Chuyn n thi TN THPT Quc Gia

KI NNG LAM VN NGHI LUN XA HI

(3tit)
A. MC TIU N
I. NGUYN TC
1. Bm st cu trc thi THPTQG
- Ngh lun x hi: 8 im
- Ngh lun vn hc: 12 im
2. Bm st cc dng bi ngh lun
3. Phm vi kin thc; Lp 10,11, 12
II. YU CU
1.Yu cu chung:
- m bo nhng c trng c bn ca th vn NLXH: c h thng lun im cht ch, hng vo lun , c cc
lun c l l thuyt phc lm sng t mi lun im v tm nhng dn chng c th, tiu biu, ng tin cy chng
minh.
- m bo vn kin thc x hi phong ph, su sc, c nhng hiu bit nht nh v cc vn thi s, chnh tr x hi nng bng ca t nc.
- m bo tnh mc ch, t tng: nhng vn ngh lun phi c ngha thit thc, c tnh thi s v tnh gio
dc cao, c ngha hng o, gip HS c nhng nhn thc v suy ngh ng n v cuc sng.
2. Yu cu c th:
* V hnh thc trnh by: Trnh by r rng, mch lc, khoa hc theo b cc 3 phn ca mt bi vn (hoc on vn)
ngh lun, ty theo yu cu ca
* V thao tc lp lun :
- Bi vn NLXH no cng vn dng kt hp cc thao tc: Gii thch, phn tch, chng minh, bnh lun, bc b.
Ty tng bi c th m la chn s dng thao tc lp lun theo dung lng hp l
- Cn c vo c trng ca bi vn NLXH, hng dn HS thc hin cc thao tc lp lun p ng nhng yu cu
c th sau:
Gii thch:
Mc ch: gip ngi nghe (c) hiu vn .
Cc bc:
- Lm r vn c nu ra .

+ Nu vn c nu di dng l mt cu trch dn hoc mt tng do ngi ra xut, ngi vit cn ln

lt gii ngha, lm r ngha ca vn theo cch i t khi nim n cc v cu v cui cng l ton b tng c
trch dn.
(Ngha l ln lt tr li cc cu hi: "... ngha l g? "... l nh th no?"; "Cu ni cp ti vn g?")
+ Nu vn c din t theo kiu n d bng by th phi gii thch c ngha en ln ngha bng ca t ng.
+ Neu vn bn lun l mt hin tng i sng, ngi vit cn cho bit l hin tng g? Hin tng biu
hin ra sao? Di cc hnh thc no? (miu t, nhn din)...
Thc hin tt bc gii thch s tm thy vn cn bn lun. nh hng lp ng v .
Phn tch:
Mc ch: a ra cc l l thuyt phc ngi c
Cc bc:
+ Tm hiu c s ca vn : tr li ti sao c vn ? (xut pht t u c vn ). Ngi vit cn suy ngh
k c cch vit cht ch v mt lp lun, l gc v mt l l, xc ng v mt dn chng.
Trong quan nim lm vn truyn thng, bc ny c xem l bc tr li cu hi TI S AO?
+ Nu hng vn dng ca vn : vn c vn dng vo thc tin cuc sng nh th no?
Phn ny yu cu ngi vit th hin quan im thi ca bn thn v vic tip thu, vn dng vn vo cuc
sng.
Trong quan nim lm vn truyn thng, bc ny c xem l bc tr li cu hi NH TH NAO?
Chng minh:
Mc ch: gip ngi nghe (c) tin vo kin ngi vit.
Cc bc:
+ Xc nh chnh xc iu cn chng minh, phm vi cn chng minh.
+ Dng dn chng trong thc t cuc sng (hoc cc ngun thng tin tin cy khc) minh ho.
Bnh lun:
Mc ch: gip ngi nghe (c) ng tnh vi kin ngi vit.
Cc bc:
+ Bn rng v nhn vn (hin tng) di nhiu gc a ra li bnh lun, nh gi vn ng / Sai? Tt
/ xu? ...
+ Khng nh tc dng, ngha ca vn trong cuc sng hin ti.
Bc b:
Mc ch: gip ngi nghe, ngi c hiu su, rng vn t chiu xem xt ngc li.
Cc bc:
+ Phn bc, nu mt tri ca vn ang bn lun.
+ Nu gi thit ngc li v bn lun,
III. MC TIU

- Nm c cng thc lm tng dng c th

- Rn k nng vit vn
- Nm bt thng tin trong i sng XH, suy ngh v c quan im c nhn (by t quan im c nhn 1 cch chn thnh,
nghim tc, r rng, nht qun)
- Tch ly cc danh ngn, chm ngn, nhng cu chuyn cuc sng lm dn chng.
B. CHUN BI CA GIO VIN VA HC SINH
Phn chun b ca GV v HS trc bui n:
- Gio vin: + Thng bo k hoch n tp cho hc sinh
+ Chun b bi son ln lp. Chun b h thng cu hi cho hs lm cng.
+ Cc chuyn n t p photo cho HS.
+ thi th trc nghim v kim tra photo cho HS.
- Hc sinh: + n tp li ton b chng trnh hc.
+ Chun b kin thc l thuyt di dng cng n tp.
+ Luyn tp cc chuyn , cc thi th m GV giao.
C. PHNG PHP N
- Phn chun b ca GV v HS trc bui n: (h thng cu hi, bi tp ca gio vin, cng ca hc sinh): GV cung
cp h thng cu hi (ni dung) cho HS, yu cu HS lm cng trc khi ln lp. Ty i tng HS, GV giao bi tp
c th. Trc khi n, GV tin hnh kim tra phn chun b ca HS (hoc kt hp kim tra trong qu trnh n tp ty theo
ni dung n).
- T chc c th trong bui n: Dnh mt khong thi gian t 15 - 20 pht nh hng ni dung trng tm, kin thc
c bn ca bi (c th thng qua hnh thc pht vn, trao i, tho lun...). Thi gian cn li dnh cho phn i su vo
trng tm kin thc kt hp rn luyn k nng bng cc bi, bi tp c th (c th thng qua hnh thc HS lm bi tp
c nhn hoc tho lun nhm...). Ch phn loi i tng hc sinh ch xt tt nghip v hc sinh xt tt nghip v H.
- Vic kim tra: Thng xuyn kim tra vic chun b cng n tp ca hc sinh, kim tra ming... Sau 1 n 2 tun
cn c mt bi kim tra tng hp nhng ni dung n (cho HS lm, GV chm, rt kinh nghim cho HS).
- Thi th theo k hoch chung.
Cc iu kin cho n tp
- Ti liu hng dn n tt nghip ca B Gio dc v o to.
- Bm st hun kin thc k nng; bm st cu trc thi ca B Gio dc v o to
- Bm st K hoch n tp ca t chuyn mn v nh trng
- Chun b h thng cu hi, pht cho hc sinh lm ti lp, v nh (GV chun b ty theo c im ca ni dung n
tp).
- HS lm cng, gio vin thng xuyn kim tra.
D. TIN TRNH N

