PUSAT PENGAJIAN PENDIDIKAN JARAK JAUH

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA

SIRI PORTAL E-LEARNING PPPJJ 2006/07

JKJ 104/3 : KAEDAH PENYELIDIKAN

E-Portal 2 : JENIS - JENIS PERSAMPELAN
***************************************************************************
LAZIMNYA PERSAMPELAN YANG DIPILIH MESTILAH
MEMPUNYAI BEBERAPA CIRI DAN PRINSIP TERTENTU DAN
INI MELIPUTI:

1) IA HARUS MEWAKILI POPULASI

2) SAIZ SAMPEL ITU BESAR SUPAYA DAPAT DITERIMA
SEBAGAI SESUAI.
3) IA BOLEH MENGHASILKAN KESIMPULAN YANG DAPAT
DITERIMA SEBAGAI MEWAKILI POPULASI.
4) PERLU ADA PERTIMBANGAN MASA, KEWANGAN DAN
TENAGA DALAM MENENTUKAN SAIZ SAMPEL.

1
SAIZ SAMPLEL

TIDAK ADA KONSENSUS TENTANG GARIS PANDUAN SAIZ

SAMPEL YANG MINIMUM.

LAZIMNYA KALAU KAJIAN ANDA MELIBATKAN SELURUH

POPULASI ADALAH LEBIH MEMANG BAIK – TETAPI TIDAK
INI TIDAK DAPAT DILAKUKAN OLEH PENYELIDIK JIKA
POPULASI BERADA DISEKITAR 20,000 ORANG (CONTOH).

SAIZ SAMPEL MINIMUM

SEBAGAI CONTOH : KARP, DALPHIN DAN GRAY (1982)

TELAH MENCADANGKAN SAIZ MINIMUM IALAH DI ANTARA
35 HINGGA 40 SUBJEK.

NAMUN IA TERTAKLUK KEPADA TUJUAN KAJIAN YANG

INGIN DILAKUKAN OLEH SESEORANG.

CONTOH : SESEORANG PENYELIDIK INGIN MENDAPATKAN

PANDANGAN PELAJAR SEKOLAH RENDAH TENTANG
KEGUNAAN BAHASA INGGERIS DALAM SUBJEK
MATEMATIK.

2
BELIAU MENDAPATI BILANGAN PELAJAR (POPULASI)
YANG TERLIBAT IALAH 350 MURID. MAKA DIAMBILNYA 50
ORANG SEBAGAI SAMPEL UNTUK DILIBATKAN DALAM
KAJIAN – KERANA MENGAMBIL KIRA PERTIMBANGAN
MASA, KEWANGAN DAN TENAGA (MANPOWER).

AKAN TETAPI JIKA POPULASI PELAJAR HANYA 50 ORANG

– MAKA LEBIH TEPAT MENGAMBIL KESEMUA 50 ORANG
KERANA SAIZ POPULASI YANG KECIL.

SEKIRANYA PENGKAJI MENDAPATI POPULASI KAJIAN

HANYA 10 ORANG – MAKA IA PERLULAH AMBIL SEMUANYA
– 10 ORANG IALAH KESELURUHAN POPULASI – 100%
IALAH POPULASI.

PADA UMUNYA TERDAPAT DUA JENIS PERSAMPELAN

IATU:

(A) PERSAMPELAN KEBARANGKALIAN

(B) PERSAMPELAN BUKAN KEBARANGKALIAN

3
(A) JENIS-JENIS PERSAMPELAN KEBARANGKALIAN (TYPES
OF PROBABILITY SAMPLING)

1. PERSAMPELAN RAWAK MUDAH (SIMPLE RANDOM

SAMPLING)
2. PERSAMPELAN SISTEMATIK (SYSTEMATIC SAMPLING)

3. PERSAMPELAN BERLAPIS (STRATIFIED SAMPLING)

4. PERSAMPELAN KELOMPOK (CLUSTER SAMPLING)

(B) JENIS-JENIS PERSAMPELAN BUKAN KEBARANGKALIAN

(TYPES OF NON-PROBABILITY SAMPLING)

