Professional Documents
Culture Documents
TRNG I HC KHOA HC
-------------***------------
TRN QUC HI
http://www.lrc-tnu.edu.vn
I HC THI NGUYN
TRNG I HC KHOA HC
-------------***------------
TRN QUC HI
Ton ng dng
M s: 60.46.36
http://www.lrc-tnu.edu.vn
I HC THI NGUYN
TRNG I HC KHOA HC
-------------***------------
TRN QUC HI
Ton ng dng
M s: 60.46.36
http://www.lrc-tnu.edu.vn
Phn bin 1.
....
Phn bin 2.
....
http://www.lrc-tnu.edu.vn
http://www.lrc-tnu.edu.vn
Mc lc
Mc lc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
M u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chng 1. Bin i Fourier ri rc
1.1. Cn bc N ca n v v cc tnh cht . . . . . . . . . .
1.1.1. nh ngha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.2. Cc tnh cht ca WN . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Hm ri rc tun hon trong khng gian Unita CN . . .
1.2.1. Hm ri rc tun hon . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.2. Khng gian Unita CN . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Bin i Fourier ri rc ca dy tun hon . . . . . . . .
1.3.1. Dn lun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3.2. nh ngha bin i Fourier ri rc . . . . . . . .
1.4. Cng thc bin i Fourier ri rc ngc ca dy tun hon
1.5. Cc tnh cht ca bin i Fourier ri rc i vi dy tun
hon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5.1. Tnh tuyn tnh. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5.2. Tch chp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5.3. ng thc Parseval . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5.4. Tnh tun hon . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5.5. Dch chuyn v bin iu . . . . . . . . . . . . . .
1.6. Cc v d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.7. Bin i Fourier ri rc ca dy khng tun hon c chiu
di hu hn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8. Bin i cosine v sine ri rc . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.1. nh ngha bin i ri rc tng qut . . . . . . .
1.8.2. Cc php bin i DCT - 1 v DCT - 2 . . . . . .
http://www.lrc-tnu.edu.vn
1
3
6
7
7
7
8
8
9
11
11
12
13
14
14
14
16
16
17
18
21
22
22
23
25
Chng 3. Mt s ng dng
3.1. Gii phng trnh vi phn thng . . . . . . . . . .
3.2. Bi ton bin Dirichlet cho phng trnh Helmholz
3.2.1. t bi ton . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2.2. Ri rc ha bi ton . . . . . . . . . . . . .
3.2.3. Fourier ri rc c Fourier nhanh . . . . . . .
3.3. Tn hiu ting ht . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3.1. nh ngha . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3.2. Cc tnh cht c bn . . . . . . . . . . . . .
3.4. Mt s h thng tuyn tnh trong l thuyt tn hiu
Kt lun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ti liu tham kho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
39
41
41
41
42
43
43
44
47
61
62
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
s
. .
. .
http://www.lrc-tnu.edu.vn
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
26
26
28
28
31
31
33
33
34
36
M u
http://www.lrc-tnu.edu.vn
http://www.lrc-tnu.edu.vn
Trn Quc Hi
http://www.lrc-tnu.edu.vn
Chng 1
Bin i Fourier ri rc
Trong chng ny trnh by l thuyt ca bin i Fourier ri rc cho
dy s tun hon. Ni dung ch yu ca chng ny c hnh thnh
t cc ti liu [1], [2], [3] v [8].
M u
Bin i tch phn Fourier ca hm f (t) L1 (R) thng c nh
ngha bi cng thc
Z
f() =
f (t)eit dt, R,
http://www.lrc-tnu.edu.vn
1.1.
1.1.1.
Cn bc N ca n v v cc tnh cht
nh ngha
(1.1)
(1.2)
Cc tnh cht ca WN
(1.3)
2) WN WN = 1,
(1.4)
3) WNk = WN
k(N n)
4) WN
= WNN +k = WN
N k
= WNkn ,
k(n+N )
5) WNkn = WN
(1.5)
(1.6)
(k+N )n
= WN
6) 1 + WN + WN2 + ...WNN 1 = 0,
(
N
1
X
1, nu n = pN,
1
7)
WNmn =
N m=0
0, nu n 6= pN .
(1.7)
(1.8)
(1.9)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
8
N 1
N 1
N 1
1 X mpN
1 X N mp
1 X
W
=
(W ) =
1 = 1.
N m=0 N
N m=0 N
N m=0
N 1
1 X mn
1 WNN n 1
W = . n
= 0,
N m=0 N
N WN 1
(n 6= pN ).
n = 0, 1, ..., N 1,
k Z.
n = 0, 1, 2, ..., N 1,
k Z.
mZ
http://www.lrc-tnu.edu.vn
1.2.2.
N
1
X
f (k)g(k).
(1.10)
k=0
(1.11)
Xt cc hm
j (m) = WNjm = ejm2i/N ,
m, j = 0, 1, 2, ..., N 1
v cc vect
1
uj = (j (0), j (1), ..., j (N 1))
N
1
1 2ij.1/N 1 2ij.2/N
1 2ij.(N 1)/N
= , e
, e
, ..., e
.
N
N
N
N
B 1.2.1. Cc hm uj , j = 0, 1, ..., N 1 l c s trc chun ca
khng gian Unita CN .
Chng minh. Trc ht ta chng minh tnh trc chun ca h {uj }.
Ta c
1 2jn/N 2jn/N 1
1
N
N
X
X
1
e
e
1 21
2
2
N
1
X
uj (n).uk (n) =
n=0
N
1
X
(kj)n
WN
(1.12)
n=0
cj C, j = 0, 1, ..., N 1.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
10
bit
1
uj =
j (0), j (1), ..., j (N 1)
N
1
j(N 1)
),
= (WN0 , WNj , ..., WN
N
nn ta c h
c0 + c1 + c2 + ... + cN 1 = 0,
(N 1)
c0 + c1 WN
2(N 1)
+ c2 WN
(N 1)(N 1)
... + cN 1 WN
= 0.
