1 2 volgende laatste

Acties:

Reageer

Onderwerpen

Voedingen
Atx

Dinsdag 09 maart 2004 04:37

euss

Bezoek homepage van euss

Reacties: 15.279
Reg. datum: 03-01-2002

PC
voeding
tester /
gebruiken
als project
voeding

Een tot labo voeding omgebouwde Apple G4 voeding

Inleiding:

Met minimale onderdelen kun je een voeding testen of gebruiken zonder moederbord. De
mogelijkheden zijn eindeloos: Om een 2e voeding in je PC te gebruiken, of als
projectvoeding voor de diverse schakelingen te testen die je gemaakt hebt of als
alternatieve voeding bij andere apparaten, zoals de Dreambox, TFT etc. Zodra je
schakelingen gaat maken die wat meer stroom trekken of kortsluitbeveiligd moeten zijn
erg handig. Natuurlijk kun je ook een losse BookPC voeding, Mini-ITX of adapter kopen,
maar als je nog een oude voeding hebt liggen vind je in dit topic hoe je die weer nieuw
leven in kan blazen
Voe di n g vi a d e P C p o o r t e n :

Normaal kun je voeding via de USB poort krijgen op onderstaande manier:

Pin 1 = +5V en Pin 4 = Ground. Let er wel op dat de poort maar maximaal 500mA belast
mag worden (U*I=P, oftwel 5V * 500mA = 2,5 Watt). Voor de meeste IC's is dat ruim
voldoende.
Het nadeel is echter dat deze geen overbelastings- of kortsluitbeveiliging heeft. Een groot
nadeel als je nog niet zeker bent of je schakeling wel werkt. Een gedeeltelijke oplossing is
om tussen de +5V en je schakeling een zekering te plaatsen. Dit beveiligd wel de
overbelasting van je poort, maar je hebt op deze wijze nog niet de mogelijkheid tot meer
stroomopname. Bovendien moet dan altijd je PC aanstaan. Oplossing: een losse voeding
gebruiken.
Voe di n g vi a d e i n t e r n e P C v o e d i n g :

Mocht je niet gelijk willen beginnen met modificatie van een oude voeding, kun je ook
overwegen om de spanning van je PC voeding naar buiten te leiden. Dit kun je heel
simpel maken door een laagvoltagestekker-inbouwbus (bijv. Conrad art.nr. 495581) in je
kast te maken die je aansluit op je molex (NB: Neem hiervoor in ieder geval nooit Jack
connectors omdat deze bij insteken namelijk voor een kort moment kortsluiting
veroorzaken, iets wat je stabiliteit van je PC niet ten goede komt). Op die manier heb je

de beschikking over 5V of 12V - afhankelijk van welke spanningsdraad je gebruikt.

Voorbeeld van 2 kant-en-klaar producten, welke je ook eenvoudig zelf kan maken:
Sunbeam PCC-3P PCI 6x 3 pins molex
Sunbeam PCC-4P PCI 3x 4pins molex
SunBeam PCI connectors, te koop bij oa. Eynstein voor respectievelijk 6,48 en 6,42

Een kant-en-klaar product welke je kan instellen op verschillende spanningen kun je

kopen bij Conrad (art.nr.967890 - 11,95) of MyElectronics (art.nr.4275 - 19,-):
Gebruik de interne voedingsspanning van uw PC ook extern. De meegeleverde kabel op
de kaart aansluiten, de gewenste spanning en polariteit instellen (jumper) en in een vrij
slot plaatsen. Bijzonder praktisch: aangesloten apparaten zoals bijv. actieve
luidsprekers worden tegelijk met de PC uitgeschakeld. Technische specificaties: LM317
regelaar. Instelbare spanning (3/4,5/5/6/7,5 /9/12 V). Max. uitgangsstroomsterkte 2,2 A
bij 12 V. Door de universele adapterkabel voor vrijwel ieder apparaat geschikt.
Nu is dit een heel simpel apparaatje, wat je ook zelf kan maken. Het schema staat
bijvoorbeeld in de datasheet van Conrad. Het is een normaal LM317 schema met een paar
vaste weerstanden welke middels een jumper doorverbonden de ingestelde spanning
bepalen.
Maar 1 nadeel blijft: je computer moet altijd aanstaan. Dus deze oplossing is niet geschikt
bij standalone toepassingen.
Het probleem:

Een PC voeding is een schakelende voeding. Een schakelende voeding, zowel AT (en
afgeleiden/voorlopers XT, BabyAT en LPX "PS2") als ATX/NLX (en afgeleiden BTX,
SFX en WTX), moet altijd belast ingeschakeld worden. (NB: In dit topic zullen we de
verschillen tussen deze 2 groepen aanduiden als AT en ATX, daar de belangrijkste
verschillen voor dit topic zich beperken tot manier van inschakeling en gebruikte
stekkers). ATX voedingen die voldoen aan de specificaties zijn hiertegen beveiligd en
schakelen zichzelf uit en gaan in de kortsluit / uitschakelstand indien deze toch onbelast
ingeschakeld wordt. (ATX design specification v1.1 > chapter 3.4.3 No-Load Operation)
Veel goedkope voedingen lossen dit op door een belastingsweerstand op de uitgang te
zetten op de voedingsprint. De duurdere modellen gebruiken een terugkoppelcircuit.
De reden waarom inschakeling zonder belasting niet goed is komt nl. dat er zonder
belasting vl te grote oscillatie plaatsvindt die resulteert in (oa) warme spoelen en een
overbelasting van componenten.
Nu is bovenstaande niet zo problematisch in normale situaties: je hangt je moederbord en
1 harddisk eraan en een voeding is al voldoende belast. Maar wat nu als je zonder mobo
wilt werken, of niet zeker weet of de voeding goed is?
Tec h ni s c he u i t l e g:

AT
Bovenstaande zelfbouw dummy/tester trekt van de nodige voedingslijnen 5V/12V zo'n 1
ampere. Hiermee wordt de voeding voldoende belast. Omdat alleen de 5V en 12V lijnen
belast hoeven te worden kun je volstaan om hem aan een molex te verbinden.

Inschakelen gebeurt bij een AT middels een 230V 2 polige (4 pinnen) schakelaar. Als je
de voeding los gaat gebruiken heeft het de aanbeveling om hetzij deze te voorzien van
krimpkous - of in te bouwen in de voeding zelf. Op deze manier heb je geen ontblote
230V draden liggen.
ATX
In feit hetzelfde als de AT dummy/tester, met als verschil dat nu ook de 3.3V lijn belast
wordt en een extra schakelaar. De schakelaar dient ervoor om de voeding in te schakelen.
Bij AT zit deze nl. aan de voeding, bij ATX wordt deze normaliter ingeschakeld door het
moederbord.
Eigenlijk dus een heel simpel circuit. Als je op een zondag niks te doen hebt gewoon eens
maken van een paar weerstandjes en (afhankelijk van AT of ATX) een schakelaar.
De voordelen:

Een AT/ATX voeding bevat regulatoren, dus de spanning blijft stabiel. Geschikt voor
computers, oftewel uitermate geschikt voor je TTL/IC projectjes. ATX voedingen
bevatten een overbelasting- en kortsluitbeveiliging. Na uitschakeling door kortsluiting
even ontkoppelen voor een minuut en je kunt weer verder. Sommige AT voedingen
bevatten een zekering ipv beveiligings-utschakelcircuit welke je kunt vervangen. Iets
minder handig dus als een uitschakelcircuit, want het kost je dan wel elke keer een
zekering.
Een ander voordeel is dat je ongebruikte draadbundels gewoon kunt verwijderen door ze
van de print los te solderen. Schrijf dan wel op de print de kleurcode op van de draad die
je verwijderd, op die manier kun je hem later weer makkelijk terugzetten als je besluit het
molexsnoer er weer aan te zetten. Dit voorkomt een hoop gezoek achteraf, vooral als het
gaat om je mobo connector. Omgekeerd kun je dit principe ook gebruiken om je PC
voeding te voorzien van extra connectoren, zoals bijvoorbeeld een nonP4 voeding
voorzien van P4/12V molex.
Ook kun je door gebruik te maken van losse connectoren, zoals in het voorbeeld
hieronder, makkelijk wisselen van spanningslijn. Zo kun je snel wisselen tussen +5V of
+12V.
Voo r b e e l d e n:

De bovenkant van een gemodificeerde 145 Watt ATX voeding met schakelaar, power connectors en
externe fan. Let op de net zichtbare tie-wraps waarmee de weerstand vastzit. Niet zichtbaar op deze foto
zijn de rubber voetjes aan de onderzijde van de voeding.
De mooiste plek voor de weerstand: Een blik in de binnenkant bij de gemodificeerde power connectors
zo kan hij zijn warmte goed kwijt
en schakelaar. Als toch bezig bent met modificeren, zet dan de fan
. In dit geval zit hij met een beetje
op 7V (1 fan-draad op +5V de andere op +12V), zo kun je in je
koelpasta aan het metaal vastgezet
laboratorium met wat meer stilte aan de gang.
met 2 tie-wraps in de
aanzuigopening.