Hot ng ca GV
v HS
GV cung cp h thng
kin thc, cu hi (ni
dung) cho HS, yu cu
HS lm cng
trc khi ln lp. Ty
i tng HS, GV
giao bi tp c th.
Trc khi n, GV tin
hnh kim tra phn
chun b ca HS (hoc
kt hp kim tra trong
qu trnh n tp ty
theo ni dung n).

Ni dung cn t thi tt nghip

Ni dung cn t
thi i hc

A. KIN THC CHUNG

1. Gio vin cn
I. Khi qut chung
lu cho hc sinh im
1. Vn nghi lu n
khc bit gia hai kiu
Ngh lu n l m t th loi c bi t, dng l l, phn on, chng bi nghi lun v mt
c bn lu n, gii p, lm sng t m t vn no (chnh tr, x hin tng i sng v
h i, vn hc ngh thu t, trit hc, t tng o c,). thuyt kiu bi ngh lun v
phc ngi c, ngi nghe hiu, ng tnh vi kin ca mnh, l p mt t tng o l
lu n phi mch lc, ch t ch, din t phi trong sng, ngn ng giu khng ch nm i
hnh nh v sc thi biu cm.
tng ngh lun m cn
2. Nghi lu n xa h i
nm cch thc ngh
a. Khi ni m: l th vn phn tch, bn bc v cc vn lin quan lun: Nu bi ngh lun
n cc mi quan h con ngi trong i sng x hi, nhm to ra v mt hin tng i
nhng tc ng tch cc n con ngi v nhng mi quan h gia sng t phn tch s vic
ngi vi ngi trong x hi. So vi kiu bi ngh lun vn hc c th m rt ra nhng
thng gp, kiu bi ny va mi, va kh i vi hc sinh.
vn t tng th bi
b. Cc dng bi thng gp
vn ngh lun v mt t
- Ngh lun v mt t tng, o l.
tng o l li t phn
- Ngh lun v mt hin tng i sng.
tch, gii thch mt t
- Ngh lun v vn x hi trong tc phm vn hc
tng khi qut m soi
c. Nhng ch thng bn ti
sng v cuc sng, nhm
- Ngh lc, ch, nim tin
khng nh t tng
- Bn v tnh cm (tnh bn, tnh m, tnh yu qu hng t nc)
quan trng i vi i
- Bn v cch sng, l tng sng
sng con ngi.
- Bn v vic hc, vic c..
- Ngoi ra trong
- Bn v vn i vi truyn thng (ung nc nh ngun, ci nt qu trnh ging dy, n
nh cht ci p, khng Thy my lm nn, vn ha Vit, tn s tp v ngh lun x hi
trng o, ngn ng ting Vit..)
gio vin cn ch n

- Cc phm cht o c (Trung thc, danh d, t trng, c hnh, dng : Dng ngh
khoan dung, ng cm, s chia, dng cm, danh v thc tm hn, ti lun tng hp, Dng
c, ngh lc kht vng, nim tin)
mang tnh cht i thoi
- Cc vn (gi tr bn thn, khen - ch, thnh cng - tht bi, k bc l suy ngh ring
mnh - k yu, thi gian - c hi - li ni, nhng thi xu ca con v vn c t ra,
ngi, s cho i v nhn)
Dng kt hp ngh
- Cc hin tng x hi ang din ra trong i sng x hi.
lun vn hc v ngh
3. c im
lun x hi.
- Vn nghi lu n l dng cc lu n im, lu n c v cch l p lu n 2. Cu trc tng kiu
xc nh m t t tng, quan im hay lm sng t m t vn no . bi
Trong mi bi vn c th c m t lu n im chnh v cc lu n im
a. Kiu bi ngh
ph.
lun v mt t tng
- Lu n im l kin th hi n t tng, quan im trong bi vn, o l (cu trc ca
c din t trong sng, d hiu. Thng c th hi n qua m t cu kiu bi ny c th
vn ngn gn, c tnh cht khng nh hay ph nh (i khi lu n tham kho trong cc ti
im khng th hi n theo cch ny m c thng qua c on vn). liu bi dng chuyn
Lu n im l linh hn ca bi vit, n thng nht cc on vn thnh mn nhng nm trc).
m t khi. Lu n im phi ng n, chn th t, p ng nhu cu thc
b. Kiu bi ngh
t mi thuyt phc.
lun v mt hin tng
- Lu n c l l l, dn chng a ra nhm dn dt ngi c( ngi i sng (cu trc ca
nghe) n m t kt lu n no m ngi vit (ngi ni) mun t kiu bi ny c th
c. Ni cch khc lu n c lm c s cho lu n im. Lu n c phi tham kho trong cc ti
chn th t, ng n, tiu biu mi khin cho lu n im c tnh thuyt liu bi dng chuyn
phc.
mn nhng nm trc).
- L p lu nl cch thc la chn, sp xp lu n im, lu n c sao cho
Khi hng dn
ch t ch, sng r v thuyt phc.
HS tm v lp cho cc
4. Cu trc chung
phn ca bi ngh lun
- M bi: Gii thiu ngn gn vn cn bn lun.
v mt hin tng i
- Thn bi:
sng, GV cn lu cho
+ Tr li cu hi l g: Gii thch khi nim (nu c). Phn ny c HS mt s im sau:
th gii thch ngha en, ngha bng... ty theo tng vn .
- Khi phn nh
+ Tr li cu hi nh th no: Nu biu hin ca vn trong cuc thc trng, hc sinh cn
sng, trong vn chng.
a ra nhng con s c
+ Tr li cu hi v sao: L gii nguyn nhn vn , hin tng th ca thng tin s to
hay phm cht...
sc thuyt phc, trnh