A=
1
..
.
1
WN
1
2
WN
2(N 1)
WN
..
.
...WN
WN
..
.
(N 1)
1 WN
...1
N 1
...WN
2(N 1)
WN
(N 1)(N 1)
...WN
N
1
X
Cj uj .
(1.14)
j=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
11
1.3.
1.3.1.
Dn lun
(1.16)
ba
, tk = a + kt, k = 0, 1, ..., N.
N
Khi xp x ca f c cho bi cng thc
t =
() =
N
1
X
itk
f (tk )e
ia
t = e
N
1
X
k=0
f (tk )eik(ba)/N t.
(1.18)
k=0
2n
, n = 0, 1, ..., N 1
ba
v trong (1.18) cho = n , ta c
n =
ian b
(n ) = e
N 1
aX
f (tk )ei2kn/N .
N
k=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(1.19)
12
N
1
X
f (tk )ei2kn/N .
(1.20)
k=0
N
1
X
f (k)WNkn ,
n = 0, 1, 2, ..., N 1.
(1.21)
k=0
n = 0, 1, 2, ..., N 1.
(1.22)
FN [f ](0)
f (0)
f (1)
F [f ](1)
N
f =
FN [f ] =
,
..
..
.
.
f (N 1)
FN [f ](N 1)
v ma trn
WN =
1
..
.
1
W
W
..
.
1 W
1
2
W
N 1
W
..
.
W
2(N 1)
...1
N 1
...W
...W
...W
2(N 1)
(N 1)(N 1)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
13
1
1
1
...1
2
N 1
W
...W
1 W
2
4
N 2
, W = WN .
(1.23)
WN =
W
...W
1 W
.
.
.
.
.
..
..
..
.
N 1
N 2
W
...W
1 W
Khi ta c dng ma trn ca bin i Fourier ri rc
FN [f ] = WN f .
1.4.
(1.24)
N
1
X
f (k)WNkn , n = 0, 1, ..., N 1
(1.25)
k=0
ta c
N 1
1 X
f (m) =
F (n)WNmn ,
N n=0
m = 0, 1, ..., N 1.
(1.26)
N
1
X
k=0
N 1
N 1
1 X n(mk) X
W
=
f (k)mk .
f (k)
N n=0 N
k=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(1.27)
14
Theo cng thc (1.9) tng bn trong v tri ca (1.28) bng k hiu
Kronecker mk . Do ta c
N
1
X
f (k)mk
k=0
N 1
1 X
=
F (n)WNnm .
N n=0
1.5.
m = 0, 1, ..., N 1.
(1.28)
Tch chp.
N
1
X
f (k)g(m k).
k=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(1.29)
15
(f g) = (f ) (g), = const,
f (g + h) = f g + f h.
d)
e)
N
1
X
f (j)g(k j) =
j=0
f (k m)g(m)
m=k
(N 1)
kN
X+1
f (k m)g(m) =
m=0
N
1
X
f (k m)g(m) = (g f )(k).
m=0
b) Ta c
f (k) =
N
1
X
j=0
f L(ZN ).
(1.30)
N
1
X
g(k)WNkn
k=0
N
1
X
j=0
N
1
X
j=0
N
1N
1
X
X
k=0
f (j)g(k j) WNnk
j=0
1
N
X
kn
f (j)
g(k j)WN
k=0
f (j)WNjn
1
N
X
g(k
(kj)n
j)WN
k=0
= FN [f ](n)FN [g](n).
http://www.lrc-tnu.edu.vn
16
1.5.3.
ng thc Parseval
N
1
X
N 1
1 X
u(n)v(n) =
U (k)V (k).
N
n=0
N
1
X
b)
|u(n)|2 =
n=0
Chng minh.
a) Tht vy, ta c
N
1
X
N
1
X
u(n)v(n) =
n=0
n=0
1
N
k=0
N
1
X
|U (k)|2 .
k=0
N 1
1
1 N
X
1 X
jn
kn
U (j)WN
V (k)WN
N j=0
N
k=0
N 1
N
1
N 1
N 1
N
1
X
X
1 X
1 X (kj)n
1 X
=
V (k)
U (j)
WN
=
V (k)
U (j)kj
N
N
N
n=0
j=0
j=0
k=0
k=0
N 1
1 X
=
U (k)V (k).
N
k=0
A(m + N ) = A(m),
(1.31)
(1.32)
N
1
X
n=0
N
1
X
n(m+N )
a(n)WN
N
1
X
a(n)WNnm .WNnN
n=0
a(n)WNnm = A(m).
n=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
17
1.5.5.
(1.33)
a(k j)WNkn =
NX
1j
(m+j)n
a(m)WN
WNnj
m=j
k=0
NX
1j
thnh:
m=j
NX
1j
(1.34)
(1.35)
a(m)WNmn .
m=j
1
X
NX
1j
m=0
m=j
a(m)WNnm
N
1
X
a(m)WNmn .
m=N j
m=j
Suy ra
N
1
X
a(k
j)WNkn
k=0
1
X
nj
WN (
a(m)WNnm
m=j
N
1
X
nj
WN (
a(m)WNnm
m=N j
WNnj
N
1
X
NX
1j
a(m)WNnm )
m=0
NX
1j
a(m)WNnm )
m=0
m=0
a(k)WNjk WNkn
N
1
X
k(nj)
a(k)WN
= A(n j).
k=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
18
c) V
1
jk
jk
a(k) cos 2jk/N =
a(k)WN + a(k)WN
2
nn theo b) th DFT ca a(k) cos 2jk/N s l
1
[A(n 1) + A(n + 1)].
2
M
X
f (n)WNmn ,
n=M
1.6.
