TEZ / ESER HAZIRLAMA YNERGES

( Senato'nun 02.11.1999 gn ve 14 / 8 sayl karar ile onaylanarak yrrle girmitir. )

BRNC BLM
Genel Hkmler
Ama ve Kapsam
Madde 1- Bu ynergenin amac, Mimar Sinan niversitesi Sosyal Bilimler Enstits' ne bal
anabilim ve anasanat dallarnda hazrlanan yksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik tez ve
eser almalarnda bilimsel ilkelere uygun bir standard salamaktr.
Yasal Dayanak
Madde 2- Bu Ynerge 01.07.1996 tarih ve 22683 sayl Resm Gazete'de yaymlanm
bulunan " Lisansst Eitim ve retim Ynetmelii " nin 12-a, 24-a ve 29-b maddelerine
dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Madde 3- Bu ynergede geen deyim ve ksaltmalar aada tanmlanmtr :
a) Tez ;
Aratrma ya da inceleme niteliinde, bu ynergede belirtilen yazm
kurallarna uygun biimde yazlan ve sunulan alma ( Yksek Lisans
Tezi / Doktora Tezi / Sanatta Yeterlik Tezi ),
b) Eser ;
Anasanat dallarnda tez yerine hazrlanan sergi / proje / resital / konser /
temsil vb. alma ile; bu almay aklayan, belgeleyen ve bu
ynergede belirtilen yazm kurallarna uygun biimde yazlan metin
almas ( Yksek Lisans Eser Metni / Sanatta Yeterlik Eser Metni ).
Ynergede geen " Tez " kelimesi " Eser Metni " ni de kapsamaktadr.
KNC BLM
Yazm Kurallar
Genel Kurallar
Madde 4- Tez, o tarihte geerli olan yazm kurallarna (Trk Dil Kurumunca 1996'da
yaynlanm olan iml klavuzuna ) uygun olarak Trke yazlmaldr. Tez iin A4 ( 210 x 297
) mm ) standardnda, 80 - 100 gr/m birinci hamur beyaz kt kullanlmaldr. Yaz, bilgisayar
veya daktilo ile kdn yalnz bir yzne yazlmaldr. Bilgisayar yazmnda, yaz tipi olarak
Arial ya da Times New Roman vb. ( 11-12 punto ) karakterlerinden biri kullanlmaldr.
Geni ve / veya uzun izelge, ekil, tablo ve haritalarda gerektiinde 7-8-10 gibi daha kk

punto harfler kullanlabilir. Bilgisayarda bulunmayan zel iaret ve semboller siyah

mrekkeple ve ablonla yazlmaldr.
Sayfa Dzeni ve Numaralanmas
Madde 5- Yazmda, her sayfann st ve sol kenarlarndan 4.0 cm, alt ve sa kenarlarndan
ise 2,5 cm boluk braklmaldr. Balk ve dipnotlar dahil olmak zere her sayfadaki metin
yazlarnn eni en ok 15 cm, boyu ise en ok 24 cm olmaldr. Sayfa numaralar, parantez
veya izgi kullanlmadan kdn st kenarndan 2,5 cm aaya yaz erevesinin sa st
kesine yazlmaldr ( Bkz EK-1 ). kapak ile kabul ve onay sayfas dndaki tm sayfalar
numaralanmaldr. indekiler sayfasndan itibaren metin ksmna kadar olan sayfalar romen
rakamlar ile ( I, II, III, IV, V, VI, VII ... eklinde ), Giri blm ile balayan dier sayfalar ise
normal rakamlarla ( 1,2, ...
eklinde ) numaralanmaldr. Blmlerin ilk sayfalar sayfa
numaras yaplmadan braklr, ardndan gelen sayfaya bir sonraki numara verilerek
kaynaklar ve ekler dahil olmak zere metnin son sayfasna kadar devam edilir.
1