+ Bn lun v vn , nh gi phm cht, hin tng...; t ra

mt s cu hi lt ngc li vn , nhn vn su hn nhiu gc
... V d: hin tng/ phm cht/ kin y c lun ng/sai/tt/xu?
+ Rt ra bi hc v nhn thc v hnh ng cho bn thn. Phn
ny cn vit chn thnh, trung thc, trnh khun so, cng nhc.
- Kt bi: Tm li vn cn bn lun.
5. Cc thao tc khi lm bi
4.1.Phn tch
- Hng dn HS thc hin nhanh, thun thc cc thao tc:
+ c k .
+ Gch chn nhng t then cht, nhng khi nim, nhng t "kha".
+ Ch cc du hiu ngn v cu nu lun (nu c).
-Xc nh cc yu cu:
+ Ni dung lun : vn cn ngh lun l gi? Gm nhng chnh
no ?)
+ Thao tc lp lun chnh cn s dng trong bi vit?
+ Phm vi dn chng (trong tc phm vn hc; trong i sng x hi
4.2.L p dn y
- Vch ra cc ln, nhng lun im chnh, trn c s trin khai c
th thnh cc nh.
- La chn, sp xp cc thnh mt h thng cht ch, lgic, lm r
lun
- B cc 3 phn. Cc cn c:
M bi:
Gii thiu ngn gn, chnh xc vn cn ngh lun, trch dn
kin, cu ni, on vn bn ... (nu c)
Thn bi:
Kt hp cc thao tc lp lun lm r vn ngh lun.
Gii thch cc t ng, khi nim then cht trong bi.
Phn tch cc kha cnh ca vn .
M rng bn bc su vo vn , a ra kin nh gi ca bn
thn: khng nh hoc phn bc
Lin h thc tin, rt ra bi hc.
Kt bi:
Tng kt ni dung trnh by, m rng, nng cao vn .

li ni chung chung m
h (VD: mun bn v
tnh trng nhim
ngun nc, cn tm
thng tin v nhng con
sng ang b nhim
n ng nht, mc
nhim c th, cc loi
cht gy nhim hi n
c m t trong ngun
nc sng; Mun bn
v nn bo hnh vi
ph n, cn tm hiu
xem trong x h i hi n
ti ngi ph n phi
i m t vi nhng kiu
/ dng bo hnh nh
th no, t l ph n
phi sng chung vi
nn bo hnh...).
- Khi nh gi
h u qu (kt qu) cn
xem xt phm vi c
nhn c ng ng,
hi n ti - tng lai
(VD: nn bo hnh ph
n gy h u qu nghim
trng khng ch vi
ngi ph n v mi
m t sc khe cng nh
tm l m cn nh
hng n ton x h i
trong c qu trnh pht
trin lu di; hi n
tng nghi n online

4.3.V it on vn
Hnh thc: c m on, thn on, kt on.
Ni dung:
+ Cu m on: Gii thiu ngn gn, r rng vn cn ngh lun.
+ Cc cu pht trin on: gii thch vn cn ngh lun => Phn tch
biu hin, ngun nhn, hu qu ca vn => nh gi khi qut =>
Nu gii php cho vn .
+ Cu kt on: Bi hc cho bn thn.
Yu cu:
+ Trnh by bng mt oan vn.
+ Vit s dng, s cu theo yu cu ca .
+ Ni dung phi r rng, mch lc.
II. CC KIU BAI C TH
GV cung cp h thng
kin thc n t p cho
HS, yu cu HS lm
cng v cc kiu
bi c th theo cc n i
dung:
i tng ngh
lun
Yu cu
Dn khi qut
GV tin hnh kim tra
phn chun b ca HS
(hoc kt hp kim tra
trong qu trnh n tp
ty theo ni dung n).

1. Nghi lun v mt t tng, o l

a. i tng ngh lun
Ngh lun v mt t tng, o l l dng bi NLXH yu cu
ngi vit s dng kt hp cc thao tc lp lun hp l bn bc, bc
l quan dim, thi r rng trc mt vn lin quan n l tng,
o c, nhn cch, li sng ... ca con ngi.
ti rt phong ph v a dng. V d:
- Cc vn v nhn thc (L tng, mc ch sng...)
- Cc vn v o c, tm hn, tnh cch (Lng yu nc,
lng nhn i, v tha, bao dung, lng...; tnh trung thc, dng
cm, chm ch, cn c,thi ho nh, khim tn...; thi ch k,
ba hoa, v li...)
- Cc vn v quan h gia nh (tnh mu t, tnh anh em...)
- Cc vn v quan h x hi (tnh ng bo, tnh thy tr,
tnh bn b...)
- Cc vn v cch ng x, nhng hnh ng ca mi ngi
trong cuc
sng.

b.Yu cu
V kin thc:

khng ch lm hao tn
v sc lc, tin ca,
nh hng xu n s
pht trin nhn cch c
nhn m cn to mm
mng cho s bt n
trong x h i).
- Khi phn tch
nguyn nhn nn ch
ti cc m t khch quan,
ch quan. (VD: hi n
tng tai nn giao thng
th nguyn nhn khch
quan l do h thng giao
thng cn nhiu bt c p :
cch phn lung, phn
tuyn, h thng bin bo
ch dn, cht lng tham
gia phng ti n giao
thng, nguyn nhn ch
quan: thc ca ngi
tham gia giao thng).
- Khi xut gii
php, ta cn xem li
nguyn nhn v chnh
n l gi tt nht
(VD: m t trong nhng
nguyn nhn ca nn
bo hnh ph n l
nh n thc v bnh ng
gii th m t trong
nhng gii php khc
phc tnh trng ny l
tuyn truyn gio dc

Nm c cch lm; Tm quan trng ca kiu bi: Ngh lun v mt

t tng, o l;
- Bi vit cn th hin c s hiu bit v mt hin tng i sng c
tc ng n tnh cm, thi ca bn thn.
- Ngi vit th hin r quan im v lp trng nh gi.
V k nng:
- Bit vn dng kin thc phn tch , lp dn v vit hon chnh
mt bi Ngh lun v mt t tng, o l;
- Xc nh cc thao tc chnh ca bi vit.
- Xc nh c cc lun im, lun c cn trnh by.
- Bit lin h, m rng (nu cn)
V t duy v thi gio dc
- Nhn bit c dng bi c th, huy ng k nng v kin thc trong
thc t bc l nghim tc suy ngh, quan im trc mt vn x
hi.
- Tch hp GDKNS: T nhn thc v nhng vn t tng o l,
c thc tip thu nhng quan nim ng n v ph phn nhng quan
nim sai lm.