M
X
1
F (m)WNmn . (1.36)
f (n) =
2M + 1
n=M
Cc v d
m = 0, 1, 2, ..., N 1.
m = 0, 1, ..., N 1.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
19
N
1
X
Ae2imn/N ,
m = 0, 1, 2, ...., N 1.
n=0
Vi m = 0, ta c
X(0) =
N
1
X
A.1 = N.A.
n=0
Vi m 6= 0, ta c
X(m) = A
N
1
X
2imn/N
n=0
1 e2im
=A
= 0.
1 e2im/N
Vy
FN [A](m) = AN (m).
g(n)WNmn
N 1
N
1
X
1 mX
mn
WN
g(n 1)WN =
f (n)WNmn ,
2
n=0
n=0
N 2
1 mX
m(k+1)
G(m) WN
g(k)WN
= F (m),
2
k=1
N 2
1 X
G(m)
g(k)WNmk = F (m).
2
k=1
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(1.37)
20
1X
m(k+1)
g(k)WN
= F (m),
G(m)
2
k=0
1
G(m) G(m) = F (m),
2
G(m) = 2F (m).
Suy ra
g(n) = 2f (n),
l hm tun hon chu k N.
Hnh minh ha
V d 1.6.5. Tm bin i ri rc ca dy
x(n) = {..., 0, 1, 2, 3, 0, 1, 2, 3, 0, 1, 2, 3, ...}.
Li gii. Dy trn c chu k bng 4, v vy W4 = e2i/4 = i. Do
X(m) =
3
X
n=0
vi m=0, 1, 2, 3. Ta c
X(0) = x(0) + x(1) + x(2) + x(3) = 6.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
21
1.7.
x(n + kN ).
(1.38)
k=
x(n + lN + kN ) =
k=
x(n + (l + k)N ).
k=
x(n + jN ).
(1.39)
j=
(1.40)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
22
N
1
x(n)WNkn ,
0 6 k 6 N 1,
(1.41)
X(k) = n=0
0,
k cn li.
Cng thc bin i Fourier ri rc ngc ( IDFT) c xc nh theo
cng thc
N
1
1
X(k)WNkn ,
0 6 n 6 N 1,
x(n) = N n=0
(1.42)
0, n cn li.
1.8.
1.8.1.
1
Gi s {k (n)}N
n = 0, 1, ..., N 1 l mt c s trc giao trong
k=0 ,
khng gian Euclide CN
(
N
1
X
1, m = k,
1
k (n)k (n) =
N n=0
0, m 6= k.
(1.44)
k=0
2i
http://www.lrc-tnu.edu.vn
23
X (k) = 2
N
1
X
(n)x(n) cos(
n=0
nk
),
N 1
0k N 1
(1.45)
N 1
nk
1 X
x(n) =
(k)X c1 (k) cos(
),
N 1
N 1
0nN 1
(1.46)
k=0
vi
1,
(n) = 2
1,
n = 0 v n = N 1,
(1.47)
1 n N 2.
X (k) = 2
N
1
X
n=0
x(n) cos(
(2n + 1)k
),
2N
N 1
1 X
(2n + 1)
x(n) =
(k)X c2 (k) cos(
),
N
2N
0k N 1
0nN 1
k=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(1.48)
(1.49)
24
trong
1 , k = 0,
(k) = 2
1, 1 k N 1.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(1.50)
25
Chng 2
Bin i Fourier nhanh
Trong chng ny trnh by hai thut ton bin i Fourier nhanh
l thut ton bin i Fourier nhanh rt gn theo thi gian v thut
ton bin i Fourier nhanh rt gn theo tn s. Ngoi ra, trnh by
thut ton bin i Fourier nhanh cho trng hp N = RC, trong R
hoc C khng phi l ly tha ca 2. Ni dung ch yu ca chng ny
c hnh thnh t cc ti liu t [1-8].
M u
Bin i Fourier ri rc ng vai tr quan trng trong phn tch, thit
k v thc hin cc thut ton v cc h thng x l tn hiu ri rc.
Chng ta bit rng DFT chnh l cc mu ca bin i Fourier ri rc
ti cc tn s cch u nhau. V vy, vic tnh ton FN tng ng vi
s tnh ton N mu ca bin i Fourier ri rc ti N tn s cch u
nhau mt lng bng k = 2k/N, tc l ti N im trn vng trn n
v ca mt phng phc.
Trong phn ny chng ta s xt mt s thut ton tnh nhanh cc
gi tr ca DFT c gi l thut ton bin i Fourier nhanh (FFT).
Thut ton FFT phi tnh tt c N gi tr ca DFT sao cho c hiu
qu cao nht. Nu yu cu tnh ton ch mt phn ca vng tn s
0 6 < 2 th cc thut ton khc c th hiu dng v mm do hn,
v d nh cc thut ton Goertzel, hay nh thut ton bin i ting
ht.
Tip theo chng ta xt vn tnh nhanh cc s F (n) c xc nh
bi cng thc (1.21). Ta c
(N 1)n
n = 0, 1, ...., N 1.
Nh vy vi mi n > 0 chng ta cn phi tin hnh N 1 php nhn
phc (tng ng vi 4(N-1) php nhn thc) v N 1 php cng phc
http://www.lrc-tnu.edu.vn
26
2.1.1.
N
1
X
f (n)W kn =
n=0
f (n)W kn +
n chn
f (n)W kn
n l
N/21
N/21
2 km
f (2m)(W )
+W
m=0
:= Fe (k) + W
m=0
k
Fo (k).
http://www.lrc-tnu.edu.vn
27
Fe (k) =
N/41
2 km
f (2m)(W )
m=0
f (4p)(W 4 )kp
p=0
N/41
+ W 2k
p=0
N/21
Fo (k) =
N/41
m=0
p=0
N/41
W 2k
p=0
4.2i/N
W4 = e
= e2i/(N/4) = WN/4 .
