You are on page 1of 7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas
0Comentrios
Edio117Outubrode2015
Reportagem:Eficinciaenergtica
PorBrunoMoreira
Iniciativasgovernamentaisedeconcessionriaslevamiluminaoeficientee
gerenciamentodeenergiaaprdiospblicoseantigos,comoescolaseestabelecimentosde
sade.
Comaaltaelevaodatarifadeenergiaeltricanosltimosmeseseaescassezdechuvasquecontribuipara
abaixadosreservatriosdeusinashidreltricasresponsveisporabastecerimportantescentrosdeconsumo
dopas,otemadaeficinciaenergticatornasecadavezmaisrelevante.SegundooAnurioEstatsticode
EnergiaEltricadaEmpresadePesquisaEnergtica(EPE),ossetoresresidencialeindustrialrepresentam
juntoscercade70%doconsumototaldeenergiaeltricanopas,notoarecebemgrandeatenodos
programasdeeficinciaenergtica.Deacordocomomesmodocumento,osegmentocomercialresponsvelsozinhoporquase
19%doconsumodopas,comoagravantedequeseupotencialdereduodeconsumoaindanofoimuitoexplorado.
DeacordocomogerentedaAssessoriaCorporativaedeNovosNegciosemEficinciaEnergticadaEletrobras,GeorgeAlves
Soares,aestimativadequeemedificaescomerciaisantigasquenecessitamdegrandesreformas,estepotencialsejade30%
edeque,emedificaesnovas,sejadeat50%paraaquelasqueutilizemopreceitodoProgramaNacionaldeEficinciaEnergtica
(Procel)Edificaes.

Oconsumorelacionadosedificaespblicas,envolvendoopodereosserviospblicos,emmbitofederal,
estadualemunicipal,apresentaumaparticipaodeumpoucomaisde6%noconsumototaldopas.Noentanto,
seupotencialdereduonopodeserignoradocomomostramosdiversosprojetosdeconservaodeenergia
voltadosparaessetipodeedificaesrealizadospelasdistribuidorasbrasileirasoGuiaparaEficinciaEnergtica
nasEdificaesPblicaslanadonoinciode2015peloMinistriodeMinaseEnergia(MME)eoprojeto
BenchmarkdeEficinciaEnergticadeEdifciosPblicos,divulgadonofinaldoanopassadopeloMinistriode
MeioAmbiente(MMA)epeloProgramadasNaesUnidasparaoDesenvolvimento(PNUD).
DeacordocomogerentedaAssessoriaCorporativaedeNovosNegciosemEficinciaEnergticadaEletrobras,
cercade70%doconsumodeenergiaeltricanosprdiospblicosdeveseaousodossistemasdeiluminaoe
climatizaodessasedificaes.Poressarazo,projetosdeeficinciaenergticacostumamatuar,emumprimeiro
momento,nasubstituiodeequipamentosineficientesetambmnamudanadehbitosdeseususurios,
explica.Noentanto,segundoSoares,emcasosdereformassubstanciais,deveseatuarnaenvoltriadaedificao,
nosistemadeiluminaoenosistemadecondicionamentodear,demodoaincrementaraeficinciaenergtica
destes.
Investimentosobrigatriosemeficinciaenergtica
Desde24dejulhode2000,comainstituiodaLein9.991,queestabeleceuasdiretrizesparaaelaboraodo
ProgramadeEficinciaEnergtica(PEE)dasempresasdedistribuio,asconcessionriasepermissriasso
obrigadasainvestiremprogramasdeeficinciaenergticanousofinaldaenergia.Segundoalegislao,as
concessionriaseaspermissriasdevemaplicar,nomnimo,0,5%desuareceitaoperacionallquidapara
combaterodesperdciodeenergiaeltrica.Domontantetotalestipuladopelogovernoparaserinvestidoem
eficinciaenergtica,amaioria(60%),obrigatoriamente,temdeseraplicadaemconsumidoresquepossuamtarifa
social,sooschamadosProjetosdeBaixaRenda.Outros20%devemserdestinadosaprojetosenvolvendoasduas
maioresclassesdeconsumoatendidaspelasempresasdedistribuio.Eoinvestimentodos20%restantesficaa
critriodasconcessionriasepermissionrias.
Aescolhadosprojetoserafeitapelasprpriasempresasresponsveispeloserviodedistribuiosemque
houvesseumprocessoseletivopropriamentedito.Em18dejunhode2013,todavia,comointuitodefazercom
queoprocessodecisriodeescolhadosprojetoseconsumidoresbeneficiadospeloPEEficassemaistransparentee
democrtico,promovendomaiorparticipaodasociedade,aAgnciaNacionaldeEnergiaEltrica(Aneel)
http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

