Professional Documents
Culture Documents
A. L thuyt
- KN: Axit cacboxylic l nhng hp cht hu c m phn t c nhm cacboxyl (-COOH) lin kt trc tip vi nguyn t
cacbon hoc nguyn t hiro.
- Tn gi axit cacboxylic
CTCT
Tn thng
Tn thay th
HCOOH
Axit fomic
Axit metanoic
CH3COOH
Axit axetic
Axit etanoic
C2H5COOH
Axit propionic
Axit propanoic
CH3CH2CH2COOH
Axit butiric
Axit butanoic
(CH3)2CH-COOH
Axit isobutiric
Axit 2- metylpropanoic
CH2=CH-COOH
Axit acrylic
Axit propenoic
CH2 = C(CH3)COOH
Axit metacrylic
Axit 2- metylpropenoic
COOH - COOH
Axit oxalic
Axit etanioic
HOOC- [CH2]4 - COOH
Axit aipic
Axit hexanioic
C6H5COOH
Axit benzoic
- CTTQ : R(COOH)X
-CTPT cua axit thu c day ng ng
1. axit fomic:...
2. axit acrylic: ...
3.axit oxalic: ......
4: axit benzoic: ...
-ng phn: S ng phn axit ca C3H6O2, C4H8O2, C5H10O2
.
Ch axit c bit c : s C = s nhm COOH l HCOOH, COOH - COOH
II.Tinh cht
*T/c v t li: TT long ho c rn ,vi chua, axit no C1 C3 tan tt trg nc.t0s cua axit cao hn ancol v andehit tng ng
Th t nhit si cua cc hp cht c M tng ng:
Hiddrocacbon < andehit < ancol < axit cacboxylic
*.Tinh cht ho hc
1. * Tinh axit:
a) So snh tnh axit:
Ancol < phenol < H2CO3< RCOOH< H2SO4
Khi c thm cc nhm y e ((CH3)3C- > (CH3)2CH- > C2H5 - > CH3- > H-) gn vo mch C th lm
gim tnh axit
Khi c thm cc nhm ht e( CN- >F- >Cl- >Br- >CH3O- >C6H5- >CH2=CH) gn vo mch C
th lm tng tnh axit.
V d 1: CH3COOH < Cl-CH2COOH < F-CH2COOH
V d 2: Trong dy ng ng ca axit cacboxylic no n chc, h mnh gim dn khi s
nguyn t C tng.
b) Axit cacboxylic in li khng hon ton trong nc theo cn bng:
R COOH .........................................................................
c) td vi kl, baz, ox baz, mui ca axit yu hn( CO32-, HCO3-)
CH3COOH + MgO
..
CH3COOH + Cu(OH)2 ...
CH2=CH COOH + CaCO
CH3COOH + NaHCO3 ..
2. *Phn ng tao dn xut axit:
+ phn ng este ha: RCOOH + ROH
RCOOR + H2O
: phn ng chm, thun nghch, khng pht nhit, xc tc dd H2SO4
3. *Phn ng khc
+) Phn ng th gc thm.
.
+) Phn ng cng vo gc khng no.
Axit khng no( axit acrylic,axit oleic, axit metacrylic) tham gia phn ng cng H 2, trng hp
CH2=CH-COOH + Br2dd ..
CH2=CH-COOH + H2
+) HCOOH cn c tnh cht ca CHO: p trng bac, tao kt ta o gach vi Cu(OH) 2 un nng,mt mu nc brom
HCOOH + 2AgNO3 + 4NH3 + H2O (NH4)2CO3 + NH4NO3 +2Ag
HCOOH + Br2 CO2 + H2O + 2HBr
4) Phn ng chy
a)Axit no, n, h.......................................................................................................................................................................
C6H5COOK
0
KMnO4, H2O,t
C6H5 COOH
+) RX RCN RCOOH..........................................................................................................................
2.Trong CN
a. Ln men gim:chi iu ch axit axetic
CH3CH2OH + O2 ..
b. Oxi ha andehit tng ng:trc y ch yu dng
RCH=O + O2
c. T metanol: l pp hi n ai sx axit axetic
Ngoi ra cn
:+)Oxi ha ankan thch hp:
CH3 CH2 CH2 CH3 + 2O2
d) T mui natri ca axit cacboxylic:
B. BI TP
BI TON T CHY
* Mt s lu gii ton:
1. Da vo phn ng chy:
- Axit no, n chc chy cho
- Axit khng no n chc chy cho
2CH3COOH
R COONa + H2SO4() R COOH + NaHSO4
.
>
- Axit khng no, c 1 lin kt C = C, n chc, axit no, hai chc chy cho
2. Vi mi axit khi t chy c
- S nguyn t C = nCO2/naxit (Nu l hh axit th s nt Ctb = nCO2/nhh).
- S nguyn t H = 2nH2O/naxit (Nu l hh axit th s nt Htb = 2nH2O/nhh).
3. Cc nh lut thng s dng:
- Bo ton khi lng: maxit = mC + mH + mO (trong axit)
- BT nguyn t: nO/axit =
>
naxit