Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Trke Eitimi Programnda Lisansst renim Gren rencilerin Bilimsel

Aratrma Yapmaya Ynelik Kayg Dzeyleri

Anxiety Levels of Graduate Students in Turkish Language Education Programme

about Carrying Out Scientific Research
Canan ASLAN1

Sedat KARAGL2

Bavuru Tarihi: 31.03.2016

Yayna Kabul Tarihi: 27.06.2016

zet: Bu aratrmann amac, Trke Eitimi alannda

lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma
yapmaya ynelik kayg dzeylerini saptamak ve bu kayg
dzeylerini eitli deikenler asndan incelemektir. Bu
alma betimsel bir nitelik tamakta olup karlatrmal
ilikisel tarama modelindedir. Aratrmann evrenini 20132014 eitim-retim ylnda Ankara niversitesi Eitim
Bilimleri Enstits Eitimin Kltrel Temelleri Anabilim
Dal Trke Eitimi Modlnde lisansst renim gren
renciler oluturmaktadr. Veriler, aratrmaclarca
oluturulan Kiisel Bilgi Formundan ve Bykztrk
(1997) tarafndan gelitirilen Aratrma Yapmaya
Ynelik Kayg leinden elde edilmitir. Yaplan
analizler sonucunda rencilerin kayg dzeylerinin orta
dzeyde olduu sylenebilir. Cinsiyet deikeni
balamnda erkek rencilerin kadn rencilere gre
bilimsel aratrma yapma konusunda daha kaygl olduklar
grlmtr. rencilerin bilimsel aratrma yapmaya
ynelik kayg dzeyleri; ya, lisansst renim dzeyleri,
aratrma grevlisi olup olmama, rencilerin daha nce
bilimsel aratrma yntemlerine ilikin herhangi bir ders
alp almama ve bilimsel bir makaleye sahip olma
durumlarna gre anlaml bir farkllk gstermemektedir.

Abstract: The purpose of this study is to examine the

anxiety levels of graduate students in Turkish
language education programme about carrying out
scientific research in terms of various variables. This
descriptive study is conducted via comparative
correlational survey model. The population of the
study is graduate students studying in the Module of
Turkish Language Education, Department of Cultural
Foundations of Education, Institute of Educational
Sciences, Ankara University in the academic year
2013-2014. The research data was collected through
the Personal Information Form developed by the
researchers and through the Research Anxiety Scale
developed by Bykztrk (1997). The analyses
showed that the anxiety levels of students were
moderate. In terms of gender variable, male students
were found to be more anxious about carrying out
scientific research compared to female students. The
difference among the anxiety levels of students was
not significant according to age, graduate education
level, being a research assistant, previously taking a
course about scientific research methods, or having a
scientific paper.

Anahtar Kelimeler: Bilimsel aratrma, aratrma kaygs,

lisansst renim, Trke eitimi.

Keywords: Scientific research, research anxiety,

graduate education, Turkish language education.

Giri
Bilimsel aratrma; problemleri snrlandrarak, gvenilir ve geerli zmler bulmak amacyla, planl
ve dizgesel olarak verilerin toplanmas, zmlenmesi, yorumlanarak deerlendirilmesi ve rapor
edilmesi srecidir (Erku, 2011: 47). Bilinmeyene uzanarak bilinenleri artrma abalarnn tm,
bunun iin tutulan yollarn ortak addr (zelik, 1981). Bilimsel aratrma, sorun zmeye dnk bir
tutumu anlatr. Sorgulama istei, olaylar aras ilikilerin aratrlmasn ve yntemin snanmasn ifade
1
2

Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi, caslan@ankara.edu.tr

Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi, sedatkaragul@gmail.com

201

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

eder (Balc, 2001:3). Bilimin amalarna ve ltlerine uygun olarak bilimsel aratrma; gvenilir
zmleri hedefler, verileri dizgesel ve planl toplar, toplanan verilerin zmlemesini yapar, bulgular
deerlendirip yorumlar ve sonuta aratrmay raporlatrr (Erku, 2011:47). Toplumsal sorunlarn
daha salkl yollarla zlmesi, toplumlarn ekonomik ynden gelimesi ve insanln daha rahat
yaama istei bilimsel aratrmalarn yaplmasnn en nemli gerekelerinden ve ada toplumlarn da
en nemli amalarndandr.
niversitelerin iki temel ilevinden biri eitim-retim, dieri ise aratrma yapmaktr. Aratrma
etkinliklerinin srdrlebilmesinde uygun aratrma evresi kadar aratrma yapacak birey ve
kurumlarn bu ii yapmay olanakl klan aratrma yeterliklerine ve olumlu tutumlara sahip olmas da
nemli ve gereklidir. Aratrma kltrnn rencilere kazandrlmas bir eitim sorunudur. Aratrma
eitimi, bireylere bilimsel tutum ve davranlar, aratrma alanna ilikin yeterlikleri kazandrarak
bireyde ve toplumda aratrma bilinci oluturmay amalayan eitimdir. Bu eitim, aratrma
yapabilmek ya da yaplan aratrmalardan etkin bir ekilde yararlanabilmek iin gerekli olan bilgi ve
beceri ile bilimsel tutum ve davranlarn kazandrlmasn amalar. Aratrma yeterlikleri; aratrma
teknikleri, istatistik, lme-deerlendirme ve bilgisayar bilgi alanlarnn bir bileeni olarak kabul
edilebilir (Bykztrk ve Kkl, 1999:18). ada toplumun temel zelliklerinden biri olarak kabul
edilen aratrma kltr bilisel, duyusal ve devinisel yeterlikleri ya da nitelikleri kapsamakta ve
bireylere eitimle kazandrlabilecei kabul edilmektedir. Aratrma bilgi ve becerisinin
kazandrlmas, bireyin aratrma yapabilmesi iin temel bir kouldur; ancak yeterli deildir. Bireyin
bu alana ynelik ilgisi, sahip olduu deerleri ve bu sreci kendisi iin bir tehdit esi olarak grp
grmemesi de onun aratrma yapmasnda etkilidir (Karasar, 1995; Bykztrk, 1997). Ancak
Karasar (1984), Trkiye'deki niversitelerde lisans ve lisansst dzeyde aratrma yaplmas
gerektiine ynelik nemli bir gr birlii bulunurken, verilen eitimin o denli yeterli olmadn
aratrma bulgusuyla ortaya koymutur.
zetle aratrma kltr; bilisel, duyusal ve devinisel yeterliklerin bir bilekesidir ve eitim yoluyla
kazandrlr. Bilim insan adaylarna bilimsel aratrma yapabilmeleri iin aratrma yapmaya ilikin
teknik bilgi ve becerilerin kazandrlmas kadar onlarn aratrma yapmaya ilgi duymalarn, deer
vermelerini, ona kar olumlu tutum iinde bulunmalarn ve kayg duymamalarn salamak da
gerekmektedir.
nsana zg duyusal bir zellik/tepki olan kayg (anxiety), insan davranlarn etkilemektedir. Kayg,
bilind ruhsal atma ya da temel gereksinimlerin karlanamamas durumunda bireyde oluan
korku, znt, gerginlik gibi duygusal ve gzlenebilir tepki, sknt duygusudur (Trke Bilim
Terimleri Szl, 2011:690). Genellikle bir tehdit altnda duyumsanan korku ve gerginlik durumudur
(Bykztrk, 1997:453). Aratrma kaygsnn; kiinin zorunlu olmadka aratrma yapmak
istememesi, aratrma yapmas gerektiinde iinin skldn hissetmesi, aratrma yapma
dncesinden rahatsz olmas, aratrma yaparken genellikle huzursuz olmas, kendine gvenmemesi
gibi davranlar ile ortaya kt sylenilebilir (okluk Bkeolu ve Ylmaz, 2005a:53). Bir derse
kar kayg duyan renciler, dersin olduundan daha zor olduunu duyumsarlar ve bu kayg, dersin
eitsel amalarna ulalmasn zorlatrr. Ksaca, kayg akademik performans drr (Sutarso,
1992:2; Onwuegbuzie ve Wilson, 2003). Kayg, fizyolojik belirtilerle de ortaya kmakta ve bu durum
da akademik baary doal olarak olumsuz ynde etkilemektedir. Lei (2008), yksek dzeyde
aratrma kaygsnn zyeterlik duygusunu azalttn ve kiilerin aratrmaya ynelik olumsuz tutum
gelitirmesine yol atn sylemitir.
Ylmaz ve okluk (2010)un fen-edebiyat fakltesi mezunlarnn aratrma kayg dzeylerini
belirlemek amacyla yaptklar aratrmann bulgularna gre fen edebiyat fakltesi mezunlarnn
aratrma kaygs ok yksek deildir. Katlmclarn aratrma kayglar cinsiyet, ya, niversite,
202