1. PERSAMPELAN KUOTA

2. PERSAMPELAN PURPOSIF

3. PERSAMPELAN BERDASARKAN KEPADA PAKAR RUJUK

4. PERSAMPELAN YANG MEMUDAHKAN PENYELIDIKAN.

4
1. PERSAMPELAN RAWAK MUDAH (PRM)

NAMUN “RAWAK” BUKAN BERMAKSUD SATU KAEDAH

PENENTUAN YANG SEMBARANGAN, TETAPI IA ADALAH
SATU PROSES YANG TERKAWAL DENGAN BAIK.

OLEH ITU PRM MERUPAKAN PROSES MENGAMBIL ATAU

MENGGUNAKAN SAMPEL BILAMANA TIAP-TIAP INDIVIDU
DALAM POPULASI MEMPUNYAI PELUANG YANG SAMA
UNTUK DIPILIH.

PRM MERUPAKAN KAEDAH PERSEMPELAN YANG PALING

ASAS DAN PALING POPULAR.

NAMUN BEGITU SEBELUM PERSAMPELAN RAWAK

DILAKUKAN – KITA PERLU ADA SENARAI AHLI SESUATU
POPULASI YANG PULA DIKENALI SEBAGAI RANGKA
PERSAMPELAN (SAMPLING FRAME).

CONTOH : KATAKAN BAGI POPULASI SERAMAI 100

PELAJAR – MAKA KITA MEMPUNYAI RANGKA
PERSAMPELAN SENARAI NAMA-NAMA PELAJAR YANG
DIBERI NOMBOR : 01, 02… 99 DAN 00. INI BERMAKNA KITA

5
ADA 100 NOMBOR DUA DIGIT – 01 PELAJAR PERTAMA DAN
00 – PELAJAR KE-100.

CONTOH – DALAM MENGKAJI PERSPESI-PERSEPSI GURU-

GURU SAINS DAN MATEMATIK TERHADAP PENGAJARAN
KEDUA-DUA SUBJEK TERSEBUT DENGAN PENGGUNAAN
BAHASA INGGERIS.

DALAM KONTEKS INI - HANYA GURU YANG TERLIBAT

DENGAN PENGAJARAN SUBJEK TERSEBUT DIAMBIL KIRA
SEBAGAI POPULASI – KESERAGAMAN MEREKA ADALAH
DARI SEGI MENGAJAR SUBJEK-SUBJEK TERSEBUT.

2. PERSAMPELAN SISTEMATIK (SYSTEMATIC SAMPLING)

IA WUJUD DALAM SITUASI DI MANA : APABILA SATU

RANGKA POPULASI TERTENTU DIPEROLEHI, PEMILIHAN
SAMPEL ADALAH SEPERTI PENJELASAN DIBAWAH

KATAKAN : DARI SENARAI SERAMAI 500 GURU, KITA

MEMERLUKAN 50 GURU SEBAGAI SAMPEL KAJIAN (IAITU
50/500)

6
SECARA RAWAK KITA TENTUKAN UNSUR PERTAMA,
KATAKAN GURU KE-5 SEBAGAI SAMPEL PERTAMA.

INI DIIKUTI BERIKUTNYA DENGAN GURU (SETIAP KE –10)

YANG KE-15, KE-25, KE-35, KE-45, KE-55 SEHINGGA GURU
KE-495 = JUMLAH KESELURUHAN IALAH 50 GURU.

