1.) Pojam predmet i metod sociologije?

Sociologija je mlada drutvena nauka o drutvu nastala u proj polovici 19

st
.Predmeti izuavanja sociologije su:

drutvo u globalom smislu,

drutvene grupe,

drutvene institucije ,

drutvene pojave,

oblici ljudske svijesti.

Metodi su :pozitivistiko egzatno nauni (Ogist Kon),historijsko korporativni
(Max Weber) , marksistiki(Karl Marx)
2.) Napii i objasni 4 najznaajnija dogaaja za nastanak i razvoj
sociologije?
Gutenbergova galaksija (razvoj tampe omoguava irenje knjige i
pismenosti)
Engleska industrijska revolucija (pronalazak parne maine ime se uveava
proizvodnja,razara selo,proirena porodica a ljudi se koncetriu gradu)
Kolumbovo otkire Amerike (Antlatik zadobiva sredinju panju u
istraivanju)
Francuska Buroaska revolucija (svrgava se kralj, ukida se feudalizam,
uvodi republika kapitalizam i socijalizam)
3.) Odnos sociologije i historije?
Historija je u odnosu na sociologiju mnogo starija znanstvena disciplina i
jedna od elemenata pojave sociologije. Da bi se mogle razviti socioloke
analize o dravi neophodno je povijesno evidentiranje razliitih konkretnih
povijesnih tipova drave kao to je sparta atena i rim. Historija se zanima
onim to je konkretno i individualno, pristup je kronoloko redanje
dogaaja, sociologija nastoji na osnovi konkretnih, pojedinih drutava,
pojava i zbivanja objasniti ope zakonitosti
4.) Odnos sociologije etnologije i antropologije?
Socioloko ispitivanje primitivnih drutvenih zajednica gotovo je
nezamislivo bez snane suradnje s etnolozima,kao to je pouzdano
izuavanje kulture,ljudskih odnosa i slino teko provodljivo bez pomoi
antropologije
Topinard definira etnologiju kao znanost koja izuava drutvene pojave
etnikih skupina, njihov drutveni sustav, pravne i ekonomske propise,
njihov znaaj, obiaje i vjerovanja. Frezer navodi da je socijalna
antropologija socioloko izuavanje primitivnih drutava, dok je za
Malinovskog ona grana sociologije primijenjena na primitivna plemena.
5.) Odnos sociologije i geografije?
O njoj se moe govoriti ak i u podruju fizike geografije, ali mnogo je
prepoznatljivija na podruju drutvene geografije koja se bavi izmeu
ovjeka i njegovog prirodnog okruenja.
6.) Odnos sociologije i statistike?
Savremena sociologije ne moe se zamisliti bez statistike. Statistika se
javlja kao pomono sredstvo ali i pretpostavka sociolokih analiza
drutvenih fenomena.Nemogue je zamisliti takve analize bez statistikog

