Professional Documents
Culture Documents
Nghệ thuật hạnh phúc trong thế giới phiền não (The Art of Happiness)
Nghệ thuật hạnh phúc trong thế giới phiền não (The Art of Happiness)
chuyn ng
Tu Uyn T Kheo Thch T c
NH XUT BN
MC LC
Li ngi dch.....................................................................vii
Lu ca tc gi..................................................................xi
Gii thiu...........................................................................xiii
Phn mt: Ti, chng ta v h...........................................1
Chng 1: Ti chng vi chng ta...................................3
Chng 2: Ti v chng ta . ..........................................35
Chng 3: Thnh kin (chng ta chng li h) ............65
Chng 4: Vt thng thnh kin..................................97
Chng 5: Ch ngha quc gia cc oan.....................143
Phn hai: Bo ng chng li i thoi .......................161
Chng 6: Thm li bn cht con ngi......................163
Chng 7: Nhng nguyn nhn ca bo ng.............187
Chng 8: Nhng gc r ca bo ng ......................205
Chng 9: i ph vi s hi .....................................233
Phn ba: Hnh phc trong th gii phin no ............271
Chng 10: ng u vi mt th gii phin no ...273
Chng 11: Hy vng, lc quan v kh nng phc hi.303
Chng 12: Hnh phc ni ti, hnh phc ngoi ti v
nim tin.........................................................................365
Chng 13: Nhng cm xc tch cc v vic xy dng
mt th gii mi...........................................................393
Chng 14: Tm ra tnh nhn bn chung ca chng ta.413
Chng 15: S thu cm, bi mn v vic tm kim hnh
phc trong th gii phin no.......................................449
Tc gi v dch gi............................................................499
LI NGI DCH
Tt c chng ta l ging nhau c t Lai Lt Ma ni
nh th, nhng ging nhau ch no, mi ngi u mun
hnh phc v khng ai mong i kh au. c t Lai Lt
Ma t ra vn v tr li nh th. Nhng ti sao mi
ngi u mun hnh phc v khng mun kh au, nhng
th gii chng ta li ton l au kh v au kh li l do con
ngi to ra nhiu hn c.
Chng ta mong mun hnh phc, nhng li ch mun
hnh phc dnh ring cho chng ta, cn nhng ngi khc
vi chng ta th sao? Nhng kh au hin hu l ch no?
Chng ta ch mun hnh phc cho chng ta nhng bt chp
k khc. V h l khc vi chng ta, d h vn l nhng con
ngi, chng ta bit th. Nhng chng ta ang i tm hnh
phc cho chng ta, ch khng phi cho h. V h cng i tm
hnh phc cho h, ch khng phi hnh phc cho chng ta.
V hnh phc ca chng ta v hnh phc ca h i khng
vi nhau. Chng ta trit ph hnh phc ca h, v h trit
ph hnh phc ca chng ta tm hnh phc cho mi pha.
Th l v i tm hnh phc m chng ta gy kh au cho
nhau. c t Lai Lt Ma tng ni rng, nu ni kh au l
ci gi ca nhn loi th chng ta s tr nn dng dng vi
kh au ca k khc. Nhng chng ta cng thy rng ngc
LI NGI DCH ix
LU CA TC GI
Trong quyn sch ny, nhng cuc i thoi rng ri vi
c t Lai Lt Ma c thut li chi tit. c t Lai Lt
Ma rng lng cho php ti chn la bt c s bin son
no cho quyn sch m ti cm thy chuyn ti tng ca
ngi mt cch tc ng nht. Ti cm thy rng cch b cc
t thut thy trong nhng trang sch ny s d c nht v
cng lc y truyn t mt cm nhn vic c t Lai Lt
Ma kt hp chc ch tng ca ngi trong i sng hng
ngy ca ngi nh th no. Vi s chp thun ca ngi, ti
xp t quyn sch ny thnh nhng ch ni dung, v
trong vic lm ny, ti phi la chn phi hp v ha nhp
nhng d kin c th c rt ra t nhng cuc i thoi
khc nhau. Thng dch vin ca c t Lai Lt Ma l Tin
s Thupten Jinpa, n cn duyt li bn tho cui cng
oan chc vi ti l khng c nhng s s xut lm lch lc
tng ca c t Lai Lt Ma nh kt qu ca tin trnh
nhun sc.
