35x-175x

PL
CZ
SK
HU
HR
SI
SE

Instrukcja Obsugi
Nvod
Obsah k pouit
Nvod
Obsah na pouvanie
Hasznlati tasts
Upute za rukovanje
Navodilo za uporabo
Instruktionsbok

(PL) OSTRZEENIE!
Nigdy nie naley patrze przez aparat optyczny bezporednio w soce lub w jego okolice! Prosz
zwrci na to szczegln uwag, jeli uywaj j dzieci! Istnieje niebezpieczestwo olepnicia!
Opakowanie (plastikowe woreczki, gumy recepturki, itd.) przechowywa w miejscu niedostpnym dla dzieci!
(CZ) VAROVN!
Nedvejte se prostednictvm tohoto optickho pstroje pmo nebo do blzkosti slunce! Zvlt
bute pozorn, pokud zazen pouvaj dti! Hroz nebezpe OSLEPNUT!
Zabrate pstupu dt k obalovmu materilu (plastikov pytlky, gumov psky atd.)!
(SK) VAROVANIE !
S tmto optickm prstrojom sa nikdy nepozerajte priamo alebo do blzkosti slnka !
Dajte pozor zvl na to, ak ho pouvaj deti ! Existuje tu RIZIKO OSLEPNUTIA !
Obalov materil (plastikov obaly, gumov psky, at.) odstrte z dosahu det !
(HU) FIGYELMEZTETS!
Ezzel az optikai kszlkkel soha ne nzzen kzvetlenl a Napba vagy annak kzelbe! Klnsen
figyeljen erre, ha gyermekek hasznljk! MEGVAKULS veszly ll fenn!
A csomagolanyagokat (manyag zacskk, gumiszalagok stb.) gyermekektl tartsa tvol!
(HR) UPOZORENJE!
Sa ovim optikim uredajem nikada ne gledajte neposredno u sunce ili u blizinu sunca! Na to posebno
obratite panju, kada uredaj koriste djeca! Postoji OPASNOST OD OSLJEPLJIVANJA!
Materijal pakiranja (plastine vreice, gumene trake itd.) drite podalje od dohvata djece!
(SI) OPOZORILO!
S tem aparatom nikoli ne glejte direktno v sonce ali v bliino sonca. Obstaja NEVARNOST OSLEPITVE!
Otroci smejo uporabljati ta aparat samo pod nadzorstvom. Embalani material shranite nedosegljivo
otrokom. Obstaja NEVARNOST ZADUITVE!
(SE) VARNING!
Titta aldrig direkt p solen eller dess nrhet med denna optiska apparat! Var srskilt uppmrksam nr
apparaten anvnds av barn! Risk fr att BLI BLIND freligger!
Hll frpackningsmaterial (plastpsar, gummiband etc.) borta frn barn!

(PL) Uwaga!
W razie pyta i ewentualnych reklamacji prosimy o telefoniczny kontakt z kompetentnym centrum
serwisowym w Pastwa kraju. Adresy serwisw znajd Pastwo w tej instrukcji.

(CZ) Pozor!
Pokud mte dotazy nebo ppadn reklamace, spojte se nejprve telefonicky s pslunm servisnm
stediskem pro vai zemi. Adresy servisnch stedisek jsou pipojeny k tomuto nvodu na pouit.

(SK) Pozor!
Ak mte dotazy alebo prpadn reklamcie, spojte sa najprv telefonicky s prslunm servisnm
strediskom pre vau krajinu. Adresy servisnch stredsk s pripojen k tomuto nvodu na pouitie.

(HU) Figyelem!
Felvilgosts s esetleges reklamci esetn krjk, elszr az n orszgrt felels Service
Centerrel vegye fel telefonon a kapcsolatot. A szervizek cmeit jelen tmutatban tallja.

(HR) Upozorenje!
Ove upute za rukovanje na svome poetku i na kraju ukljuuju isklopive stranice. Na njima su prikazane
sve slike, koje su Vam potrebne za bolje razumijevanje tekstova sa uputama.

(SI) OPOZORILO!
Za posvetovanje in eventualne reklamacije se najprej obrnite na center storitev za stranke, ki je
pristojen za Vao dravo.

(SE) Obs!
Vid frgor och eventuella reklamationer var god ring frst upp det fr ditt land ansvariga servicecentrat.
Serviceadresserna terfinnes i denna anvisning.

(CZ) Nvod k pouit

10-13

(PL) To wprowadzenie zawiera na pocztku i na kocu

rozkadajce si kartki. Na nich wydrukowane s rysunki,
ktre maj Pastwu pomc w lepszym zrozumieniu tekstw
wprowadzajcych.

(SK) Nvod na pouvanie

14-17

(CZ) Tento nvod obsahuje na zatku a na konci vklopn

(HU) Hasznlati tasts

18-21

(HR) Upute za rukovanje

22-25

(SI) Navodilo za uporabo

26-29

(SE) Instruktionsbok

30-33

(PL) Instrukcja Obsugi

6-9

strnky. Na nich jsou vytitny vechny obrzky, kter

potebujete k lepmu porozumn textm v nvodu.
(SK) Tento nvod obsahuje vdy na zaiatku a konci
vyklpaten strany. Tam s uloen vetky obrzky, ktor
potrebujete pre lepie porozumenie textu nvodu.
(HU) Ennek az tmutatnak az elejn s a vgn is tallhat
egy-egy kinyithat oldal. Ezeken tallhat minden kp, amely az
tmutat szvegnek jobb megrtshez szksges.
(HR) Ovo uputstvo na poetku i kraju sadri stranice na
otvaranje. Na ovim stranicama su prikazane sve slike, koje su
Vam potrebne za lake razumijevanje tekstova sa uputama.
(SI) Ta navodila vsebujejo na zaetku in koncu strani, ki jih lahko
odprete navzven. Na teh straneh so natisnjene slike, ki jih boste
potrebovali za laje razumevanje vsebin navodil.
(SE) Denna anvisning omfattar vardera en utvikbar sida i brjan
och slutet. Hrp finns alla bilder, som du behver fr bttre frstelse av anvisningarnas texter.

Fig. 1

















Fig. 2

Fig. 3



Fig. 8

Fig. 4

Fig. 9

Fig. 10

11

(B)

(A)

Fig. 11

Fig. 13

Fig. 12

Fig. 5

Fig. 14a

Fig. 14b

Fig. 6
X
X
Y

Fig. 7
X

Wszystkie czci (rys. 1-3)






















4. Monta tubus:

Tubus teleskopu
Szukacz teleskopu
Pokrta regulujce (szukacz)
Wejcie tubusu
Obiektyw
Nasadka okulara
Stopie ustawienia ostroci
Zacisk tubusu
Gowica statywu (monta)
Pka na osprzt
ruby ustalajce (statyw)
Umocowanie regulujce (pka)
Nki statywu
Wa gitki do regulacji wartoci wysokoci (bezwzgldnej)
Wa gitki do regulacji wartoci azymutu
Rozdzielacz statywu
Ustawienie szerokoci geograficznej
3 okulary ( 31,7 mm lub 11/4) f=20mm f=12mm f=4mm
Zwierciado zenitalne
Soczewka odwrotna 1,5x

Aby zamontowa tutbus teleskopu (rys. 1, 1) prosz odkrci

rub zacisku tubusa (rys. 6, X) i otworzy j.
Nastpnie prosz ustawi tubus na rodku uchwytu i ponownie
zamkn zacisk.
Prosz zamkn uchwyt poprzez dokrcenie wczeniej odkrconej
ruby.
Teraz po tubus wraz z obejm montaow na montau tak, aby objektyw skierowany by na pnoc. Zamocuj uchwyt tubusa rub zaciskow
na gowicy montau (ryc. 7)
5. Monta nasadzenie okularu:
Pastwa teleskop jest podstawowo wyposaony w trzy okulary (rys.
1+2, 18) i jedno zwierciado zenitalne (rys. 1+2, 19).
Okularem okrelaj Pastwo odpowiednie powikszenie teleskopu.
Zanim nasadz Pastwo okulary i zwierciado zenitalne, prosz usun
pokryw przeciwpyow z nasadki okularu.
(rys. 1, 6) Prosz poluni rub zaciskow (rys. 8, X) przy nasadce
okularu i nasadzi najpierw zwierciado zenitalne. Nastpnie prosz
dokrci rub zaciskow (rys. 8, X).

Czci (rys. 15): Monta

A
B
C
D
E
F

Zacisk pionowy
Pytka przechylna
O deklinacji
Wa gitki (naprowadzania)
Wa gitki (osi deklinacji)
Pokrto regulacji ostroci

Na zakoczenie prosz umocowa w podobny sposb poprzez

otwarcie i zamknicie ruby zaciskowej (rys. 9, X) okular o rednicy
20mm w zwierciadle zenitalnym.
Prosz zwrci na to uwag, aby wgld okularu wskazywa pionowo do
gry. To uatwi wygodn obserwacj. W innym przypadku prosz
odkrci rub zaciskow (rys. 8, X) przy nasadce okularu i
przekrci zwierciado zenitalne w t pozycj.

Cz I Monta
1. Oglne wiadomoci/miejsce ustawienia:
Przed rozpoczciem montowania, prosz wybra odpowiednie miejsce
do ustawienia Pastwa teleskopu.
Bdzie to pomocne, jeli przyrzd zostanie zbudowany w takim
miejscu, w ktrym maj Pastwo dobry widok na niebo, stabilne
podoe i wystarczajc powierzchni do ustawienia.

6. Monta i regulacja szukacza (celownika):

Wczeniej zamontowany szukacz i umocowanie szukacza znajduj si w
opakowaniu.

Prosz wyj najpierw wszystkie czci z opakowania. Prosz

sprawdzi na podstawie rysunkw, czy wszystkie czci znajduj si w
opakowaniu.

Prosz wsun zupenie stop uchwytu szukacza w podstaw tubusu

teleskopu (rys. 10). Umocowanie szukacza naskakuje. Prosz zwrci
uwag, aby obiektyw szukacza pokazywa w kierunku wlotu tubusa.

Wane: Prosz dokrci rcznie wszystkie ruby, aby unikn

przekrcenia ruby.

Przy uchwycie szukacza (rys. 1, 3) znajduj si dwie ruby zaciskowe

(czarne) i jedna ruba zabezpieczajca w oysku sprynowym
(srebrna). ruby zaciskowe (czarne) naley przykrci rwnomiernie tak
daleko, aby poczu przy tym opr. Luneta szukacza jest teraz
zabezpieczona.

2. Monta - Statyw:

Przed rozpoczciem obserwacji naley koniecznie scentrowa lunetk

szukacza (celownika). Lunetka szukacza, jak i teleskop gwny musz
wkazywa dokadnie ten sam kierunek. Centrowanie przeprowadzamy w
sposb nastpujcy:

Nki statywu s ju zmontowane i poczone z gowic statywu

(rys. 1, 9) oraz rozdzielaczem statywu (rys. 1, 16).
Prosz wyj trjnogi statyw z opakowania i utawi pionowo nogami
statywu w d. Nastpnie wyj dwie nogi statywu i rozcign je
ostronie do w peni otwartej pozycji. Cay ciar statywu opiera si przy
tym na jednej nodze. Nastpnie postawi statyw prosto.

Za okular 20mm na zczk ktow i skieruj teleskop gwny na atwy

do znalezienia i charakterystyczny objekt w okolicy (jak n.p. wierzchoek
wiey kocielnej, szczyt dachu budynku itp. patrz ryc. 11). Odlego
do objektu powinna wynosi przynajmniej 200 300 m. Objekt
powinien znale si dokadnie w centrum pola widzenia okularu.

Cay ciar statywu opiera si teraz na jednej nodze. Nastpnie statyw

naley ustawi rwno. Wysu teraz kad nog statywu a do uzyskania
podanej dugoci (patrz ryc. 4), zwalniajc w tym celu obejmy
zaciskowe (cznie 3 sztuki patrz ryc. 1+4, 11). Zamknij obejmy i
ustaw statyw na twardym, poziomym gruncie.

Obraz w teleskopie nie jest wprawdzie odwrcony, lecz odpowiada on

odbiciu zwierciadlanemu. Obraz szukacza (celownika) odpowiada
rzeczywistoci zarwno w pionie, jak i w poziomie.
Obracaj jedno z dwch (lewe lub prawe) pokrte regulacji ustawienia
lunetki szukacza, stale obserwujc okular celownika. Kontynuuj t
czynno, dopki krzy celownika nie znajdzie si dokadnie w pozycji,
odpowiadajcej obrazowi z okularu teleskopu gwnego.

WSKAZWKA:
Maa poziomnica na pce na osprzt moe pomc
Pastwu przy poziomym ustawieniu Pastwa statywu.
3. Monta zamontowanie pki:

Regulacja ostroci lunetki szukacza (celownika)

Przekr obsad soczewki przedniej (ryc, 10, X) o jeden lub dwa
obroty w lewo. Moesz teraz zmienia pooenie piercienia blokujcego.

Pka na osprzt (rys. nr 1+3, 10) zakadana jest pask stron w d na

rodku rozdzielacza statywu (rys. 1, 16) i zamontowywana poprzez
przekrcenie zgodnie ze wskazwkami zegara (60) (rys. 5). Trzy noski
pyty pki musz przylega strzemiczkami do rozdzielacza statywu i
by unieruchomione.

Popatrz przez szukacz na oddalony przedmiot. Ustaw ostro obracajc

obsad soczewki przedniej do chwili otrzymania ostrego obrazu
przedmiotu. Zafiksuj ustawienie obsady soczewki przy pomocy
piercienia blokujcego.

-6-

7. Monta pokrywy przeciwpyowe:

4. Regulacja szerokoci geograficznej:

Aby ochroni wntrze Pastwa teleskopu przed kurzem i brudem, wlot

teleskopu jest chroniony przez pokrywy przeciwpyowe (rys. 12, X).
Pokrywy przeciwpyowe znajduj si rwnie na nasadce okularu
(rys. 1, 6).

Szeroko geograficzn stanowiska obserwacyjnego moesz ustali

przy pomocy mapy drogowej, atlasu lub znale w internecie. Niemcy
le pomidzy 54 (Flensbrg) i 48 (Monachium) szerokoci geograficznej.
Poluzuj rub ustalajc rektascensji poziomej (ryc. 14a, X) i przechlaj
pyt a do chwili, gdy szeroko geograficzna stanowiska bdzie
odpowiada wartoci na skali drka regulacji szerokoci geograficznej
(ryc. 14a, Y) n.p. 51.

Do obserwacji prosz cign pokrywy z wlotw okularw.

8. Monta gitkie way:
Aby uatwi precyzyjne ustawienie osi deklinacji i rektascencji, nasadza
si gitkie way na przewidziane do tego uchwyty obydwu osi.
(rys. 13, X)

PL

CZ

SK

5. Ustawienie kocowe
HU
Obr o deklinacji (ryc. 15, C) wraz z uchwytem teleskopu o 90.

Dugi gitki wa (rys. 1, 14) naley zamontowa rwnolegle do tubusu

teleskopu. Umocowanie nastpuje za pomoc ruby zaciskowej na
przewidzianym do tego karbie osi.

Wstaw tubus w uchwyt, zwr uwag, aby by prawodowo skierowany

(patrz ryc. i oznaczenie) i docignij rub zaciskow. Okular teleskopu
powinien by zwrcony w kierunku ziemi, za objektyw skierowany na
Gwiazd Polarn. Zwolnij teraz kolejno zaciski drka regulacji
szerokoci geograficznej i osi deklinacji, aby ustawi Gwiazd Polarn
dokadnie w centrum pola widzenia okularu.

Krtki gitki wa (rys. 1, 15) naley zamontowa z boku. Umocowanie

nastpuje za pomoc ruby zaciskowej na przewidzianym do tego
karbie osi.
Pastwa teleskop jest teraz gotowy do uytku.

Zamknij zaciski. Od tej chwili statywu nie mona ju porusza ani

przesuwa, gdy spowodowaoby to utrat ustawie. Po wykonaniu tych
czynnoci teleskop ustawiony jest prawidowo.

CZ II Obsuga

Procedura ta jest konieczna, aby byo moliwe naprowadzenie

teleskopu na okrelone objekty na niebie.
1. Obsuga Monta
Teleskop wyposaony jest monta nowego typu, umoliwiajcy
dokonywanie dwch rodzajw obserwacji:
A: azymutalnej najlepszej dla obserwacji objektw na ziemi
B: paralaktycznej najlepszej dla obserwacji nieba

6. Naprowadzanie i obserwacja
Przechyl teleskop gwny (tubus) o 90 (ryc. 15, C).
Obr teleskop o 180 w prawo lub w lewo, aby soczewka objektywu
bya skierowana w niebo.

ad A:
Ustawienie azymutalne umoliwia ruch teleskopu w paszczynie poziomej i pionowej.

Docignij wszystkie zaciski (ryc. 13, Y + ryc. 15, A) na tyle mocno, aby
byo moliwe naprowadzanie teleskopu przy pomocy wakw gitkich.

1. Poluzuj rub ustalajc rektascensji poziomej (ryc. 14a, X) i opu

pyt przechyln do pozycji poziomej (do oporu). Docignij ponownie
rub ustalajc.

Rczne uruchomienie osi godzinowej (osi RA) za porednictwem wau

gitkiego (ryc. 15, D) powoduje kompensacj przesunicia, zwizanego
z ruchem obrotowym Ziemi. W ten sposb objekt obserwowany
pozostaje cay czas w polu widzenia okularu.

2. Zwolnij zacisk pionowy (ryc. 15, A), ustaw tubus w pozycji poziomej i
zamknij zacisk.
Teleskop mona teraz obraca w paszczynie poziomej i pionowej przy
pomocy waw gitkich (ryc. 1, 14+15)

Aby rozpocz obserwacj innego objektu, musisz poluzowa zaciski

(ryc. 13, Y + ryc. 15, A), zwrci tubus w podanym kierunku i
ponownie docign zaciski. Nastawienie precyzyjne przeprowadzamy
przy pomocy waw gitkich (ryc. 1, 14 + 15).

ad B:
2. Obsuga: ustawienie teleskopu (noc):

WSKAZWKA:
Szeroko
geograficzn
Pastwa
stanowiska
obserwacji odnajd Pastwo w atlasie zawsze na
prawym bd lewym marginesie mapy. Informacje
otrzymaj Pastwo rwnie w urzdzie miasta,
katastralnym lub w internecie: tutaj np. na
www.heavens-above.com. Tam mog Pastwo jako
Anonymous user > Select wybra Pastwa kraj; Pastwa
dane zostan wtedy wywietlone.

Wiele obserwacji wymaga stanowiska moliwie ciemnego, poniewa

rda wiata (n.p. lampy lub latarnie uliczne) mog przyczyni si do
znacznego pogorszenia ostroci szczegw widocznych w okularze
teleskopu.
Kiedy opuszczamy jasno owietlone pomieszczenie w porze nocnej,
nasze oczy musz si przyzwyczai do panujcej na dworze ciemnoci.
Obserwacje astronomiczne powiniene wic rozpocz dopiero po
upywie ok. 20 minut od opuszczenia domu.

7. Obsuga szukacz:
Nie dokonuj obserwacji z pomieszcze zamknitych i ustaw teleskop
wraz z wyposaeniem na stanowisku na ok. 30 minut przed
rozpoczciem seansu, aby umoliwi wyrwnanie temperatur otoczenia
i wntrza tubusa.

Pastwa teleskop jest teraz z grubsza ustawiony i nastawiony.

Aby osign wygodn pozycj obserwacyjn, prosz odkrci
ostronie rub umocowania tubusa (rys. 1, 8), tak aby mogli
Pastwo skrca tubus teleskopu. Prosz ustawi okular i szukacz
teleskopu w pozycji, z ktrej mog Pastwo wygodnie prowadzi
obserwacj.

Naley rwnie zatroszczy si o to, aby teleskop by ustawiony na

rwnym i twardym gruncie.
3. Monta ustawienie pozycja podstawowa:

Precyzyjne ustawienie nastpuje za pomoc szukacza teleskopu.

Prosz spojrze przez szukacz i sprbowa ustawi gwiazd polarn
(rys. 16) w rodku krzya nitkowego szukacza. (rys. 17) Przy
dokadnym ustawieniu bd Pastwu pomocne wa (rys. 15, D) osi
godzinnej (rys. 15, F) oraz wa (rys. 15, E) osi deklinacyjnej .

Poluzuj rub ustalajc rektascensji poziomej (ryc. 14a, X) i ustaw pyt

przechyln (ryc. 15, B) w pozycji z grubsza zgodnej z szeroci
geograficzn stanowiska obserwacyjnego, uywajc w tym celu skali na
wsporniku pyty. Obr statyw w taki sposb, aby marka (N) skierowana
bya na pnoc. Grna krawd pyty przechylnej jest wtedy take
odwrcona w kierunku pnocnym (ryc. 14b), za drek regulacji
szerokoci geograficznej (ryc. 14a, Y) wskazuje kierunek poudniowy.

8. Obsuga obserwacja:
Po tym jak ustawili Pastwo gwiazd polarn w szukaczu, bd
Pastwo mogli, spogldajc przez okular, rozpozna w teleskopie
gwiazd polarn.
W razie potrzeby mog Pastwo za pomoc gitkiego wau podj
-7-

HR

SI

SE

dokadne ustawienie na gwiazd, jak rwnie ustawienie ostroci

obrazu za pomoc pokrta ustawienia ostroci (rys. 15, F).

12. Obsuga konserwacja:

Pastwa teleskop jest wysokowartociowym urzdzeniem optycznym. Z
tego powodu powinni Pastwo nie dopuszcza, aby kurz lub wilgo
miay kontakt z Pastwa teleskopem. Prosz take unika odciskw
palcw na soczewkach.

Oprcz tego mog Pastwo teraz poprzez wymian okularu (mniejsza

ogniskowa) ustawi wiksze powikszenie. Prosz zwrci uwag, e
powikszenie gwiazd jest prawie niezauwaalne.

Miaoby jednak doj do zabrudzenia lub zakurzenia Pastwa

teleskopu, prosz najpierw go usun przy pomocy mikkiego
pdzelka. Jeszcze lepiej nadaje sie do tego sprone powietrze!
Nastpnie prosz oczyci zanieczyszczone miejsce mikk,
niestrzpic si cierk. Odciski palcw na optycznych
paszczyznach usun Pastwo najatwiej przy pomocy mikkiej,
niestrzpicej si cierki, ktr namoczyli Pastwo wczeniej niewielk
iloci spirytusu salicylowego z apteki. Prosz nie czyci Pastwa
aparatu zbyt czsto. Uywanie spirytusu i/lub pdzla moe w duym
stopniu spowodowa uszkodzenia specjalnej warstwy na optyce.