3. PERSAMPELAN BERLAPIS ATAU BERSTRATA

(STRATIFIED SAMPLING)

1. LANGKAH 1 : MENGASINGKAN ELEMEN-ELEMEN

POPULASI KEPADA KUMPULAN-KUMPULAN YANG
MEMPUNYAI SIFAT-SIFAT ATAU CIRI-CIRI YANG TIDAK
SAMA ANTARA SATU SAMA LAIN YANG DIGELAR
STRATA
2. MELIBATKAN PEMILIHAN SAMPEL RAWAK MUDAH
DARIPADA SETIAP STRATA

7
SELURUH POPULASI

5000 PELAJAR UPSM YANG LAYAK MENGUNDI

UNTUK PEMILIHAN PERWAKILAN PELAJAR

KLASIFIKASI

POPULASI BERLAPIS BERKADAR

STRATA 1 STRATA 2 STRATA 3

PELAJAR TAHUN PELAJAR TAHUN PELAJAR TAHUN

1 2 3
20% DARIPADA 60% - 3000 20% DARIPADA
1000 PELAJAR PELAJAR 1000 PELAJAR

PEMILIHAN RAWAK 10% DARIPADA SETIAP STRATA

100 PEL. 300 PEL 100 PEL.

BERSTRATA TIDAK BERKADAR

JIKA DALAM POPULASI (1000 PELAJAR) TERDAPAT:

1) 70 PERATUS PELAJAR PEREMPUAN (700)

2) 30% PERATUS PELAJAR LELAKI (300)

8
MAKA DALAM PEMILIHAN SAMPEL TIDAK BERKADAR INI –
PENGKAJI MUNGKIN MEMILIH 50 PERATUS LELAKI (150
SAMPEL) DAN 50 PERATUS PEREMPUAN (350 SAMPEL)
BAGAI SETIAP KUMPULAN.

DALAM KONTEKS INI, SAMPEL TIDAK DIPILIH MENGIKUT

KADAR POPULASI.

4. PERSAMPELAN KELOMPOK (CLUSTER SAMPLING)

SAMPEL KELOMPOK IALAH SAMPEL RAWAK MUDAH DI

MANA UNIT PERSEMPELAN IALAH KELOMPOK DARIPADA
POPULASI.

DUA CONTOH SAMPEL KELOMPOK

CONTOH 1

PENTADBIR UPSM INGIN MENDAPATKAN PERSEPSI

PENGHUNI DESASISWA UNIVERSITI TENTANG
PERKHIDMATAN YANG DISEDIAKAN.

9
TERDAPAT 10 DESASISWA DAN SEJUMLAH 5000
MAHASISWA YANG MENGHUNI.

MAHASISWA/SISWI DIKELOMPOK MENGIKUT BLOK

ASRAMA – INI DIPANGGIL SEBAGAI KELOMPOK.

ANDAIKAN DI SETIAP KELOMPOK TERDAPAT DALAM

LINGKUNGAN 500 HINGGA 1000 SISWA/SISWI.

DARI SINI SUATU SAMPEL RAWAK MUDAH DIAMBIL BAGI

SETIAP 10 KELOMPOK DESASISWA.

SAMPEL YANG DIPERLUKAN IALAH 500, MAKA SAMPEL

YANG DIPERLUKAN BAGI SETIAP BLOK IALAH 50
PELAJAR.
SAMPEL ADALAH SERAGAM KERANA SEMUANYA IALAH
PELAJAR UNIVERSITI.

(B) JENIS-JENIS PERSAMPELAN BUKAN

KEBARANGKALIAN (TYPES OF NON-PROBABILITY
SAMPLING)

10
1. PERSAMPELAN KUOTA

IA ADA PERSAMAAN DENGAN DENGAN PERSAMPELAN

BERSTRATA – IAITU POPULAISNYA DIBAHAGIKAN
KEPADA BEBERAPA KUMPULAN ATAU STRATA
BERDASARKAN SIFAT-SIFAT SEPERTI PENDAPATAN,
UMUR, RAS, JANTINA DAN SEBAGAINYA.

CONTOH

DALAM PERSEMPELAN BERKUOTA INI PENGKAJI SEBAGAI

CONTOH TELAH MENENTUKAN JUMLAH DAN KOMPOSISI
RESPONDEN (SUBJEK UNTUK DI TEMUBUAL) SECARA AM
SAHAJA.

PENGKAJI DARI AWAL LAGI AKAN MENENTUKAN JUMLAH

DAN KOMPOSISI RESPONDEN YANG PERLU DITEMUBUAL.