Nhiu trng hp lch s v giai thoi c nhn c
trnh by lm sng t nhng kin qua s tho lun. Nhm
duy tr s bo mt v bo v s ring t c nhn, trong mi
th d (ngoi tr c ch nh khc) ti phi thay i tn
v chuyn dch chi tit cng nh nhng c trng phn bit
ngn nga s xc minh nhng c nhn c th no y.
GII THIU
Vo lc trc, ti c mi n c i Li pht
biu khai mc ti mt hi ngh quc t v hnh phc con
ngi. y l mt s kin to ln l thng tp hp nm
mi nh chuyn mn hng u t khp ni trn th gii
ni v hnh phc, hng nghn ngi tham d, v ngay c c
t Lai Lt Ma, ngi xut hin vo ngy th hai nh mt
din gi c trng ng ch .
Vi qu nhiu ng nghip chuyn mn tp hp trong
mt a im, c v s tho lun sng ng trong nhng
ti thuc phm vi rng ri. Trong bui ngh cho ba n tra,
ti nghe trm vi ng nghip tranh lun v gi tr ca
mt vi u gn y trn bo ch c i Li, lin quan
n mt tranh lun xy ra trn nhng nhm tm l tch cc.
Tm l tch cc l mt ngnh mi ca tm l hc thng
c lin h n nh khoa hc v hnh phc con ngi.
Cu hi c tranh lun l: Nu mc tiu l gia tng hnh
phc con ngi, iu no tip cn tt hn tp trung trn s
pht trin ni ti hay phc li x hi? Ni cch khc, c phi
nhng n lc cng hin mt cch chnh yu cho vic pht
trin k thut m con ngi c th thc hnh tng cng
hnh phc ca con ngi hay khng, hay l chng ta phi tp
trung trn vic pht trin nhng iu kin x hi, to iu
GII THIU xv
PHN MT
TI, CHNG TA V H
CHNG 1
TI CHNG VI CHNG TA
Ti ngh rng y l ln u tin m ti gp g vi hu
ht qu v. Nhng cho d y l mt ngi bn mi hay
mt ngi bn c, d sao i na cng khng c g khc bit
nhiu, bi v ti lun lun tin tng l chng ta ging nhau.
Tt c chng ta tht ng l nhng con ngi. C T
LAI LI MA NI CHUYN VI M NG HNG
NGHN NGI.
THI GIAN TRI I. Th gii thay i. Nhng c mt
s khng thay i m ti trng thnh quen thuc tri qua
hng nm, trong vic du hnh thnh thong cho nhng cuc
din thuyt vi c t Lai Lt Ma: Khi ni chuyn n mt
thnh chng ph thng, ngi m li mt cch khng thay i,
Tt c chng ta l ging nhau.