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

lisans program, istatistik dersi alma durumu ve lisans bitirme tezi/proje yapma durumuna gre
deimemekte; ancak bilimsel aratrma yntemleri ile ilgili herhangi bir ders alp almama durumuna
gre deimektedir. Bykztrk (1997)n niversite rencilerinin aratrmaya dnk kayglarn
lmede kullanlacak tek faktrl geerli ve gvenilir likert tipi bir lme arac gelitirmek amacyla
gerekletirdii almasnn sonularna gre yksek lisans rencilerinin lisans rencilerine gre
daha az aratrma kaygsna sahip olduklar bulunmutur. Saracalolu (2008)nun eitli
niversitelerde lisansst renim gren rencilerin aratrma yeterliklerinin; akademik gdlenme
dzeyleri, bilimsel aratrmaya ynelik kayglar ve tutumlar ile olan ilikisini belirlemek amacyla
yapm olduu almann bulgularna gre, lisansst eitim rencilerinin aratrma kaygs
dzeyleri niversitelere, renim durumuna ve statlerine gre farkllarken, enstitlere, cinsiyete,
aratrma deneyimine, Aratrma Yntemleri, statistik ve lme-Deerlendirme dersleri alma
durumuna gre deimemektedir.
Saracaloglu, Varol ve Evin Ercan (2005) aratrmalarnda lisansst eitim alan rencilerin aratrma
yeterliklerinin; bilimsel aratrma kayglar, aratrma ve istatistie ynelik tutumlar ile olan ilikisini
belirlemeye almlardr. Aratrmada lisansst eitim rencilerinin aratrma kayglarnn
niversitelere, enstitlere, renim durumuna, bilimsel aratrma yntemleri ve lme deerlendirme
dersi alma durumlarna gre farkllat; ancak cinsiyete, aratrma deneyimine ve istatistik dersi alma
durumuna gre farkllamad belirlenmitir. Tekin (2007), yapm olduu aratrmada lisansst
eitim gren rencilerin aratrma kaygsnn yksek olduunu, rencilerin kayg dzeyleri arttka
aratrma yeterlik dzeylerinin dtn belirlemitir. Bayar, Bayar, Emir, demi ve Kayr
(2013)n lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrmaya ynelik kayg dzeylerinin
saptanmas amacyla gerekletirdikleri almann sonularna gre rencilerin aratrmaya ynelik
kayglarnn dk olduu sonucuna varlmtr. Lisansst rencilerin bilimsel aratrmaya ynelik
kayg dzeyleri cinsiyetlere, renim dzeylerine ve yalara gre anlaml biimde
farkllamamaktadr. Aratrma grevlisi olan renciler ile olmayan rencilerin aratrma kayg
puanlar arasnda, aratrma grevlisi olan renciler lehine istatistiksel olarak anlaml farkllk
bulunmutur.
niversitelerin lke sorunlarnn zmlenmesine ynelik aratrma yapmalarnda, yksek nitelikli
bilim insan ve aratrmac yetitirmelerinde, toplumlarn geleceini hazrlayacak evrensel deerleri
kazanm, bilgi toplumunun gereklerini zmsemi, stn yeteneklerini gelitirmi ve ada toplum
iin gerekli sekinleri yetitirmede lisansst retimin nemli bir rol bulunmaktadr (zolu, 2002).
Aslan (2010)a gre, yaratc, aratrmac, etik deerlere saygl, sorunlara aklc yntemlerle zmler
reten, bilimsel bak as kazanm, grup almalarna ve disiplinler aras almalara katlan,
nitelikli almalar reten ve bu yolla toplumun gereksinimlerine yant veren bilim insanlar
yetitirmek de yine lisansst renimin amalar arasndadr.
Ksaca kendini tedirginlik, korku, tasa gibi olumsuz duygularla gsteren aratrma kaygs, kiinin
aratrma yapma konusunda kendine gvenmemesinden kaynaklanmakta, bu da bilimsel alma
yapmay olumsuz ynde etkilemektedir. Bilimsel aratrma kaygs; aratrmaclarn, korku ve gerilim
yaamalarna, zgvenlerini yitirmelerine; bu nedenle de gdlenememelerine ve almalarn
ertelemelerine neden olacandan bilimsel ve teknolojik gelimelerin, dolaysyla insanla hizmetin
nnde bir engeldir.
Anadili retiminin daha verimli ve nitelikli yaplabilmesi iin Trke Eitimi alannda bilimsel
nitelii yksek aratrmalar yaplmaldr. Yksek kaygnn, aratrma baarsn olumsuz ynde
etkileyecei ve bunun da nitelikli retim yelerinin yetimelerini ve bilimsel almalarn yaplmasn
engelleyecei dnldnde Trke eitiminin gelimesi, retimin amacna ulamas ve daha
ada bir anlayla ele alnmas bakmndan Trke eitimi alannda lisansst renim gren
203