Paragraf Ba ve Satr Aral

Madde 6- Paragraflar en az 5 harf ieriden balamal, satrlar 1,5 satr aral ile yazlmal ve
paragraflar arasnda 2 satr aral boluk braklmaldr.
Ana ve Ara Balklar
Madde 7- Ana blm balklar yazmda kullanlan puntoda byk harf ile, ara balklar ise
her kelimenin ilk harfi byk dierleri kk harflerle yazlmaldr. Blm balklar ile bu
balklarn ilk paragraflar arasnda 3 satr aralk, alt blm balklar ile bunlarn ilk
paragraflar arasnda 2 satr aralk, bir blm metninin sonu ile alt blm bal arasnda ise
3 satr aralk boluk braklmaldr.
ekiller - Resimler - izelgeler - Haritalar - Tablolar vb.
Madde 8- Tezin iine anlatma yardmc olacak biimde ekiller, resimler, izelgeler, haritalar
vb. konulabilir. Bunlar, tezin iinde yer alabilecei gibi tezin sonuna da konulabilir. Tezin iine
konulduu takdirde, ilk deinildii sayfada ya da bir sonrakinde yer almaldr. Bunlarn
yerletirilmelerinde sayfa kenarlarnda braklmas gerekli boluklar almamaldr. Tama
durumunda olanlar ya kltlmeli ya da EKLER blmnde sunulmaldr. Tez iinde
katlanm ekil veya izelge vb. olmamaldr. Bir sayfadan uzun olan
ekil vb. metin iinde
bulunmak zorunda ise uygun bir yerden blnmeli, izelgenin devam bir sonraki sayfada
ayn izelge numaras ile ve ayn balkla verilmeli; ancak izelge numarasndan sonra
" ( Devam ) " ibaresi yazlmaldr. rnein ( izelge 3.1. ( Devam ) ... ).
Tm ekil, izelge vb.nin kendine ait bir numaras olmaldr. Numaralama rakamlarla
yaplmaldr. Numaralar her ana blm iinde ilk rakam blm numaras olmak zere kendi
aralarnda ve birbirinden bamsz olarak ayr ayr olmaldr. rnein ( ekil 1.1..., 2.2...,
izelge 1.1..., izelge 2.2.a).., b) ..., Resim 1.1..., ). Numara ve aklamalar; ekil, resim ve
haritalarn altna, izelgelerin ise stne bir satr aral ile yazlmal ve bunlarn alnt olmalar
halinde mutlaka kaynak gsterilmelidir. Bunlarla ilgili yaplacak deinmelerde, eer
deinilecek ekil vb. deinilen sayfada ya da daha sonraki sayfada yer alyorsa, deinme
cmle sonunda ( ekil 1.1... ) eklinde; daha nceki sayfalarda deinilmi ve yer alm
olanlarda parantez iinde " baknz " anlamna gelen " Bkz. " ksaltmas
ile (
Bkz.izelge 5.2 ) eklinde gsterilmelidir.
Dipnotlar
Madde 9- Tezin herhangi bir sayfasnda yazlmas halinde konuyu datc ve okumada
sreklilii engelleyici nitelikteki ksa ve z aklamalar birka satr halinde ayn sayfann altna
DPNOT olarak verilir. Dipnotlar, sayfa iindeki ana metinden sonra 2 satr aral braklarak
soldan saa sayfann ortasna kadar izilen srekli bir izgi ile ayrlmaldr. Ancak, sayfann
alt kenarnda braklmas gereken 2.5 cm'lik bolua kesinlikle talmamaldr. Dipnotlar
sayfa iinde numara ile belirtilmeli, dipnot izgisi ile dipnot numaras arasnda bir aralk;
dipnot numaras ile dipnotun ilk satr arasnda ise yarm aralk boluk braklmaldr (
Bkz.EK - 2 ). Dipnotlar, bir satr aral ve mmknse daha kk punto ile yazlmaldr.
Dipnotlarn gsterecek rakamlar, metin iinde ilgili kelimenin
zerine yazlmal ve " 1 " den balayarak tezin sonuna kadar ardk olarak numaralanmaldr.
Yaynlarla ilgili bilgilerin tamam kaynaklarda yer aldndan, dipnotlarda yaplacak
deinmelerde bilgiler ksa olarak aadaki gibi verilmelidir :
Yazarn Ad ve SOYADI, Yaynn Ad, evirenin Ad ve Soyad, Sayfa numaras.
rnek: Mustafa CEZAR, Sanatta Batya Al ve Osman Hamdi, 46.
S.H.ELDEM - F.AKOZAN, Topkap Saray, 22 - 23.
S. BEST - D.KELLNER, Postmodern Teori, ev. Mehmet Kk, 69, 70, 71.
2