1/7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

publicouaResoluoNormativan556,queaprovouosProcedimentodoProgramadeEficinciaEnergtica
(Propee),tornandoobrigatriaarealizaodechamadaspblicasporpartedasdistribuidorasparaselecionar
projetosdeeficinciaenergtica.Aresoluoestabeleceuaindaoprazode24meses,apartirdadatade
publicaodaresoluo,paraarealizaodaschamadaspblicaseestipulouque,duranteesteperododeespera,
asempresasdedistribuioexecutassempelomenosumachamadateste.
Aobrigatoriedadedarealizaodechamadaspblicavalesomenteparaosprojetosnorelacionadosaos
consumidorescomtarifasocial.AresoluodaAneeldestacatambmque,nocasodenohaverofertas
qualificadasparaatenderaorecursodisponibilizado,aconcessionriaoupermissionriadeverelaborarprojetos
diretamentecomosconsumidores.Ouseja,decertamaneira,voltaaomodeloanteriorresoluo.
Projetosdedistribuidoras
OcoordenadordeProjetosdeEficinciaEnergticadadistribuidoradeenergiaeltricaRioGrandeEnergia
(RGE),OdairDeters,destacaque,apesardeasconcessionriasepermissionriasteremcomoobrigaoaportesem
projetosdeeficinciaenergtica,aAneelnoestabeleceodeverdeasempresasdedistribuiofazeremaportes
emprojetosvoltadosparaedificaespblicas,imveisconstrudosouadaptadoscomrecursospblicospara
exercciodeatividadeadministrativaouparaaprestaodeserviospblicos,taiscomoprdiosadministrativos,
escolas,hospitais,postosdesadeetc.Contudo,segundoDeters,comosetratamdeconsumidores,quetambm
pagamtarifasque,porsuavez,ajudamacustearosprojetosnareadeconservaodeenergia,aRGE,assimcomo
outrasdistribuidoras,acreditaporbemcontemplarcomprojetosdeeficinciaenergticaclientesdessetipo.
ARGE,distribuidoradeenergiaeltricadaregionortenordestedoEstadodoRioGrandedoSul,desenvolve
projetosdeeficinciaenergticaparaedificaespblicasdesde2008.Acontardessadata,aconcessionria
tornoueficiente576prdios,em156municpios.Osprojetosseresumemnatrocadosistemadeiluminao
(lmpadas,luminriasereatores)dasedificaesporequipamentosmaiseficientes,ouseja,queconsumammenos
equeiluminemigualoumelhor.Noperodo,conformeocoordenadordeProjetodeEficinciaEnergticada
RGE,foramsubstitudos154.784pontosdeiluminao.At2014,segundoDeters,amodernizaoconsistiana
trocadelmpadasincandescentesporlmpadasfluorescentes.Apartirde2014,aRGEcomeouasubstituiode
lmpadasincandescentesetambmdefluorescentesporLeds.Issoporque,deacordocomele,almdea
tecnologiaficarmaisviveleconomicamente,aslmpadasfluorescentespossuemmetaisemsuacomposio,o
quedificultaseudescarte.
AsedificaespblicasquemaissocontempladascomprojetosdeeficinciaenergticapelaRGEso
instituiesdeensino.DeacordocomDeters,entre2012e2013,dos179prdiosquetiveramsuailuminao
modernizada,151unidadeseramescolas.Sendoorestante:hospitais,postosdepolcias,sededeprefeiturae
postosdesade.Ocoordenadorcontabilizatambmque,noreferidoperodo,foramsubstitudos40.825pontos
emprdiosde71municpios,totalizandouminvestimentodeR$3.311.44,71,queresultouemumaeconomiade
3.204,54MWh/anoe541,72kWdereduodedemanda.
Jentre2014e2015,aRGEdiminuiuosinvestimentosnestarea,realizandoasubstituiodailuminaoem25
prdiospblicossendoamaioriaescolasem20municpios.Nototal,foramsubstitudos1.611pontosde
iluminao,somandouminvestimentodeR$1.290.755,81,queacarretouemumaeconomiade774,32MWh/ano
eumareduodedemandade173,61kW.
Escolassoprojetosmaisviveisporquefuncionamtambmnoturnodanoite,afirmaDetersaoexplicaras
razesdaprepondernciadasinstituiesdeensinonoportfliodeprojetosdeeficinciaenergticada
concessionria.Ocoordenadoresclareceque,paraarealizaodeprojetosdeconservaodeenergia,aAneel
estabelececritriosdecustobenefcio.SegundoosclculosdaAneel,somenteconsideradovivelumprojeto
queapresentendicedeeficinciaentre0e0,8,oqueequivaleadizerque,acadaR$1,00investido,devehaver
umretornodepelomenosR$1,20,diz.Ouseja,nosetornamuitoatrativodestepontodevistaarealizaode
projetosdeeficincia,porexemplo,emescolascujohorriodefuncionamentoserestringesomenteaoperodo
matutino,justamente,porquenoacarretamumaeconomiaquejustifiqueoinvestimento.Hospitaisfuncionam
tambmnoite,mas,conformeocoordenador,existememmenorquantidadedoqueescolasnosmunicpios
http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