Mt khi thit lp mt mi quan h vi mi thnh vin ca
thnh chng bng cch y, sau ngi tip tc ti c th
ca bui ti y. Nhng tri qua hng nm, ti tng chng
kin mt hin tng ng ch : Cho d ngi ni chuyn n
mt cuc hp mt nh theo nghi thc ca nhng lnh o
in Capitol, din thuyt trong mt cuc tp hp ca hng
TI CHNG VI CHNG TA 5
TI CHNG VI CHNG TA 7
TI CHNG VI CHNG TA 9
TI CHNG VI CHNG TA 11
TI CHNG VI CHNG TA 13
TI CHNG VI CHNG TA 15
TI CHNG VI CHNG TA 17
TI CHNG VI CHNG TA 19
TI CHNG VI CHNG TA 21
TI CHNG VI CHNG TA 23
TI CHNG VI CHNG TA 25
TI CHNG VI CHNG TA 27
TI CHNG VI CHNG TA 29
TI CHNG VI CHNG TA 31
TI CHNG VI CHNG TA 33
CHNG 2
TI V CHNG TA
MI QUAN H TRN TRNH CN BN CA CON NGI
TI V CHNG TA 37
TI V CHNG TA 39
TI V CHNG TA 41
TI V CHNG TA 43
TI V CHNG TA 45
TI V CHNG TA 47
TI V CHNG TA 49
TI V CHNG TA 51
TI V CHNG TA 53
TI V CHNG TA 55
TI V CHNG TA 57
TI V CHNG TA 59
TI V CHNG TA 61
TI V CHNG TA 63
Chng 3:
THNH KIN
(CHNG TA CHNG LI H)
Vo nm 1992, mt nng dn Croatia tn l Adem k
mt cu chuyn kinh hong. Trong mt cuc phng vn vi
mt phng vin v tc gi ngi M, Peter Maas, Adem ci
gp ngi xung, th thm tng thut v nhng s kin qu
tn nhn m chng dng nh lm cn kit sc mnh v
tm hn t thn th ca ng. Thm ch ging ni ca ng c
th dng nh biu l nhiu hn l th thm. Nhng nm v
trc, ng ni, nhng mi quan h gia nhng ngi Serb v
Croatia thoi ha. Ch trong mt nm, h thy nhng
c tnh c nhn tan bin, cun ht vo trong mt thnh kin
khng c bt c mt chc nng phn bit no: Chng Ta
chng li H. V ri th mt m n, nhng thi th ch
tr thnh mt cn c mng t vic m Adem khng th
tnh to li. m hm y, nhng ngi Serb t mt lng lng
ging vy bt ba mi lm ngi n ng trong lng ca
Adem v ct c h...
Ma thu trc, nhng k git ngi gip nhng nn
S gi ca c t Lai Lt Ma tm thy du vt ca
s pht trin nhng s phn chia nhm ny khng n gin
nh mt vn t m thng tu. Thu hiu cn bn ca tin
trnh ny khng ch gip chng ta thu hiu ti sao chng ta
c x theo cung cch chng ta thc hin m cng cung cp
kh nng thay i thi ca chng ta, ca vic sng to mt
th gii tt p hn, mt tng lai tng sng hn cho con
chu chng ta.
Trong vic tm kim tin trnh ca vic con ngi phn
chia thnh nhng nhm i khi c th tm kim tiu dit
hay tn hi nhng ngi khc, chng ti bt u bng vic
phn loi con ngi thnh hai nhm c trng, trong nhm
v ngoi nhm (nhng g ti ang lin h n nh Chng Ta
v H) - nhng nhm y m ti t xc nh nh mt thnh
vin, v nhng nhm ti nhn nh l khc bit vi ti, ti
khng thuc vo nhng nhm y. Tin trnh phn chia
con ngi thnh hai nhm, Chng Ta v H, l mt th d v
s phn loi. No b tht s thch phn loi mi th n c
th lm thnh nhng nhm - phn loi i tng, khi nim,
v con ngi. Ti sao? Chng ta sng trong mt th gii v
Chng 4:
HUYN B CHNG TC
Chng 5:
***
PHN HAI
BO NG
CHNG LI I THOI
Chng 6:
***
Chng 7:
***
5. Ch ngha bi Do Thi (ting c Antisemitismus) l s th ch
hoc thnh kin i vi ngi Do Thi vi danh ngha mt nhm chng
tc hoc tn gio. N c th nhiu mc , t s cm ght c nhn cho
n cc hnh ng khng b bo lc c th ch ha. V d cc oan
nht ca hin tng ny l h t tng ca ch ngha Pht xt ca Adolf
Hitler ci dn n cuc dit chng ngi Do Thi chu u.