c.Dn y khi qut

Phn m bi:
- C th tin hnh theo 2 cch:
+ M bi trc tip: l tr li thng vo cu hi Bi vit bn v
vn g?
+ M bi gin tip: c th xut pht t mt li th, vn, tc
ng, kin, cu chm ngn... dn dt ngi c ti vn t
tng, o l cn ngh lun.
- D tin hnh theo cch no, phn m bi cng cn c cc
sau:
+ Gii thiu chnh xc vn cn bn lun m bi t ra.
+ Neu lun nu di dng kin, cu chm ngn, tc ng...
cn trch dn li nguyn vn cu .
Phn thn bi
- Tin hnh theo cc bc sau:
+ Gii thch r lun (Gii thch cc t ng then cht, cc
khi nim; gii thch ngha tng v cu - nu c; gii thch tng qut

nng cao nh n thc

v thc bnh ng
gii cho c ng ng;
nguyn nhn gy tai
nn giao thng l do
ngi tham gia giao
thng cha c thc
trch nhi m, cha nm
vng lu t php v cha
ch n s an ton th
m t trong nhng gii
php c th thc hi n
l tuyn truyn, gio
dc v an ton giao
thng, xy dng ch ti
x pht i vi nhng
trng hp vi phm an
ton giao thng).
c. Kiu bi ngh
lun tng hp (hai vn
c tnh cht cp i
(hoc i lp hoc b
sung cho nhau), kt hp
gia hin tng i
sng v t tng o
l...)
i vi kiu bi
ny, ngoi m bo cu
trc chung ca mt bi
vn ngh lun x hi,
ngi vit cn ch
tch ring tng vn
gii thch, bn lun
(ch mi quan h, s
tng ng v khc

ton b lun ...)

+ Phn tch, chng minh cc mt ng ca tu tng, o l
(dng cc dn chng t cuc sng v vn hc chng minh)
+ Bc b nhng biu hin sai lch lin quan n tu tng, o l
(dng cc dn chng t cuc sng v vn hc chng minh)
+ Khng nh, nh gi ngha ca t tng o l ngh lun
- M hnh cu trc phn thn bi:
GII => PHN => BC => NH
Phn kt bi
- Lin h thc tin, rt ra bi hc cho bn thn t vn
bn lun.

2. Nghi lun v mt hin tng i sng

a. i tng nghi lun
Kiu bi ny bn v mt hin tng xy ra trong thc t i
sng. Hin tng ny c th l hin tng tch cc cng c th l
hin tng tiu cc, hoc l hin tng c tnh hai mt (c tch cc
ln tiu cc). Nh th, i hi bng nhn thc ca bn thn phi nu
ra c tng, quan im ring ca mnh.
Tuy vy, cc dng ti thng gp cng rt gn gi vi i
sng, ph hp vi trnh hc sinh nh:
- An ton giao thng
- Bo v mi trng.
- Vic tiu cc trong thi c.
- Nn bo hnh trong gia nh, hc ng.
- Phong tro hc sinh sinh vin tnh nguyn, tip sc ma thi.
- Bo v ti nguyn rng, ngun nc ..
- Tng than tng i

b. Yu cu
V kin thc:
Nm c cch lm cc kiu bi ngh lun v mt hin tng i
sng.
- Bi vit cn th hin c s hiu bit v mt hin tng i sng c
tc ng n tnh cm, thi ca bn thn.
- Ngi vit th hin r quan im v lp trng nh gi.

bit ca hai vn ), t
rt ra bi hc nhn
thc, hnh ng.
d. Kiu bi mang
tnh cht i thoi- bc
l suy ngh ring
- M bi: Gii
thiu vn
- Thn bi:
+ Gii thch vn

+ Trao i bn
lun, i thoi (phn
ny thuc vo nhn
thc v s hiu bit ca
bn thn nhn thc
ng/ sai; phi/ tri).
+ Trnh by quan
im sng ca bn thn
(ging bi hc nhn thc
v hnh ng).
- Kt bi: nh
gi chung v vn .
* Ch y: Bn
cnh vic m bo cu
trc kiu bi, gio vin
cng cn lu cho hc
sinh: Gia ba phn (m
bi, thn bi, kt bi)
v gia cc lun im,
cc on trong phn
thn bi phi c s lin
kt cht ch. Phn thn
bi khng th trnh by

V k nng:
- Bit vn dng kin thc phn tch , lp dn v vit hon chnh
mt bi NLXH.
- Xc nh cc thao tc chnh ca bi vit.
- Xc nh c cc lun im, lun c cn trnh by.
- Bit lin h, m rng (nu cn)
V t duy v thi gio dc
- Nhn bit c dng bi c th, huy ng k nng v kin thc trong
thc t bc l nghim tc suy ngh, quan im trc mt vn x
hi.
- Tch hp GDKNS: T nhn thc v nhng vn t tng o l,
c thc tip thu nhng quan nim ng n v ph phn nhng quan
nim sai lm.

ch vi mt on vn.
3. Xc inh mt
cch vit linh hot
trc mi kiu
nghi lun trnh cch
lm bi hoc my mc
hoc chung chung.
Ty theo cch nu vn
ca bi m xc
nh mc ln nh
ca h thng lun im.
V d vi bi Tri
t s ra sao nu thiu
i mu xanh ca nhng
c. Dn khi qut
cnh rng?, trong cc
* M bi:
: vai tr ca rng i
- Gii thiu vn .
vi i sng con ngi,
- Nu lun .
hin trng rng ang b
* Thn bi:
cht ph ba bi, bin
Hin tng tch cc:
Hin tng tiu cc:
php ngn nga nn t
+ Gii thch
+ Gii thch
+ Nu v phn tch, chng minh + Nu v phn tch, chng rng, trng tm l
cc biu hin ca hin tng.
minh thc trng v cc biu hu qu ca nhng
cnh rng ang b xa
+ Kt qu, tc ng.
hin ca hin tng
s. Nhng nu bi l
+ xut gii php: khuyn khch, + Nguyn nhn hu qu.
nhn rng
+ xut gii php: khc Chng ta phi lm g
gi gn mu xanh
+ Bi hc nh n thc v lin h phc, ngn chn, y li
nhng
cnh
bn thn
+ Bi hc nh n thc v lin ca
rng?, v c bn cc
h bn thn
cng trin khai nh
* Kt bi:
nu trn nhng trng
- Khng nh ngha ca vn
- By t thi ca bn thn v hin tng i sng ang ngh tm phi l gii php
ngn nga nn t ph
lun
3. Nghi lun v mt vn xa hi trong tc phm vn hc. v pht trin rng.
4. Cch la

a. i tng nghi lun

Ngh lun v mt vn x hi t ra trong cc tc phm vn hc

l mt dng ca kiu bi ngh lun m vn cn bn bc c rt ra
t mt tc phm vn hc hoc t mt cu chuyn nh.
ti:
- Mt vn x hi no c ngha su sc, t ra trong tc
phm vn hc hc trong chng trnh hoc mt cu chuyn nh,
mt vn bn vn hc ngn gn ngoi chng trnh.
- D l ly t ngun no th ti bn lun cng thuc mt
trong hai phm vi: cc t tng, o l hoc cc hin tng i sng.

