၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔ထုတ္၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ ေဆာင္းပါးရွင္ ဥပေဒ ဘက္ေတာ္သားတစ္ဦး ၏ ေဆာင္းပါး

ေနာင္သမုိင္းေၾကာင္း ေမွာင္မုိက္မသြားရေအာင္ (၁)

၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္းမွာ က်င္းပမယ့္ ပါတီစံု ဒီမိုေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပအ

ြဲ တြက္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္
ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ၊ အမ်ဳးိသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ၊ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ သို႕မဟုတ္
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပဥ
ြဲ ပေဒေတြန႕ဲ သက္ဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး
ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ထုတ္ျပန္ျပ႒ာန္းၿပီး ေနာက္မွာ ဒီဥပေဒေတြ၊ နည္းဥပေဒေတြန႕ဲ ပတ္သက္ၿပီး အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳး
႐ႈေထာင့္အဖံုဖံု အမ်ိဳးစံုေအာင္ ေဝဖန္သံုးသပ္ ေနၾကတာေတြ ၾကားသိေနရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံအသီးသီးရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေတြဟာ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံရ႕ဲ အေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြး

ဆံုးျဖတ္ၾကတဲ့၊ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ အဖြ႕ဲ အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံအလိုက္ ႏိုင္ငံအဆင့္ လႊတ္ေတာ္
မ်ားရွိသလို ျပည္နယ္အဆင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ားလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံရ႕ဲ ကံၾကမၼာ၊ ျပည္သူရ႕ဲ ကံၾကမၼာကို
အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္တဲ့ အျမင့္ဆံုး အာဏာပိုင္ အဖြ႕ဲ အစည္းေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငတု
ံတိင
ု ္း၊ ျပည္သူတိုင္းက
အေလးထား ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို လႊတ္ေတာ္မ်ားနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြကို ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊
ကိုယ့္ျပည္သူရ႕ဲ ပကတိအရွိတရားနဲ႕ ကိုက္ညီၿပီး ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထန
ြ ္းႏုိင္ေအာင္ စနစ္ တက်
အဘက္ဘက္က ခ်ဥ္းကပ္ သံုးသပ္စဥ္းစားၿပီး ေရးဆြဲ ျပဳစု၊ ျပ႒ာန္းေလ့ရွိၾကတာ အမွန္ပါ။ ယခု ျမန္မာႏိုင္ငံရ႕ဲ
ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြဟာလည္း ႏိုင္ငံတကာ ေတြးေခၚသံုးသပ္ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြ၊
ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြန႕ဲ အညီ ျပဳစုျပ႒ာန္းထားျခင္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ဦးစြာ ပထမ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄၃ကို တင္ျပလိုပါတယ္။ ဖြ႕ဲ စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂ဝဝ၈)ရဲ႕ ပုဒ္မ
၄၄၃မွာ ''ဤဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အာဏာတည္သည့္ေန႔ မတိုင္မီ ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္
ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီက ဖြ႕ဲ စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရးအတြက္ ႀကိဳတင္ေဆာင္ရြက္သည့္
လုပ္ငန္းရပ္မ်ားသည္ ဤဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္'' လို႕ ျပ႒ာန္းထား
ပါတယ္။ ဒီပုဒ္မအရ ဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အာဏာမတည္ေသးမီ ကာလအတြင္း အဲဒီအေျခခံဥပေဒနဲ႕အညီ
ပါတီစံု ဒီမုိကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္သလို အေကာင္အထည္ေဖာ္
ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္ ႏုိင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီကို လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္အာဏာ
အပ္ႏွင္းထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး
ေကာင္စီဟာ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ တရား၀င္ အစိုးရတစ္ရပ္
ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားဝင္ အစိုးရတစ္ရပ္ အေနနဲ႕ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၄၃က အပ္ႏွင္းထားတဲ့
အခြင့္အာဏာကို အသံုးျပဳၿပီး အခုလို ေရြးေကာက္ပြဲန႕ဲ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြကို ထုတ္ျပန္
ျပ႒ာန္းလိုက္ျခင္းဟာ ျပည္တြင္း ဥပေဒေတြနဲ႔ေရာ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ပါ ျပည့္စံုညီညြတ္တယ္ဆိုတာ
ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒ နိဒါန္းမွာ ''လႊတ္ေတာ္မ်ားသို႕ ေရြးေကာက္

တင္ေျမႇာက္ခင
ြ ့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခင
ြ ္ကို က်င့္သံုးၾကရာတြင္ ႀကီးၾကပ္ေပးရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ
မ်ားကိုလည္း ႀကီးၾကပ္ေပးႏိုင္ရန္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ကို ဖြ႕ဲ စည္းႏိုင္ေရး အတြက္
ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြ႕ဲ စည္းပံု
အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၄၃ႏွင့္အညီ ေအာက္ပါဥပေဒကို ျပ႒ာန္းလိုက္သည္'' လို႕ ရွင္းလင္းတိက် ျပည့္စံုစြာ
ေဖာ္ျပထားတာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ဆက္တည္း ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ(
ဥပေဒ(၂ဝဝ၈
ဝဝ၈) အခန္း(၁ဝ) ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အခန္းပါ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား
ဖြ႕ဲ စည္းျခင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ဆက္လက္ ရပ္တည္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိျခင္း ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို ေလ့လာၾကည္မယ္
့မယ္
ဆိုရင္ ပုဒ္မ ၄ဝ၅ (ဂ)မွာ ''ႏိ
''ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ရပ္သည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ဖြ႕ဲ စည္းမွတ္ပံုတင္
ထားရမည္''လိ
''''လို႕ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံ ဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၿပီး ေလးစား လိုက္နာတဲ့
ပါတီတိုင္းဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒနဲ႕အညီ ဖြ႕ဲ စည္း မွတ္
တပ ္ ံုတင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒ အခန္း(၃) တာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခင

ြ ့္မ်ား
အခန္းရဲ႕ ပုဒ္မ ၈(ဋ)မွာ ''ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေစရန္ ႀကီးၾကပ္ျခင္း၊ ႀကီးၾကပ္
ေစျခင္းႏွင့္ လမ္းညႊန္ျခင္း''ဆိုၿပီး ေကာ္မရွင္၏ တာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္အျဖစ္ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရး
ပါတီေတြကို မတရားသျဖင့္ ကန္႕သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏိုင္ဖို႕ ရည္ရြယ္ ျပ႒ာန္းထားတာ မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒနဲ႕ အညီ
စနစ္တက် ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ရင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ တုင
ိ ္းဟာ
ေရြးေကာက္ပ၀
ြဲ င္မယ့္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြရ႕ဲ လုပ္ေဆာင္မႈကို ႀကီးၾကပ္ရတာ ထံုးစံပါပဲ။ အလားတူ ႏိုင္ငံေရး
ပါတီေတြ အေနနဲ႕ ဥပေဒပါ အခ်က္ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္လာပါက လိုအပ္သလို အေရးယူႏိုင္ဖို႕ အတြက္
တာဝန္န႕ဲ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္ေတြ ေပးအပ္ထားရတာလည္း ထံုးစံပါပဲ။ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြကို
ႀကီးၾကပ္ဖို႕ အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အျပင္ တရားေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထေ
ဲ ရး ဝန္ႀကီးဌာနတို႕ကိုပါ
တာဝန္ေပး ေဆာင္ရြက္ေစတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ကိုယ့္စိတ္တိုင္းက် စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ခင