Chng 8:
NHNG GC R CA BO NG
NHNG CM XC CA CHNG TA V S BP MO THC TI
NHNG GC R CA BO NG 207
NHNG GC R CA BO NG 209
NHNG GC R CA BO NG 211
NHNG GC R CA BO NG 213
NHNG GC R CA BO NG 215
NHNG GC R CA BO NG 217
NHNG GC R CA BO NG 219
NHNG GC R CA BO NG 221
NHNG GC R CA BO NG 223
NHNG GC R CA BO NG 225
NHNG GC R CA BO NG 227
NHNG GC R CA BO NG 229
NHNG GC R CA BO NG 231
Chng 9:
I PH VI S HI
THA C THNH THIN, chng ta ang tho lun
v nhng gc r ca bo ng, truy ngc n li t nhng
cm xc ca con ngi v cung cch suy t. Trong phm
vi ny, ti ngh c mt cm xc c bit m rt quan yu
khm ph trong mt chiu su rng ri hn: S hi. Bn
cnh th hn v bo ng, ti ngh s hi c l l k tn ph
hnh phc to ln nht ca nhn loi. Trong thc t, trong tt
c nhng cm xc tiu cc, ti phng on rng s hi chu
trch nhim co hu ht nhng kh au ca nhn loi, c bit
trong kh nng ca n to nn bo ng trong mt quy m
rng ln - mt cch chc chn ni bt hn ngay c gin tc
trong s quan tm y, v cc cuc chin tranh cn c trn s
hi nhiu hn gin tc. V n c th tr thnh mt vng xoay
xu c - khng ch s hi c kh nng to nn bo ng, m
bo ng trong x hi d nhin to nn s hi. Trong thc t,
mc tiu ca khng b l to nn ni khip s, khng ch
lm tn hi ngi khc vi bo ng.
Do vy, ti ang t hi ngi c bt c t tng no v
vic i ph vi loi s hi c th bm r trong x hi theo
sau nhng s kin nh 11 thng Chn khng, ti hi. Nhng
I PH VI S HI 235
I PH VI S HI 237
I PH VI S HI 239
I PH VI S HI 241
Nuremberg vi mt nh tm l ta n Hoa K. y l mt
phn trong s bc b ca Gring n nh tm l hc, ngi
ni rng mt khc bit gia nhng ch dn ch v c ti
l Hoa K, th d th, ch c Quc Hi mi c th quyt
nh vi tuyn b chin tranh.
S hi tin ha nh h thng bo ng nguy him ca
chng ta. N phc v tt p cho t tin ca chng ta, gip
h i ph v nhng him ha hng ngy m h thng gp.
S hi tip tc phc v trung thnh vi chng ta trong nhng
trng hp him nguy hay e da. Nhng cng lc, s hi
c th a chng ta vo trong nhng rc ri nghim trng s tht rng i khi no b con ngi khng qu tt trong
vic phn ng vi s hi n nhng vn ng n, vi
nhng hu qu thm khc. Kt cu cho mt thi im sm
sa trong s tin ha ca nhn loi, trong th gii hin i
s hi thng hot ng trong vic p ng n nhng th
sai st, vo nhng lc sai lm, di nhng iu kin sai lc.
Nhng th nghim ny m trong y cc hp tc vin b
iu kin ha phn ng vi s hi chp hnh vi nhng
i tng khc nhau (c sng ng v v tri gic). Bng hai
tm hnh u tin vi nhng c in git trung bnh, cho
thy rng no b con ngi c b sung nhng vng
xoay thn kinh d dng b iu kin ha s hi nhng con
rn, nhn nhn, hay cao - nhng him nguy thng thng
m t tin chng ta c th c rc ri vi - hn l nhng th t
gy hi hn nh nhng con chim v bm bm. Km may
mn thay, kt cu no b v nhng vng xoay thn kinh ca
chng ta cha theo kp vi th gii hin i. Chng ta c
khuynh hng s hi nhng con rn, nhn nhn, hay c mp,
ch khng phi thuc ht hay xe c, l nhng th c th git
ngi nhiu hn nhng cha bn chng ta lu to
I PH VI S HI 243
I PH VI S HI 245
I PH VI S HI 247
I PH VI S HI 249
qun rng thng thng nhng g cho con ngi thanh thn v
t tin l hnh ng chia s nhng ni s hi ca h vi ngi
no m h thng mn. iu c th rt quan trng.
Khi nhng bng mt tri di bn ngoi phng ca c
t Lai Lt Ma, th r rng l thi khc x chiu lm ri.