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

rencilerin aratrmaya dnk kayglarnn olup olmadnn belirlenmesi nemli bir gerekliliktir.
Ayrca, Trke eitimi alannda lisansst renim zerine ok az sayda alma bulunmaktadr ve
bunlar da lisansst renim gren rencilerin durumunu gsterir almalardan ok lisansst
eitim programlarna dnk neriler getirmek (zbay, 2008), lisansst programlarn deerlendirmek
(Tosunolu ve Kayadibi, 2007), yksek lisans tezlerinde nitel aratrma tekniklerinin yerini belirlemek
(Beyreli ve Ar, 2008), lisansst almalarnda metinleri (Kaalin, 2005) ve Trk Dili ve Edebiyat
ile Trke eitimi alannda yaplan lisansst tezleri deerlendirmek (Arslan ve Gngr, 2013; nl,
2013; ztrk ve Mdar, 2013) amacyla gerekletirilen almalardr. Yalnzca Aslan (2010)n
Ankara niversitesi Trke Eitimi Programlarnda lisansst renim gren rencilerin akademik
zyeterliklerine ilikin grlerini belirlemek amacyla yapt alma, bu alandaki lisansst
renim gren rencilerin kayglarn da ortaya koymas nedeniyle bu konuyla daha ilgili
grnmektedir. Ksaca, Trke eitimi alannda lisansst renim gren rencilerin bilimsel
aratrma yapmaya dnk kayg dzeylerini inceleyen bir aratrmann olmamas, bu almann
yaplma gerekelerinden biridir. Bu gereksinimden hareketle gerekletirilen bu aratrmann
niversitelere, Trke eitimi alannda almalar yapan akademisyenlere, lisansst renim gren
rencilere dnt ve katk salayaca umulmaktadr.
Bu aratrmann amac, Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Eitimin Kltrel Temelleri
Anabilim Dal Trke Eitimi Modlnde lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma
yapmaya ynelik kayg dzeylerini saptamak ve bu kayg dzeylerini rencilerin cinsiyet, ya,
lisansst renim dzeyi, aratrma grevlisi olup olmama, bilimsel bir makaleye sahip olup
olmama durumu ile bilimsel aratrma yntemleri dersi alp almama durumu deikenlerine gre
incelemektir. Bu genel ama dorultusunda u aratrma sorularna yant aranmtr:
1. Lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayglar ne
dzeydedir?
2. Lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri
cinsiyet deikenine gre farkllamakta mdr?
3. Lisansst renim yapan rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri
ya deikenine gre farkllamakta mdr?
4. Lisansst renim yapan rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri
lisansst renim dzeyi deikenine gre farkllamakta mdr?
5. Lisansst renim yapan rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri
aratrma grevlisi olup olmama deikenine gre farkllamakta mdr?
6. Lisansst renim yapan rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri
bilimsel bir makaleye sahip olup olmama deikenine gre farkllamakta mdr?
7. Lisansst renim yapan rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri
bilimsel aratrma yntemleri dersi alp almama deikenine gre farkllamakta mdr?
Bu almann sonular, Trke eitimi alannda alan ve lisansst renim gren rencilere ders
veren akademisyenler ve alan uzmanlarnn rencilerin varsa eksiklerini fark etmeleri, eksiklerini ve
bu kayglarn gidermeye dnk nlemler almalar bakmndan nemlidir. Bylece, retim yeleri,
rencilerinin durumlarn bilerek sorunlarn stesinden gelebilmek iin daha iyi zm nerileri
gelitirebilir, rencileri aratrma yapma konusunda kilit niteliinde olan dersleri almaya
ynlendirebilirler. Bu sonular bilmek, eitim aratrmaclar iin de yararldr. Ancak bu alma hl
gelitirilmeye gereksinim duymaktadr. Bykztrk (1997: 462)e gre, rencilerin aratrma
kaygsna sahip olduklarnn ortaya kmas, bu konuda nlem alnmad takdirde, rencilerin
zamanla aratrma yapmay bir fobi haline getirebileceklerini dndrmektedir. Bu nedenle, zellikle

204

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

yksek dzeyde aratrma kaygs duyanlarn belirlenmesi ve onlarla zel olarak ilgilenilerek
aratrmaya ynelik kayglarn drc nlemlerin gelitirilmesi nemli grlmektedir.

Yntem
Trke eitimi programnda lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik
kayg dzeylerini eitli deikenler balamnda incelemeyi amalayan bu alma, betimsel bir nitelik
tamakta olup karlatrmal ilikisel tarama modelindedir. likisel tarama modelleri, iki ya da daha
fazla saydaki deikenin birlikte deiimini inceleyen aratrma modelleridir (Karasar, 2012).
Aratrmann evrenini 2013-2014 eitim - retim ylnda Ankara niversitesi Eitim Bilimleri
Enstits Eitimin Kltrel Temelleri Anabilim Dal Trke Eitimi Modlnde lisansst renim
gren renciler oluturmaktadr. Aratrmada evren ok byk olmayp kolay ulalabilir olduundan
bir rneklem alma yoluna gidilmemi, tm rencilere (n= 66) ulalmaya allmtr. Buna gre,
Aratrma Yapmaya Ynelik Kayg lei toplam 66 renciden 23ne dorudan uygulanm;
kalan 43 renciye ise e-posta araclyla gnderilmitir. Gnderilen leklerin 39u amaca uygun ve
eksiksiz bir biimde yantlanmtr. Toplamda 62 renciden geribildirim alnmtr.
Tablo 1de aratrmaya katlan rencilerin; cinsiyetleri, yalar, lisansst renim dzeyleri, bilimsel
makaleye sahip olma durumlar ve bilimsel aratrma yntemlerine ilikin ders alp almadklarna
ilikin bilgiler bulunmaktadr.
Tablo 1. Aratrmaya Katlan rencilerin Cinsiyet, Ya, Lisansst renim Dzeyleri, Bilimsel Bir
Makaleye Sahip Olma Durumlar ile Bilimsel Aratrma Yntemleri Dersi Alp Almama Durumlarna
likin Dalmlar
Deiken
Kategori
Frekans (f)
Yzde (%)
Cinsiyet
Kadn
47
76,0
Erkek
15
24,0
Toplam
62
100,0
Ya
20-24
5
8,1
25-29
33
53,2
30-34
20
32,3
35 ve st
4
6,4
Toplam
62
100,0
Lisansst
Yksek Lisans
28
45,2
renim Dzeyi
Doktora
34
54,8
Toplam
62
100,0
Makale Durumu
Makalesi Var
21
33,9
Makalesi Yok
41
66,1
Toplam
62
100,0
Bilimsel Aratrma Yntemleri
Ders Alm
54
87,1
Dersi Alma Durumu
Ders Almam
8
12,9
Toplam
62
100,0
Aratrma Grevlisi Olup
Ar. Gr.
19
30,6
Olmama Durumu
Ar. Gr. Deil
43
69,4
Toplam
62
100,0
Tablo 1e gre, aratrmaya katlan rencilerin 47si (%76,0) kadn, 15i (%24,0) erkektir.
Katlmclarn 5i (%8,1) 20-24 ya aralnda, 33 (%53,2) 25-29 ya aralnda, 20si (%32,3) 30-34
ya aralnda, 4 (%6,4) de 35 ve st ya aralndadr. rencilerin 28i (%45,2) yksek lisans
dzeyindeyken, 34 (%66,1) doktora dzeyindedir. Aratrmaya katlan rencilerin 21inin (%33,9)
hakemli bir dergide yaymlanm bilimsel makalesi bulunmaktayken, 41inin (%66,1) hakemli bir
205

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

dergide yaymlanm bilimsel makalesi bulunmamaktadr. Katlmclarn 54 (%87,1) bilimsel

aratrma yntemlerine ynelik ders aldklarn belirtirken, 8i (%12,9) bilimsel aratrma
yntemlerine ilikin herhangi bir ders almadklarn belirtmilerdir. Katlmclardan 19u (%30,6)
aratrma grevlisi iken 43 (%69,4) aratrma grevlisi deildir.