Bron: Andy Batts' : Desktop Power Supply from a PC

Als alternatief voor de 5V lijn voldoet een 6V/1A lampje ook, met als voordeel dat je gelijk een
controlelampje hebt of er wel spanning op staat
Bron: Robert Billon's : a Low Cost Lab Power Supply

Ghostrider(NL) zijn projectvoeding:

De aan/uit schakelaar gevolgd door de 12V ( Geel/Zwart ) en 5V ( Rood/Zwart )
Alle bedrading weggesoldeerd behalve een aantal ground draden
omdat mijn soldeerbout de klont tin niet kon smelten, dus rest
stukjes afgedekt met krimpkous.

Duidelijk aanwezig achter het

luchtrooster de 2 weerstanden voor
nominale belasting.

Onderdelenlijst:

Lijstje met Conrad artikelnummers en prijzen:

Onderdeel

Art. Nr. Prijs Voorbeeld

6,8 Ohm 5 Watt (voor de 3,3V lijn)

410098 0,68

4,7 Ohm 11 Watt (voor de 5V lijn)

411850 1,40

2x 22 Ohm 11 Watt parallel f 1x 10 Ohm 25 Watt (voor

de 12V lijn)

411582 1,40
421359 3,09

Molex 39-29-9202
20 pin female connector (ATX)

Druktoets 1 polig NO/maakc. 2pins

(als je een ATX-tester maakt)

707724 0,78

Miniatuur tuimelschakelaar 1 polig aan/aan 3pins

(als je een ATX projectvoeding maakt)

701343 0,81

Wipschakelaar 230V 2 polig 4pins

aan/uit met verlichting
(als je een AT projectvoeding maakt)

700092 1,49

4mm bus Rood (tbv +5V)

734012 0,52

4mm bus Zwart (tbv Ground)

734020 0,52

4mm bus Geel (tbv +12V)

734039 0,52

4mm bus Blauw (tbv -12V)

734047 0,52

4mm bus Groen (tbv +3.3V)

734055 0,52

4mm bus Wit (tbv -5V)

734063 0,52

4mm stekker Rood (tbv +5V)

730203 0,42

4mm stekker Zwart (tbv Ground)

730211 0,42

4mm stekker Geel (tbv +12V)

730220 0,42

4mm stekker Blauw (tbv -12V)

730238 0,42

4mm stekker Groen (tbv +3.3V)

730246 0,42

4mm stekker Wit (tbv -5V)

730254 0,42

Bij Conrad betaal je 3,45 rembours, 3,40 porto, 1,90 handlingkosten, 0,55
verzekering en eventueel een toeslag van 8 als je bestelling kleiner als 20 is. Zie:
Conrad leveringsvoorwaarden + contactinfo. Kortom, het loont de moeite om je lokale
electroshop binnen te wandelen.
nb: wel vermogensweerstanden gebruiken:
Ohm Volt Ampere

Watt

6,8

3,3

0,485294118 1,601470588 > ~2 Watt

4,7

1,063829787 5,319148936 > ~6,5 Watt

12

12

12 > ~14,5 Watt

Eventueel kun je ook de load verdelen over 2 weerstanden, zie daarvoor in het oude topic
(met rekenvoorbeelden, alternatieven en uitleg).
Voor de budgettweaker: de ATX connector kun je recyclen van een oud mobo, de
vermogensweerstanden kun je vaak in monitoren/TV's en voedingen vinden. Een
schakelaar zit bijna overal wel in. De 4mm busconnectoren heb ik gesloopt uit een oud
laboratoriumkastje wat ik vond bij de metaalhandel bij de electro & gemengd metaal.
Snoertjes met 4mm banaanstekker had ik nog liggen.
Shops:

Conrad Electronic Nederland : http://www.conrad.nl

Okaphone Elektronika : http://www.okaphone.nl
Stuut en Bruin : http://www.stuutenbruin.com
Display Electronics Distribution : http://www.display.nl
DIL Elektronika : http://www.dil.nl
De Onderdelen Specialist : http://www.dos.nl
Ventec : http://www.ventec.nl

Maximale afwijkingen:

BTX/EPS
Bron: EPS spec. v1.0 -> 5.3.10 - pagina
17
Lijn

min.

nom.

max.

+5VDC

4,800

5,200

4%

-5VDC

-4,500

-5

-5,500 10%

+3,3VDC

3,168

3,3

3,432

+12VDC

11,520

12

12,480 4%

-12VDC

-10,800 -12 -13,200 10%

+5VSB

4,750

5,250

4%

5%

ATX/NLX/SFX
Bron: ATX spec. v2.1 -> 4.1.4 - pagina 21
Lijn

min.

nom.

max.