Dipnotta ayn yayn ( kitap, makale vb. ) ard arda geiyorsa, ilk yayna gnderme
yaplarak "A.g.k." (ad geen kitap) veya "A.g.m." (ad geen makale) ksaltmas ile gsterilir.

rnek:
Zeki SNMEZ "Selimiye Kumalar",54
A.g.m., 56.
Ayn yayn ard arda gemiyor, ancak daha nce dzenlenmi bir dipnot yeniden

veriliyorsa sadece ona gnderme yaplmaldr.

rnek:
Bkz. ( 15 ), SNMEZ, 73.
Bkz. ( 11 ), ELDEM - AKOZAN, 50 - 51.
Kaynak Gsterme
Madde 10- Tez hazrlanlrken yararlanlan her kaynak tezin " KAYNAKLAR " blmnde
mutlaka yer almaldr ( Bkz. mad. 23 ).
Kaynaklarda yer alabilecek rnekler aada belirtilmektedir:
a) Kitaplar :
Bir kitabn kaynaklara kaydedilii kalp olarak, aadaki gibi gsterilmelidir :
Yazarn SOYADI, Ad ( Yayn Yl ), Kitabn Ad, Derleyen, Hazrlayan veya evirenin Ad ve
Soyad, Bask Says, Yaynevi veya Yaynlayan Kurum, yaynland ehir.
rnek:
GERMANER, Semra ( 1996 ), XVIII. Yzyl Avrupa Resmi, Anlatm Biimlendiren
Etmenler, Kabalc Yaynevi, stanbul.
ki yazarl eserler kaynak gsterildiinde, yazarlarn soyadlar yazldktan sonra
adlarnn ba harfleri yazlmal ve aralarna ksa izgi " - " konulmaldr.
rnek:
ALSA, B.-ALSA, . ( 1993 ), Trk Resim ve Yontu Sanat, letiim Yaynlar, stanbul.
Yazar says ikiden fazla olduu takdirde, ilk iki yazarn soyad ve ad belirtilen biimde
yazldktan sonra, buna " vd. " ksaltmas eklenir; teki yazarlarn adlar yazlmaz. Kaynak
yabanc dilde ise, " vd. " yerine " et al " ksaltmas kullanlr.

rnek:
AKAT, Y.- ZGNEL, N. vd. ( 1991 ), Dnya Mirasnda Anadolu, T.C. Kltr Bakanl,
Ankara.
Ayn yazarn birden fazla eserine deinme yaplyorsa, bunlar yayn tarihleri eskiden
yeniye doru sralanmal ve her defasnda yazar soyad - ad kurallara uygun olarak
yazlmaldr. Yazarn ayn yl iinde yaynlanm birden fazla yaynlar ise, " a, b, c " gibi
ibareler konularak belirtilmelidir.
rnek:
HARVEY, D. ( 1985 a ), The Urbanization of Capital, Blackwell, Oxford.
HARVEY, D. ( 1985 b ), Conciousness and Spatial Structures, Macmillan, Londra.
HARVEY, D. ( 1989 ), The Condition of Postmodernity, Blackwell, Oxford.
Yararlanlan kaynak orijinali yerine kitabn evirisi ise, balk olarak eserin sadece
Trke ad yukarda aklanan dzen iinde yazlr. Bu dzene ek olarak eviriyi yapann Ad
ve Soyad, eserin balndan sonra " ev. " ksaltmas yazldktan sonra belirtilir. Ayn
ekilde editr varsa " Ed. ", hazrlayan iin " Haz. ", derleyen iin " Der. " ksaltmas
kullanlr.
3

rnek:
MCHEL, Andre ( 1987 ), Feminizim, ev.irin Tekeli, Kadn evresi Yaynlar, stanbul.
b) Sreli Yaynlar ( Dergilerdeki ve Gazetelerdeki Makaleler ) :
Bir makalenin kaynaklara kaydedilii kalp olarak, aadaki gibi
gsterilmelidir :
Yazarn SOYADI, Ad ( Yayn Yl ), " Makalenin Bal ", evirenin Ad ve Soyad, Derginin

Ad, varsa cilt numaras ( Romen rakam ile ), derginin says, varsa Ay: sayfa numaras ya
da numaralar. Eer makale sayfa atlamadan sreklilik gsteriyorsa, derginin Ay' yazldktan
sonra ( :23-51 ), eer birka ayr sayfada sryorsa ( :23,34,51 ) biiminde gsterilmelidir.