Veri Toplama Aralar

Aratrmada veri toplama arac olarak, aratrmaclar tarafndan hazrlanan Kiisel Bilgi Formu ile
Bykztrk (1997) tarafndan gelitirilen Aratrma Yapmaya Ynelik Kayg lei kullanlmtr.
Kiisel Bilgi Formunda cinsiyet, ya, yaymlanm makaleye sahip olup olmama, aratrma yntem
ve tekniklerine ilikin ders alp almama ve aratrma grevlisi olup olmama gibi alma asndan
nemli olduu dnlen bilgiler sorulmutur.
Bykztrk (1997) tarafndan lisans ve yksek lisans rencileri zerinde gelitirilmi olan
Aratrmaya Ynelik Kayg lei beli likert (1-Hi Katlmyorum, 2-Katlmyorum, 3-Kararszm,
4-Katlyorum, 5-Tamamen Katlyorum) tipinde yantlanabilen 12 madde ve tek faktrden
olumaktadr. Maddelerden 5i (2, 3, 4, 8 ve 11) dorudan kayg durumunu yanstmayan (olumlu)
ifadelerdir. Yedi madde ise (1, 5, 6, 7, 9, 10, 12) kayg ifade eden (olumsuz) ifadelerden olumaktadr.
Bu maddeler ters kodlanarak analize dahil edilmektedir. Bylece lekten alnan yksek puan kiinin
aaratrma yapmaya ynelik kaygs olduunu, dk puan ise kaygnn az olduunu gstermektedir.
lekten en az 12, en yksek 60 puan alnabilmektedir. lein, geerlik ve gvenirlik hesaplamalar
iin 202 denekle allm, lekte yer alan kayg ifadelerinin kayg dzeyi yksek ve dk
rencileri ayrt etme gcn ve bu kapsamda gvenirliini incelemek iin lekte yer alan her bir
maddeye verilen tepkiler ile lekten alnan toplam puan arasndaki iliki miktar pearson korelasyon
katsays ile hesaplanmtr. Aratrma kayg leinin gvenirliinin gstergesi olarak Cronbach
Alpha i tutarllk katsays hesaplanmtr. Yaplan hesaplama sonucunda lein Cronbach-Alfa i
tutarlk katsays =,87 olarak bulunmutur. Ayrca, lein lt dayankl geerliini saptamak iin,
bu lek ile ayn zamanda uygulanan ve ner ve Le Compte tarafndan Trkeye uyarlanan Durumluk
ve Srekli Kayg Envanterinden elde edilen puanlar lt olarak alnmtr. rencilerin aratrma
kayg dzeyleri ile durumluk ve srekli kayg dzeyleri arasndaki iliki miktar pearson korelasyon
katsays teknii ile hesaplanmtr. Sz konusu lein bu almada kullanlabilmesi iin,
aratrmaclar tarafndan farkl bir grup zerinde yeni bir geerlik ve gvenirlik almas yaplmtr.
Bu balamda ilk olarak lein yap geerliini snamak amacyla dorulayc faktr analizi
uygulanmtr. ekil 1de Aratrma Kaygs legine ilikin dorulayc faktr analizi sonucu
sunulmutur:

206

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

ekil 1. Dorulayc Faktr Analizi Yol Diyagram

Dorulayc faktr analizi sonucunda ki-kare deeri 113,39 (p<0,01); CFI 0,95; SRMR 0,07; RMSEA
0,128 olarak belirtilmitir. ndeksler incelendiinde lein tek faktrl yapsnn korunduu
grlmtr.
Tablo 2. Madde Toplam Korelasyon Katsaylar
Madde
Madde 1
Madde 2
Madde 3
Madde 4
Madde 5
Madde 6
Madde 7
Madde 8
Madde 9
Madde 10
Madde 11
Madde 12
* p<0.01

Madde Toplam Korelasyonu*

0,68
0,53
0,68
0,70
0,71
0,79
0,77
0,78
0,83
0,70
0,44
0,66

lekte yer alan 12 maddeye ilikin madde toplam korelasyonlar pearson momentler arpm
korelasyonu ile incelendiinde korelasyonlarn 0,447 0,834 arasnda deitii grlmektedir. Bu
katsaylar, maddelerin mkemmel dzeyde ayrt edici olduunu gstermektedir (Ebel, 1965). 12
maddeye ilikin i tutarllk katsays 0,925, iki yar gvenirlii ise 0,930 olarak elde edilmitir. Elde
edilen bu deerler, lein gvenirlik dzeyinin yksek olduunu gstermektedir.

207

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Verilerin zmlenmesi
Aratrmadan elde edilen veriler, SPSS 22,0 istatistik paket program kullanlarak zmlenmitir.
Aratrmada kiisel bilgilerin belirlenebilmesi iin yzde, frekans ve ortalama gibi betimsel
istatistikler kullanlmtr.
rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerini eitli deikenlere gre
belirlemek amacyla ncelikle elde edilen toplam puanlarn normal dalp dalmadn belirlemeye
dnk betimsel istatistikler gerekletirilmitir. rencilerin kayg puanlar, lisansst eitim dzeyi
(S-WYL =0,951, p>0,05; S-WDR =0,977, p>0,05) ve makaleye sahip olma durumuna (S-WVar =0,963,
p>0,05; S-WYok =0,962, p>0,05) gre normal dald iin karlatrmalarda bamsz rneklemler
iin t testi kullanlmtr.
Cinsiyet (S-WK =0,971, p>0,05; S-WE =0,972, p>0,05), aratrma grevlisi olup olmama (S-WAR.GR.
=0,821, p>0,05; S-WAR.GR.DEL =0,639, p>0,05) bilimsel aratrma yntemleri dersi alm olmak (SWALMI =0,981, p>0,05; S-WALMAMI =0,897, p>0,05) ve ya (S-W20-24 =0,925, p>0,05; S-W25-29 =0,950,
p>0,05; S-W30-34 =0,980, p>0,05; S-W35VEST =0,950, p>0,05) deikenlerinden elde edilen veriler
normal dalm gsterdii halde veri says dengeli dalmad iin parametrik olmayan testlerin
uygulanmas tercih edilmitir. Cinsiyet, aratrma grevlisi olup olmama, bilimsel aratrma yapm
olmak deikenleri iin Mann Whitney U, ya deikeni iin ise Kruskal Wallis H testi
kullanlmtr.