WSKAZWKA:
Okulary s systemami soczewek zwrconymi ku oczom.
Poprzez okular zostaje odebrany obraz w punkcie
ogniskowym obiektywu, tzn. zostaje ukazany i jeszcze raz
powikszony. Potrzebne s okulary z rnymi ogniskowymi,
aby osign rne powikszenia.
Prosz rozpoczyna kad obserwacj z okularem o niskim
powikszeniu (= wysza ogniskowa 20mm).
9. Obsuga poszukiwanie gwiazd:

Jeli Pastwa teleskop zakurzy si lub zawilgotnieje od wewntrz,

prosz nie prbowa go czyci samemu, tylko zwrcic si z tym do
wymienionego w instrukcji centrum serwisowego MEADE w Pastwa
kraju.

Na pocztku na pewno trudno przychodzi Pastwu odnale si na

gwiadzistym niebie, poniewa gwiazdy i konstelacje gwiazd znajduj si
cay czas w ruchu i zmieniaj swoj pozycj na niebie zalenie od pory
roku, daty i godziny.
Wyjtkiem jest gwiazda polarna. Przez ni przechodzi wyimaginowana
przeduona o biegunowa ziemi. Jest ona gwiazd sta i punktem
wyjciowym wszystkich map gwiazd. Na rysuku widz Pastwo
niektre znane konstalacje gwiazd i ich ukady, ktre s widoczne przez
cay rok. Ukad cia niebieskich jest jednake zaleny od daty i godziny.
Jeeli Pastwo ustawili teleskop na jedn z tych gwiazd, stwierdz
Pastwo, e po krtkim czasie zniknie ona z pola widzenia Pastwa
okularu. Aby wyrwna ten efekt, prosz uruchomi gitki wa
(rys. 15, D) osi rektascencji i Pastwa teleskop bdzie poda za
pozornym torem lotu tej gwiazdy.

Zacznik

10. Obsuga osprzt:

Ksiyc (rys. 20)

Ksiyc jest jedynym naturalnym satelit ziemi
Orbita:
ok. 384.400 km oddalona od ziemi
rednica:
3.476 km
Odlego:
384.401 km

1. Moliwe obiekty obserwacji

Poniej wyszukalimy dla Pastwa kilka bardzo interesujcych cia
niebieskich i zbiorw gwiazd i je objanilimy. Na kocu instrukcji mog
Pastwo zobaczy nawizujce do tego rysunki, z ktrych dowiedz si
Pastwo, jak mona te obiekty zobaczy przez Pastwa teleskop z
dostarczonymi
okularami
przy
dobrych
warunkach
pogodowych.

Pastwa teleskop jest podstawowo wyposaony w trzy okulary (rys. 2,

18).
Przez wymian okularw okrelaj Pastwo odpowiednie powikszenie
teleskopu.
Wskazwka:
Ogniskowo teleskopu
700 mm
700 mm
700 mm

:
:
:
:

ogniskowo okularu
20 mm
12 mm
4 mm

Ksiyc jest znany od prahistorycznych czasw. Jest on po socu

drugim co do jasnoci obiektem na niebie. Poniewa ksiyc okra raz
na miesic ziemi, zmienia si stale kt midzy ziemi, ksiycem i
socem; wida to po cyklach faz ksiyca. Czas pomidzy dwoma
nowiami ksiyca wynosi 29,5 dni (709 godzin)

= powikszenie
= 35 x
= 58 x
= 175 x

Gwiazdozbir ORION / M42 (rys. 21)

Rektascencja:
05:32.9 (godziny : minuty)
Deklinacja:
-05:25 (stopnie : minuty)
Odlego:
1.500 lat wietlnych

Zwierciado zenitalne (rys. 1+2, 19) powoduje odwrcenie obrazu

(odbicie zwierciadlane) i jest dlatego uywane tylko do obserwacji nieba.
Aby otrzyma obraz wyprostowany, o waciwych stronach, naley uy
dostarczon soczewk odwracajc.
Prosz odkrci rub zaciskow (rys. 8, X) i usun zwierciado
zenitalne z nasadki okularu (rys. 1,6). Nastpnie prosz wsadzi prosto
soczewk odwracajc (rys. 2, 20) w nasadk okularu i ponownie
dokrci rcznie rub zaciskow. Nastpnie wsun okular (np.
f=20mm) w otwr soczewki odwracajcej i ponownie dokrci rub
zaciskow (rys. 9, X)

W odlegoci 1500 lat wietlnych Mgawica Oriona (M42) jest

najjaniejsz dyfuzyjn mg na niebie widoczna goym okiem, i
wartym obejrzenia obiektem dla teleskopw we wszystkich rozmiarach,
od najmniejszej lornetki polowej do najwikszych naziemnych
obserwatoriw i teleskopu w przestrzeni kosmicznej Hubble.
Chodzi tu o gwn cz duo wikszej chmury z gazu wodoru i kurzu,
ktra z 10 stopniami obejmuje ponad poow Gwiazdozbioru Oriona.
Rozmiar tej gigantycznej chmury wynosi kilkaset lat wietlnych.

11. Obsuga demonta:

Gwiazdozbir LEIER / M57 (Rys. 22)
Rektascencja:
18:51.7 (godziny : minuty)
Deklinacja:
+32:58 (stopnie : minuty)
Odlego:
4.100 lat wietlnych

Po zapewne interesujcej i pomylnej obserwacji zalecane jest, aby cay

teleskop przechowywa w pomieszczeniu suchym i dobrze
wywietrzonym. Przy niektrych modelach teleskopw mona monta i
statyw rozdzieli przez proste rozkrcenie. Pastwa ustawienia
montau pozostaj przy tym niezmienione. Prosz nie zapomnie o
naoeniu pokryw przeciwpylnych na wlot tubusa i na nasadk okularu.
Powinni Pastwo take wszystkie okulary i osprzt optyczny ulokowa w
odpowiednich pojemnikach

Sawna mgawica piercieniowa M57 w Gwiazdozbiorze Leier

uznawana jest czsto za prototyp mgawicy planetarnej; naley do sztuk
okazowych letniego nieba pkuli pnocnej. Nowsze badania
pokazay, e prawdopodobnie chodzi tutaj o piercie (torus) z
jasnowieccej materii, ktry obejmuje gwiazd centraln (widoczny
tylko przy pomocy wikszych teleskopw), a nie o kulist lub
elipsoidaln struktur gazow. Gdyby t mgawic piercieniow
obserwowao si z paszczyzny bocznej, podobna byaby ona do
Mgawicy Dumbell M27. Spogldamy przy tym obiekcie dokadnie na
biegun mgawicy.

WANE przy zwrotach:

Prosz zwrci uwag na to, aby artyku by starannie
zapakowany do przesyki. Prosz w miar moliwoci uy
do tego oryginalne opakowanie. Prosz doczy kopi
kwitu zakupu i krtki opis usterki.
Bardzo dzikujemy !!

Gwiazdozbir Lisek / M27 (Rys. 23)

Rektascencja:
19:59.6 (godziny : minuty)
Deklinacja:
+22:43 (stopnie : minuty)
Odlego:
1.250 lat wietlnych

-8-

Mgawica Dumbell M27 lub Mgawica Hantel w Gwiazdozbiorze Lisek

bya pierwsz odkryt planetarn mgawic. 12 lipca 1764 r. odkry
Charles Messier t now i fascynujc klas obiektw. Widzimy ten
obiekt dokadnie z jego paszczyzny rwnikowej. Ogldanoby
Mgawic Dumbell z jednego z biegunw, wykazaaby ona form
piercienia i jej widok podobny byby do tego, jaki znamy z Mgawicy
Piercieniowej M57.

4. SERWIS I GWARANCJA
Na niniejsze urzdzenie udzielamy gwarancji na 5 lat/a od daty zakupu.
Naley zachowa paragon jako dowd zakupu.
Nasz artyku wyprodukowany zosta zgodnie z najnowoczeniejszymi
metodami produkcji i poddany zosta dokadnej kontroli jakoci.
Centrum serwisowe
W przypadku pyta dotyczcych produktu oraz ewentualnych reklamacji
prosimy zwrci si do centrum serwisowego. Przeszkoleni pracownicy
chtnie udziel Pastwu pomocy. Numer telefonu gorcej linii serwisu
podany jest poniej. W przypadku koniecznoci skorzystania z gwarancji
(naprawy lub wymiany) pracownik serwisu poda Pastwu adres, na ktry
naley odesa produkt.

Obiekt ten mona ju dobrze oglda przy w miar dobrych warunkach

pogodowych, przy maych powikszeniach.
2. Dane techniczne:
Rodzaj konstrukcji:
Ogniskowa:
rednica obiektywu:
Powikszenie:
Szukacz:
Monta:

achromatyczny refraktor (2 soczewki)

700mm
70mm
35 - 58 - 175 -krotne (w zalenoci od
okularu)
6x25
rwnikowy (EQ-3) na aluminiowym
statywie o regulowanej wysokoci

pomoc:

Brak obrazu

zdj pokryw przeciwpyow z

wlotu obiektywu.

Nieostry obraz

uregulowa ostro piercieniem

ogniskujcym.

Niemoliwe ustawienie ostroci

odczeka wyrwnanie temperatury

(ok. 30 min).

Zy obraz

nie obserwowa nigdy przez szyb

okna

Usuwanie wad oraz zwroty

W okresie obowizywania gwarancji usuwamy bezpatnie wszystkie
ewentualne wady materiaowe oraz produkcyjne. Z gwarancji wyczone
s wady, ktre powstay z winy uytkownika lub w wyniku
nieprawidowego uywania, prb naprawy urzdzenia lub podobnych
dziaa podejmowanych przez nieupowanione do tego osoby. W
przypadku koniecznoci naprawy lub wymiany produktu pracownik
serwisu poda Pastwu adres, na ktry naley odesa produkt.
W przypadku odsyania produktu naley uwzgldni, co nastpuje:
Artyku odesa starannie zapakowany. W miar moliwoci uy
oryginalnego opakowania.
Wypeni nastpujcy formularz zwrotw i doczy go wraz z kopi
paragonu do przesyki.
Formularz zwrotw
Nr zdarzenia*: ............................................................................
Nazwa produktu: ........................................................................

Obiekt obserwacji widoczny w

szukaczu, a nie w teleskopie
Ciko chodzce naprowadzanie
osi przez way

Krtki opis usterki: ......................................................................

................................................................................................
................................................................................................

nastawi szukacz
(patrz Cz I 6)

Nazwisko, imi: ..........................................................................

Kod pocztowy i miejscowo:........................................................

wybalansowa teleskop

Ulica i numer domu: ....................................................................

Telefon: ....................................................................................

Pomimo zwierciada zenitalnego

krzywy obraz

CZ

SK

HU

Numer gorcej linii serwisu: 00 800 6343 7000

3. Usuwanie bdw:
Bd:

PL

Data zakupu: ..............................................................................

Nasadka okularu musi by

ustawiona pionowo.

Podpis: ......................................................................................
*podawany przez centrum serwisowe

-9-

HR

SI

SE

Vechny dly (Obr. 1-3):






















4. Nastaven tubusu:

Tubus teleskopu
Teleskopick hledek
Seizovac rouby (hledek)
Otvor tubusu
Objektiv
Tubus pro okulr
Zaostovac koleko
Svorka tubusu
Hlava stativu (mont)
Polika pro psluenstv
Zajiovac rouby (stativ)
Upevovac rouby (odkldac polika)
Nohy stativu
Ohebn hdel pro nastaven vky (elevace)
Ohebn hdel pro nastaven azimutu
Vztuhy noh stativu
Nastaven zempisn ky
3 okulry ( 31,7 mm nebo 11/4) f=20mm f=12mm f=4mm
Zenitov zrcadlo
Inverzn oka 1,5x

Pri monti tubusu teleskopu (obr. 1, 1) uvolnete rouby objmky

tubusu (obr. 6, X) a rozthnete objmku.
Vlote tubus do stredu objmky a sthnete objmku. Objmku
uzavrete dothnutm drve uvolnench roubu.
Nasate tubus vetn svorky tubusu otevenm koncem objektivu v
severnm smru na mont. Pipevnte drk tubusu pchytnm
roubem na hlavu monte.
5. Mont - hledcek:
Pri monti hledcku stativu (2) nejdrve uvolnete upevnovac rouby
hledcku (4). Pridrte hledcek s objektivem, ve smeru otevren
tubusu, na drku a opatrne zaroubujte rouby.
6. Uspodn - mont hledku a vystedn:
Hledek a jeho konzola jsou v balen u pedbn smontovny.
Zasute nohu konzoly hledku v celm rozsahu do zkladny
tubusu dalekohledu (obr. 10). Konzola hledku do zkladny
zapadne. Pi tto innosti dejte pozor, aby hledek smoval
objektivem ke vstupnmu otvoru tubusu.

Dly (Obr. 15): Mont

A
B
C
D
E
F

Vertikln upnn
Sklopn deska
Osa deklinace
Ohebn hdel (pro sledovac pohon)
Ohebn hdel (osa deklinace)
Nastaven ostrosti

Na konzole hledku (obr. 1, 3) se nachzej dva upnac rouby

(ern) a jeden protiroub s provou podlokou (stbrn). Tyto
(ern) upnac rouby nyn souasn utahujte, dokud nepoctte
odpor. Hledek je tmto pevn namontovn.

st I uspodn
1. Veobecn informace/Umsten:
Pred zahjenm montze teleskopu muste pro jeho umsten zvolit
vhodn msto.
Nejvhodnej umsten teleskopu je na takovm mste, kde mte
voln vhled na oblohu, stabiln podklad a dostatecn mnostv
msta kolem sebe.
Nejprve vyjmete z krabice vechny soucstky a na zklade nkresu
zkontrolujte, zda dn soucstka nechyb.
Pozor: Vechny rouby utahujte rucne, aby nedolo k jejich
pretaen.
2. Nastaven stativu:
Nohy stativu jsou namontovny z vroby na hlavu stativu (obr. 1, 9)
a spojen vztuhami (obr. 1, 16).
Trojnoh stativ vyjmte z obalu a postavte ho kolmo nohami na
zem. Nyn opatrn vythnte dv nohy stativu do pln oteven
polohy. Cel vha stativu nyn le na jedn noze. Potom stativ
narovnejte.
Cel hmotnost stativu spov na jedn noze. Nsledn uvete
stativ do rovn polohy. Vythnte jednotliv kadou nohu stativu na
poadovanou dlku (viz obr. 4) - za tmto elem uvolnte aretan
klipy (obr. 1 + 4, 11) (celkem 3 kusy). Uzavete aretan klipy a
umstte stativ na pevn a rovn podklad.
TIP:
Pi sprvnm nastaven stativu vm pome mal vodovha
na odkldac police.

Ne zanete s pozorovnm, je bezpodmnen nutn provst

nastaven hledku hledek i dalekohled musej bt
nasmrovny na pesn stejnou polohu. Pi nasmrovn
postupujte nsledovn:
Vezmte okulr 20 mm, nasate jej do zenitovho zrcadla a
nasmruje hlavn dalekohled na snadno viditeln, jednoznan
definovan pozemsk objekt (obr. 11: vrchol kosteln ve, heben
stechy obytnho domu). Vzdlenost by mla bt nejmn 200 300 m. Objekt by ml mt viditeln pesn uprosted pole okulru.
Zobrazen obrazu je sice vzpmen, avak stranov pevrcen. V
hledku je vak zobrazen vzpmen a stranov sprvn.
Nyn otejte (doprava a doleva) obma stavcmi rouby
hledkovho dalekohledu a nepetrit pozorujete obraz v
hledku. Pokraujte a do okamiku, kdy nitkov k hledku
doshne pesn polohy, odpovdajc pohledu do okulru hlavnho
dalekohledu.
Zaosten hledkovho dalekohledu:
Otote pedn objmkou oky (obr. 10, X) o jednu a dv otky
doleva. Nyn mete jednotliv nastavit kontrakrouek.
Pohldnte do hledku a zaostete na njak vzdlen objekt.
Otejte pedn objmkou oky doprava nebo doleva a do
zaosten objektu. Zaroubujte nyn kontrakrouek ve smru objmky
oky.
7. Mont nasazen okulru:
Ve standardnm proveden teleskopu naleznete dva okulry
(obr. 1+2, 18) a jedno zenitov zrcadlo (obr. 1+2, 19).
Pomoc okulru si muete nastavit zveten u Vaeho teleskopu.

3. Stavba Mont odkldac poliky:

Odkldac poliku na psluenstv (obr. 1+3, 10) nasadme plochou
stranou dol na soustednou vztu noh stativu (obr. 1, 16) a jednm
otoenm doprava (60) upevnme. (Obr. 5) Ti vstupky odkldac
poliky se pitom mus shodovat s drky na vztuhch stativu a bt
v nich zajitny.

Pred nasazenm okulru a zenitov zrcadlo, sejmete ochrann kryt z

hrdla okulru (obr. 1, 6) a zenitov zrcadlo. Uvolnete upnac roub
(obr. 8, X) na hrdle okulru a nasadte zenitov zrcadlo do hrdla
okulru. Pot opet prithnete upnac roub (obr. 8, X) na hrdle
okulru.
Stejnm zpusobem upevnete upnacmi rouby (obr. 9, X) v zenitov
zrcadlo okulr 20 mm.
Dbejte na to, aby pohled okulrem smeroval kolmo vzhuru.
V opacnm prpade uvolnete na hrdle okulru spnac rouby a
otcejte zenitov zrcadlo v tto pozici.

- 10 -

8. Stavba Ohybn hdele:

5. Konen nasmrovn

Pro ulehen nastaven deklinan a rektascenzn osy jsou na

pslunch drcch os nasazeny ohybn hdele. (Obr. 13, X)

Otote osou deklinace (obr. 15, C) vetn drku dalekohledu o

90.

Dlouh ohybn hdel je namontovn (obr. 1, 14) rovnobn s

tubusem dalekohledu. Upevuje se upnacm roubem v mst
zezu na hdeli.
Krtk ohybn hdel je namontovn (obr. 1, 15) pn k tubusu
dalekohledu. Upevuje se upnacm roubem v mst zezu na
hdeli.
V teleskop je tmto pipraven k pozorovn.

ST II manipulace
1. Manipulace - Mont
V dalekohled je vybaven novm druhem monte, kter
Vm umon dva druhy pozorovn.
A: Azimutln = ideln pro terestrick (pozemsk) pozorovn
B: Paralaktick = ideln pro pozorovn oblohy
K A:
Pi azimutlnm nastaven probh pohyb dalekohledu v
horizontlnm a vertiklnm smru.
1. Uvolnte roub aretace vky pl (obr. 14a, X) a desku sklonu
snite a do horizontln polohy (a na doraz). roub aretace vky
pl znovu uthnte.
2. Uvolnte vertikln aretaci (obr. 15, A), nastavte tubus do
horizontln polohy a aretaci znovu uthnte. Dalekohledem nyn
mete otenm obou ohebnch hdel (obr. 1, 14+15) pohybovat
v horizontlnm a vertiklnm smru.
K B:
2. Manipulace - postaven (v noci):
Postaven dalekohledu na zatemnnm mst je pro adu
pozorovn velmi dleit, protoe ruiv zdroje svtla (lampy,
poulin svtla) mohou mt negativn vliv na ostrost detail zobrazen.
Pokud z osvtlen mstnosti noci pejdete do venkovnho prostoru,
musej si Vae oi nejprve na tmu zvyknout. Po cca 20 minutch pak
mete zahjit astronomick pozorovn.

Umstte tubus sprvn do drku (viz zobrazen/znaka) a

uthnte aretan roub. Vtah okulru dalekohledu nyn ukazuje k
podlaze, objektiv ve smru k Polrce. Aretaci stavc tye
zempisn ky a osy DEC postupn uvolnte a umstte Polrku
do stedu zornho pole okulru.

Tato procedura je nutn, aby byl zajitn trval pohyb dalekohledu

pi sledovn objekt na obloze.

HR

6. Poloha pro sledovn, resp. pozorovn

SI

Sklote hlavn dalekohled (tubus) o 90 ( obr. 15, C). Otote

dalekohledem o 180 doprava, resp. doleva tak, aby oka
objektivu byla nasmrovna k obloze.

SE

Pevn uthnte vechny aretace (obr. 13, Y + Abb. 15, A) tak, aby
pohyb dalekohledu pi sledovn mohl probhat pomoc ohebnho
hdele.
Run ovldn hodinov osy (osa R.A) pomoc ohebnho hdele
(obr. 15, D) vyrovnv oten zemkoule, take sledovan objekt
zstv trvale v zornm poli okulru.
Pokud chcete dalekohled nasmrovat na jin objekt, uvolnte
aretaci (obr. 13, Y + obr. 15, A), hlavn tubus nastavte do
poadovanho smru a aretaci opt uthnte. Pesn nastaven je
opt provdno ohebnm hdelem ( obr. 1, 14+15).
TIP:
Zempisnou ku svho pozorovacho msta najdete v
atlase vdy na pravm nebo levm okraji zempisn mapy.
Tuto informaci mete tak zskat od mstsk sprvy, katastrlnho adu nebo najt na Internetu: Napklad na adrese
www.heavens-above.com. Jako anonymn uivatel
(anonymous user) zvolte svou zemi; zobraz se pslun
daje.

Dle dbejte na to, aby dalekohled stl na rovnm a stabilnm

podkladu.

Za celem dosaen pohodln pozice k pozorovn, je nutn uvolnit

rouby objmky tubusu (obr. 1, 8) tak, e muete tubus teleskopu
libovolne otcet.
Nastavte okulr a hledcek do takov pozice, ze kter muete
objekt pohodlne pozorovat.

V teleskop je jen hrube serzen a nastaven.

Jemn nastaven se uskuten pomoc hledku dalekohledu.

