OGP3

Format voor toelichting lesontwerp

Domein: Taal Rekenen/ wiskunde OJW BVO*
*omcirkel wat van toepassing is

B1. Leerdoelen stellen

3.4 passend leerinhouden
vanuit leerlijnen
3.11 Leerprocessen
observeren en registreren

Welke keuze(s) heb je in dit

opzicht gemaakt?

Waarom heb je deze keuze(s)

gemaakt?

Kerndoel: 41, de leerlingen leren

over de opbouw van planten,
dieren en mensen en over vorm
en functie van hun onderdelen.
Waarbij de volgende leerlijnen in
voorkomen:
-De kinderen bekijken
verschillende zaden en ontdekken
de verschillen door ze met elkaar
te vergelijken.

Leerlingen kenden al enkele

preconcepten wat betreft
vruchten en zaden: ze hadden
van enkele vruchten al een
beeld hoe ze eruit zagen, maar
niet van alle vruchten. Om de
zone van naaste ontwikkeling te
pakken te krijgen heb ik
besloten om bekende en, voor
de meeste, onbekende
vruchten toe te passen in mijn
les.
Door zelf ontdekkend te gaan
leren krijgen de leerlingen geen
misconcepten wat betreft
vruchten en zaden. Dit zal wel
het geval zijn als ik vruchten en
zaden ging beschrijven.
Bovendien komen de lesdoelen
overeen bij het ontdekkend
leren. De leerlingen maken zelf
nieuwe concepten door te
ontdekken met de meeste
zintuigen.

-Ze praten met elkaar over de

vraag hoe de zaden zich
verspreiden en hoe dat afhangt
van de vorm van de zaden.
Hierbij heb ik de methode
leefwereld gebruikt.
Hierin stonden de volgende
productdoelen vermeldt:
-De leerlingen kunnen
verschillende vruchten herkennen
en benoemen, die in de les
behandeld worden.
-De leerlingen kunnen vertellen
dat pitten zaden zijn waaruit
nieuwe bomen en planten kunnen
groeien.

verder heb ik ook nog enkele

procesdoelen:
-De leerlingen zijn voor de les nog
niet instaat om bepaalde zaden
van vruchten en noten voor te
stellen, na de les kunnen de
leerlingen zich weer een stapje

Verder heb ik het gestimuleerd

door leerlingen te samen
werken, de ene zit op dat
moment iets anders te doen
dan de ander waardoor ze
elkaars concepten delen.
De leerlingen zullen aan het
eind van de les meer kennis
hebben en zijn instaat om zich
nog meer te verdiepen in de
stof.

verder verdiepen in de stof. Er zal

een nieuwe vraag plaatsvinden
aan het eind van de les. (nu je
weet hoe de pitjes in de vruchten
zitten, moet je dan rekening
houden met de manier van eten?).
-Verder zullen de leerlingen zich
ook ontwikkelen wat betreft de
samenwerking, in dit geval bij het
vakgebied natuuronderwijs

Bij ontdekkend leren is

samenwerking mogelijk. Dit heb
ik gedaan om allereerst mijn
doelen, die vermeldt staan in de
overdenking van mijn groep, te
behalen. Verder kunnen de
leerlingen ook nog eens leren
van elkaars vaardigheden die
nodig zijn bij het ontdekkend
leren.
Tevens sluit dit aan bij mijn
doelen van de overdenking:

Als laatste in het de

bedoeling dat de
leerlingen besef krijgen
wat het voordelen zijn
wat betreft
samenwerken.
-Samenwerking
stimuleren door gebruik
te maken van de
sociogram en gebruik te
maken van verschillende
werkvormen.
B3. Leeractiviteiten
begeleiden
2.6 Samenwerking,
zelfredzaamheid

Leerlingen worden aan de hand

van de sociogram aan elkaar
gekoppeld aangezien bij fase 2 en
3 waarbij samenwerkend leren
plaats zal vinden.

Coperatief leren vind plaats in

fase 2 en 3 van de 5
stappenplan, want elke
leerlingen heeft met het
volgende te maken:
Gelijke deelname, allebei de
leerlingen hebben een eerlijke
verdeelde taak in de opdracht.
Individuele
verantwoordelijkheid. Elk
leerling heeft een taak en is
daar verantwoordelijk voor.
Positieve wederzijdse
afhankelijkheid. Leerlingen
hebben elkaar nodig bij het
maken van de opdracht.

Simultane actie. Beide

leerlingen zijn op hetzelfde
moment bezig tijdens fase 2 en
3.

A3. Leiding geven aan het

groepsproces
1.1 zicht op groepjes
leerlingen
1.3 effectieve
leerkrachtcommunicatie
A4. Interactie aangaan met
de groep
3.13 feedback aan leerlingen

B2 Leeractiviteiten
ontwerpen
3.6 werkvormen en
groeperingsvormen

Ik heb de leerlingen de opdracht

(teken en kleur al je
waarnemingen van alle vruchten
op papier) gegeven en ze in
groepjes ontdekkend laten leren.