Fee (k) =
N/81
f (4p)(W 4 )kp =
p=0
f (8q)(W 8 )kq
q=0
N/81
+ W 4k
q=0
N/41
Feo =
N/81
q=0
q=0
N/81
+ W 4k
q=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
28
N log2 N = 384,
N (N 1) = 4032.
2.1.2.
2.2.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
29
N
1
X
f (k)WNkn , n = 0, 1, .., N 1.
(2.1)
k=0
n = (N/2)no + n1 .
V k v n thay i gia 0 v N 1, nn
k0 = 0, 1, ..., N/2 1;
no = 0, 1;
k1 = 0, 1,
n1 = 0, 1, .., N/2 1.
Do
(2ko +k1 )((N/2)no +n1 )
WNkn = WN
(N/2)k1 no
= WNN ko no WN
WN2ko n1 WNk1 n1 .
WNN ko no
1 N/21
X
X
(N/2)k1 no
f (2ko + k1 )WN
WN2ko n1 WNk1 n1 .
k1 =0 ko =0
Thay k1 = 0, 1 ta c
N/21
FN [f ](n) =
WNN ko no
f (2ko )WN2ko n1
ko =0
N/21
+WNN ko no
(N/2)no
f (2ko + 1)WN
WN2ko n1 WNn1 .
ko =0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(2.2)
30
ko n1
1
v ta c
, nn ta c th thay WN2ko n1 bi WN/2
V WN2 = WN/2
N/21
FN [f ](n) =
WNN ko no
ko n1
f (2ko )WN/2
+
ko =0
N/21
(N/2)no
+WN
WNn1
ko n1
f (2ko + 1)WN/2
.
(2.3)
ko =0
(N/2)n
o
Thay (N/2)no + n1 bi n, khi WN
WNn1 = WNn . Do tng
th hai trong (2.3) c vit li dng gn hn
N/21
FN [f ](n) =
WNN ko no
N/21
ko n1
f (2ko )WN/2
++WNn
ko =0
ko n1
f (2ko +1)WN/2
,
ko =0
(2.4)
no = 0, 1;
n1 = 0, 1, 2, ..., N/2 1.
Vit cc s hng
N/21
N/21
ko n1
f (2ko )WN/2
,
ko =0
ko n1
f (2ko + 1)WN/2
ko =0
dng ct ta c :
f (0)
f (1)
f (2)
...
...
f (N 2)
f (N 1)
Nh vy, (2.4) c vit li dng
N
no + n1 ) = WNN ko no FN/2 [fe ](n1 ) + WNn FN/2 [fo ](n1 ).
2
(2.5)
By gi ta tnh xem cn bao nhiu php nhn thc i vi
FN [f ](n) = FN [f ](
http://www.lrc-tnu.edu.vn
31
0 6 n 6 N/2 1
(2.6)
v
(N/2+n)
V WNN ko = 1 v WN
(2.7)
0 6 n 6 N/2 1,
(2.8)
Thut ton FFT phn tch theo thi gian da trn vic phn tch dy
tn hiu li vo x(n) thnh cc dy con u nhau c chiu di nh hn
v tnh DFT trn cc dy con . Nu ta phn tch tn hiu li ra X(k)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
32
N
1
X
x(n)WNnk ,
k = 0, 1, ..., N 1
(2.10)
n=0
N
1
X
x(n)WN2rn ,
r = 0, 1, ..., (N/2) 1.
(2.11)
n=0
X(2r) =
x(n)WN2rn
n=0
N
1
X
x(n)WN2rn .
(2.12)
n=N/2
X(2r) =
(N/2)1
x(n)WN2rn
n=0
2r(n+N/2)
x(n + N/2)WN
(2.13)
n=0
WN
v v
1
WN2 = WN/2
X(2r) =
r = 0, 1, .., (N/2) 1.
n=0
(2.14)
2) Mu tn s vi ch s l:
X(2r + 1) =
N
1
X
(2r+1)n
x(n)WN
r = 0, 1, 2, ..., (N/2) 1.
n=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(2.15)
33
X(2r + 1) =
(2r+1)n
x(n)WN
n=0
N
1
X
(2r+1)n
x(n)WN
(2.16)
n=N/2
WN
= 1,
N/2
WN
= 1,
1
WN2 = WN/2
v nhn c
(N/2)1
N n 2rn
) WN WN , r = 0, 1, ..., (N/2)1.
2
n=0
(2.17)
Cc phng trnh (2.14) v (2.17) l cc phng trnh c bn
tnh DFT (2.10) vi cc ch s chn v l tng ng. Nu t g(n) =
x(n)+x(n+N/2) v h(n) = x(n)x(n+N/2) th DFT c th tnh c
bng cch u tin to ra cc dy g(n) v h(n), sau tnh WNn h(n), v
cui cng tnh DFT(N/2)- im ca hai dy ny thu c dy mu
li ra ca cc ch s chn v dy mu li ra ca cc ch s l.
Cng hon ton tng t ging nh trong thut ton rt gn theo
thi gian, v N l lu tha ca 2, nn N/2 l chn, DFT(N/2)-im li
c th tnh c bng cch tnh DFT ca cc mu li ra theo cc ch s
chn v cc ch s l. C ngha l li tip tc chia dy mu li ra thnh
N/4 v tnh DFT(N/4)-im v.v.. Th d, xt N=8, th DFT(N/4)-im
chnh l DFT 2-im rt n gin.
Nh vy, nu N = 2s , th thut ton FFT rt gn theo tn s ch i
hi (N/2)log2 N php nhn phc v N log2 N php cng phc. C ngha
l cc yu cu v tnh ton trong thut ton rt gn theo tn s v trong
thut ton rt gn theo thi gian l nh nhau.
X(2r+1) =
X
x(n)x(n+
http://www.lrc-tnu.edu.vn
34
F N f = WN f .