2/7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

atendidospelasconcessionrias,porissotambmaprevalnciadeescolasnosprojetosrealizadospelaRGE.
Outrasedificaesquenoapresentamcondiesfavorveisparaarealizaodeprojetosdeeficinciasoos
prdiosadministrativos,queutilizamiluminaoartificialdurantepoucashorasdodia,vistoquefuncionamno
horriocomercialeaindacostumamapresentaramplasjanelasquefavorecemincidnciasolar.Deacordocomo
coordenadordaRGE,nosprdiosadministrativos,oquemaisimpactaoconsumodeenergiaeltricao
condicionamentodear.Noinvestimosemprojetosdeeficinciavoltadosparacondicionamentodeenergia
eltricaporqueosaparelhosdearcondicionadoantigosfazempartedosativosdoestabelecimento,diz.Nesse
sentido,emalgumasocasies,osequipamentosaindanosepagarame,porestarazo,osresponsveispelas
edificaesnoqueremsedesfazerdosaparelhos.Issotornainvivelodescarte,masprecisofazlo,insiste.
DeterssublinhaquetodosestesprojetosdesenvolvidospelaRGEjuntoaedificaespblicasforamrealizados
antesdaresoluodaAneelqueinstituiumnovomododecontratao.Dentrodestenovomodelo,adistribuidora
realizousomenteumachamadapblica,noqualnoforamselecionadosprojetossegundooscritrios
estabelecidospelaagncia.
Tambmpreocupadacomaconservaodeenergiaeltricanosedifciospblicoslocalizadosemsuareade
concesso,aAESEletropaulo,antesdaobrigatoriedadedarealizaodechamadaspblicas,destinavaamaioria
dosrecursosdeeficinciaenergtica,quepossuaautonomiaparainvestiremedificaespblicas.Hmaisdedez
anos,aAESEletropaulofazisso.Desde2003,foramexecutadosaproximadamente100projetos,oquerepresenta
uminvestimentodemaisdeR$110milheseumaeconomiade121GWh/ano.De2014atagora,foram
implantadosdoisprojetos:umemprdiospblicosdacidadedeCotiaeoutronoPalciodosBandeirantes.Os
doisprojetossomaminvestimentodeR$1,88milheseeconomiade1.218MWh/ano.
NacidadedeCotia(SP),porexemplo,comapoiodaprefeituralocal,foramescolhidospreviamenteos50prdios
pblicosquemaisconsumiamenergiaeltricanomunicpio.Posteriormente,apartirdabasededadosda
distribuidoraedeinformaesdaprefeitura,foramselecionados32edifcios,sendo,destetotal,19escolas,dez
prdiosdareadasadeetrsprdiosadministrativos(paomunicipal,centrodeserviospblicoseasecretaria
deobras).Oprojetoconsistiunatrocadelmpadasincandescentesporfluorescentesenainstalaodereatoresde
alumniocomaltaeficincia.AiniciativaproporcionouaomunicpioumaeconomiadeR$185milporanoede
480MWh/ano.