Pozorujte hledkem Polrku (obr. 16) a nastavte ji do stedu
zmrnho ke. (Obr. 17) Pi tomto nastaven si pomote hdelem
(obr. 15, D) hodinov osy a hdelem (obr. 15, E) deklinan osy.
8. Obsluha pozorovn:

4. Nastaven zempisn ky
Zjistte zempisnou ku Vaeho stanovit podle mapy, atlasu
nebo daj z internetu. Nmecko se nachz mezi 54 (Flensburg)
a 48 ( Mnichov) zempisn ky.
Uvolnte aretaci vky pl (obr. 14a, X) a sklopte desku, a slo na
stavc tyi zempisn ky (obr. 14, Y) odpovd poloze Vaeho
stanovit (nap. 51).

- 11 -

SK

HU

7. Obsluha hledcek:

Uvolnte roub aretace vky pl (obr. 14a, X) a nastavte desku

sklonu (obr. 15, B) zhruba podle stupnice pchytn tye podle
zempisn ky Vaeho stanovit. Otote trojnoh stativ znakou
(N) ve smru k severu. Horn strana sklopn desky ukazuje tak k
severu (obr. 14 b). Stavc ty zempisn ky (obr. 14a, Y)
ukazuje k jihu.

CZ

Aretaci nsledn opt pevn uthnte. Trojnohm stativem ji

nesmte pohybovat ani jej znovu nastavovat, jinak dojde k naruen
nasmrovn. Dalekohled je nyn nasmrovn sprvn.

Pozorovn neprovdjte z uzavench mstnost a V dalekohled s

psluenstvm postavte na stanovit cca 30 minut ped zahjenm
pozorovn, aby bylo zajitno vyrovnn teplot v tubusu.

3. Mont - vystedn - zkladn poloha:

PL

Pot, co jste umstili Polrku v hledcku teleskopu a podvte-li se

skrze okulr, uvidte Polrku.
Je-li to nutn, muete s pomoc flexibilnho chytu zamerit hvezdu
presneji a za pouit regulace ostrosti (obr. 15, B) nastavit ostrost
obrazu. Uvdomte si, e zvten hvzd je sotva zpozorovateln.
TIP:

Okulry jsou ty sti systmu oek, na n se pikld

oko. Pomoc okulru se snm, tedy zviditeluje objekt,
kter vznik v ohnisku objektivu, a jet se zvtuje. Aby
bylo mono doshnout rznch zvten, je poteba okulr s rznmi ohniskovmi vzdlenostmi.
Kad pozorovn zante s okulrem s nzkm
zvtenm (= mal ohniskov vzdlenost 20 mm).

9. Obsluha hledn hvezdy:

Na zactku bude pro Vs tek zorientovat se v hvezdnm nebi,
vzhledem k tomu, e hvezdy a souhvezd neustle men svou polohu
na nebi dle obdob data a casu.
Vjimku tvor Polrka, kter je stlou hvezdou a stala se zchytnm
bodem pro vechny hvezdn mapy.
Na zactku byste meli pozorovat nekter z nejznmejch souhvezd
a skupin hvezd, kter jsou pozorovateln behem celho roku.
Umsten nebeskch teles zvis na datu a hodine. Jestlie jste
zamerili V teleskop presne na jednu z techto hvezd, zpozorujete,
e po nekolika minutch Vm unikla z Vaeho zornho pole. Abyste
vyrovnali tento efekt, muste pootocit flexibilnm chytem (obr. 15,
D) hodinov osy a V teleskop bude nsledovat trajektorii tto
hvezdy.

V teleskop m v zkladn vbav ti okulry (obr. 1+2, 18).

:
:
:
:

okulr
20 mm
12 mm
4 mm

=
=
=
=

ST III
1. Mon pedmty pozorovn
V tto sti jsme pro vs vyhledali a pinme informace o
nkterch velmi zajmavch nebeskch tlesech a hvzdokupch.
Na piloench vyobrazench na konci nvodu je uvedeno, jak
mete pi dobrch podmnkch viditelnosti vidt objekty
prostednictvm vaeho teleskopu pomoc dodanch okulr:
Msc (obr. 20)
Msc je jedin pirozen satelitn objekt zem
Obn drha:
cca 384 400 km vzdlen od zem
Prmr:
3 476 km
Vzdlenost:
384 401 km

10. Obsluha prsluenstv:

Upozornen:
Ohniskov vzdlenost
700 mm
700 mm
700 mm

Pokud se do vnitnch st teleskopu dostane prach nebo vlhkost,

nepokouejte se zazen sami istit, ale obrate se v tomto ppad
na svho prodejce pop. na servisn centrum Lidl ve sv zemi.

zveten
35 x
58 x
178 x

Diagonln prizma (obr. 8, X) zpusob prevrcen obraz (zrcadlove

obrcen) a z tohoto duvodu je vloena do teleskopu pred
pozorovnm Zeme.
Abyste vidli obrzek nepevrcen a sprvn, muste pout
pevracejc oky, kter jsou soust dodvky.
Uvolnte svrac roub (obr. 8, X) a odejmte zenitov zrcadlo z
hrdla okulru (obr. 1, 6). Nyn nasate pevracejc oky (obr. 2,
20) rovn na hrdla okulru a svrac roub opt dothnte rukou.
Pak nasate okulr (nap. f=20 mm) do otvoru na pevracejc oce
a dothnte svrac roub (obr. 9, X).
11. Obsluha demont:
Po ukoncen zajmavho a spenho pozorovn Vm
doporucujeme umstit
V teleskop na such a dobre vetran msto. U nekterch
teleskopu muete jednoduchm zpusobem rozmontovat trojnoku
stativu od opernho systmu.
Vae nastaven zustane zachovno.
Nezapomente nasadit na tubus a okulr ochrann kryt. Tak
nezapomente uloit vechny okulry a optick prsluenstv do jejich
obalu.
TIP:

Pevracejc oka nen vhodn pro astronomick

pozorovn. Pi astronomickm pozorovn pracujte
pouze se zenitovm zrcadlem a okulrem.
Pro pozorovn zem a prody mete pout
pevracejc oku spolen s okulrem.

Msc je znm ji od prehistorickch dob. Po slunci je druhm

nejjasnjm objektem na obloze. Protoe msc udl okruh kolem
zem jednou za msc, neustle se mn hel mezi zem, mscem
a sluncem; to je mono vidt na cyklech msnch fz. Doba mezi
dvma po sob jdoucmi fzemi novolunn pedstavuje cca 29,5 dn
(709 hodin).
Souhvzd ORION / M42 (obr. 21)
Rektascenze:
05:32.9 (hodiny : minuty)
Deklinace:
-05:25 (stupn : minuty)
Vzdlenost:
1 500 svtelnch let
Se vzdlenost cca 1500 svtelnch let je mlhovina Orion (M42)
nejjasnj difzn mlhovinou na obloze je viditeln pouhm okem
a je vdnm objektem pro pozorovn teleskopy vech velikost - od
tch nejmench dalekohled a po ty nejvt v zemi ukotven
observatoe a Hubblv vesmrn teleskop.
Jedn se o hlavn st mnohem vtho mrana z plynnho vodku a
prachu, kter se rozprostr na vce ne 10 stupnch pes polovinu
souhvzd Orions. ka tohoto obrovskho mrana pedstavuje
nkolik stovek svtelnch let.
Souhvzd LYRY / M57 (obr. 22)
Rektascenze:
18:51.7 (hodiny : minuty)
Deklinace:
+32:58 (stupn : minuty)
Vzdlenost:
4 100 svtelnch let
Znm prstencov mlhovina M57 v souhvzd Lyry je asto
povaovna za prototyp planetrn mlhoviny; pat mezi ndhern
objekty letn oblohy severn polokoule. Novj zkoumn ukzala, e
se s nejvt pravdpodobnost jedn o prstenec (torus) ze svtle
zc ltky, kter je soustedna okolo centrln hvzdy (je mono ji
vidt pouze pomoc vtho teleskopu) a nikoliv o kulovou nebo
eliptickou strukturu plyn. Pokud by se prstencov mlhovina
sledovala z boku, byla by podobn mlhovin inka M27. U tohoto
objektu se dvme pmo na pl mlhoviny.
Souhvzd Litika / M27 (obr. 23)
Rektascenze:
19:59.6 (hodiny : minuty)
Deklinace:
+22:43 (stupn : minuty)
Vzdlenost:
1 250 svtelnch let

12. Obsluha pce o teleskop

V teleskop je vysoce kvalitn optick prstroj. Z tohoto duvodu
zajistete, aby se V teleskop nedostal do kontaktu s prachem nebo
vlhkost. Nezanechvejte otisky prstu na cockch.
Jestlie se necistoty nebo prach usad na Vaem teleskopu, meli
byste je nejprve odstranit jemnm teteckem. Pot vycistete
zneciten msto mekkm hadrkem.Jet vhodnj je stlaen
vzduch z ndobky se stlaenm vzduchem a s rozpraovaem!
Nejlep zpusob jak odstranit otisky prstu z optickch povrchu je
pouit mekkho hadrku, na kter jste nanesli trochu alkoholu.
Jestlie se do Vaeho teleskopu dostal prach nebo necistoty,
nesnate se jej vycistit sami, ale obratte se na odbornho
specialistu.

Mlhovina Dummbell M27 neboli inka v souhvzd Litiky byla

prvn planetrn mlhovina, kter vbec byla objevena. Tento nov a
fascinujc objekt objevil 12. ervna 1764 Charles Messier. Tento
objekt vidme tm pesn z jeho rovnkov rovn. Pokud bychom
se dvali na mlhovinu inky z jednoho z pl, pak by pravdpodobn
vytvela tvar prstence a jej obraz by byl podobn tomu, kter znme
z prstencov mlhoviny M57.
Tento objekt je mono dobe pozorovat ji pi sten dobrch
povtrnostnch podmnkch pi malm zvten.

Zazen neistte pli asto. Pli ast pouvn isticho

alkoholu a/nebo tteku me mt za nsledek pokozen
optickch st, je jsou opateny specilnmi vrstvami.

- 12 -

2. Technical Data

4. SERVIS A ZRUKA

Design:
Focal length:
Lens diameter:
Magnification:
Viewfinder:
Mount:

Za tento pstroj pebrme zruku na 5 let ode dne koup. Uschovejte

si prosm doklad o koupi jako dkaz.
N produkt byl vyroben nejnovjmi vrobnmi postupy a podroben
pesn kontrole kvality.

achromatic refracting telescope with 2 lenses

700 mm
70 mm
35 - 58 - 175 X (depending on eyepiece).
6x25
equatorial (EQ-3) on a vertically adjustable
aluminium tripod.

3. Poruchy

SK

HU

Pomoc:

Servisn hork linka: 00 800 6343 7000

dn obraz

Odstrante ochrann kryt a

slunecn clonu z objektivu.

Odstrann zvad a vrcen dodvky

V zrun dob bezplatn odstranme vechny ppadn materilov
nebo vrobn vady. Zruka se nevztahuje na vady, kter lze odvozovat ze
zavinn uivatele nebo neodbornho pouvn, kdy se pstroj
pokouela opravit neautorizovan tet osoba apod. Pokud by byla nutn
oprava resp. vmna produktu, sdl Vm pracovnk servisnho centra
adresu pro vrcen dodvky.

Ostrost nastavte pouitm

ostrcho krouku

Nen mon zaostrit

Vyckejte na vyrovnn teploty

patn obraz

Nikdy nepozorujte objekty

pres sklenenou tabuli

Objekt pozorovn je
viditeln hledckem,
ale ne teleskopem

Nastavte hledcek
(viz. Mont: bod 6)

Tekopdn pohyb
os v chytech

Vyven teleskopu

I pres pouit diagonln

prizmy je obraz ikm

Okulr mus bt v diagonln

prizme vertiklne nastaven

CZ

Servisn centrum
V ppad dotaz k produktu a ppadnch reklamac kontaktujte prosm
servisn centrum. Vykolen pracovnci Vm rdi pomohou. Servisn
hork linka je uvedena ne. Budete-li potebovat zrun servis (opravu
nebo vmnu), sdl Vm pracovnk servisu adresu pro vrcen dodvky.

Poruchy:

Obraz nen ostr

PL

Pi vracen dbejte nsledujcho:

Dejte si zleet na tom, aby zbo bylo odeslno peliv zabalen. Dle
monosti vyuijte originln obal.
Vyplte nsledujc hlen o vrcen a spolen s kopi svho dokladu
o koupi jej pilote k vracen zsilce.
Hlen o vrcen
. ppadu*:................................................................................
Oznaen produktu: ....................................................................
Strun popis zvady: ..................................................................
................................................................................................
................................................................................................
Jmno, pjmen: ........................................................................
PS / obec: ..............................................................................
Ulice / slo domu: ......................................................................
Telefon: ....................................................................................
Datum koup: ............................................................................
Podpis: ......................................................................................
*sdl Vm servisn centrum

- 13 -

HR

SI

SE

Vetky diely (Obr. 1-3)






















4. Mont tubus:

Tubus teleskopu
Hadik
Justovacie skrutky (hadik)
Otvor tubusu
Objektv
Tubus pre okulr
Zaostrovacie koliesko
Svorka tubusu
Hlava statvu (mont)
Polika pre prsluenstvo
Nastavovacie skrutky statvu
Upevovacie skrutky odkladacej poliky
Nohy statvu
Ohybn hriade na vkov nastavenie (Elevation)
Ohybn hriade na azimutlne nastavenie
Vstuhy nh statvu
Nastavenie stupa zemepisnej rky
3 okulre ( 31,7 mm alebo 11/4) f=20mm f=12mm f=4mm
Zenitov zrkadlo
Inverzn oovka 1,5x

Pre mont tubusu teleskopu (obr. 1,1) uvonite skrutky chytky

tubusu (obr. 6, X) a chytku vyklopte.
Teraz polote tubus do stredu driaka a chytku zaklapnite sp.
Uzatvorte driak tak, e rune zaskrutkujete predtm uvonen
skrutky.
Pripravte teraz tubus vrtane tubusovej prchytky na mont s otvorom objektvu smerom na sever. Teraz upevnite driak tubusu sahovacou skrutkou na montnu hlavu. (obr. 7).
5. Zloenie hadik:
Pre mont hadika alekohadu (2) najprv uvonite upevovacie
skrutky (4) pre hadik.
Pridrte hadik s objektvom v smere otvoru tubusu na driaku a
opatrne a rovno-merne zatote skrutky.
6. Mont hadik-mont a vyrovnanie:

Diely (Obr. 15): Mont

A
B
C
D
E
F

Vertiklne blokovanie
Sklpacia doska
Os deklincie
Ohybn hriade (na sledovanie)
Ohybn hriade (os deklincie)
Zaostrovacie koliesko

Hadik a jeho konzola s v balen u predbene zmontovan.

Zasute nohu konzoly hadika v celom rozsahu do zkladne
tubusu alekohadu (obr. 10). Konzola hadika do zkladne
zapadne. Pri tejto opercii dajte pozor, aby hadik smeroval
objektvom k vstupnmu otvoru tubusu.
Na konzole hadika (obr. 1, 3) sa nachdzaj dve uahovacie
skrutky (ierne) a jedna protiskrutka s perovou podlokou
(strieborn). Tieto (ierne) uahovacie skrutky teraz sasne
uahujte, km nepoctite odpor. Hadik je tmto pevne
namontovan.

Diel I Mont
1. Veobecne/lokalizcia:
Predtm, ako zanete so skladanm, zvote si najprv vhodn miesto
pre V teleskop.
Pome Vm, ak tento prstroj umiestnite na takom mieste, kde mte
dobr vhad na oblohu, stabiln podklad a dostatok miesta okolo
seba.

Prv ne zanete s pozorovanm, je bezpodmienene potrebn

adjustova hadik pritom mus hadik a hlavn teleskop u
kazova presne na t ist pozciu.

Najprv vyberte vetky asti z obalu. Skontrolujte na zklade obrzku,

i ste dostali vetky komponenty.

Vezmite 20 mm okulr, nasate ho do zenitovho zrkadla a hlavn

teleskop nasmerujte na jednoznane definovaten zemsk objekt,
ktor sa jednoducho njde. (obr. 11, vrch kostolnej vee , tt strechy obytnho domu) Vzdialenos by mala by minimlne 200m
300m. Objekt si umiestnite presne do stredu zornho poa
okulru.

Dleit: vetky skrutky uahujte len rune, tm zabrnite

pretoeniu skrutky.

2. Mont - statv:
Nohy statvu s namontovan z vroby na hlavu statvu (obr. 1, 9) a
spojen vstuhami (obr. 1, 16).
Trojnoh statv vyberte z obalu a postavte ho kolmo nohami na
zem. Teraz opatrne vytiahnite dve nohy statvu do plne otvorenej
polohy. Cel vha statvu le teraz na jednej nohe. Potom statv
narovnajte.
Celkov hmotnos statvu oprite o jednu nohu, potom statv
vyrovnajte. Vytiahnite teraz jednotlivo kad nohu statvu na elan
dku (pozri obr. 4) a uvonite upevovacie prchytky. (obr.. 1+4, 11)
(spolu 3 kusy). Uzatvorte upevovacie prchytky a postavte statv na
pevn rovn zklad.
TIP:
Pri sprvnom nastaven statvu vm pome mal vodovha
na odkladacej polike.

Pri vyrovnvan postupujte nasledovne:

Zobrazenie obrazu je sce vzpriamen ale stranami obrten. V

hadiku je naproti tomu zobrazenie obrazu vzpriamen a stranami
sprvne.
Otajte teraz jednou z oboch nastavovacch skrutiek hadika
( vpravo/vavo ) a pozerajte pritom cez hadik. Robte tak dovtedy,
km dosiahne niov krik hadika presne t pozciu, ktor
zodpoved pohadu cez okulr hlavnho teleskopu.
Zaostrenie hadika:
Otote predn objmku oovky (obr. 10, X) jednm alebo dvomi
otoeniami doava. Teraz mete protikrok regulova samostatne.
Pozerajte cez hadik a zaostrite na alek objekt. Otajte
prednou objmkou oovky jednm alebo druhm smerom, km sa
objekt nezobraz ostro. Zaskrutkujte teraz protikrok v smere
objmky oovky.
7. Zloenie nasadenie okulra:

3. Stavba Mont odkladacej poliky:

Odkladaciu poliku na prsluenstvo (obr. 1+3, 10) nasadme
plochou stranou nadol na trojlov vstu nh statvu (obr. 1, 16) a
jednm otoenm doprava (60) upevnme. (Obr. 5) Tri vstupky
odkladacej poliky musia pritom lcova s driakmi na vstuhch
statvu a by v nich zaisten.

K Vmu teleskopu s priloen v zkladnej vbave tri okulre (obr. 1+2,

18) a zenitov zrkadlo (obr. 1+2, 19).
Pomocou okulra urte prslun zvenie Vho teleskopu.
Predtm, ako nasadte okulre a zenitov zrkadlo, odstrte najprv
ochrann krytky z hrdla okulra (obr. 1, 6) a zenitovho zrkadla. Uvonite
zvieraciu skrutku (obr. 8, X) na ntrubku okulra a najprv zasute
zenitov zrkadlo. Potom zvieraciu skrutku zatiahnite (obr. 8, X).
Nsledne upevnite rovnakm spsobom, otvorenm a zatvorenm
zvieracej skrutky (obr. 9, X) okulr 20 mm v zenitovom zrkadle.

- 14 -

Dajte pozor, aby pohad cez okulr bol kolm smerom nahor. To
uahuje pozorova-nie. V opanom prpade uvonite zvieraciu
skrutku (obr. 8, X) na hrdle okulra a na-stavte zenitov zrkadlo do
tejto pozcie.

Uvonite teraz upnanie (obr. 14, X) a dosku naklote na slo, ktor

na nastavovacej tyi pre zemepisn rku (obr. 14, Y) zodpoved
Vmu stanovisku. (napr. 51)

PL

5. Konen vyrovnanie
CZ

8. Stavba Ohybn hriadele:

Os deklincie (obr. 15, C) vrtane driaka teleskopu otote o 90.

Pre uahenie nastavenia deklinanej a rektascenznej osi s na

prslunch driakoch os nasaden ohybn hriadele. (Obr. 13, X)

Osate tubus sprvne ( pozri obraz / znakovanie ) do driaka a

upnaciu skrutku pevne dotiahnite. Vsuvn as okulra teleskopu
ukazuje teraz smerom k zemi, objektv smerom na Polrku.
Postupne uvonite upnanie nastavovacej tye pre stupe
zemepisnej rky a DEC- os a Polrku si umiestnite do stredu
zornho poa okulru.

Dlh ohybn hriade je namontovan (obr. 1, 14) rovnobene s

tubusom alekohadu. Upevuje sa uahovac skrutkou v mieste
zrezu na hriadeli.
Krtky ohybn hriade je namontovan (obr. 1, 15) priene k tubusu
alekohadu. Upevuje sa uahovac skrutkou v mieste zrezu na
hriadeli.

SK

HU

Potom upnanie op pevne dotiahnite. Trojnoh statv sa teraz u

nesmie pohn ani prestavi, inak sa vyrovnanie strat. Teleskop je
teraz sprvne vyrovnan.

HR

Tento postup je potrebn na to, aby bolo mon sledova objekty na

oblohe.

SI

V teleskop je tmto pripraven na pozorovanie.

Diel II Zaobchdzanie

6. Pozcia sledovania - resp. pozorovania

SE

1. Zaobchdzanie mont
V teleskop je vybaven novm typom monte, ktor vm
umon pozorovanie dvoma spsobmi.
A: azimutlne = idelne na terestrick ( zem) pozorovanie
B: paralaktick= idelne na pozorovanie oblohy
K bodu A:
Pri azimutlnom nastaven je teleskop oton horizontlnym a vertiklnym smerom.
1.Uvonite upnaciu skrutku ( obr. 14a, X ) a sklopte sklpaciu dosku,
km nie je vo vodorovnej polohe ( na doraz). Op dotiahnite
upnaciu skrutku.
2. Uvonite vertiklne blokovanie (obr. 15, A) a postavte tubus
vodorovne a op dotiahnite blokovanie.
Teleskop sa me teraz otanm oboch ohybnch hriadeov (obr. 1,
14+15) pohybova horizontlne a vertiklne.

Naklote hlavn teleskop ( tubus ) o 90 (obr. 15, C).

