Egzamin zawodowy dla radcw i adwokatw zblia si wielkimi krokami. W 2016 r.

po raz pi
erwszy bdzie przeprowadzany w nowej formule. Bdzie si skada z piciu, a nie czterech cz
.
W pierwszym dniu zdajcy bd rozwizywa zadanie z zakresu prawa karnego, w drugim
a cywilnego lub rodzinnego, w trzecim z prawa gospodarczego. Czas na rozwizanie k
adego wynosi 360 minut.

z praw

W czwartym dniu egzaminu zdajcy bd rozwizywa zadanie z prawa administracyjnego oraz z

zasad wykonywania zawodu lub z zasad etyki. Na t cz ci egzaminu przewidziano 480 mi
nut.
Podobnie jak w roku ubiegym wraz z Wydawnictwem Beck pomagamy przygotowa si do egza
minu. Dzi publikujemy kazusy z etyki.
Kopot na linii ?z penomocnikiem
Kazus
Radca prawny N.M. odebra od kontrahenta swojego klienta Z.S. na rzecz tego klient
a pewn kwot pienidzy, a nastpnie tego samego dnia wyda t kwot klientowi. Nie wystawi
y tym ani przy przyjciu pienidzy, ani przy ich wydaniu adnego dokumentu.

Problem pojawi si, gdy kontrahent Z.S. zacz twierdzi, e kwota, ktr przekaza N.M., by
a ni ta, ktr od N.M. otrzyma Z.S. Wwczas N.M. powoa si na wiadectwo osoby, ktra by
przy przekazaniu pienidzy i ktra potwierdzia jego wersj. To uwolnio N.M. od podejrzen
ia przywaszczenia sobie pienidzy, ale nie uspokoio kontrahenta, ktry wci mimo przeciw
ych dowodw
wyraa wobec Z.S. przekonanie, e zapaci wicej.

Z.S. ma do radcy prawnego pretensje, e przez brak dokumentowania obrotu pienidzmi

doprowadzi do sytuacji niepewnej i konfliktowej, ktra moe nadwery jego stosunki z kont
rahentem. N.M. broni si mwic, e umowa z klientem nie obejmowaa czynno ci odbioru i prze
kazywania adnych pienidzy, e dlatego nie by on na tak okoliczno przygotowany (i z tego
powodu nie wystawi pokwitowa) oraz e w zwizku z tym nie mona mu czyni zarzutu, bo wy wi
dcza klientowi i kontrahentowi tylko uprzejmo .
Odpowied
Radca prawny N.M. naruszy normy etyki zawodowej. Artyku 37 ust. 3 jest sformuowany
bardzo stanowczo i w tym przypadku, jak si wydaje, sformuowanie to ma szczeglne zna
czenie. W my l tego przepisu wszelki obrt aktywami ma by ewidencjonowany i udokument
owany. Regulacja ta ma bowiem suy rzetelno ci i przejrzysto ci rozlicze oraz wzmacnianiu
zaufania klienta do radcy prawnego. Po rednio suy take budowaniu zaufania spoecznego
do osb wykonujcych zawd radcy prawnego i wzmacnia poczucie pewno ci wszystkich uczest
nikw obrotu prawnego, w ktrym uczestnicz radcowie prawni.

W tym kontek cie nie jest wic usprawiedliwieniem odstpienie od ewidencjonowania czy
dokumentowania obrotu ani to, e przekazywanie rodkw odbywao si szybko i bez zbdnej zwo
i, ani to, e z perspektywy prawnej nie ma wtpliwo ci co do uczciwo ci radcy prawnego,
ani to, e obrt aktywami nie mia ci le okre lonej podstawy prawnej.
Wypowiedzenie penomocnictwa
Kazus

Do adwokata zwrci si klient bdcy znanym przedsibiorc, ktremu postawiono zarzuty w kie
ku art. 229 4 k.k. Po przyjciu sprawy do prowadzenia adwokat zorientowa si, e polity
cy z rzdzcej partii oraz przychylne im media nader czsto atakuj personalnie jego kli
enta, zarzucajc mu korupcyjne powizania z obozem politycznym, ktry rzdzi poprzednio.