ြ ့္ေပးထားတာမ်ဳိ
ပးထားတာမ်ဳိး
မဟုတ္ပါဘူး။ စည္းကမ္းရွိမႈ၊ တာဝန္သိမႈန႕ဲ လြတ္လပ္မႈကို ပူးတြဲက်င့္သံုးရတဲ့ က်င့္စဥ္မ်ဳိးသား ျဖစ္ပါတယ္။
ျပ႒ာနး္ထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို အထူးတလည္ ေလးစားလိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ ဥပေဒနဲ႕ စပ္ယွဥ္ေသာ
က်င့္စဥ္မ်ဳိးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် ေဆာင္
ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႕၊ ျပ႒ာန္းထားတဲ့
ဥပေဒမ်ားနဲ႕အညီျဖစ္ေအာင္ ၾကပ္မတ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ဒီလို ထိုက္သင့္တဲ့ တာဝန္နဲ႔
လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္ေတြ အပ္ႏွင္းရတာဟာ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း အတိုင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခု ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ
ေကာ္မရွင္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၈ မွာ ေပးအပ္ထားတဲ့ ေကာ္မရွင္ရ႕ဲ တာဝန္န႕ဲ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္မ်ားဟာ ဒီမိုကေရစီရ႕ဲ
အႏွစ္သာရကို ထိခိုက္ေစျခင္းမရွိဘဲ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ေတြကို စနစ္တက် မွန္မွန္ကန္ကန္န႕ဲ အႏွစ္သာရရွိရွိ
က်င့္သံုးႏိုင္ဖို႕အတြက္သာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သံုးသပ္ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး အဲဒီေကာ္မရွင္ဥပေဒ ပုဒ္မ(၁၄)မွာ ''ပါတီစုံဒီမုိကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး

ေကာ္မရွင္ ဥပေဒ (ႏုိင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖဲ႕ြ ဥပေဒအမွတ္၊ ၁/၈၈)ကို ဤဥပေဒျဖင့္
႐ုပ္သိမ္းလုိက္သည္''လုိ႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါကလည္း ဖြ႕ဲ စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ (၂ဝဝ၈)ပုဒ္မ ၄၄၃အရ
အပ္ႏွင္းထားတဲ့ အခြင့္အာဏာနဲ႔အညီ ေရွ႕လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္
ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒအသစ္ကုိ ျပ႒ာန္းလုိက္ၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ယခင္ကရွိေနတဲ့
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒအေဟာင္းဟာ ဆက္လက္ တည္ၿမဲေနဖုိ႔ မလုိအပ္ေတာ့ပါဘူး။ တည္ေဆာက္
ေရးအဖဲ႕ြ ဥပေဒအမွတ္၊ ၁/၈၈ နဲ႔ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ပါတီစုံဒီမုိကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး
ေကာ္မရွင္ ဥပေဒကို ႐ုပ္သိမ္း ပယ္ဖ်က္လုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ
ဥပေဒ ပုဒ္မ၉၁(က)မွာလည္း ''ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ (ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ
တည္ေဆာက္ေရးအဖြ႕ဲ ဥပေဒအမွတ္၊ ၁၄/၈၉)ကို ဤဥပေဒျဖင့္ ႐ုပ္သိမ္းလုိက္သည္''ဆုိၿပီး ဥပေဒ အေဟာင္း ကုိ
နည္းလမ္းတက် ႐ုပ္သိမ္းပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒအေဟာင္းေတြကုိ ဒီလုိ႐ုပ္သိမ္းပယ္ဖ်က္ျခင္း ဟာ
ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရအေနနဲ႔ မလြဲမေသြ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ကုိ စနစ္တက် စီမံေဆာင္ရြက္
ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒပါ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြကို ေကာက္ႏုတ္တင္ျပ
လုိပါေသးတယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ျခင္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၄(င)မွာ ပါတီတည္ေထာင္လုိသူမ်ားဟာ
ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနရသူ မျဖစ္ေစရဘူးဆုိၿပီး ထည့္သင
ြ ္း ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပုဒ္မ၁ဝ(င)မွာလည္း
ပါတီဝင္မ်ား စည္း႐ုံးရာမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူ မျဖစ္ေစရဘူးလုိ႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ အလားတူ ျပည္သူ႕
လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ဝ(က) အရလည္း ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူမ်ားဟာ ေရြးေကာက္
တင္ေျမႇာက္ခံပုိင္ခင
ြ ့္ မရွိပါဘူး။ ဒါကလည္း ႏုိင္ငံနဲ႔ျပည္သူရ႕ဲ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး
ျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဆ
ဲ ုိေတာ့ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြဟာ ႏုိင္ငံနဲ႔ ျပည္သူရ႕ဲ အက်ဳိးကုိ
သယ္ပိုး ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ သႏိၷ႒ာန္ခ်ၿပီး ဖြဲ႔စည္းၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္သလုိ လႊတ္ေတာ္ေတြဟာလည္း
ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ေတြကုိ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ ျပဳသြားၾကမယ့္
အျမင့္ဆံုး အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီလို အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အမ်ားျပည္သူ ၾကည္ညိဳေလးစား
ခံရသူေတြ၊ လူေကာင္းလူေတာ္ေတြ၊ သိကၡာသမာဓိရွိသူေတြနဲ႔ ဖြ႕ဲ စည္းမွသာ အရာရာအတြက္ အေကာင္းဆုံး
ျဖစ္မွာပါ။ အဲဒီအစား ေထာင္ဒဏ္ က်ခံရသူေတြ၊ အက်င့္ပ်က္ေတြ၊ မသမာသူေတြ ပါဝင္လာမယ္ဆုိရင္
ဆြမ္းဆန္ထဲ ၾကြက္ေခ်းေရာသလုိ ငါးခုံးမတစ္ေကာင္ေၾကာင့္ တစ္ေလွလုံး ပုပ္သြားႏုိင္တယ္ဆုိတာ ဆင္ျခင္
တြက္ဆႏုိင္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံတကာ အေျခခံဥပေဒေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဆ

ြဲ ုိင္ရာ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြမွာ အဲဒီလုိ
ပါတီနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ အဖြ႕ဲ အစည္းေတြမွာ အက်င့္ပ်က္သူေတြ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကို ေႏွာင့္ယွက္မယ့္သူေတြ၊ တုိင္းတစ္ပါး
ၾသဇာခံေတြ၊ ေထာင္ဒဏ္က်ခံဆ၊ဲ က်ခံၿပီးသူေတြကုိ ပါဝင္ခင
ြ ့္ ကန္႔သတ္ ျပ႒ာန္းေလ့ရွိၾကတာ ေလ့လာေတြ႕ရွိ
ႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္က လြတ္ေျမာက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ငါးႏွစ္ ေျခာက္ႏွစ္
သတ္မွတ္ကာလ တစ္ခုအထိ ကန္႔သတ္ထားတာကိုေတာင္ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရ႕ဲ
ေရြးေကာက္ပဆ
ြဲ ုိင္ရာ ဥပေဒေတြမွာ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔သတ္ခ်က္ဟာ တရားမဲ့
တစ္ဖက္သတ္ ျပ႒ာန္းထားတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းနဲ႔အညီ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေလ့လာ
ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒပုဒ္မ ၂၃ မွာ ‘‘ေကာ္မရွင္သည္ ပါတီမ်ားကို တည္ဆဥ