Otote teleskop o 180 doprava, resp.doava, km neukazuje
oovka objektvu smerom na oblohu.
Vetky upnania (obr. 13, Y + obr. 15, A) pevne pritiahnite tak, aby
bolo mon sledovanie pomocou ohybnho hriadea.
Manulne ovldanie hodinovej osi ( R.A-os ) pomocou ohybnho
hriadea (obr. 15, D) vyrovnva otanie Zeme, take zameran
objekt ostane stle v zornom poli okulra.
Ak by ste sa chceli otoi na in objekt, uvonite upnanie (obr. 13, Y
+ obr. 15, A) otote hlavn tubus do vhodnho smeru a op
pritiahnite upnanie. Jemn nastavenie sa alej vykon ohybnm
hriadeom. (obr. 1, 14+15).
TIP:
Zemepisn rku vho pozorovacieho miesta njdete v
atlase vdy na pravom alebo avom okraji zemepisnej mapy.
Tto informciu mete tie zska od mestskej sprvy, katastrlneho radu alebo njs na Internete: Naprklad tu na
adrese www.heavens-above.com. Ako anonymn pouvate
(anonymous user) zvote vau krajinu; zobrazia sa prslun
daje.

K bodu B:
2. Zaobchdzanie mont (v noci):
Pre mnoh pozorovania je vemi dleit tmav stanovisko, pretoe
ruiv svetl (lampy, poulin lampy) mu detailn ostros obrazu
teleskopu vrazne zhori.
Ked vyjdete v noci zo svetlej miestnosti do ternu, musia si Vae oi
najprv zvykn na tmu. Po cca. 20 mintach mete zaa potom s
pozorovanm hviezd.

7. Manipulcia hadik:

Nepozorujte z uzatvorench miestnost a svoj teleskop s

prsluenstvom postavte na stanovisko cca. 30 mint pred
zaiatkom pozorovania, aby ste zabezpeili vyrovnanie teploty v
tubuse.

Aby ste dosiahli pohodln pozciu pre pozorovanie, uvonite opatrne

skrutky driaka tubusu (obr. 16, A) tak, e je mon tubusom toi.
Dajte okulr a hadik do jednej pozcie, z ktorej mete pohodlne
pozorova.
Jemn nastavenie sa uskuton pomocou hadika alekohadu.
Pozorujte Polrku (obr. 16) v hadiku a nastavte ju do stredu
zmernho kra. (Obr. 17) Pri tomto nastaven si pomte
hriadeom (obr. 15, D) hodinovej osi a hriadeom (obr. 15, E)
deklinanej osi .

alej by ste mali dba na to, aby V teleskop stl na rovnom a

stabilnom zklade.
3. Mont - vyrovnanie zkladn pozcia:
Uvonite upnaciu skrutku (obr. 14a, X) a sklpaciu dosku (obr 15,
B) nastavte zhruba poda stupnice pridriavacej tye poda zemepisnej rky vho stanoviska. Trojnoh statv otote so znakou (N)
smerom na sever. Horn strana sklpacej dosky ukazuje tie na
sever (obr. 14b). Nastavovacia ty zemepisnej rky (obr. 14a, Y)
ukazuje na juh.
4. Nastavenie zemepisnej rky
Zemepisn rku Vho pozorovacieho stanoviska zistite z cestnej
mapy, z atlasu alebo z Internetu. Nemecko le medzi 54 ( Flensburg ) a 48 ( Mnchen) zemepisnej rky.

V teleskop je teraz zhruba vycentrovan a nastaven.

8. Manipulcia pozorovanie:
Po nastaven Polrky v hadiku mete, ak sa teraz pozriete cez
okulr, vidie Polrku v teleskope.
V prpade potreby mete pomocou ohybnch hriadeov presnejie
nastavi hviezdu, alebo nastavi ostros obrazu pomocou kolieska
(obr. 15, F).
alej mete teraz pomocou vmeny okulra nastavi vyie
zvenie. Uvedomte si, e zvenie hviezd je sotva badaten.

- 15 -

asto. Pouitie liehu a/alebo tetca vo vysokej miere me vyvola

pokodenie pecilnej pravy povrchovej vrstvy optiky.

TIP:
Okulre s vlastne systmy ooviek, prbuzn oku.
Pomocou okulru sa nasnma objekt v ohnisku objektvu,
t. zn. stane sa viditenm a ete raz sa zv.
Potrebujete
okulre
s
rznymi
ohniskovmi
vzdialenosami, aby ste dosiahli rozlin zvenie.
Kad pozorovanie zanite s okulrom s nzkym
zvenm (= mal ohniskov vzdialenos 20 mm).

Ak sa Vm teleskop zneistil zvntra alebo sa dnu dostala vlhkos,

nepokajte sa ho oisti sami, ale v takomto prpade vyuite naich
odbornch predajcov prpadne servis Lidl Service Center uveden v
tomto nvode.

Diel III
1. Mon objekty pozorovania

9. Manipulcia hadanie hviezd:

Zo zaiatku sa Vm bude zda orientcia na oblohe ak, pretoe
hviezdy a shvezdia sa stle pohybuj a menia v zvislosti od
ronho obdobia, dtumu a asu vaej pozcie na oblohe.

Tu je uvedench niekoko vemi zaujmavch nebeskch telies a

hviezd. Na prslu-nch obrzkoch na konci nvodu vidte, ako
mete objekt Vaim teleskopom vidie, pomocou dodanch
okulrov pri dobrch podmienkach viditenosti:

Vnimku tvor Polrka. Cez u prebieha myslen preden polrna

os zeme. Je fix-nou hviezdou a vchodiskovm bodom vetkch
mp hviezd. Na vkrese vidte nie-koko znmych shvezd a
hviezdnych usporiadan, ktor je mon pozorova cel rok.
Lokalizcia shvezd je zvisl od dtumu a asu.

Mesiac (obr. 20)

Mesiac je jedin prirodzen druica zeme
Oben drha: pribline 384.400 km od zeme
Priemer:
3.476 km
Vzdialenos:
384.401 km

Ak ste vycentrovali V teleskop na jednu z tchto hviezd, zistte, e

po krtkom ase zmizla zo zornho poa Vho okulra. Aby sa tento
efekt vyrovnal, nastavte ohyb-nm hriadeom (obr. 15, D) hodinov
os a V teleskop bude sledova pomyseln drhu tejto hviezdy.

Mesiac je znmy od prehistorickej doby. Po slnku je to druh

najsvetlej objekt na oblohe. Pretoe mesiac obehne okolo zeme
raz za mesiac, men sa neustle uhol medzi zemou, mesiacom a
slnkom, toto je vidie na cykloch fz mesiaca. as medzi dvoma po
sebe nasledujcimi novmi je asi 29,5 da (709 hodn).

10. Manipulcia - prsluenstvo

Shvezdie ORION / M42 (obr. 21)
Rektascencia:
05:32.9 (hodiny:minty)
Deklincia:
-05:25 (stupne:minty)
Vzdialenos:
1.500 svetelnch rokov

V teleskop m v zkladnej vbave tri okulre (obr. 1+2, 18).

Vmenou okulrov urujete prslun zvenie Vho teleskopu.
Poznmka:
Ohniskov vzdialenos teleskopu
700 mm
700 mm
700 mm

:
:
:
:

ohniskov vzdialenos okulra

20 mm
12 mm
4 mm

=
=
=
=

So vzdialenosou pribline 1500 svetelnch rokov je hmlovina Orion

(M42) najsvet-lejia difzna hmlovina na oblohe viditen vonm
okom, a van objekt pre tele-skop v kadej vekosti, od
najmench terestickch alekohadov a po najvie teleskopy v
observatrich a Hubblov Space Telescope.

zvenie
35 x
35 x
35 x

Zenitov zrkadlo (obr. 1+2, 19) spsob obrtenie obrazu (zrkadlovo) a preto sa pouva len na pozorovanie oblohy.
Aby ste dosiahli sprvne otoen a rovn obraz, muste poui
dodan reverzn o-ovku.
Uvonite zvieraciu skrutku (obr. 8, X) a odstrte zenitov zrkadlo z
ntrubku okul-ra (obr. 1, 6). Teraz nasate reverzn oovku (obr.
2, 20) presne do hrdla okulra a znova rune zatiahnite zvieraciu
skrutku. Potom vlote okulr (napr. f = 20 mm) do otvoru reverznej
oovky a zatiahnite zvieraciu skrutku (obr. 8, X).
11. Manipulcia rozloenie:
Po dfame zaujmavom a spenom pozorovan odporame, cel
teleskop uschova v suchej a dobre vetranej miestnosti. U
niektorch modelov teleskopov je mon odmontova apart a statv
jednoduchm odskrutkovanm. V takomto prpade zostan
nastavenia uloen. Nezabudnite nasadi ochrann krytky na otvor
tubusu a na hrdlo okulra. Aj vetky okulre a optick asti
prsluenstva uschovajte do prslunch obalov.

Ide o hlavn as vemi rozsiahleho mrana pozostvajceho z vodka a prachu, ktor sa rozprestiera viac ako 10 stupami nad
polovicou shvezdia Orion. Rozloha tohto vekho mrana je viac
sto svetelnch rokov.
Shvezdie Lry / M57 (obr. 22)
Rektascencia:
18:51.7 (hodiny:minty)
Deklincia:
+32:58 (stupne:minty)
Vzdialenos:
4.100 svetelnch rokov
Znma prstencov hmlovina M57 v shvezd Lry sa asto oznauje
ako prototyp planetrnej hmloviny, patr k ndhernm kusom
slnenej oblohy na severnej pologuli. Novie vskumy ukzali, e
najpravdepodobnejie ide o prstenec (torus) z bledo svietiacej
matrie, ktor obklopuje centrlnu hviezdu (viditen len vm
telesko-pom), a nie o guovit alebo elipsovit plynov truktru. Ak
by sme prstencov hmlovinu posudzovali zboku, blila by sa
hmlovine Dumbell M27. U tohto objektu sa presne pozrieme na pl
hmloviny.
Shvezdie Lky / M27 (obr. 23)
Rektascencia:
19:59.6 (hodiny:minty)
Deklincia:
+22:43 (stupne:minty)
Vzdialenos:
1.250 svetelnch rokov

TIP:
Pre astronomick pozorovanie sa reverzn oovka
nehod. Pracujte so zenitovm zrkadlom a okulrom.
Pre pozorovanie zeme a prrody mete poui reverzn
oovku s okulrom.

12. Manipulcia drba:

V teleskop je hodnotn optick prstroj. Preto by ste mali zabrni,
aby priiel do styku s prachom alebo vlhkosou. Zabrte tomu, aby
na oovkch ostali odtlaky prstov.
Aby sa do teleskopu dostala neistota alebo prach, najprv ich
odstrte mkkm tetcom. Ete lepie sa hod stlaen vzduch z
rozpraovacej ndoby ! Potom ois-tite zneisten miesto mkkou,
nechlpatou handrou. Odstrte odtlaky prstov na optickch
plochch, najlepie nechlpatou mkkou handrou, na ktor
nanesiete trochu istiaceho liehu z lekrne. Prstroj neistite prli

Dumbellova hmlovina M27 alebo Hantelova hmlovina v shvezd

lky bola prv pla-netrna hmlovina, ktor bola vbec objaven. 12.
jla 1764 objavil Charles Messier nov a fascinujcu skupinu
objektov. Objekt vidme skoro presne z jeho ekvatorilnej roviny. Ak
by ste sa na hmlovinu Dumbell pozerali z jednho z plov,
pravdepodobne by mala tvar prstenca a pribliovala by sa
prstencovej hmlovine M57.
Tento objekt je dobre viditen pri dobrch poveternostnch
podmienkach s malm zvenm.

- 16 -

2. Technical Data

4. SERVIS A ZRUKA

Design:
Focal length:
Lens diameter:
Magnification:
Viewfinder:
Mount:

Za tento prstroj preberme zruku na 5 rokov odo da kpy. Uschovajte

si, prosm, doklad o kpe ako dkaz.
N produkt bol vyroben najnovmi vrobnmi postupmi a podroben
presnej kontrole kvality.

achromatic refracting telescope with 2 lenses

700 mm
70 mm
35 - 58 - 175 X (depending on eyepiece).
6x25
equatorial (EQ-3) on a vertically adjustable
aluminium tripod.

Servisn centrum
V prpade otzok k produktu a prpadnch reklamci kontaktujte,
prosm, servisn centrum. Vykolen pracovnci Vm radi pomu.
Servisn horca linka je uveden niie. Ak budete potrebova zrun
servis (opravu alebo vmenu), oznmi Vm pracovnk servisu adresu pre
vrtenie dodvky.

3. Odstraovanie chb:

PL

CZ

SK

HU

Porucha:

Odstrnenie:

iadny obraz

odstrni ochrann krytku z objektvu

Neostr obraz

nastavi ostros na koliesku pre

nastavenie ostrosti

Servisn horca linka: 00 800 6343 7000

Nie je mon nastavi ostros poka, km sa vykompenzuje

teplota (pribline 30 mint)
nekvalitn obraz

nikdy a nepozerajte cez sklo

Objekt je vidie v hadiku,

ale nie v teleskope

nastavi hadik
(pozri as I- 6.)

akopdne sledovanie

vycentrova teleskop a protizvaie

os pomocou ohybnho hriadea

Napriek zenitovmu
mus by

hrdlo okulru v zenitovom zrkadle

zrkadlu je obraz
kriv

vycentrovan zvislo

Odstrnenie porch a vrtenie dodvky

V zrunej lehote bezplatne odstrnime vetky prpadn materilov
alebo vrobn chyby. Zruka sa nevzahuje na chyby, ktor je mon
odvodzova zo zavinenia uvatea alebo neodbornho pouvania, ke
sa prstroj pokala opravi neautorizovan tretia osoba a pod. Pokia by
bola nutn oprava resp. vmena produktu, oznmi Vm pracovnk
servisnho centra adresu pre vrtenie dodvky.
Pri vrten dbajte na nasledujce:
Dajte si zlea na tom, aby tovar bol odoslan starostlivo zabalen.
Poda monosti vyuite originlny obal.
Vyplte nasledujce hlsenie o vrten a spolone s kpiou svojho
dokladu o kpe ho prilote k vrtenej zsielke.
Hlsenie o vrten
. prpadu*:................................................................................
Oznaenie produktu:....................................................................
Strun popis poruchy: ................................................................
................................................................................................
................................................................................................
Meno, priezvisko: ........................................................................
PS / obec: ..............................................................................
Ulica / slo domu: ......................................................................
Telefn: ....................................................................................
Dtum kpy: ..............................................................................
Podpis: ......................................................................................
*oznmi vm servisn centrum

- 17 -

HR

SI

SE

sszes alkatrsz (1-3. bra)






















Most helyezze a tubust kzpen a tengelykeresztbe s zrja be a

bilincset.

Teleszkp tubus
Keres tvcs
Jusztrcsavarok (keres)
Tubus nyls
Objektv
Okulrtartk
lessgllt
Tubus bilincs
llvnyfej (sszeszerels)
Tartozk tlca
Rgzt csavarok (statv)
Rgzt felersts (tlca)
Statv lbak
Hajlkony tengely a magassg belltshoz (elevci)
Hajlkony tengely az azimutlis belltshoz
Statv rgzt
A szlessgi fok belltsa
3 okulr ( 31,7 mm ill. 11/4) f=20mm f=12mm f=4mm
Zenit-tkr
Kpfordt lencse 1,5x

Zrja be a tengelykersztet gy, hogy az elzleg kioldott csavart kzzel

meghzza.
Most helyezze fel a tubust a tubusgyrvel egytt az llvnyra, az objektvtubust szak fel irnytva. Rgztse a tubus tartt a rgzt csavarral
az llvnyfejre (7. bra).
5. Felpts Okulr behelyezse:
Az n teleszkpjhoz alapfelszerelsknt hrom okulr (1+2, 18. bra)
s egy zenit-tkr (1+2,19. bra) van mellkelve.
Az okulrokkal hatrozhatja meg teleszkpjnak mindenkori nagytst.
Mieltt az okulrokat s a zenit tkrt behelyezi, tvoltsa el porvd
sapkkat az okulrtartkbl.
(1, 6. bra) Oldja ki a szortcsavart (8, X. bra) az okulrtartbl s
elszr a zenit tkrt helyezze be. Ezutn hzza meg ismt a szort
csavart (8, X. bra).

Alkatrszek (15. bra): Szerels

A
B
C
D
E
F

Vgl rgztse, ugyanilyen mdon a szort csavar (9, X. bra)

kioldsval s megszortsval a 20mm okulrt a zenit tkrben.

Fggleges rgzts
Dlsszg llt lemez
Deklincis tengely
Hajlkony tengely (clkvetshez)
Hajlkony tengely (deklincis tengely)
lessgllt gomb

Figyeljen arra, hogy az okulr betekintse fgglegesen felfel

mutasson. Ez segti a knyelmes betekintst. Klnben oldja ki a
szort csavart (8, X. bra) az okulrtartkon s fordtsa a zenit tkrt
ebbe az llsba.

I. rsz A felpts

6. Felpts - keres sszeszerelse s tjolsa:

1. ltalnos/fellltsi hely:
Mieltt a fellltst megkezden, vlasszon ki egy megfelel helyet
teleszkpjnak.
Segt, ha ezt a kszlket olyan helyen lltja fel, ahonnan j rltsa van
az gboltra, ahol stabil az alapzat s elegend hely van.
Elszr vegyen ki minden alkatrszt a csomagolsbl. Ellenrizze a kp
alapjn, hogy minden alkatrsz megvan-e.
Fontos: Minden csavart csak kzzel hzzon meg, hogy ezzel elkerlje
a csavarok "tlhzst".
2. Felpts - llvny:
A statvlbak elre ssze vannak szerelve s a statvfejjel (1, 9. bra)
valamint a statv rgztvel (1, 16. bra) ssze vannak kapcsolva.
Vegye ki a hromlb statvot a csomagolsbl s lltsa le fgglegesen
a statvlbakkal lefel. Vegyen kt statvlbat s vatosan hzza szt
ezeket a lbakat a teljesen nyitott pozciig. Ekzben a statv teljes slya
egy lbra nehezedik. Vgl lltsa egyenesre a statvot.
Ekzben az llvny teljes slya az egyik lbon van. Ezutn lltsa fel
egyenesen az llvnyt. Most hzza ki egyesvel az llvny lbait a kvnt
hosszsgra (lsd 4. bra) s ehhez oldja ki rgzt kapcsokat (lsd
1.+4., 11. bra) (sszesen 3 darab). Zrja be a rgzt kapcsokat s
helyezze az llvnyt szilrd, sk talajra.
TIPP:
Egy kis vzmrtk a tartozk tlcn segthet nnek a statv
vzszintes fellltsban.

A keres s a kerestartk elre sszeszerelten tallhatk a

csomagolsban.
Tolja a kerestart lbt teljesen a teleszkp tubus alapjba (10. bra).
A kerestart bekattan. Figyeljen arra, hogy a keres objektvja a
tubusnyls fel mutasson.
A kerestartn (1, 3. bra) kt szortcsavar (fekete) s egy rugs
ellenanya (ezst) tallhat . A szortcsavarokat (fekete) most hzza meg
egyenletesen annyira, hogy kzben ellenllst rezzen. A keres tvcs
most rgztve van.
Mieltt megkezdi a megfigyelst mindenkppen be kell lltani a keres
tvcsvet Ehhez a keres tvcsvet s a f teleszkpot pontosan
ugyanabba a helyzetbe kell irnytani. A tjolshoz a kvetkezkppen
jrjon el:
Vegye a 20 mm-es okulrt, helyezze be a zenittkrbe s irnytsa a f
teleszkpot egy knnyen megtallhat, egyrtelmen meghatrozhat
fldi objektumra (11. bra), templomtorony, lakhz oromzata). A
tvolsgnak legalbb 200m 300m-nek kell lenni. lltsa az objektumot
pontosan az okulr ltmezejnek kzepbe.
A kpmegjelents ugyan egyenesen ll, de felcserlt oldal. A
keresben azonban a kpmegjelents egyenesen ll s helyes oldal.
Most fordtsa el (jobb / bal ) a keres tvcs kt lltcsavarjnak
egyikt s kzben folyamatosan nzzen t a keresn. Addig folytassa
ezt, amg a keres szlkeresztje pontosan elrte a pozcit, amely
megfelel a f teleszkp okulrjban lthat kpnek.
A keres tvcs lesre lltsa:
Fordtsa el az els lencsefoglalatot (10. bra, X) egy vagy kt fordulattal
balra. Most az ellengyrket egyesvel tudja belltani.
Nzzen t a keresn s fkuszljon egy tvoli objektumra. Fordtsa el az
els lencsefoglalatot egyik vagy msik irnyba, amg az objektum lesen
lthat. Most fordtsa az ellengyrt a lencsefoglalat irnyba.

3. Felpts Tlca felszerelse:

7. Felpts Vd sapkk:

A tartozktlct (1+3, 10. sz. bra) a lapos oldalval lefel kell rrakni a
statv rgzt (1,16. bra) kzepre s az ramutat jrsval
megegyez irnyba (60) fordtssal felszerelni. A tarttlca hrom
orrnak meg kell egyezni a statv rgzt tartkengyelvel s rgzteni
kell.

Azrt, hogy teleszkpjnak belsejt portl s szennyezdstl megvja,

a tubusnylst egy vd sapka (12, X. bra) vdi. Ugyangy tallhat egy
porvd sapka az okulrtartkon ( 1, 6. bra). Megfigyelshez vegye le
a sapkkat a nylsokrl.
8. Felpts Hajlthat karok:

4. Felpts Tubus:
A teleszkptubus sszeszerelshez (1, 1. bra) oldja ki tubusbilincs
csavarjt (6, X. bra) s nyissa ki a bilincset.

A deklincis- s a rektaszcenzis tengely pontos finombelltsnak

megknnytsre, a hajlthat karokat be kell helyezni az elirnyzott
tartkba mindkt tengelyen. (13, X. bra)

- 18 -

A hossz hajlthat kart (1, 14. bra) a teleszkp tubussal prhuzamosan

kell felszerelni. A rgzts egy szortcsavarral trtnik a tengelyen
tallhat rovtkn.

Vgl hzza meg ismt a rgztst. A hromlb llvnyt most mr ne

mozgassa vagy lltsa el, mert a tjols klnben elvsz. A teleszkp
most helyesen van tjolva.

A rvid hajlthat kart (1,15. bra) oldalt kell felszerelni. A rgzts egy
szortcsavarral trtnik a tengelyen tallhat rovtkn.