UsinadegeraodeenergiaeltricafotovoltaicainstaladanoPalciodosBandeirantes.Aotodo,so262
painisfotovoltaicos,comcapacidadede310W(watts)cada,abrangendoumareade500m.
NoPalciodosBandeirantes,emparceriacomoGovernodoEstadodeSoPaulo,foiinstaladanomeiodesteano
umausinadegeraodeenergiasolar.Aotodo,so262painisfotovoltaicos,comcapacidadede310Wcada,
abrangendoumareade500m.Oprojetoconsistiutambmnamodernizaodossistemasdeiluminaodo
local,comasubstituiodeluminrias,reatoreselmpadas.Aotodoforamtrocados1.884pontoscomlmpadas
http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

3/7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

incandescentesporlmpadasfluorescentes,maiseconmicas.Aexpectativa,comestasiniciativas,dequeo
Palcioatinjaumaeconomiade730MWh/ano,oequivalentea243casasdefamliasdetrspessoas,com
consumode250KWh/ms.
Nacapitalpaulista,outrosprojetosdeeficinciatambmforamrealizados.Em2012,porexemplo,adistribuidora
substituiuosistemadeiluminaode195escolasmunicipaisdacidadedeSoPaulo.Deacordocomogestorde
projetosdeeficinciaenergticadaAESEletropaulo,MaurcioGusmo,nesteprojetoeemoutros,amaioriadas
aesdeconservaodeenergiaconsistenasubstituiodelmpadasfluorescentesT10porlmpadas
fluorescentesT8,consideradasmaiseficientes.NoprojetodeCoita,pelaprimeiravez,nstrocamosaslmpadas
T8porlmpadasT5,quesoaindamaiseficientes,contaogestor.AslmpadasT8apresentamvidatilde3/3,5
anos,jaslmpadasT5apresentamumavidatilquepodechegaraoitoanos.
OLed,tecnologiaemvogaatualmente,nofoiempregadopelaconcessionrianosprojetosrealizadosantesda
obrigaodachamadapblica,emrazodoseualtocustoedanecessidadedesemanterastarifascomvalores
baixos.ConformeGusmo,tratavasedealgoinvivelnomomento.Agora,ocustoeopreodoLedvmcaindo
deformaexponenciale,concomitantemente,ovalordatarifadeenergiaeltricasubiu,oquefacilitouousodesta
tecnologiaemprojetos.Contudo,segundoogestordaAESEletropaulo,nomomento,cabesempresasque
participaremdaschamadaspblicasdecidiremseiroutilizaroLedemseusprojetos.
Sobreaschamadaspblicas,Gusmoafirmaqueoprimeiroprocessoemmbitodetesteocorreuem2014.Neste
modelo,osprojetoscontempladosforam,emsuamaioria,osdeclientesprivados(comercialeindustrial).
ConformeocoordenadordeProjetosdeEficinciaEnergticadaRGE,muitocomplicadoparaosentespblicos
participaremdechamadaspblicas,pois,casoseusprojetossejamaprovados,necessria,porpartedeles,a
implementaodeprocessoslicitatriosparaacontrataodeempresasresponsveispelosserviosde
conservaodeenergia,oquetornaoprojetomaisdemoradoetrabalhoso.Diferentementedasempresasprivadas
quepodemcommaisfacilidade,segundoDeters,abrirumaconcorrnciaentreempresascomasquaiscostumam
trabalhar,contratarerealizarosserviosdeconservaomaisrapidamente.
Valedestacarqueofinanciamentodosprojetosdeeficinciaenergticaparaconsumidoresdosetorpblicofeito
afundoperdidopeladistribuidora,ouseja,nohcontrapartidafinanceira.Jasempresasprivadasdevem
devolveroinvestimentoaplicado,queser,impreterivelmente,revertidoparaaesdeprogramasdeeficincia
energticadaconcessionria.
SeaprioridadedaAESEletropauloedaRGE,noqueconcerneaprojetosdeeficinciaenergticaemedificaes