Bulgular
Bu blmde ncelikle Trke eitimi lisansst programlarnda renim grmekte olan rencilerin
aratrma kayg dzeylerini belirlemeye dnk betimsel analizlere, ardndan aratrma kayg
dzeylerinin eitli deikenlere gre karlatrlmas ile ilgili analiz sonularna yer verilmitir.
Birinci Alt Amaca likin Bulgular
Tablo 3te lisansst rencilerin aratrma kayg dzeylerine ynelik betimsel istatistikler verilmitir:
Tablo 3. Katlmclarn Aratrma Kayg Dzeylerine likin Betimsel statistikler
Puanlar
n
Minimum Maksimum X
Ss
Aratrma
Kaygs

62

2,57

,87

rencilerin kayg leinden aldklar toplam puan ortalamas 30,85; madde bana aldklar ortalama
puan ise, 2,57dir. Yaplan betimsel istatistikler sonucunda mod 30,00; medyan ise 31,000 olarak
bulunmutur. Puanlarn dalmna ilikin histogram grafii ise aadaki gibidir:

208

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

ekil 2. Histogram Grafii

Puanlar 1 ile 5 arasnda deitii iin 2,57 puan, orta dzey bir kaygy gstermektedir. Bu durumda
Trke eitimi lisansst programlarnda renim grmekte olan rencilerin aratrma kayg
dzeylerinin orta dzeyde olduu sylenebilir.
kinci Alt Amaca likin Bulgular
Tablo 4te rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeylerinin cinsiyet deikenine
gre deiip deimediine ilikin bulgular yer almaktadr.
Tablo 4. Katlmclarn Cinsiyetlerine Gre Kayg Toplam Puanlar Arasndaki Mann Whitney U Testi
Sonular
Cinsiyet
N
Sra Ortalamas
Sra Toplam
U
p
Kadn

47

28,64

1346,00

Erkek

15

40,47

607,00

218,00

0,026

Tablo 4e gre, rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri, cinsiyetlerine gre
anlaml ekilde farkllamaktadr (U=218; p<0,05). Sra ortalamalar incelendiinde erkek rencilerin
kayg puanlarnn daha yksek olduu grlmektedir. Bu balamda erkek rencilerin kadn
rencilere gre bilimsel aratrma yapmaya ynelik daha yksek dzeyde kayg yaadklar
sylenebilir.
209

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

nc Alt Amaca likin Bulgular

Tablo 5te rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeylerinin ya deikenine gre
deiip deimediine ilikin bulgular verilmitir.
Tablo 5. Katlmclarn Yalarna Gre Kayg Toplam Puanlar Arasndaki Kruskal Wallis H Testi
Sonular
Ya
20-24
25-29
30-34
35 ve st

N
5
33
20
4

Sra Ortalamas
34,00
30,12
31,48
39,88

Sd
3

x
1,16

p
0,762

Tablo 5e gre, katlmclarn bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri, ya deikenine
gre anlaml bir fark tamamaktadr x (sd=3, N=62) =1.16, p<0,05.
Drdnc Alt Amaca likin Bulgular
Tablo 6da rencilerin bilimsel aratrma yapmaya dnk kayg dzeyleri lisansst renim
dzeyi deikenine gre deiip deimediine ilikin bulgular yer almaktadr.
Tablo 6. Katlmclarn Lisansst renim Dzeylerine Gre Kayg Toplam Puanlar Arasndaki T
Testi Sonular
renim Dzeyi
N
X
S
sd
t
p
28
30,89
2,95
60
0,088
0,930
Yksek Lisans
34
30,82
3,20
Doktora
Tablo 6ya gre, rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri, lisansst renim
dzeylerine gre anlaml bir farkllk gstermemektedir t (60)=0,088, p<0,05.
Beinci Alt Amaca likin Bulgular
Tablo 7de rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin aratrma grevlisi
olup olmama durumlarna gre karlatrlmasna ilikin analiz sonular verilmitir.
Tablo 7. Katlmclarn Aratrma Grevlisi Olup Olmama Durumlarna Gre Kayg Toplam Puanlar
Arasndaki Mann Whitney U Testi Sonular
Ar.
Gr. N
Sra Ortalamas
Sra Toplam
U
p
Olup
Olmama
19
29,76
565,50
Ar. Gr.
375,50
0,612
32,27
1387,50
Ar.
Gr. 43
Deil
Tablo 7ye gre, rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri, aratrma grevlisi
olup olmama durumlarna gre anlaml bir farkllk gstermemektedir (U=375,50; p>0,05).
Altnc Alt Amaca likin Bulgular

210

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Tablo 8de rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin daha nce
yaymlanm bir makaleye sahip olup olmama durumlarna gre karlatrlmasna ilikin analiz
sonular verilmitir.
Tablo 8. Katlmclarn Bilimsel Bir Makaleye Sahip Olma Durumlarna Gre Kayg Toplam Puanlar
Arasndaki T Testi Sonular
Makale Durumu
N
X
S
sd
t
p
21
31,58
3,47
60
,966
0,338
Makalesi Var
41
30,58
2,84
Makalesi Yok
Tablo 8e gre, rencilerin bilimsel aratrmaya ynelik kayg dzeyleri, bilimsel bir makaleye sahip
olma durumuna gre anlaml bir farkllk gstermemektedir t (60)=0,966, p<0,05.
Yedinci Alt Amaca likin Bulgular
Tablo 9da rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin bilimsel aratrma
yntemleri dersi alp almama durumlarna gre karlatrlmasna ilikin analiz sonular verilmitir.
Tablo 9. Katlmclarn Bilimsel Aratrma Yntemleri Dersi Alma Durumuna Gre Kayg Toplam
Puanlar Arasndaki Mann Whitney U Testi Sonular
Ders Durumu
N
Sra Ortalamas
Sra Toplam
U
p
54
32,93
1724,00
193,00
0,627
Ders Alm
8
28,63
229,00
Ders Almam
Tablo 9a gre, rencilerin daha nce bilimsel aratrma yntemlerine ilikin herhangi bir ders alp
almama durumlar ile bilimsel aratrma yapmaya ilikin kayg dzeyleri arasnda anlaml bir fark
bulunmamaktadr (U=193; p>0,05).

Tartma, Sonu ve neriler

Bu alma, Trke Eitimi alannda lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma
yapmaya ynelik kayg dzeylerini saptamak ve bu kayg dzeylerini rencilerin cinsiyet, ya,
lisansst renim dzeyi, aratrma grevlisi olup olmama, bilimsel bir makaleye sahip olup
olmama ve bilimsel aratrma yntemleri dersi alp almama durumlarna gre incelemek amacyla
gerekletirilmitir. almann sonularna gre rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik
kayglarnn orta dzeyde olduu grlmtr.
rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri cinsiyet deikenine gre anlaml
biimde farkllamakta; erkek renciler kadn rencilere gre bilimsel aratrma yapmaya ynelik
daha yksek dzeyde kayg tamaktadr. Bu bulgu Bayar, Bayar, Emir, demi ve Kayr (2013)n
lisansst renciler zerine yaptklar almann bulgularyla rtmemektedir. Onlarn almasnn
bulgularna gre lisansst rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri
cinsiyetlere gre anlaml biimde farkllamamaktadr. Bu bulgu, bu almadaki lei dolduran
erkek renci saysnn (n=15) kz rencilere (n=47) gre daha az sayda olmasyla ilikili olabilir.
Ancak, Trimarco (1997)nun alma bulgularnda da kz renci says (n= 85) erkek renci
saysndan (n= 24) daha fazla olmakla birlikte rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg
dzeyleri cinsiyet deikenine gre anlaml biimde farkllamamaktadr. Bayar, Bayar, Emir,
demi ve Kayrn almasna katlan erkek renci says (n=34) kz renci saysna (n= 41) daha
yakndr. Saracaloglu, Varol ve Evin Ercan (2005), Saracalolu (2008), okluk Bkeolu ve Ylmaz
211