Ez az eljrs azrt szksges, hogy az gitestek clkvetse adott

legyen.

PL

CZ

Az n teleszkpja most hasznlatra ksz.

6. Kvetsi- ill. megfigyelsi pozci
SK

II. rsz A kezels

Dntse meg a f teleszkpot ( tubus ) 90 -kal (15. bra, C). Fordtsa el

a teleszkpot 180-kal jobbra ill. balra, amg az objektvlencse az gbolt
fel mutat.

1. Az llvny kezelse

HU
Az n teleszkpja jfajta llvnnyal van felszerelve, amely
ktfle megfigyelsi mdot tesz lehetv.
A: Azimutlis = idelis a terresztrilis (fldi) megfigyelshez
B: Parallaktikus = idelis az gbolt megfigyelshez
A-hoz:
Azimutlis felllts esetn a teleszkpot vzszintes s fggleges irnyba forgathatja.
1.Oldja ki a plusmagassg rgzt csavarjt ( 14a. bra, X ) s engedje
le a dlsszg llt lemezt, amg az vzszintesen ll ( tkzsig). Hzza
meg ismt a plusmagassg rgzt csavarjt.

Hzza meg ersen az sszes rgztst (13. bra, Y + 15. bra, A), gy
hogy a clkvetst a hajlkony tengelyen keresztl lehessen vgezni.
Az ratengely manulis mkdtetse (R.A-tengely) a hajlkony
tengelyen keresztl (15. bra, D) kiegyenlti a Fld forgst, gy hogy a
pozcionlt objektum mindig az okulr ltmezejben marad.
Ha msik objektum fel akar fordulni, akkor oldja ki a rgztst (13. bra,
Y + 15. bra, A) fordtsa a f tubussal egytt a megfelel irnyba s
hzza meg ismt a rgztseket. A finom bellts tovbbra is a
hajlkony tengelyen keresztl trtnik (1. bra, 14+15).
TIPP:
Az n megfigyelsi helynek pontos szlessgi fokt
megtallhatja egy atlaszban mindig a jobb vagy egy trkpen a
bal oldalon. Informcit kaphat ezen kvl a vros
kzigazgatstl, a telekknyvi hivataltl vagy az interneten: Itt
pl. a www.heavens-above.com alatt. Ott az Anonymous user >
Select-nl ki tudja vlasztani az orszgt; az adatokat azutn
kijelzi.

2. Oldja ki a fggleges rgztst (15. bra, A) s lltsa a tubust vzszintesre s hzza meg ismt a rgztst.
A teleszkpot most csak a kt hajlkony tengely forgatsa ltal (1. bra,
14+15) lehet horizontlisan s vertiklisan mozgatni.
B-hez:
2. Kezels felllts (jszaka):
A stt hely sok megfigyels szmra fontos, mivel a zavar fnyek
(lmpk, kzvilgts) a teleszkp kp rszleteinek lessgt jelentsen
befolysolhatjk.
Ha egy vilgos helyisgbl kimegy a szabadba, akkor az n szemeinek
elszr hozz kell szokni a sttsghez. Kb.20 perc eltelte utn
elkezdheti a csillagszati megfigyelst.
Ne vgezzen megfigyelseket zrt helyisgekbl s a teleszkpot a
tartozkokkal egytt kb. 30 perccel a megfigyels kezdete eltt lltsa fel
a helyn, hogy a hmrsklet kiegyenlts a tubusban biztostott legyen.
A tovbbiakban gyeljen arra, hogy a teleszkpot egyenes, stabil alapon
lltsa fel.

7. Kezels Keres:
Az n teleszkpja most durvn be van lltva.
Ahhoz, hogy egy knyelmes megfigyelsi pozcit rjen el, oldja ki a
csavarokat a tubustartn (1, 8. bra), gy hogy a teleszkp tubust el
tudja fordtani. Hozza az okulrt s a keres tvcsvet olyan pozciba,
amelybl knyelmesen tud megfigyelst folytatni.
A finombellts a keres tvcs segtsgvel trtnik. Nzzen t a
keresn s prblja meg a sarkcsillagot (16. bra) a keres
clkeresztjnek kzepre lltani. (17. bra) Minden pontos belltsnl
az ratengely karja (15, D. bra), valamint a deklincis tengely karja
(15, E. bra) lesz segtsgre.

3. sszeszerels -tjols - alaphelyzet:

Oldja ki a plusmagassg rgzt csavarjt (14a. bra, X) s lltsa be a
dlsszg llt lemezt (15. bra, B) nagyjbl a tartrd sklja alapjn
a megfigyelsi hely szlessgi foknak megfelelen. Fordtsa a
hromlb llvnyt a jellssel (N) szak fel. A dlsszg llt lemez
fels oldala szintn szak fel nzzen (14b. bra). A szlessgi fok
lltrdja (14a. bra, Y) dl fel nzzen.

8. Kezels Megfigyels:
Miutn belltotta a keresn a sarkcsillagot, ha tnz az okulron a
teleszkpban lthat a sarkcsillag.
Adott esetben a hajlthat karok segtsgvel a csillagot pontosabban be
tudja lltani, valamint a kplessg belltst is elvgezheti az
lessglltval (15, F. bra).

4. A fldrajzi szlessg belltsa:

Hatrozza meg a megfigyelsi hely szlessgi fokt egy trkp, atlasz
vagy az Internet segtsgvel. Nmetorszg az 54 ( Flensburg ) s a
48 ( Mnchen) fldrajzi szlessgi fokok kztt fekszik.

Tovbbiakban egy okulr cservel (kisebb gyjttvolsg) nagyobb

nagytst tud belltani. Krjk, figyeljen arra, hogy a csillagok nagytsa
alig szrevehet.
TIPP:
Az okulrok a szemek fel fordtott lencserendszerek. Az okulrral veszi fel az objektv gyjtpontjn keletkez kpet, ez azt
jelenti, hogy lthatv teszi s mg egyszer felnagytja. Klnbz gyjtpont okulrokra van szksg, a klnbz nagytsok elrshez.
Minden megfigyelst kezdjen egy kis nagyts okulrral (=
20mm magasabb gyjtpont).

Oldja ki a plusmagassg rgztst (14. bra, X) s dntse meg a

lemezt, amg a szm a szlessgi fok lltrdon (14. bra, Y) megfelel a
megfigyelsi hely szmnak. (pl. 51)
5. Vgs tjols
Fordtsa el a deklincis tengelyt (15. bra, C) a teleszkp tartval
egytt 90-kal.
Helyezze be helyes irnyban a tubust ( lsd az brt / jellst ) a tartba
s azutn hzza meg ersen a rgzt csavart. Az okulr kihzhat rsze
most a talaj fel nz, az objektv pedig a sarkcsillag fel. Oldja ki egyms
utn a szlessgi fok llt rd s a DEC tengely rgztst s vigye a
sarkcsillagot az okulr ltmezejnek kzepbe.

9. Kezels Csillag keress:

Kezdetben biztosan nehzsget okoz nnek a csillagos gbolton val
tjkozds, mivel a csillagok s a csillagkpek mindig mozgsban
vannak s vszak, dtum s idpont szerint megvltoztatjk helyzetket
az gen. Kivtelt kpez a Sarkcsillag. Rajta keresztl halad t a Fld
kpzeletben meghosszabbtott tengelye. Ez egy llcsillag s minden
csillagtrkp kiindulpontja. A rajzon egy pr ismert csillagkpet s

- 19 -

HR

SI

SE

csillag elrendezst lt, amelyek az egsz v sorn lthatk. A csillagok

elrendezse azonban fgg a dtumtl s az idponttl.
Ha n teleszkpjt ezen csillagok egyike fel fordtotta, akkor
megllapthatja, hogy rvid idn bell eltnt az okulr ltmezejbl.
Ennek a hatsnak a kiegyenltsre hozza mkdsbe a rektaszcenzis
tengely hajlthat karjait (15, D. bra) s az n teleszkpja kvetni fogja
ezen csillagok ltszlagos plyjt.
10. Kezels Tartozkok:
Teleszkpjhoz alapfelszerelsknt hrom okulr van (1+2, 18. bra).
Az okulr kicserlsvel meghatrozhatja a teleszkp nagytst.
Megjegyzs:
Gyjtp. teleszkp
700 mm
700 mm
700 mm

:
:
:
:

Gyjtp. okulr
20 mm
12 mm
4 mm

=
=
=
=

Hold (20. bra)

A Hold a Fld egyetlen termszetes szatellitja
Keringsi plya:
kb. 384.400 km tvolsgra a Fldtl
tmr:
3.476 km
Tvolsg:
384.401 km
A Hold sidktl ismert. A Nap utn ez a msodik legvilgosabb gitest
az gen. Mivel a Hold egyszer egy hnapban megkerli a Fldet, mindig
vltozik a szg a Fld, a Hold s a Nap kztt; ez lthat a Holdfzis
ciklusban. Az id kt j holdfzis kztt krlbell 29,5 nap (709 ra).
ORION / M42 (21. bra) csillagkp
Rektaszcenzi:
05:32.9 (rk : percek)
Deklinci:
-05:25 (fok : percek)
Tvolsg:
1.500 fnyv

Nagyts
35 x
58 x
175 x

1500 fnyvnyi tvolsgban az Orion-felh (M42) a legvilgosabb diffz

kd az gbolton - szabad szemmel lthat, s egy rdekes trgy minden
nagysg teleszkphoz, a legkisebb ltcstl kezdve a legnagyobb fldi
obszervatriumokig s a Hubble rteleszkpig.

A zenit tkr (1+2, 19. bra) kpfordtst vgez (tkrkp) s ezrt csak
gbolt megfigyelshez hasznlja.
Ahhoz, hogy megfelel oldal, ll kpet lsson hasznlnia kell a
<mellkelt kpfordt lencst.
Oldja ki a szortcsavart (8, X. bra) s tvoltsa el zenit tkrt az
okulrtartbl (1, 6. bra). Most helyezze be a kpfordt lencst (2, 20.
bra) egyenesen az okulrtartba, s hzza meg ismt kzzel a
szortcsavart. Ezutn az okulrt (pl. f=20 mm) helyezze be a kpfordt
lencse nylsba s hzza meg a szortcsavart (9, X. bra).
11. Kezels Leszerels:
Egy remlhetleg rdekes s sikeres megfigyels utn ajnlott, az egsz
teleszkpot egy szraz s jl szellz helyisgben trolni. Nhny
teleszkp modellnl a tengelykeresztet s a statvot egy egyszer
sztcsavarssal levlaszthatja. Ekzben az n belltsai a foglalton
megmaradnak. Ne felejtse el, feltenni a porvd sapkkat a
tubusnylsra, s az okulrtartkra visszarakni. Minden okulrt s optikai
alkatrszt troljon a megfelel tokban.
TIPP:
Az asztronmiai megfigyelshez nem alkalmas a kpfordt
lencse. Itt csak a zenit tkrrel s egy okulrral dolgozzon.
Fldi- s termszeti megfigyelsekhez hasznlhatja a kpfordt lencst s egy okulrt.

Itt egy nagyobb hidrogn- s porfelh f rszrl van sz, amely az

Orion csillagkp felnl j 10 fokkal feljebb tallhat. Ennek a hatalmas
felhnek a kiterjedse tbb szz fnyv.
LEIER / M57 (22. bra) csillagkp
Rektaszcenzi:
18:51.7 (ra : perc)
Deklinci:
+32:58 (fok : perc)
Tvolsg:
4.100 fnyv
A hres M57 gyrkdt a Leier csillagkpben sokszor egy bolygkd
prototpusnak tekintik; a nyri gbolt remekei kz tartozik az szaki
fltekn. jabb vizsglatok megmutattk, hogy minden valsznsg
szerint egy vilgosan vilgt anyagbl ll gyrbl (torusz) ll, amely a
kzponti csillagot krlveszi (csak nagyobb teleszkppal lthat), s
nem egy gmb- vagy ellipszoid formj gzstruktra. Ha a gyrkdt
oldalrl nznnk, akkor az M27 Dumbell krdre hasonltana. Ennl a
trgynl pontosan a kd plusra nznk.
Rka / M27 (23. bra) Csillagkp
Rektaszcenzi:
19:59.6 (ra : perc)
Deklinci:
+22:43 (fok : perc)
Tvolsg:
1.250 fnyv
Az M27Dumbell kd vagy Hantel-kd a Rkban az els planetris kd
volt, amelyet egyltaln felfedeztek. 1764. jlius 12-n fedezte fel
Charles Messier az gitestek ezen j s elbvl osztlyt. Ezt az
gitestet majdnem pontosan az gi egyenlt vonalban ltjuk. Ha a
Dumbell-kdt valamelyik sarkrl nznnk, akkor valsznleg egy gyr
alakjt mutatn s arra a ltvnyra hasonltana, amelyet az M57
gyrkdrl ismernk.

12. Kezels pols:

Az n teleszkpja egy kivl minsg optikai kszlk. Ezrt el kell
kerlni, hogy por vagy nedvessg rjen teleszkpjhoz. Kerlje az
ujjlenyomatokat a lencsken.
Ha ennek ellenre szennyezds vagy por kerlne teleszkpjra,
tvoltsa el ezeket elszr egy puha ecsettel. Mg alkalmasabb a
magasnyoms leveg! Ezutn tiszttsa meg a beszennyezdtt helyet
egy puha, szszmentes ronggyal.
Az ujjlenyomatokat az optikai felletekrl legjobban egy szszmentes,
puha ronggyal tudja eltvoltani, amire eltte a gygyszertrbl
beszerzett tisztt alkoholt csepegtetett. Ne tiszttsa kszlkt tl
sokszor. Az alkohol s/vagy ecset fokozott hasznlata srlseket
okozhat a klnleges bevonatos optikn.

Ezt az gitestet mr valamelyest j idjrsi viszonyok mellett, kis

nagytsnl is jl lehet ltni.
2. Mszaki adatok:
Szerkezet: akromatikus refraktor (2 lencse)
Gyjtpont: 700mm
Objektv tmr: 70mm
Nagyts: 35 - 58 175-szrs (okulrtl fggen)
Keres: 6x25
Tengelykereszt: ekvatorilis (EQ-3) llthat magassg alu statvon

Ha az n teleszkpja egyszer beporosodott vagy megnedvesedett, ne

prblja meg maga letakartani, hanem ebben az esetben forduljon a
jelen tmutatban megnevezett Meade Service Center-hez az n
orszgban.

Mellklet
1. Lehetsges megfigyelsi trgyak
A kvetkezkben kivlasztottunk s elmagyarzunk nnek nhny
rdekes gitestet s csillaghalmazt. A hozz tartoz brkon az
tmutat vgn lthatja, hogy ezek a trgyak teleszkpjn keresztl a
mellkelt okulrokkal j ltsi viszonyok mellett hogyan lthatk:

- 20 -

3. Hibaelhrts:

4. SZERVZ S GARANCIA

Hiba:

Segtsg:

Nincs kp

Tvoltsa el a vd sapkt az
objektvnylsrl.

letlen kp

lessget lltani a fkuszgyrn

Nem lehet lessget lltani

Hmrskletkiegyenltst megvrni
(kb. 30 perc.)

Rossz kp

Soha ne vgezzen megfigyelst

vegablakon keresztl

Ezrt a kszlkrt a vsrls idpontjtl szmtva 5 v garancit

vllalunk. Krjk, igazolsul rizze meg a vsrlsi bizonylatot.
Termknket a legjabb gyrtsi mdszerek szerint gyrtottuk s
szigor minsgi ellenrzsnek vetettk al.
gyflszolglati kzpont
A termkre vonatkoz krds vagy reklamci esetn krjk, forduljon
gyflszolglati kzpontunkhoz. Szakkpzett munkatrsaink szvesen
sietnek segtsgre. Albb tallhat gyflszolglati forrvonalunk
telefonszma. Ha fennll a garancia-szolgltats (javts vagy
termkcsere) esete, gyflszolglati munkatrsunk kzli nnel a cmet,
amelyre a termket visszakldheti.

PL

CZ

SK

HU

gyflszolglati forrvonal: 00 800 6343 7000

Megfigyelend trgy
a keresben, de nem
lthat a teleszkpban

Keres jusztrozsa
(lsd I 6. rsz)

Nehezen jr a tengelyek
utnlltsa

Teleszkp s
ellensly kiegyenltse
a karokon keresztl

A zenit tkr ellenre

ferde a kp

Az okulrtartkat a
zenit tkrben
fgglegesre kell lltani

Hibajavts s termkvisszaklds
Garanciaidben trtsmentesen javtunk ki minden esetleges
anyaghibt vagy gyrtsi hibt. A garancibl kizrt minden olyan hiba,
amely a felhasznl hibjra, vagy a nem szakszer felhasznlsra
vezethet vissza, illetve ha felhatalmazssal nem rendelkez harmadik
szemly ksrelt meg javtst vagy hasonlt. Ha fennll a termk
javtsnak, ill. kicserlsnek esete, gyflszolglati munkatrsunk
kzli nnel a cmet, amelyre a termket visszakldheti.
Termkvisszaklds esetn krjk, vegye figyelembe a
kvetkezket:
gyeljen arra, hogy a termk visszakldskor biztonsgosan be
legyen csomagolva. Lehetsg szerint hasznlja az eredeti
csomagolst.
Tltse ki az albbi visszakldsi szelvnyt s csatolja a vsrlsi
bizonylattal egytt a visszakldtt csomaghoz.
Visszakldsi szelvny
Mveletszm*: ............................................................................
A termk megnevezse: ..............................................................
Rvid hibalers:..........................................................................
................................................................................................
................................................................................................
Vezetknv, keresztnv: ..............................................................
Postai irnytszm / Helysg: ......................................................
Utca / hzszm:..........................................................................
Telefon: ....................................................................................
Vsrls dtuma: ........................................................................
Alrs: ......................................................................................
*gyflszolglati munkatrsunk kzli nnel

- 21 -

HR

SI

SE

Svi dijelovi (slike 1-3)






















Zatim tubus po sredini stavite u draa i ponovno zatvorite obujmicu.

Dra zatvorite na taj nain, to ete ranije otputeni vijak ponovo rukom
zavrnuti.

Teleskopski tubus
Dalekozor sa trailom
Vijci za justiranje (trailo)
Otvor tubusa
Objektiv
Naglavak okulara
Kotai za podeavanje otrine
Obujmica za tubus
Glava stativa (montiranje)
Ploa za odlaganje opreme
Vijci za fiksiranje (stativ)
Dra za fiksiranje (ploa za odlaganje)
Noge stativa
Savitljiva osovina za podeavanje visine (elevacija)
Savitljiva osovina za azimutalno podeavanje
Stativni pauk
Podeavanje stupnjeva irine
3 okulara ( 31,7 mm odnosno 11/4) f=20mm f=12mm f=4mm
Zenit-zrcalo
Reverzna lea 1,5x

Sada tubus uklj. obujmicu za tubus sa objektivom okrenutom u smjeru

sjevera postavite na montani element. Uvrstite uvriva tubusa
pomou steznog vijka na glavi za montau (slika 7).
5. Ustroj umetanje okulara:
Vaem teleskopu su u osnovnoj izvedbi priloena tri okulara (slika 1+2,
18) i jedno zenitno zrcalo (slika 1+2, 19).
Pomou okulara odredujete stupanj poveanja Vaega teleskopa.
Prije umetanja okulara i zenitnog zrcala odstranite kapu za zatitu od
praine iz naglavka okulara.
(slika 1, 6) Otpustite stezni vijak (slika 8, X) na naglavku okulara i prvo
umetnite zenitno zrcalo. Stezni vijak (slika 8, X) nakon toga ponovo
zategnite.
Nakon toga na isti nain otvaranjem i zatvaranjem steznog vijka (slika 9,
X) privrstite okular 20 mm u zenitnom zrcalu.

Dijelovi (Slika 15): Montiranje

A
B
C
D
E
F

Obratite panju na to, da okularni uvid bude usmjeren okomito prema

gore. To olakava komotan uvid. U protivnom otpustite stezni vijak (slika
8, X) na naglavku okulara i okretanjem zenitno zrcalo dovedite u eljeni
poloaj.

Vertikalni steznik
Nagibna ploa
Deklinacijska osovina
Savitljiva osovina (za naknadno vodenje)
Savitljiva osovina (deklinacijska osovina)
Kota za fino podeavanje

6. Ustroj montaa traila i podeavanje:

Trailo i dra traila su predmontirani i nalaze se u pakiranju.
Gurnite nogu draa traila potpuno u bazu teleskopskog tubusa (slika
10). Dra traila e ulei u leite. Obratite panju na to, da objektiv
traila bude usmjeren u pravcu otvora tubusa.

Dio I Ustroj
1. Openito / Mjesto postavljanja:
Prije nego to zaponete sa postavljanjem, odaberite prikladno mjesto
za Va teleskop.
Biti e Vam od pomoi, ako ovaj uredaj postavite na mjestu, na kojem
imate dobar pogled na nebo, stabilnu podlogu i dovoljno prostora.
Prvo izvadite sve dijelove iz pakiranja. Na temelju ogledne slike
prekontrolirajte, da li su svi dijelovi na broju.

Na drau traila (slika 1, 3) nalaze se dva stezna vijka (crna) i jedan

opruni kontra-vijak (srebrni). Stezni vijci (crni) zatim trebaju biti do te
mjere ravnomjerno zavrnuti, da pritom osjetite otpor. Dalekozor sa
trailom sada je osiguran.
Prije poetka promatranja obavezno morate izvriti justiranje dalekozora
traila Pritom dalekozor traila i glavni teleskop moraju biti usmjereni na
egzaktno jednaku poziciju. Za podeavanje postupite na slijedei nain:

2. Ustroj - Stativ:

Uzmite okular veliine 20 mm, umetnite ga u zenitno ogledalo i glavni

teleskop podesite prema zemaljskom objektu koji lako moete pronai i
koji je nedvojbeno definiran (slika 11, vrh crkvenog tornja, krovna linija
stambene kue). Razdaljina bi trebala iznositi najmanje 200 300
metara. Objekt dovedite egzaktno u sredinu vidnog polja okulara.

Noge stativa su unaprijed montirane i ve su spojene sa glavom stativa

(slika 1, 9) i sa stativnim paukom (slika 1, 16).
Izvadite trononi stativ iz pakiranja i postavite ga okomito sa nogama
stativa okrenutim prema dolje. Sada uzmite dvije stativne noge i oprezno
ih razvucite, sve dok pozicija ne bude sasvim otvorena. Cjelokupna
teina stativa pritom lei na jednoj nozi. Nakon toga stativ ravno
postavite.

