Esoexplicaque,encontextos
acadmicos,ladenominacindeantropologasocialyladeantropologaculturalparticipen
deunaaceptadasinonimia.
Despusdetodo,seentendermejorque,cuandohablamosdelaantropologasociocultural,
estemoshaciendomencindeunacienciafronterizaconotrascienciassociales,
especialmenteconlasociologa,ascomoconelderecho,lacienciapolticaylapsicologa
socialentreotras.Yahemosdichoquelaantropologasocialesunacienciasocialpor
definicin.Perotambincompartefronteraconotrasdisciplinasquepertenecenalas
cienciassocialesyalashumanidades,talescomolahistoria,lageografaylafilosofa,entre
otras,debidoasuinterstantoenelconocimientodelassociedadescomoeneldelas
culturas.
Unarpidamiradaalaformacindelosantroplogosquehancultivadolaantropologaenel
pasadoyenelpresentenospermitedescubrirqueestacienciasehanutridoensuevolucin,
demaneramuyintensa,delateorademuchasdelascienciasenunciadas,altiempoquese
haproducidountrasvaseinverso,locualsehaconvertidoenunaextraordinariafuentede
fortalezaparalaantropologasociocultural.

You might also like