2.4.1.
Trng hp N = 6 = 3.2
1
1
1
W6 f =
1
1
1
Cch 1.)
Nh vy
W6 f =
ao + a1 + a2 + a3 + a4 + a5
ao + a1 W 1 + a2 W 2 + a3 W 3 + a4 W 4 + a5 W 5
ao + a1 W 2 + a2 W 4 + a3 + a4 W 2 + a5 W 4
.
ao + a1 W 3 + a2 + a3 W 3 + a4 + a5 W 3
4
2
4
2
ao + a1 W + a2 W + a3 + a4 W + a5 W
ao + a1 W 5 + a2 W 4 + a3 W 3 + a4 W 2 + a5 W 1
(2.18)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
35
(ao + a2 + a4 ) + (a1 + a3 + a5 )
(ao + a2 W 2 + a4 W 4 ) + (a1 W 1 + a3 W 3 + a5 W 5 )
4
2
2
4
(a
+
a
W
+
a
W
)
+
(a
W
+
a
+
a
W
)
o
2
4
1
3
5
.
W6 f =
3
3
3
(a
+
a
+
a
)
+
(a
W
+
a
W
+
a
W
)
o
2
4
1
3
5
2
4
4
2
(ao + a2 W + a4 W ) + (a1 W + a3 + a5 W )
(ao + a2 W 4 + a4 W 2 ) + (a1 W 5 + a3 W 3 + a5 W 1 )
(2.19)
6k
2i6k/6
V W
=e
= 1 vi mi k nguyn, nn chng ta c th phn
tch cc s hng nh sau
0
1
2
W6 f =
3
4
5
(ao + a2 + a4 ) + (a1 + a3 + a5 )
(ao + a2 W 2 + a4 W 4 ) + W 1 (a1 + a3 W 2 + a5 W 4 )
(ao + a2 W 4 + a4 W 2 ) + W 2 (a1 + a3 W 4 + a5 W 2 )
.
(ao + a2 + a4 ) + W 3 (a1 + a3 + a5 )
2
4
4
2
4
(ao + a2 W + a4 W ) + W (a1 + a3 W + a5 W )
(ao + a2 W 4 + a4 W 2 ) + W 5 (a1 + a3 W 4 + a5 W 2 )
(2.20)
Nhn xt rng trong (2.20) cc biu thc trong ngoc v tr tng
ng ca cc hng 0 v hng 3 ging nhau, hng 1 v hng 4 ging nhau,
hng 2 v hng 5 ging nhau. Do khi lng tnh ton c gim i
kh nhiu.
Cch 2.
W6 f =
http://www.lrc-tnu.edu.vn
36
0
(ao + a3 ) + (a1 + a4 ) + (a2 + a5 )
1 (ao + a3 W 3 ) + W 1 (a1 + a4 W 3 ) + W 2 (a2 + a5 W 3 )
2
4
2
(a
+
a
)
+
W
(a
+
a
)
+
W
(a
+
a
)
o
3
1
4
2
5
.
W6 f =
3
3
3
3
3
(a
+
a
W
)
+
W
(a
+
a
W
)
+
(a
+
a
W
)
o
3
1
4
2
5
4
(ao + a3 ) + W 4 (a1 + a4 ) + W 2 (a2 + a5 )
5 (ao + a3 W 3 ) + W 5 (a1 + a4 W 3 ) + W 4 (a2 + a5 W 3 )
(2.22)
Nhn xt rng trong (2.22) biu thc trong ngoc ca cc dng 0-2-4
ging nhau, cc dng 1-3-5 ging nhau. Do s lng tnh ton s c
gim i ng k.
2.4.2.
N
1
X
f (K)W KM ,
M = 0, 1, 2..., N 1; W = WN = e2i/N .
K=0
(2.23)
Chia K cho C v chia M cho R ta c
K = Ck + ko ; k = 0, 1, ...R 1; ko = 0, 1, ..., C 1,
M = Rn + no ; n = 0, 1, ..., C 1; no = 0, 1, ..., R 1.
Do
W KM = W (Ck+ko )(Rn+no )
= W N kn W Ckno W ko Rn W ko no .
V W N kn = 1 vi mi k v n, nn thay W KM vo (2.23) ta c
FN [f ](M ) =
C1 h X
R1
X
ko =0
f (kC + ko )W
Ckno
W ko (no +nR) .
k=o
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(2.24)
37
Vi
WR = e2i/R ,
WC = e2i/C
ta c
no Ck
WRC
= WRno k ,
ko nR
WRC
= WCko n .
t
k = 0, 1, ..., R 1.
R1
X
gko (k)WRno k ,
no = 0, 1, ..., R 1.
k=o
(2.25)
Ta thay biu thc trong ngoc trong (2.24) bi hko (no ) :
FN [f ](M ) =
C1
X
hko (no )W
ko no
ko nR
ko =0
C1
X
ko =0
(2.26)
Trong (2.25) vi mi no ta cn R php nhn. V no thay i t 1 n
R 1, nn vi ko , bit c ton b hko (no ) ta cn R2 php nhn. V
c C gi tr ca ko , nn bit c tt c cc gi tr ca hko (no ) cn
CR2 php nhn.
By gi xt phng trnh (2.26). Mi gi tr FN [f ](M ) c th tnh
ton bng cch thm C gi tr ca hko (no )W ko no W ko nR . V c N = RC
hng, nn tt c c C.N = C.RC = RC 2 php nhn b sung. Nh vy
tnh hko (no ) ta cn RC 2 php nhn, cn tnh FN [f ](M ) ta cn
RC 2 php ton nhn na. Vy c
CR2 + RC 2 = RC(C + R) = N (C + R).