Th k ca c t Lai Lt Ma v cc th gi ca ngi ang i
ch ngoi ca. Bui m lun ca ngy hm y chm dt.
Trong vic tho lun mt phng php i ph vi
nhng s hi thc tin, cn c trn nhng e da chnh ng,
c t Lai Lt Ma bt u vi mt hnh ng n gin
ca vic chp nhn mt mc no y ca nguy him l
mt phn t nhin trong vic hin hu ca loi ngi.
tng ny l mt iu m ngi thng em li t trong
qu kh nh mt chin lc ph thng i ph mt cch
thc t vi bt c loi rc ri no hay bt c hnh thc kh
au no ca con ngi. Ngi gii thch trong qu kh i
vi thi nn tng ca chng ta v nhng kh au v rc
ri c th tc ng n vic chng ta ng u vi nhng
th ny nh th no khi chng pht sinh mt cch khng th
trnh khi. Vic chp nhn kh au nh mt s tht t nhin
trong s hin hu ca con ngi cho php chng ta tp trung
hn trn vic tm kim mt gii php ca nhng vn nn, v
t c cm gic rng cuc sng th khng cng bng, rng mt
ngi no y b chn la ra cho bt hnh mt cch bt cng
v v l, tr nn t b vng bn trong mt s vic c tnh
cch kch tnh ca vai tr nn nhn.
Nhng trong phm vi ny, ti ang tm kim cho mt
sch lc i ph vi nhng s hi thc tin mt cch
c bit hn, v ti thy rng s khuyn bo ca ngi
trong trng hp ny l kh tht vng! Vi mt khng kh
cam chu, ti thiu khi dng nh i vi ti vo lc y, ngi
I PH VI S HI 251
I PH VI S HI 253
I PH VI S HI 255
I PH VI S HI 257
I PH VI S HI 259
I PH VI S HI 261
I PH VI S HI 263
I PH VI S HI 265
I PH VI S HI 267
I PH VI S HI 269
PHN BA
HNH PHC
TRONG TH GII PHIN NO
Chng 10:
NG U VI
MT TH GII PHIN NO
VI NM tri qua k t khi nhng lot tho lun
cui cng ca chng ti Dharamsala. Xy ra khng bao
lu sau v 11 thng Chn, nhng bui m lun ny tp
trung trn nhng ch lin h n th ch, bo ng, v
s hi, nhng trng thi mun mu mun v v cch c x
ca con ngi. K t lc y, chng ta thy s xm chim
Afganistan, vi s sp ca ch h khc Taliban, v s
xm chim Iraq, vi vic lt Saddam Hussein. V dng
nh rng lun lun c mt loi no y ca bo ng n ra,
trong mt vng no ny hay mt vng kia ca th gii, trn
mt mc nh b hay rng ln, cho mt thi gian ngn
hay trn mt cn bn tip din lu di. Dng nh khng
c s chm dt trong cnh tng ca vic s dng bo ng
gii quyt xung t. Th gii dng nh khng gn hn
nhiu vi vic nhn ra s sng sut ca c t Lai Lt Ma
v mt th gii, ni m chng ta cm thy lin h vi nhng
ngi khc, thoi mi bt chp ngi no m chng ta gn
gi, ni m s tt lnh v du dng ca chng ta ng tr, mt
Chng 11:
HY VNG, LC QUAN V
KH NNG HI PHC
HY VNG
c mt s tin b no vi nh ng cc Bc Kinh. D
nhin, c v s chng c v iu trc y ri.
Trong nhng nm gn y gii cm quyn t im s
khoa trng chng li c t Lai Lt Ma n nhng trnh
cha tng thy trc y, dn cho ngi nhn hiu mt k
ly khai, ti phm, phn quc (?), v ma ra mt lung
bi bn, khng ngng ngu, v nhng s xuyn tc c th
bt u tr thnh vic lm phin toi tht s (t ra n
nhng ngi bit c t Lai Lt Ma) nu n khng v mt
s un nn bun ci c cung cp bi mt s s lng m
nhm vo ngi. iu thch th ca ti c l l Mt con co
trong lp o thy tu, mt c qu vi khun mt con ngi
nhng vi tri tim mt con th! - mt ming bnh b c
cung cp bi ngi ng u khu y Cng ng ca khu t
tr Ty Tng.