prikupljanja,sreivanja,obrade analize istraivanjem dobijenih empirijskih

pokazatelja
7.) Antika, kranska i islamska misao Sofisti?
Predstavnici Trazimah, Pitagora i Kalikie.Znaajni su jer su teite ljudskog
razmiljanja prenijel s prirode na ovjeka i drutvo i razvili su teoriju
drutvenog ugovora.
8.) 8Platon?
Je prvi starogrki filozof koji je pokuao drutvo shvatiti i analizirati ga kao
cjelinu.Inae je estoki kritiar sofista i njihove teorije drutvenog
ugovora.Znaajan je jer uoava postojanje drutvene podjele rada,klasnu
podjelu drutva svoga vremena i klasnu borbu koja u njemu vlada
Idealizirao grke polis drave. Drutvo je podijelio u 3 klase: filozofiupravljaka, vojnici-uvari i radnici-proizvoai.
9.) Aristotel?
Je najutjecajniji grki pisac.On je bio Platonov uenik al je znatno nadmaio
uitelja.Za razvoj socijalne i politike misli Aristotel je znaajan iz nekoliko
razloga.Prvi izlazi s tezom da je ovjek po svojoj prirodi drutveno bie
zoon politikon.Uoava klasnu strukturu antikog drutva prepoznajui tri
klase:veoma imune,srednje imune i krajnje neimune
10.)
Srednjovjekovna socijalna i politika misao Augustin
Augustin je zanimljiv po spisu O dravi boijoj u kojem istie
determinizam kao osnovni zakon po kojem se odvija historijski proces, ali i
on je odreen Boijom voljom. Cilj historijskog procesa je Boija drava kao
ideal koji na kraju mora pobijediti.
11.)
Toma Akvinski?
Akvinski djeluje u 13 st. Poznat je po spisu O kraljevskoj vladavini koja se
i danas smatra jednom od najuvjerljivijih srednjovjekovnih rasprava iz
oblasti socijalne i politike filozofije. Bit te filozofije ini, prije svega,
aristotelova teza da je ovjek drutveno bie. Njegovoj prirodi odgovara
ivot u drutvu.Drava je, po njegovom sudu,potrebna ali ona svoje
temelje ima u obitelj,patrijarhalnoj vlasti glave obitelji.
12.)
Ibn Haldun?
Arapski mislilac koji je predstavnik nauno-filozofskog pristupa analizama
drutvenih fenomena.Haldun polazi od teze da historiju ne treba samo
biljeiti i opisivati dogaanja,nego na temelju njih treba pronicati u ope
zakonitosti razvoja ljudskog drutva Osnovni zakon koji vlada u drutvu je
zakon evolucije ije je temeljno naelo da sve ima svoj poetak i svoj
kraj.
13.)
Novovjekovna socijalna i politika misao Nikola Makijaveli?
Makijaveli smatra da su ovjekovi osobni interesi, njegov osnovni presti i
njegova pouda za materijalnim blagostanjem dovoljan motiv za njegovo
pokretanje na djelatnost.Na ttemelju takvog pristupa fenomenu ljudske
prirode razvija i teoriju o dravi graanskog drutva. Uzreica Cilj
opravdava sredstvo.
14.)

Tomas Hobs?

Za Hobsa ovjek je sebino i zlo bie stalno voeno nagonom koristi ili
slave. Uzreica: ovjek je ovjeku vuk.Iz tih osobina ovjeka proizlaze i
odlike preddrutvenog prirodnog stanja rata sviju protiv svih.Takvo stanje
tjera ljude da se ujedine radi uzajamne zatite,radi dobra svih
15.)
Osniva sociologije Sent Simon?
Sent Simon je francuski teoretiar kojeg Dirken smatra stvarnim osnivaem
sociologije. Sent Simon je prvi istakao zahtjev za znanou. Tu znanost
oznaava terminom Socijalna fiziologija navodei da je predmet njenog
izuavanja ljudsko drutvo. Pri tome je vano da drutvo ne shvaa kao
statinu i jednom zauvijek datu strukturu. Naprotiv, u drutvenom razvoju
smatra se da treba identificirati odrene zakonitosti. To je zakon progresa
kao apsulutna nunost tijekom itave drutvene historije.
16.)
Ogist Kont?
Kont je francuski socijalni teoretiar koji se najee smatra utemeljiteljem
sociologije kao znanosti zasebne discipline. On je tvorac imena nove
znanstvene discipline.U kursu pozitivne filozofije Kont novu drutvenu
nauku oznaava terminom socijalna fizika.Kont prvi do tada uvodi termin
sociologija.
17.)
Karl Marks?
Marks je njemaki polit-ekonomist filozof i sociolog.Sociolozi marksistike
provenijencije smatraju ga stvarnim utemeljiteljem ove discipline . Temelj
Marksovog teorijskog sistema ine dijalektika i koncepcija historijskog
materijalizma. Dijalektiku je Marks preuzeo od Hegela s tim da joj je skinuo
idealistiki omota. Marks povijest ljudskog drutva smatra kao proces
stalne napetosti i sukoba koji proizvode progresivne promjene.
18.)
Pojam i tipovi drutva?
Pojam drutva se koristi kao sinonim za svaku zajednicu ljudi.Po Hegelu
drutvo predstavlja ispoljavanje nacionalnog duha. Po Veberu drutvo je
prosti artimetiki broj. Po Dirkemu drutvo predstavlja grupu koja
misli,osjea i djeluje.Sa sociolokog aspekta drutvo predstavlja sistem
meuljudskih veza. Tipovi drutva su: krvno srodnika i teritorijalna, klasna
besklasna, zatvorena i otvorena, tradicionalna i savremena i industrijska i
postindustrijska.
19.)
Drutvene institucije?
Drutvene institucije se obino odreuju kao sistem pravila,normi,obiaja i
konvencija,na kojima su utemeljene aktivnosti koje se formiraju oko svakog
znaajnijeg sredita drutvenih potreba i interesa.Drutvene institucije koje
se istiu: obitelj,obrazovane institucije, ekonomske, politike i religiozne.
20.)
Klasna struktura drutva Kaste?
Kaste oznaavaju izrazito zatvorene drutvene grupe nastale na
odgovarajuoj drutvenoj podjeli rada,u kojima je drutveni poloaj
pojedinca vrsto odreen,a drutvene funkcije koje on obavlja su
doivotne i nasljedne.. Danas postoje u Indiji i to: Brahmani-sveenici,
Ktarije ratnici, Vajije zemljoradnici i sudre sluge.
21.)