Reprodukcija slike je dodue uspravna, ali sa zamijenjenim stranama. U

trailu je, za razliku od toga, reprodukcija slike uspravna i sa realno
prikazanim stranama.
Sada okrenite (desno/lijevo) jedan od dva vijka za podeavanje na
dalekozoru traila i pritom neprekidno gledajte kroz trailo. Sa tim
postupkom nastavite, sve dok ciljni kri traila ne dode tono do
pozicije, koja odgovara pogledu kroz okular glavnog teleskopa.

Cjelokupna teina stativa pritom lei na jednoj nozi. Nakon toga stativ
ravno postavite. Svaku nogu stativa izvucite na eljenu duinu (vidi sliku
4) i u tu svrhu otpustite uvrsne kope (slike 1+4, 11) (ukupno 3
komada). Uvrsne steznike zatvorite i stativ postavite na ravnu i vrstu
podlogu.

Podeavanje otrine slike dalekozora traila:

Okrenite prednje grlo lee (slika 10, X) za jedan do dva okreta u lijevu
stranu. Sada kontra-prsten moete pojedinano podeavati.

Vano: Sve vijke zavrnite samo runo, te na taj nain izbjegnite

presnano stezanje vijaka.

SAVJET:
Mala vodena vaga na povrini za odlaganje moe Vam pomoi
prilikom vodoravnog postavljanja Vaega stativa.

Gledajte kroz trailo i fokusirajte na udaljeni objekt. Okrenite prednje grlo

lee u jedan ili drugi smjer, tako da prikaz objekta bude izotren. Sada
kontraprsten zavrnite u smjeru grla lee.
7. Postavljanje Zatitne kape:
Kako bi unutranjost Vaega teleskopa bila zatiena od praine i neistoe,
otvor tubusa je pokriven kapom za zatitu od praine (slika 12, X). Isto tako
se kapa za zatitu od praine nalazi na naglavku okulara (slika 1, 6).

3. Ustroj montiranje ploe za odlaganje:

Plou za odlaganje opreme (slika br. 1+3, 10) sa plosnatom stranom
prema dolje nataknite po sredini na stativnog pauka (slika 1, 16), i
namontirajte je okretanjem u smjeru kazaljke na satu (60) (slika 5). Tri
ispusta ploe za odlaganje moraju odgovarati draima stativnog pauka
i moraju ulegnuti.

U svrhu promatranja skinite kape sa otvora.

8. Postavljanje Savitljiva vratila:
Kako bi egzaktno fino podeavanje deklinacijske i rektascenzijske
osovine bilo olakano, trebaju biti postavljena savitljiva vratila na za to
predvidenim draima ovih osovina (slika 13, X)

4. Ustroj Tubus:
Za montau teleskopskog tubusa (slika 1, 1) otpustite vijak obujmice
tubusa (slika 6, X) i otvorite obujmicu.

- 22 -

Dugako savitljivo vratilo (slika 1, 14) montira se paralelno sa

teleskopskim tubusom. Uvravanje se vri pomou steznog vijka na
predvidenom utoru osovine.

Nakon toga steznik ponovo vrsto zategnite. Trononi stativ sada vie ne
smije biti pomican ili podeavan, jer e se u protivnom podeenje
poremetiti. Teleskop je sada ispravno podeen.

Kratko savitljivo vratilo (slika 1, 15) treba biti bono montirano. Uvravanje
se vri pomou steznog vijka na za to predvidenom utoru osovine.

Ova procedura je potrebna, kako bi vodenje nebeskih tijela bilo

omogueno.

PL

CZ

Va teleskop sada je spreman za uporabu.

6. Pozicija vodenja, odnosno promatranja
SK

DIO II Rukovanje

Nagnite glavni teleskop (tubus) za 90 (slika 15, C).

Okrenite teleskop za 180 u desnu, odnosno lijevu stranu, dok lea
objektiva ne bude okrenuta prema nebu.
HU

1. Rukovanje Montiranje
Va teleskop je opremljen sa novom vrstom montiranja, koje Vam
omoguava dvije vrste promatranja.
A: Azimutalno = Ideano za terestrino (zemaljsko) promatranje
B: Paralaktino= Idealno za promatranje neba
Uz A:
Kod azimutalnog postavljanja kretanje teleskopa se vri u horizontalnom i
vertikalnom pravcu.

Sve steznike (slika 13, Y + slika 15, A) dobro uvrstite, tako da

naknadno vodenje moe biti izvreno preko savitljive osi.
Runo upravljanje satnom osovinom (R.A-osovinom) preko savitljive osi
(slika 15, D) izjednaava rotaciju zemaljske kugle, tako da pozicionirani
objekt stalno ostaje u vidnom polju okulara.
Ukoliko elite uredaj okrenuti prema drugom objektu, otpustite steznike
(slika 13, Y + slika 15, A), okrenite glavni tubus u odgovarajui pravac i
ponovno uvrstite steznike. Fino podeavanje se i dalje vri pomou
savitljive osi (slika 1, 14+15).

1. Otpustite stezni vijak za visinu pola (slika 14a, X ) i spustite nagibnu plou
sve dok ne zauzme vodoravni poloaj (do graninika). Ponovo zategnite
stezni vijak za visinu pola.
2. Otpustite vertikalni steznik (slika 15, A) i tubus postavite vodoravno, te
steznik ponovo zategnite.
Teleskop sada moe okretanjem savitljivih osovina (slika 1, 14+15) biti
pomican u horizontalnom i vertikalnom pravcu.

SAVJET:
Geografsku irinu Vaeg tonog poloaja promatranja u atlasu
uvijek moete pronai na desnom ili lijevom rubu mape.
Informacije osim toga moete dobiti kod uprave Vaega grada, u
katastru ili u Internetu: ovdje na primjer na adresi
www.heavens-above.com. Tamo moete pod Anonymous user >
Select odabrati Vau zemlju; podaci e se onda pojaviti.

Uz B:
2. Rukovanje Postavljanje (tijekom noi):

7. Rukovanje Trailo:

Tamna lokacija je za velik broj promatranja vrlo vaan, jer ometajua

svjetla (svjetiljke, kandelaberi) mogu u velikoj mjeri negativno utjecati na
detaljnu otrinu teleskopske slike.
Kada iz svijetle prostorije tijekom noi izlazite van, Vae oi se prvo
moraju prilagoditi mraku. Nakon ca. 20 minuta onda moete zapoeti sa
astrolokim promatranjima.
Ne promatrajte iz zatvorenih prostorija, a teleskop zajedno sa opremom
ca. 30 minuta prije poetka promatranja postavite na eljenu lokaciju,
kako biste osigurali izjednaavanje temperature u tubusu.

Va teleskop sada je grubo podeen i usmjeren.

Da biste postigli komotan poloaj promatranja, oprezno otpustite vijke
draa tubusa (slika 16, A), tako da moete okretati teleskopski tubus.
Dovedite okular i dalekozor traila u poloaj, iz kojeg moete komotno
vriti promatranje.
Fino podeavanje vri se uz pomo dalekozora traila. Gledajte kroz
trailo i pokuajte polarnu zvijezdu (slika 16) podesiti u centru traila
(slika 17). Kod egzaktnog podeavanja biti e Vam od pomoi vratilo
(slika 15, D) satne osovine, kao i vratilo (slika 15, E) deklinacijske
osovine.

Nadalje trebate obratiti panju na to, da Va teleskop bude postavljen na

ravnoj i stabilnoj podlozi.
8. Rukovanje Promatranje:
3. Montaa - podeavanje osnovna pozicija:

Nakon to ste polarnu zvijezdu podesili u trailu, moi ete istu

prepoznati u teleskopu, kada sada gledate kroz okular.

Otpustite vijak za visinu pola (slika 14a, X) i postavite nagibnu plou (slika
15, B) grubo prema skali ipke za dranje u skladu sa stupnjem
geografske irine Vae lokacije. Okrenite trononi stativ sa oznakom (N)
u smjeru sjevera. Gornja strana nagibne ploe takode pokazuje u
smjeru sjevera (slika 14b). ipka za podeavanje stupnjeva geografske
irine (slika 14a, Y) usmjerena je u pravcu juga.

Eventualno sada uz pomo savitljivih vratila preciznije moete podesiti

zvijezdu, te izvriti podeenje otrine pomou kotaia za podeavanje
otrine (slika 15, F).
Nadalje sada moete promjenom okulara (manja arina razdaljina)
podesiti vii stupanj poveavanja. Molimo uzmite u obzir, da je poveanje
zvijezda jedva zamjetno.

4. Podeavanje geografske irine

SAVJET:
Okulari su sustavi lee usmjereni prema oku. Pomou okulara
vri se preuzimanje slike, koja nastaje u arinoj toci objektiva, odnosno tamo postaje vidljiva i jo jednom se poveava.
Potrebni su okulari sa razliitim arinim razdaljinama, da
bismo postigli razliite stupnjeve poveanja.
Svako promatranje zaponite okularom sa niskim stupnjem
poveanja (= vea arina razdaljina od 20 mm).

Iznadite geografsku irinu Vae lokacije uz pomo mape, atlasa ili iz

Interneta. Njemaka se nalazi izmedu stupnjeva 54 ( Flensburg ) i 48
( Mnchen) geografske irine.
Sada otpustite steznike za visinu pola (slika 14, X) i nagnite plou, sve
dok broj na ipki za podeavanje stupnja geografske irine (slika 14,Y)
ne odgovara Vaoj lokaciji (npr. 51)
5. Konano podeavanje

9. Rukovanje Traenje zvijezdi:

Okrenite deklinacijsku osovinu (slika 15, C) uklj. dra teleskopa za 90.
Tubus ispravno okrenut (vidi sliku / oznaku) umetnite u dra i zategnite
stezni vijak. Okularni izvod teleskopa sada je usmjeren u pravcu poda, a
objektiv u smjeru polarne zvijezde. Steznik ipke za podeavanje
geografske irine i DEC-osovinu redom otpustite i polarnu zvijezdu
dovedite u sredinu vidnog polja okulara.

U poetku sigurno e Vam teko pasti orijentacija na zvjezdanom nebu,

jer se zvijezde i zvjezdane slike nalaze u stalnom pokretu, te ovisno o
godinjem dobu, datumu i vremenu stalno mijenjaju svoj poloaj na
nebu.

- 23 -

HR

SI

SE

Iznimku predstavlja polarna zvijezda. Kroz nju prolazi zamiljena

produena polna osovina zemaljske kugle. Ona je fiksna zvijezda i
polazna toka svih zvjezdanih karti. Na crteu moete vidjeti nekoliko
poznatih zvjezdanih slika i zvjezdanih formacija, koje su vidljive preko
cijele godine. Raspored ovih nebeskih tijela medutim ovisi o datumu i
tonom vremenu.
Ako ste svoj teleskop usmjerili na jednu od ovih zvijezda, ustanoviti ete
da ona nakon kratkog vremena nestaje iz vidnog polja Vaega okulara.
Da biste izjednaili ovaj efekt, aktivirajte savitljivo vratilo (slika 15, D)
rektascenzijske osovine, i Va teleskop e slijediti putanju letenja
dotine zvijezde.
10. Rukovanje Oprema:
Vaem teleskopu su u osnovnoj izvedbi priloena tri okulara (slika 1+2,
18). Izmjenom okulara odredujete odgovarajui stupanj poveavanja
Vaega teleskopa.
Napomena:
ar. razd. Teleskop
700 mm
700 mm
700 mm

:
:
:
:

ar. razd. Okular

20 mm
12 mm
4 mm

=
=
=
=

Poveanje
35 x
58 x
175 x

Zenitno zrcalo (slika 1+2, 19) prouzrokuje okretanje slike (refleksivno

obrnuto) i zbog toga se koristi iskljuivo za promatranje neba.
Da biste vidjeli ispravnu i uspravnu sliku, morate koristiti priloenu
reverznu leu.
Otpustite stezni vijak (slika 8, X) i odstranite zenitno zrcalo iz naglavka
okulara (slika 1, 6). Zatim reverznu leu (slika 2, 20) ravno postavite u
naglavak okulara, te ponovo rukom zategnite stezni vijak. Nakon toga
okular (npr. f=20 mm) umetnite u otvor reverzne lee i stezni vijak (slika
9, X) zategnite.
11. Rukovanje demontaa:
Nakon nadamo se zanimljivog i uspjenog promatranja
preporuavamo, da cjelokupni teleskop skladitite u suhom i dobro
ventiliranom prostoru. Kod nekih modela teleskopa montau i stativ
moete razdvojiti jednostavno otputanjem vijanih spojeva. Pritom Vaa
podeenja na montai ostaju nepromijenjena. Ne zaboravite nataknuti
kape za zatitu od praine na otvor tubusa i na naglavak okulara. Takoder
biste sve okulare i optike dijelove opreme trebali spremiti u
odgovarajue kutije.
SAVJET:
Za astronomsko promatranje reverzna lea nije prikladna. U tu
svrhu koristite samo zenitno zrcalo i jedan okular.
Za promatranje zemaljskih objekata i objekata iz prirode
moete koristiti reverznu leu sa jednim okularom.

Prilog
1. Mogui objekti promatranja
U nastavku smo za Vas odabrali i objasnili nekoliko vrlo zanimljivih
nebeskih tijela i skupina zvijezda. Na pripadajuim slikama na kraju ovih
uputa moete vidjeti, na koji nain ove objekte kroz Va teleskop moete
promatrati uz pomo priloenih okulara pod dobrim uvjetima u pogledu
vidljivosti:
Mjesec (slika 20)
Mjesec je jedini prirodni satelit zemlje
Kruna putanja:
ca. 384.400 km udaljena od zemlje
Promjer:
3.476 km
Odstojanje:
384.401 km
Mjesec je poznat jo od prapovijesnog razdoblja. On je poslije sunca po
snazi svjetlosti na drugom mjestu medu nebeskim objektima. Poto
mjesec jednom mjeseno krui oko zemlje, stalno se mijenja kut izmedu
zemlje, mjeseca i sunca; to moemo vidjeti po ciklusima mjeseevih
mjena. Vrijeme izmedu dvije uzastopne faze mladog mjeseca iznosi
priblino 29,5 dana (709 sati).
Zvjezdana slika ORION / M42 (slika 21)
Rektascenzija:
05:32.9 (sati : minute)
Deklinacija:
-05:25 (stupnji : minute)
Razdaljina:
1.500 svjetlosnih godina
Sa razdaljinom od priblino 1600 svjetlosnih godina orion-magla (M42)
predstavlja najsvjetliju difuznu maglu na nebu vidljivu golim okom i
zanimljiv objekt promatranja za teleskope svih veliina, od najmanjeg
dalekozora pa do najveih observatorija i teleskopa Hubble Space.
Radi se o glavnom sastavnom dijelu daleko veeg oblaka od plinovitog
vodika i praine, koji se sa preko 10 stupnja protee preko polovice
zvjezdane slike Orion. Prostranstvo ovog ogromnog oblaka iznosi
nekoliko stotina svjetlosnih godina.
Zvjezdana slika LEIER / M57 (slika 22)
Rektascenzija:
18:51.7 (sati : minute)
Deklinacija:
+32:58 (stupnji : minute)
Razdaljina:
4.100 svjetlosnih godina
Poznata prstenasta magla M57 u zvjezdanoj slici Leier esto se smatra
prototipom planetarne magle; ova magla spada medu istaknute objekte
ljetnoga neba sjeverne polovice zemaljske kugle. Novija istraivanja su
pokazala, da se po svoj prilici radi o prstenu (torusu) od svijetle materije
koja okruuje centralnu zvijezdu (vidljivu samo sa veim teleskopima), a
ne o plinovitoj strukturi oblika lopte ili elipse. Kada bismo prstenastu
maglu promatrali sa bone razine, ona bi imala slinosti sa Dumbell
maglom M27. Kod ovog objekta gledamo tono na pol magle.
Zvjezdana slika Fchslein / M27 (slika 23)
Rektascenzija:
19:59.6 (sati : minute)
Deklinacija:
+22:43 (stupnji : minute)
Razdaljina:
1.250 svjetlosnih godina

12. Rukovanje Odravanje:

Va teleskop prestavlja visokovrijedan optiki uredaj. Iz tog razloga
trebali biste sprijeiti, da praina ili vlaga dodu u dodir sa teleskopom.
Izbjegavajte otiske prstiju na leama.
Ukoliko ipak dospije neistoa ili praina na Va teleskop, uklonite je
prvo pomou mekog kista. Jo bolje bi bilo koritenje komprimiranog
zraka! Nakon toga oneieni dio oistite pomou meke krpe, koja ne
isputa vlakna. Otiske prstiju na optikim povrinama najbolje moete
oistiti pomou meke krpe koja ne isputa vlakna, i na koju ste
prethodno dodali malo alkohola za ienje iz ljekarne. Uredaj ne istite
preesto. Uestala uporaba alkohola za ienje i/ili kistova moe
dovesti do oteenja specijalno prevuenih optikih dijelova.
Ukoliko je u unutranjost Vaega teleskopa dospjela praina ili vlaga, ne
pokuajte ga istiti na vlastitu ruku, nego se u tom sluaju obratite
Meade servisnom centru nadlenom za Vau zemlju, koji je naveden u
ovim uputama za rukovanje.

Dumbell-magla M27 ili Hantel-magla u slici Fchslein bila je prva

planetarna magla, koja je ikada otkrivena. Dana 12. srpnja 1764 Charles
Messier je otkrio ovu novu i fascinirajuu klasu objekata. Mi ovaj objekt
moemo vidjeti gotovo sa njegove ekvatorijalne ravni. Kada bismo
Dumbell-maglu vidjeli sa jednog od polova, ona bi vjerojatno imala oblik
prstena i bila slina prstenastoj magli M57.
Ovaj objekt je vidljiv ve sa malim poveanjima, ako su barem donekle
dobre vremenske prilike.
2. Tehniki podaci:
Nain gradnje: akromatski refraktor (2 lee)
arina razdaljina: 700mm
Promjer objektiva: 70mm
Poveanje: 35 - 58 175-struko (ovisno o okularu)
Trailo: 6x25
Montaa: ekvatorijalna (EQ-3) na visinski podesivom aluminijskom stativu

- 24 -

3. Otklanjanje greaka:

4. SERVIS I JAMSTVO

Greka:

Otklanjanje:

Nema slike

Uklonite kapu za zatitu od praine sa

otvora objektiva.

Slika nije otra

Podeavanje otrine na fokusnom

prstenu

Podeavanje otrine
nije mogue

Priekajte, dok se temperatura ne

izjednai (ca. 30 min.)

Loa slika

Nikada ne promatrajte kroz staklo

Objekt promatranja vidljiv u

trailu, ali ne u teleskopu

Justirajte trailo (vidi dio I 6.)

Za ovaj ureaj dajemo jamstvo od 5 godina poevi od datuma

kupovine. Molimo Vas da sauvate raun kao dokaz kupnje.
Na proizvod je izraen u skladu sa najnovijim proizvodnim metodama,
te je podvrgnut detaljnom kontrolom kvalitete.
Servisni centar
Ako imate pitanja u vezi sa proizvodom i eventualne reklamacije, molimo
da se poveete sa servisnim centrom. kolovani servisni suradnici e
Vam tamo rado pomoi. Deurni servisni telefon je naveden u nastavku
ovog odsjeka. Ukoliko je nepohodna realizacija prava na jamstvo
(popravak ili zamjena), na servisni suradnik e vam priopiti adresu, na
koju proizvod trebate poslati.

PL

CZ

SK

HU

Deurna telefonska linija servisa: 00 800 6343 7000

Teak hod teleskopa i

vodenje osovina preko vratila

kontra-teg izbalansirati

Unato zenitnog zrcala

kosa slika

Okularni naglavak u zenitnom zrcalu

mora biti okomito podeen

Otklanjanje nedostataka i povratno slanje proizvoda

Unutar jamstvenog roka besplatno otklanjamo sve eventualne greke u
materijalu ili u izradi. Iz jamstva izuzete su greke nastale uslijed krivice
korisnika ili nenamjenske uporabe ureaja, ili kada su neovlatene tree
osobe pokuale izvriti popravke ureaja ili vriti sline radnje. Ukoliko je
potrebna popravka, odnosno zamjena proizvoda, onda e Vam suradnik
servisnog centra priopiti odgovarajuu adresu, na koju proizvod trebate
poslati.
U sluaju povratnog slanja molimo obratite panju na slijedee:
Obratite panju na to, da proizvod koji aljete bude briljivo zapakiran.
Ako je mogue, koristite originalno pakiranje.
Ispunite prijavu za povratno slanje, koja se nalazi u nastavku teksta, i
zajedno sa preslikom dokaza o kupovini je priloite poiljci.
Prijava za povratno slanje
Broj za obradu.*: ........................................................................
Naziv proizvoda: ..........................................................................
Kratak opis pogreke: ..................................................................
................................................................................................
................................................................................................
Prezime, ime: ............................................................................
P. Br./ mjesto: ............................................................................
Ulica / kuni broj:........................................................................
Telefon: ....................................................................................
Datum kupovine: ........................................................................
Potpis: ......................................................................................
* e Vam priopiti servisni centar

- 25 -

HR

SI

SE

Vsi deli (slike 1-3)






















Postavite optino cev vkljuno z njegovim dralom, na montao, tako da

je oko objektiva obrnjeno proti severu. Pritrdite sedaj dralo optine cevi
s privojnim vijakom na glavo montae (slika 7).