pblicas,soasinstituiesdeensino,naCemig,quetambminvestemuitoemconservaodeenergiaem
prdiospblicos,asinstituiesdesade(hospitais,asilosetc.)sooprincipalfoco.Ogerentedeeficincia
energticadadistribuidoramineira,LeonardoRezendeRivettiRocha,destaca,porexemplo,oProjetoSolarILPE,
queconsistiunasubstituiodechuveiroseltricosdealtapotnciaporsistemasdeaquecimentosolaremtodasas
506InstituiesdeLongaPermannciaparaIdosos(ILPI)tambmconhecidoscomoasilos,cadastradosno
ServioVoluntriodeAssistnciaSocial(Servas)doEstado.Aotodo,foraminvestidoscercadeR$30milhes
nesteprojeto,queresultou,conformeRocha,emumaeconomiadeenergiaequivalentea1.500/2.000banhospor
ms.
Noquedizrespeitoaoshospitaispblicos,aconcessionriatemumplanejamentodetornarmaiseficientescerca
de200edificaesat2016,investindoaproximadamenteR$90milhes.Dototal,cercade100hospitais
pblicosdoEstadodeMinasGeraisteroaparelhosdeesterilizaoautoclavesobsoletossubstitudospor
equipamentosdealtorendimentoeperformance,queexecutamasmesmasfunes,mascomtemporeduzido.
SerodispendidosR$10milhesnesteprojeto.OutrosR$70milhesseroinvestidosemmais60hospitais,com
ointuitodesubstituirchuveiroseltricosporsistemasdeaquecimentosolar.
Haindaumterceirofocodoprojeto,quepretendesubstituir50milpontosdeiluminaoem50instituiesde
sadedoEstadodeMinasGerais.Paraisso,aCemigdeverinvestirR$60milhes.Ainiciativaprev,conformea
distribuidora,asubstituiodelmpadas,reatoreseluminriasineficientesporsistemasmodernoscomreatores
eletrnicosquepossuemumapotncia90%inferioraoseletromagnticosutilizadosatualmente.Almdisso,as
http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

4/7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

novasluminriaspossuempelculasreflexivasqueaumentamondicedeiluminamento,associadasalmpadasde
altaperformance.
Desde1998,quandoaCemigcomeouarealizarprojetosdeeficinciaenergtica,atosdiasatuais,a
distribuidorajaportouquaseR$600milhes.Atualmente,aconcessionriainvestecercadeR$50milhes
anuaisnessarea.Valelembrarquealegislaoestipulaquecadaconcessionriaoupermissionriasepareno
mnimo0,5%desuareceitaoperacionallquidaparaprojetosdeeficinciaenergtica.Ouseja,ooramento
destinadoaestetipodeprogramadependedasespecificidadesdareadeconcessodecadaempresade
distribuio.
Dequalquerforma,soaproximadamenteR$500milhesinvestidosporanopelasdistribuidorasemprojetosde
eficinciaenergticaemtodooBrasil.Montantequenosuficiente,deacordocomRocha,parageraruma
economiadeenergiarelevanteaopas.OPEEtemcomoobjetivomaiornoeconomizarenergia,masincentivara
mudanadecultura,quesedemdcadas,afirmaogerentedaCemig,esclarecendoqueosprojetosservem
tambmcomoindutoresdomercadoeficiente,aopossibilitaremquediversastecnologiasadquiramescalade
produoesetornemmaisacessveisfinanceiramenteparaapopulao.
Guiaparaeficinciaenergticanasedificaespblicas
Nodia6dejunhode2012,oGovernoFederalpublicouaPortariaInterministerialn244,naqualinstituio
ProjetoEsplanadaSustentvel(PES),iniciativaconjuntadosMinistriosdoPlanejamento,doMeioAmbiente,de
MinaseEnergia,edaSecretariaGeraldaPresidnciadaRepblica,quetemcomoumdosobjetivostornaros
prdiosdaEsplanadadoMinistriomaiseficientesdopontodevistadoconsumodeenergiaeltrica.