rnek ( Dergilerdeki Makaleler ) :

AZZOLU, Orhan ( 1953 ), " Balabann Resim Sergisinde ", Hisar, 44, Aralk : 16-17.
TANSU, Sezer ( 1960 a ), " Resim Sergileri ", Dost, 30, Mart : 54-59.
TANSU, Sezer ( 1960 b ), " Resim Sergileri ", Dost, 31, Nisan: 53, 61,62.
rnek ( Gazetelerde Yaynlanan Makaleler ) :
NAD, Yunus ( 28
ubat 1931), " Mstakil Ressamlar ve Heykeltralar Birlii'nin 4'nc
Sergisi ", Cumhuriyet Gazetesi.

rnek ( Dergilerde kan eviri Makaleler ) :

BERNARD, Alan (1988), " Uluslararas Anlamazlklarn zmlenmesinde Yeni Yaklamlar
", ev. Rait Sirmen, D Politika Dergisi, VII: 110-132.
rnek (Kitaplarda Yaynlanan eviri Makaleler):
DEMAC, A.Donna (1991), " letiim Uydular ve nc Dnya ", Der. ve ev. Yusuf Kaplan,

Enformasyon Devrimi Efsanesi, Rey Yaynclk, Kayseri.

c) Tezler ve Yaynlanmam almalar :
Yaynlanmam ders notlar kaynak olarak gsterilemez. Yaynlanmam tezler,
yaynlanmad belirtilerek aadaki gibi gsterilir :
STNPEK, Mehmet (1998),
Cumhuriyetten Gnmze Trkiye'de Sanat Yapt
Piyasas, yaynlanmam doktora tezi, MS. Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
) Kataloklar :
rnek:
.........., ( 1977 ), Hikmet Onat 95 ( Sergi Katolou ), stanbul,
ALTAN, zdemir, ( 1966 ), Lifij ( Sergi Katolou ), stanbul.
Alntlar
Madde 11- Dorudan alntlar trnak ierisinde orijinal metinden olduu gibi alnr ve trnak
kapatldktan sonra dipnot numaras verilir. Eer bu alntlar iki- satrdan fazla ise ana
metinden ayr olarak yazlabilir. Bu durumda, iki aralk boluk brakldktan sonra satr
bandan 8 harf ieriden balayarak, satr sonundan da 8 harf ieriden bitecek ekilde ve dar
( bir satr ) aralk kullanlarak yazlmaldr. Alntdan sonra tekrar ana metne geerken yine iki
aralk boluk braklmaldr.
4

NC BLM
Tez Dzeni
Tezlerin Derlenip Ciltlenmesindeki Sralama
Madde 12- Tezlerin derlenip ciltlenmesinde aadaki sralama uygulanr:
1. Kapak
2. Kapak
3. Kabul ve Onay Sayfas
4. indekiler
5. nsz
6. zet ( Trke ve Yabanc Dilde )
7. Semboller ( Ksaltmalar) Listesi
8. ekiller / Resimler / izelgeler / Haritalar Listesi
9. Metin Ksm ( Giri - Blmler - Sonu )
10.Ekler
11.Kaynaklar
12.zgemi
Kapak
Madde 13- Kapak beyaz kartondan olmaldr. Standard salamak iin Tez kapa EK-3'de,
Eser Metni kapa ise EK-4'de verilen bilgileri ve dzeni iermelidir. Balk bloku, tez bal,
soyadlar ve hangi dneme ait olduu byk harflerle; dier btn bilgiler kk harflerle
yazlmaldr. D kapak ile i kapak arasnda bo bir tam sayfa braklmaldr.
Kapak
Madde 14- kapak, d kapan beyaz kda yeniden basmdr.
Kabul ve Onay Sayfas
Madde 15- Bu sayfa, tezi kabul eden jrinin kabul ve onayn ierir ( Bkz. EK-5 ). Tezin kesin
kabulnden sonra hazrlanr ve onaylanr.
indekiler Sayfas
Madde 16- Tezde yer alan tm blm-alt blm balklar, kaynaklar ve (varsa) ekler
iindekiler sayfasnda eksiksiz olarak verilmelidir. Sayfann st ksmna ortaya gelecek
biimde, byk harflerle " NDEKLER " ve sa st keye de " Sayfa No. " bal yazlr.
Bundan sonra, nszden balayarak aratrmann tm balklar ve metin sonras ksmlar
ift numaralama sistemine (ondalk sistem) gre kademeli
ekilde yazlarak karlarnda
balang sayfa numaralar gsterilir (Bkz. EK-8). Sayfa numaralar, son rakamlar alt alta
gelecek biimde yazlmaldr.