ဲ ပေဒ၊
နညး္ဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႔၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္ မ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္
ေစရန္ ႀကီးၾကပ္ႏိုင္သည္။ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲ အဆင့္ဆင့္အား ေကာ္မရွင္ကိုယ္စား ႀကီးၾကပ္ရန္က ေကာ္မရွင္သို႔
တင္ျပတိုင္ၾကားလာပါက ေကာ္မရွင္သည္ စံုစမ္းစစ္ေဆး၍ လိုအပ္လွ်င္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အက်ဳိးငွာ ထိုပါတီ အား
လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည့္အခ်က္မ်ားကို အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္၍ ညႊန္ၾကားႏိုင္သည္'' ဆိုၿပီးျပ႒ာန္းထား
ပါတယ္။ ဒါကလည္း ႏို္င္ငံေရးပါတီတစ္ခုရ႕ဲ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္ေတြကို လြန္ကဲစြာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေနတာမ်ဳိး
မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒစံႏႈန္းမ်ားနဲ႕အညီသာ ခ်မွတ္ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတိုင္းရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဆ
ြဲ ိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားမွာ အက်ဳးိသင့္ အေၾကာင္းသင့္ ကန္႔သတ္ရတာ၊ ႀကီးၾကပ္ရတာ၊
ညႊန္ၾကားရတာေတြ ရွိေနတာပါပဲ။ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံနဲ႔ျပည္သူ ေရရွည္အက်ိဳးအတြက္
ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး သက္ဆိုင္ရာဥပေဒေတြ ခ်မွတ္ျပ႒ာန္းၾကရတာပါပဲ။ ပါတီအစုအဖြ႕ဲ တစ္ဖ႕ြဲ အတြက္
ရည္ရြယ္ျပ႒ာန္းတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ အားလံုးအတြက္ တစ္ေျပးညီျပ႒ာန္းရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သာတာနာတာ၊
ႀကိဳက္တာ မႀကိဳက္တာ အနည္းနဲ႕အမ်ား ရွိေကာင္းရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါကိုကိုယ္ကမႀကိဳက္ရင္၊ ကိုယ့္လိုလားခ်က္နဲ႔
မကိုက္ညရ
ီ င္ေတာင္ ဥပေဒကို အျပစ္တင္ဖို႔ မရွိပါဘူး။ ျဖစ္သင့္တာက ပါတီမ်ားအေနနဲ႕ ပါတီစည္း႐ံုးေရး
လုပ္ငန္းေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒေတြန႕ဲ အညီ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ပါပဲ။ ဒီလိုလိုက္နာေဆာင္ ရြက္ျခင္းမရွိလို႔
ပါတီဝင္ေတြထဲက တိုင္ၾကားမႈေတြရွိလာရင္ ေကာ္မရွင္ကဝင္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးႀကီးၾကပ္ ညႊန္ၾကားတာကို
နာခံၾကရမွာပါပဲ။ ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ဖို႔မစဥ္းစားဘဲ လိုက္နာဖို႔ စဥ္းစားရင္ ဥပေဒရဲ႕ ေထာက္ကူမႈကို
ရယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ဆက္လက္ၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပဥ
ြဲ ပေဒပါ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေဆြးေႏြးပါ့
မယ္။ ျပည္သူ႕ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပဥ
ြဲ ပေဒပုဒ္မ ၁၁(ဃ)မွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္
တင္ေျမႇာက္ခံရၿပီးေနာက္ တည္ဆဥ
ဲ ပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရမယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္
ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ခင
ြ ့္ မရွိဘူးလို႔ ျပ႒ာန္းထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အမ်ဳိးသား
လႊတ္ေတာ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြအတြက္လည္း အလားတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလ့လာမိသေလာက္ ဒါကလည္း ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒစံႏႈန္းမ်ားအတိုင္းသာျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံအမ်ားစုရ႕ဲ ေရြးေကာက္ပြဲ
ဥပေဒေတြမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရသူကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ခင
ြ ့္
ေပးမထားတာကို ေတြ႕ရွိႏုိင္ပါတယ္။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရ႕ဲ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ ျပည္သူမ်ားကို ကိုယ္စား ျပဳျခင္းအက္ဥပေဒ(The Representation of the People

Act, 1981 ) အရ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္ေစ၊ အျခားတစ္ေနရာရာမွာ ျဖစ္ေစ ျပစ္မႈထင္ရွာစီရင္ခံရၿပီး
ေထာင္ဒဏ္(သို႕မဟုတ္) ထိန္းသိမ္းထားရန္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္း ခံရသူေတြဟာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္
ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခင
ြ ့္မရွိသလို ေရြးခ်ယ္ခံ ထားရၿပီးျဖစ္ရင္လည္း အရည္အခ်င္းပ်က္ယင
ြ ္းၿပီး
အဲဒီကိုယ္စားလွယ္ေနရာကို လစ္လပ္သြားေစရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားတာေတြ႕ ရွိရပါတယ္။ အလားတူ
အိႏၵိယႏိုင္ငံရ႕ဲ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ျပည္သူမ်ားအား ကုိယ္စားျပဳျခင္းအက္ဥပေဒ (The Representation of the People
Act, 1951) မွာလည္း ျပစ္မႈတစ္ခုခုအရ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ျခင္း ခံရသူေတြဟာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္
အေရြးခ်ယ္ခံဖို႔ အရည္အခ်င္းပ်က္ယင
ြ ္းေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕ေသာျပစ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့ရင္ ေငြဒဏ္ခ်မွတ္ ခံရပါက
ခ်မွတ္ခံရတဲ့ေန႔ကေန ေျခာက္ႏွစ္အထိလည္းေကာင္း၊ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရပါက
ေထာင္ဒဏ္လြတ္ေျမာက္တဲ့ေန႔ကေန ေျခာက္ႏွစ္အထိလည္းေကာင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံခင
ြ ့္
မျပဳေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အလားတူ ပါကစၥတန္၊ ထိုင္းနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔မွာလည္း
ေထာင္ဒဏ္က်ခံရသူေတြဟာ ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံဖို႕ အရည္အခ်င္း ပ်က္ယင
ြ ္းေၾကာင္း
ျပ႒ာန္းထားတာ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔ထုတ္၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ စာမ်က္ႏွာ (၆) မွ ေဆာင္းပါးရွင္ ဥပေဒ
ဘက္ေတာ္သားတစ္ဦး၏ ေဆာင္းပါးအား ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
 ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၈) ရက္ေန႔ထုတ္၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ ေဆာင္းပါးရွင္ ဥပေဒ ဘက္ေတာ္သားတစ္ဦး၏ ေဆာင္းပါး

ေနာင္သမိုင္းေၾကာင္း ေမွာင္မိုက္မသြားရေလေအာင္ (၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံရ႕ဲ ဥပေဒေတြမွာလည္း အလားတူျပဌာန္

ျပဌာန္းခ်က္ေတြ ပါရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြ႕ဲ စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု
အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၇၄ မွာ ႏွစ္ႏွစ္ေအာက္မနည္းေသာ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနရသူန႕ဲ ျပစ္ဒဏ္က်ခံၿပီးေနာက္
ငါးႏွစ္ကာလ အပိုင္းအျခားအထိ အက်ံဳးဝင္သူေတြဟာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခင
ြ ့္မရွိသလို
ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီးရင္လည္
လည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ တည္ၿမဲဖို႕ ခြင့္မျပဳထားတာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္
ပါလီမန္ ေရြးေကာက္ပြဲ အက္ဥပေဒမွာလည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ တည္ၿမဲဖို႕ ခြင့္မျပဳထားတာကို
ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲ အက္ဥပေဒမွာလည္း တရားရံုးရဲ႕ အမိန္႕အရ
ေထာင္ဒဏ္က်ခံ
်ခံရသူဟာ အမတ္အျဖစ္ သာမက မဲေပးခြင့္အတြက္ပါ အရည္အခ်င္း ပ်က္ယင
ြ ္းေစရမယ့္လို႕
ျပဌာန္းခဲ့တာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အလားတူ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႕ေကာင္စီ
အဆင့္ဆင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၃ မွာ ျပစ္မႈတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္
က်ခံေနရသူေတြဟာ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိဘူးလို႕ ျပဌာန္းထားပါတယ္။
ဒါေတြကိုၾကည့္ရင္ အဲဒီပုဒ္မ ၁၁ (ဃ) ပါ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိေစရလို႕
သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ယခင္က ျပဌာန္းခဲ့ဖးတဲ
ူးတဲ့ ဥပေဒစံႏႈန္းမ်ားနဲ႕ လည္းေကာင္း၊
ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ားနဲ႕လည္းေကာင္း ညီၫြတ္ၿပီး က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ ခိုင္လံုေၾကာင္း သံုးသပ္ေတြ႕ရွိ
ႏိုင္ပါတယ္။

ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒပုဒ္မ ၈၂ မွာ ေကာ္မရွင္ အဖြ႕ဲ ခြဲ အဆင့္ဆင့္အပါအဝင္ ေရြးေကာက္ပြဲန႕ဲ

သက္ဆိုင္တဲ့ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို ထမ္းေဆာင္သူမ်ား လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အခ်က္မ်ားကို
ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး ပုဒ္မ ၈၇ မွာေတာ့ “တရားဝင္အပ္ႏွင္းထားေသာ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္အရ
ဥပေဒႏွင့္အညီ မိမိတာဝန္ကို သေဘာရိုးျဖင့္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သမွ် ထမ္းေဆာင္ေသာ ေကာ္မရွင္ ႏွင့္ ေကာ္မရွင္
အဖြ႕ဲ ဝင္မ်ား၊ ေကာ္မရွင္အဖြ႕ဲ ခြဲ အဆင့္ဆင့္ႏွင့္ ယင္းတို႕၏ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ေရြးေကာက္ပခ
ြဲ ံုအဖြ႕ဲ ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပခ
ြဲ ံု
အဖြ႕ဲ ဝင္မ်ား၊ မဲရံုးမွဴးအပါအဝင္ မဲရံုအဖြ႕ဲ ဝင္မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအတြက္ တရားမေၾကာင္းအရျဖစ္ေစ၊
ျပစ္မႈေၾကာင္းအရျဖစ္ေစ တရားစြဆ
ဲ ိုျခင္းမခံထိုက္ေစရ” ဆိုၿပီး ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဒါဟာ အစိုးရအေနနဲ႕
ေကာ္မရွင္အဖြ႕ဲ ခြဲ အဆင့္ဆင့္န႕ဲ ေရြးေကာက္ပဆ
ြဲ ိုင္ရာ အျခားအဖြ႕ဲ အသီးသီးမွာ တာဝန္ေပးခံထားရတဲ့
အဖြ႕ဲ ဝင္မ်ား အေနနဲ႕ မလုပ္ရဲ မကိုင္ရဲ မျဖစ္ေအာင္၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ရေ
ဲ အာင္
ျပဌာန္းေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မရိုးမသား မမွန္မကန္ လုပ္ခ်င္သလိုလုပ္ႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္
ေပးထားတာ မဟုတ္ပါ။

ဘာေၾကာင့္လဆ
ဲ ိုရင္ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲ ဥေပဒ အခန္း ၁၃ ေရြးေကာက္ပဆ
ဲြ ိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားနဲ႕
ျပစ္ဒဏ္မ်ားအပိုင္းမွာ မည္သူမဆို က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္ရင္ အျပစ္ေပးခံရမယ့္ ျပဳလုပ္မႈေတြကို ပုဒ္မ ၅၇၊ ၅၈၊
၅၉၊ ၆၀၊ ၆၁၊ ၆၂၊ ၆၃၊ ၆၄၊ ၆၅ တို႕မွာ အတိအလင္း ျပဌာန္းထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ မည္သူမဆို ဆိုတဲ့အထဲမွာ
ေကာ္မရွင္အဖြ႕ဲ ဝင္ေတြ၊ မဲရံုမွဴးေတြလည္း အက်ံဳးဝင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာ္မရွင္အဖြ႕ဲ ဝင္ေတြ၊
မဲရံုမွဴးေတြလည္း ေရြးေကာက္ပဆ
ြဲ ိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီဥေပဒပါ
ျပစ္ဒဏ္မ်ားကို က်ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ “ တရားဝင္ အပ္ႏွင္းထားေသာ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္အရ ဥပေဒႏွင့္အညီ
မိမိတာဝန္ကို သေဘာရိုးျဖင့္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သမွ် ထမ္းေဆာင္ေသာ” ဆိုတဲ့ စာသားပါရွိထားၿပီး ျဖစ္တာကို
သတိျပဳၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္အရ ဥပေဒနဲ႕ အညီ သေဘာရိုးျဖင့္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သမွ်
စြမ္းေဆာင္တဲ့ ေကာ္မရွင္အဖြ႕ဲ ဝင္ေတြ၊ မဲရံုမွဴးေတြကိုေတာ့ ဥပေဒအရ အကာအကြယ္ေပးတယ္ဆိုတာ
သင့္ျမတ္ေလ်ာ္ကန္တယ္လို႕ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံဟာ ျပည္သူမ်ားက အတည္ျပဳခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႕အညီ ႏိုင္ငံေတာ္ကို

ဆက္လက္တည္ေဆာက္ ၾကရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဲဒီ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႕
လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ဥပေဒျပဌာန္းရတာေတြကလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္
ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒပုဒ္မ ၉၁(
၉၁(ခ)မွာ “ဤဥပေဒျဖင့္ ရုပ္သိမ္းလိုက္သည့္ ဥပေဒအရ က်င္းပခဲ့ေသာ ပါတီစံု
ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္
ေကာက္ပသ
ြဲ ည္ ဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမရွိေတာ့သည့္အတြက္
ယင္းေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မ်ားသည္ အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္” ဆိုၿပီး ျပဌာန္းထားတာ
ေတြ႕ရပါတယ္။ ဘေၾကာင့္ ဒီလိုျပဌာန္းရတယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ယခုဖ႕ြဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသစ္အရ
ႏိုင္ငေတာ္
ံေတာ္ရ႕ဲ ဥပေဒျပဳအဖြ႕ဲ မွာ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္န႕ဲ အဲဒီ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကို
ေပါင္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ဆိုရွိၿပီး ရွိတဲ့အျပင္ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ သို႕မဟုတ္
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားလည္း ရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ
ဥေပဒအေဟာင္
ဥေပဒအေဟာင္းအရ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္အတြက္သာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ဟာ အေျခခံ ဥပေဒအသစ္န႕ဲ
လိုက္ေလ်ာညီေထြမျဖစ္ေတာ့ဘူးဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကလည္း အဲဒီ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ယခုအခ်ိန္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ကြာျခားခဲ့ပါၿပီ။