Adwokat, obawiajc si negatywnych konsekwencji zaangaowania w obron wroga publicznego"

, wypowiedzia penomocnictwo klientowi. Wyjawi mu, e nie chce, aby jego nazwisko byo cz

ne ze spraw, ktra

brzydko pachnie".

Odpowied

Adwokat naruszy obowizek wynikajcy z 43 zbioru zasad, ktry formuuje kategoryczny zaka
z przedkadania dobra wasnego adwokata, w tym ujmy, jak moe mu przynie reprezentowanie
klienta, nad dobro tego klienta. Pozostawienie klienta bdcego obiektem werbalnej na
pa ci politykw i mediw bez pomocy prawnej z uwagi li tylko na interes wasny adwokata
jest niedopuszczalnym naruszeniem obowizku zachowania w sposb odwany i honorowy. Po
nadto naley podkre li, e immanentn cz ci zawodu adwokata jest udzielanie pomocy prawnej
ie tym osobom, ktre rzeczywi cie naruszyy prawo. Adwokat nie ma prawa formuowania ocen
moralnych dotyczcych jego klienta. Jeeli uwaa, e w swojej pracy zawodowej bdzie bron
i wycznie osb niesusznie pomwionych o przestpstwo, to najwyra niej nie zrozumia, na c
olega jego zawd.
Orzecznictwo
- Orzeczenie WKD z 21 listopada 1936 r., sygn. 127/36
Jednym z zasadniczych obowizkw adwokata jest umiejtno pogodzenia najsumienniejszej ob
rony z nienagann form.
- Orzeczenie WSD z 25 kwietnia 1986 r., sygn. WSD 11/86
Wypowied adwokata, e sdzia nie zna przepisw kodeksu postpowania cywilnego, jest niedo
puszczalna. Podwaa autorytet sdziego i adwokata i godzi w zasady etyki zawodowej.
Kiedy jeden adwokat zniewaa drugiego
Kazus

Adwokat A.B. poprosi koleg korporacyjnego W.Z. o podjcie si prowadzenia sprawy klien
ta, w ktrej penomocnictwo przeciwnika procesowego tego klienta przyja wcze niej jego on
M.B., wykonujca zawd adwokata.

Adwokat W. Z. podj si prowadzenia sprawy. Penomocnik strony przeciwnej M.B. w toku p

rocesu naduywaa wolno ci sowa, dyskredytowaa i podwaaa kompetencje zawodowe adwokata W.
., zarzucaa mu brak profesjonalizmu, stosowaa argumenty ad personam. Adwokat W.Z.
wystpi z pozwem do sdu przeciwko penomocnikowi M.B., zarzucajc jej naduycie wolno ci s
, dopuszczenia si zniewagi i zniesawienia.
Odpowied

Adwokat W.Z. przede wszystkim uchybi art. 8 ust. 2 Ustawy Adwokackiej, a ponadto
31 oraz 39 zbioru. Spory midzy adwokatami o przekroczenie granic wolno ci sowa i o z
niewag wyczone s spod jurysdykcji sdw powszechnych, rozpatruj je natomiast sdy dyscyp
arne. W opisanym kazusie obowizywa jednak najpierw tryb polubowny rozstrzygnicia sp
oru.
Kiedy mecenasowi pomagaj asystenci prawni
Kazus

Adwokat Z.P. zatrudnia w prowadzonej przez siebie kancelarii asystentw prawnych.

S nimi studenci ostatnich lat studiw prawniczych oraz absolwenci prawa, ktrzy przyg
otowuj si do egzaminw na aplikacje prawnicze. Zadaniem asystentw jest przygotowywani
e dokumentw oraz projektw prostych pism procesowych. Ze wzgldu na due obcienie prac Z.
. zleci przygotowanie skargi jednemu z asystentw. Skarga zostaa przygotowana i prze
sana w terminie. Z.P. mia w zwyczaju dokadne zapoznawanie si z przygotowanymi projek
tami, ale tym razem zapozna si ze skarg jedynie pobienie, po czym poleci jej wysanie.
Skarga okazaa si obarczona istotnymi bdami formalnymi, ktre spowodoway jej odrzucenie.