nsz (ve / veya Teekkr ) Sayfas

Madde 17- Bu ksmda, tez iinde yazm durumunda anlatm btnln bozaca
varsaylan, yalnz sunulmak istenen alma ile ilgili ek bilgiler, almay kstlayc ve /
veya olumlu etkenlerden bahsedilir. Klsik nsz dzeninde yazlmaldr.
"Teekkr" yazm seilirse veya nszn son ksmnda almann hazrlanmasnda
dorudan katks bulunan kiilerle, dorudan ilgili olmad halde olaan grevi dnda
katkda bulunmu kii ve kurululara teekkr edilmelidir. Teekkr edilen kiinin nvan
(varsa), ad-soyad ve almaya olan katks ksa ve z olarak belirtilmelidir. ( Bkz. EK-6 ).
5

zet Sayfas ( Trke ve Yabanc Dilde )

Madde 18- zette tez almasnn amac, kapsam, kullanlan yntem ve varlan sonular
ak ve z olarak belirtilmelidir. Ancak bunlar balk eklinde verilmemelidir. zet metninden
sonra konuya ilikin Trke, tezin yazld dilde ve ngilizce olmak zere en az beer adet
anahtar kelimeler verilmelidir ( Bkz. EK-7 ). Yabanc dilde zet, Trke zetin yabanc dile
evirisidir. zet mmknse bir sayfadan fazla olmamaldr.
Semboller ( Ksaltmalar ) Listesi
Madde 19- Tezde yer alan semboller, " SEMBOLLER " bal altnda alfabetik srayla alt alta
sralanr ve karlarna neyi gsterdikleri yazlr.
Tezde ok kullanlan birden fazla szckten oluan terimler iin
kullanlarak ksaltma yaplabilir. Bunlar Semboller sayfasnda " Ksaltmalar
altnda alfabetik srayla sunulmaldr.
ekiller / Resimler / izelgeler / Haritalar / Tablolar Listesi

ba

harfleri
" alt bal

Madde 20- Tezde yer alan ekil, resim, izelge, harita, tablo vb. tezde geme srasna gre
alt alta dizilerek liste halinde verilir. Listeye nce eklin, resmin, izelge vb.nin numaras ile
bal yazlarak karlarnda sayfa numaras gsterilir.
Tez Metni
Madde 21 a) Giri Blm :
Tezin ilk ve nemli blmlerinden birincisini oluturan giri blm " GR " bal altnda
yazlmaldr. Bu blmde konuyu hazrlayc bilgiler verildikten sonra aratrmann amac,
kapsam ve yntemi aka belirtilir. Konu ile ilgili olarak sz edilmek istenen nceki
almalar varsa, bunlar da Giri blmnde verilebilir.
b) Ana Blmler :
" Giri " ile " Sonu " blmleri arasndaki blmlerin tmdr. Blmler konunun
niteliine, yaplan aratrmann ayrntsna ve tezin hacmine gre alt blmlere ayrlr. Bir
ana blm balndan sonra konu mutlaka aklanmal ve ana blm balndan sonra
hemen alt blme geilmemelidir. Tezi blmlere ayrmada ift numaralama sistemi ( ya da
ondalk sistem ) kullanlmaldr. Ancak balklar metin iinde kademeli
ekilde deil, tm
blm ve alt blm balklar paragraf ba hizasndan ( nce numara konularak )
balamaldr. Blmler daima yeni bir sayfa zerinde balamaldr.
c) Sonu :
Bu blmde almadan elde edilen genel sonular ile bu sonularn yorumlar ve
alanna katks belirtilir ve varsa daha sonraki aratrmalar iin nerilerde bulunulur. Sonu,
olabildiince z ve ak olmaldr.
Ekler
Madde 22- Tez iinde yer almas halinde konuyu datc ve okumada sreklilii engelleyici
nitelikteki ve dipnot olarak verilmeyecek kadar uzun aklamalar, izimler,
ekiller, vb.
metinden ayr olarak " EKLER " bal altnda almaya eklenir. Bu blmde yer alacak
her bir aklama iin uygun bir balk seilmeli ve bunlar sunu srasna gre " Ek-1..., Ek2 ..." eklinde, her biri ayr bir sayfadan balayacak ekilde sunulmaldr. Ekler blmnn
sayfa numaralar, kaynaklar blmnn bitiini izleyen sayfa numaras ile devam etmelidir.
Ekler srasyla " indekiler " sayfasnda eksiksiz olarak verilmelidir.