အဲဒီတုန္းက မဲေပးပိုင္ခင
ြ ့္မရွိေသးတဲ့ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ လူငယ္လူရြယ္ေတြဟာ အခုအခ်ိန္မွာ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္၊
၄၀ အရြယ္ လူလတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကပါၿပီ။ အဲဒီတုန္းက မေမြးေသးတဲ့ ကေလးေတြေတာင္ အခုအခ်ိန္မွာ
တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ၁၈ ႏွစ္ေက်ာ္ အရြယ္ေရာက္ကုန္ၾကပါၿပီ။ အဲဒီတုန္းက မဲေပးခဲ့တဲ့ လူႀကီးေတြ အပါအဝင္ မဲဆႏၵရွင္
အခ်ိဳ႕လည္း မလြန္ဆန္ႏိုင္တဲ့ အနိစၥတရားေၾကာင့္ မရွိရွာေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မဲဆႏၵရွင္ အေရအတြက္ေရာ၊
မဲဆႏၵရွင္ ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ မတူကြဲျပား ေျပာင္းလဲကုန္ၾကပါၿပီ။ အဲဒီလိုပဲ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြရ႕ဲ အေတြးအေခၚ၊
အသိအျမင္၊ ခံယူခ်က္၊ သေဘာထား ေတြလည္း ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ကာလနဲ႕ လိုက္ေလ်ာညီေထြ အမ်ိဳးမ်ိဳး
အဖံုဖံု အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ က ရလဒ္က အခ်ိန္န႕ဲ အမွ်
ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ဒီေန႕ကမၻာႀကီးမွာ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂအရ လက္ရွိ အေျခအေနနဲ႕ ဘယ္လိုမွ သဟဇာတ
မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဥပေဒသေဘာအရ ဥပေဒသစ္ျပဌာန္းၿပီး ဥပေဒအေဟာင္းကို ပယ္ဖ်က္ရတာ
ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အဲဒီဥပေဒအေဟာင္းေတြအရ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မ်ားဟာ
အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအခ်က္ေတြကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ၾကည့္ရင္ ယခုထုတ္ျပန္ ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဆ

ြဲ ိုင္ရာ ဥပေဒေတြ၊
နည္းဥပေဒေတြ အားလံုးဟာ တရားဝင္ တည္ဆအ
ဲ စိုးရ တစ္ရပ္အေနနဲ႕ ဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၄၃
အပါအဝင္ တည္ဆဥ
ဲ ပေဒမ်ားနဲ႕ အညီတရားမွ်တစြာ ထုတ္ျပန္ျပဌာန္းထားျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ထင္ရွား
ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ယခုဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား အားလံုးဟာ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားနဲ႕ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ရင္လည္း
ေပမီေဒါက္မီ စံခ်ိန္မီတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ေျပာခ်င္တာက ႏိုင္ငံတကာမွာ အေျခခံ ဥပေဒျပဌာန္းဖို႕နဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့

အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ဖို႕အတြက္သာ ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူၿပီး အတည္
အတည္ျပဳတဲ့ ထံုးစံရွိပါတယ္။
က်န္တဲ့ဥပေဒေတြကို လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာပဲ ေဆြးေႏြးၿပီး မဲခအ
ြဲ တည္ျပဳေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့
လႊတ္ေတာ္မရွိေသးဘဲ တပ္မေတာ္အစိုးရက ဥပေဒကဲ့သို႕ အာဏာတည္ေသာ အမိန္႕မ်ားနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာျဖစ္တဲ့
အတြက္ တရားဝင္ အစိုးရ တစ္ရပ္အေနနဲ႕ ျပဌာန္းသင့္တဲ့ ဥပေဒေတြကို တရားဝင္ျပဌာန္းျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေျပာရရင္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြကို ျပဌာန္းစဥ္ကလည္း ျပည္သူကို ခ်ျပရွင္းလင္းျခင္း၊
ျပည္သူ႕ဆီက အႀကံျပဳခ်က္ သေဘာထားဆႏၵ ေတာင္းခံျခင္းမရွိခဲ့တာကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးစတဲ့ က႑တိုင္းမွာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ

ျပဌာန္းထားရွိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ တာဝန္ရွိသူ ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ အဲဒီလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားနဲ႕အညီ
ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနၾကပါတယ္။ တရားေရးက႑မွာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း အမႈမ်ား စိစစ္လက္ခံျခင္းနဲ႕
အဆိုလႊာ၊ ေလွ်ာက္လႊာမ်ား ျပန္ေပးျခင္းဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးနည္းလမ္းေတြရွိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ
က်င့္ထံုးနည္းလမ္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ တရားရံုးခ်ဳပ္ကို တင္သင
ြ ္းထားတဲ့ အမႈမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး
လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျပည့္စံုမႈရွိမရွိကို အမႈလက္ခံတဲ့ တရားေရး အရာရွိေတြက စိစစ္ရပါတယ္။ စိစစ္ခ်က္အရ
ျပည္စံုမႈရွိမယ္ဆိုရင္ အမႈကို မွတ္ပံုတင္စာရင္းေရးသြင္းၿပီး အမႈနံပါတ္ေပးရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္
ရံုးေတာ္ကိုလာရမယ့္ ရံုးခ်ိန္းကိုလည္း သတ္မွတ္ေပးရပါတယ္။ တင္သင
ြ ္းလာတဲ့ အဆိုလႊာ၊ ေလွ်ာက္လႊာေတြမွာ
မွားယြင္းမႈ၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈရွိေၾကာင္း စိစစ္ေတြ႕ရွိရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီအဆိုလႊာ၊ ေလွ်ာက္လႊာမ်ားကို
ျပန္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမႈအတြက္ တင္သင
ြ ္းလာတဲ့ အဆိုလႊာ၊ ေလွ်ာက္လႊာေတြကို ျပဌာန္းခ်က္အရ
မွားယြင္းမႈ၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈရွိရင္ အမႈလက္ခံစိစစ္တဲ့ တရားေရး အရာရွိက ျပန္ေပးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အာဏာရွိၿပီးသား
ျဖစ္ပါတယ္။

မွားယြင္းမႈ၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈဆိုရာမွာ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္း၊ တံဆိပ္ေခါင္း၊ လိပ္စာမျပည့္စံုမႈေတြအျပင္

ရံုးမွားၿပီးစြဆ
ဲ ိုမႈ၊ စီရင္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိဘဲ စြဆ
ဲ ိုမႈမ်ားလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမႈသည္ သို႕မဟုတ္
ေရွ႕ေနေတြက အမႈစဆ
ြဲ ိုတင္သင
ြ ္းလာတိုင္း အမႈလက္ခံစိစစ္တဲ့ တရားေရးအရာရွိက လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး၊
ေလွ်ာက္လႊာဟာ မျပည့္စံုရင္၊ မွားယြင္းေနရင္ လက္မခံဘဲ ျပန္ေပးပိုင္ခင
ြ ့္ ရွိပါတယ္။

ဥပမာ - ႏိုင္ငံေတာ္ ဥပေဒျပဳ အာဏာပိုင္အဖြ႕ဲ က ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေပးဖို႕နဲ႕

အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိေၾကာင္း တားျမစ္မိန္႕ ထုတ္ျပန္ေပးဖို႕ စြဆ
ဲ ိုတဲ့ အမႈမ်ိဳးျဖစ္ေနရင္ အဲဒီအမိန႕္ ေတြကို
တရားရံုးေတြက ထုတ္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိပါဘူး။ ဒါဟာ ဥပေဒျပဳ အာဏာပိုင္ အဖြ႕ဲ ကသာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ အခ်က္
ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဖြ႕ဲ စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒေရးရာ ကိစၥမ်ား ပါဝင္ေနရင္လည္း တရားရံုးက
ဝင္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိပါဘူး။ တရားရံုးမွာ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိျခင္းဟာ စီရင္ပိုင္ခင
ြ ့္ မရွိျခင္းသာ
ျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားရံုးက်င့္ထံုး နည္းလမ္းမ်ားအရ တရားစြဆ
ဲ ိုမႈကို လက္မခံဘဲ ျငင္းပယ္ပိုင္ခင
ြ ့္ ရွိေၾကာင္း
ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အေျခခံဥပေဒနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ တရားေရးက်င့္ထံုး နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ကို ျပည္သူအမ်ား