b. Yu cu
- Ngh lun v mt vn x hi t ra t tc phm vn hc l kiu bi
ngh lun x hi , khng phi l kiu bi ngh lun vn hc. Cn trnh
tnh trng lm lc sang ngh lun vn hc.
- Vn x hi t ra t tc phm vn hc c th l mt t tng, o
l hoc mt hin tng i sng (thng l mt t tng, o l)
- Cch lm:
Dng ngh lun v mt vn x hi trong tc phm vn hc:
1.Loi: Thuc loi bi ngh lun x hi.
2. ti: Mt vn x hi c ngha su sc no t ra trong tc
phm vn hc, *Vn x hi c ngha c th ly t hai ngun: tc
phm vn hc hc trong chng trnh hoc mt cu chuyn nh,
mt vn bn vn hc ngn gn m HS cha c hc.
3.V cu trc trin khai tng qut:
a/Phn mt: Phn tch vn bn (hoc nu vn tt ni dung cu chuyn)
rt ra ngha ca vn (hoc cu chuyn).
b/Phn hai (trng tm): Ngh lun (pht biu) v ngha ca vn
x hi rt ra t tc phm vn hc (cu chuyn).

c. Dn khi qut
Phn m bi:
- Gii thiu ngn gn, chnh xc vn cn bn lun trn c s
ngm hiu ngha ca tc phm, cu chuyn.
- Dan dt tc phm, cu chuyn c chn nu lun
Phn thn bi:
- Phn tch khi qut ni dung, ngha ca tc phm hoc cu

chn v a dn
chng
- Khi ly dn
chng chng minh
bn cnh yu cu ph
hp vi lun im, cn
ch chn dn chng
c sc thuyt phc cao:
cc con s thng k,
cc s kin lch s,
nhng danh ngn,
nhng cu chuyn thi
s. V d lm sng
t lun im mt s
gi tr vn hc truyn
thng ca dn tc ang
b mai mt trong lnh
vc vn ha ngh thut
hc sinh c th a ra
nhng con s c th:
theo thng k ca Tng
cc vn ha trung ng
nm 2013, s ngh
nhn trn 60 tui bit
ht ca tr v quan h
chim ti 90%, trong s
ngh nhn tr chim
khng qu 10%...
- Khi a dn
chng trnh tnh trng
lit k trn lan theo
kiu ngh g vit y,
nh g ghi ny, m nn
i theo mt trnh t

chuyn c dn trong bi tm thy vn cn bn lun.

- Nu vn cn bn lun l mt tu tung, o l th p dng
m hnh cu trc: GII => PHN => BC => NH (Nhu trnh
by phn trn)
- Nu vn cn bn lun l mt hin tung i sng th p
dng m hnh cu trc: GII => PHN => NGUYN NHN =>
NH GI => GIAI PHP (Nh trnh by phn trn)
Phn kt bi:
- nh gi ngha ca t tng, o l hoc hin tng i
sng ngh lun, rt ra bi hc nhn thc hoc nh hng hnh
ng.
Khng nh ngha ca tc phm / cu chuyn v vai tr ng gp ca
tc gi.
C. REN KI NNG

GV ra
Phn nhm tho 1.Nghi lun v mt t tng, o l
lu n thc hi n
bi 1:
HS trnh by
Vit mt bi vn ngn (khong 600 t) bn v cu ht: sng
n i dung tho lu n
trong i sng cn c mt tm lng. lm g em bit khng? gi
- GV cng c n i
cun i. (Trinh Cng Sn)..
dung kin thc
a. Phn tch
Hng dn HS thc hin nhanh, thun thc cc thao tc:
+ c k .
+ Gch chn nhng t then cht, nhng khi nim, nhng t
"kha". Sng, cn co tm long
+ Ch cc du hiu ngn v cu nu lun (nu c).
- Xc nh cc yu cu:
+ Ni dung lun : vn cn ngh lun l g? Cch sng; vai
tr, gi tr ca tm lng i vi mi con ngui.
+ Thao tc lp lun chnh cn s dng trong bi vit? gii thch,
phn tch, chng minh, bnh lu n.
+ Phm vi dn chng (trong tc phm vn hc; trong i sng
x hi...)
-

b. L p dn
* M bi:

lgich nht nh (c th
theo trnh t thi gian,
khng gian, lnh vc...).
V d khi nu hin
trng v mt s gi tr
vn ha c truyn b
mai mt trn phng
din vn ha, ngh
thut, hc sinh c th
a cc dn chng v
m nhc, hi ha, sn
khu in nh...
- Bn s kt hp
gia nhun nhuyn
gia dn chng v l l,
gio vin cng cn lu
cho hc sinh: Nu c
sa i vo dn chng,
phn tch c th nhng
khng nng ln tm
khi qut, khng c
kt c thnh cc
nhn nh bi vn s
nht v t tng, kh
gy n tng. V d sau
khi a cc s liu, dn
chng c th v s nht
sc, ri thanh ca
nhng gi tr vn ha
truyn thng trong th
hiu m nhc (thch
nhc rc, rp, hiphop),
trong trang phc (o
phng v nhiu hnh
nh bo lc, kinh d, o