Kaynaklar Sayfas
Madde 23- Tezde deinilen, sayfa altnda dipnot olarak belirtilen ve almann
hazrlanmasnda yararlanlan tm kaynaklar, yazarlarn soyadlarna gre alfabetik sralama
yaplarak " KAYNAKLAR " bal altnda verilmelidir. nce yararlanlan kitaplar, sonra
makaleler ve varsa dierleri kaynaklar sayfasnda sralanmaldr.Yazmda bir satr aral

kullanlmal ve iki kaynak arasnda birbuuk satr aral boluk braklmaldr.Kaynaklardaki

eserler yazar soyadna gre alfabetik olarak sralandndan, eserlere ayrca sra numaras

verilmemeli ve yazarlarn nvanlar kullanlmamaldr.

zgemi
Madde 24- Tezi hazrlayan rencinin, kronolojik sraya gre ksa z gemiini belirten ve
tezin son sayfasnda yer alan bilgilerdir. " ZGEM " bal altnda nc ahs
azndan yazlmaldr ( rnek: 1960 ylnda dodu.lk orta ve lise renimini stanbul'da

tamamlad...... 1980 ylndan beri ......... grev yapmaktadr ).

DRDNC BLM
eitli Hkmler
Tezlerin ve Eserlerin Teslimi
Madde 25- Tez almasn tamamlayan renci; danmannn yazl onayn alarak, tezini
/ eser metnini jri saysnn 3 veya 5 olmasna gre, sayfalar numaralanm ve dosyalanm

veya spiralle balanm olarak 4 veya 6 nsha halinde, sresi iinde Enstit'ye teslim
etmelidir. Tez / eser metni, jri tarafndan " Kabul " edildikten sonra ciltlenerek son ekliyle
jrinin imzasna sunulur. Ciltlenip imzalanan tezin / eser metninin ( orijinali dahil ) 6 veya 8
kopyas Enstit'ye teslim edilir.
Eser almasn tamamlayan renci, danmannn yazl onayn alarak almasn
( sergi / proje / resital / konser / temsil vb. ) da eser metni ile birlikte jri deerlendirmesine
sunmak zorundadr. alma, jri tarafndan " kabul " edildikten sonra; sergi hazrlayan
renci sergisinin albmn, proje hazrlayan renci projesinin bir kopyasn, resital / konser
/ temsil vb. sunan renci de bunun program kitapn ve / veya beste notalarn
danmanna onaylatarak Enstit'ye teslim etmek zorundadr.
Dier Hususlar
Madde 26- Bu Ynergede belirtilmeyen hususlarda mevzuat hkmlerine uyulur.
Yrrlk
Madde 27- Bu Ynerge Mimar Sinan niversitesi Senato'sunun onay ile yrrle girer.
Yrtme
Madde 28- Bu Ynerge Mimar Sinan niversitesi Rektr tarafndan yrtlr.

EK - 2: DPNOTLAR RNE
... Sezgi i ile ilgilidir. gereklii dtan kavrayana sezgi hibir zaman greliye
balamaz; onun ii mutlakladr... Bergson felsefesinin kkeninde mutlak bir kavram, canl