Tubus teleskopa
Iskalo
Justirni vijaki (iskalo)
Odprtina tubusa
Objektiv
Oporniki okularja
Vijak za fokusiranje
Dralo tubusa
Glava stativa (montaa)
Odlagalna povrina za dodatno opremo
Justirni vijaki (stativ)
Nosilec (odlagalna povrina za dodatno opremo)
Noge stativa
Polni pogon za naravnavanje viine (Elevation)
Polni pogon za azimutno naravnavanje
Kri stativa
Ekvatorialna nastavitev
3 okularji ( 31.7mm / 11/4) f = 20mm f = 12mm f = 4mm
Zenitno ogledalo
Obraalna lea 1,5x

5. Nastavitev - okular:
S tem teleskopom sta standardno dobavljena triletna okularja (slika 1+2,
18) ter zenitno ogledalo (slika 1+2, 19).
Z okularjema lahko izberete poveavo teleskopa.
Preden boste vstavili okularje in zenitno ogledalo, odstranite z opornika
okularja (slika 1, 6) in zenitnega ogledala pokrovek za zaito pred
prahom.
Na oporniku okularja nekoliko odvijte priemni vijak (slika 8, X) in vstavite
zenitno ogledalo. Priemni vijak (slika 8, X) nato spet privijte.
Nato pritrdite na enak nain z odprtjem in zaprtjem priemnega vijaka
(slika 9, X) 20 mm-ski okular v zenitno ogledalo.
Pazite, da bo vpogled v okular obrnjen navpino navzgor.
V nasprotnem primeru sprostite priemni vijak (slika 8, X) na oporniku
okularja in obrnite zenitno ogledalo v navpini poloaj.

Montirni deli (slika 15)

A
B
C
D
E
F

Vertikalna objemka
Ploa za ekvatorialno nastavitev
Deklinacijska os
Polni pogon (za usmeritev)
Polni pogon (Deklinacijska os)
Koleek za nastavitev ostrine

6. Nastavitev in usmeritev montae:

Iskalo in njegovo dralo sta tovarniko montirana in vkljuena v dobavni
obseg.
Spodnji del drala iskala potisnite v odprtino teleskopa (slika 10).
Pravilno nameeno dralo klikne. Prepriajte se, da je lea iskala
usmerjena proti odprtini teleskopa.

Del I - Nastavitev

Na dralu sta dva objemna vijaka (rna) (slika 1, 3) ter vzmetni vijak
(srebrn). rna vijaka privijajte tako dolgo, dokler ne zautite odpora. To
pomeni, da je odprtina iskala na mestu.

1. Splono/mesto postavitve:
Preden boste prieli s postavljanjem, izberite primerno mesto za
postavitev Vaega teleskopa. V pomo vam bo, e boste teleskop
postavili na mestu, s katerega imate dobro vidljivost v nebo, stabilno
podlago ter okoli sebe in teleskopa dovolj prostora.
Najprej vse dele vzemite iz embalae. S pomojo priloene skice
preverite, ali so dobavljeni vsi deli.
Pomembno: vse vijake pritrdite samo rono in pazite, da jih ne boste
privili premono.
2. Nastavitev stativa:
Noge stativa so tovarniko montirane in e pritrjene na glavo (slika 1, 9)
in kri (slika 1, 16) stativa. Stativ izvzemite iz embalae in ga postavite
navpino na osnovo. Dve nogi previdno popolnoma razprite. Med tem
postopkom je celotna tea stativa na eni nogi. Nato stativ ponovno
postavite navpino.
Pri tem je celotna tea stativa na eni nogi. Postavite stativ naravnost.
Popustite objemke (slike 1+4, 11) (skupno 3 kosi) in izvlecite vsako
posamezno nogo do zaeljene doline (glej sl. 4). Pritrdite objemke in
postavite stativ na trdno, ravno podlago.

Preden zanete z opazovanjem je nujno potrebno justirati iskalo; pri tem

morata biti iskalo in teleskop v natano isti legi. Pri usmeritvi se drite
naslednjih navodil:
Vzemite 20 mm okular, vstavite ga v zenitno prizmo in usmerite teleskop
na en, jasno dololjiv, zemeljski objekt (slika 11, konico zvonika, streno
elo hie) Razdalja naj znaa najmanj 200 300 metrov. Centrirajte
objekt natanno v sredino okularja.
Slika je sicer pokonna, ampak zrcalno obrnjena. V iskalu pa je slika
pokonna in pravilno obrnjena.
Vrtite (desno/ levo) enega izmed nastavnih vijakov in glejte pri tem skozi
iskalo. To delajte toliko asa, dokler nitni kri iskala ni natanno v
poloaju, ki ustreza pogledu skozi glavni teleskop.
Nastavitev ostrine iskala:
Zavrtite sprednji okvir lee (slika 10, X) za en do dva obrata na levo.
Sedaj lahko tesnilo posamezno prestavite.
Glejte skozi iskalo in fokusirajte na en oddaljen predmet. Vrtite okvir lee
v eno ali drugo smer, dokler se predmet ne pokae v popolno ostri sliki.
Privijte sedaj tesnilo v smer okvira lee.
7. Nastavitev zaitni pokrovki:

Namig:
Majhna libela, ki jo postavite na odlagalno povrino za dodatno
opremo, Vam lahko pomaga noge teleskopa nastaviti na enako
viino.

Da se zavaruje notranjost teleskopa pred prahom in nesnago, je odprtina

tubusa zaitena z zaitnim pokrovkom.

3. Nastavitev odlagalna povrina za dodatno opremo:

8. Nastavitev upogibna draja:

Odlagalno povrino za dodatno opremo (slike 1, 3 in 10) vstavite s

plosko stranjo navzdol, na sredo kria stativa (slika 1, 16) in jo pritrdite
tako, da jo zasuete v smeri urinega kazalca (60) (slika 5). Tri prikljuke
odlagalne povrine je treba naravnati s kriem stativa in jih priviti.

Za e preciznejo nastavitev deklinacijske in rektascenzijske osi,

namestite upogibna draja (slika 1+3, 14) na za to predvideno dralo
(slika 13, X) obeh osi.

Pred opazovanjem snemite pokrovek.

4. Nastavitev optine cevi:

Za montao tubusa teleskopa (slika 1, 1) sprostite vijake objemke tubusa
(slika 6, X) in odprite objemko.

Dolg upogljiv draj je nameen vzporedno s tubusom teleskopa (slika

1, 14) in pritrjen z objemnim vijakom.
Kratek upogljiv draj (slika 1, 15) je nameen bono in je prav tako
pritrjen z objemnim vijakom.
Sedaj je va teleskop pripravljen za uporabo.

Sedaj poloite tubus sredino v dralo in objemko spet zaprite. Zaprite

dralo tako, da vijake, ki ste jih prej odvili, spet rono trdno privijete.
- 26 -

DEL II - uporaba

Zategnite vse objemke in vijake (slika 13, Y + slika 15, A) za uspeno

sledenje preko polnega pogona.

1. Uporaba: montaa
Va teleskop je opremljen z novim tipom montae, ki vam omogoa dve vrsti opazovanj.
A: Azimutno = Idealno za terestrino (zemeljsko) opazovanje
B: Paralaktino= Idealno za astronomsko opazovanje
A:
Pri azimutni postavitvi se teleskop obraa v vertikalno in horizontalno
smer.

Rono aktiviranje urne-osi ( R.A-os ) preko polnega pogona (slika 15,

D) izravna vrtenje zemlje, tako da ostane lokaliziran objekt vedno v vidnem polju okularja.
e bi radi opazovali drug objekt, popustite vijake (slika 13, Y + slika 15,
A) ter zavrtite glavno optino cev v zaeljeno smer in vijake nato ponovno zategnite. Precizna nastavitev ponovno izvrite s pomojo polnega
pogona (slika 1, 14+15).
Namig:
irinsko stopinjo Vaega opazovalnega mesta lahko najdete v
atlasu na internetu, na primer na spletni strani HYPERLINK
"http://www.heavens-above.com" www.heavens-above.com. Pod
Anonymous user > Select lahko izberete Vao dravo in Vae
mesto.

1.Odvijte privojni vijak za nastavitev teaja ( slika 14a, X ) in spustite

naklonsko ploo, dokler ni v vodoravnem poloaju ( do konca ). Nato
privijte vijak nazaj.
2. Popustite vertikalni privoj (slika 15, A), nastavite optino cev
vodoravno ter privoj ponovno zategnite.
Teleskop se sedaj, s pomojo polnega pogona (slika 1, 14+15), lahko
vertikalno in horizontalno premika.

7. Rokovanje iskalo:

PL

CZ

SK

HU

HR

SI

VVa teleskop je sedaj le grobo usmerjen in nastavljen.

B:
2. Uporaba: postavitev (ponoi):
Eno temno mesto je za veliko opazovanj zelo pomembno, saj motea
svetloba (lui, svetilke) lahko znatno vpliva na ostrino detaljev na
teleskopski sliki.

Da bi dosegli udoben poloaj opazovanja, sprostite vijake montirnega

dela tubusa (slika 1, 8) tako, da boste tubus teleskopa lahko obraali.
Premaknite okular in iskalo v poloaj, iz katerega boste lahko udobno
opazovali.

e greste iz osvetljenega prostora na prosto, se morajo vae oi na

temo prvo navaditi. Po priblino 20 minutah lahko prinete z
astronomskim opazovanjem.

Precizna nastavitev sledi nato s pomojo iskala.

Sedaj poglejte skozi iskalo in poskusite nastaviti polarno zvezdo v
sredie nitnega kria iskala.

Opazovanje ne izvajajte iz zaprtega prostora. Postavite teleskop na

zaeljeno opazovalno mesto priblino 30 minut pred zaetkom
opazovanja, tako da se temperatura v optini cevi lahko izravna.

Za precizno nastavitev sta Vam v pomo draj urne osi ter draj
deklinacijske osi.

Poleg tega se prepriajte, da va teleskop stoji na ravni, trdni podlagi.

8. Rokovanje opazovanje:

3. Usmeritev in osnovna pozicija montae:

Po nastavitvi polarne zvezde v iskalu jo boste prepoznali tudi pri pogledu

skozi okular teleskopa.

Odvijte privojni vijak za nastavitev teaja (slika 14a, X) ter nastavite

ploo za ekvatorialno merjenje (slika15, B) s pomojo skale priblino na
zemljepisno irino vaega opazovalnega mesta. Zasukajte trinoni stativ,
tako da kae oznaka (N) v smer severa. Zgornja stran ploe za
ekvatorialno merjenje kae prav tako na sever (slika 14b). Skala za
nastavitev zemljepisne irine (slika 14a, Y) kae v smer juga.

Po potrebi lahko s pomojo upogibnega draja zvezdo toneje nastavite,

prav tako lahko z vijakom za fokusiranje (slika 15, F) nastavite ostrino
slike.
Dodatno lahko sedaj z menjavo okularja nastavite vejo poveavo.
Poveava zvezd je komajda vidna.
Namig:
Okular povea (ni neposredno vidno) sliko, ki jo teleskop
prvotno zajame. im manja je gorina razdalja okularja, tem
veja je poveava. Razlini okularji so potrebni, da se doseejo
razline poveave. Vsako opazovanje zanite z okularjem z
majhno poveavo (okular 20mm).

4. Nastavitev zemljepisne irine:

Doloite zemljepisno irino vaega opazovalnega mesta s pomojo
avtomobilske karte, atlasa ali interneta. Slovenija lei med 46 (Budinci;
obina alovci) in 45 ( Damelj; obina rnomelj) zemljepisno irino.
Odvijte privojni vijak za nastavitev teaja (slika 14, X) in nagnite ploo,
dokler irinska stopinja na skali (slika 14, Y) ne ustreza zemljepisni irini
vaega opazovalnega mesta. (npr. 45)
5. Dokonna usmeritev
Zavrtite deklinacijsko os (slika 15, C) vkljuno z dralom teleskopa za
90.
Vstavite optino cev pravilno ( glej sliko / oznako ) v dralo in zategnite
privojni vijak. Okular teleskopa kae sedaj v tla, objektiv pa v smer
zvezde severnice. Zaporedoma popustite objem skale in DEC osi ter
ujemite zvezdo severnico v sredino vidnega polja (okularja).
Nato ponovno zategnite vijak. Trinoni stativ se sedaj ne sme ve
premikati ali prestaviti, saj se drugae usmeritev izgubi. Teleskop je
sedaj pravilno usmerjen.

9. Rokovanje iskanje zvezd:

Na zaetku se boste na nebu z zvezdami verjetno teje orientirali, ker se
zvezde in zvezdne slike vedno premikajo in glede na letni as, datum in
uro spreminjajo svoj poloaj.
Izjema je polarna zvezda.
Polarna zvezda je nepremina zvezda in izhodie vseh zvezdnih kart.
Na zaetku preglejte nekaj znanih zvezdnih slik in razporeditev zvezd, ki
so vidne vse leto.
Vendar je razporeditev nebesnih teles odvisna od datuma in ure.
e ste Va teleskop usmerili na eno od teh zvezd, boste ugotovili, da je
le-ta kratek as zatem izginila iz vidnega polja okularja. Za izenaitev tega
efekta, uporabite upogibni draj (slika 15, D) urne osi in Va teleskop bo
sledil navidezni poti te zvezde.

Za uspeno sledenje nebekih teles, je ta postopek potrebeno izvesti.

6. Pozicija sledenja in opazovanja
Nagnite glavni teleskop ( optino cev ) za 90 (slika 15, C).
Zavrtite teleskop za 180 na desno ali levo, dokler lea objektiva ne kae
v smer neba.
- 27 -

SE

10. Rokovanje oprema:

Kot osnovna oprema so Vaemu teleskopu priloeni trije okularji (slika
1+2, 18). Z menjavo okularjev doloite ustrezno poveavo Vaega
teleskopa.
Nasvet:
Gorina razdalja teleskopa
700 mm
700 mm
700 mm

: Gorina razdalja okularja

: 20 mm
: 12 mm
: 4 mm

=
=
=
=

Poveava
35 x
58 x
175 x

Zvezdna slika ORION / M42 (slika 21): megla Orion / M 42

Rektascenzija:
05h 33 (ure : minute)
Deklinacija:
-05 25 (stopinje : minute)
Z oddaljenostjo ca. 1600 svetlobnih let je megla Orion (M 42)
najsvetleja difuzna megla na nebu vidna s prostim oesom in je zelo
priporoljiv objekt za teleskope vseh velikosti. Sestavlja jo orjaki oblak
vodikovega plina in ima premer stotine svetlobnih let. Razprostira se z
ve kot 10 stopinjami precej nad polovico zvezdne slike Oriona.

Zenitno ogledalo (slika 1+2, 19) povzroi obrnitev slike (zrcalno

obrnjeno) in se uporablja za opazovanje Zemlje.

Zvezdna slika LIRA: Obroasta megla / M 57 (slika 22)

Rektascenzija:
18h 52
Deklinacija:
+32 58
Oddaljenost:
4.100 svetlobnih let

Da boste videli sliko pokonno in s prave strani, morate uporabiti

obraalno leo.
Popustite priemni vijak (slika 8, X) in odstranite zenitno ogledalo iz
opornika okularja (slika 1, 6).
Sedaj vstavite obraalno leo (slika 2, 20) in priemni vijak spet trdno
privijte. Nato vstavite okular in priemni vijak (slika 8, X) trdno privijte.

To znano meglo pogosto obravnavajo kot prototip planetarnih megel.

Ta megla teje k najudovitejim primerkom neba v poletju na severni
polobli.
Zadnje raziskave so pokazale, da gre za obro, ki odseva svetlobo in
obdaja centralno zvezdo (vidno le z vejimi teleskopi). Ob pogledu od
zgoraj, bi bila vidna struktura podobna megli Roka M 27.

11. Rokovanje razstavljanje:

Zvezdna slika VULPECULA (Lisika):

megla Roka / M 27 (slika 23)
Rektascenzija:
19h 59
Deklinacija:
+22 43
Oddaljenost:
1.250 svetlobnih let

Po, upamo da, zanimivem in uspenem opazovanju je priporoljivo

shranjevanje celotnega teleskopa na suhem mestu, v dobro zraenem
prostoru.
Pri nekaterih modelih teleskopov lahko montirni del in stativ enostavno
loite.
Pri tem se nastavitve na montirnem delu ohranijo.
Ne pozabite natakniti pokrovka za zaito pred prahom na odprtino
tubusa in na opornik okularja.
Prav tako spravite vse okularje in dele optine opreme v ustrezno katlo.

Megla Roka / M 27 je bila prva odkrita megla, ki jo je 12. julija 1764

odkril Charles Messier. Ta objekt je viden skoraj tono z njegove
ekvatorialne ravnine. e bi lahko videli meglo Roka od zgoraj, bi imela
verjetno obliko obroa in podobno sliko, kot jo poznamo pri Obroasti
megli M 57.
2. Tehnini podatki
Oblika: akromatien refrakcijski teleskop z 2 leama
Gorina razdalja: 700 mm
Premer lee: 70 mm
Poveava: 35 - 58 - 175 X (odvisno od okularja).
Iskalo: 6x25
Montaa: ekvatorialna (EQ-3) na navpinem prilagodljivem stativu.

Namig:
Za astronomsko opazovanje obraalna lea ni priporoljiva.
V ta namen uporabljajte le zenitno ogledalo. Obraalno leo
lahko uporabite za opazovanje narave.

12. Rokovanje Nega:

3. Iskanje in odpravljanje napak:

Va teleskop je kakovostna optina naprava. Zato prepreite, da bi priel

v stik z vlago ali prahom. Prepreite prstne odtise na leah. e bi se na
Vaem teleskopu kljub temu nabral prah, ga najprej odstranite z mehkim
opiem. Nato umazano povrino oistite z mehko krpo. Prstne odtise
odstranite z optinih povrin najbolje z mehko krpo, ki ne pua
kosmiev, na katero ste nakapali malo istilnega alkohola.

Napake:

Pomo:

Slike ni

Z odprtine objektiva snemite

pokrovek za zaito pred prahom.

Nejasna slika

Ostrino nastavite s kolescem za

nastavitev ostrine.

Nastavitev ostrine ni mogoa

Poakajte na izenaitev temperature.

e je Va teleskop zapraen od znotraj ali je postal vlaen, ga ne

poskuajte istiti sami, temve se posvetujte s strokovnim trgovcem oz.
z osebjem slube za kupce Meade v Vai dravi.

Slaba slika

Nikoli ne opazujte skozi stekleno ipo.

Opazovani objekt je viden v

iskalu, vendar ne v teleskopu

Naravnajte iskalo (glejte Del I: 6.)

Dodatek

Teko izvedljivo
usmerjanje z draji

Uravnoteite teleskop in protiutei.

1. Objekti, ki jih je mogoe opazovati

Kljub zenitnemu ogledalu

poevna slika

Zenitno ogledalo mora biti vstavljeno

navpino v okular.

e primerneje je ienje s stisnjenim zrakom iz razprila! e je Va

teleskop zapraen od znotraj ali je postal vlaen, ga ne poskuajte istiti
sami, temve ga vrnite strokovnemu osebju.

Na naslednjih straneh Vam elimo predstaviti nekaj zelo zanimivih

nebesnih teles, ki jih lahko enostavno poiete.
Na slikah na koncu navodil lahko vidite, kako boste objekte videli skozi
Va teleskop s priloenimi okularji pri dobri vidljivosti.
Luna (slika 20)
Luna je edini naravni satelit Zemlje.
Premer:
3.476 km
Oddaljenost:
384.000 km (povpreje)
Luna je dobro poznana e tisoe let. Za Soncem je Luna drugo
najsvetleje nebesno telo. Ker Luna obide Zemljo enkrat meseno, se
kot med Zemljo, Luno in Soncem stalno spreminja; kar je razvidno iz
ciklov luninih men. Razdobje med dvema mlajema traja 29,5 dni (709
ur).

- 28 -

4. SERVIS IN GARANCIJA
Za to napravo ponujamo garancija v trajanju 5 let od datuma nakupa.
Prosimo, shranite raun kot dokazilo o raunu.
Na proizvod je izdelan po najnovejih proizvodnih metodah ter je
podvren natanni kontroli kakovosti.
Center za pomo strankam
V primeru vpraanj o izdelku ali morebitnih reklamacij vas prosimo, da se
obrnete na center za pomo strankam: Ustrezno izobraevani sodelavci
vam bodo z veseljem pomagali. Telefonska tevilka centra za pomo
strankam je navedena v nadaljevanju. V kolikor nastane potreba po
garancijski storitvi (popravilo ali zamenjava), vam bo sodelavec centra za
pomo strankam sporoil naslov, na katerega boste naslovili povratno
poiljko.
Telefonska sluba za pomo strankam: 00 800 6343 7000

PL

CZ

SK

HU

HR

Odprava napak in povratne poiljke

Znotraj garancijske dobe bomo brezplano odpravili vse napake v
materialu oziroma napake, ki so posledica napak v proizvodnji. Iz
garancijskega obsega so izvzete vse napake, ki so posledica krivdnega
ravnanja uporabnika ali napane uporabe, na primer v kolikor so tretje
nepooblaene osebe na napravi poskuali opravljati popravila. V
primeru, da se pojavi potreba po popravilu oziroma zamenjavi izdelka,
vam bo sodelavec centra za pomo strankam sporoil naslov, na
katerega boste naslovili povratno poiljko.
Prosimo, da pri povratni poiljki upotevate naslednje:
Zagotovite, da izdelek poljete v primerni embalai. Po monosti
uporabljajte originalno embalao.
Prosimo, izpolnite naslednji obrazec za povratno poiljko ter ga skupaj
z raunom priloite povratni poiljki.
Obrazec za povratno poiljko
t. postopka*: ............................................................................
Oznaka izdelka: ..........................................................................
Kratek opis napake: ....................................................................
................................................................................................
................................................................................................
Priimek, ime: ............................................................................
Potna t. / kraj: ........................................................................
Ulica / hina t.:..........................................................................
Telefon: ....................................................................................
Datum nakupa: ..........................................................................
Podpis: ......................................................................................
*informacijo bo posredoval center za pomo strankam

- 29 -

SI

SE

Alla delar (bild 1-3))






















5. Uppbyggnad Insttning av okular:

Teleskoptub
Skkikare
Justeringsskruvar (skare)
Tubppning
Objektiv
Okularmuff
Instllningshjul fr skrpa
Tubklmma
Stativhuvud (montering)
Frvaringshylla fr tillbehr
Fixeringsclips (stativ)
Fixeringsfste (frvaringshylla)
Stativben
Bjlig axel fr hjdinstllningen (elevation)
Bjlig axel fr azimutalinstllningen
Stativspindel
Instllning av breddgrad
3 okular ( 31,7 mm resp. 11/4) f=20mm f=12mm f=4mm
Zenitspegel
Omvndningslins 1,5x

Till teleskopet hr tre okular (bild 1+2, 18) och en zenitspegel (bild
1+2, 19) som grundutrustning. Med okularen bestmmer du
teleskopets respektive frstoring.
Innan du stter in okularen och zenitspegeln, tar du bort
dammskyddslocket frn okularmuffen (bild 1, 6). Lossa
klmskruven (bild 8, X) p okularmuffen och stick frst in
zenitspegeln. Drag drefter t klmskruven (bild 8, X) igen.
Drefter stter du, p samma stt, genom ppning och slutning av
klmskruvarna (bild 9, X), fast okularet 20mm i zenitspegeln.
Se till, att okularets inblicksppning pekar lodrtt uppt. Det
underlttar observationen. I annat fall lossar du klmskruven (bild
8, X) p okularmuffen och vrider zenitspegeln till detta lge.
6. Uppbyggnad Montering och inriktning av skaren:
Skaren och skarfstet finns frhandsmonterade i frpackningen.
Skjut in skarfstets fot helt i teleskoptubens bas (bild 10).
Skarfstet hakar in. Se till, att skarens objektiv pekar mot
tubens ppning.

