S DNG ENDNOTE TRCH DN TI LIU THAM KHO

ThS. Nguyn Quc Khnh

Vin khoa hc v Cng ngh Khai thc Thy sn
TM TT
Ti liu tham kho l mt ni dung khng th thiu c i vi bt k mt cng trnh
khoa hc no. Lm sao ghi ch nhng ti liu m tc gi tham kho mt cch chnh xc
nht, nhanh nht l ht sc quan trng nhm tit kim thi gian v cng sc. Hin nay c
nhiu phn mm v cng c gip ngi vit trch dn ti liu. Trong phm vi bi tham
lun ny ti gii thiu n bn c mt phn mm kh ph bin hin nay, l phn mm
ENDNOTE. Phn mm ny c nhng tin ch nh: Truy xut d liu nhanh; D dng iu
chnh thng tin; Lu tr thng tin ti liu khoa hc v y
I. t vn
1. Tm quan trng ca vic ghi ti liu tham kho trong nghin cu khoa hc
- Trnh vi phm quyn tc gi. Hin nay, vn quyn tc gi ti Vit Nam c
quy nh chi tit trong c B Lut Dn s 2005, Lut S hu tr tu v Ngh nh 100/NCP/2006. Theo , cm mi hnh vi vi phm bn quyn trong mi lnh vc nh khoa hc
cng ngh, sng ch, quyn tc gi, quyn s hu cng nghip,.
- Cho thy s tn trng v ghi nhn ca mnh i vi sn phm tr tu/tc phm ca
ngi khc.
- Tun theo nhng tiu chun ca vic vit nghin cu/hn lm.
- Gip ngi c truy xut ngun gc thng tin c d dng. kim chng c
chnh xc thng tin m ngi vit trnh by th ngi c (thng l cc phn bin) c th cn
c vo ti liu c tc gi trch dn.
- Trnh tnh trng o vn trong nghin cu. Trong nghin cu khoa hc ti k tnh
trng o vn, copy cng trnh, kt qu ca ngi khc lm kt qu ca mnh. Do , khi
vit ti, cc bi bo khoa hc cn phi trch dn ti liu tham kho r rng v ng quy
nh.
- D dng thuyt phc ngi c. Bi vit ca mnh ng tin cy v da trn nhng lun
c khoa hc ca nhng ngi i trc c tha nhn. Ngoi ra, c gi thy c mnh
c v xem xt vn da trn nhng ti liu ph hp.
2. Khi no th cn phi trch dn?
- Ly nguyn vn mt cu hay on vn
- Tm lc v din t li ca tc gi gc. Trong khoa hc thc nghim, t khi no
nh khoa hc chu ly nguyn vn ca tc gi khc (vn rt ph bin trong khoa hc x hi),
m ch vit li chnh ca tc gi trc

- Trch nhng d liu thng k. V con s thng k l tri tim, l linh hn ca mt bi

bo khoa hc, nn nu tc gi trch con s ca ngi khc th phi cung cp ngun r rng
- In li nhng biu , hnh nh. Bt c hnh hay biu no c in li trong sch, hay
trong mt bi bo khoa hc, hay trong mt slide m khng phi ca tc gi th bt buc phi
ngun
- Trnh by nhng din gii mang tnh tranh ci. Mt d liu hay kt qu c th c
hiu v din gii bng nhiu cch khc nhau, v ngi din gii da vo lng knh khc. Do
, nhng din gii d liu vn cn trong vng tranh ci cng cn phi c trch dn v ghi
ngun.
- Trnh by kt qu nghin cu ca ngi khc. Trong bi bo khoa hc, c khi tc gi
cn phi so snh vi kt qu ca ng nghip, v trong trng hp ny th phi cung cp ti
liu tham kho.
3. Khi no khng cn trch dn?
- L lun, tng hay thng tin ca chnh tc gi. Tuy nhin nhng cng trnh do tc
gi cng b trc , nu mun lm ti liu tham kho th cng phi a vo danh mc ti
liu tham kho.
- Thng tin m nhiu ngi bit. Tuy nhin, vn ny cng rt kh xc nh c
nh th no l thng tin nhiu ngi bit cng cn l vn tranh ci. Cha c nh ngha r
rng v khi nim ny. Mc d khng c tiu ch c th th no l kin thc ph qut, nhng
c 2 tiu ch thng c s dng thng xuyn l: lng thng tin v s ph bin. Trc
ht l lng thng tin. Nhiu chuyn gia cho rng mt thng tin c xem l ph qut nu
thng tin c th tm thy t c nhiu ngi trong chuyn ngnh bit hay chp nhn.
V d: Ht thuc l c hi cho sc khe. y l thng tin m ai cng bit nn khng
cn phi trch dn ngun ti liu. Nhng nu ghi kt qu nghin cu gn y cho thy nhm
tui t x y th t b tc ng bi khi thuc hn nhm tui t y-z. y l nhn nh khoa hc
nn nht nh cn phi ghi ti liu thao kho.
II. S dng endnote
1. Phn mm endnote
- Endnote l phn mm qun tr c s d liu gip lu tr v qun l danh mc ti liu
trch dn, tham kho.
- Endnote l cng c to danh mc ti liu trch dn, tham kho trong bi vit.
- Endnote l cng c tm kim ti liu trc tuyn.
2. Ci t endnote
Quy trnh ci t phn mm endnote cng c ci t ging nh nhiu phn mm
khc. Hin nay vic ci t mt phn mm vo my tnh s dng khng cn l vn qu
kh khn i vi ngi s dng my tnh.