atlm kavram yatar... nsan ruhsallnn ortaya k da bu canl atlmn bir sonucudur...
Bizim ruhsallmz ya da benimiz bu koullanma iinde srekli bir akn znesi
durumundadr...63
20. Yzyln ada estetik ve felsefesinin nemli dnr Benedetto Croce'nin
felsefesinin tam bir idealist, hatta bir bakma spiritualist olarak tanmlar smail Tunal.
Felsefesinin temel noktas tin (Spirito) kavram zerinde kuruludur. B. Croce'ye gre, tin ile
gereklik arasnda bir ayrlk, herhangi bir fark ve bakalk yoktur. Salt bir kavram olarak tin,
ayn zamanda tmel, somut ve ekspresivdir.64 Ayn zamanda Bergson'un felsefesinde
grld gibi, B.Croce felsefesinde de sezgi btn sistemin yap tadr. Sezgi, bilinen
veya eylemde bulunan tinin ilk basama olup, yalnz insanda ortaya kar. Croce sezginin
ifade yoluyla grnr klndn syler, Temel bilgi eylemi sezgidir; sezgi etkinliidir. Yani
expression'dur. Sezgi, bir pasiv algy ilemekle ifade (expression) haline getirir.65 Croce'nin
estetii ifade kavram ile balar ve son bulur. Yalnz Croce'nin ifade kavram bizimkinden ok
daha genel bir yaklam ierir. Croce'ye gre, sezgilerimizi dlatrarak, onlara biim
vererek, onlar ifade etmi oluruz. Her hakiki sezginin ayn zamanda ifade olduunu syler.
fade, sanatnn tininde meydana gelen bir fenomendir, onun bir defalk bir estetik

yaantdr... Sanat tininde meydana gelen bu ifadeyi bir sre sonra tekrar canlandrmak
isterse belki de bunu baaramayacaktr.66

ar TMUN, Estetik, 95,96,97.

smail TUNALI, B.Croce Estetiine Giri, 11.
65 A.g.k., 13.
66 Bkz. ( 25 ), CEZAR, 55, 56.
63 Af
64

10

11

EK -5 : KABUL VE ONAY SAYFASI RNE

........................................................................................

tarafndan

hazrlanan

....................................................................................................................................................
.................................................................................................... ................................................
.................................................................................................... ................................................

............

adl

bu

alma

jrimizce

........................................... Tezi

................................................. Eser Metni olarak kabul edilmitir.

Kabul ( Snav ) Tarihi : .......... / .......... / ................

( Jri yesinin nvan, Ad - Soyad ve Kurumu ) :

mzas :

Jri yesi : ..................................................................

..........................

Jri yesi : ..................................................................

..........................

Jri yesi : ..................................................................

..........................

Jri yesi : .................................................................

..........................

Jri yesi : .................................................................

..........................

12

EK - 6: NSZ RNE
II

NSZ
Kamusal alanda politika yapmak, gnmze dek adeta erkein tekelindeki bir ura
olarak grlmektedir. Politika tarihi de, bu gerei kantlamaktadr. Ancak, toplumsal cinsiyet
kodlarnda zel alanla snrlandrlan yaamn dntrmeye ve kamusal alann her dalnda
varolma mcadelesi veren kadn, ayn kararlln politika iin de gstermitir. Kad varolu
mcadelesinde onlarn ilk eylemlerinin politika haklar elde etme ynnde olduunu
gstermektedir. Btn dnyada dalga dalga yaylan bu mcadele, Trkiye'yi de etkilemi ve
lkemiz kadnlar da "birey" olma savamn vermilerdir.
Trkiye'de politik alanda kadnlarn varolu koullar ve kadn politikasna ilikin
yaplanlarn aratrmamz kapsamnda iki ana ksmda irdelemeye alacaz. almamzn
birinci kesiminde, genel olarak, politik alann cinsiyete dayal ynn kadn bak asyla
irdelemeye altktan sonra, onlarn kamusal ve politik alandaki hak mcadelelerinin
Trkiye'ye ve Trk kadnn hak istemleri hareketine olan etkilerini ortaya koyma
amalanmtr. kinci ksmda ise, daha ok 1980 sonras devlet politikalarnda kadn
politikasna ilikin yaplanlar ile sivil kadn hareketinin istemleri ve bunlara etkileri irdelenmeye
allmtr. Bununla birlikte ayrca, politikaya aktif olarak katlan ve seilen (veya setirilen)

kadn milletvekillerimizin yasama dnemlerinde hemcinslerini temsiliyet biimlerinin