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

(2005), Bykztrk (1999) ile Ylmaz ve okluk (2010)un alma bulgularna gre de rencilerin
aratrma kayg puanlar cinsiyet deikenine gre deimemektedir. Bu balamda, sz konusu
aratrmalarn birbirini destekledii ifade edilebilir.
Bu aratrmann bir baka sonucu, lisansst renim gren rencilerin bilimsel aratrma yapmaya
ynelik kayg dzeylerinin ya deikenine gre anlaml bir fark tamamasdr. Bu bulgu,
rencilerin bilimsel aratrmaya ynelik kayg duymalarnda ya deikeninin nemli bir etkide
bulunmadn gstermekte; Bayar, Bayar, Emir, demi ve Kayr (2013)n lisansst renciler
zerine yaptklar almann bulgular ile Ylmaz ve okluk (2010)un fen edebiyat fakltesi
mezunlar zerine yaptklar almann bulgularyla da rtmektedir. Bu almada rencilerin
bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin ya deikenine gre anlaml bir fark
tamamas, verilen eitimin ortak olmasndan, rencilerin neredeyse hep ayn dersleri almalarndan
kaynaklanabilir.
Bu aratrmada, rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri, lisansst renim
dzeylerine gre anlaml bir farkllk gstermemitir. Bir baka deyile, rencilerin yksek lisans ya
da doktora dzeyinde olmalar, bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerini etkilememitir.
Bu bulgu Bayar, Bayar, Emir, demi ve Kayr (2013)n lisansst renciler zerine yaptklar
almann bulgularyla da rtmektedir. Ancak Saracaloglu, Varol ve Evin Ercan (2005)n aratrma
bulgularna gre rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri lisansst renim
dzeylerine gre farkllamaktadr. Buna gre yksek lisans yapan rencilerin kayg dzeyleri
doktora yapan rencilerden daha yksektir. Aratrmaclar bu durumu doktora rencilerinin daha
fazla sayda aratrma yntemleri ve benzeri dersleri alm olmalarna ya da daha fazla aratrma
yapm olmalarna balamlardr. Bykztrk (1997)n almasnn sonularna gre yksek lisans
rencileri lisans rencilerinden daha az aratrma kaygsna sahiptir. Aratrmac, bu sonucu yksek
lisans yapan rencilerin daha ok sayda aratrma dersi almalaryla ve doal olarak daha fazla
aratrma ortamnda bulunmalaryla ilikilendirmitir. Saracalolu (2008)nun alma bulgularna
gre de lisansst rencilerinin aratrma kayg puanlar renim durumlarna gre doktora yapan
genler lehine farkllamaktadr. Baka bir anlatmla, doktora yapan rencilerin aratrma kayglar
daha dktr. Bu almada, rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin
lisansst renim dzeylerine gre anlaml bir farkllk gstermemesi yine rencilerin benzer
dersleri almalaryla ve anabilim dal retim yelerinin dzey gzetmeksizin tm rencileri bu
nitelikteki dersleri almaya tevik etmeleriyle ilikilendirilebilir.
Bu almann bir bulgusu da rencilerin bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin,
aratrma grevlisi olup olmama durumlarna gre anlaml bir farkllk gstermemesidir. Bayar, Bayar,
Emir, demi ve Kayr (2013)n lisansst renciler zerine yaptklar almann bulgularna
gre, aratrma grevlisi olan renciler ile aratrma grevlisi olmayan rencilerin aratrma kayg
puanlar arasnda aratrma grevlileri lehine istatistiksel olarak anlaml farkllk bulunmutur. Ayrca
Saracalolu (2008)nun alma bulgularna gre de lisansst rencilerin statleri asndan
aratrma kayg puanlar istatistiksel olarak 0,05 dzeyinde anlaml bir biimde farkllat saptanm;
herhangi bir ite almayanlar ile niversite dnda grevli olan katlmclar arasnda aratrma
grevlileri lehine anlaml fark olduu saptanmtr. Aslnda aratrma grevlisi olarak alan
katlmclarn aratrma ortamlarnda daha fazla bulunmalar ve aratrma deneyimlerinin daha fazla
olmas nedeniyle aratrma kayglarnn daha dk olmas beklenebilir. Bu almada, rencilerin
bilimsel aratrma yapmaya ynelik kayg dzeylerinin, aratrma grevlisi olup olmama durumlarna
gre anlaml bir farkllk gstermemesi rencilerin ayn eitim srecinden gemeleriyle, farkl
meslek gruplarnda alan rencilerin de diledikleri an retim yelerinden gereken akademik
katky almalaryla ilikilendirilebilir.
212