3. Nhp thng tin v ti liu trch dn vo th vin endnote

3.1 Nhp bng tay
y l cch n ging v n c tc dng khi chng ta khng tm c ti liu trc
tuyn. Tuy nhin, phng php ny s mt cht thi gian nhp vo th vin Endnote v
i khi d b nhm ln cc thng tin v tc gi, tn bi bo (hoc cng trnh khoa hc), tn tp
ch
Trong quy trnh nhp d liu bng tay, chng ta cn ch chn kiu ti liu. Mi kiu
ti liu s c cc cch ghi thng tin khc nhau. Tuy nhin, c mt s thng tin m ngi dng
khng th b qua c l: tn tc gi, nm xut bn, tn bi bo (hoc cng trnh khoa
hc), tn tp ch (hoc ngn ly thng tin),

Hnh 1: Giao din ca endnote

3.2 Nhp d liu trc tuyn
Nhp d liu trc tuyn l cch nhp d liu n gin nht t mt c s d liu vo
th vin endnote, iu ny c ngha l chng ta ch cn nhp vo mt ng dn trong c s
d liu v nhng ti liu tham kho c chn s t ng chn vo th vin endnote.
i vi nhng ti liu c sn trn mng internet hoc th vin s cho php ng nhp
trc tuyn th chng ta nn dng cch ny v nhp d liu rt nhanh chng v chnh xc.
Ch : Nu khng thy chc nng nhp vo endnote xut hin th chng ta phi
vo option ca website ci t li chu ph hp.

Vo y
ci t
chn u ra
endnote

4. S dng Endnote trong MS Word

Chn ti liu tham kho vo bi vit l cng on cui cng s dng endnote.
Chng ta ch cn m file word sn c. Trn thanh cng c s xut hin th lnh nh hnh di
y:

Hnh 2: Th lnh ca endnote

Sau khi chng ta chn ti liu tham kho cn c trch dn v v tr trch dn, click
chut vo insert selected citation. Khi tn tc gi v nm xut bn s c gn vo v tr
cn trch dn v ton b thng tin ca ti liu trch dn s xut hin cui file.
III. Mt vi kinh nghim
- Khi vit ti, bi bo th chng ta thng c rt nhiu ti liu v ch nh mang
mng ni dung ca chng, n khi mun dng li th khng nh n t ngun no. Do , khi
c thy nhng thng tin hu ch th chng ta nn tm tt ngn gn nhng thng tin m chng
ta c th dng n v nhp ti liu tham kho vo th vin endnote.
- Ngoi ra, nu chng ta cha quen hoc khng c phn mm endnote th c th dng
FOOTNOTE trong MS Word. Tuy nhin khi s dng chc nng ny th mi ln trch dn ti
liu tham kho th chng ta phi g li thng tin tc gi v nm xut bn. Do , vic s dng
ny cng mt nhiu thi gian v i khi cn b trng lp. V d nh cng mt ti liu v tc
gi nhng khi lit k ti liu tham kho th chng ta c th b lp li nhiu ln.

Hnh 3: S dng chc nng foodnote trong MS Word

IV. Kt lun

Ghi ti liu tham kho ng cch l ht sc quan trng i vi mt bi vit khoa

hc.
S dng phn mm lm cng c h tr s tit kim c thi gian v cng sc
ca ngi vit rt nhiu.
Endnote l phn mm d s dng v kh b bin hin nay, n c nhiu u im
hn so vi cc chng trnh khc.

Ti liu tham kho

1. Hng dn s dng Endnote. Xem http://endnote.com/
2. Tn N Phng Mai, Hong Th Trung Thu. 12/2010. Trch dn v lp danh sch ti liu
trch dn. i hc Hu