- Gii thiu vn cn ngh lun: vai tr, gi tr ca tm lng phanh

i vi mi con ngui.
- Trch dn nguyn vn cu ht ca
Trnh Cng Sn
* Thn bi:
- Gii thch lun (cu ht)
+ "Tm long: Lng yu thng, s ng cm su sc gia
ngi vi ngi, lng v tha, cao thng, nhn i,... hay n thun ch
l nhng c ch p m hng ngy ta vn lm.
+ "Tm long "gio cun i l cch din t hnh nh, nhm
ni n mt li sng p: khi ta lm iu g cao p ng i hi
ngi nhn phi bo p, hy nhng iu cao p y bay n mun
ni.
-> Trnh Cng Sn mun khng nh: sng trong i sng, mi
ngi cn thit phi c mt tm lng yu thng, thng cm, gip ,
s chia vi nhau, nh vy cuc sng mi thanh thn bnh yn.
- Phn tch, chng minh vn :
+ Trong cuc sng khi mt nim vui c cho i l chng ta
ang nhn i nim vui y, khi ta chia bt mt ni bun, ni bun y
c vi i. Khi con ngi bit quan tm n nhau th th gii ny
khng cn kh au v bt hnh. V vy, chng ta cn c "Tm long
bit cm thng v chia s vi mi ngi.
+ C Tm long trong cuc sng tha th khoan dung. y
chnh l thi sng rng lng vi ngi khc (nht l vi nhng
ngi gy ra au kh cho mnh) i lp vi lng k, nh kin,
thnh kin. Chng ta nn hng n mt cuc sng m khng c s
ch k, hn th, chin tranh. Chng ta cn chung sc v mt nn ha
bnh t chnh mi ngi.
+ Tm long ca con ngi chnh l s dng cm, dm x thn v
l tng cao p, dm ng u vi th thch. Ci ngun ca lng
dng cm chnh l dm tin vo nhng iu tt p. l c s gip
con ngi c th lm c nhiu iu tt p cho cuc sng. Tm
long cng chnh l c hi sinh ca con ngi, l sc chu ng, chp
nhn nhng thit thi v mnh m khng h tnh ton thit hn.

ngc), trong
ngn ng giao tip
hng ngy(dng ting
lng, ting nc ngoi
xen ln ting Vit) ca
gii tr hin nay, ngi
vit cn a ra nhn
nh khi qut: nhng
biu hin c th trn l
minh chng cho s
phai nht t trong tm
thc ca mi con
ngi, nhng np sng
p, li hnh x, np
ngh, np cm truyn
thng ca dn tc Vit.
5. xut c
nhng kin mi m,
chn thnh, su sc
Trong vic thc
hin bi vn ngh lun
x hi cn ch n
hai yu cu: th nht
bi vit phi c , th
hai bi vit phi c cht
vn. Yu cu nghing
v ni dung (tm ti,
la chn, pht hin v
nu ln cc vn
kin). Yu cu v vn
nghing v cch trnh
by din t. lm tt
bi vn ngh lun x
hi, hc sinh khng ch
nn bit cm nhn mt

(Dn chng minh ha c th)

- Ph phn nhng ngi sng thiu tm lng:
+ Sng ch k, nh nhen, ch bit lo vun vn cho bn thn.
+ Sng v trch nhim vi gia nh, vi ngi thn
+ l li sng biu hin s ngho nn ca tm hn v.v...
(Dn chng minh ha c th)
- Bn bc, nh gi, m rng vn
+ y l ca t th hin mt li sng p, l iu cn c mi
con ngi trong cuc sng.
+ Mi ngi cn khng ngng rn luyn phm cht o c tt
p, rn luyn tm lng mnh cho ngha, ph phn s th , v tm,
v cm trong x hi
*Kt bi:
- Nhn mnh gi tr quan trng ca tm lng.
- Lin h bn thn v t rt ra bi hc.

2. Nghi lun v mt hin tng i sng

bi:
Khi mng x hi ra i, nhng ngi c xy thng cho rng chc
nng quan trng nht ca no l kt ni. Nhng trn thc t phi
chng mng x hi ang lm chng ta xa cch nhau hn?
Ti i d m ci, ba tic c chun b chu o, sang trng t
khu tip khch, l nghi cho n cch chn thc n, loi nhc biu
din trong sut ba tic, chng t gia ch rt trn trng khch mi.
Vy m sut bui tic, nhn quanh mnh u u ti cng thy co
ngi chm ch dn mt vo mn hnh in thoi, m khi noi ti
cng bit h ang xem g qua cch h tm tm thnh tng nhom va
ch tr vo chic in thoi va bnh lun, noi ci rm r.
()Tr trung co (s ny chim ng hn c), tm tm cng co. Noi
u xa, ngay trong bn ti cng th, mi ngi xm li chp nh ri
post ln Facebook ngay tc th cho no hot!, mt ngi bo
vy.
Mt dp khc, trong khi ang ngi ch bus. Bn cnh ti co 3 n
sinh chia s nh sau:
Ngy no khng vo Facebook c thy bt rt. Nh
Facebookqu!

chiu m cn pht huy

nhng suy ngh a
dng, nhiu hng (k
c lt ngc vn ), c
nhng kin gii cht
ch, mang mu sc c
nhn, trnh li nhn
nhn mt cch so
mn, n gin, cng
nhc
V d: Vi
vn Suy ngh ca em v
tm s ca ngh s
Trnh Cng Sn: Sng
trong i sng cn co
mt tm long, sau khi
nu nhng biu hin
phong ph v nhng
gi tr qu bu ca mt
tm lng trong i
sng, ngi vit c th
bn bc m rng theo
hng: Mt tm lng
c ng ngha vi vic
yu thng tt c hay
khng? Trong i sng
ch cn mt tm lng
cha?. T ,
ngi vit c th rt ra
kt lun: C mt tm
lng khng ng ngha
vi yu thng tt c
m cn c mt tm
lng bit ght, bit cm
th ci c, ci xu. Ch

(Ngun: tuoitre.online 04/05/2014)

T thng tin v dng chia s trn, anh/ch hy vit bi vn ngh
lun (khong 400 t ) trnh by suy ngh ca bn thn v hin tng
"nghin" Facebook trong gii tr hin nay?
a.Phn tch
- Hng dn HS thc hin nhanh, thun thc cc thao tc:
+ c k .
+ Gch chn nhng t then cht, nhng khi nim, nhng t
"kha".
+ Ch cc du hiu ngn v cu nu lun (nu c).
- Xc nh cc yu cu:
+ Ni dung lun : suy ngh ca bn thn v hin tng "nghin"
Facebook trong gii tr hin nay
+ Thao tc lp lun chnh cn s dng trong bi vit? gii thch,
phn tch, chng minh, bnh lu n.
+ Phm vi dn chng trong i sng x hi...