Nhn xt 2.2. Gi N = k 2 v ln. Khi s php nhn theo thut
ton trnh by trn s t hn rt nhiu so vi tnh trc tip. Tht vy,
ta c
N (R + C)
k 2 (k + k)
2k
2
=
lim
=
lim
=
lim
= 0.
k
k
k k 2
k k
N2
k4
lim
http://www.lrc-tnu.edu.vn
38
http://www.lrc-tnu.edu.vn
39
Chng 3
Mt s ng dng
Trong chng ny, trnh by mt s ng dng ca bin i Fourier ri
rc tm nghim gn ng tun hon ca phng trnh vi phn thng,
bi ton bin Dirichlet ca phng trnh Poisson trong hnh ch nht,
mt s vn x l tn hiu ting ht trong Rada. Ngoi ra, cn trnh
by mt s h thng tuyn tnh ca l thuyt tn hiu s, l vn
tm hm h v tn hiu ra khi bit tn hiu vo. Ni dung ch yu ca
chng ny c hnh thnh t cc ti liu [2], [4], [9] v [10].
3.1.
(3.1)
(3.2)
(3.3)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
40
(3.4)
(3.5)
n.
(3.6)
(3.7)
(3.8)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(3.9)
41
3.2.
3.2.1.
t bi ton
trong D,
(3.10)
u = 0 trn D,
(3.11)
Ri rc ha bi ton
u1,l
ul = ... ,
uN 1,l
f1,l
fl = ... ;
fN 1,l
l = 1, 2, ..., N 1,
2 1 0... 0 0 0
1 2 1... 0 0 0
..
A= .
.
0 0 0... 1 2 1
0 0 0... 0 1 2
http://www.lrc-tnu.edu.vn
42
(3.15)
l = 2, 3, ..., N 2,
uN 2 + BuN 1 = h2 fN 1 ,
(3.16)
(3.17)
trong
B = A + (2 + h2 )E.
3.2.3.
trong vk
(m) 2
|| =
N
1
X
(m)
(vk )2 = 1.
k=1
N
1
X
Um,l v
(m)
fl =
m=1
N
1
X
Fm,l v(m) .
(3.18)
m=1
(3.19)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(3.20)
(3.21)
43
Tn hiu ting ht
3.3.1.
nh ngha
2
0 6 k, l 6 N 1,
(3.23)
trong WN = exp(2i/N ).
Nhn xt rng bin i Fourier ri rc tn hiu ting ht theo cng
thc (3.23) tng t cng thc (1.22).
T cng thc (3.23) ta thy rng, vi mi l c nh, th Xc (k, l) l
2
bin i Fourier ri rc ca x(n)W ln . Khi l = 0, th DCFT trng vi
http://www.lrc-tnu.edu.vn
44
ln2
N 1
1 X
Xc (k, l)WNkn , 0 6 n 6 N 1.
N k=0
(3.24)
Cc tnh cht c bn
k = l = 0,
1
N,
N
X ln2 +kn
WN
(3.25)
=
N , l 6= 0,
n=0
0, l = 0, k 6= 0.
Chng minh. K hiu
P (k, l) :=
N
1
X
WNln
+kn
(3.26)
n=0
Khi , vi 0 < l 6 N 1 ta c
2
|P (k, l)| =
=
1
N
X
2
WNln +kn
n=0
N
1
1
XN
X
1
N
X
2
WNlm km
m=0
(nm)[l(n+m)+k]
WN
n=0 m=0
N
1 N
1
X
X
r=0
:=
N
1 N
1
X
X
r[l(2nr)+k]
WN
n=0 r=0
WN2rln
WNr
l+rk
(r = n m).
(3.27)
n=0
WN2rln = 0 vi 0 r, l N 1.
n=0
Khi nu l = 0 v k = 0 th
2
|P (k, l)| =
N
1 N
1
X
X
r=0
1 1 = N 2.
n=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
45
Suy ra
|P (k, l)| = N.
Khi l 6= 0 ta c
2
|P (k, l)| =
N
1 N
1
X
X
r=0
WN2rln
2
WNr l+rk
n=0
N
1
X
1 = N.
n=0
Nn ta s c
|P (k, l)| =
N.
Khi l = 0 v k 6= 0 ta c
2
|P (k, l)| =
N
1 N
1
X
X
r=0
WN2rln
2
WNr l+rk
n=0
=N
N
1
X
WNrk = 0.
r=0
Khi ta phi c
|P (k, l)| = 0.
Vy b c chng minh
nh l 3.3.1. Gi s x(n) l tn hiu ting ht n c
x(n) = W (lo n
+ko n)
(3.28)
i vi cc s nguyn ko , lo : 0 6 ko , lo , 6 N 1. Nu chiu di N l s
nguyn t th DCFT ca n c cng
N , khi l = lo , k = ko ,
|Xc (k, l)| = 1, khi l 6= lo ,
(3.29)
0, khi l = lo , k 6= ko .
Chng minh. Ta c
N 1
N 1
1 X (llo )n2 +(kko )n
1 X
ln2 +kn
x(n)WN
=
WN
.
|Xc (k, l)| =
N n=0
N n=0
http://www.lrc-tnu.edu.vn
46
|P (k, l)| =
=
N
1 N
1
X
X
WN2rn
2
r=0
n=0
N
N
1
2 1
X X
r=0
= N1
WN2rn
2
WNr2
2N
2 1
X
n=0
WN2rn
2
WN2rn
2
N1X
N2 1
+ ... +
n=N2
N
1 N
2 1
X
X
r=0
WN2rn
2
WNr2
n=(N1 1)N2
2
WNr2 .
n=0
Hn th na nu ta t r = r1 N2 , chng ta c
2
|P (k, l)| = N1
N
1 1 N
2 1
X
X
r1 =0
= N1
WN2r21 N2 n
r2 N22
W N2 1
n=0
N
2 1
1 1 N
X
X
N2 = N12 N2 2N.
r1 =0 n=0
Trng hp ii) :
Mt trong N1 v N2 l chn, chng ta gi s N2 = 2 , k = l = N1 .
