1.Hipergeometriskiraspored ?

Neka u skladitu rezervnih djelova ima N artikala, od kojih je M ispravnih i N-M neispravnih. Biramo na
sluajan nain n artikala iz skladita.
Ako se izbor rezervnih djelova vri sa vraanjem artikala u kutije prije sledeeg izvlaenja, tada sluajna
promjenljiva X koja oznaava broj ispravnih artikala meu n izabranih ima Binomni raspored.
Meutim, ako se rezervni djelovi ne vraaju u kutije odakle se biraju, onda se sastav atrikala u skladitu
mjenja prije svakog novog izbora, to znai da rezultati biranja nisu vie nezavisni dogaaji.
Treba pronai raspored sluajne promjenljive X koja oznaava broj ispravnih dijelova meu n izabranih bez

vraanja, pri emu je n

N.

Broj svih moguih izbora n artikala iz skladita N artikala jednak je

N
n

Povoljni su oni ishodi koji sadre x ispravnih i n-x neispravnih.

Broj povoljnih ishoda jednak je

M
x

N M
nx

, pa je vjerovatnoa jednaka:

M NM
x
nx
P(X=x) =(
)
N

n
Navedeni raspored sluajne promjenljive X naziva se Hipergeometriski raspored.
2.Pojam i elementi intervala povjerenja za ocjenu proporcije skupa na osnovu uzorka ?
Interval povjerenja je raspon vrijednosti za koji se vjeruje da ukazuje nepoznatu vrijednost parametra
populacije. Uz interval povjerenja ide i mjera pouzdanosti sa kojom oekujemo da interval zaista sadri
vrijednost posmatranog parametra.
Proporciju populacije

ocjenjujemo na osnovu realizovane X proporcije uzorka p.

Ovim izrunavanjem se koristimo kada elimo da ustanovim uee ( relativnu frenkvenciju ) elemenata sa
odreenim karakteristikama u populaciji.
Uslov koji je neophodan za ocjenu proporcije osnovnog skupa jeste dovoljno velik uzorak, a dovoljno velikim
uzorkom se smatraju svi izvori koji ispunjavaju sledee : n p
Izraz za ocjenjivanje proporcije populacije jeste :
( p-Z

/2

p ( 1p )
p + Z /2
n

p ( 1p )
n

5 i n ( 1- p )

5.

Z /2 zavisi od nivoa rizika sa kojim izraunavamo ovaj izraz

3.Hi kvadrat ( x2) test ?
Proporcije posmatranih populacija mogu biti meusobno jednake a najee se rezlikuje, u manjoj ili veoj
mjeri.
Postupak testiranja u osnovi je potpuno isti kao u predhodnim sluajevima. Za svaku pojedinu populaciju
uzima se u obzir opaena ( empirijska ) frenkvencija kao broj pojavljivanja elemenata se odredjenom
osobinom u toj populaciji.
Zatim se izraunavaju oekivane ( teoriske ) frenkvencije, pod predpostavkom da nema znaajne razlike ( da
postoji jednakost izmeu posmatranih populacija prema ueu elemenata sa odreenom osobinom.
Prilikom poreenja c populacije ( ili r popukacija, ako su ureene kao redovi tabele) nulta i alternativna
hipoteza glase :
Ho :

1= 2= c

H1 : sve proporcije

1,i=1,2,.c

nisu meusobno jednake

Testiranje ovako postavljenih hipoteza predstavlja generalizaciju testiranja jednakosti proporcja sva skupa.
4. Z test ?
Uslovi za primjenu z testa:
1. Osnovni skupovi imaju normalan raspored ili moe da se primjeni Centralna granina teorema,
odnosno oba uzorka imaju vie od 30 elemenata.
2. Standardne devijacije oba osnovna skupa su poznate.
Izbor oblika nulte i alternativne hipoteze
A) Ho : D = Do

B) Ho : D
C) Ho : D

H1 : D
Do

H1 : D

Do

H1 : D

Do

Do
Do

Gdje je D = 1 - 2, a Do hipotetika razlika ( najee Do = 0 )

Statistiki test :

( x 1x 2 ) ( 12 )
Z=

12 22
+
n1 n2

Pod uslovom da je Ho istinita ima standardizovan normalan raspored Z : N (0,1)

Poto razlike aritmetikih sredina uzorka slijedi normalan raspored, testiranje emo sprovesti primjenom Z
testa.
Stattistika Z testa glasi :
Z=

(x 1x2)
x1x 2

x 1x2

gdje je

standardna greka razlike dvije aritmetike sredine. Moe se

pokazati dok njena formula glasi slino formuli u sluaju jednog skupa (

=/

).

12 22
x 1x 2=
+
n1 n2
Statistiku Z moemo napisati u sledeem obliku:

( x 1x 2 )
Z=

12 22
+
n1 n2

Pod uslovom da je Ho istinita, statistika Z ima standardizovan normalan raspored.

5.Pojam, izraunavanje i primjena mjera cetralne tendecije ( ili aritmetike sredine ili prosjeka ) ?
Mjere centralne tendecije predstavlja sintezu vrijednosti numerikih obiljeja ijom se upotrebom omoguava
statistika analiza sa manjim brojem pokazatelja koji opisuju bitne karakteristike jedinica statistikih
skupova.
Aritmetika sredina je u praksi najee korienja mjera centralne tedencije a naziva se jo i prosjek.
Aritmetika sredina skupa oznaava se n sl. nain:
=

1
N

xi za uzorak

1
N

xi.

Aritmetika sredina je pod uticajem svih vrijednost obiljeja zato se izraunava na osnovu posmatranja svih
jedinica. U sluaju postojanja izrazito ekstremnih vrijednosti, aritmetika sredina predstavlja iskrivljeni
prikaz onoga to sadre podaci o posmatranim jedinicama.
6.Statistika i klasina definicija vjerovatnoe ?
Predpostavimo da se statistiki eksperimemt izvodi proizvoljno mnogo puta i da su svakom od tih izvoenaj
sluajaan dogaaj A moe realizovati ili ne. Ako n(A) oznaava broj realizacija dogaaja A u n ponovljenih
eksperimenata, tada je 0 n(A) n.
Kolinik

n( A)
n

naziva se relativna uestalost ili frenkvencija dogaaja Au tih n izvoenja.

Kada je skup elementarnih dogaaja konaan u koga su svi ishodi jednako vjerovatni, tada se na jednostavan
nain moe definisati vjerovatnoa sluajnog dogaaja. Vjerovatnoa proizvoljnog dogaaja A sastavljena je
od K elemenarnih dogaaja koja se moe predstaviti u obliku A = (ej 1,ej2.....ejk) jednaka je :
P(A) =
pj1 + pj2 + ..... + pjk
Ako svakom elemetarnom dogaaju ej pridruimo istu vjerovatnou pj =

P(A)=

k
n

1
n

, j= 1,2...n, dobijemo da je:

. Navedena definicija vjerovatnoe poznata je kao klasina ili Laplasova definicija vjerovatnoe