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Bu aratrmada, rencilerin bilimsel aratrmaya ynelik kayg dzeyleri, bilimsel bir makaleye
sahip olup olmama durumuna gre anlaml bir farkllk gstermemitir. Bu bulgu Saracaloglu,
Varol ve Evin Ercan (2005)n aratrma bulgularyla da rtmektedir. Yine okluk Bkeolu ve
Ylmaz (2005)n almalarnda da benzer sonular elde edilmitir. Bu durumda aratrma deneyimi
olan ve olmayan genlerin benzer aratrma kaygsna sahip olduklar, aratrma kaygsnn sz konusu
deikenden bamsz olduu dnlebilir. Oysa herhangi bir aratrma etkinliine katlmann; baka
bir deyile herhangi bir aratrma deneyimi yaamann aratrma yapmaya ynelik kaygy azaltmas
beklenir. Bilimsel bir makale almalar olmalarna karn rencilerin makalesi olmayan renciler
kadar kaygl olmalar, onlarn kendilerini aratrma yapma konusunda hala yeterli grmemeleriyle
ilikilendirilebilir.
Bu aratrmann bulgularna gre, rencilerin daha nce bilimsel aratrma yntemlerine ilikin
herhangi bir ders alp almama durumlar ile bilimsel aratrma yapmaya ilikin kayg dzeyleri
arasnda anlaml bir fark bulunmamaktadr. Bir baka deyile, rencilerin bilimsel aratrma
yntemlerine ilikin bir ders alm ya da almam olmalar, bilimsel aratrma yapmaya ilikin kayg
dzeylerini anlaml lde etkilememektedir. Benzer bir biimde Saracalolu (2008)nun alma
bulgularna gre de Aratrma Yntemleri ve lme Deerlendirme dersleri alan rencilerin
aratrma kayg puanlar anlaml bir biimde farkllamamaktadr. Bu durumda sz konusu dersleri
almann aratrma kaygsyla balantl bulunmad sylenebilir. Ancak Saracaloglu, Varol ve Evin
Ercan (2005) ile Ylmaz ve okluk (2010)un aratrma bulgularna gre rencilerin bilimsel
aratrma yapmaya ynelik kayg dzeyleri daha nce bilimsel aratrma yntemlerine ilikin
herhangi bir ders alp almama durumlarna gre anlaml biimde farkllamaktadr. Buna gre
aratrma yntemleri ve lme deerlendirme dersleri alan rencilerin aratrma kayg puanlar anlan
dersleri almayan rencilerden daha yksek kmtr. Aratrmaclar bu durumun ders alan
rencilerin aratrma ve deerlendirme srelerini bilmelerinden ve bu sreteki zorluklar yaam
olmalarndan kaynaklandn dnmektedir. Bu elikili sonular, farkl rneklem gruplaryla
allm olmasndan da kaynaklanabilir. Lisansst renim gren rencilerin kayglarn
gidermenin bir yolu da onlar aratrma bilgi ve becerileriyle donatmak ve aratrma, istatistik gibi
dersleri almalar konusunda onlar zorunlu tutmaktr. Kkl ve Bykztrk (1999)n yksek lisans
ve doktora renimini srdren niversite rencilerinin sahip olduklar aratrma yeterliklerinin,
onlara danmanlk yapan retim yelerinin grlerine dayal olarak saptamak amacyla yapm
olduu almann bulgular yksek lisans rencilerinin aratrma yeterliklerine yeterince sahip
olmadklarn, buna karlk doktora rencilerinin bu yeterliklere genelde sahip olduklarn ortaya
koymutur. Aratrmann bir dier sonucu ise, tez almalarnda renci ve danmanlarn aratrma
ve istatistik konusunda sorunlarla karlatklar, sorunun giderilmesi iin ncelikle bu tr derslerin
zorunlu olarak okutulmas gerektiinin ortaya kmasdr. Ayrca yaplan kimi aratrmann
sonularna gre (okluk-Bkeoglu ve Ylmaz, 2005a; Onwuegbuzie ve Wilson, 2003) birok
rencinin istatistik ve aratrma derslerinde yksek kayg dzeyine sahip olmas da rencilerin
aldklar derslerde de baarl olmalarn etkilemi olabilir. niversite rencilerinin aratrma
yntemleri derslerinde deneyimledii kaygnn doasn incelemek ve onlarn kayg dzeylerini
etkileyen baz faktrleri ortaya karmak amacyla yapt almada Papanastasiou (2006)a gre
niversitede aratrma yntemleri dersi alan renciler, baz derslerin daha zor ve o derslerde baarl
olmann neredeyse olanaksz olduuna inanma eilimi iinde olmaktadr. Buna gre eitim alannda
renim gren renciler, zellikle aratrma yntemleri derslerine stres ve kayg duygularyla
girmekte ve birok durumda bu renciler hangi aratrma yntemlerinin kendileriyle ilgili
olduundan farknda bile olamamaktadr. Baka bir deyile, bu sonu rencilerin yksek kayg
nedeniyle aldklar bu derslerde istenilen baary yakalamam olmalarndan kaynaklanabilir.
Aratrma bulgular dorultusunda aadaki neriler getirilmitir:
213

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Lisansst renim srecinin ders aamasnda bir aratrma kltrnn oluturulabilmesi iin
rencilerin Aratrma Yntemleri, statistik, lme ve Deerlendirme, Test Gelitirme Teknikleri,
Nitel Aratrma Yntemleri vb. dersleri ilevsel bir biimde almalar gerekmektedir. Lisansst
renim srecinin ders aamasnda rencilere aratrmaya dayal dev ve projeler verilmeli; ilgili
retim yesi, yntem konusunda rencilere yardmc olmaldr. Yaplan dev ve proje almalar
kontrol edilmeli; rencilere eksikleri konusunda dntler verilmelidir. Derslerde bilimsel ynden
yetkin makale ve projeler de incelenmeli; renciler bu tr almalar yapmaya gdlenmelidir.
Trke eitimi alannda lisansst renim gren rencilerin aratrma yapmaya kar kaygl
olmalarnn nedenlerini belirlemeye dnk daha ayrntl ve derinlemesine almalar yaplmal,
rencilerin, aratrma yapma konusunda daha az kayg duymalar iin neler yaplmas gerektiine
dnk dnce ve nerileri derinlemesine ortaya karlmaldr.

Kaynaklar
Arslan, A. ve Gngr, M. (2013). Trk Dili ve Edebiyat Sahasnda Yaplan Lisansst almalar
zerine Bir nceleme. VI. Ulusal Lisansst Eitim Sempozyumu Bildiriler Kitab. Sakarya
niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Yayn, No: 6.
Aslan, C. (2010). Trke Eitimi Programlarnda Lisansst renim Gren rencilerin Akademik
zyeterliklerine likin Grleri. Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi. 19,
87-115.
Balc, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Aratrma. Ankara: Pegem A Yaynevi.
Bayar, V., Bayar, A., Emir, E., demi, . S., Kayr, G. (2013). Lisansst Eitim Alan rencilerin
Bilimsel Aratrma Yapmaya Ynelik Kayg Dzeyleri. VI. Ulusal Lisansst Eitim
Sempozyumu Bildiriler Kitab. Sakarya niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Yayn, No: 6.
Beyreli, L. ve Ar, G. (2008). Trke Eitiminde Yksek Lisans Tezleri ve Nitel Aratrma
Tekniklerinin Yeri. II. Lisansst Eitim Sempozyumu Bildiri Kitab, (ss.178-192), stanbul:
Marmara niversitesi Eitim Bilimleri Enstits.
Bykztrk, . (1996). Trk Yksekretiminde Aratrma Eitimi. Yaymlanmam doktora tezi,
Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Enstits, Ankara.
Bykztrk, . (1997). Aratrmaya Ynelik Kayg leinin Gelitirilmesi. Eitim Ynetimi
Dergisi, 4, 453-464.
Bykztrk . (1999). Aratrmaya Ynelik Kayg ile Cinsiyet Aratrma Deneyimi ve Aratrma
Baars Arasndaki liki. Eitim ve Bilim, 23(112), 29-34.
Bykztrk, . & Kkl, N. (1999). Eitim Bilimleri Alannda renim Gren Lisansst
rencilerinin Aratrma Yeterlikleri Konusunda retim yelerinin Grleri. Eitim ve
Bilim, 23(112), 18-28.
Chorpita, B. F. & Barlow, D. H. (1998). The development of anxiety: the role of control in the early
environment. Psychological Bulletin, 124(1), 3-21.
Creswell, J. W. (2003). Research design qualitative, quantitative, and mixed methods approaches.
London: SAGE Publications.
Creswell, J. W. (2012). Educational research (Fourth Edition). New York: Pearson.