သိထားသင့္ပါတယ္။ တရားစြဆ
ဲ ိုတဲ့ ကိစၥေတြမွာ ဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ စြခ
ဲ ်က္ေတြ
ပါဝင္လာမယ္ဆိုရင္ ဖြ႕ဲ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဒါကို တရားရံုးက ဆံုးျဖတ္လို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္
အေျခခံဥပေဒနဲ႕ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြရယ္၊ အျခားဥပေဒကိစၥရပ္ေတြရယ္ ပူးတြဲၿပီး စြဆ
ဲ ိုလာတဲ့အမႈ
ကိစၥေတြမွာလည္း အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ကို ဦးစြာေျဖရွင္းၿပီးမွ က်န္ဥပေဒေရးရာ ကိစၥရပ္ေတြကို
ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ ရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ တရားရံုး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြပါပဲ။

ဒီေန႕ အေျခအေနဟာ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အလမ္းေတြ ပြင့္လန္းေဝဆာေနတဲ့ အခါသမယ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆန္႕က်င္ဘက္ အုပ္စုေတြ ေျပာေနသလို ဒီမိုကေရစီ အေမွာင္က်ေနတဲ့ အေနအထား မဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၀
ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲန႕ဲ အတူ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရသစ္တစ္ရပ္ မလြဲမေသြ ေပၚထြန္းလာမွာပါ။ ဒီမိုကေရစီ
ႏိုင္ငံေတာ္လည္း မလြဲမေသြ ေပၚထြန္းလာမွာပါ။ သို႕ေသာ္ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ဆႏၵေစာလို႕
မျဖစ္သလို စိတ္ကူးယဥ္ ေဖာ္ေဆာင္လို႕ လည္း မရႏိုင္ပါဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္ျပည္သူရ႕ဲ ပကတိ အရွိတရားနဲ႕
ကင္းကြာၿပီး ပံုတူကူးခ် ဒီမိုကေရစီမ်ိဳးလည္း ရွင္သန္လာႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပကတိအရွိတရားကို
အေျခခံၿပီး တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ ရင့္က်က္သည္ထက္ ရင့္က်က္လာေအာင္
ာေအာင္၊ ပြင့္လင္းသည္ထက္
ပြင့္လင္းလာေအာင္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ပ်ိဳးေထာင္တည္ေဆာက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ရပ္အေနနဲ႕ တကယ္တမ္းသာ ႏိုင္ငံန႕ဲ ျပည္သူရ႕ဲ အက်ိဳးစီးပြားကိုယွဥ္ၿပီး

စဥ္းစားမယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ ဆႏၵမေစာဖို႕နဲ႕ ပကတိ အရွိတရားနဲ႕ မကင္းကြာဖို႕ သတိျပဳရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တစ္ဖက္က ကိုယ့္ပါတီ ရွင္သန္ရပ္တည္မႈအတြက္ စဥ္းစားတိုင္း အျခားတစ္ဖက္ကလည္း
ႏိုင္ငံန႕ဲ ျပည္သူရ႕ဲ အက်ိဳးစီးပြား၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားကို အေလးအနက္ထား
ယွဥ္တြဲစဥ္းစားၾကဖို႕ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေန႕ကမၻာ အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ဆႏၵေစာခဲ့လို႕ ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြသ

ဲ ြားခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ စနစ္တက်
တစ္ဆင္ၿပီး တစ္ဆင့္ ရင့္က်ေအာင္ ပ်ိဳးေထာင္ ကူးေျပာင္းႏိုင္ခဲ့လို႕ ဒီေန႕အအုပ္အစည္းမပ်က္
တိုးတက္ေအာင္ျမင္ ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြစသျဖင့္ သာဓကယူစရာ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ဒီေတာ့ကိုယ့္ႏိုင္ငံ
ကိုယ့္ျပည္သူအတြက္ ေကာင္းတဲ့အေမြကို ခ်န္ရစ္အပ္ႏွင္းၿပီး သမိုင္းေမာ္ကြန္း တင္မွာလား၊
ၿပိဳကြဆ
ဲ ံုးရံႈးပ်က္စီးၿပီးမွ အမွားအားလံုးအတြက္ သမုိင္းတရားခံအျဖစ္ ေႏွာင္းလူေတြ လက္ၫိႇဳးထိုး ခံရေအာင္
လုပ္သြားမွာလား၊ အားလံုးစဥ္းစားၾက ေစခ်င္ပါတယ္။ သမိုင္းဆိုတာ ဒီေန႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြရ႕ဲ
မွတ္တမ္းေတြပါပဲ။ ဒီေန႕လုပ္တာမွန္ရင္ ေနာင္သမိုင္းေၾကာင္း ေကာင္းမွာ ျဖစ္သလို ဒီေန႕လုပ္တာမွားရင္
ေနာင္သမိုင္းေၾကာင္း ေမွာင္မိုက္သြား ႏိုင္တယ္ဆိုတာ မေမ့သင့္ပါဘူး။ ဒီေန႕အခ်ိန္မွာ အမွားသံသရာ
လည္ေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေနာင္သမိုင္းေၾကာင္း ေမွာင္မိုက္ေနမွာ အမွန္ပါပဲ။

ၿခံဳၿပီးေျပာရရင္ ဒီေန႕ထုတ္ျပန္ ျပဌာန္းထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပဆ

ြဲ ိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြဟာ ျပည္တင
ြ ္း
ဥပေဒအရေရာ၊ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒအရပါ တရားမွ်တမႈရွိတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြန႕ဲ ညီၫြတ္တယ္ဆိုတာ
ထင္ရွားလွပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ျခင္း၊
အရည္အခ်င္းပ်က္ယင
ြ ္းမႈ သတ္မွတ္ျပဌာန္းျခင္းတို႕ဟာ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံက်င့္သံုးတဲ့ စံႏႈန္းမ်ားနဲ႕အညီ
သတ္မွတ္ ျပဌာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အထင္အရွား ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ယေန႕ ႏိုင္ငံန႕ဲ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိ

းတိုင္ဟာ စည္းကမ္းျပည့္ဝၿပီး ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့
ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ႀကီး တည္ေဆာက္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ျပည့္စံုၿပီး
အရည္အခ်င္း ျမင့္မားတဲ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကသာ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့
ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ႀကီးျဖစ္လာေအာင္ ဦးေဆာင္လမ္းျပသြားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ
အက်င့္ပ်က္ျပားသူေတြ၊ ဥပေဒအရ အျပစ္က်ခံေနရသူေတြ ပါဝင္ေနမယ္ဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ရ႕ဲ
ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံန႕ဲ ျပည္သူရ႕ဲ အနာဂတ္အတြက္လည္း ေမွးမွိန္ေစမွာ မုခ်ပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႕လည္း ႏိုင္ငံန႕ဲ ျပည္သူရ႕ဲ ေရရွည္အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး စနစ္တက်
ခ်မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒမ်ားနဲ႕အညီ စနစ္တက် လုိက္နာက်င့္သံုးရင္း ပါတီတစ္ခုရ႕ဲ ရွင္သန္ရပ္တည္မႈန႕ဲ
ဂုဏ္သိကၡာကို တည္ေဆာက္ယူသင့္ၾကပါတယ္။