OProjetoEsplanadaSustentveltemcomoumdeseusobjetivostornarosprdiosdaEsplanadados
Ministrios,emBraslia,maiseficientesenergeticamente.
Emrepostaaoprojeto,oCentrodePesquisadeEnergiaEltrica(Cepel),apedidodogoverno,elaborouoGuia
paraEficinciaEnergtica.Lanadoem18demarodesteanopeloMinistriodeMinaseEnergia(MME),o
documentode300pginas,temcomoobjetivoorientarosgestorespblicosresponsveispelasedificaesda
EsplanadadoMinistriosarespeitodecomofazerparapromoveraeficinciaenergticaemseusprdios.
DeacordocomochefedoDepartamentodeTecnologiasEspeciaisdoCepel,AryVaz,oguia,voltadoparao
serviopblico,focouemdoisaspectos:umtcnico,queesclareceaogestoroqueumsistemaderefrigerao,
umsistemadeiluminao,umainstalaoeltrica,ouseja,comosoosdiferentessistemasdaedificaoeoutro
http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

5/7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

relativoaprocedimentosquedevemserobedecidospelosgestoresparaacontrataodeEmpresasdeConservao
deEnergiaEltrica(Escos),quedesenvolveroosprojetoseimplementaroasmedidasdeeficinciaenergtica.
OgestordevesercapazdefazerumprojetobsicoparaapresentaraEsco,tercondiesdecobraraempresana
horadeserfeitoodiagnsticoenergtico,propormedidasdeeficinciaenergticaesabercomomedir/verificaros
ganhosdasubstituiodaslmpadasecomocalcularocustobenefciodessareduo,explicaVaz.Almdisso,
conformeochefedoDepartamentodeTecnologiasEspeciaisdoCepel,paracontrataraEscodeveseobedecer
algunsaspectoslegais,eogestordeveestarpreparadoparaisso.
Oguiaestdividoemtrsparteseumanexo.Aprimeirapartetrazumlevantamentodealgunsprdiospblicosda
Esplanada.Fizemosvisitasparasaberquaisosestadosdeconservaodestesprdios,paratermosumretratodos
diferentesprdiosemdiversosestgiosdemodernizao,explicaVaz.Apartirdasdescriesqueforamfeitas
pelosprofissionaisdoCepel,osgestoresadquiremanoodecomoestaedificaopelaqualeleresponsvele
conseguemseencontrarnoguia.Nohnoguiarefernciadiretaedificaoavaliada.
Asegundapartedodocumentoapresentaaspectostcnicos,sendovoltadaaoengenheirodemanutenopredial.
ConformeVaz,estesegmentotraznoestcnicasparaoengenheiroterfundamentoseentenderoquefoieoque
devesetornarmaiseficientenaedificao.Jaterceirapartedestinadaaosprofissionaiscomaincumbnciade
montaralicitaoparacontrataraEscoqueirrealizarodiagnsticodoprdiopblico.Porsuavez,oanexo
apresentaumexerccioparatestarosconhecimentosadquiridosnoguia.Tratase,conformeVaz,deuma
simulaocomputacionalparasaber,porexemplo,se,casofosseutilizadooquehdemaismodernoemeficincia
energticaemumaedificao,qualseriaoresultado,quaisseriamoscustos,oprojetosepagariaouno.
Devesedestacarqueoguiasexisteemformadoeletrnico.Nsfizemosdessejeitoparaquequalquerpessoa
pudessebaixalodequalquerlugareparafacilitaramudanadecontedo,quepodeserfeitaporqualquerpessoa
doministrio,afirmaochefedoDepartamentodeTecnologiasEspeciaisdoCepel.Esteformatopossibilita