214

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

okluk Bkeolu, . ve Ylmaz, K. (2005). niversite rencilerinin Eletirel Dnmeye Ynelik

Tutumlar ile Aratrma Kayglar Arasndaki liki. Kuram ve Uygulamada Eitim Ynetimi,
41, 47-67.
Ebel, Robert L. (1965). Measuring Educational Achievement. Prentice Hall, Inc., New Jersey
Erku, A. (2011). Davran Bilimleri iin Bilimsel Aratrma Sreci. Ankara: Sekin Yaynevi.
Kaalin, M. S. (2005). Trke Eitimi Lisansst almalarnda Metin ncelemeleri. II. Lisansst
Eitimi Sempozyumu. stanbul, Trkiye.
Karasar, N. (1984). Trk niversitelerinde Aratrma Eitimi. Yaymlanmam aratrma, (TUBTAK
SAYG-E-49 Projesi).
Karasar, N. (1995a). Aratrmalarda Rapor Hazrlama (8. Basm). Ankara: 3A Aratrma Eitim
Danmanlk Ltd.
Karasar, N. (1995b). Bilimsel Aratrma Yntemi (7. Basm). Ankara: 3A Aratrma Eitim
Danmanlk Ltd.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Aratrma Yntemi. (15. Bask). Ankara: Nobel Yayn Datm.
Kracker, J. (2002). Research anxiety and students' perceptions of research: an experiment. part . effect
of teaching kuhlthau's ISP model. Journal of the American Society for Information Science and
Technology, 53(4), 282294.
Lei, S. A. (2008). Factors changing attitudes of graduate school students toward an ntroductory
research methodology course. Education, 128(4), 667-685.
Mertens, D. M. (2010). Research and evaluation in education and psychology. California: Sage
Publication.
Onwuegbuzie, A.J. & Wilson, V.A. (2003). Statistics anxiety: Nature, etiology, antecedents, effects,
and treatments A comprehensive review of the literature. Teaching in Higher Education, 8(2),
195-209.
zbay, M. (2008). Trke retimi Alanndaki Lisansst Eitim Programlar ve Baz neriler. II.
Lisansst Eitim Sempozyumu Bildiri Kitab, (ss.193-199), stanbul: Marmara niversitesi
Eitim Bilimleri Enstits.
zelik, D. A. (1981). Okullarda lme ve Deerlendirme. Ankara: SYM Yaynlar.
zolu, S. . (2002). retim yesi ve Bilim nsan Yetitirme, Lisansst retimin Planlanmas.
Ankara: An Yaynclk.
ztrk, E. & Mdar, E. (2013). Trkiyede lkretim 1-5. Snflar Arasnda Trke retimi ile lgili
Yaplan Yksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Eilimleri ve Deerlendirilmesi. VI. Ulusal
Lisansst Eitim Sempozyumu Bildiriler Kitab. Sakarya niversitesi Eitim Bilimleri
Enstits Yayn, No: 6.
Papanastasiou, E. C. (2006). Anxety in undergraduate research methods courses: ts nature and
mplications. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research
Association, San Francisco, CA.

215

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Rapee, R., Craske, M., Barlow, D. (2014). The causes of anxiety and panic attacks, [Online]:
http://www.algy.com/anxiety/files/ barlow.html. adresinden 1 Temmuz 2014 tarihinde
indirilmitir.
Saracalolu, A. S. . (2008). Lisansst rencilerin Akademik Gdlenme Dzeyleri, Aratrma
Kayglar ve Tutumlar ile Aratrma Yeterlikleri Arasndaki liki. Yznc Yl niversitesi
Eitim Fakltesi Dergisi, V(II), 179-208.
Saracalolu, A. S., Varol, S. R., Evin-Ercan, . (2005). Lisansst Eitim rencilerinin Bilimsel
Aratrma Kayglar, Aratrma ve statistie Ynelik Tutumlar ile Aratrma Yeterlikleri
Arasndaki liki. Buca Eitim Fakltesi Dergisi, 17, 187-199.
Sutarso, T. (1992). Some variables in relation to students' anxiety in learning statistics. Education
Resources Information Center, ERIC ED353 334, 1-17.
Tekin, M. (2007). Lisansst rencilerinin Aratrmaya Ynelik Kayg ve Yeterlilik Dzeylerinin
eitli Deikenlere Gre ncelenmesi. III. Lisansst Eitim Sempozyumu Bildiriler Kitab (ss.
485493). Anadolu niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Yayn.
Tosunolu, M. ve Kayadibi, N. (2007) Trke Eitimi ve retimi Yksek Lisans Programlarnn
Deerlendirilmesi. III. Lisansst Eitim Sempozyumu Lisansst Eitimde Sorunlar ve
zm nerileri. Eskiehir: Anadolu niversitesi Eitim Bilimleri Enstits.
Trimarco, K. A. (1997). The effects of a graduate learning experience on anxiety, achievement, and
expectations in research and statistics (Report No. TM028328). Paper presented at the Annual
Meeting of the Northeastern Educational Research Association. (ERIC Document Reproduction
Service No. ED 419 022).
Trke Bilim Terimleri Szl -Sosyal Bilimler- (2011). Ankara: Trkiye Bilimler Akademisi.
nl, B. Z. (2013). Trk Dili ve Edebiyat Alannda Roman Trnde Yaplan Lisansst Tezler
zerine Baz Dikkatler. VI. Ulusal Lisansst Eitim Sempozyumu Bildiriler Kitab. Sakarya
niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Yayn, No: 6.
Oxford
Dictionaries
(2014).
Anxiety.
Retrieved
dictionaries.com/definition/english/anxiety.

July

2014,

http://www.oxford

Ylmaz, K. ve okluk, . (2010). Fen - Edebiyat Fakltesi Mezunlarnn Aratrma Kayg Dzeyleri.
Abant zzet Baysal niversitesi Dergisi, 10(1), 1-9.

Extended Abstract
Purpose and Significance
The purpose of the study is to determine the anxiety levels of graduate students in Turkish language
education programme about carrying out scientific research, and to examine these anxiety levels
according to various variables. Taking into account that higher anxiety would adversely affect the
success of the research and this would impede the training of quality teaching staff and conducting
scientific research, it is important to determine whether graduate students studying in Turkish
language are anxious about conducting research with respect to reaching the goal of teaching Turkish
and dealing with a more contemporary approach.

216

Mehmet Akif Ersoy niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi ISSN:1302-8944

Yl: 2016 Say: 38 Sayfa:201-217

Method
This descriptive study is conducted via comparative correlational survey model. The population of the
study is graduate students studying in the Module of Turkish Language Education, Department of
Cultural Foundations of Education, Institute of Educational Sciences, Ankara University in the
academic year 2013-2014. The Personal Information Form developed by the researchers and the
Research Anxiety Scale developed by Bykztrk (1997) were used as data gathering tools. Since
the anxiety scores of students were in normal distribution in terms of graduate education level and
having a scientific paper, independent samples t-test was used in comparisons. Even though the data in
terms of gender, being a research assistant, taking a course about scientific research methods and age
variables showed a normal distribution, the application of non-parametric tests were preferred because
data sizes were not balanced. Mann Whitney U test was used for pairwise comparisons (gender, being
a research assistant, having conducted a scientific research) and Kruskal Wallis H test was used for
multiple comparisons (age).
Results
The analyses indicated that the anxiety levels of students were moderate. In terms of the gender
variable, male students were found to be more anxious about carrying out scientific research compared
to female students whereas the age variable did not have a significant effect. However when checked
for rank means, it can be stated that students aged 35 or higher had higher overall anxiety scores than
other students. The difference among the anxiety levels of students was not significant according to
age, graduate education level, being a research assistant, previously taking a course about scientific
research methods, or having a scientific paper.
Discussion and Conclusions
The results of this study are important for students and for academic staff working in the field of
Turkish language education and teaching graduate students in terms of realizing any problems
experienced and taking precautions to eliminate existing concerns. Thus, academic staff by knowing
the status of their students can offer better solutions to overcome problems, and can guide their
students to take courses important for conducting research. To know the results is also useful for
researchers in the field of education.

217