ယခုျပဌာန္းလိုက္တဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားနဲ

ဥပေဒမ်ားနဲ႕အညီ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီးကို ဒီႏွစ္ထဲမွာ
မပ်က္မကြက္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕
ဖြ႕ဲ စည္းထားတဲ့ လႊတ္ေတာ္မ်ားလည္း တစ္ဆက္တည္း ေပၚေပါက္လာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဲဆႏၵရွင္
ျပည္သမ်ားအေနနဲ
ူမ်ားအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံန႕ဲ ျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ မိမိတို႕ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ဆႏၵမေ
ဲ ပး
ေရြးခ်ယ္ၾကရာမွာ လူေရြးမမွားၾကဖို႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ မိမိတို႕ လူေရြးမွားခဲ့ရင္ အဲဒီအမွားရဲ႕ဒဏ္ကို မိမိသာမက
အားလံုးေသာ ျပည္သူမ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ကပါ ခံစားၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထူးသတိျပဳၾကရပါမယ္။ မိမိတို႕က
အသိတရားႏွင့္ယွဥ္၊ သတိတရားနဲ႕ ေပါင္းစပ္ၿပီး မွန္ကန္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို
ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရးမွာ
တစ္တပ္တစ္အား ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရာ ေရာက္တယ္ဆတာကိ
ိုတာကို သိျမင္နာလည္း ခံယူၾကရမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း
သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ ရပါတယ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၈) ရက္ေန႔ထုတ္၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ စာမ်က္ႏွာ (၈) မွ ေဆာင္းပါးရွင္ ဥပေဒ
ဘက္ေတာ္သားတစ္ဦး၏ ေဆာင္းပါးအား ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
THE NEW LIGHT OF MYANMAR Saturday, 27 March, 2010

Not to leave an evil legacy behind (1)

Now, Pyithu Hluttaw Election Law, Amyotha Hluttaw Election Law, Region Hluttaw or
State Hluttaw Election Law, and related rules have been promulgated for the multiparty
democracy general election due to be held in 2010. Those laws and rules are attracting a
widespread criticism.

In fact, in a nation, a hluttaw (parliament) is the main body to make important decisions.
Every country has their central hluttaws and state level hluttaws. Hluttaws are the organs
of highest authority, to which every country and every citizen have to give special
consideration. So, laws and rules on hluttaws are written and promulgated in a systematic
way in line with the objective conditions for long-term interest of the nation and the
people. The laws on elections and hluttaws in Myanmar meet international norms.

Article 443 of the State Constitution (2008) says, "The preparatory work done by
the State Peace and Development Council, before this Constitution comes into
operation, to bring the Constitution into operation, shall be deemed to have been
carried out in accordance with this Constitution." According to this article, power
has been bestowed upon the State Peace and Development Council to take measures
as necessary to hold multiparty democracy general elections in accordance with the
constitution before this Constitution comes into operation. The State Peace and
Development Council is a legal government and it has won the recognition of the
global community including the United Nations. Therefore, the government's
promulgation of the laws and rules on elections and hluttaws wielding the power
bestowed in accordance with Article (443) conforms with both internal laws and
international norms.

So, the preamble of Union Election Committee Law says, "The State Peace and
Development Council hereby promulgates the following law in accordance with Article
(443) of the State Constitution of the Union of Myanmar to form a Union Election
Commission to supervise the exercise of election and standing for election to hluttaws, as
well as political parties." Article 405 (c) of Chapter (X) "Political Parties" of the State
Constitution says, "A political party shall form and register as a political party in accord
with the law." Therefore, every political party that honours the constitution shall form
and register in accordance with the promulgated laws.

Article 8 (k) of Chapter (III) "Duties and Rights" of Union Election Commission Law
says, "To supervise, make political parties supervise and guide the rules to make sure that
political parties act in accordance with the law" in order to entrust duties and rights upon
the commission. That is designed to conform with the law, not to unfairly restrict the
political parties. In every country, an election commission has to supervise the activities
of the political parties that will stand for election. Similarly, duties and rights are
bestowed on the commission to take action as necessary if political parties breach
provisions of the law. In Indonesia, for instance, duties are entrusted not only to the
election commission but also to the ministry of legal affairs and the ministry of home
affairs to supervise activities of the political parties.

In fact, democracy is a practice of self discipline, sense of duty, and freedom in

combination, not the right to act at will and indiscriminately. In other words, it is an
exercise to seriously honour the promulgated laws. Therefore, in conformity with
international norms, due duties and rights are bestowed on the election commission
to make sure that political parties act in a democratic way, and honour promulgated
laws. The duties and rights bestowed on the commission in accordance with Article
(8) of the Union Election Commission are intended to practice democratic principles
systematically without any adverse effects on democracy.

Article (14) of the Commission Law says, "The Multiparty Democracy General Election
Commission Law (Law 1/88 of the State Law and Order Restoration Council) is
prorogued with this law." In this regard, the old election commission law is no longer
needed because a new Union Election Commission Law has been enacted for successful
completion of the elections in accordance with the power bestowed according to Article
(443) of the State Constitution (2008). Therefore, the Multiparty Democracy General
Election Commission promulgated according to State Law and Order Restoration Council
Law 1/88 was revoked. In like manner, Article (90) (a) of Pyithu Hluttaw Election Law
says, "Pyithu Hluttaw Election Law (State Law and Order Restoration Council Law
14/89) is revoked with this law." So, the government's revocation of old laws was just a
routine to carry out a compulsory task. Here, I would like to extract important points of
the Political Parties Registration Law.

Article 4 (e) of the law states those wishing to set up a political party shall not be a
convict. Article 10 (e) also states convicts shall not be organized as party members.
Article 10 (a) of the Pyithu Hluttaw Election Law states those servicing prison terms
shall have no right to be elected. Actually, these provisions are for the long-term
interest of the nation and the people.

Because political parties are organizations formed with the resolve to serve the interest of
the nation and the people. Hluttaws are the highest organizations to lead the nation or a
Region or a State. So, the best thing is to form these organizations with respectable, able
and noble persons. Inclusion of convicts, corrupt persons and dishonest persons may lead
to eruption of problems in the whole organization.

In this regard, international laws and election laws stipulate restrictions as regard
the participation of corrupt persons, persons who will disturb to the State, persons
under foreign influence, persons who are serving prison terms or completed their
terms in parties and parliaments. Some countries even fix a period of five- or six-
year restriction beginning from the date an inmate is released from prison.
Inclusion of restrictions in connection with persons serving jail terms in election
laws is in accord with the international norms and not an unlawful or bias act.
The Article 23 of the Political Parties Registration Law states that the Commission shall
supervise the parties in accord with laws, rules, regulations, notifications, orders and
instructions and shall assign the said duties to commissions at different levels to
supervise on its behalf. The Article 24 (b) states that if a member of a party files a
complaint to the Commission matters relating to intra party affairs, the Commission
shall make an inquiry into the matter and if necessary shall give instructions to be
followed by the said party for a specific period. Hence, the provisions are in accord
with the international norms and not an extreme interference in the rights of a
political party.

Election laws of all countries have their own reasonable restrictions, supervisions and
directives. A government has to enact laws in the long-term interest of its own nation and
people. More or less there can be some advantages or disadvantages for every party in a
provision or provisions as these laws are not meant for any single party, but for all in an
equal manner. Even if a party does not agree with a certain provision there is nothing
to blame on the law. The parties should carry out organization campaigns in accord
with the laws. If there is any complaint about the failure to observe the said laws, the
party concerned must accept the inquiry and supervision made by the Commission. The
law will be helpful to the party if it accepts the inquiry and supervision.

Now, I will discuss the important points of the Pyithu Hluttaw Election Law. The Article
11 (d) of the law states that if an elected MP is sentenced to imprisonment under a certain
law the person shall have no right to continue as MP anymore. The same applies to
Amyotha Hluttaw and Region or Sate Hluttaw. This practice is also in accord with the
international norms. The election laws of most of the countries never permit persons who
have served prison terms as an MP anymore.