Klase?

Klase su otvoreni tip drutva i vezuju se za industrijsko drutvo. Podijela po

Veberu: vlasnike, poslovne i drutvene.
22.)
Narod?
Narod je povijesni tip teritorijalne zajednice nastaje stapanjem vie
plemena i to stapanjem koje dovodi do potpune negacije plemenskog
ustrojstva. Pojam naroda se u suvremenoj sociolokoj teoriji upotrebljava u
tri znaenja : demos- kao graani jedne drave, kao plebs ili puk-ime se
hoe markirati prikadnike niih drutvenih slojeva i etnos-jedinstvena i
neponovljiva cjelina.
23.)
Pojam i obiljeja nacije?
Nacija je drutvena grupa koja bitno odruje savremena drutva.Naciju
odreuju kao specifinu relativno samodovoljnu,historijski formiranu
stabilnu narodnu zajednicu,nastalu na osnovama drutvene podjele rada
epohe graanskih drutava, na temeljima ekonomske
povezanosti,kompaktnog teritorija ,zajednikog jezika i iste ili srodne
kulture,te svijesti o nacionalnoj pripadnosti i cjelovitosti. Obiljeja nacije su:
ekonomska povezanost, kompaktan teritorij, jezik, ista ili srodna kultura i
svijest o nacionalnoj pripadnosti.
24.)
Pojam morala i elementi morala?
Moral je vrijednosno procjenjivanje ljudskih postupaka tj. Razlikovanje
dobra od zla, potenog od nepotenog i pravednog od nepravednog.
Elementi morala su: moralna norma oznaava zahtjev ili naredbu upuenu
pojedincu, moralni sud je vrijednosno procjenjivanje o tome je li konkretna
nakana,htijenje ili izvrena radnja u suglasju s valadajuim sistemo
vrijednosti ili im je suprostavljena ,moralna sankcija spontana reakcija
drurvenog okruenja ili samog pojedinca.
25.)
Pojam i elementi prava?
Pravo je ukupnost drutvenih normi koje donosi ali i sankcionira drava
preko svog aparata prisile. Elementi prava su: pravna norma osnovna
jedinica, dispozicija-pojedinac ili grupa zahtijeva odreeno ponaanje ili
potivanje idreenih pravila, sankcija- mjera,kazna koju primjenjuje drava
nad onim ko je prekirio njen zahtjev ili naredbu dakle dispozicija.