Pytanie
Czy w zaistniaej sytuacji adwokat zama zasady etyki zawodowej?
Odpowied

W opisanej sytuacji uzna naley, e adwokat uchybi zasadom etyki zawodowej. Jego zadan
iem jest prowadzenie powierzonych spraw zgodnie z najlepsz wiedz oraz naleyt starann
o ci i sumienno ci. Brak naleytej kontroli nad wynikami pracy asystentw i innych pracown
ikw uzna naley za brak staranno ci. Nie moe by tu wytumaczeniem due obcienie obowiz
dowymi adwokata.
Klient jecha za szybko
Kazus
Adwokat A.M. podj si prowadzenie sprawy klienta M.R., w ktrej zosta on obwiniony o pr
zekroczenie dopuszczalnej prdko ci o 50 km/h. Pomiar prdko ci zosta dokonany przez funk
cjonariuszy policji za pomoc urzdzenia ISKRA 1.

Klient M.R. przedstawi adwokatowi dokumentacj zwizan z zasadami dziaania wspomnianego

urzdzenia oraz wtpliwo ciami zwizanymi z prawidowo ci jego dziaania. Dokumentacja zawi
take instrukcj obsugi radaru". Podczas rozprawy prowadzonej w Sdzie Rejonowym w O. a
dwokat nie zadawa pyta wiadkom i mimo protestw obwinionego nie porusza kwestii wtpliwo
i zwizanych z technicznymi zasadami funkcjonowania radarowego miernika prdko ci. Po
rozprawie klient wyraa swoje oburzenie brakiem wykorzystania przekazanej dokumenta
cji. A.M. stwierdzi, e nie mia czasu, a poza tym to i tak dla prawnikw nie ma znaczen
ia".
Pytanie

Czy w zaistniaej sytuacji mona uzna, e adwokat dochowa naleytej staranno ci ?i sumienno
oraz dziaa zgodnie z najlepsz wiedz?
Odpowied

Wymg korzystania z najlepszej wiedzy dotyczy take wiedzy specjalistycznej niezbdnej

do sumiennego i starannego prowadzenie sprawy. Niezapoznanie si z przygotowan dok
umentacj, mimo e dotyczya kwestii technicznych, uwaa mona za lekcewacy stosunek do kl
ta i jego sprawy. Zachowanie takie uzna naley za dopuszczenie si wystpku dyscyplinar
nego.
Atak na prokuratora
Kazus

Adwokat podczas mowy kocowej w sprawie karnej zaatakowa ad personam prokuratora. C

zynic to, uy sw powszechnie uwaanych za obelywe, a take poda w wtpliwo wiedz mer
ejtno ci zawodowe swojego przeciwnika. Sd zawiadomi organ dyscyplinarny o podejrzeniu
popenienia przewinienia dyscyplinarnego. Zobligowany przez dziekana izby do udzi
elenia wyja nie w terminie siedmiu dni od dnia dorczenia wezwania adwokat wyja ni, e teg
o oczekiwa od niego klient, ktry wprost da, aby adwokat w ostrych sowach wypowiedzia s
na temat oskaryciela publicznego.
Odpowied

Adwokat popeni dwa przewinienia dyscyplinarne. Po pierwsze, przekroczy granice woln

o ci sowa ( 17 zbioru zasad etyki), po drugie, powoa si, tumaczc ten czyn, na sugestie
ienta, czym naruszy 10 zbioru.
Polecane publikacje
Zawodowe kazusy

- M. Krl,
zawa 2016

Etyka adwokacka i radcowska. Komentarz", Wydawnictwo C.H. Beck, Wars

- K. Korczyska, R. Baszuk,
ictwo C.H.Beck, Warszawa 2016

Etyka adwokacka. Wybr orzecze WSD", 2 wydanie, Wydawn

- W. Marchwicki, Z. Nieduak, Odpowiedzialno dyscyplinarna oraz etyka zawodowa ad

wokatw i radcw prawnych", wydanie 2, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2016? Leksyko
n etyki prawniczej