Delar (bild 15): Montering

A
B
C
D
E
F

Vertikal klmning
Lutningsplatta
Deklinationsaxel
Bjlig axel (fr fljning)
Bjlig axel (deklinationsaxel)
Instllningshjul fr skrpa

P skarfstet finns tv klmskruvar (svarta) och en fjderlagrad

stoppskruv (silver) (bild 1, 3). Klmskruvarna (svarta) ska nu
skruvas in lika lngt tills man knner ett motstnd. Skarkikaren r
nu skrad.
Innan du brjar med en observation r det absolut ndvndigt att
justera skarkikaren - Hrvid mste skarkikaren och
huvudteleskopet peka p exakt samma punkt. Gr s hr vid
inriktningen:

Del I Uppbyggnaden
1. Allmnt/uppstllningsplats:
Vlj en lmplig uppstllningsplats fr teleskopet innan
uppbyggnaden pbrjas.
Det kommer att hjlpa dig, om du bygger upp apparaten p en
plats, dr du har bra sikt mot himmeln, ett stabilt underlag och
tillrcklig plats.
Tag frst ut alla delarna ur frpackningen. Kontrollera enligt bilden,
att alla delar finns.
Viktigt: Skruva endast fast alla skruvar handfast och undvik
frvridning av skruvarna.
2. Uppbyggnad - Stativ:
Stativbenen r frhandsmonterade och redan frbundna med
stativhuvudet (bild 1,9) och stativspindeln (bild 1, 16). Tag ut
trebensstativet ur frpackningen och stll det lodrtt med
stativftterna nedt. Tag nu tv stativben och drag frsiktigt ut
dessa stativben till helt ppnat lge.
Hela stativets vikt vilar nu p ett ben. Stll sedan stativet rakt. Dra
nu ut varje stativben till nskad lngd (se bild 4) och lossa hrfr
fixeringsclipsen (bild 1+4, 11) (totalt 3 styck). Stng
fixeringsclipsen och stt stativet p ett fast jmnt underlag.

Ta 20 mm okularet, stt in det i zenitspegeln och rikta in

huvudteleskopet p ett ltthittat, entydigt definierat objekt p
jorden (bild 11, kyrktornsspets , gavelrste p ett bostadshus).
Avstndet br minst vara 200 300 meter. Hmta in objekt exakt
i mitten av okularets synflt.
Bildtergivningen r visserligen upprtt, men spegelvnd. I
skaren r bildtergivningen dremot upprtt och rttvnd.
Vrid nu ( h/ v. ) p en av de bda instllningsskruvarna p
skarkikaren och titta hrvid hela tiden genom skaren. Fortstt
s lnge tills skarkikarens hrkors har ntt exakt den position,
som motsvarar bilden genom huvudteleskopets okular.
Instllning av skarkikarens skrpa:
Vrid p den frmre linsfattningen (bild 10, X) ett till tv varv t
vnster. Nu kan du ndra stoppringen separat.
Titta genom skaren och fokusera p ett avlgset objekt. Vrid den
frmre linsfattningen t ena eller andra hllet tills objektet syns
skarpt. Skruva nu stoppringen mot linsfattningen.
7. Uppbyggnad - Skyddslock:
Fr att skydda teleskopets inre mot damm och smuts, skyddas
tubens ppning med ett dammskyddslock (bild 12, X). Likas finns
ett dammskyddslock p okularmuffen (bild 1, 6).
Tag av locken frn ppningarna fr observation.

TIPS:
Ett litet vattenpass p tillbehrshyllan kan vara till hjlp vid
vgrt uppstllning av stativet

8. Uppbyggnad Bjliga axlar:

Fr att underltta den exakta fininstllningen av deklinations- och
rektascensionsaxeln, stts de bjliga axlarna p hrfr avsedda
fsten fr de bda axlarna. (bild 13, X)

3. Uppbyggnad Montering av frvaringshyllan:

Tillbehrshyllan (bild nr. 1+3, 10) sticks med den flata sidan nert
p stativspindeln (bild 1, 16) och monteras genom en vridning
medurs (60). (bild 5) Hyllans tre nsor mste verensstmma med
stativspindelns hllbyglar och arreteras.
4. Uppbyggnad Tub:
Fr montering av teleskoptuben (bild 1, 1) lossar du skruven p
tubklmman (bild 6, X) och fller upp klmman.
Lgg tuben i mitten av fstet och fll ter ihop klmman. Var god
spnn skruven p fstet "handfast".

Den lnga bjliga axeln (bild 1, 14) monteras parallellt med

teleskoptuben. Faststtningen sker med en klmskruv vid hrfr
avsett spr p axeln.
Den korta bjliga axeln (bild 1, 15) monteras p sidan.
Faststtningen sker med en klmskruv vid hrfr avsett spr p
axeln.
Teleskopet r nu klart fr anvndning.

Stt nu tuben inkl. tubklmma med objektivets ppning mot norr

p monteringen. Stt nu fast tubfstet med klmskruven p
monteringens huvud (bild 7).
- 30 -

DEL II Anvndningen
1. Anvndning Monteringen

Den manuella manvreringen av timaxeln ( R.A-axeln ) ver den

bjliga axeln (bild 15, D) kompenserar jordens rotation, s att det
positionerade objektet alltid stannar kvar i okularets synflt.

Teleskopet r utrustat med en ny typ av montering som

mjliggr tv slags observation.
A: Azimutal = Idealisk fr observation av freml p jorden
B: Parallaktisk = Idealisk fr observation av himmeln

Om du vill svnga till ett annat objekt, lossar du klmningarna (bild

13, Y + bild 15, A), svnger med huvudtuben i nskad riktning och
spnner ter klmningarna. Fininstllningen sker terigen med
den bjliga axeln (bild 1, 14+15).

Angende A:
Vid den azimutala uppstllningen svngs teleskopet i horisontell
och vertikal riktning.

TIPS:
Breddgraden fr din observationsplats hittar du i en atlas
alltid i hgra eller vnstra kanten av en landkarta.
Informationer fr du dessutom hos din stadsfrvaltning, hos
registermyndigheten eller p Internet: Hr t.ex. under
www.heavens-above.com. Hr kan du ocks vlja ut ditt
land under "Anonymous user > Select"; nskade data visas
d.

1. Lossa polhjdsklmskruven ( bild 14a, X ) och snk

lutningsplattan tills den str vgrtt (till anslaget). Spnn drefter
polhjdsklmskruven igen.
2. Lossa den vertikala klmningen (bild 15, A) och stll tuben
vgrtt och spnn ter klmningen.
Teleskopet kan nu frflyttas horisontellt och vertikalt genom att
vrida p de bda bjliga axlarna (bild 1, 14+15).

7. Anvndning Skare:

PL

CZ

SK

HU

HR

SI

Teleskopet r nu grovt inriktat och instllt.

Angende B:
2. Anvndning uppstllning (nattetid):
En mrk uppstllningsplats r mycket viktig fr mnga
observationer, d strande ljus (lampor, gatubelysning) kan
inkrkta avsevrt p teleskopbildens detaljskrpa.
Om du nattetid mste g frn ett ljust rum ut i det fria, mste dina
gon frst vnja sig vid mrkret. Efter ca. 20 minuter kan du sen
brja med dina astro-observationer.

Fr att f en bekvm observeringsposition, lossar du frsiktigt

skruvarna p tubklmman (bild 1, 8), s att du kan vrida
teleskoptuben. Stt okularet och skkikaren i ett lge, frn vilket
du kan observera bekvmt.
Fininriktningen sker med hjlp av skkikaren. Titta genom skaren
och frsk att stlla in t.ex. polstjrnan (bild 16) mitt i skarens
hrkors (bild 17). Den exakta instllningen sker med hjlp av
timaxelns axel (bild 15, D), samt deklinationsaxelns axel (bild 15, E).

Observera inte utifrn slutna rum och stll upp teleskopet med
tillbehr p uppstllningsplatsen ca. 30 min. innan observationen
pbrjas fr att skerstlla en temperaturanpassning i tuben.

8. Anvndning Observation:

Dessutom br du se till, att teleskopet str p ett jmnt, stabilt

underlag.

Nr du har stllt in polstjrnan i skaren, kan du se polstjrnan i

teleskopet nr du tittar genom okularet.

3. Montage - inriktning - grundposition:

Lossa polhjdsklmskruven (bild 14a, X) och stll in lutningsplattan
(bild 15, B) grovt enligt hllstngens skala motsvarande breddgraden
p uppstllningsplatsen. Vrid trebensstativet med markeringen (N)
i riktning mot norr. Lutningsplattans ovansida pekar ocks mot
norr (bild 14b). Instllningsstaven fr breddgraden (bild 14a, Y)
pekar mot sder.

Om s behvs kan du nu rikta in stjrnan noggrannare med hjlp

av de bjliga axlarna, samt stlla in bildskrpan p instllningshjulet (bild 15, F).
Dessutom kan du nu stlla in en hgre frstoring genom ett okularbyte (mindre brnnvidd). Var vnlig ta hnsyn till, att frstoringen av stjrnorna knappast kan frnimmas.
TIPS:
Okular r linssystem som r vnda mot gat. Med okularet
tas den bild upp, som uppstr i objektivets brnnpunkt, dvs.
den grs synlig och frstoras ytterligare. Man behver okular med olika brnnvidder, fr att uppn olika frstoringar.
Brja varje observation med ett okular med lg frstoring (=
hgre brnnvidd p 20mm).

4. Instllning av den geografiska bredden:

Ta reda p uppstllningsplatsens breddgrad p en vgkarta, en
kartbok eller p Internet. Tyskland ligger mellan 54 ( Flensburg )
och 48 ( Mnchen) geografisk bredd.
Lossa nu polhjdsklmningen (bild 14, X) och luta plattan till det
tal, som motsvarar uppstllningsplatsen p instllningsstaven fr
breddgraden (bild 14, Y). (t.ex. 51)
5. Slutinriktning
Vrid deklinationsaxeln (bild 15, C) inkl. teleskopfste 90.
Stt in tuben p rtt hll ( se bild / markering ) i fstet och spnn
klmskruven. Teleskopets okularutdrag pekar mot marken,
objektivet mot polstjrnan. Lossa klmningen fr instllningsstaven
fr breddgraden och DEC-axeln efter varandra och stll in
polstjrnan i mitten av okularets synflt.
Spnn drefter klmningen ordentligt igen. Trebensstativet fr inte
frflyttas eller stllas om mer, d inriktningen annars gr frlorad.
Teleskopet r nu korrekt inriktat.
Denna procedur r ndvndig fr att fljningen av himlakropparna
ska fungera.
6. Fljnings- resp. observationsposition
Luta huvudteleskopet ( tuben ) 90 (bild 15, C).
Vrid teleskopet 180 t hger resp. vnster tills objektivlinsen
pekar mot himmeln.
Spnn alla klmningar (bild 13, Y + bild 15, A) ordentligt, s att en
fljning ver den bjliga axeln r mjlig.

9. Anvndning Stjrnskning:
Till att brja med tycker du skert att det r svrt att orientera dig
p stjrnhimmeln, d stjrnor och stjrnbilder alltid r i rrelse och
ndrar sin position p himmeln allt efter rstid, datum och
klockslag.
Polstjrnan bildar ett undantag. Genom denna lper frlngningen
av jordens tnkta polaxel. Den bildar utgngspunkten fr alla
stjrnkartor. P ritningen ser du ngra knda stjrnbilder och
stjrnformationer, som r synliga ret runt. Himlakropparnas formationer r emellertid beroende p datum och klockslag.
Nr du har riktat in ditt teleskop p en av dessa stjrnor, kommer
du att mrka, att den efter en kort stund har frsvunnit ur
okularets synflt. Fr att kompensera denna effekt, manvrerar du
den bjliga axeln (bild 15, D) fr timaxeln och ditt teleskop fljer
stjrnans skenbara flygbana.
10. Anvndning Tillbehr:
Till teleskopet hr tre okular (bild 2, 18).
Genom att byta ut okularen bestmmer du teleskopets respektive
frstoring.
Hinweis:
Brnnv. Teleskop
700 mm
700 mm
700 mm

- 31 -

:
:
:
:

Brnnv. Okular = Frstoring

20 mm
= 35 x
12 mm
= 58 x
4 mm
= 175 x

SE

Zenitspegeln (bild 2+18, 19) frorsakar en vndning av bilden

(spegelvnt) och anvnds endast vid observation av himmeln.
Fr att se en rttvnd och stende bild, mste du anvnda den
medlevererade omvndningslinsen.
Lossa klmskruven (bild 8, X) och tag bort zenitspegeln ur
okularmuffen (bild 1, 6). Stt nu in omvndningslinsen (bild 2, 20)
rakt i okularmuffen och spnn ter klmskruven handfast. Stt
sedan in okularet (t.ex. f=20 mm) i omvndningslinsens ppning
och spnn klmskruven (bild 9, X).
11. Anvndning Demontering:
Efter en frhoppningsvis intressant och framgngsrik observation
r det lmpligt, att frvara hela teleskopet i en torr och vl
ventilerad lokal. Glm ej att stta p dammskyddslocken p
tubens ppning och p okularmuffen. Dessutom br alla okular
och optiskt tillbehr frvaras i motsvarande behllare.

Stjrnbilden LYRAN / M57 (bild 22)

Rektascension:
18:51:00.7 (timmar : minuter)
Deklination:
+32:58 (grader : minuter)
Avstnd:
4.100 ljusr
Den bermda ringdimman M57 i stjrnbilden Lyran betraktas ofta
som prototypen fr en planetarisk dimma; den hr till
sommarhimmelns praktstycken p norra halvklotet. Nyare
underskningar har visat, att det med strsta sannolikhet handlar
om en ring ("torus") av starkt lysande materia, som omger
centralstjrnan (endast synlig med strre teleskop), och ej om en
kul- eller ellipsformad gasstruktur. Skulle man betrakta
ringdimman frn sidan, skulle den likna Dumbell-dimman M27. Vi
tittar vid detta objekt exakt p dimmans pol.
Stjrnbilden Rven / M27 (bild 23)
Rektascension:
19:59.6 (timmar : minuter)
Deklination:
+22:43 (grader : minuter)
Avstnd:
1.250 ljusr
Dumbelldimman M27 eller Hanteldimman i Rven var den frsta
planetariska dimman, som verhuvudtaget upptcktes. Den12 juli
1764 upptckte Charles Messier denna nya och fascinerande
klass av objekt. Vi ser detta objekt nstan exakt frn sin
ekvatorialniv. Om man skulle se Dumbelldimman frn en av
polerna, skulle den antagligen uppvisa formen av en ring och likna
den anblick som vi knner frn ringdimman M57.

TIPS:
Omvndningslinsen r inte lmplig fr astronomiska observationer. Arbeta hr endast med zenitspegeln och ett okular.
Fr jord- och naturobservationer kan du anvnda omvndningslinsen med ett okular.

Detta objekt kan man se bra vid mindre frstoringar ven vid
halvvgs goda vderleksfrhllanden.
12. Anvndning Vrd:
Ditt teleskop r en hgvrdig optisk apparat. Drfr br du
undvika, att ditt teleskop utstts fr damm och fukt. Undvik
fingeravtryck p linserna.

2. Tekniska data:
Konstruktion: akromatisk refraktor (2 linser)

Skulle nd smuts eller damm ha hamnat p teleskopet, tar du

frst bort detta med en mjuk pensel. nnu bttre r tryckluft!
Drefter rengr du de smutsiga stllena med en mjuk, luddfri
trasa. Fingeravtryck p de optiska ytorna avlgsnas bst med en
luddfri, mjuk trasa, p vilken du frst hller ngot rengringssprit
frn apoteket. Rengr inte apparaten fr ofta. Flitig anvndning av
rengringssprit och/eller -penslar kan framkalla skador p den
specialbelagda optiken.

Brnnvidd: 700mm
Objektivdiameter: 70mm
Frstoring: 35 - 58 - 175-faldig (allt efter okular)
Omvndningslins 1,5x: 52,5 - 87 - 262,5-faldig (allt efter okular)

Om teleskopet skulle ha blivit dammigt eller fuktigt inuti, ska du ej

frska att rengra det sjlv, utan vnd dig i ett sdant fall till det
i denna anvisning angivna Meade-servicecentrat i ditt land.

Skare: 6x25

Bilaga

3. Avhjlp av fel:

Montering: ekvatoriell p stativ

Fel:

Hjlp:

Ingen bild

Da av dammskyddslocket
frn objektivets ppning.

Oskarp bild

Stll in skrpan p fokusringen

Instllning av skrpan ej
mjlig

Avvakta temperaturanpassningen
(ca. 30 min.)

Dlig bild

Observera aldrig genom en glasruta

1. Mjliga observationsobjekt
Nedan har vi tagit fram och frklarat en del mycket intressanta
himlakroppar och stjrnbilder. P tillhrande bilder i slutet av
denna anvisning kan du se, hur du vid goda siktfrhllanden
kommer att se objekten genom ditt teleskop med de
medlevererade okularen.
Mnen (bild 20)
Mnen r jordens enda naturliga satellit
Omloppsbana:
p ca. 384.400 km avstnd frn jorden
Diameter:
3476 km
Avstnd:
384401 km

Observationsobjektet synligt Justera skaren (se del I 6.)

i skaren, men ej
i teleskopet

Mnen r knd sedan frhistorisk tid. Den r efter solen det nst
ljusaste objektet p himmeln. Eftersom mnen kretsar runt jorden
en gng per mnad, ndras vinkeln mellan jorden, mnen och
solen stndigt, man ser detta p mnfasernas cykler. Tiden mellan
tv p varandra fljande nymnefaser uppgr till ungefr 29,5
dagar (709 timmar).

Trg fljning ver axlarna

Balansera ut teleskopet

"Skev" bild trots zenitspegel Okularmuffen i zenitspegeln

mste riktas in lodrtt

Stjrnbilden ORION / M42 (bild 21)

Rektascension:
05:32:00.9 (timmar : minuter)
Deklination:
-05:25 (grader : minuter)
Avstnd:
1.500 ljusr
Med ett avstnd p cirka 1500 ljusr r Orion-dimman (M42) den
ljusaste diffusa dimman p himmeln - synlig med blotta gat, och
ett lnsamt objekt fr teleskop i alla storlekar, frn den minsta
fltkikaren upp till de strsta jordbundna observatorierna och
Hubble Space teleskopet.
Det handlar om huvuddelen av ett betydligt strre moln av vtgas
och damm, som med ver 10 grader strcker sig ver mer n
hften av Orions stjrnbild. Detta vldiga molns utstrckning
uppgr till flera hundra ljusr.
- 32 -

4. SERVICE OCH GARANTI

Fr denna apparat vertar vi en garanti p 5 r frn kpedatum.
Var vnlig frvara kassakvittot som kpebevis.
Vr produkt har tillverkats enligt senaste tillverkningsmetoder och
underkastats en noggrann kvalitetskontroll.
Servicecenter
Var vnlig kontakta vrt servicecenter vid frgor angende
produkten och vid eventuella reklamationer. Vra utbildade
medarbetare hjlper dig grna. Numret till vr service-hotline
anges nedan. Om en garantiprestation (reparation eller utbyte)
skulle bli ndvndig, s informerar servicemedarbetaren dig om
en returneringsadress.

PL

CZ

SK

HU

Service-hotline: 00 800 6343 7000

tgrdande av fel och returer
Vi tgrdar alla eventuella material- eller tillverkningsfel utan
kostnad under garantitiden. Undantagna frn garantin r brister
som vllats av anvndaren eller pga. felaktig anvndning samt om
reparationsfrsk utfrts av ej auktoriserad tredje person eller
liknande. Om en reparation resp. ett utbyte av produkten skulle bli
ndvndig, s informerar servicecentrats medarbetare dig om en
returneringsadress.
Var vnlig iaktta fljande i fall av en retur:
Se till att artikeln snds in i vl frpackat skick. Anvnd om
mjligt originalfrpackningen.
Fyll i fljande returmeddelande och bifoga det retursndningen
tillsammans med ditt kpekvitto.
Returmeddelande
Fallets nr*: ......................................................................................
Produktbeteckning: ........................................................................
Kortfattad felbeskrivning:................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
Namn, frnamn: ..............................................................................
Postnr/ort: ......................................................................................
Gata/nr: ..........................................................................................
Telefon:............................................................................................
Kpedatum: ....................................................................................
Underskrift: ....................................................................................
*meddelas av servicecentrat

- 33 -

HR

SI

SE

- 34 -

- 35 -

Fig. 15

B
F
E

Fig. 18

Fig. 16

18

19

Fig. 19
18
20

Fig.
17

f=20 mm

f=12 mm

Fig. 20 Der Mond

Fig. 21 Orion-Nebel (M42)

Fig. 22 Ringnebel in der Leier (M57)

Fig. 23 Hantel-Nebel im Fchslein (M27)

- 37 -

f=4 mm

ANL9618700_02MSP0410BRESSER

9618700_02 PL / CZ / SK / HU / HR / SI / SE

Meade Instruments Europe GmbH & Co. KG

Gutenbergstr. 2 DE-46414 Rhede/Westf.
Germany
Zastrzegamy sobie moliwo pomyek i zmian technicznych. Omyly a technick zmny vyhrazeny. Omyly a technick zmeny vyhraden.
Tvedsek s mszaki mdostsok joga fenntartva. Pridravamo pravo na pogreke i tehnike promjene. Pridrujemo si pravico do morebitnih pomot in tehninih sprememb.
Misstag och tekniska ndringar frbehlles.