The Representation of the People Act 1981 of Britain states that a person sentenced to
imprisonment or detention in Britain or any other place has no right to run in an election
for a member of House of Commons and if the said person is an elected member of the
House his seat shall be vacant for he is disqualified. Likewise, the Representation of the
People Act 1951 of India also states that a person shall be disqualified to run as an MP if
he is convicted for a crime; that he shall be barred from standing in election for up to six
years from the date he is fined for his crime or six years from the date he is released from
prison for committing a crime. Pakistan, Thailand and Indonesia also have laws stating
that convicts are disqualified from standing for MP post.

(To be continued)
(Translation: MS+TMT)
THE NEW LIGHT OF MYANMAR Saturday, 28 March, 2010

Not to leave an evil legacy behind (2)

Article 74 of the 1947 Constitution stated that a person serving prison terms of not less
than two years or a person during the period of five years from the date he is released
shall not have the right to stand for election as an MP or to continue as an M.P. The 1948
Parliamentary Election Act stated that convicts are disqualified from MP as well as from
voting.

Article 13 of the First Pyithu Hluttaw and People’s Councils at different levels Election
Law 1973 stated that a person serving prison term for a certain criminal case shall have
no right to stand for election as a Pyithu Hluttaw representative. So, we can draw a
conclusion that the Article 11 (d) is reasonable and in accord with the past laws of
Myanmar and international norms.

Article 82 of the Pyithu Hluttaw Election Law prescribes the instructions for
election staff including all levels of sub-commissions. Article 87 states that the
Commission its members and subcommissions at all levels and their members, the
election tribunal and its members and returning officers and staff as long as they
are sincerely discharging duties in accord with law under the entrusted rights shall
not be liable to legal charges under civil law or criminal code. The article is
stipulated for the said members and staff not to have any hesitation in discharging
duties. These laws will not protect them if they do misconducts.

Articles 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64 and 65 of Chapter XIII clearly state the
punishments for every one including the said members and staff for committing any
electoral crime. Here we all should note the expression saying “as long as they are
sincerely discharging duties in accord with law under the entrusted rights”. It is a proper
act to provide legal protection for those mem- bers and staff as long as they are sincerely
discharging duties in accord with law under the entrusted rights.

The nation-building task will be in accord with the public approved Constitution in our
country. In some cases, laws have been enacted to be in conformity with the Constitution.
For example Article 91 (b) of the Pyithu Hluttaw Election Law states that the multiparty
democracy general election held in accord with the law revoked by this law shall
automatically be null and void as it is no more in accord with the Constitution. According
to the present Constitution the legislative body of the Union will have hluttaws of the
Regions and States in addition to the Pyidaungsu Hluttaw which is a combination of
Pyithu Hluttaw and Amyotha Hluttaw. In accord with the previous Pyithu Hluttaw
Election Law, the 1990 election is just for one parliament. Hence the result of the election
is not in accord with the present Constitution.

Another factor is that the 1990 election was held 20 years ago. Under-18s during
that time have now become people in their 30s and 40s. Even the persons who were
not born then have already reached 18. Some persons including elder persons who
cast votes then are no more at present. Hence the number of votes and voters has
already changed. During the over 20 years, the knowledge, stance and conviction of
the public including voters have also changed a lot. The results 20 years ago cannot
be in conformity with the present situation which has already seen a lot of global
changes in various sectors and aspects. Accordingly the new laws have been enacted
to revoke the old ones. The election held in accord with the old laws is automatically
null and void.

Hence, it is crystal clear that the election laws and rules have been enacted by the
government in accord with the existing laws including the Article 443 of the Constitution.
Moreover the said laws and rules meet the international standard. The international
practice is that referendum is held only to ratify the constitution and important
constitutional amendments. Other laws are approved in the parliaments under voting
system. Myanmar does not have any parliament yet. The Tatmadaw government is
administering the nation with ordinance. As a legitimate government it is enacting
necessary laws. There were no explanations about the 1990 Election Laws and public
wish and suggestions were never collected in enacting those laws.

Our country has promulgated procedures in every sector such as the executive and
judicial sectors. Responsible personnel carry out tasks in conformity with those
procedures. As to the judicial sector, there have been rulings and procedures on
scrutinization of cases and return of proposals and applications. In view of those
procedures, law officers have to scrutinize the submitted cases to the Supreme Court to
make sure that the cases meet the requirements. Qualified cases are then registered for
serial numbers. They also have to make appointments for court appearance. Law officers
can return such proposals and applications that carry mistakes and shortcomings.
Therefore, law officers have the right to return such disqualified cases. Here, mistakes
and shortcomings comprise wrong courts, and lawsuits filed without power to judge
along with missing necessary documents and stamps and incomplete addresses. So, law
officers do not accept all the cases filed by clients or lawyers.

For instance, no courts have power to take action in such cases filed to make some
amendments to laws enacted by State legislative body and to issue orders to declare such
laws ineffective. Only the legislative body has exclusive power to take action in that
regard. In addition, any court does not have power to take action in such cases associated
with the constitution. No right to take action at a court is no right to hand down a
sentence. Therefore, power is bestowed upon law officers to dismiss the cases field
according to the court procedures. The people should have knowledge of some court
procedures on the constitution. In a case that is filed with charges in connection with the
constitution, any courts do not have power to make a decision, according to the
constitution. And in a case that is field with matters associated with the constitution and
other legal matters in combination, legal matters are heard only after hearing of the
matters associated with the constitution. They are some court procedures.

Today, there is a boom in democratic rights in the nation, unlike anti-government groups
have said that the people are in the dark about democracy. Without doubt, there will be
a democratic government and a democratic country, following 2010 elections.
However, we must have patience and pragmatic approaches in the process. A copied
democracy that does not comply with the objective conditions of the nation and the
people cannot flourish. Therefore, we have to show great patience and take only one
step after another based on reality to become more mature and transparent. A
political party should not be impatient and should not disregard the objective
conditions in the democratization if it puts the public interest in the fore. Any
political parties should take into consideration their interest and public interest or
national interest in combination.

Today's world history reveals that there are many countries, some of which have
collapsed whereas some have achieved success in democratization without any adverse
effect on national unity. Which way should a political party take: to make history by
handing down good legacy to younger generations in the national interest, or to leave evil
legacy after everything is destroyed. History is the records of today's activities. A notable
point is that one will gain good reputation in the nation's history if one works right today,
and one will gain notoriety in the history if one works wrong today. Surely, one will
remain abysmally stupid in the history, if one sticks to evil policy.

Overall, today's promulgated election laws and rules are fair according to local and
international laws and they meet international norms. In particular, provisions for
designation of qualifications and disqualifications for a delegate were promulgated
in line with the international norms.

Today, the ultimate goal of the entire people is to build a modern, developed discipline-
flourishing democratic nation. Except highly qualified delegates with moral conducts, no
one cannot guide the people towards the goal. If members of parliament include those
without moral conducts and those serving their terms, that will tarnish the image of the
parliament concerned, and the future of the nation and the people will be uncertain.
Therefore, political parties should honour the systematically-promulgated laws and
enhance their dignity in the long-term interest of the nation and the people.

Multiparty democracy elections will be held successfully in accordance with the

promulgated laws and rules this year. So, there will be elected hluttaws formed with
elected representatives. It is required of the electorates to elect correct candidates in the
national interest. Otherwise, the people and the nation in addition to they themselves will
come under evil consequences. So, the people should be convinced that they can do their
bit in building a modern, developed democratic nation by choosing responsible
candidates.

Translation: TMT+MS