b. L p dn
- Vch ra cc ln, nhng lun im chnh, trn c s trin

khai
* Nu c vn ngh lun : suy ngh ca bn thn v hin tng
"nghin" Facebook trong gii tr hin nay.
* Gii thch kin
- Facebook l mt mng x hi cha ng nhng thng tin c nhn
Vi tui tr, facebook khng cn l chn ring t m tr thnh mt
khng gian m rt th v v y mu sc: ni h quan tm, chia s,
ng vin v khch l ln nhau, khin cho cuc sng v th m tr nn
ngha
- Bt rt, nh facebook: s am m, nghin...
- Bn cnh nhng trang lnh mnh, nhiu bn tr li c cch ni, cch
vit kh phng khong nn Facebook tr thnh mt din n ca
nhng ngn t khng sch s; nhng li ngh cc oan theo hiu
ng m ng
- Mc lan truyn cng rt chng mt khin nhiu ngi khng
bn lnh khng li vi nhng li ngh, cch ni chuyn kiu
v vn ha nh vy.

c mt tm lng thi
cha . Trong hon
cnh ngy nay, khi x
hi i hi mi ngi
cng hin ti nng, tr
tu th vic bi dng
v pht trin ti nng,
tr tu cn c t ln
ngang hng vi bi
dng tm hn.
- Tuy nhin gio
vin cng cn lu cho
hc sinh thy nh
gi c vn mt
cch chnh xc, khch
quan, ton din, ngi
vit phi da trn
nhng tiu chun l
quan nim o c
truyn thng ca dn
tc, nhng li ch
chung ca x hi, ca
cng ng xut
v gii quyt.
- Trong qu trnh
bn bc, cn so snh,
m rng vn da
trn cc mi lin h
tng ng, tng tin
hay i lp.
6. Li vn cn
trong sng, th hin
nhng rung cm chn
thnh ca ngi vit
- Khi vit mt

- Thanh nin hc sinh mi ngy mt 4-5h ln facebook trang tr cho

ngi nh o ca mnh.
-> kin trn cao vai tr ca nim tin, ch, ngh lc ca con
ngi trong cuc sng
* Bn lun:
Phn tch nguyn nhn:
- Do thi quen theo kiu ha vo, m ng m khng cn nhn
thc ng sai; do s thiu quan tm, nh hng ca ngi ln i vi
nhn thc, suy ngh v cm xc cho gii tr
-Tui tr bng bt, mun t khng nh bn thn, thch tr thnh ngi
ni ting l hot girl, hot boy trong mt mi ngi..
-Do tr t m, mun khm ph, tm kim thng tin, kt bn, giao lu
vi mi min trn t nc...
Hu qu
- Chi phi lm nh hng thi gian hc tp, sinh hot, lao ng hng
ngy.
- Mt i s trong sng ca Ting Vit theo nhng k hiu k quc ty
tin : z,f,w...
- i ngc vi thun phong, m tc, o c ngi Vit Nam.
- Nhiu v la tnh, la tin, bt cc, hnh vi bo lc...
- nh hng n li sng ty tin, bung th, v cm, thiu trch
nhim vi bn thn..
- Xi mn, nh hng n nhn cch do chm trong th gii o.
Gii php:
- Nh trng tng cng tuyn truyn, gio dc v mt tri ca
facebook.
-ng x ca nhng ngi xung quanh c xem l gii php quan
trng thanh lc v gip bn tr gi vng phm cht o c.
- Gia nh kim sot cht ch con em, thng xuyn phi hp vi nh
trng.
- Bn thn xy dng thi gian biu hp l gia vic hc tp, vui chi,
bit xc nh mc ch, ng c hc tp ph hp ..
Bi hc nhn thc v hnh ng:
- Bit kim sot chng mc mi hnh vi ca mnh, trang b nhng k
nng sng cn thit, d l ch trn th gii o...

bi vn, hn nhau
khng ch ch vit ci
g m quan trng l vit
nh th no, bng tnh
cm, thi ra sao.
Hiu qu tc ng ca
vn ngh lun khng
ch l l m cn tnh
cm, cm xc. bi
vn sinh ng, truyn
cm, ngi vit cn lu
vn dng kt hp cc
phng thc biu t
khc nh t s, thuyt
minh v c bit l biu
cm vi phng thc
ngh lun (phng thc
chnh) trong kiu bi
ny.
- Tuy nhin, gio
vin cng cn lu cho
hc sinh: khng nn
lm rung cm ni li
vn qua cc cu cm
thn, qua nhng li h
to gi git theo kiu
chao i, xc ng lm
sao, tht hnh phc
bit bao nhiu... Nu
lm dng mt cch
ngy th, nu ngy
trang cho tm hn
ngho nn ca mnh
theo kiu y, bi vn s
tr nn so rng, lm

- S dng facebook ng mc ch.

-Tip thu c chn lc tinh hoa vn ha ca nc ngoi, gi gn bn sc
vn ha dn tc Vit Nam.
- u t cho vic hc tp, trnh lng ph thi gian v b.- im 0,75:
C bn p ng c cc yu cu trn, song mt trong cc lun im
(gii thch, chng minh, bnh lun) cn cha y hoc lin kt cha
tht cht ch.
Khng nh ngha ca vn :
- Bi tr hin tng hin ny.
- Chung tay xy dng mi trng hc tp hin i, vn minh, tin b,
khng c hin tng nghin facebook.

3.Nghi lun v mt vn xa hi trong tc phm vn hc

bi 1:
T truyn ngn Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu,
anh/ ch suy ngh g v bo hnh gia nh trong x hi hin nay.
a.Phn tch
- Hng dn HS thc hin nhanh, thun thc cc thao tc:
+ c k .
+ Gch chn nhng t then cht, nhng khi nim, nhng t
"kha". Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu, suy ngh v
bo hnh gia nh trong x hi hin nay.
+ Ch cc du hiu ngn v cu nu lun (nu c).
- Xc nh cc yu cu:
+ Ni dung lun : Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh
Chu, suy ngh v bo hnh gia nh trong x hi hin nay.
+ Thao tc lp lun chnh cn s dng trong bi vit? gii thch,
phn tch, chng minh, bnh lu n.
+ Phm vi dn chng (trong tc phm vn hc; trong i sng
x hi...)
b.L p dn
M bi:
- Hnh phc bnh d m qu gi c l c to nn bi sc
mnh ca s ha thun trong gia nh. Tuy nhin nn bo hnh gia
nh vn ang l mt vn gy bc xc trong x hi.
- Vn c Nguyn Minh Chu cp n kh su sc

lc bun ci. Rung

cm phi tht s xut
pht t y lng. Khi
y, n t tot ln trong
t, trong ging iu
bi vn m ngi c
khng kh nhn ra./.