KATAKAN 40 RESPONDEN YANG DITENTUKAN ITU

ADALAH TERDIRI DARIPADA 18 PEREMPUAN DAN 22
LELAKI SERTA BEBERAPA ORANG CINA, MELAYU DAN
INDIA YANG DIPERLUKAN.

11
PENGKAJI JUGA AKAN MENENTUKAN JUMLAH
PENDAPATAN RESPONDEN YANG PERLU DITEMUBUAL –
KATAKAN YANG BERPENDAPATAN RM 1500 KE BAWAH
DAN RM 1501 KE ATAS.

UMUMNYA RESPONDEN YANG DIPILIH PERLU MEMENUHI

CIRI-CIRI YANG TELAH DITENTUKAN PENGKAJI

2. PERSAMPELAN PURPOSIF/BERTUJUAN

SEORANG PENGKAJI INGIN MENGETAHUI PENDAPAT

REMAJA INDIA TERHADAP TABIAT MEMBACA
DIKALANGAN PELAJAR INDIA DI SEKOLAH RENDAH.

MAKA SAMPELNYA HANYA RESPONDEN INDIA SAHAJA.

“HOT SEAT” - PENGKAJI MEMILIH DENGAN TUJUAN

TERTENTU IAITU HANYA KAWASAN-KAWASAN PARLIMEN
YANG DIJANGKA TERDAPAT PERLAWANAN SENGIT
DALAM PILIHARA RAYA –

12
PENGKAJI HANYA MENDAPATKAN PENDAPAT PENGUNDI
YANG LAYAK DAN BERDAFTAR UNTUK KAWASAN
PARLIMEN TERSEBUT SAHAJA SEBAGAI SAMPEL

3. PERSAMPELAN BERDASARKAN KEPADA PAKAR RUJUK

MERUJUK KEPADA PAKAR-PAKAR DALAM SESUATU

BIDANG. LAZIMNYA MEREKA INI BERPENGETAHUAN
DALAM BIDANG TERTENTU – KATAKAN PAKAR RUJUK
UNTUK PROGRAM KEMISKINAN DAN SEBAGAINYA.
KAEDAH INI JUGA DISEBUT SEBAGAI “JUDGEMENT
SAMPLING”.

4. PERSAMPELAN YANG MEMUDAHKAN PENYELIDIKAN.

DALAM HAL INI PENYELIDIK MEMILIH RESPONDEN

DENGAN MENGGUNAKAN CARANYA SENDIRI.

SEBAGAI CONTOH BELIAU INGIN MEMBUAT KAJIAN

DISEBUAH KAMPUNG.

BELIAU AKAN MENEBUAL SESIAPA SAHAJA YANG

BELIAU DAPAT HUBUNGI DALAM KAMPONG.

13
IA MUNGKIN MEMILIH RUMAH-RUMAH YANG
BERHAMPIRAN DENGAN JALANRAYA SAHAJA. IA
AKAN MENINGGALKAN RUMAH-RUMAH YANG JAUH
DARI JALANRAYA.

MAKLUMAT DARIPADA SAMPEL INI MUNGKIN TIDAK

BERFAEDAH UNTUK DIBUAT RUMUSAN. KAEDAH INI
JUGA DIKENALI SEBAGAI KAEDAH CONVENIENCE.

TAMBAHAN 1 : SNOWBALL SAMPLING

RESPONDEN PERTAMA DIGUNAKAN OLEH

PENYELIDIK BAGI MENDAPATKAN RESPONDEN YANG
KEDUA DAN BERULANG HINGGA DAPAT JUMLAH
RESPONDEN YANG DIPERLUKANNYA.

INI BERMAKNA RESPONDEN YANG SETERUSNYA

HENDAK DIPILIH DIBERITAHU KEPADA PENYELIDIK
OLEH RESPONDEN YANG TERDAHULU.

Hakcipta oleh : Dr Mohamed Zaini Omar 2006/07 –

PPPJJ,USM

14