Thm na, Trung Cng leo thang trong c gng lm
mt uy tn, h thp hay loi b c t Lai Lt Ma. Vi th
gii gia cuc khng hong ti chnh nghim trng, Bc
Kinh s dng sc mnh kinh t ca h c gng bt nt
v da dm mt cch hng h mi mt lnh t, vin chc
chnh quyn, c nhn ng ch , hay nhng t chc th
gii xa lnh c t Lai Lt Ma. Th d, khi Tng thng
Php Nicolas Sarkozy gp g vi c t Lai Lt Ma trong
nm 2008, trong s tr a, Trung Cng rt lui mt cuc hp
thng nh quan trng vi Lin hip u chu c ln
thi biu i ph vi nhng vn nghim trng lin h
n cuc khng hong ti chnh. Trong thc t, vo thng
Ba, ngoi trng Trung Cng Dng Khit Tr tuyn b
mt cch tr trn rng xa lnh c t Lai Lt Ma phi c
xem l mt trong nhng nguyn tc cn bn trong nhng
mi quan h quc t [vi Trung Hoa].
Vi iu ny nh mt nn tng, ti gp c t Lai
Lt Ma ti t dinh ca ngi vo thng Mi Mt nm 2008.
Sau qu nhiu thp nin hon ton tht bi trong vic tm
kim mt gii php ha bnh cho tnh th, nhng s kin
2008 nh ln mt ting chung. Khi ti bt u hi ngi
v nhng no lon trong thng Ba v vic bp theo sau,
s biu l phin no trn khun mt ca ngi v s mt mi
trong ging ni ca ngi chuyn ti mt mc ca s
chn nn m ti cha tng thy trong hn hai mi lm nm
t khi chng ti gp nhau ln u tin.
T khi khng hong thng Ba xy ra, ti tht s cm
thy mt cm gic tuyt vng, ngi gii thch. Ging nh
kh khn tm ra nhng ngn ng chnh xc, ngi dng li
tp trung t tng trong mt lc trc khi tip tc trong
mt m iu mm mi v m hn. Ti cm thy n ging
nh kinh nghim m ti c vo nm 1959, ngy 10 thng
Ba. Mt ln na ngi ri vo trong im lng trong chc lt v
ngi trong t th m mng trong mt vi pht trc khi tip
tc. Cng vo lc y ng bo Ty Tng tin tng ti,
t nhiu hy vng vo ti, v ti khng lm c bt c
iu g. Ti tht s cm thy rt, rt bun. Rt bun.
Khi chng ti bt u ni chuyn, ti tht s quan tm
thy ngi vt thng nh th no. Chng ti ni
chuyn vi nhau hn hai gi ng h v phn ng ca ngi
n nhng s kin gn y bn trong Ty Tng v lch s
trng k tht bi ca ngi trong vic gii quyt vn Ty
Tng. Tuy vy, khi cuc gp g ca chng ti tip tc, ti
chng kin mt tin trnh phi thng. Mc d chn nn v
lo lng, nhng khi ti hi thm rng ngi c mt hy vng
khng, cu tr li ca ngi l khng mt cch r rng. Trong
vic tr li cu hi ca ti ngi bt u cho ht l do ny
Chng 12:
x hi c lnh o di mt chnh th hp php l tng ni con ngi khng bao gi u , hay khng bao gi bo
ng, nhng mt tng lai ni m i thoi ha bnh khng
ngoi l m l tiu chun cho i a s rng ln nhn loi, s
tip cn c bn, v l mt trong nhng th m trong y lun
lun c s kh d tt lnh cho thnh cng.
Nguyn tc: Inner Happiness, Outer Happiness v Trusty
n Tm L ngy 02/01/2012
Chng 13:
NHNG CM XC TCH CC
V VIC XY DNG MT
TH GII MI
Ging nh trng hp chng ta ang ng dang chn
rng, ni kt th gii ni ti vi nhng rc ri to ln hn ca
x hi. c t Lai Lt Ma dng nh cng dn thn mt
cch trn vn, nhng nghe nhng hot ng rn rng bn
ngoi khu vc khch sn, ti bit rng thi gian ca chng
ti s ngn thi.