Trong trng hp ny WN2rln = 1.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
47
T (3.27), ta c
2
|P (k, l)| = N
N
1
X
r(r1)
W2
r=0
r(r1)
V r(r 1) l s chn nn W2
= 1.
T ta s c
|P (k, l)|2 = N 2 2N.
T i) v ii) suy ra nh l c chng minh.
3.4.
(3.32)
g(n)WNmn
N
1
X
g(n
1)WNmn
n=0
N
1
X
f (n)WNmn .
n=0
Khi vn dng cng thc dch chuyn thi gian (1.33) v a phng
trnh trn v dng
G(m) aWNm G(m) = F (m).
http://www.lrc-tnu.edu.vn
48
Vi a 6= 1 khi s c
G(m) =
1
F (m).
1 aWNm
(3.33)
1
.
1 aWNm
(3.34)
t
H(m) =
(3.35)
(3.37)
a
cos
+a
sin
sin(
)
X
1
N
N
N
N
=
2m
N m=0
1 2a cos
+ a2
N
2mn
2m
2m
2mn
N
1 sin
1
a
cos
a
sin
cos(
)
X
1
N
N
N
N
+i
2m
N m=0
1 2a cos
+ a2
N
N
1
X
WNmn
N
1
X
cos
http://www.lrc-tnu.edu.vn
49
2mn
2m
2mn
2mn
2m
cos
a cos
cos
sin
sin
1
N
N
N
N
N
=
2m
N m=0
+ a2
1 2a cos
N
2mn
2mn
2m
2mn
2m
N 1
1 X sin N a sin N cos N + cos N sin N
+i
2m
N m=0
+ a2
1 2a cos
N
2mn
2m(n + 1)
N
1 cos
a
cos
X
1
N
N
=
2m
N m=0
1 2a cos
+ a2
N
2mn
2m(n + 1)
N 1
1 X sin N a sin
N
+i
.
2m
N m=0
2
1 2a cos
+a
N
N
1
X
Ta xt trng hp N = 2, khi
1
http://www.lrc-tnu.edu.vn
50
(3.38)
Trong h phng trnh (3.38), thay s(n) t phng trnh trn xung
phng trnh di v chuyn v ta thu c
g(n) ag(n 1) = f (n) + f (n 1).
Tc ng bin i Fourier ri rc vo hai v ca phng trnh trn,
thi im m, ta c
N
1
X
n=0
g(n)WNmn a
N
1
X
g(n1)WNmn
n=0
N
1
X
N
1
X
mn
f (n)WN +
f (n1)WNmn .
n=0
n=0
Khi vn dng cng thc dch chuyn thi gian (1.33) v a phng
trnh trn v dng
G(m) aWNm G(m) = F (m) + F (m)WNm .
Vi a 6= 1 khi s c
1 + WNm
G(m) =
F (m).
1 aWNm
(3.39)
1 + WNm
H(m) =
.
1 aWNm
(3.40)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(3.41)
51
(3.43)
sin
cos
X
1
N
N
N
+i
N
2m
2m
N m=0
1 a cos
+ia sin
N
N
2m
2mn
2mn
2m
2mn
N
1
1 X cos N + cos N cos N + sin N sin N
=
2m
2m
N m=0
1 a cos
+ia sin
N
N
2mn
2m
2mn
2m
2mn
N 1
1 X sin N + cos N sin N sin N cos N
+i
2m
2m
N m=0
1 a cos
+ia sin
N
N
2mn
2m(n 1)
N
1 cos
+
cos
X
1
N
=
N
2m
2m
N m=0
1 a cos
+ia sin
N
N
http://www.lrc-tnu.edu.vn
52
2m(n 1)
2mn
N 1
1 X sin N + sin
N
+i
2m
2m
N m=0
1 a cos
+ia sin
N
N
h
2m(n 1) ih
2mn
2m
2m i
N 1
1 a cos
ia sin
1 X cos N + cos
N
N
N
=
2
2
2m
2m
N m=0
ia sin
1 a cos
N
N
h 2mn
2m(n 1) ih
2m
2m i
N
1
1 a cos
ia sin
1 X sin N + sin
N
N
N
+i
2
2
2m
2m
N m=0
1 a cos
ia sin
N
N
2m(n 1) i
2mn
2m
cos
+ cos
1 a cos
1
N
N
N
=
2m
N m=0
1 2a cos
+ a2
N
h 2mn
2m(n 1) i 2m
N 1
sin
1 X a sin N + sin
N
N
+
2m
N m=0
1 2a cos
+ a2
N
h
2m(n 1) i 2m
2mn
N 1
sin
1 X a cos N + cos
N
N
i
2m
N m=0
+ a2
1 2a cos
N
h 2mn
2m(n 1) i
2m
N
1
1 a cos
1 X a sin N + sin
N
N .
+i
2m
N m=0
1 2a cos
+ a2
N
N
1
X
Xt trng hp N = 2, ta thu c
h
i
1
1 a cos(m)
1 X cos(mn) + cos m(n 1))
h(n) =
2 m=0
1 2a cos(m) + a2
h
i
1
1 X a sin(mn) + sin m(n 1) sin(m)
+
2 m=0
1 2a cos(m) + a2
http://www.lrc-tnu.edu.vn
53
i
1
1 X a cos(mn) + cos m(n 1) sin(m)
i
2 m=0
1 2a cos(m) + a2
h
i
1
1 a cos(m)
1 X a sin(mn) + sin m(n 1)
+i
2 m=0
1 2a cos(m) + a2
i
cos(n) + cos(n 1) (1 + a)
1 h 2(1 a)
=
+
2 (1 a)2
(1 + a)2
a h sin(n) + sin(n 1) (1 + a) i
+i
2
(1 + a)2
Vi a = 2, th
h(0) = 1, 0000000000 + 0, 0000000000.i
h(1) = 1, 0000000000 + 0, 0000000000.i.