irdelenmesi ve istemlerinin gerekletirilme olaslnn sorgulanmas hedeflenmitir. Bu iki
ana ksm iinde yer alan blmlerde bu temel problematikler incelenmitir.
Genel olarak 1980 sonras kadnlarn yasal ve toplumsal alardan durumlarn ortaya
koymay amalayan almamzn planlanmas ve dzenlilik ierisinde kaleme alnmasnda
yol gsteren danmanm ve Blm Bakanm Prof.Dr.Esin KNTAY'a; almamzn
kurgusunu yaparken nerileriyle bana yardmc olan Do.Dr.Aye DURAKBAA'ya;
kendileriyle grme yaplan son dnem kadn milletvekillerine youn almalar arasnda
bana zaman ayrdklar iin, kadn milletvekilleri ile grmelerimizde bize destek veren CHP
milletvekillerinden Ali AHN ve rfan GRPINAR'a ve sekreterlerine; meclis tutanaklar ve
resmi belgelerin dkmn yapmak zere gittiim T.B.M.M. ktphanesinde yardmlarn
esirgemeyen grevlilere ayr ayr teekkr ederim. Ayrca bu almamzn yazm
aamasndaki btn skntlarm paylaan aileme, arkadalarma ve blm arkadalarma
gstermi olduklar anlay ve destekten tr teekkr ederim.
Haziran 1999

alayan KOVANLIKAYA

13

EK - 7: ZET SAYFASI RNE

III
ZET
(TOKAT VE LELER MMAR ESERLER)

ehircilik ynnden nemli birer rnek oluturan Zile ve Niksar'da, tarihi topografyay
belirleyen snrlarn deimesi, ancak 13.yzyldan itibaren Trkler dneminde gereklemitir.
Tokat ve ilelerinde, Osmanl ncesinin en nemli yaplar olarak, iskn alanlar

dnda yeni yerlemelere nclk eden tekke ve zaviyeleri grmekteyiz. Ayn dnemde,
blgenin konumuna bal olarak, bir yap tr daha nem kazanmtr. Dou-bat ve kuzeygney ekseninde Anadolu'yu kateden iki byk ticaret yolunun kesitii Tokat ve evresinde,
kervansaray veya han
adn verdiimiz, ticar konaklama yaplarnn inaas, 12.yzylda
oluan blgesel artlarn dnem mimarisine yansmasdr. Osmanllar dneminde endstiriyel
faaliyetlere dnen ticar hayat
ehir merkezlerine kaym, genellikle Ulu Camiler
evresinde oluan geici pazarlar, yerlerini ar, bedesten ve han gibi ticaret yaplarna
brakmlardr. Osmanl ncesinden gnmze ulaan hibir yapnn bulunmad Zile ilesi,
15.yzyln sonlarndan itibaren sz edilen yaplarn inaasyla kalenin gneyinde oluan, bir
ticari dokuya kavumutur.
Tokat ilelerinde ina edilmi mimari eserler arasnda cami-mektep,bedestenhamam, medrese-trbe ve tekke-trbe beraberliine sahip rnekler varsa da, farkl
fonksiyonlarda yaplarn oluturduu byk klliye kurulular bulunmamaktadr.
ANAHTAR KELMELER: Tokat, Osmanl, Kervansaray, Han, Mimari, Klliye

14

EK - 8: NDEKLER SAYFASI RNE

NDEKLER
Sayfa no.
NSZ
ZET

...............................................................................................................
............................................................................................................

SUMMARY ...........................................................................................................V
RESMLER LSTES ............................................................................................V
ZMLER LSTES ...............................................................................................V
EMALAR LSTES ...............................................................................................V
1. GR ...............................................................................................................X
1.1. almann Amac ....................................................................................1
1.2. almann Kapsam .............................................................................5
1.3. almann Yntemi .................................................................................6
2. BULGULAR VE YORUM ..................................................................................9
2.1. Moda - Dilbilim likisi ................................................................................9
2.2. Moda - Dil - Gstergebilim likisi .............................................................15
2.2.1. 1960'larda Modadaki Gelimeler .......................................................26
2.2.2. 1970'lerde Moda Olgusu ...................................................................55
2.2.2.1. Punk Altkltr ...................................................................59
2.2.2.2. Giyim ve Cinsel Kimlik ....................................................60
2.2.3. 1980-1990'larda Modadaki Gelimeler ..........................................72
2.3. Moda Olgusu .............................................................................................74
2.3.1. Giysilerin Dili ...................................................................................87
2.4. Moda Oluum Kuramlar .......................................................................... .90
2.4.1.Giyside Tasarlanm Hatalar ...........................................................90
2.4.2. Jean'in Moda Tarafndan erilmesi ...............................................98
3. SONU ............................................................................................................210
4. EKLER ............................................................................................................212
5. KAYNAKLAR .................................................................................................213
6. ZGEM .................................................................................................215

15