+5VDC

4,750

5,250

5%

-5VDC

-4,500

-5

-5,500 10%

+3,3VDC

3,168

3,3

3,432

+12VDC

11,400

12

12,600 5%

-12VDC

-10,800 -12 -13,200 10%

+5VSB

4,750

5,250

4%

5%

Meten doen we natuurlijk met een multimeter, maar voor de mensen die dat niet hebben,
maar wel een sensorchip op hun moederbord: DOC Faq: uitlezingssoftware. Houdt er
alleen wel rekening mee dat dergelijke sensoren bekend staan om hun afwijkingen.
Wat betreft de negatieve spanningen, niet elk component heeft die nodig, zie ook hier:
Welke spanningen heeft een mobo echt nodig?.
Welke voeding?

Als je benieuwd bent naar wat voor voeding je nodig hebt om jouw hardware stabiel te
kunnen gebruiken, daar zijn enkele handige (online) calculators voor:
How to Choose an ATX Power Supply?
http://home.wanadoo.nl/~sm56pci/got/voeding-calc.html

http://www.mymp3car.com/MP3Car/PSUpower.asp

http://takaman.jp/D/?english

http://www.utcache.com/power.asp

http://www.wavijo.com/pwrsply.html

http://www.jscustompcs.com/power_supply/

http://www.distortionwave.com/Power.html

http://www.pcpowercooling.com/maxpc/index_cases.htm

http://www.firingsquad.com/guides/power_supply/page2.asp

http://www.dnachip.nl/PSU_vermogens_schatter.zip

http://www.overclockers.r...?category=4&id=1091896383

Een vergelijking van voedingen:

Merkvoedingen: Aerocool, Antec, Astec, AOpen, Be Quiet, Channel Well,
Chieftec, Coolermaster, Enermax, Enhance, Enlight, Fortron Source (Sparkle),
HEC, Hi-Power, Jeantech, Levicom, Nexus, NSpire, OCZ, PC Power & Cooling,
PowerMan, Seasonic, SilenX, Tagan, Thermaltake, TTGI/SuperFlower, Vantec,
Verax, Zalman.
Budgetvoedingen: Achieve, Allied, Aspire, CoolMax, DEER, EYE-T, KingStar,
L&C, Linkworld, PowerMagic, PowerUp, Powmax, Q-Tec, Raidmax, Skyhawk,
Star, Sweex, Techsolo, Turbolink.
Zie verder ook dit handige topic: Welke voeding heb ik nodig? Deel 8
Mochten mensen al vastlopen bij het uitnemen of openmaken van hun voeding, kijk dan
even hier: Fan v. voeding vervangen zonder schade ?
euss wijzigde deze reactie 17-02-2005 02:39 (255%)
} Zoek! { irc://irc.tweakers.net/#hardewaren, ht hardwarekanaal

Dinsdag 09 maart 2004 04:41

euss

Bezoek homepage van euss

Reacties: 15.279
Reg. datum: 03-01-2002

Pinouts:

Hier vind je op welke pinnen wlke spanningen staan. Zoals je ziet zijn een groot aantal
verschillende uitgangsspanningen aanwezig op een PC voeding: AT/ATX: +5V, -5V,
+12V, -12V en ATX: 3.3V.
Let wel op: dit is de gespecificeerde kleurenstandaard en pinout. Er zijn echter ook
voedingen die afwijkende kleuren gebruiken, terwijl ze wel dezelfde pinout gebruiken.
Hle oude voedingen, of voedingen van OEM's zoals Compaq / HP / IBM / Dell (vr
2002) en nonPC voedingen (Apple bijv. met afwijkende 28VDC) hebben soms een
afwijkende pinout. Vaak kun je deze vinden via Google of bij de supportafdeling van de
fabrikant. Dit zijn dan strikt genomen geen AT/ATX voedingen. Fujitsu-Siemens gebruikt
soms voedingen met afwijkende kleurcode, maar meestal zijn deze wel ATX compliant,
zie ook hier

Kleur zegt niets, en meten is weten!

ATX/NLX (BTX/SFX) Voeding - Moederbord connector
(20 pin Molex 39-29-9202 op het moederbord)
(20 pin Molex 39-01-2200 aan de voedingskabel)
Pin Naam

Kleur

Omschrijving

3.3V

Oranje +3.3 VDC

3.3V

Oranje +3.3 VDC

GND

Zwart Ground