Vi a = 3, th
h(0) = 0, 5000000000 + 0, 0000000000.i,
h(1) = 0, 5000000000 + 0, 0000000000.i.
http://www.lrc-tnu.edu.vn
(3.44)
54
cf (n) + ag(n)
s(n) =
c + ab
(3.45)
g(n) bf (n)
s(n 1) =
.
c + ab
Trong h (3.45), phng trnh di thay n bi n + 1, h trn c vit
li
cf (n) + ag(n)
s(n) =
c + ab
g(n
+
1)
bf
(n + 1)
s(n) =
.
c + ab
Suy ra
g(n + 1) ag(n) = bf (n + 1) + cf (n).
Tc ng bin i Fourier ri rc vo hai v ca phng trnh trn,
thi im m, ta c
N
1
X
n=0
g(n+1)WNmn a
N
1
X
g(n)WNmn
=b
n=0
N
1
X
f (n+1)WNmn +c
n=0
N
1
X
f (n)WNmn .
n=0
Khi vn dng cng thc dch chuyn thi gian (1.33) v a phng
trnh trn v dng
WNm G(m) aG(m) = bWNm F (m) + cF (m).
Vi a 6= 1 khi s c
bWNm + c
G(m) =
F (m).
WNm a
(3.46)
bWNm + c
H(m) =
.
WNm a
(3.47)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
55
(3.48)
(3.49)
h(n) = F 1 (H(m)).
(3.50)
trong
p dng bin i Fourier ri rc ngc
N 1
1 X (bWNm + c)WNmn
h(n) =
N m=0
WNm a
2m
2m
2mn
2mn
+
ib
sin
)(cos
+
i
sin
)
1
N
N
N
N
=
2m
2m
N m=0
a) + i sin
(cos
N
N
2m
2mn
2m
2mn
N 1
1 X (c + b cos N ) cos N b sin N sin N
=
2m
2m
N m=0
(cos
a) + i sin
N
N
2m
2mn
2m
2mn
N
1 (c + b cos
)
sin
+
b
sin
cos
X
1
N
N
N
N
+i
2m
2m
N m=0
a) + i sin
(cos
N
N
2mn
2m
2mn
2m
2mn
N
1 c cos
+
(b
cos
cos
b
sin
sin
)
X
1
N
N
N
N
N
=
2m
2m
N m=0
(cos
a) + i sin
N
N
2m
2mn
2m
2mn
2mn
N
1 c sin
+
(b
cos
sin
+
b
sin
cos
)
X
1
N
N
N
N
N
+i
2m
2m
N m=0
(cos
a) + i sin
N
N
N
1
X
(c + b cos
http://www.lrc-tnu.edu.vn
56
2mn
2m(n + 1)
+
b
cos
1
N
N
=
2m
2m
N m=0
(cos
a) + i sin
N
N
2m(n + 1)
2mn
N
1 c sin
+
b
sin
X
1
N
N
+i
2m
2m
N m=0
(cos
a) + i sin
N
N
2mn
2m(n + 1)
2m
2m
N
1
cos
a i sin
1 X c cos N + b cos
N
N
N
=
2
2
2m
2m
N m=0
cos
a i sin
N
N
2mn
2m(n + 1)
2m
2m
N
1
cos
a i sin
1 X c sin N + b sin
N
N
N
+i
2
2
2m
2m
N m=0
cos
a i sin
N
N
2mn
2m(n + 1)
2m
N
1
cos
a
1 X c cos N + b cos
N
N
=
2m
N m=0
a2 2a cos
+1
N
2mn
2m(n + 1) 2m
N 1
sin
1 X c sin N + b sin
N
N
+
2m
N m=0
a2 2a cos
+1
N
2mn
2m(n + 1) 2m
N 1
sin
1 X c cos N + b cos
N
N
i
2m
N m=0
a2 2a cos
+1
N
2mn
2m(n + 1)
2m
N
1
cos
a
1 X c sin N + b sin
N
N
+i
.
2m
N m=0
2
a 2a cos
+1
N
N
1
X
c cos
Xt trng hp N = 2, ta c
1
1 X cos(mn) + b cos[m(n + 1)] cos(m) a
h(n) =
2 m=0
a2 2a cos(m) + 1
http://www.lrc-tnu.edu.vn
57
1
1 X sin(mn) + b sin[m(n + 1)] sin(m)
+
2 m=0
a2 2a cos(m) + 1
+i
1
X
1
2 m=0
cos(mn) + b cos[m(n + 1)] sin(m)
a2 2a cos(m) + 1
1
1 X sin(mn) + b sin[m(n + 1)] cos(m) a
2 m=0
a2 2a cos(m) + 1
c cos n + b cos(n + 1) (1 + a) i
1 h (c + b)(1 a)
=
2
(1 a)2
(1 + a)2
i h c sin n + b sin(n + 1) (1 + a) i
.
2
(1 + a)2
Vi a = 2, b = 3, c = 4, th
http://www.lrc-tnu.edu.vn
58
Li gii. T h thng ta c h
(
f (n) + as(n 1) = s(n)
s(n) + bg(n 1) = g(n).
(3.51)
1
1 (a + b)WNm + abWN2m
t
H(m) =
F (m).
(3.52)
(3.53)
1
1 (a + b)WNm + abWN2m
(3.54)
(3.55)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
59
trong
h(n) = F 1 [H(m)](n).
(3.56)
(3.57)
http://www.lrc-tnu.edu.vn
60
(3.60)
(3.61)
h(n) = F 1 (H(m)).
(3.62)
trong
http://www.lrc-tnu.edu.vn
61
Kt lun
http://www.lrc-tnu.edu.vn
62
http://www.lrc-tnu.edu.vn