Tha c Thnh Thin, ngi tho lun trong mt chi
tit no y v vn nim tin, l iu m ngi lin kt vi
thc cng ng ca chng ta, v th dng nh rng chng
ta i ng mt vng tr li nhng vn m chng ta bt
u Dharamsala khi ngi ch ra s thiu vng ph qut ca
nim tin trong mt x hi suy gim nhng ni kt cng ng,
m y cng l s c lp trong x hi ln ln v s suy thoi
trong thc cng ng a n s thiu vng nim tin.
Chng 14:
Chng 15:
S THU CM, BI MN
V VIC TM KIM HNH PHC
TRONG TH GII PHIN NO
THA C THNH THIN, v y l cuc gp g ln
cui cng ca chng ta y, ti mun thy chng ta c th
ni kt mt vi ch vi nhau m chng ta tho lun hay
khng, v thy c mt loi nguyn tc nht qun lin h n
vic tm kim hnh phc trn th gii vi qu nhiu rc ri.
Tt y, c t Lai Lt Ma ni mt cch hn h,
ging nh sn sng x tr bt c ti no.
Trong vic cp rng y l cuc gp g sau cng ca
chng ti Tucson, ti vn tt tr li lot gp g u tin ca
chng ti Tucson nhiu nm v trc. Mt trong nhng cu
hi trc nht m ti hi vo lc y l Tha c Thnh
Thin, ngi c vui v khng? Ti nh li cu tr li ca ngi:
Vng, chc chn ri.
By gi mt cu hi mi sinh khi, mt cu hi trong
phm vi nhng phm vi tho lun ca chng ti hn, ti hi,
C th c nhiu s nh ngha ca s thu cm (empathy). Nhng bt chp nhng s khc bit gia cc nh ngha,
tt c chng dng nh bao gm nhng c trng cn bn
no : Th nht, c mt loi ni kt cm xc no vi
mt con ngi khc. Th hai, cng c mt loi nhn t nhn
thc, chng hn nh phn on hay tng v ngi khc.
V d nhin, c mt loi c cu no chu trch nhim cho
nhng bin gii duy tr gia t thn v ngi khc, iu g
y gip ngi y duy tr ng hng ca vic gp phn l
ngi y hay cm xc l chnh ngi y v nhng th thuc
vo nhng ngi khc.
Trn mt trnh ph bin, dng nh rng s thu cm
hu nh thng c ngh nht nh kh nng chnh mnh
thu hiu ngi khc, kh nng tng tng hay cm
nhn nhng g m ngi khc ang tri nghim. V trong
thc t, khi nhng nh nghin cu tm kim kho st s
thu cm, k nng thng thng m h s dng pht sinh
s thu cm c gi l tip nhn nhn thc, ch m h
yu cu cc i tng th nghim ca h hoc l tng tng
chnh h trong hon cnh ca ngi kia hay tng tng
rng h l ngi kia.
Nh c t Lai Lt Ma ch ra, kh nng ca con
ngi chng ta cho s thu cm l mt trong nhng s ng
gp k diu nht ca chng ta, mt cch c bit khi n c
s dng trong vic phc v cho t i, bi mn, v n cn t
t - nhng ngay c trong s vng bng nhng th trng siu
phm ca tm thc, s thu cm ng mt vai tr quan trng
trong i sng bnh thng hng ngy ca chng ta. Nh
c t Lai Lt Ma tng cp, con ngi l nhng ng
vt x hi. Nhm biu hin chc nng mt cch hiu qu
trong cc nhm ngi, chng ta cn mt cung cch thu
TC GI V DCH GI
I. TC GI
TC GI V DCH GI 501
TC GI V DCH GI 503
TC GI V DCH GI 505
TC GI V DCH GI 507
TC GI V DCH GI 509
TC GI V DCH GI 511