tambmainseroderefernciasaosinmerosdocumentosqueexistemsobreotema.VazsalientaqueoProcel,
porexemplo,jeditouumasriededocumentosemanuaissobreconservaodeenergiaequecomesseguiao
Cepelnoquisreinventarmaterialjexistenteproduzidopeloprograma.Ento,colocamoshiperlinksnostextos
doguiaqueremetemparamanuaisdoprograma,casooleitorqueiraaprofundaroassunto,diz.
ProjetoBenchmarkdeEficinciaEnergticadeEdifcios
Pblicos
Lanadoemnovembrode2014peloMMAepeloPNUD,o
projetoBenchmarkdeEficinciaEnergticadeEdifciosPblicos
umestudoquealmejaidentificareentenderopadrode
consumoenergticodasedificaespblicasequantoo
investimentoemeficinciaenergticapodecontribuirparaa
reduodasemissesdegasesdeefeitoestufa.Aaointegrao
projetoTransformaodeMercadodeEficinciaEnergticado
Brasil,doPNUD,quetementresuasmetascontribuircoma
economiadeat4milhesdeMWhnosprximos20anos.
Osagentesdosetorpblicointeressadosemparticiparemdoprojetodevemseinscreverat31dedezembrodeste
anonositedoPNUDepreencherumformulriocominformaesdeconsumoenergticodeseusprdiospblicos
deescritriocomreasuperiora500m,taiscomo:contasdeenergiadosltimos12meses,reatildoedifcio,
nmerodeocupantesecontato(emailetelefonedoresponsvel).ConformeoPNUD,osdadosenviadostero
garantiadeconfidencialidadeeservirocomobasedobenchmarking.
Todososparticipantesreceberoinformaessobreoestgioatualdeseusedifciosemcomparaomdia
nacional,massomente20edificaescombaixodesempenhoemeficinciaenergticaseroescolhidaspara
participardafasedeprojetosdemonstrativos.Nestaetapa,osprdiospblicosterodiagnosticadosoconsumo,a
situaoenergtica,ainstalaodesistemademediocomgerenciamentolocaleacapacitaoparautilizao
http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

6/7

15/12/2015

Odesafiodelevaraeficinciaenergticaaedificaespblicas

dosmedidores.
Aofinaldoprocesso,osedifcioscommelhorpotencialecomprometimentodegestoresreceberoassessoria
tcnicaparaaexecuodeprojetosesuporteparapromoverboasprticasepropaglasaoutrosprdiosdosetor
pblico.
Vejatambm:
Itensrelacionados:
26/11/201500:00Outubrode2015
26/11/201500:00Distribuidoreserevendedoresdematriaseltricos
26/11/201500:00CaptuloXVolumedematerialnocondutordecaboseltricos(unie
multipolares)
26/11/201500:00CaptuloXIluminaourbanaAplicao
26/11/201500:00CaptuloXNovastecnologiasparasistemasat145kV
Itensmaisantigos:
23/10/201500:00Estudodeestabilidadedetenso
23/10/201500:00Metodologiaparaadeterminaodosndicesdeconfiabilidadeemsubestaesde
energiaeltricacomnfasenosimpactossociaisdeumafalha
23/10/201500:00Desenvolvimentodeumaplanilhaparaanlisederisco
23/10/201500:00ProteocontraincndionascondiesCA2eCB2
23/10/201500:00Proteopassivacontraincndionosprojetosdeinstalaeseltricas
Prximapgina>>

http://www.osetoreletrico.com.br/web/component/content/article/57artigosematerias/1787odesafiodelevaraeficienciaenergeticaaedificacoespubl

7/7

You might also like