trong tc phm Chic thuyn ngoi xa

Thn bi:
- Phn tch khi qut ngha ca tc phm hc
+ Tm hn Phng dng ngt ngy trong nim hnh phc v anh
va chp c cnh thuyn v bin trc bnh minh p nh trong
mng, th cng ng lc anh sng s chng kin cnh: ngi n
ng rt tht lng nh v mt cch tn bo, ngi v nhn nhc chu
ng, a con lao vo cu m nh li cha. Bi kch gia nh din ra
ngay ng sau ci p v khng phi mt ln, ngi n b bt hnh
y chu n nh cm ba. Ba ngy mt trn nh, nm ngy mt trn
nng, va nh va km theo nhng li chu ra c a ca ngi
chng v phu.
+ Tc phm khin ngi c suy ngm: Cuc i khng n
gin nh ngi ta tng, bo hnh gia nh l vn nn m c x hi
chng ta ang i mt v cn phi gii quyt,
- Gii thch:
Bo hnh gia nh: l hnh ng bo lc tn c vi mi ngi
trong gia nh, y a c v th xc ln tinh thn.
- Phn tch, chng minh lm r vn :
Trong truyn ngn Chic thuyn ngoi xa:
+ Qua s chng kin ca ngh s Phng v cnh tng ngi
dn ng c d nh v.
(Dn chng minh ha c th)
+ Qua cu chuyn ngi n b hng chi ta n huyn.
(Dn chng minh ha c th)
. Thc trng bo hnh hin nay trong i sng x hi:
Thc t n din ra hng ngy trong nhiu gia nh, l mt vn
nn gy bt bnh cho mi ngi xung quanh v ton x hi.
(Dn chng minh ha c th)
- Nguyn nhn:
. Do cuc sng ng con, i ngho, khng c hc hnh.
. Do cc t nn x hi.
. Do bt bnh ng gii.
. S gia trng ca ngi n ng trong x hi...
- Hu qu:
. Gy ra thit hi v sc khe v tinh thn con ngi.

. Lm v gia nh, nh hng n tng lai cc con.

. Gy mt n nh, nh hng n s pht trin ca gia nh v
x hi.
- Bin php:
. i vi x hi: cn quan tm vn xa i gim ngho. Quy
nh v php lut...
. i vi mi ngi: Rn luyn o c phm cht, sng c
trch nhim, yu thng nhn i...
- nh gi v bi hc nhn thc:
. Vai tr ca vic xy dng gia nh hnh phc.
. S vn minh, n nh ca x hi.
Kt bi:
- Rt ra bi hc: Bn thn phi rn luyn c phm cht o
c tt, c lng thng yu, nhn i, khoan dung. C trch nhim vi
gia nh, ngi thn v x hi.
- Tc phm giu gi tr nhn vn, l bi hc v o l lm
ngi.
bi 2:
T on trch v kch Hn Trng Ba, da hng tht ca Lu
Quang V, ngh v nim hnh phc khi c sng thc vi mnh v
vi mi ngi.
Dn
M bi:
- Cuc sng ca con ngi ch thc s thanh thn v hnh phc
khi c sng l chnh mnh v sng thc vi mi ngi.
- on trch v kch "Hn Trng Ba, da hng tht" ca Lu
Quang V cp kh su sc n vn ny.
Thn bi:
- Phn tch khi qut ngha ca on trch v kch hc
+ Thng qua li i thoi gia cc nhn vt: Hn Trng Ba da hng tht; Hn Trng Ba - V Trng Ba, ci Gi, ch con du;
Hn Trng Ba - Thch, tc gi y xung t ca hi kch ln
n cao tro, buc Hn Trng Ba phi la chn mt cch sng dt
khot: sng ng l mnh, ha hp thng nht gia th xc v tm hn.
+ on trch v kch khin ngi c suy ngm v nhn thc

su sc v quan nim sng, l sng p nht ca con ngi trong cuc

i: sng thc vi mnh v vi mi ngi
- Gii thch:
Sng thc l sng c s gn b hi ha, thng nht gia th
xc v tm hn mnh, khng tm hn mnh lm n l cho thn xc.
Ni cch khc: sng thc l sng ng vi bn cht vn c, khng gi
di hay che giu iu g.
- Phn tch, chng minh lm r vn '.
on trch v kch Hn Trng Ba, da hng tht
+ Phn nh chn thc tnh trng con ngi phi sng gi di,
sng khng tht vi mnh v mi ngi xung quanh Bn trong mt
ng, bn ngoi mt no
+ Cuc sng tht qu gi nhng sng nh mt mnh, gi di
chnh mnh v mi ngi th sng khng bng cht.
+ Con ngi sng cn phi c s hi ho gia ngoi hnh v ni
tm, hnh thc v ni dung, suy ngh v hnh ng.
Trong cuc sng:
+ V sao con ngi cn phi sng thc?
+ Sng thc l nh th no?
. Con ngi sng tht l con ngi dm ni nhng iu mnh
ngh, mnh cho l ng.
. Dm lm nhng vic mnh mun, mnh cho l phi, cn thit.
. Sng ha hp, thng nht gia th xc v tm hn, suy ngh v
hnh ng
+ Tc dng ca li sng thc:
. Khin con ngi thanh thn, sng v t, thoi mi, hnh phc
. em n nim vui cho nhng ngi xung quanh v c mi
ngi tin yu.
(Dan chng t thc t chng minh)
- Ph phn, bc b:
+ Nhng ngi sng gi di.
+ Sng bng mi gi, nh mt mnh
(Dan chng t thc t chng minh)
- Bnh lun, nh gi:
+ "Sng thc" l l sng ng n, tch cc, khng nh nhn

cch lm ngi ca con ngi.

+ Lu Quang V gp ting ni tch cc vo vic nh hng
l sng v nhn cch p cho con ngi hin ti.
Kt bi:
- Rt ra bi hc: bn thn phi sng tht th, ngay thng v
lun thng thn u tranh chng li nhng biu hin tiu cc hon
thin nhn cch.
- on trch v kch giu gi tr nhn vn, l bi hc v o l
lm ngi.
4. Cng c
K nng lm cc kiu bi NLXH.
5. Dn d
Tm thm cc ti v luy n t p.