De proces en de product doelen

worden gevalueerd door
individuele gesprekken. De
individuele gesprekken zullen
plaatsvinden wanneer de
leerlingen aan het ontdekkend
leren zijn. Tevens zal er aan het
eind van de les een klassikale
bespreking zijn wat betreft de
product doelen en proces doelen.

De les heb ik volgens het 5

stappenplan uitgevoerd. De 5
stappenplan bestaat uit de
volgende 5 stappen:

De groepjes zijn gemaakt aan

de hand van de sociogram,
hierbij heb ik leerlingen
gekoppeld die niet goed
kunnen samenwerken aan
leerlingen die wel goed kunnen
samenwerken. Leerlingen leren
van elkaar wat betreft omgang
met elkaar in wanneer er
samengewerkt moet worden.
Helaas heeft deze werkvorm
geen naam. Het sluit aan bij
van twee naar meer maar de
leerlingen blijven in tweetallen
werken. De stap, die normaal
wel plaatst vindt, dat de
leerlingen in 4-tallen gaan
werken wordt overgeslagen.
Terwijl leerlingen hun
waarnemingen op papier aan
het zetten zijn, loop ik rond. Dit
is voor mij een mogelijkheid om
de leerlingen te helpen of
complimenten te geven. Het
complimenteren kan zowel
verbaal als non-verbaal doen.
Lastige situaties krijg ik te horen
bij de individuele gesprekken
die te maken hebben op de
doelen. Wanneer lastige
situaties vaker voorkomen
zullen die aan het eind van de
les nogmaals besproken
worden.

Er zit in dit geval een logisch

structuur: een opbouw van de
stof. Het begint klein en bouwt
zich op. Tevens zit er ook een

4.5 leeromgeving inrichten

1:Demonstratie/observatiekring.
2:Practicum
3:Ontdekdoos
4:Ontdekhoek/uitstalling
5:De meester vertelt nog wat

opbouw in de vrijheid: de
demonstratie is vooral toekijken
voor de leerlingen maar later in
de les mogen zij ontdekkend
leren.
De eerste stap was
voornamelijk om reacties uit te
lokken, hierdoor verhoog ik de
betrokkenheid. Tevens voer in
mijn demonstratie uit in een
rustig tempo voor nog meer
betrokkenheid en
nieuwsgierigheid.
Stap 2 en 3 is al het
samenwerken in tweetallen. In
eerste instantie was het
ervaren van de materialen
znder opdracht, znder doel
en znder eisen. Later werd dit
gericht observeren van de
materialen met opdracht, met
doel en met eisen. De
waarnemingen moesten op
papier worden uitgetekend in
een schema.
Stap 4 en 5 is weer klassikaal.
Bij stap 4 mogen de leerlingen
elkaars ervaringen klassikaal
delen. Stap 5 is de
verwerkingsopdracht die
aansluit op het procesdoel. De
procesdoelen en de
productdoelen worden aan het
eind van de les gevalueerd.
Het productdoel wordt na de
aanrommel fase gevalueerd.

Literatuurlijst:
Concept memory:
https://connect.fontys.nl/instituten/fhke/Opleidingen/Pabo/Propedeuse/LAGroep/LocatieEHV/_la
youts/15/WopiFrame.aspx?
sourcedoc=/instituten/fhke/Opleidingen/Pabo/Propedeuse/LAGroep/LocatieEHV/Documents/Do
mein%20OJW/OJW%20-%20Natuur%20en%20Techniek/OGP%203%20les%201%20b
%20concept%20memory.pptx&action=default
bedoeling van demonstratie:
https://connect.fontys.nl/instituten/fhke/Opleidingen/Pabo/Propedeuse/LAGroep/LocatieEHV/_la
youts/15/WopiFrame.aspx?
sourcedoc=/instituten/fhke/Opleidingen/Pabo/Propedeuse/LAGroep/LocatieEHV/Documents/Do
mein%20OJW/OJW%20-%20Natuur%20en%20Techniek/OGP%203%20les%202%20b
%20demonstratie.doc&action=default
vijf stappenplan:
https://connect.fontys.nl/instituten/fhke/Opleidingen/Pabo/Propedeuse/LAGroep/LocatieEHV/_la
youts/15/WopiFrame.aspx?
sourcedoc=/instituten/fhke/Opleidingen/Pabo/Propedeuse/LAGroep/LocatieEHV/Documents/Do
mein%20OJW/OJW%20-%20Natuur%20en%20Techniek/OGP%203%20les%202%20b%20vijf
%20stappenplan.pptx&action=default
Dit zijn allemaal PowerPoint en word bestanden van de afgelopen natuuronderwijs lessen dit
kwartaal.